WEBVTT

00:00:01.000 --> 00:00:03.000
Wiem, co sobie myślicie.

00:00:03.000 --> 00:00:05.000
Że zgubiłam drogę

00:00:05.000 --> 00:00:07.000
i ktoś za chwilę wejdzie na scenę,

00:00:07.000 --> 00:00:09.000
by taktownie zaprowadzić mnie za swoje miejsce.

00:00:09.000 --> 00:00:15.000
(Brawa)

00:00:15.000 --> 00:00:18.000
Często mi się do przydarza w Dubaju.

00:00:18.000 --> 00:00:20.000
"Czy kochana pani jest na urlopie?"

00:00:20.000 --> 00:00:22.000
(Śmiech)

00:00:22.000 --> 00:00:25.000
"W odwiedzinach u dzieci?"

00:00:25.000 --> 00:00:27.000
"Jak długo pani zostaje?"

NOTE Paragraph

00:00:27.000 --> 00:00:30.000
Cóż, mam nadzieję, że jeszcze przez jakiś czas.

00:00:30.000 --> 00:00:33.000
Mieszkam i pracuję jako nauczycielka w Zatoce Perskiej

00:00:33.000 --> 00:00:35.000
od 30 lat.

00:00:35.000 --> 00:00:39.000
(Brawa)

00:00:39.000 --> 00:00:43.000
Przez ten czas byłam światkiem wielu zmian.

00:00:43.000 --> 00:00:45.000
Ich ilość

00:00:45.000 --> 00:00:47.000
jest dość zaskakująca.

00:00:47.000 --> 00:00:49.000
Zamierzam dziś mówić

00:00:49.000 --> 00:00:51.000
o utracie języków

00:00:51.000 --> 00:00:54.000
i globalizacji angielskiego.

00:00:54.000 --> 00:00:56.000
Chcę wam opowiedzieć o mojej przyjaciółce,

00:00:56.000 --> 00:00:59.000
uczącej dorosłych angielskiego w Abu Dhabi.

00:00:59.000 --> 00:01:01.000
Otóż pewnego dnia

00:01:01.000 --> 00:01:03.000
postanowiła zabrać ich do ogrodu,

00:01:03.000 --> 00:01:05.000
żeby nauczyć ich słownictwa przyrodniczego.

00:01:05.000 --> 00:01:07.000
Ale w rezultacie to ona nauczyła się

00:01:07.000 --> 00:01:09.000
wszystkich arabskich nazw lokalnych roślin

00:01:09.000 --> 00:01:11.000
oraz ich zastosowań –

00:01:11.000 --> 00:01:14.000
w medycynie, kosmetykach,

00:01:14.000 --> 00:01:17.000
kuchni i zielarstwie.

00:01:17.000 --> 00:01:19.000
Jak jej uczniowie zdobyli tę wiedzę?

00:01:19.000 --> 00:01:21.000
Oczywiście, od swoich dziadków,

00:01:21.000 --> 00:01:24.000
czy nawet pradziadków.

00:01:24.000 --> 00:01:27.000
Nie muszę wam mówić, jak ważna jest

00:01:27.000 --> 00:01:29.000
komunikacja

00:01:29.000 --> 00:01:31.000
międzypokoleniowa.

NOTE Paragraph

00:01:31.000 --> 00:01:33.000
Jednak obecnie, niestety,

00:01:33.000 --> 00:01:35.000
języki wymierają

00:01:35.000 --> 00:01:37.000
w bezprecedensowym tempie.

00:01:37.000 --> 00:01:40.000
Co 14 dni umiera jakiś język.

00:01:41.000 --> 00:01:43.000
A jednocześnie

00:01:43.000 --> 00:01:45.000
angielski bezdyskusyjnie jest językiem globalnym.

00:01:45.000 --> 00:01:47.000
Czy może to mieć jakiś związek?

00:01:47.000 --> 00:01:49.000
Cóż, nie wiem.

00:01:49.000 --> 00:01:52.000
Ale wiem, że widziałam wiele zmian.

00:01:52.000 --> 00:01:55.000
Gdy pierwszy raz przyjechałam do Zatoki, byłam w Kuwejcie

00:01:55.000 --> 00:01:58.000
w czasie, gdy była to praca w trudnych warunkach.

00:01:58.000 --> 00:02:00.000
Właściwie nie tak dawno temu.

00:02:00.000 --> 00:02:03.000
Czyli nieco za wcześnie.

00:02:03.000 --> 00:02:05.000
W każdym razie

00:02:05.000 --> 00:02:07.000
zatrudnił mnie British Council

00:02:07.000 --> 00:02:09.000
razem z około 25 innych nauczycieli.

00:02:09.000 --> 00:02:11.000
Byliśmy pierwszymi niemuzułmanami

00:02:11.000 --> 00:02:14.000
uczącymi w państwowych szkołach w Kuwejcie.

00:02:14.000 --> 00:02:16.000
Sprowadzono nas, by uczyć angielskiego,

00:02:16.000 --> 00:02:20.000
ponieważ rząd chciał modernizować kraj

00:02:20.000 --> 00:02:23.000
i dać obywatelom więcej możliwości przez edukację.

00:02:23.000 --> 00:02:25.000
Oczywiście, Wielka Brytania czerpała korzyści

00:02:25.000 --> 00:02:28.000
z tego wspaniałego bogactwa ropy.

NOTE Paragraph

00:02:28.000 --> 00:02:30.000
Dobrze.

00:02:30.000 --> 00:02:33.000
To była pierwsza zmiana, którą zauważyłam –

00:02:33.000 --> 00:02:35.000
jak nauczanie angielskiego

00:02:35.000 --> 00:02:37.000
stało się,

00:02:37.000 --> 00:02:41.000
z praktyki korzystnej dla obu stron,

00:02:41.000 --> 00:02:44.000
olbrzymim międzynarodowym biznesem, jakim jest dzisiaj.

00:02:44.000 --> 00:02:48.000
Już nie tylko językiem obcym w programie szkół

00:02:48.000 --> 00:02:50.000
i już nie domeną

00:02:50.000 --> 00:02:52.000
jedynie matki Anglii.

00:02:52.000 --> 00:02:54.000
Stało się przedsięwzięciem przynoszącym zyski

00:02:54.000 --> 00:02:57.000
każdemu anglojęzycznemu narodowi na ziemi.

00:02:57.000 --> 00:02:59.000
I czemu nie?

00:02:59.000 --> 00:03:02.000
W końcu najlepsze wykształcenie –

00:03:02.000 --> 00:03:05.000
według ostatnich rankingów uniwersytów świata –

00:03:05.000 --> 00:03:07.000
dają uniwersytety

00:03:07.000 --> 00:03:11.000
Wielkiej Brytanii i USA.

00:03:11.000 --> 00:03:15.000
Zatem każdy, naturalnie, chce mieć anglojęzyczne wykształcenie.

00:03:15.000 --> 00:03:17.000
Ale jeśli nie jest się rodzimym użytkownikiem języka,

00:03:17.000 --> 00:03:19.000
trzeba zdać test.

NOTE Paragraph

00:03:19.000 --> 00:03:21.000
Ale czy to w porządku,

00:03:21.000 --> 00:03:23.000
odrzucić studenta

00:03:23.000 --> 00:03:25.000
tylko na podstawie jego umiejętności językowych?

00:03:25.000 --> 00:03:27.000
Może mamy do czynienia z informatykiem-naukowcem,

00:03:27.000 --> 00:03:29.000
który jest geniuszem.

00:03:29.000 --> 00:03:32.000
Czy musi on znać język tak samo jak na przykład prawnik?

00:03:32.000 --> 00:03:35.000
Nie wydaje mi się.

00:03:36.000 --> 00:03:39.000
My, nauczyciele angielskiego, odrzucamy ich nieustannie.

00:03:39.000 --> 00:03:41.000
Stawiamy znak „Stop”

00:03:41.000 --> 00:03:43.000
i zatrzymujemy ich w przedbiegach.

00:03:43.000 --> 00:03:45.000
Nie mogą podążać za swoimi marzeniami,

00:03:45.000 --> 00:03:48.000
dopóki nie nauczą się angielskiego.

00:03:49.000 --> 00:03:52.000
Pozwólcie, że ujmę to w ten sposób:

00:03:52.000 --> 00:03:56.000
jeśli spotkalibyśmy jednojęzycznego Holendra,

00:03:56.000 --> 00:03:58.000
mającego lekarstwo na raka,

00:03:58.000 --> 00:04:01.000
czy zamknęlibyśmu mu drogę do pracy na brytyjskim uniwersytecie?

00:04:01.000 --> 00:04:03.000
Nie sądzę.

00:04:03.000 --> 00:04:06.000
Ale tak naprawdę właśnie to robimy.

00:04:06.000 --> 00:04:09.000
My, nauczyciele angielskiego, jesteśmy strażnikami wejścia.

00:04:09.000 --> 00:04:12.000
Najpierw musicie nas przekonać,

00:04:12.000 --> 00:04:15.000
że wasz angielski jest wystarczająco dobry.

00:04:16.000 --> 00:04:18.000
Może to być zbyt niebezpieczne,

00:04:18.000 --> 00:04:21.000
dać zbyt dużo władzy

00:04:21.000 --> 00:04:23.000
wąskiej grupie społeczeństwa.

00:04:23.000 --> 00:04:26.000
Może taka bariera byłaby zbyt uniwersalna.

NOTE Paragraph

00:04:26.000 --> 00:04:28.000
Dobrze.

00:04:28.000 --> 00:04:31.000
„Ale – jak pewnie sobie myślicie –

00:04:31.000 --> 00:04:33.000
- co z dostępem do badań?

00:04:33.000 --> 00:04:35.000
Wszystko jest po angielsku.”

00:04:35.000 --> 00:04:37.000
Tak, książki są po angielsku,

00:04:37.000 --> 00:04:39.000
czasopisma naukowe po angielsku,

00:04:39.000 --> 00:04:42.000
ale to samospełniające się proroctwo.

00:04:42.000 --> 00:04:44.000
Jest pożywką dla wymagania znajomości angielskiego.

00:04:44.000 --> 00:04:46.000
I koło się toczy.

00:04:46.000 --> 00:04:49.000
A ja chcę zapytać, co się stało z tłumaczeniem?

00:04:49.000 --> 00:04:53.000
Jeśli pomyślimy o Złotym Wieku Islamu,

00:04:53.000 --> 00:04:56.000
dużo wtedy tłumaczono.

00:04:56.000 --> 00:04:59.000
Tłumaczono z łaciny i greki

00:04:59.000 --> 00:05:01.000
na arabski, perski

00:05:01.000 --> 00:05:03.000
i dalej

00:05:03.000 --> 00:05:05.000
na germańskie języki Europy

00:05:05.000 --> 00:05:07.000
i języki romańskie.

00:05:07.000 --> 00:05:11.000
W ten sposób światło świeciło na Ciemne Wieki Europy.

00:05:12.000 --> 00:05:14.000
Nie zrozumcie mnie źle.

00:05:14.000 --> 00:05:16.000
Nie jestem przeciwniczką uczenia angielskiego,

00:05:16.000 --> 00:05:18.000
drodzy nauczyciele angielskiego na całym świecie.

00:05:18.000 --> 00:05:20.000
To wspaniałe, że mamy globalny język.

00:05:20.000 --> 00:05:23.000
Potrzeba nam go dziś bardziej niż kiedykolwiek.

00:05:23.000 --> 00:05:25.000
Jednak jestem przeciwniczką używania go

00:05:25.000 --> 00:05:27.000
jako bariery.

00:05:27.000 --> 00:05:30.000
Czy naprawdę chcemy mieć tylko 600 języków

00:05:30.000 --> 00:05:33.000
i jeden główny, angielski, czy też chiński?

00:05:33.000 --> 00:05:36.000
Potrzeba nam więcej. Gdzie postawimy granicę?

00:05:36.000 --> 00:05:38.000
Obecny system

00:05:38.000 --> 00:05:41.000
zrównuje inteligencję

00:05:41.000 --> 00:05:44.000
ze znajomością angielskiego,

00:05:44.000 --> 00:05:46.000
co jest dość przypadkowym kryterium.

NOTE Paragraph

00:05:46.000 --> 00:05:52.000
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:05:52.000 --> 00:05:54.000
A ja pragnę przypomnieć wam,

00:05:54.000 --> 00:05:57.000
że wielcy, na których barkach

00:05:57.000 --> 00:05:59.000
opiera się dzisiejsza warstwa inteligencji,

00:05:59.000 --> 00:06:01.000
nie musieli znać angielskiego,

00:06:01.000 --> 00:06:03.000
nie musieli zdać egzaminu językowego.

00:06:03.000 --> 00:06:06.000
Dowód – Einstein.

00:06:07.000 --> 00:06:10.000
W szkole uważano zresztą, tak na marginesie, że Einstein kwalifikuje się na zajęcia wyrównawcze,

00:06:10.000 --> 00:06:12.000
ponieważ w rzeczywistości był dyslektykiem.

00:06:12.000 --> 00:06:14.000
Ale na szczęście dla świata

00:06:14.000 --> 00:06:17.000
nie musiał zdać egzaminu z angielskiego,

00:06:17.000 --> 00:06:20.000
ponieważ do roku 1964

00:06:20.000 --> 00:06:22.000
nie było TOEFL-a,

00:06:22.000 --> 00:06:24.000
amerykańskiego testu języka angielskiego.

00:06:24.000 --> 00:06:26.000
Obecnie nastąpiła ich prawdziwa eksplozja.

00:06:26.000 --> 00:06:29.000
Jest mnóstwo testów angielskiego

00:06:29.000 --> 00:06:31.000
i całe miliony studentów

00:06:31.000 --> 00:06:33.000
podchodzą do nich każdego roku.

00:06:33.000 --> 00:06:35.000
Może sobie myślimy, i wy, i ja,

00:06:35.000 --> 00:06:37.000
że takie wpisowe nie jest złe, jest całkiem w porządku,

00:06:37.000 --> 00:06:39.000
jednak ma ono charakter prohibicyjny

00:06:39.000 --> 00:06:41.000
dla tak wielu milionów biednych ludzi.

00:06:41.000 --> 00:06:43.000
Więc w rezultacie od ręki ich odrzucamy.

NOTE Paragraph

00:06:43.000 --> 00:06:46.000
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:06:46.000 --> 00:06:49.000
Przywodzi to na myśl nagłówek, jaki ostatnio widziałam:

00:06:49.000 --> 00:06:51.000
„Wykształcenie: Wielki Podział.”

00:06:51.000 --> 00:06:53.000
Rozumiem,

00:06:53.000 --> 00:06:56.000
pojmuję, dlaczego ludzie koncentrują się na angielskim.

00:06:56.000 --> 00:06:59.000
Chcą dać swoim dzieciom szanse na najlepsze życie.

00:07:00.000 --> 00:07:03.000
A żeby tak się stało, potrzebują wykształcenia na Zachodzie.

00:07:03.000 --> 00:07:05.000
Ponieważ, oczywiście, najlepsze kariery

00:07:05.000 --> 00:07:08.000
mają ludzie po zachodnich uniwersytetach,

00:07:08.000 --> 00:07:10.000
to, jak wyjaśniłam wcześniej,

00:07:10.000 --> 00:07:12.000
jest błędnym kołem.

NOTE Paragraph

00:07:12.000 --> 00:07:14.000
Dobrze.

00:07:14.000 --> 00:07:16.000
Opowiem wam historię dwóch naukowców,

00:07:16.000 --> 00:07:18.000
angielskich.

00:07:18.000 --> 00:07:20.000
Przeprowadzali eksperyment

00:07:20.000 --> 00:07:22.000
związany z genetyką

00:07:22.000 --> 00:07:25.000
i przednimi i tylnymi kończynami zwierząt.

00:07:25.000 --> 00:07:27.000
Ale nie mogli osiągnąć upragnionego wyniku.

00:07:27.000 --> 00:07:29.000
Naprawdę nie wiedzieli, co robić,

00:07:29.000 --> 00:07:32.000
dopóki nie pojawił sie niemiecki naukowiec,

00:07:32.000 --> 00:07:35.000
który zwrócił im uwagę, że używają dwóch słów

00:07:35.000 --> 00:07:37.000
na kończynę przednią i tylną,

00:07:37.000 --> 00:07:41.000
podczas gdy w genetyce nie stosuje się tego rozróżnienia,

00:07:41.000 --> 00:07:43.000
ani w języku niemieckim.

00:07:43.000 --> 00:07:45.000
Tak więc, strzał w dziesiątkę,

00:07:45.000 --> 00:07:47.000
problem rozwiązany.

00:07:47.000 --> 00:07:49.000
Jeśli nie potrafimy objąć jakiejś idei,

00:07:49.000 --> 00:07:52.000
stoimy w miejscu.

00:07:52.000 --> 00:07:54.000
Ale jeśli inny język może ją objąć,

00:07:54.000 --> 00:07:56.000
wtedy, dzięki współpracy,

00:07:56.000 --> 00:07:59.000
możemy osiągnąć i nauczyć się wiele więcej.

NOTE Paragraph

00:08:01.000 --> 00:08:03.000
Moja córka

00:08:03.000 --> 00:08:06.000
przyjechała do Anglii z Kuwejtu,

00:08:06.000 --> 00:08:09.000
gdzie uczyła się przyrody i matematyki po arabsku.

00:08:09.000 --> 00:08:12.000
W arabskiej szkole o poziomie gimnazjum.

00:08:12.000 --> 00:08:15.000
W swoim liceum musiała przetłumaczyć to, czego się nauczyła, na angielski.

00:08:15.000 --> 00:08:17.000
Była najlepsza w klasie

00:08:17.000 --> 00:08:19.000
z tych przedmiotów.

00:08:19.000 --> 00:08:21.000
Co pokazuje nam,

00:08:21.000 --> 00:08:23.000
że gdy studenci przyjeżdżają do nas z zagranicy,

00:08:23.000 --> 00:08:25.000
możliwe, że niedostatecznie doceniamy

00:08:25.000 --> 00:08:27.000
wiedzę,

00:08:27.000 --> 00:08:30.000
którą posiadają we własnym języku.

00:08:30.000 --> 00:08:32.000
Gdy język wymiera,

00:08:32.000 --> 00:08:35.000
nie wiemy, co tracimy wraz z nim.

NOTE Paragraph

00:08:35.000 --> 00:08:39.000
To jest tak – nie wiem, czy oglądaliście ostatnio CNN –

00:08:39.000 --> 00:08:41.000
przyznali nagrodę Heroes

00:08:41.000 --> 00:08:44.000
młodemu chłopakowi z Kenii,

00:08:44.000 --> 00:08:47.000
który nie mógł uczyć się w nocy

00:08:47.000 --> 00:08:49.000
jak i inne dzieci z jego wioski,

00:08:49.000 --> 00:08:51.000
ponieważ lampa naftowa

00:08:51.000 --> 00:08:53.000
dymiła i uszkodziła jego oczy.

00:08:53.000 --> 00:08:56.000
Zresztą i tak zawsze brakowało nafty,

00:08:56.000 --> 00:08:59.000
bo co można kupić za dolara dziennie?

00:08:59.000 --> 00:09:01.000
Tak więc wynalazł

00:09:01.000 --> 00:09:04.000
bezpłatną lampę słoneczną.

00:09:04.000 --> 00:09:06.000
I teraz wszystkie dzieci z jego wioski

00:09:06.000 --> 00:09:08.000
dostają w szkole takie same oceny,

00:09:08.000 --> 00:09:12.000
jak dzieci, które mają w domu elektryczność.

00:09:12.000 --> 00:09:18.000
(Brawa)

00:09:18.000 --> 00:09:20.000
Gdy otrzymał nagrodę,

00:09:20.000 --> 00:09:22.000
powiedział to piękne zdanie:

00:09:22.000 --> 00:09:25.000
„Te dzieci mogą poprowadzić Afrykę z tego, czym jest dziś,

00:09:25.000 --> 00:09:27.000
ciemnego kontynentu

00:09:27.000 --> 00:09:29.000
do jasnego kontynentu.”

00:09:29.000 --> 00:09:31.000
Prosty pomysł,

00:09:31.000 --> 00:09:34.000
a może mieć tak dalekosiężne skutki.

NOTE Paragraph

00:09:35.000 --> 00:09:37.000
Ludzie, którzy nie mają światła,

00:09:37.000 --> 00:09:40.000
czy to fizycznego, czy metaforycznego,

00:09:40.000 --> 00:09:43.000
nie mogą zdać naszych egzaminów,

00:09:43.000 --> 00:09:46.000
a my możemy się nigdy nie dowiedzieć, co wiedzą.

00:09:46.000 --> 00:09:49.000
Nie trzymajmy ich i siebie

00:09:49.000 --> 00:09:51.000
w ciemności.

00:09:51.000 --> 00:09:54.000
Świętujmy różnorodność.

00:09:54.000 --> 00:09:57.000
Szanuj swój język.

00:09:57.000 --> 00:10:01.000
Rozpowszechniaj dzięki niemu idee.

NOTE Paragraph

00:10:01.000 --> 00:10:08.000
(Brawa)

NOTE Paragraph

00:10:08.000 --> 00:10:10.000
Dziękuję bardzo.

NOTE Paragraph

00:10:10.000 --> 00:10:13.000
(Brawa)