1
00:00:01,000 --> 00:00:03,000
Wiem, co sobie myślicie.

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
Że zgubiłam drogę

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
i ktoś za chwilę wejdzie na scenę,

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,000
by taktownie zaprowadzić mnie za swoje miejsce.

5
00:00:09,000 --> 00:00:15,000
(Brawa)

6
00:00:15,000 --> 00:00:18,000
Często mi się do przydarza w Dubaju.

7
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
"Czy kochana pani jest na urlopie?"

8
00:00:20,000 --> 00:00:22,000
(Śmiech)

9
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
"W odwiedzinach u dzieci?"

10
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
"Jak długo pani zostaje?"

11
00:00:27,000 --> 00:00:30,000
Cóż, mam nadzieję, że jeszcze przez jakiś czas.

12
00:00:30,000 --> 00:00:33,000
Mieszkam i pracuję jako nauczycielka w Zatoce Perskiej

13
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
od 30 lat.

14
00:00:35,000 --> 00:00:39,000
(Brawa)

15
00:00:39,000 --> 00:00:43,000
Przez ten czas byłam światkiem wielu zmian.

16
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
Ich ilość

17
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
jest dość zaskakująca.

18
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
Zamierzam dziś mówić

19
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
o utracie języków

20
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
i globalizacji angielskiego.

21
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
Chcę wam opowiedzieć o mojej przyjaciółce,

22
00:00:56,000 --> 00:00:59,000
uczącej dorosłych angielskiego w Abu Dhabi.

23
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
Otóż pewnego dnia

24
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
postanowiła zabrać ich do ogrodu,

25
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
żeby nauczyć ich słownictwa przyrodniczego.

26
00:01:05,000 --> 00:01:07,000
Ale w rezultacie to ona nauczyła się

27
00:01:07,000 --> 00:01:09,000
wszystkich arabskich nazw lokalnych roślin

28
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
oraz ich zastosowań –

29
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
w medycynie, kosmetykach,

30
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
kuchni i zielarstwie.

31
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
Jak jej uczniowie zdobyli tę wiedzę?

32
00:01:19,000 --> 00:01:21,000
Oczywiście, od swoich dziadków,

33
00:01:21,000 --> 00:01:24,000
czy nawet pradziadków.

34
00:01:24,000 --> 00:01:27,000
Nie muszę wam mówić, jak ważna jest

35
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
komunikacja

36
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
międzypokoleniowa.

37
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
Jednak obecnie, niestety,

38
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
języki wymierają

39
00:01:35,000 --> 00:01:37,000
w bezprecedensowym tempie.

40
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
Co 14 dni umiera jakiś język.

41
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
A jednocześnie

42
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
angielski bezdyskusyjnie jest językiem globalnym.

43
00:01:45,000 --> 00:01:47,000
Czy może to mieć jakiś związek?

44
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
Cóż, nie wiem.

45
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
Ale wiem, że widziałam wiele zmian.

46
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
Gdy pierwszy raz przyjechałam do Zatoki, byłam w Kuwejcie

47
00:01:55,000 --> 00:01:58,000
w czasie, gdy była to praca w trudnych warunkach.

48
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
Właściwie nie tak dawno temu.

49
00:02:00,000 --> 00:02:03,000
Czyli nieco za wcześnie.

50
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
W każdym razie

51
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
zatrudnił mnie British Council

52
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
razem z około 25 innych nauczycieli.

53
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
Byliśmy pierwszymi niemuzułmanami

54
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
uczącymi w państwowych szkołach w Kuwejcie.

55
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
Sprowadzono nas, by uczyć angielskiego,

56
00:02:16,000 --> 00:02:20,000
ponieważ rząd chciał modernizować kraj

57
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
i dać obywatelom więcej możliwości przez edukację.

58
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
Oczywiście, Wielka Brytania czerpała korzyści

59
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
z tego wspaniałego bogactwa ropy.

60
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
Dobrze.

61
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
To była pierwsza zmiana, którą zauważyłam –

62
00:02:33,000 --> 00:02:35,000
jak nauczanie angielskiego

63
00:02:35,000 --> 00:02:37,000
stało się,

64
00:02:37,000 --> 00:02:41,000
z praktyki korzystnej dla obu stron,

65
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
olbrzymim międzynarodowym biznesem, jakim jest dzisiaj.

66
00:02:44,000 --> 00:02:48,000
Już nie tylko językiem obcym w programie szkół

67
00:02:48,000 --> 00:02:50,000
i już nie domeną

68
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
jedynie matki Anglii.

69
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
Stało się przedsięwzięciem przynoszącym zyski

70
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
każdemu anglojęzycznemu narodowi na ziemi.

71
00:02:57,000 --> 00:02:59,000
I czemu nie?

72
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
W końcu najlepsze wykształcenie –

73
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
według ostatnich rankingów uniwersytów świata –

74
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
dają uniwersytety

75
00:03:07,000 --> 00:03:11,000
Wielkiej Brytanii i USA.

76
00:03:11,000 --> 00:03:15,000
Zatem każdy, naturalnie, chce mieć anglojęzyczne wykształcenie.

77
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
Ale jeśli nie jest się rodzimym użytkownikiem języka,

78
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
trzeba zdać test.

79
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
Ale czy to w porządku,

80
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
odrzucić studenta

81
00:03:23,000 --> 00:03:25,000
tylko na podstawie jego umiejętności językowych?

82
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
Może mamy do czynienia z informatykiem-naukowcem,

83
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
który jest geniuszem.

84
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
Czy musi on znać język tak samo jak na przykład prawnik?

85
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
Nie wydaje mi się.

86
00:03:36,000 --> 00:03:39,000
My, nauczyciele angielskiego, odrzucamy ich nieustannie.

87
00:03:39,000 --> 00:03:41,000
Stawiamy znak „Stop”

88
00:03:41,000 --> 00:03:43,000
i zatrzymujemy ich w przedbiegach.

89
00:03:43,000 --> 00:03:45,000
Nie mogą podążać za swoimi marzeniami,

90
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
dopóki nie nauczą się angielskiego.

91
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
Pozwólcie, że ujmę to w ten sposób:

92
00:03:52,000 --> 00:03:56,000
jeśli spotkalibyśmy jednojęzycznego Holendra,

93
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
mającego lekarstwo na raka,

94
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
czy zamknęlibyśmu mu drogę do pracy na brytyjskim uniwersytecie?

95
00:04:01,000 --> 00:04:03,000
Nie sądzę.

96
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
Ale tak naprawdę właśnie to robimy.

97
00:04:06,000 --> 00:04:09,000
My, nauczyciele angielskiego, jesteśmy strażnikami wejścia.

98
00:04:09,000 --> 00:04:12,000
Najpierw musicie nas przekonać,

99
00:04:12,000 --> 00:04:15,000
że wasz angielski jest wystarczająco dobry.

100
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
Może to być zbyt niebezpieczne,

101
00:04:18,000 --> 00:04:21,000
dać zbyt dużo władzy

102
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
wąskiej grupie społeczeństwa.

103
00:04:23,000 --> 00:04:26,000
Może taka bariera byłaby zbyt uniwersalna.

104
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
Dobrze.

105
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
„Ale – jak pewnie sobie myślicie –

106
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
- co z dostępem do badań?

107
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Wszystko jest po angielsku.”

108
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
Tak, książki są po angielsku,

109
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
czasopisma naukowe po angielsku,

110
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
ale to samospełniające się proroctwo.

111
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
Jest pożywką dla wymagania znajomości angielskiego.

112
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
I koło się toczy.

113
00:04:46,000 --> 00:04:49,000
A ja chcę zapytać, co się stało z tłumaczeniem?

114
00:04:49,000 --> 00:04:53,000
Jeśli pomyślimy o Złotym Wieku Islamu,

115
00:04:53,000 --> 00:04:56,000
dużo wtedy tłumaczono.

116
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
Tłumaczono z łaciny i greki

117
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
na arabski, perski

118
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
i dalej

119
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
na germańskie języki Europy

120
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
i języki romańskie.

121
00:05:07,000 --> 00:05:11,000
W ten sposób światło świeciło na Ciemne Wieki Europy.

122
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
Nie zrozumcie mnie źle.

123
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
Nie jestem przeciwniczką uczenia angielskiego,

124
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
drodzy nauczyciele angielskiego na całym świecie.

125
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
To wspaniałe, że mamy globalny język.

126
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
Potrzeba nam go dziś bardziej niż kiedykolwiek.

127
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
Jednak jestem przeciwniczką używania go

128
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
jako bariery.

129
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
Czy naprawdę chcemy mieć tylko 600 języków

130
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
i jeden główny, angielski, czy też chiński?

131
00:05:33,000 --> 00:05:36,000
Potrzeba nam więcej. Gdzie postawimy granicę?

132
00:05:36,000 --> 00:05:38,000
Obecny system

133
00:05:38,000 --> 00:05:41,000
zrównuje inteligencję

134
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
ze znajomością angielskiego,

135
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
co jest dość przypadkowym kryterium.

136
00:05:46,000 --> 00:05:52,000
(Brawa)

137
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
A ja pragnę przypomnieć wam,

138
00:05:54,000 --> 00:05:57,000
że wielcy, na których barkach

139
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
opiera się dzisiejsza warstwa inteligencji,

140
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
nie musieli znać angielskiego,

141
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
nie musieli zdać egzaminu językowego.

142
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
Dowód – Einstein.

143
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
W szkole uważano zresztą, tak na marginesie, że Einstein kwalifikuje się na zajęcia wyrównawcze,

144
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
ponieważ w rzeczywistości był dyslektykiem.

145
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
Ale na szczęście dla świata

146
00:06:14,000 --> 00:06:17,000
nie musiał zdać egzaminu z angielskiego,

147
00:06:17,000 --> 00:06:20,000
ponieważ do roku 1964

148
00:06:20,000 --> 00:06:22,000
nie było TOEFL-a,

149
00:06:22,000 --> 00:06:24,000
amerykańskiego testu języka angielskiego.

150
00:06:24,000 --> 00:06:26,000
Obecnie nastąpiła ich prawdziwa eksplozja.

151
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
Jest mnóstwo testów angielskiego

152
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
i całe miliony studentów

153
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
podchodzą do nich każdego roku.

154
00:06:33,000 --> 00:06:35,000
Może sobie myślimy, i wy, i ja,

155
00:06:35,000 --> 00:06:37,000
że takie wpisowe nie jest złe, jest całkiem w porządku,

156
00:06:37,000 --> 00:06:39,000
jednak ma ono charakter prohibicyjny

157
00:06:39,000 --> 00:06:41,000
dla tak wielu milionów biednych ludzi.

158
00:06:41,000 --> 00:06:43,000
Więc w rezultacie od ręki ich odrzucamy.

159
00:06:43,000 --> 00:06:46,000
(Brawa)

160
00:06:46,000 --> 00:06:49,000
Przywodzi to na myśl nagłówek, jaki ostatnio widziałam:

161
00:06:49,000 --> 00:06:51,000
„Wykształcenie: Wielki Podział.”

162
00:06:51,000 --> 00:06:53,000
Rozumiem,

163
00:06:53,000 --> 00:06:56,000
pojmuję, dlaczego ludzie koncentrują się na angielskim.

164
00:06:56,000 --> 00:06:59,000
Chcą dać swoim dzieciom szanse na najlepsze życie.

165
00:07:00,000 --> 00:07:03,000
A żeby tak się stało, potrzebują wykształcenia na Zachodzie.

166
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
Ponieważ, oczywiście, najlepsze kariery

167
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
mają ludzie po zachodnich uniwersytetach,

168
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
to, jak wyjaśniłam wcześniej,

169
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
jest błędnym kołem.

170
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
Dobrze.

171
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
Opowiem wam historię dwóch naukowców,

172
00:07:16,000 --> 00:07:18,000
angielskich.

173
00:07:18,000 --> 00:07:20,000
Przeprowadzali eksperyment

174
00:07:20,000 --> 00:07:22,000
związany z genetyką

175
00:07:22,000 --> 00:07:25,000
i przednimi i tylnymi kończynami zwierząt.

176
00:07:25,000 --> 00:07:27,000
Ale nie mogli osiągnąć upragnionego wyniku.

177
00:07:27,000 --> 00:07:29,000
Naprawdę nie wiedzieli, co robić,

178
00:07:29,000 --> 00:07:32,000
dopóki nie pojawił sie niemiecki naukowiec,

179
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
który zwrócił im uwagę, że używają dwóch słów

180
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
na kończynę przednią i tylną,

181
00:07:37,000 --> 00:07:41,000
podczas gdy w genetyce nie stosuje się tego rozróżnienia,

182
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
ani w języku niemieckim.

183
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
Tak więc, strzał w dziesiątkę,

184
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
problem rozwiązany.

185
00:07:47,000 --> 00:07:49,000
Jeśli nie potrafimy objąć jakiejś idei,

186
00:07:49,000 --> 00:07:52,000
stoimy w miejscu.

187
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
Ale jeśli inny język może ją objąć,

188
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
wtedy, dzięki współpracy,

189
00:07:56,000 --> 00:07:59,000
możemy osiągnąć i nauczyć się wiele więcej.

190
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
Moja córka

191
00:08:03,000 --> 00:08:06,000
przyjechała do Anglii z Kuwejtu,

192
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
gdzie uczyła się przyrody i matematyki po arabsku.

193
00:08:09,000 --> 00:08:12,000
W arabskiej szkole o poziomie gimnazjum.

194
00:08:12,000 --> 00:08:15,000
W swoim liceum musiała przetłumaczyć to, czego się nauczyła, na angielski.

195
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
Była najlepsza w klasie

196
00:08:17,000 --> 00:08:19,000
z tych przedmiotów.

197
00:08:19,000 --> 00:08:21,000
Co pokazuje nam,

198
00:08:21,000 --> 00:08:23,000
że gdy studenci przyjeżdżają do nas z zagranicy,

199
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
możliwe, że niedostatecznie doceniamy

200
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
wiedzę,

201
00:08:27,000 --> 00:08:30,000
którą posiadają we własnym języku.

202
00:08:30,000 --> 00:08:32,000
Gdy język wymiera,

203
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
nie wiemy, co tracimy wraz z nim.

204
00:08:35,000 --> 00:08:39,000
To jest tak – nie wiem, czy oglądaliście ostatnio CNN –

205
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
przyznali nagrodę Heroes

206
00:08:41,000 --> 00:08:44,000
młodemu chłopakowi z Kenii,

207
00:08:44,000 --> 00:08:47,000
który nie mógł uczyć się w nocy

208
00:08:47,000 --> 00:08:49,000
jak i inne dzieci z jego wioski,

209
00:08:49,000 --> 00:08:51,000
ponieważ lampa naftowa

210
00:08:51,000 --> 00:08:53,000
dymiła i uszkodziła jego oczy.

211
00:08:53,000 --> 00:08:56,000
Zresztą i tak zawsze brakowało nafty,

212
00:08:56,000 --> 00:08:59,000
bo co można kupić za dolara dziennie?

213
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
Tak więc wynalazł

214
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
bezpłatną lampę słoneczną.

215
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
I teraz wszystkie dzieci z jego wioski

216
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
dostają w szkole takie same oceny,

217
00:09:08,000 --> 00:09:12,000
jak dzieci, które mają w domu elektryczność.

218
00:09:12,000 --> 00:09:18,000
(Brawa)

219
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
Gdy otrzymał nagrodę,

220
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
powiedział to piękne zdanie:

221
00:09:22,000 --> 00:09:25,000
„Te dzieci mogą poprowadzić Afrykę z tego, czym jest dziś,

222
00:09:25,000 --> 00:09:27,000
ciemnego kontynentu

223
00:09:27,000 --> 00:09:29,000
do jasnego kontynentu.”

224
00:09:29,000 --> 00:09:31,000
Prosty pomysł,

225
00:09:31,000 --> 00:09:34,000
a może mieć tak dalekosiężne skutki.

226
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
Ludzie, którzy nie mają światła,

227
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
czy to fizycznego, czy metaforycznego,

228
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
nie mogą zdać naszych egzaminów,

229
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
a my możemy się nigdy nie dowiedzieć, co wiedzą.

230
00:09:46,000 --> 00:09:49,000
Nie trzymajmy ich i siebie

231
00:09:49,000 --> 00:09:51,000
w ciemności.

232
00:09:51,000 --> 00:09:54,000
Świętujmy różnorodność.

233
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
Szanuj swój język.

234
00:09:57,000 --> 00:10:01,000
Rozpowszechniaj dzięki niemu idee.

235
00:10:01,000 --> 00:10:08,000
(Brawa)

236
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
Dziękuję bardzo.

237
00:10:10,000 --> 00:10:13,000
(Brawa)