0:00:01.000,0:00:03.000
तुम्हाला काय वाटतय याची मला माहिती आहे.

0:00:03.000,0:00:05.000
तुम्हाला वाटतय मी चुकलेय कुठेतरी.

0:00:05.000,0:00:07.000
आणि आता एक मिनिटात कोणीतरी या व्यासपीठावर येऊन

0:00:07.000,0:00:09.000
मला सोबत घेऊन माझे आसन दाखवण्यास मार्गदर्शन करेल.

0:00:09.000,0:00:15.000
(टाळ्यांचा गजर)

0:00:15.000,0:00:18.000
हे मला दुबईत नेहेमीच अनुभवास मिळते.

0:00:18.000,0:00:20.000
तुम्ही दुबईत सुट्टीवर आलात काय?

0:00:20.000,0:00:22.000
(हास्य)

0:00:22.000,0:00:25.000
मुलांना भेटावयास आल्या आहात का?

0:00:25.000,0:00:27.000
किती दिवस आहात तुम्ही इथे दुबईत?

0:00:27.000,0:00:30.000
खरे तर, आम्हाला आशा आहे तुम्ही काही दिवस रहाल इथे दुबईत.

0:00:30.000,0:00:33.000
मी तीस वर्षापासून खाडीप्रदेशातमध्ये (गल्फ मध्ये) राहतेय

0:00:33.000,0:00:35.000
आणि शिकवते आहे.

0:00:35.000,0:00:39.000
(टाळ्यांचा गजर)

0:00:39.000,0:00:43.000
आणि या काळात, मी बरेच बदल पाहिले आहेत.

0:00:43.000,0:00:45.000
आणि ती सांख्यिकी

0:00:45.000,0:00:47.000
जरा धक्कादायक आहे.

0:00:47.000,0:00:49.000
मला तुमच्याशी आज बोलायचय

0:00:49.000,0:00:51.000
(इतर) भाषांची हानी

0:00:51.000,0:00:54.000
आणि इंग्रजीच्या जागतिकीकरणाबाबत

0:00:54.000,0:00:56.000
मी तुम्हाला माझ्या मैत्रिणीबाबत सांगते,

0:00:56.000,0:00:59.000
ती अबू धाबीत प्रौढांना इंग्रजी भाषा शिकवायची.

0:00:59.000,0:01:01.000
एक दिवस

0:01:01.000,0:01:03.000
ती सर्व विद्यार्थ्यांना बागेत

0:01:03.000,0:01:05.000
निसर्गासंबंधीचे (इंग्रजी) शब्द शिकवण्यासाठी घेऊन गेली.

0:01:05.000,0:01:07.000
पण खरे तर ती स्वतःच

0:01:07.000,0:01:09.000
स्थानिक झाडांची सर्व अरबी नावे

0:01:09.000,0:01:11.000
आणि उपयोग शिकून गेली --

0:01:11.000,0:01:14.000
त्यांचे उपयोग - वैद्यकीय, सौंदर्यवर्धनातील,

0:01:14.000,0:01:17.000
स्वयंपाकातील, वनौषधींसंबंधी.

0:01:17.000,0:01:19.000
हे सर्व (स्थानिक झाडांचे) ज्ञान विद्यार्थ्यांना कुठे मिळाले?

0:01:19.000,0:01:21.000
त्यांच्या पूर्वीच्या पिढ्यांपासून - आई, वडील, आजोबा, पणजोबा वगैरे.

0:01:21.000,0:01:24.000
त्यांच्या पूर्वीच्या पिढ्यांपासून - आई, वडील, आजोबा, पणजोबा वगैरे.

0:01:24.000,0:01:27.000
या सर्व पिढ्यांमध्ये (त्यांच्या भाषेत) बोलाचाली होणे किती महत्त्वाचे आहे हे सांगण्याची आवशक्यता नाहीये.

0:01:27.000,0:01:29.000
या सर्व पिढ्यांमध्ये (त्यांच्या भाषेत) बोलाचाली होणे किती महत्त्वाचे आहे हे सांगण्याची आवशक्यता नाहीये.

0:01:29.000,0:01:31.000
या सर्व पिढ्यांमध्ये (त्यांच्या भाषेत) बोलाचाली होणे किती महत्त्वाचे आहे हे सांगण्याची आवशक्यता नाहीये.

0:01:31.000,0:01:33.000
सध्या या भाषा प्रचंड वेगाने मरतायत.

0:01:33.000,0:01:35.000
सध्या या भाषा प्रचंड वेगाने मरतायत.

0:01:35.000,0:01:37.000
सध्या या भाषा प्रचंड वेगाने मरतायत.

0:01:37.000,0:01:40.000
प्रत्येक १४ दिवसात एक भाषा नष्ट होतेय.

0:01:41.000,0:01:43.000
आणि, याच आजच्या काळात,

0:01:43.000,0:01:45.000
इंग्रजी ही बिनविरोध जागतिक भाषा आहे.

0:01:45.000,0:01:47.000
(इतर भाषा मरण्याचे) इंग्रजीशी काही संबंध आहे?

0:01:47.000,0:01:49.000
मला माहित नाही.

0:01:49.000,0:01:52.000
परंतु मला हे माहिती आहे की मी बरेच बदल पाहिले आहेत.

0:01:52.000,0:01:55.000
मी जेंव्हा प्रथम गल्फला आले, मी कुवेतला आले

0:01:55.000,0:01:58.000
त्या काळात तिथे काम करणे अतिशय कठीण होते

0:01:58.000,0:02:00.000
फार काळ नाही झाला त्याला

0:02:00.000,0:02:03.000
ते बहुतेक लवकर झाले.

0:02:03.000,0:02:05.000
तरीही त्या काळात,

0:02:05.000,0:02:07.000
ब्रिटीश कौन्सिलने माझी नेमणूक केली

0:02:07.000,0:02:09.000
इतर २५ शिक्षकांबरोबर

0:02:09.000,0:02:11.000
आणि आम्ही कोणीही मुस्लीम नसणारे प्रथमच

0:02:11.000,0:02:14.000
कुवेतच्या शाळेत शिकवणारे शिक्षक होतो.

0:02:14.000,0:02:16.000
आम्हाला इंग्रजी शिकवण्यासाठी आणले होते

0:02:16.000,0:02:20.000
कारण सरकारला देशाचे आधुनिकीकरण करायचे होते

0:02:20.000,0:02:23.000
आणि शिक्षणामार्फत नागरिकांचा विकास करावयाचा होता.

0:02:23.000,0:02:25.000
अर्थात, यात इंग्लंडचा फायदा झाला

0:02:25.000,0:02:28.000
त्या गल्फच्या पेट्रोलच्या संपत्तीपासून

0:02:28.000,0:02:30.000
ठीक आहे.

0:02:30.000,0:02:33.000
आणि हा प्रमुख बदल मी पहिला आहे -

0:02:33.000,0:02:35.000
इंग्रजी शिकवणे हे कसे

0:02:35.000,0:02:37.000
बदलले आहे

0:02:37.000,0:02:41.000
परस्परहिताच्या आचरणापासून ते♫

0:02:41.000,0:02:44.000
आजचा प्रचंड आंतरराष्ट्रीय धंदा होण्यापर्यंत.

0:02:44.000,0:02:48.000
(इंग्रजी भाषा) आता परदेशी भाषा म्हणून कुठल्याही शाळेच्या अभ्यासक्रमात नाही.

0:02:48.000,0:02:50.000
आणि इंग्लंडचा एकटा मक्ता राहिला नाहीये तिच्यावर.

0:02:50.000,0:02:52.000
आणि इंग्लंडचा एकटा मक्ता राहिला नाहीये तिच्यावर.

0:02:52.000,0:02:54.000
ती मिळून गेलीय

0:02:54.000,0:02:57.000
जगातील प्रत्येक इंग्रजी बोलणाऱ्या देशात.

0:02:57.000,0:02:59.000
आणि का नाही?

0:02:59.000,0:03:02.000
शेवटी, अत्युत्तम शिक्षण

0:03:02.000,0:03:05.000
हे जागतिक विद्यापीठांच्या दर्जेनुसार

0:03:05.000,0:03:07.000
इंग्लंड आणि अमेरिकेच्या विद्यापीठातच मिळते.

0:03:07.000,0:03:11.000
इंग्लंड आणि अमेरिकेच्या विद्यापीठातच मिळते.

0:03:11.000,0:03:15.000
म्हणजे, आता सगळ्यांचे शिक्षण इंग्रजीत हवे हे साहजिकच झाले.

0:03:15.000,0:03:17.000
पण तुम्ही जर स्थानिक भाषा बोलणारे असाल तर,

0:03:17.000,0:03:19.000
तुम्हाला परीक्षा पास व्हावी लागणार

0:03:19.000,0:03:21.000
आता हे बरोबर आहे का?

0:03:21.000,0:03:23.000
विधार्थ्याला नकार देणे

0:03:23.000,0:03:25.000
त्याच्या फक्त (इंग्रजी) भाषेवरील क्षमतेवरून?

0:03:25.000,0:03:27.000
कदाचित, तो कोणी संगणक शास्त्रज्ञ असेल

0:03:27.000,0:03:29.000
अतिशय बुद्धीमान

0:03:29.000,0:03:32.000
उदा: त्याला वकील होण्यासाठी त्याच (इंग्रजी) भाषेची गरज आहे?

0:03:32.000,0:03:35.000
माझ्या मते नाही.

0:03:36.000,0:03:39.000
आम्ही इंग्रजी शिक्षक त्या (स्थानिक भाषा बोलणाऱ्या) विद्यार्थ्यांना कायम नाकारतो.

0:03:39.000,0:03:41.000
आम्ही त्यांना नकार देतो.

0:03:41.000,0:03:43.000
आणि त्याना रस्त्यातच थांबवतो.

0:03:43.000,0:03:45.000
त्यांची (शिक्षणाची) स्वप्ने त्या नकारामुळे ते पूर्ण करू शकत नाहीत.

0:03:45.000,0:03:48.000
जोपर्यंत त्यांना इंग्रजी येत नाही तोपर्यंत.

0:03:49.000,0:03:52.000
आता मी हे असे समजावून सांगते.

0:03:52.000,0:03:56.000
समजा, मी फक्त डच भाषा बोलणाऱ्या एका माणसाला भेटले

0:03:56.000,0:03:58.000
ज्याच्याकडे कॅन्सरचा उपाय आहे

0:03:58.000,0:04:01.000
मी त्याला ब्रिटीश विद्यापीठात प्रवेश करावयास/शिकण्यास आडवेन का?

0:04:01.000,0:04:03.000
नाही, बिलकुल नाही.

0:04:03.000,0:04:06.000
पण खरे तर, आम्ही नेमके तेच (प्रवेश न देणे) करतो.

0:04:06.000,0:04:09.000
आम्ही इंग्रजी शिक्षक हे त्या प्रवेशद्वारावरचे पहारेकरी आहोत.

0:04:09.000,0:04:12.000
आणि तुम्ही आमचे आधी समाधान केले पाहिजे

0:04:12.000,0:04:15.000
की तुम्हाला नीटनेटके इंग्रजी येते याचे

0:04:16.000,0:04:18.000
आता लोकांच्या छोट्या समूहाला

0:04:18.000,0:04:21.000
एवढी जास्त ताकद देणे

0:04:21.000,0:04:23.000
हे धोकादायक होऊ शकते.

0:04:23.000,0:04:26.000
कदाचित हा अटकाव सार्वत्रिक असावा.

0:04:26.000,0:04:28.000
ठीक आहे.

0:04:28.000,0:04:31.000
तुम्ही म्हणताय "पण,

0:04:31.000,0:04:33.000
संशोधनाचे काय?

0:04:33.000,0:04:35.000
ते सगळे इंग्रजीमध्ये आहे."

0:04:35.000,0:04:37.000
पुस्तके इंग्रजीमध्ये आहेत.

0:04:37.000,0:04:39.000
संशोधनाची नियतकालिके इंग्रजीमध्ये आहेत.

0:04:39.000,0:04:42.000
ते स्वपुर्ततेचे भाकीत झाले.

0:04:42.000,0:04:44.000
ते इंग्रजी आवश्यकतेतून सुरू होते.

0:04:44.000,0:04:46.000
आणि मग (चक्र) चालू राहते.

0:04:46.000,0:04:49.000
मी हे विचारते - भाषांतराचे काय झाले?

0:04:49.000,0:04:53.000
तुम्ही जर इस्लामी सुवर्णयुगाचा विचार केला तर,

0:04:53.000,0:04:56.000
त्या काळात बरेच भाषांतर झाले.

0:04:56.000,0:04:59.000
त्यांनी लॅटीन आणि ग्रीकचे भाषांतर

0:04:59.000,0:05:01.000
अरबी आणि फारसीमध्ये केले.

0:05:01.000,0:05:03.000
आणि त्याचे भाषांतर

0:05:03.000,0:05:05.000
युरोपमध्ये जर्मन भाषेत

0:05:05.000,0:05:07.000
आणि रोमन भाषेत झाले.

0:05:07.000,0:05:11.000
आणि मग युरोपच्या अंधारमय युगावर प्रकाश पडला.

0:05:12.000,0:05:14.000
आता मला चुकीचे समजू नका

0:05:14.000,0:05:16.000
मी इंग्रजी शिकवण्याच्या विरुद्ध नाही

0:05:16.000,0:05:18.000
सर्व इंग्रजी शिक्षकांनो

0:05:18.000,0:05:20.000
आपली एक जागतिक भाषा आहे हे मला आवडते.

0:05:20.000,0:05:23.000
एक जागतिक भाषा असणे ही आजच्या काळाची गरज आहे.

0:05:23.000,0:05:25.000
पण माझा विरोध आहे त्या भाषेचा उपयोग

0:05:25.000,0:05:27.000
प्रतिबंध/अडथळा म्हणून करण्याचा.

0:05:27.000,0:05:30.000
खरच आपल्याला ६०० भाषा नष्ट करून

0:05:30.000,0:05:33.000
इंग्रजी किंवा चीनी प्रमुख भाषा करायची आहे का?

0:05:33.000,0:05:36.000
आपल्याला यापेक्षा जास्त काहीतरी हवे आहे. आणि याला (एकभाषीयतेला) सीमा आहे की नाही?

0:05:36.000,0:05:38.000
हि (एकभाषीयतेची) पद्धत

0:05:38.000,0:05:41.000
बुद्धिमत्तेला

0:05:41.000,0:05:44.000
इंग्रजी किती येते यास जोडते

0:05:44.000,0:05:46.000
हे खरे तर अवास्तविक आहे.

0:05:46.000,0:05:52.000
(टाळ्यांचा गजर)

0:05:52.000,0:05:54.000
आणि मला तुम्हाला याची आठवण करून द्यायची आहे की

0:05:54.000,0:05:57.000
ज्या श्रेष्ट लोकांच्या खांद्यावर

0:05:57.000,0:05:59.000
आजचे बुद्धीजीवी उभे आहेत,

0:05:59.000,0:06:01.000
त्या श्रेष्ठांना इंग्रजी आवश्यक नव्हते.

0:06:01.000,0:06:03.000
त्यांना इंग्रजी भाषेची परीक्षा पास व्हावी लागत नव्हती.

0:06:03.000,0:06:06.000
उदा: (आल्बर्ट) आइनस्टाइन (मातृ भाषा: जर्मन)

0:06:07.000,0:06:10.000
तो शाळेत शिक्षणात कठीण विद्यार्थी समजला जायचा.

0:06:10.000,0:06:12.000
त्याला खर तर डिस्लेक्सिया होता. (डिस्लेक्सिया म्हणजे लिहायला, वाचायला व समजून घ्यायला येणारी अडचण.)

0:06:12.000,0:06:14.000
या जगासाठी, सुदैवाने

0:06:14.000,0:06:17.000
त्याला इंग्रजी भाषेची परीक्षा द्यावी लागली नाही.

0:06:17.000,0:06:20.000
कारण त्याची सुरुवात १९६४ पर्यंत झाली नव्हती

0:06:20.000,0:06:22.000
टोफल (TOEFL) मार्फत. (TOEFL - Test Of English as Foreign Language),

0:06:22.000,0:06:24.000
अमेरिकेची इंग्रजी भाषेची परीक्षा

0:06:24.000,0:06:26.000
आता त्याचा अतिप्रसार झाला आहे.

0:06:26.000,0:06:29.000
इंग्रजी भाषेच्या आता अनेक परीक्षा आहेत.

0:06:29.000,0:06:31.000
आणि लाखो विद्यार्थी

0:06:31.000,0:06:33.000
दर वर्षी या परीक्षा देतात.

0:06:33.000,0:06:35.000
आता तुम्ही (आणि मी) असा विचार कराल

0:06:35.000,0:06:37.000
ती फी फार जास्त नाहीये, ठीकठाक आहे.

0:06:37.000,0:06:39.000
ती फी मनाई करणारी आहे

0:06:39.000,0:06:41.000
लाखो गरीब लोकांसाठी

0:06:41.000,0:06:43.000
आणि त्यामुळे आम्ही तत्काळ त्यांना नकार देतो.

0:06:43.000,0:06:46.000
(टाळ्यांचा गजर)

0:06:46.000,0:06:49.000
माझ्या मनात नुकतीच वाचलेली एक ठळक बातमी येतेय

0:06:49.000,0:06:51.000
शिक्षण - एक मोठी दुफळी.

0:06:51.000,0:06:53.000
आता मला समजतय

0:06:53.000,0:06:56.000
लोक इंग्रजीवर का लक्ष देतात.

0:06:56.000,0:06:59.000
त्यांच्या मुलांना ते उत्कृष्ट शिक्षण देऊ इच्छित आहेत.

0:07:00.000,0:07:03.000
त्यासाठी त्यांना हवे आहे - पाश्चात्य शिक्षण.

0:07:03.000,0:07:05.000
कारण, अर्थात, चांगल्या नोकऱ्या

0:07:05.000,0:07:08.000
पाश्चात्य विद्यापीठाच्या लोकांना मिळतात.

0:07:08.000,0:07:10.000
हे मी आधी सांगितले आहेच.

0:07:10.000,0:07:12.000
हे एक चक्र आहे.

0:07:12.000,0:07:14.000
ठीक.

0:07:14.000,0:07:16.000
मी तुम्हाला दोन शास्त्रज्ञांची गोष्ट सांगते.

0:07:16.000,0:07:18.000
दोन इंग्रजी शास्त्रज्ञ

0:07:18.000,0:07:20.000
प्रयोग करत होते,

0:07:20.000,0:07:22.000
जनुकशास्त्र (जेनेटिक्स)

0:07:22.000,0:07:25.000
आणि प्राण्यांच्या पुढच्या आणि मागच्या अवयवावर.

0:07:25.000,0:07:27.000
परंतु त्यांना जो परिणाम मिळायला हवा तो मिळत नव्हता.

0:07:27.000,0:07:29.000
त्यांना समजत नव्हते काय कराव याबाबत.

0:07:29.000,0:07:32.000
शेवटी एक जर्मन शास्त्रज्ञ आले.

0:07:32.000,0:07:35.000
त्यांच्या लक्षात आले की ती दोघे दोन शब्द (विभाग) वापरत होते

0:07:35.000,0:07:37.000
पुढचे अवयव आणि मागचे अवयव.

0:07:37.000,0:07:41.000
आणि जनुकशास्त्र तर अशी विभागणी करत नाही.

0:07:41.000,0:07:43.000
तसेच जर्मन भाषा देखील नाही.

0:07:43.000,0:07:45.000
अहा!

0:07:45.000,0:07:47.000
प्रश्न सुटला.

0:07:47.000,0:07:49.000
तुम्ही जर असा विचार करू शकला नाही,

0:07:49.000,0:07:52.000
तर तुम्ही अडकता (त्या एकाच जागेवर)

0:07:52.000,0:07:54.000
परंतु जर दुसरी भाषा त्या विचाराचा विचार करू शकत असेल,

0:07:54.000,0:07:56.000
तर सहकार्याने

0:07:56.000,0:07:59.000
आपण बरच शिकू आणि साध्य करून शकतो.

0:08:01.000,0:08:03.000
माझी मुलगी

0:08:03.000,0:08:06.000
कुवेतमधून इंग्लंडला आली आहे.

0:08:06.000,0:08:09.000
ती अरबी भाषेत शास्त्र आणि गणित शिकली आहे.

0:08:09.000,0:08:12.000
ती अरबी माध्यमाची शाळा आहे.

0:08:12.000,0:08:15.000
तिला अरबी भाषेचे इंग्लिश मध्ये भाषांतर करावे लागायचे.

0:08:15.000,0:08:17.000
आणि ती वर्गात प्रथम होती

0:08:17.000,0:08:19.000
त्या विषयात

0:08:19.000,0:08:21.000
हे सर्व आपल्याला सांगतय की

0:08:21.000,0:08:23.000
जेंव्हा विद्यार्थी परदेशातून आपल्याकडे येतात

0:08:23.000,0:08:25.000
आपण त्यांना फारसे महत्त्व देत नाही

0:08:25.000,0:08:27.000
त्यांच्या ज्ञानासाठी

0:08:27.000,0:08:30.000
आणि त्यांनी ते ज्ञान त्यांच्या स्वतःच्या भाषेत मिळवलेले असते.

0:08:30.000,0:08:32.000
जेंव्हा भाषा मरते,

0:08:32.000,0:08:35.000
आपल्याला हे माहिती नाही की त्या भाषेबरोबर काय काय हरवेल.

0:08:35.000,0:08:39.000
हे तुम्ही नुकतेच CNN वर पाहिले असेल -

0:08:39.000,0:08:41.000
त्यांनी नुकतेच बक्षीस दिले

0:08:41.000,0:08:44.000
एका केनयाच्या मेंढपाळाच्या मुलाला

0:08:44.000,0:08:47.000
तो गावात रात्री अभ्यास करू शकत नव्हता

0:08:47.000,0:08:49.000
गावातील सर्व मुलांसारखा.

0:08:49.000,0:08:51.000
कारण केरोसीनच्या कंदिलाच्या

0:08:51.000,0:08:53.000
धुरामुळे त्याचे डोळे खराब झाले.

0:08:53.000,0:08:56.000
आणि केरोसीनची/रॉकेलची कमतरता घरात नेहेमीच होती

0:08:56.000,0:08:59.000
कारण गरिबीच्या उत्पन्नात काय मिळणार आहे?

0:08:59.000,0:09:01.000
मग त्याने शोध लावला

0:09:01.000,0:09:04.000
निशुल्क सौर उर्जेवर चालणाऱ्या दिव्याचा.

0:09:04.000,0:09:06.000
आणि आता त्याच्या गावातल्या मुलांना

0:09:06.000,0:09:08.000
शाळेत सारखेच गुण मिळतात

0:09:08.000,0:09:12.000
इतर मुलांसारखे ज्यांच्या घरात वीज आहे.

0:09:12.000,0:09:18.000
(टाळ्यांचा गजर)

0:09:18.000,0:09:20.000
जेंव्हा त्याला हे बक्षीस मिळाले,

0:09:20.000,0:09:22.000
त्याने अतिशय सुंदर शब्दात सांगितले:

0:09:22.000,0:09:25.000
"मुले आजच्या आफ्रिकेला पुढे नेऊ शकतात,

0:09:25.000,0:09:27.000
अंधारमय खंडापासून

0:09:27.000,0:09:29.000
ते प्रकाशमान खंडापर्यंत."

0:09:29.000,0:09:31.000
एक साधी कल्पना,

0:09:31.000,0:09:34.000
पण तिचे दूरगामी परिणाम होऊ शकतात.

0:09:35.000,0:09:37.000
ज्यांच्या घरात प्रकाश नाहीये -

0:09:37.000,0:09:40.000
ते भौतिक असो की रूपकात्मक,

0:09:40.000,0:09:43.000
जे आपल्या (इंग्रजीच्या) परीक्षा पास होऊ शकत नाही,

0:09:43.000,0:09:46.000
आणि आपल्याला हे कधीही कळणार नाही त्यांना काय माहिती आहे ते.

0:09:46.000,0:09:49.000
आपण त्यांना आणि आपल्याला

0:09:49.000,0:09:51.000
असे अंधारात ठेवायला नको.

0:09:51.000,0:09:54.000
ही विविधता साजरी करू या.

0:09:54.000,0:09:57.000
तुमच्या (स्वतःच्या) भाषेवर लक्ष द्या.

0:09:57.000,0:10:01.000
तिचा विशाल कल्पनांचा प्रसार करण्यासाठी उपयोग करा.

0:10:01.000,0:10:08.000
(टाळ्यांचा गजर)

0:10:08.000,0:10:10.000
आभारी आहे.

0:10:10.000,0:10:13.000
(टाळ्यांचा गजर)