1
00:00:01,000 --> 00:00:03,000
Znam šta mislite.

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
Mislite da sam se izgubila,

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
i da će me neko svakog trenutka povući sa bine

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,000
i sprovesti me lagano nazad do mog mesta.

5
00:00:09,000 --> 00:00:15,000
(aplauz)

6
00:00:15,000 --> 00:00:18,000
To mi se stalno dešava u Dubaiju.

7
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
"Draga, ovde ste na odmoru?"

8
00:00:20,000 --> 00:00:22,000
(smeh)

9
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
"Došli ste u posetu deci?

10
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
Koliko ostajete?"

11
00:00:27,000 --> 00:00:30,000
Pa u stvari se nadam da ću ostati bar još neko vreme.

12
00:00:30,000 --> 00:00:33,000
Živim i radim u Zalivu

13
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
preko 30 godina.

14
00:00:35,000 --> 00:00:39,000
(aplauz)

15
00:00:39,000 --> 00:00:43,000
I za to vreme, viđala sam mnogo promena.

16
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
Ta statistika je

17
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
prilično šokantna.

18
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
I želim da vam danas govorim

19
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
o gubitku jezika

20
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
i globalizaciji engleskog jezika.

21
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
Hoću da vam govorim o svojoj prijateljici

22
00:00:56,000 --> 00:00:59,000
koja je predavala engleski odraslima u Abu Dabiju.

23
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
I jednog lepog dana,

24
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
odlučila je da ih odvede u vrt

25
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
da ih uči rečima iz prirode.

26
00:01:05,000 --> 00:01:07,000
Ali je na kraju ona završila učeći

27
00:01:07,000 --> 00:01:09,000
arapske reči za lokalne biljke,

28
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
kao i njihovu upotrebu -

29
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
medicinsku, kozmetičku,

30
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
kuvarsku, biljnu.

31
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
Kako su svi ti studenti stekli to znanje?

32
00:01:19,000 --> 00:01:21,000
Naravno, od njihovih baka i deka

33
00:01:21,000 --> 00:01:24,000
pa čak i pradeda i prababa.

34
00:01:24,000 --> 00:01:27,000
Nije neophodno na vam kažem koliko je važno

35
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
imati mogućnost komunikacije

36
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
kroz generacije.

37
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
Ali nažalost, danas,

38
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
jezici umiru

39
00:01:35,000 --> 00:01:37,000
po nečuvenoj stopi.

40
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
Svakih 14 dana umre jedan jezik.

41
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
E sada, u isto vreme,

42
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
engleski je neosporno globalni jezik.

43
00:01:45,000 --> 00:01:47,000
Ima li tu neke povezanosti?

44
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
Pa ne znam.

45
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
Ali znam da sam videla mnogo promena.

46
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
Prvi put kad sam došla u Zaliv, došla sam u Kuvajt,

47
00:01:55,000 --> 00:01:58,000
u trenutku kada je još bilo teškoća u komunikaciji.

48
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
Ustvari, ne tako davno.

49
00:02:00,000 --> 00:02:03,000
Ovo je prerano.

50
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
Ali ipak,

51
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
Britiš Kaunsil (British Council) me je regrutovao

52
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
zajedno sa oko 25 drugih učitelja.

53
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
I mi smo bili prvi ne-Muslimani

54
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
koji su predavali u državnim školama u Kuvajtu.

55
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
Dovedeni smo da predajemo engleski

56
00:02:16,000 --> 00:02:20,000
jer je vlada želela da modernizuje zemlju

57
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
i osnaži građane kroz obrazovanje.

58
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
I naravno, Britanija je dobila

59
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
nešto od tog divnog naftnog bogatstva.

60
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
Okej.

61
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
Ovo je velika promena koju sam videla -

62
00:02:33,000 --> 00:02:35,000
kako se učenje engleskog

63
00:02:35,000 --> 00:02:37,000
od obostrano

64
00:02:37,000 --> 00:02:41,000
korisne prakse pretovrilo u

65
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
masovni međunarodni biznis, koji danas viđamo.

66
00:02:44,000 --> 00:02:48,000
Više nije samo strani jezik u školskom programu.

67
00:02:48,000 --> 00:02:50,000
I više nije isključivo vlasništvo

68
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
majke Engleske.

69
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
Postao je trend

70
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
u svakoj naciji na Zemlji koja govori engleski.

71
00:02:57,000 --> 00:02:59,000
I zašto da ne?

72
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
Na posletku, najbolje obrazovanje -

73
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
prema najnovijoj rang listi Svetskog univerziteta -

74
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
može se naći na univerzitetima

75
00:03:07,000 --> 00:03:11,000
u Engleskoj i Americi.

76
00:03:11,000 --> 00:03:15,000
Dakle, prirodno je da svi žele englesko obrazovanje.

77
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
Ali ako vam to nije maternji jezik,

78
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
morate da prođete test.

79
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
E sad, da li je ispravno

80
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
odbiti studenta samo

81
00:03:23,000 --> 00:03:25,000
na osnovu jezičkih sposobnosti?

82
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
Možda imate kompjuterskog naučnika

83
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
koji je genije.

84
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
Da li je njemu potreban isti jezik kao i advokatu, na primer?

85
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
Pa, mislim da ne.

86
00:03:36,000 --> 00:03:39,000
Mi profesori engleskog ih stalno odbacujemo.

87
00:03:39,000 --> 00:03:41,000
Postavimo znak stop,

88
00:03:41,000 --> 00:03:43,000
i zaustavimo ih na njihovom putu.

89
00:03:43,000 --> 00:03:45,000
Više ne mogu da prate svoj san,

90
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
dok ne prođu engleski.

91
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
Hajde da to postavim ovako,

92
00:03:52,000 --> 00:03:56,000
da upoznam jednojezičnog holandskog govornika

93
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
koji ima lek za rak,

94
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
da li bih ga sprečila da uđe na britanski univerzitet?

95
00:04:01,000 --> 00:04:03,000
Mislim da ne.

96
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
Ali zapravo, to je upravo ono što činimo.

97
00:04:06,000 --> 00:04:09,000
Profesori engleskog su čuvari na kapiji.

98
00:04:09,000 --> 00:04:12,000
I prvo morate nas da zadovoljite

99
00:04:12,000 --> 00:04:15,000
svojim dovoljno dobrim engleskim.

100
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
Može biti opasno dati

101
00:04:18,000 --> 00:04:21,000
preveliku moć

102
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
uskom delu društva.

103
00:04:23,000 --> 00:04:26,000
Možda bi granice bile suviše univerzalne.

104
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
Okej.

105
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
"Ali", čujem vas kako kažete,

106
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
"šta sa istraživanjima?

107
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Sve je na engleksom."

108
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
Knjige su na engleskom,

109
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
časopisi se pišu na engleskom,

110
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
ali to je proročanstvo koje se samo ispunjava.

111
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
Ono hrani zahteve engleskog.

112
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
I tako to ide.

113
00:04:46,000 --> 00:04:49,000
Pitam vas, šta se desilo prevođenju?

114
00:04:49,000 --> 00:04:53,000
Ako se prisetite islamskog zlatnog doba,

115
00:04:53,000 --> 00:04:56,000
tada su rađeni mnogi prevodi.

116
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
Prevodilo se sa latinskog i grčkog

117
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
na arapski, persijski,

118
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
pa se onda prevodilo

119
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
na germanske jezike Evrope

120
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
i onda romanske jezike.

121
00:05:07,000 --> 00:05:11,000
I tako je sunce sinulo na mračno doba Evrope.

122
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
Nemojte me pogrešno shvatiti;

123
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
nisam ja protiv učenja engleskog,

124
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
svi vi profesori engleskog.

125
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
Volim to što imamo globalni jezik.

126
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
Danas nam je potreban više nego ikada.

127
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
Ali sam protiv toga da se on koristi

128
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
kao barijera.

129
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
Da li zaista želimo da završimo sa 600 jezika

130
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
a da glavni bude engleski ili kineski?

131
00:05:33,000 --> 00:05:36,000
Treba nam više od toga. Gde povlačimo crtu?

132
00:05:36,000 --> 00:05:38,000
Ovaj sistem

133
00:05:38,000 --> 00:05:41,000
izjednačava inteligenciju

134
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
sa znanjem engleskog

135
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
što je vrlo proizvoljno.

136
00:05:46,000 --> 00:05:52,000
(aplauz)

137
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
I želim da vas podsetim

138
00:05:54,000 --> 00:05:57,000
da giganti na čijim ramenima

139
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
stoje današnji intelektualci

140
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
nisu imali engleski,

141
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
nisu morali da polože test iz engleskog.

142
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
Na primer, Ajnštajn.

143
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
Inače, smatrali su da mu je potrebna specijalna škola

144
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
jer činjenica je da je bio disleksičar.

145
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
Ali srećom po svet,

146
00:06:14,000 --> 00:06:17,000
nije morao da položi test engleskog.

147
00:06:17,000 --> 00:06:20,000
TOEFL, američki test engleskog,

148
00:06:20,000 --> 00:06:22,000
je počeo da se koristi

149
00:06:22,000 --> 00:06:24,000
tek 1964.

150
00:06:24,000 --> 00:06:26,000
Sada je on eksplodirao.

151
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
Postoje gomile i gomile testova engleskog.

152
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
I milioni i milioni studenata

153
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
svake godine polažu te testove.

154
00:06:33,000 --> 00:06:35,000
E sad možete pomisliti, vi i ja,

155
00:06:35,000 --> 00:06:37,000
da kotizacije nisu loše, da su okej,

156
00:06:37,000 --> 00:06:39,000
ali one su prevelike

157
00:06:39,000 --> 00:06:41,000
za milione mnogih siromašnih ljudi.

158
00:06:41,000 --> 00:06:43,000
I u samom startu ih mi odbijamo.

159
00:06:43,000 --> 00:06:46,000
(aplauz)

160
00:06:46,000 --> 00:06:49,000
Sećam se naslova koji sam nedavno videla:

161
00:06:49,000 --> 00:06:51,000
"Obrazovanje: Veliki delilac."

162
00:06:51,000 --> 00:06:53,000
Sada shvatam,

163
00:06:53,000 --> 00:06:56,000
razumem zašto bi se ljudi usmerili na engleski.

164
00:06:56,000 --> 00:06:59,000
Žele da svojoj deci pruže najbolju moguću priliku u životu.

165
00:07:00,000 --> 00:07:03,000
A da bi to mogli, potrebno im je zapadnjačko obrazovanje.

166
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
Jer, naravno, najbolji poslovi

167
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
idu ljudima koji dolaze se univerziteta sa zapada,

168
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
kako sam ranije navela.

169
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
To je kružna stvar.

170
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
Okej.

171
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
Dozvolite da vam ispričam priču o dva naučnika,

172
00:07:16,000 --> 00:07:18,000
dva engleska naučnika.

173
00:07:18,000 --> 00:07:20,000
Radili su eksperiment

174
00:07:20,000 --> 00:07:22,000
u vezi sa genetikom

175
00:07:22,000 --> 00:07:25,000
i unutrašnjim i zadnjim udovima životinja.

176
00:07:25,000 --> 00:07:27,000
Ali nisu mogli da dođu do željenih rezultata.

177
00:07:27,000 --> 00:07:29,000
Stvarno nisu znali šta da rade,

178
00:07:29,000 --> 00:07:32,000
sve dok se nije pojavio nemački naučnik

179
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
koji je shvatio da su koristili dve reči

180
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
za unutrašnje i zadnje udove,

181
00:07:37,000 --> 00:07:41,000
dok genetika zapravo ne pravi razliku

182
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
kao ni nemački.

183
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
Dakle bingo,

184
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
rešen problem.

185
00:07:47,000 --> 00:07:49,000
Ako ne možete da mislite misao,

186
00:07:49,000 --> 00:07:52,000
zaglavili ste se.

187
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
Ali ako neki drugi jezik može to da čini,

188
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
onda, saradnjom,

189
00:07:56,000 --> 00:07:59,000
možemo postići i naučiti mnogo više.

190
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
Moja ćerka je

191
00:08:03,000 --> 00:08:06,000
došla u Englesku iz Kuvajta.

192
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
Studirala je nauku i matematiku na arapskom.

193
00:08:09,000 --> 00:08:12,000
Arapska viša škola.

194
00:08:12,000 --> 00:08:15,000
Morala je da to prevede na engleski u gimnaziji.

195
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
I bila je najbolja u odeljenju

196
00:08:17,000 --> 00:08:19,000
u tim predmetima.

197
00:08:19,000 --> 00:08:21,000
To nam govori

198
00:08:21,000 --> 00:08:23,000
da, kada studenti dođu kod nas iz drugih zemalja,

199
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
moguće je da im ne odajemo priznanje

200
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
za ono što već znaju,

201
00:08:27,000 --> 00:08:30,000
a znaju to na svom jeziku.

202
00:08:30,000 --> 00:08:32,000
Kada jezik umre,

203
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
ne znamo šta sa njim gubimo.

204
00:08:35,000 --> 00:08:39,000
Ovo je - ne znam da li ste to videli nedavno na CNN-u -

205
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
dali su Heroes Award (Nagrada heroju)

206
00:08:41,000 --> 00:08:44,000
mladom kenijskom čobanu

207
00:08:44,000 --> 00:08:47,000
koji nije mogao noću da uči u svom selu,

208
00:08:47,000 --> 00:08:49,000
poput ostale dece iz sela,

209
00:08:49,000 --> 00:08:51,000
jer se kerozinska lampa,

210
00:08:51,000 --> 00:08:53,000
dimila i oštetila njegove oči.

211
00:08:53,000 --> 00:08:56,000
I svakako, nikada nije bilo dovoljno kerozina,

212
00:08:56,000 --> 00:08:59,000
jer šta možete da kupite sa dolarom na dan?

213
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
Tako je napravio

214
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
solarnu lampu koja ništa ne košta.

215
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
I sada deca u njegovom selu

216
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
dobijaju iste ocene u školi

217
00:09:08,000 --> 00:09:12,000
kao i deca čije kuće imaju struju.

218
00:09:12,000 --> 00:09:18,000
(aplauz)

219
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
Kada je primio svoju nagradu,

220
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
izgovorio je ove divne reči:

221
00:09:22,000 --> 00:09:25,000
"Deca mogu Afriku da vode od onoga što je ona danas,

222
00:09:25,000 --> 00:09:27,000
mračni kontinent,

223
00:09:27,000 --> 00:09:29,000
do srećnog kontinenta."

224
00:09:29,000 --> 00:09:31,000
Jednostavna ideja,

225
00:09:31,000 --> 00:09:34,000
koja može da ima dalekosežan uticaj.

226
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
Ljudi koji nemaju svetlosti,

227
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
bilo fizičke ili metaforičke,

228
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
ne mogu proći naše testove,

229
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
i nikada ne možemo znati šta oni znaju.

230
00:09:46,000 --> 00:09:49,000
Hajde da ne držimo ni sebe ni njih

231
00:09:49,000 --> 00:09:51,000
u mraku.

232
00:09:51,000 --> 00:09:54,000
Hajde da slavimo različitost.

233
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
Negujte svoj jezik.

234
00:09:57,000 --> 00:10:01,000
Koristite ga da širite sjajne ideje.

235
00:10:01,000 --> 00:10:08,000
(aplauz)

236
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
Mnogo vam hvala.

237
00:10:10,000 --> 00:10:13,000
(aplauz)