0:00:01.261,0:00:04.374
Maria kasırgası, 2017 yılında[br]Porto Riko'yu vurduğunda

0:00:04.398,0:00:07.471
hepimiz bu faciayı[br]ekranlarımızdan izledik.

0:00:07.495,0:00:12.235
160.000 insan evlerinden oldu, [br]yaklaşık 3.000 insan öldü.

0:00:12.235,0:00:14.707
Adanın tamamında elektrikler kesildi

0:00:14.731,0:00:17.896
ve bazı mahallelere 11 ay[br]boyunca elektrik verilemedi.

0:00:18.196,0:00:20.838
İzleyenlerin çoğu nasıl yardım[br]edeceklerini bilmiyordu.

0:00:21.599,0:00:23.879
Bazı insanlar vakıflara bağış yaptılar,

0:00:23.903,0:00:26.072
bazıları seçilmiş yetkililerle görüştüler.

0:00:26.096,0:00:27.664
Ama birçok krizde olduğu gibi,

0:00:27.688,0:00:30.449
çoğumuz kolayca pes edip [br]umutsuz hissettik.

0:00:30.838,0:00:33.879
Humanitarian OpenStreetMap ekibinde,[br]HOT olarak da biliniyor.

0:00:33.879,0:00:35.752
farklı bir şey yaptık.

0:00:35.752,0:00:38.641
Tüm dünyadan 6.000 gönüllüyü [br]harekete geçirdik

0:00:38.665,0:00:41.859
ve Porto Riko'daki her bir evin[br]ve yolun haritasını çıkardılar.

0:00:41.883,0:00:45.396
Burada o gönüllülerin yaptığı[br]haritaların şekillenmesini görebilirsiniz.

0:00:45.420,0:00:49.040
Ekipler ise o haritaları bina[br]ve yolların yerlerini belirlemek,

0:00:49.064,0:00:52.649
acil kaynakları, WiFi ve telefon şarj [br]noktalarını sağlamak amacıyla

0:00:52.673,0:00:54.701
evleri zarar görenler için kullandılar.

0:00:55.240,0:00:59.525
Bütün krizlerin, şu an içinde olduğumuz [br]COVID-19 pandemisi de dâhil

0:00:59.525,0:01:01.447
harap edici nitelikleri var.

0:01:02.038,0:01:04.518
Ama çoğunun ortak bir noktası var:

0:01:04.542,0:01:08.176
Bunlardan en çok etkilenen insanlar [br]çoğunlukla haritada bile değiller.

0:01:08.519,0:01:12.755
Şu anda bir milyardan fazla insan [br]haritalanmamış yerlerde yaşıyor.

0:01:13.246,0:01:16.967
O yerlere internetten bakarsanız [br]boşluktan başka bir şey göremezsiniz.

0:01:16.967,0:01:22.263
O boşluk, insanlarımıza sadece [br]büyük bir saygısızlık değil

0:01:22.263,0:01:28.413
doğrudan, gerçek ve önlenebilir acıya[br]sebep olan bir adaletsizlik.

0:01:28.413,0:01:31.940
Peki haritada olmamak [br]gerçekten nasıl bir şey?

0:01:32.548,0:01:35.567
Ben Peru'da yaşıyorum[br]ve birkaç ay önce bazı sağlık görevlileri

0:01:35.567,0:01:37.431
haritalandırma için yardım istediler.

0:01:37.431,0:01:40.074
Belli ki oldukları yer [br]haritalandırılmamıştı

0:01:40.074,0:01:42.327
o yüzden ulaşım için [br]başkandan rotayı istedik.

0:01:42.327,0:01:43.463
Bu da çizdiği şey.

0:01:43.463,0:01:45.701
Bunun takibi zordu. (Güler)

0:01:45.701,0:01:47.767
Bu çizgilerin ne olduğunu [br]bile bilmiyorduk.

0:01:47.767,0:01:50.457
Hareket saatleri dediği birkaç sayı yazdı

0:01:50.545,0:01:54.381
ama arabayla gittiğimiz süre boyunca[br]bunlar gerçeklikle uyuşmadı.

0:01:54.426,0:01:59.657
Ama bu benim kaybolmam veya birisinin[br]çizimini kötülememle ilgili değil.

0:01:59.657,0:02:01.935
Burada çalışması gereken[br]ve ellerinde bir harita

0:02:01.935,0:02:04.275
olmadan bir yere gitmek [br]zorunda olan bir ekibi

0:02:04.275,0:02:06.873
yönetmenin ne kadar[br]yetersiz olduğunu bir düşünün.

0:02:06.873,0:02:09.184
Ayrıca doğru köye geldikleri zaman bile

0:02:09.184,0:02:11.587
nasıl veri toplayıp [br]ortamla ilişkilendirecekler?

0:02:11.587,0:02:14.476
O çalışanlar burada ihtiyaçların[br]fazla olduğunu biliyorlar,

0:02:14.476,0:02:16.682
özellikle çocuklardaki [br]anemi ve gıdasızlık.

0:02:16.682,0:02:20.844
Sadece o çocukların nerede olduklarını [br]veya problemin nedenini bilmiyorlar.

0:02:20.844,0:02:23.623
Beş yaş altı her çocuğun evini[br]öğrenebilmek istiyorlar

0:02:23.843,0:02:25.777
ama harita olmadan nasıl yapabilirler?

0:02:26.067,0:02:28.738
Kısa bir eğitimden sonra [br]harita yapmak için

0:02:28.738,0:02:31.244
dışarı çıktık ve o çalışanların [br]ürettiği şey buydu.

0:02:31.599,0:02:33.641
Bu haritada takip edilecek[br]her şey var,

0:02:33.641,0:02:35.351
nehirler ve köprüler gibi,

0:02:35.351,0:02:38.688
ki önemli yerler, okullar, sahalar[br]ve plazalar da mevcut.

0:02:39.115,0:02:42.164
Birkaç hafta önce çalışanlardan[br]aldığımız çağrıya göre şu anki

0:02:42.164,0:02:44.304
müdahelelerde, COVID-19 [br]da dâhil olmak üzere,

0:02:44.304,0:02:46.688
bu haritayı kullandıklarını[br]söylemekten memnunum.

0:02:46.688,0:02:50.849
Şöyle düşünüyor olabilirsiniz:[br]Böyle yerler ticari haritalarda neden yok?

0:02:51.606,0:02:55.762
Kısaca, dünyadaki en hassas yerleri [br]haritalandırmak kâr amaçlı şirketlerin

0:02:55.762,0:03:01.399
önceliği olmadı ki iş modelleri genelde[br]reklam ve veri satışına dayanıyor.

0:03:01.399,0:03:05.610
Bu, yoksul toplumları göz ardı ediyor[br]ve bireysel yardım topluluklarının

0:03:05.610,0:03:07.653
sadece çalıştıkları küçük alanlar

0:03:07.653,0:03:10.404
ve proje bittiği gibi eskiyen [br]çevrimdışı sistemler için

0:03:10.404,0:03:12.886
haritalar üretmesi anlamına geliyor.

0:03:13.229,0:03:15.554
Buradaki sorunumuz ise [br]kolayca paylaşılabilen

0:03:15.554,0:03:17.577
ve güncellenebilen verilerin eksikliği.

0:03:17.923,0:03:19.459
Ancak buna bir çözümümüz de var.

0:03:20.171,0:03:24.704
2006'da kurulmuş, açık kaynaklı [br]ve ücretsiz olan Open StreetMap

0:03:24.704,0:03:27.518
isimli araçla haritalandırıyoruz.

0:03:27.748,0:03:30.826
Nasıl herkes Vikipedi'de bir makale [br]okuyup düzenleyebiliyorsa,

0:03:30.826,0:03:33.927
OpenStreetMap'te de herkes [br]haritaları kullanıp düzenleyebilir,

0:03:33.927,0:03:36.239
kullanımı yararlı ve ücretsiz olduğu için

0:03:36.239,0:03:38.344
ortaya çıkan haritayı herkes kullanabilir

0:03:38.344,0:03:40.480
ve hepimiz için [br]tek bir harita oluşturuyor.

0:03:40.480,0:03:41.597
İki aşamada çalışıyor.

0:03:41.597,0:03:43.808
Binalar ve yollar daha [br]haritada olmayabilir

0:03:43.808,0:03:46.164
ama uydu görüntüsünde [br]rahatça görebilirsiniz.

0:03:46.338,0:03:48.948
Gönüllüler üstlerine [br]yolları ve binaları çizerek

0:03:48.948,0:03:51.151
uydu görüntülerini [br]haritalara dönüştürmek için

0:03:51.151,0:03:52.921
dünyanın her yerinde çalışıyorlar.

0:03:52.921,0:03:54.675
Buna esas harita diyoruz.

0:03:55.236,0:03:59.716
Her gönüllü giriş yapınca ortalama [br]10 kilometre kareden az bir yeri yapıyor

0:03:59.716,0:04:02.116
ama bütün katkıları birleştirince

0:04:02.116,0:04:04.894
sadece birkaç günde şehir[br]haritası çıkarılabilir.

0:04:05.901,0:04:08.098
İkinci olarak, yerel haritalandırma.

0:04:08.098,0:04:13.381
Haritalandırdığımız yerlerde yaşayanlar [br]esas haritayı alıp renklendiriyor.

0:04:13.381,0:04:16.652
Örneğin tanımlıyor:[br]Bu bir okul mu, hastane mi?

0:04:16.652,0:04:19.981
O insanlar uydu görselinde [br]göremediğiniz bilgileri ekliyorlar.

0:04:19.981,0:04:22.803
En zorlu durumlarda bile [br]haritalandırma için istekli

0:04:22.803,0:04:24.398
ve becerikli insanlar bulduk,

0:04:24.398,0:04:26.869
telefonda kullanılan [br]araçları da optimize ederek

0:04:26.869,0:04:28.652
maliyetini 30 dolara kadar indirdik.

0:04:28.652,0:04:30.568
Ek olarak, araçlar çevrimdışı çalışıyor

0:04:30.568,0:04:32.816
böylece hep çevrimiçi olamayanlar da

0:04:32.816,0:04:37.031
günlük hayatlarında haritaya[br]bir şeyler ekleyip

0:04:37.031,0:04:40.276
internet erişimi olunca [br]yükleme yapabilirler.

0:04:40.965,0:04:44.592
10 yılda her kesimden insanların [br]katılımına şahit olduk.

0:04:44.592,0:04:46.971
Mülteciler suyu kesik [br]olan yerleri işaretlediler.

0:04:47.303,0:04:50.390
Köy kadınları da yerel isimleri eklediler.

0:04:50.627,0:04:55.155
Böylece insanlar, kendi topluluklarında[br]aktif değişim unsurları hâline geldiler.

0:04:55.155,0:04:57.675
2010'dan beri HOT,

0:04:57.675,0:05:01.495
150 milyondan fazla insanın evi olan [br]bölgeyi haritalandıran

0:05:01.495,0:05:04.770
200.000'den fazla gönüllü ile [br]OpenStreetMap'te birlikte çalıştı.

0:05:04.770,0:05:06.888
Haritalar, 2010 Haiti depreminden sonra

0:05:06.888,0:05:11.597
arama kurtarma çalışmalarında [br]yüzlerce insanı kurtarmak için kullanıldı.

0:05:11.597,0:05:13.526
Nijerya'nın bütün kırsal alanlarına

0:05:13.530,0:05:15.833
çocuk felci aşıları [br]sağlanması için kullanıldı.

0:05:16.026,0:05:19.127
Suriye, Sudan ve Venezuelalı

0:05:19.127,0:05:23.916
8 milyondan fazla mülteciye [br]kamp, rota ve yeni ev işaretlendi.

0:05:24.088,0:05:27.522
Bu haritaların bir etkisi olduğundan [br]emin olmak için dünyadaki en büyük

0:05:27.522,0:05:29.318
yardım kuruluşlarıyla çalışıyoruz,

0:05:29.318,0:05:32.559
Kızılhaç, Sınır Tanımayan Doktorlar, [br]UNICEF gibi,

0:05:32.559,0:05:36.671
ve şu anda haritalandırılması gereken[br]2.000'den fazla yer sırada bekliyor.

0:05:36.671,0:05:38.949
Şimdilik hikâyemiz bu.

0:05:39.242,0:05:41.853
Ama bu yerler bir krize [br]girmeden önce haritada olsalar

0:05:41.853,0:05:42.903
harika olmaz mıydı?

0:05:43.169,0:05:44.956
Şimdi değişim için hazırız.

0:05:45.495,0:05:47.102
Önceki birkaç yıl içinde,

0:05:47.273,0:05:50.536
küresel ve güncel uydu [br]görseline erişim sağladık.

0:05:50.606,0:05:52.340
Yapay zekâ ise haritacılara

0:05:52.340,0:05:54.542
daha verimli çalışmalar [br]için yardımcı oluyor.

0:05:54.968,0:05:57.482
Dünya çapında gitgide daha fazla insan

0:05:57.482,0:05:59.671
kendi çevrelerini haritalandırmak istiyor.

0:05:59.870,0:06:01.369
Sonraki beş sene içinde

0:06:01.369,0:06:04.094
bir milyar çaresiz insanın [br]evi olan bir bölgeyi

0:06:04.094,0:06:09.776
haritalandırmak için 94 ülkeden [br]bir milyon gönüllüyü birleştireceğiz.

0:06:09.776,0:06:13.438
Bunu başarmak için üç şey yapmalıyız.

0:06:13.438,0:06:15.791
Birincisi, topluluğumuzu, [br]her yerde, herkesin

0:06:15.791,0:06:20.362
temsil edildiği bir dünya inşa edecek [br]bir milyon haritacıya çıkarmalıyız.

0:06:20.793,0:06:24.269
Bu gönüllüleri, kendi ülkelerindeki[br]savunmasız bölgeleri haritalandırmakta

0:06:24.269,0:06:28.217
eğitmek ve desteklemek için bölgesel [br]merkezlerden oluşan bir ağ kuracağız.

0:06:28.217,0:06:30.465
İkinci olarak, [br]teknolojiye yatırım yapmalıyız.

0:06:30.855,0:06:33.375
Tam şu anda haritaya bir bina [br]veya kent simgesini

0:06:33.375,0:06:35.901
birkaç saniyede ekleyebilirsiniz

0:06:36.070,0:06:38.835
ama haritalandırmayı öğrenmek [br]ve mobilde kolay, hızlıca

0:06:38.835,0:06:40.767
yapabilmek problem olabilir.

0:06:41.227,0:06:42.905
Teknolojiye yatırım yapmalıyız ki

0:06:42.905,0:06:46.599
bu mobil düzenlemeleri[br]büyük çapta yapabilelim.

0:06:47.386,0:06:49.469
Üçüncü olarak, farkındalık yaratmalıyız.

0:06:49.849,0:06:52.352
Dünyadaki yardım projeleri bilmeli ki

0:06:52.352,0:06:54.797
bu haritalar ücretsiz ve erişime açık

0:06:54.797,0:06:57.920
ayrıca çalıştıkları bölgeler için[br]haritalar isteyebilirler.

0:06:58.359,0:07:01.296
Benim için projenin en harika [br]kısımlarından biri bu.

0:07:01.296,0:07:04.641
Bu sadece HOT veya başka bir [br]kuruluş hakkında değil.

0:07:04.641,0:07:06.511
Birçok kuruluşun birlikte gelişeceği,

0:07:06.511,0:07:09.305
tek bir vakıf oluşturabilmek hakkında.

0:07:09.912,0:07:13.702
Ne yaparsak yapalım [br]felaketler ve krizler hep olacak

0:07:13.702,0:07:16.689
ve yardım kuruluşları yine[br]karşılık veriyor olacaklar.

0:07:17.380,0:07:20.201
Kalkınma programları devam edecek [br]ancak haritalar olmadan

0:07:20.201,0:07:21.558
o bölgeye varmadan önce

0:07:21.558,0:07:24.803
onları nelerin beklediği hakkında[br]kritik bilgilere ulaşamayacaklar.

0:07:24.803,0:07:27.156
Açık, ücretsiz ve güncel haritalarla

0:07:27.156,0:07:31.700
o programlar insanların hayatını [br]kurtaracak, geliştirecek ve değiştirecek

0:07:31.700,0:07:34.010
çok daha büyük bir etkiye sahip olacaklar.

0:07:35.260,0:07:38.195
Ama aslında bundan çok daha fazlası.

0:07:38.513,0:07:43.178
Yıl 2020 ve dünyamızda [br]bir milyar insan görünmez gibi.

0:07:43.848,0:07:45.277
Bu gerçekten yanlış.

0:07:46.071,0:07:50.450
Bu, dünyamızın her vatandaşının[br]bilinir ve görünür hâle geleceği,

0:07:50.487,0:07:52.942
adeta haritaya konulabileceği bir araç.

0:07:53.324,0:07:55.531
Yaşıtlarım fazla bağlantıdan [br]şikâyet ediyor,

0:07:55.531,0:07:58.150
öyleyse bir milyardan fazla insanın[br]görünmez kalması

0:07:58.150,0:07:59.673
nasıl mümkün olabilir?

0:07:59.673,0:08:01.757
Neyse ki bu, en tembelimizin bile

0:08:01.757,0:08:03.835
çözmeye yardım edebileceği bir sorun.

0:08:04.165,0:08:08.171
Sağa veya sola kaydırırsanız[br]yardım edebilirsiniz.

0:08:08.171,0:08:09.477
Bu sabah haritalandırın,

0:08:09.477,0:08:12.107
ve öğlen, hayatınızı değiştirecek [br]kararlara etki edin.

0:08:12.107,0:08:16.780
Ön saftaki sağlık çalışanları ve yardım [br]kuruluşları tam olarak sizi bekliyor.

0:08:17.044,0:08:18.903
Teşekkürler.