1
00:00:01,553 --> 00:00:03,000
Znam šta mislite.

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
Mislite da sam se izgubila,

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,260
i da će me neko svakog trenutka
povući sa bine

4
00:00:07,260 --> 00:00:09,560
i sprovesti me lagano nazad do mog mesta.

5
00:00:09,560 --> 00:00:15,000
(Aplauz)

6
00:00:15,329 --> 00:00:18,000
To mi se stalno dešava u Dubaiju.

7
00:00:18,764 --> 00:00:20,610
"Draga, ovde ste na odmoru?"

8
00:00:20,610 --> 00:00:22,000
(Smeh)

9
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
"Došli ste u posetu deci?

10
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
Koliko ostajete?"

11
00:00:27,701 --> 00:00:30,520
Pa, u stvari se nadam
da ću ostati bar još neko vreme.

12
00:00:30,520 --> 00:00:33,610
Živim i radim u Zalivu

13
00:00:33,610 --> 00:00:35,360
preko 30 godina.

14
00:00:35,360 --> 00:00:39,000
(Aplauz)

15
00:00:39,453 --> 00:00:43,000
I za to vreme, viđala sam mnogo promena.

16
00:00:43,926 --> 00:00:47,290
Ta statistika je prilično šokantna.

17
00:00:47,290 --> 00:00:49,000
I želim da vam danas govorim

18
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
o gubitku jezika

19
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
i globalizaciji engleskog jezika.

20
00:00:54,573 --> 00:00:56,560
Hoću da vam govorim o svojoj prijateljici

21
00:00:56,560 --> 00:00:59,000
koja je predavala engleski
odraslima u Abu Dabiju.

22
00:00:59,686 --> 00:01:01,000
I jednog lepog dana,

23
00:01:01,000 --> 00:01:03,520
odlučila je da ih odvede u vrt

24
00:01:03,520 --> 00:01:05,790
da ih uči rečima iz prirode.

25
00:01:05,790 --> 00:01:07,810
Ali je na kraju ona završila učeći

26
00:01:07,810 --> 00:01:09,970
arapske reči za lokalne biljke,

27
00:01:09,970 --> 00:01:11,770
kao i njihovu upotrebu -

28
00:01:11,770 --> 00:01:14,850
medicinsku, kozmetičku,

29
00:01:14,850 --> 00:01:17,000
kuvarsku, biljnu.

30
00:01:17,000 --> 00:01:19,450
Kako su svi ti studenti stekli to znanje?

31
00:01:19,450 --> 00:01:21,920
Naravno, od njihovih baka i deka

32
00:01:21,920 --> 00:01:24,000
pa čak i pradeda i prababa.

33
00:01:24,000 --> 00:01:27,000
Nije neophodno
da vam kažem koliko je važno

34
00:01:27,000 --> 00:01:29,580
imati mogućnost komunikacije

35
00:01:29,580 --> 00:01:31,580
kroz generacije.

36
00:01:31,580 --> 00:01:33,470
Ali nažalost, danas,

37
00:01:33,470 --> 00:01:35,000
jezici umiru

38
00:01:35,000 --> 00:01:37,000
po nečuvenoj stopi.

39
00:01:37,717 --> 00:01:40,321
Svakih 14 dana umre jedan jezik.

40
00:01:41,754 --> 00:01:43,000
E sada, u isto vreme,

41
00:01:43,000 --> 00:01:45,730
engleski je neosporno globalni jezik.

42
00:01:45,730 --> 00:01:47,940
Ima li tu neke povezanosti?

43
00:01:47,940 --> 00:01:49,360
Pa ne znam.

44
00:01:49,360 --> 00:01:52,000
Ali znam da sam videla mnogo promena.

45
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
Prvi put kad sam došla u Zaliv,
došla sam u Kuvajt,

46
00:01:55,604 --> 00:01:58,720
u trenutku kada je još bilo
teškoća u komunikaciji.

47
00:01:58,720 --> 00:02:00,900
U stvari, ne tako davno.

48
00:02:00,900 --> 00:02:03,000
Ovo je prerano.

49
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
Ali ipak,

50
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
Britiš Kaunsil me je regrutovao

51
00:02:07,000 --> 00:02:09,480
zajedno sa oko 25 drugih učitelja.

52
00:02:09,480 --> 00:02:11,620
I mi smo bili prvi ne-Muslimani

53
00:02:11,620 --> 00:02:14,650
koji su predavali
u državnim školama u Kuvajtu.

54
00:02:14,650 --> 00:02:16,630
Dovedeni smo da predajemo engleski

55
00:02:16,630 --> 00:02:20,000
jer je vlada želela da modernizuje zemlju

56
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
i osnaži građane kroz obrazovanje.

57
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
I naravno, Britanija je dobila

58
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
nešto od tog divnog naftnog bogatstva.

59
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
Okej.

60
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
Ovo je velika promena koju sam videla -

61
00:02:33,811 --> 00:02:35,500
kako se učenje engleskog

62
00:02:35,500 --> 00:02:40,466
od obostrano korisne prakse pretovrilo

63
00:02:40,857 --> 00:02:44,000
u masovni međunarodni biznis,
koji danas viđamo.

64
00:02:44,876 --> 00:02:48,000
Više nije samo strani jezik
u školskom programu.

65
00:02:48,000 --> 00:02:50,000
I više nije isključivo vlasništvo

66
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
majke Engleske.

67
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
Postao je trend

68
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
u svakoj naciji na Zemlji
koja govori engleski.

69
00:02:57,677 --> 00:02:59,000
I zašto da ne?

70
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
Naposletku, najbolje obrazovanje -

71
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
prema najnovijoj rang listi
Svetskog univerziteta -

72
00:03:05,336 --> 00:03:07,480
može se naći na univerzitetima

73
00:03:07,480 --> 00:03:10,234
u Engleskoj i Americi.

74
00:03:11,000 --> 00:03:15,000
Dakle, prirodno je da svi žele
englesko obrazovanje.

75
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
Ali ako vam to nije maternji jezik,

76
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
morate da prođete test.

77
00:03:19,769 --> 00:03:21,200
E sad, da li je ispravno

78
00:03:21,200 --> 00:03:23,260
odbiti studenta samo

79
00:03:23,260 --> 00:03:25,410
na osnovu jezičkih sposobnosti?

80
00:03:25,410 --> 00:03:27,810
Možda imate kompjuterskog naučnika

81
00:03:27,810 --> 00:03:29,000
koji je genije.

82
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
Da li je njemu potreban isti jezik
kao i advokatu, na primer?

83
00:03:32,515 --> 00:03:34,707
Pa, mislim da ne.

84
00:03:36,686 --> 00:03:39,510
Mi profesori engleskog
ih stalno odbacujemo.

85
00:03:39,510 --> 00:03:41,000
Postavimo znak stop,

86
00:03:41,000 --> 00:03:43,470
i zaustavimo ih na njihovom putu.

87
00:03:43,470 --> 00:03:45,690
Više ne mogu da prate svoj san,

88
00:03:45,690 --> 00:03:48,000
dok ne prođu engleski.

89
00:03:49,858 --> 00:03:52,000
Hajde da to postavim ovako,

90
00:03:52,000 --> 00:03:56,000
da upoznam jednojezičnog
holandskog govornika

91
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
koji ima lek za rak,

92
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
da li bih ga sprečila da uđe
na britanski univerzitet?

93
00:04:01,183 --> 00:04:03,000
Mislim da ne.

94
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
Ali zapravo, to je upravo ono što činimo.

95
00:04:06,000 --> 00:04:09,000
Profesori engleskog su čuvari na kapiji.

96
00:04:09,684 --> 00:04:12,000
I prvo morate nas da zadovoljite

97
00:04:12,697 --> 00:04:15,000
svojim dovoljno dobrim engleskim.

98
00:04:16,590 --> 00:04:18,810
Može biti opasno dati

99
00:04:18,810 --> 00:04:21,000
preveliku moć

100
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
uskom delu društva.

101
00:04:23,335 --> 00:04:26,780
Možda bi granice bile suviše univerzalne.

102
00:04:26,799 --> 00:04:28,000
Okej.

103
00:04:28,643 --> 00:04:31,000
"Ali", čujem vas kako kažete,

104
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
"šta sa istraživanjima?

105
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Sve je na engleksom."

106
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
Knjige su na engleskom,

107
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
časopisi se pišu na engleskom,

108
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
ali to je proročanstvo
koje se samo ispunjava.

109
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
Ono hrani zahteve engleskog.

110
00:04:44,431 --> 00:04:46,000
I tako to ide.

111
00:04:46,000 --> 00:04:49,000
Pitam vas, šta se desilo prevođenju?

112
00:04:49,000 --> 00:04:52,242
Ako se prisetite islamskog zlatnog doba,

113
00:04:53,522 --> 00:04:56,000
tada su rađeni mnogi prevodi.

114
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
Prevodilo se sa latinskog i grčkog

115
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
na arapski, persijski,

116
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
pa se onda prevodilo

117
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
na germanske jezike Evrope

118
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
i onda romanske jezike.

119
00:05:07,000 --> 00:05:10,724
I tako je sunce sinulo
na mračno doba Evrope.

120
00:05:12,899 --> 00:05:14,910
Nemojte me pogrešno shvatiti;

121
00:05:14,910 --> 00:05:16,700
nisam ja protiv učenja engleskog,

122
00:05:16,700 --> 00:05:18,000
svi vi profesori engleskog.

123
00:05:18,000 --> 00:05:20,470
Volim to što imamo globalni jezik.

124
00:05:20,470 --> 00:05:23,000
Danas nam je potreban više nego ikada.

125
00:05:23,403 --> 00:05:25,410
Ali sam protiv toga da se on koristi

126
00:05:25,410 --> 00:05:27,000
kao barijera.

127
00:05:27,605 --> 00:05:30,000
Da li zaista želimo
da završimo sa 600 jezika,

128
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
a da glavni bude engleski ili kineski?

129
00:05:33,474 --> 00:05:36,370
Treba nam više od toga.
Gde povlačimo crtu?

130
00:05:36,651 --> 00:05:38,000
Ovaj sistem

131
00:05:38,000 --> 00:05:41,000
izjednačava inteligenciju

132
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
sa znanjem engleskog

133
00:05:44,532 --> 00:05:46,000
što je vrlo proizvoljno.

134
00:05:46,000 --> 00:05:51,205
(Aplauz)

135
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
I želim da vas podsetim

136
00:05:54,000 --> 00:05:57,000
da giganti na čijim ramenima

137
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
stoje današnji intelektualci

138
00:05:59,000 --> 00:06:01,570
nisu imali engleski,

139
00:06:01,594 --> 00:06:04,000
nisu morali da polože test iz engleskog.

140
00:06:04,000 --> 00:06:06,000
Na primer, Ajnštajn.

141
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
Inače, smatrali su da mu je potrebna
specijalna škola

142
00:06:10,000 --> 00:06:12,700
jer činjenica je da je bio disleksičar.

143
00:06:12,743 --> 00:06:14,320
Ali srećom po svet,

144
00:06:14,320 --> 00:06:17,000
nije morao da položi test engleskog.

145
00:06:17,000 --> 00:06:20,000
TOEFL, američki test engleskog,

146
00:06:20,000 --> 00:06:22,000
je počeo da se koristi

147
00:06:22,000 --> 00:06:24,000
tek 1964.

148
00:06:24,000 --> 00:06:27,000
Sada je on eksplodirao.

149
00:06:27,068 --> 00:06:29,770
Postoje gomile i gomile testova engleskog.

150
00:06:29,770 --> 00:06:31,530
I milioni i milioni učenika

151
00:06:31,530 --> 00:06:33,480
svake godine polažu te testove.

152
00:06:33,480 --> 00:06:35,340
E sad možete pomisliti, vi i ja,

153
00:06:35,340 --> 00:06:37,250
da kotizacije nisu loše, da su okej,

154
00:06:37,250 --> 00:06:39,000
ali one su prevelike

155
00:06:39,000 --> 00:06:41,000
za milione mnogih siromašnih ljudi.

156
00:06:41,000 --> 00:06:43,000
I u samom startu ih mi odbijamo.

157
00:06:43,000 --> 00:06:46,000
(Aplauz)

158
00:06:46,347 --> 00:06:49,000
Sećam se naslova koji sam nedavno videla:

159
00:06:49,000 --> 00:06:51,000
"Obrazovanje: Veliki delilac."

160
00:06:51,835 --> 00:06:53,000
Sada shvatam,

161
00:06:53,000 --> 00:06:56,000
razumem zašto bi se ljudi
usmerili na engleski.

162
00:06:56,000 --> 00:06:59,000
Žele da svojoj deci pruže
najbolju moguću priliku u životu.

163
00:07:00,000 --> 00:07:03,000
A da bi to mogli, potrebno im je
zapadnjačko obrazovanje.

164
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
Jer, naravno, najbolji poslovi

165
00:07:05,000 --> 00:07:08,540
idu ljudima koji dolaze
sa univerziteta sa zapada,

166
00:07:08,544 --> 00:07:10,000
kako sam ranije navela.

167
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
To je kružna stvar.

168
00:07:12,640 --> 00:07:14,000
Okej.

169
00:07:14,000 --> 00:07:16,630
Dozvolite da vam ispričam priču
o dva naučnika,

170
00:07:16,630 --> 00:07:18,000
dva engleska naučnika.

171
00:07:18,000 --> 00:07:20,710
Radili su eksperiment

172
00:07:20,710 --> 00:07:22,390
u vezi sa genetikom

173
00:07:22,390 --> 00:07:25,000
i prednjim i zadnjim udovima životinja.

174
00:07:25,000 --> 00:07:27,820
Ali nisu mogli da dođu
do željenih rezultata.

175
00:07:27,821 --> 00:07:29,740
Stvarno nisu znali šta da rade,

176
00:07:29,740 --> 00:07:32,000
sve dok se nije pojavio nemački naučnik

177
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
koji je shvatio da su koristili dve reči

178
00:07:35,205 --> 00:07:37,620
za prednje i zadnje udove,

179
00:07:37,620 --> 00:07:41,000
dok genetika zapravo ne pravi razliku

180
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
kao ni nemački.

181
00:07:43,690 --> 00:07:45,540
Dakle bingo,

182
00:07:45,540 --> 00:07:47,670
rešen problem.

183
00:07:47,670 --> 00:07:49,840
Ako ne možete da mislite misao,

184
00:07:49,840 --> 00:07:52,000
zaglavili ste se.

185
00:07:52,000 --> 00:07:54,670
Ali ako neki drugi jezik može to da čini,

186
00:07:54,670 --> 00:07:56,290
onda, saradnjom,

187
00:07:56,290 --> 00:07:59,000
možemo postići i naučiti mnogo više.

188
00:08:01,564 --> 00:08:03,000
Moja ćerka

189
00:08:03,834 --> 00:08:06,380
je došla u Englesku iz Kuvajta.

190
00:08:06,380 --> 00:08:10,350
Studirala je nauku i matematiku
na arapskom.

191
00:08:10,371 --> 00:08:12,000
Arapska viša škola.

192
00:08:12,000 --> 00:08:15,000
Morala je da to prevede
na engleski u gimnaziji.

193
00:08:15,000 --> 00:08:17,640
I bila je najbolja u odeljenju

194
00:08:17,640 --> 00:08:19,000
u tim predmetima.

195
00:08:19,000 --> 00:08:21,000
To nam govori

196
00:08:21,000 --> 00:08:23,950
da, kada učenici dođu
kod nas iz drugih zemalja,

197
00:08:23,950 --> 00:08:26,110
moguće je da im ne odajemo priznanje

198
00:08:26,110 --> 00:08:27,730
za ono što već znaju,

199
00:08:27,730 --> 00:08:30,000
a znaju to na svom jeziku.

200
00:08:30,589 --> 00:08:32,300
Kada jezik umre,

201
00:08:32,300 --> 00:08:35,000
ne znamo šta sa njim gubimo.

202
00:08:35,384 --> 00:08:39,000
Ovo je - ne znam da li ste to videli
nedavno na CNN-u -

203
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
dali su Heroes Award

204
00:08:41,000 --> 00:08:44,730
mladom kenijskom čobanu

205
00:08:44,730 --> 00:08:48,320
koji nije mogao noću da uči u svom selu,

206
00:08:48,320 --> 00:08:49,920
poput ostale dece iz sela,

207
00:08:49,920 --> 00:08:51,740
jer se kerozinska lampa,

208
00:08:51,740 --> 00:08:53,880
dimila i oštetila njegove oči.

209
00:08:53,880 --> 00:08:56,670
I svakako, nikada nije bilo
dovoljno kerozina,

210
00:08:56,670 --> 00:08:59,000
jer šta možete da kupite
sa dolarom na dan?

211
00:08:59,604 --> 00:09:01,410
Tako je napravio

212
00:09:01,410 --> 00:09:04,220
solarnu lampu koja ništa ne košta.

213
00:09:04,220 --> 00:09:06,390
I sada deca u njegovom selu

214
00:09:06,390 --> 00:09:08,420
dobijaju iste ocene u školi

215
00:09:08,420 --> 00:09:11,489
kao i deca čije kuće imaju struju.

216
00:09:12,000 --> 00:09:18,000
(Aplauz)

217
00:09:18,318 --> 00:09:21,010
Kada je primio svoju nagradu,

218
00:09:21,010 --> 00:09:22,710
izgovorio je ove divne reči:

219
00:09:22,710 --> 00:09:25,480
"Deca mogu Afriku da vode
od onoga što je ona danas,

220
00:09:25,480 --> 00:09:27,410
mračni kontinent,

221
00:09:27,410 --> 00:09:29,650
do svetlog kontinenta."

222
00:09:29,650 --> 00:09:31,430
Jednostavna ideja,

223
00:09:31,430 --> 00:09:34,000
koja može da ima dalekosežan uticaj.

224
00:09:35,560 --> 00:09:37,700
Ljudi koji nemaju svetlosti,

225
00:09:37,700 --> 00:09:40,470
bilo fizičke ili metaforičke,

226
00:09:40,470 --> 00:09:43,000
ne mogu proći naše testove,

227
00:09:43,528 --> 00:09:46,000
i nikada ne možemo znati šta oni znaju.

228
00:09:46,925 --> 00:09:49,680
Hajde da ne držimo ni sebe ni njih

229
00:09:49,680 --> 00:09:51,000
u mraku.

230
00:09:51,391 --> 00:09:54,000
Hajde da slavimo različitost.

231
00:09:54,851 --> 00:09:57,000
Negujte svoj jezik.

232
00:09:57,000 --> 00:10:00,462
Koristite ga da širite sjajne ideje.

233
00:10:01,000 --> 00:10:07,467
(Aplauz)

234
00:10:08,928 --> 00:10:10,460
Mnogo vam hvala.

235
00:10:10,460 --> 00:10:13,000
(Aplauz)