WEBVTT 00:00:00.620 --> 00:00:02.850 Би та нарын юу бодож байгааг мэдэж байна. 00:00:02.850 --> 00:00:03.900 Та намайг төөрч яваад 00:00:03.900 --> 00:00:07.050 энд гараад ирчихсэн, тэгээд одоо хэн нэгэн тайзан дээр гарч ирээд 00:00:07.050 --> 00:00:09.690 намайг суудалд минь буцаана гэж бодож байгаа байх. 00:00:09.690 --> 00:00:15.000 (Алга ташилт) 00:00:15.000 --> 00:00:18.000 Дубайд бол энэ элбэг тохиолдоно. 00:00:18.000 --> 00:00:20.000 "Амралтаараа явж байна уу та?" 00:00:20.000 --> 00:00:22.000 (Инээд) 00:00:22.000 --> 00:00:25.000 "Хүүхдүүд дээрээ ирээ юу?" 00:00:25.000 --> 00:00:27.000 "Хэр удаан энд ирээв?" гээд л. NOTE Paragraph 00:00:27.000 --> 00:00:30.000 Үнэндээ, арай удах л санаатай байнадаа. 00:00:30.000 --> 00:00:33.000 Би Персийн булан-д багшлаад, амьдраад 00:00:33.000 --> 00:00:35.000 30-аад жил болж байна. 00:00:35.000 --> 00:00:39.000 (Алга ташилт) 00:00:39.000 --> 00:00:43.000 Энэ туршид би олон зүйл өөрчлөгдөхийг үзлээ. 00:00:43.000 --> 00:00:45.000 Статистик үзүүлэлтийг харвал 00:00:45.000 --> 00:00:47.000 үнэхээр алмайрмаар. 00:00:47.000 --> 00:00:49.000 Тэгээд өнөөдөр би тантай 00:00:49.000 --> 00:00:51.000 хэл ярианы усдаж үгүй болж байгаа 00:00:51.000 --> 00:00:54.000 болон Англи хэлний глобалчлалын талаар ярья. 00:00:54.000 --> 00:00:56.000 Би та нарт Абу Дабигийн насанд хүрэгсдийн 00:00:56.000 --> 00:00:59.000 Англи хэлний багш хийдэг байсан найзынхаа талаар ярьмаар байна. 00:00:59.000 --> 00:01:01.000 Тэрээр нэгэн сайхан өдөр 00:01:01.000 --> 00:01:03.000 сурагчиддаа байгалийн холбогдолтой нэр томъё заахаар 00:01:03.000 --> 00:01:05.000 цэцэрлэгт хүрээлэнд дагуулан авч явав. 00:01:05.000 --> 00:01:07.000 Гэтэл сүүлдээ багш маань өөрөө тэнд байсан 00:01:07.000 --> 00:01:09.000 ургамлуудын Араб нэр томъёо, 00:01:09.000 --> 00:01:11.000 болон тэдгээрийн хэрэглээ, 00:01:11.000 --> 00:01:14.000 анагаах ухаан, гоо сайхан, 00:01:14.000 --> 00:01:17.000 хоол, өвсөн эмчилгээ болох ашиглалтуудыг сурч авчээ. 00:01:17.000 --> 00:01:19.000 Тэр сурагчид яаж тэр их мэдлэгийг олж авсан юм бэ? 00:01:19.000 --> 00:01:21.000 Мэдээж, эмээ өвөө 00:01:21.000 --> 00:01:24.000 эмэг эцэг өвгөдөөсөө л тэр. 00:01:24.000 --> 00:01:27.000 Үе үеээс дамжих мэдээлэл харилцаа холбоо 00:01:27.000 --> 00:01:29.000 хэр чухал болохыг танд хэлэх 00:01:29.000 --> 00:01:31.000 шаардлагагүй бизээ. NOTE Paragraph 00:01:31.000 --> 00:01:33.000 Гэвч гунигтай нь өнөөдөр 00:01:33.000 --> 00:01:35.000 хэл өмнө нь байгаагүйгээр 00:01:35.000 --> 00:01:37.000 хурдан мөхөж байна. 00:01:37.000 --> 00:01:40.000 14 хоногт нэг хэл мөхөж байна. 00:01:41.000 --> 00:01:43.000 Хажуугаар нь Англи хэл 00:01:43.000 --> 00:01:45.000 маргаангүйгээр дэлхийн хэл болжээ. 00:01:45.000 --> 00:01:47.000 Энэ хоёрын хооронд уялдаа холбоо байна уу? 00:01:47.000 --> 00:01:49.000 Би ч мэдэхгүйлдээ 00:01:49.000 --> 00:01:52.000 Гэхдээ би олон зүйл өөрчлөгдсөн гэдгийг мэдэж байна. 00:01:52.000 --> 00:01:55.000 Анх Персийн буланд ирэхдээ би Кувэйтэд ирсэн юм 00:01:55.000 --> 00:01:58.000 бас л хэцүү байсан үед. 00:01:58.000 --> 00:02:00.000 Үнэндээ тийм ч урт хугацааны өмнө бишээ 00:02:00.000 --> 00:02:03.000 Намайг ирэхээс өмнө бүүр ч хэцүү байсан. 00:02:03.000 --> 00:02:05.000 За тэр яахав, би 00:02:05.000 --> 00:02:07.000 Их Британы Консулын газраас 00:02:07.000 --> 00:02:09.000 25 багштай хамт уригдан ирэв. 00:02:09.000 --> 00:02:11.000 Бид улсын сургуульд багшлах анхны 00:02:11.000 --> 00:02:14.000 Муслим шашингүй багш нар байлаа. 00:02:14.000 --> 00:02:16.000 Бидний тэнд Англи хэл заах болсон учир нь 00:02:16.000 --> 00:02:20.000 засгийн газраас улсаа шинэчлэн хөгжүүлэх, 00:02:20.000 --> 00:02:23.000 иргэдээ боловсролоор хангах зорилгын дагуу байсан юм. 00:02:23.000 --> 00:02:25.000 Мэдээж, Их Британи тэр сайхан тосны баялгаас 00:02:25.000 --> 00:02:28.000 ашиг хүртсэн нь ойлгомжтой. NOTE Paragraph 00:02:28.000 --> 00:02:30.000 За тэгэхээр. 00:02:30.000 --> 00:02:33.000 Миний харсан хамгийн томоохон өөрчлөлт гэвэл-- 00:02:33.000 --> 00:02:35.000 Англи хэл заах нь харилцан ашигтай 00:02:35.000 --> 00:02:37.000 үйл хэрэг байсан бол өнөөдөр 00:02:37.000 --> 00:02:41.000 агуу том олон улсын бизнес болон 00:02:41.000 --> 00:02:44.000 хувирсан байна. 00:02:44.000 --> 00:02:48.000 Сургалтын хөтөлбөр дэх гадаад хэл гэдэг утгаар байхаа больж. 00:02:48.000 --> 00:02:50.000 Ганц эх Англи улсын 00:02:50.000 --> 00:02:52.000 хүрээнд ч байхаа больж. 00:02:52.000 --> 00:02:54.000 Дэлхий дээр Англиар яридаг бүх 00:02:54.000 --> 00:02:57.000 улсуудын даган дууриах үзэгдэл болсон байна. 00:02:57.000 --> 00:02:59.000 Тэхээр яагаад болохгүй гэж? 00:02:59.000 --> 00:03:02.000 Эцсийн эцэст, хамгийн шилдэг боловсролыг -- 00:03:02.000 --> 00:03:05.000 хамгийн сүүлийн Дэлхийн Их Сургуулиудын зэрэглэлийн дагуу-- 00:03:05.000 --> 00:03:07.000 Их Британи, АНУ-гийн Их Сургуулиудаас 00:03:07.000 --> 00:03:11.000 олгож байна. 00:03:11.000 --> 00:03:15.000 Тиймээс угаасаа бүгд л Англи боловсрол олохыг хүсч байна. 00:03:15.000 --> 00:03:17.000 Гэвч та ууган хэлтэй л биш бол, 00:03:17.000 --> 00:03:19.000 шалгалтанд тэнцэх хэрэгтэй болно. NOTE Paragraph 00:03:19.000 --> 00:03:21.000 Ингэхэд сурагчийг хэлнийх нь 00:03:21.000 --> 00:03:23.000 чадвараас нь зөвхөн шалтгаалж 00:03:23.000 --> 00:03:25.000 тэдэнд хориг тавих нь зөв үү? 00:03:25.000 --> 00:03:27.000 Магадгүй тэр дунд сод ухаантай 00:03:27.000 --> 00:03:29.000 компьютерийн мэргэжилтэн байх ч юм билүү. 00:03:29.000 --> 00:03:32.000 Тэр хүнд хуульчтай адил төвшний хэл хэрэгтэй юу? 00:03:32.000 --> 00:03:35.000 Би тэгж бодохгүй л байна. 00:03:36.000 --> 00:03:39.000 Англи хэлний багш бид нар үргэлж тэднийг няцаах болдог. 00:03:39.000 --> 00:03:41.000 Бид тэдний өмнө зогсох тэмдэг тавьж 00:03:41.000 --> 00:03:43.000 явж байгаа замд нь зогсоож орхидог. 00:03:43.000 --> 00:03:45.000 Англи хэл эзэмшихээс нааш тэд 00:03:45.000 --> 00:03:48.000 мөрөөдлөө биелүүлж болохгүй. 00:03:49.000 --> 00:03:52.000 Ингээд хараад үзье, жишээлбэл, 00:03:52.000 --> 00:03:56.000 хэрвээ би ганц Дач хэл мэддэг, гэвч хорт хавдарыг 00:03:56.000 --> 00:03:58.000 анагааах чадалтай хүнтэй уулзсан бол 00:03:58.000 --> 00:04:01.000 түүнийг би Британий сургуульд орохыг нь хориглох уу? 00:04:01.000 --> 00:04:03.000 Тэгж бодохгүй л байна шүү. 00:04:03.000 --> 00:04:06.000 Гэвч бид яг л ийм зүйл хийгээд байна. 00:04:06.000 --> 00:04:09.000 Англи хэлний багш бид нар хаалганы хамгаалагчид шиг л. 00:04:09.000 --> 00:04:12.000 Эхлээд бидэнд өөрсдийн 00:04:12.000 --> 00:04:15.000 Англи хэл хангалттай сайн гэдгийг харуулах ёстой. 00:04:16.000 --> 00:04:18.000 Нийгмийн жижиг хэсэгт дэндүү их 00:04:18.000 --> 00:04:21.000 эрх мэдэл өгөхөөр 00:04:21.000 --> 00:04:23.000 аюултай ч байж мэднэ шүү. 00:04:23.000 --> 00:04:26.000 Магадгүй энэ нь дэндүү нийтлэг саад тотгор болох байх. NOTE Paragraph 00:04:26.000 --> 00:04:28.000 За. 00:04:28.000 --> 00:04:31.000 Та "Гэхдээ эрдэм шинжилгээ 00:04:31.000 --> 00:04:33.000 "судалгааны ажлууд яах вэ"? 00:04:33.000 --> 00:04:35.000 Бүгд Англи хэл дээр хийгддэг шүүдээ" гэх байх л даа. 00:04:35.000 --> 00:04:37.000 Тэхээр номнууд нь Англи хэл дээр, 00:04:37.000 --> 00:04:39.000 тэмдэглэлүүдээ Англиар хийнэ, 00:04:39.000 --> 00:04:42.000 гэвч энэ бол бүгд сэтгэлээ дагаад л болдог зүйл. 00:04:42.000 --> 00:04:44.000 Англи хэлний шаардлагыг хангадаг юм. 00:04:44.000 --> 00:04:46.000 Гэх мэтчилэн л үргэлжилнэ. 00:04:46.000 --> 00:04:49.000 Би танаас асууя, орчуулга хийдэг байсан хаачсан юм бэ? 00:04:49.000 --> 00:04:53.000 Исламын Алтан Үеийг бодоод үзэхэд, 00:04:53.000 --> 00:04:56.000 тэр үед орчуулга олноор хийгддэг байжээ. 00:04:56.000 --> 00:04:59.000 Тэр үед Латин болон Грек хэлүүдээс 00:04:59.000 --> 00:05:01.000 Араб, Перс хэл рүү 00:05:01.000 --> 00:05:03.000 тэгээд дараа нь 00:05:03.000 --> 00:05:05.000 Европын Германик хэлүүд, 00:05:05.000 --> 00:05:07.000 Романс хэлүүд рүү орчуулдаг байсан байна. 00:05:07.000 --> 00:05:11.000 Тэгээд Европын Хар эрин үед гэрэл туссан юм. 00:05:12.000 --> 00:05:14.000 Ингээд хэлэхээр та намайг битгий буруугаар ойлгоорой. 00:05:14.000 --> 00:05:16.000 Би Англи хэл заахыг эсэргүүцээгүй ээ, 00:05:16.000 --> 00:05:18.000 бүх Англи хэлний багш нарт хандахад. 00:05:18.000 --> 00:05:20.000 Бид үндсэн нэг хэлтэй байгаад би дуртай. 00:05:20.000 --> 00:05:23.000 Бидэнд одоо үндсэн нэг хэл өмнөхөөс илүүгээр хэрэгтэй. 00:05:23.000 --> 00:05:25.000 Гэхдээ би Англи хэл аливаад саад тотгор болох 00:05:25.000 --> 00:05:27.000 ёсгүй гэж үзэж байна. 00:05:27.000 --> 00:05:30.000 Бид үнэхээр 600хан хэлтэй, үндсэн хэл нь 00:05:30.000 --> 00:05:33.000 Англи, юмуу Хятад байлгахыг хүсч байна гэж үү? 00:05:33.000 --> 00:05:36.000 Бидэнд энэнээс олон хэл хэрэгтэй. Хаагуур нь зураас татах вэ? 00:05:36.000 --> 00:05:38.000 Одоогийн энэ тогтолцоо нь оюун ухааныг 00:05:38.000 --> 00:05:41.000 Англи хэлний мэдлэгтэй 00:05:41.000 --> 00:05:44.000 адилтгаж байгаа нь 00:05:44.000 --> 00:05:46.000 арай л утгагүй юм. NOTE Paragraph 00:05:46.000 --> 00:05:52.000 (Алга ташилт) NOTE Paragraph 00:05:52.000 --> 00:05:54.000 Танд би нэг юм сануулмаар байна 00:05:54.000 --> 00:05:57.000 өнөөдрийн дээд давхаргынханыг энэ зэрэгт 00:05:57.000 --> 00:05:59.000 хүргэсэн агуу хүмүүс 00:05:59.000 --> 00:06:01.000 Англи хэлтэй байгаагүй, 00:06:01.000 --> 00:06:03.000 Англи хэлний шалгалтанд тэнцэх шаардлагагүй байсан. 00:06:03.000 --> 00:06:06.000 Тод жишээ, Эйнштейн. 00:06:07.000 --> 00:06:10.000 Тэр, унших чадварын доголдолоосоо болоод 00:06:10.000 --> 00:06:12.000 сургуульдаа тусгай бүлэгийн хүүхдэд тооцогддог байв. 00:06:12.000 --> 00:06:14.000 Гэвч азаар дэлхийн төлөө, 00:06:14.000 --> 00:06:17.000 тэр Англи хэлний шалгалтанд тэнцэх хэрэггүй байсан юм. 00:06:17.000 --> 00:06:20.000 Учир нь 1964 он хүртэл 00:06:20.000 --> 00:06:22.000 TOEFL, Америкийн Англи хэлний шалгалтыг 00:06:22.000 --> 00:06:24.000 өгдөггүй байлаа. 00:06:24.000 --> 00:06:26.000 Одоо бол хаа сайгүй л тархаж. 00:06:26.000 --> 00:06:29.000 Англи хэлний олон олон шалгалтууд байх болж. 00:06:29.000 --> 00:06:31.000 Сая сая сурагчид тэр шалгалтуудыг 00:06:31.000 --> 00:06:33.000 жил болгон өгч байна. 00:06:33.000 --> 00:06:35.000 Та бид хоёр, за яахав тэр шалгалтууд 00:06:35.000 --> 00:06:37.000 тийм ч үнэтэй биш л юм байна, гайгүй гэж бодож магадгүй 00:06:37.000 --> 00:06:39.000 гэвч сая сая ядуу хүмүүст бол 00:06:39.000 --> 00:06:41.000 дийлэхээргүй үнэтэй. 00:06:41.000 --> 00:06:43.000 Тэгээд л шууд тэр хүмүүсийг няцааж байна гэсэн үг. NOTE Paragraph 00:06:43.000 --> 00:06:46.000 (Алга ташилт) NOTE Paragraph 00:06:46.000 --> 00:06:49.000 Гэхээр надад сүүлд харсан нэгэн гарчиг санагдлаа: 00:06:49.000 --> 00:06:51.000 "Боловсрол; Агуу хуваагдал" гэж 00:06:51.000 --> 00:06:53.000 Би үүнийг одоо л ойлгож байна, 00:06:53.000 --> 00:06:56.000 Би яагаад хүмүүс Англи хэлийг чухалчлаад байдгийг мэдлээ. 00:06:56.000 --> 00:06:59.000 Тэд хүүхдүүддээ амьдралд нь илүү боломж олгохыг хүссэн л тэр. 00:07:00.000 --> 00:07:03.000 Тэгэхийн тулд, барууны боловсрол эзэмших хэрэгтэй болно. 00:07:03.000 --> 00:07:05.000 Яагаад гэвэл, мэдээж, хамгийн сайн ажлын байр 00:07:05.000 --> 00:07:08.000 Барууны Их Дээд сургууль төгсөгчидөд 00:07:08.000 --> 00:07:10.000 олдож байна, түрүүн дурдсанчлан. 00:07:10.000 --> 00:07:12.000 Ингээд л эргэлдсэн тойрог болж байна. NOTE Paragraph 00:07:12.000 --> 00:07:14.000 За тэхээр. 00:07:14.000 --> 00:07:16.000 Би танд хоёр эрдэмтдийн нэг түүх ярья, 00:07:16.000 --> 00:07:18.000 Английн хоёр эрдэмтэд юм. 00:07:18.000 --> 00:07:20.000 Тэд нэгэн туршилт явуулж байлаа 00:07:20.000 --> 00:07:22.000 Гентэй холбоотой, 00:07:22.000 --> 00:07:25.000 амьтны урд хөл, хойд хөлтэй холбоотой туршилт байв. 00:07:25.000 --> 00:07:27.000 Гэвч тэд хүлээсэн үр дүнгээ гаргаж чадахгүй байв. 00:07:27.000 --> 00:07:29.000 Тэд үнэхээр яахаа мэдэхгүй болсон байтал, 00:07:29.000 --> 00:07:32.000 Германы эрдэмтэн ирээд 00:07:32.000 --> 00:07:35.000 тэднийг урд хөл, хойд хөл хоёр гэж 00:07:35.000 --> 00:07:37.000 тусад нь авч үзээд байсны учир болохыг олжээ. 00:07:37.000 --> 00:07:41.000 Генетикт урд хөл, хойд хөл хоёр ялгаагүй юмсанж. 00:07:41.000 --> 00:07:43.000 Бас Герман хэлэнд ч тэр. 00:07:43.000 --> 00:07:45.000 Тэгээд л бинго 00:07:45.000 --> 00:07:47.000 асуудал шийдвэрлэгдэв. 00:07:47.000 --> 00:07:49.000 Хэрэв та юм бодож олж чадахгүй бол 00:07:49.000 --> 00:07:52.000 тэгээд л гацчихдаг. 00:07:52.000 --> 00:07:54.000 Харин өөр хэлэнд бодож чадвал, 00:07:54.000 --> 00:07:56.000 хамтын ажиллагааны улмаас 00:07:56.000 --> 00:07:59.000 бид илүү ихийг олж, танин мэдэж болох юм. NOTE Paragraph 00:08:01.000 --> 00:08:03.000 Миний охин, 00:08:03.000 --> 00:08:06.000 Кувайтаас Англи рүү ирсэн үе. 00:08:06.000 --> 00:08:09.000 Охин минь шинжлэх ухаан, математикийг Арабаар 00:08:09.000 --> 00:08:12.000 Арабын дунд сургуульд сурсан юм. 00:08:12.000 --> 00:08:15.000 Ахлах сургуульдаа тэр Англи хэл рүү орчуулах хэрэгтэй болсон юм. 00:08:15.000 --> 00:08:17.000 Тэр хичээлүүд дээрээ миний охин 00:08:17.000 --> 00:08:19.000 хамгийн сайн нь байв. 00:08:19.000 --> 00:08:21.000 Энэ юу хэлж байна гэхээр 00:08:21.000 --> 00:08:23.000 гадаадаас сурагчид ирэхэд 00:08:23.000 --> 00:08:25.000 тэдгээр сурагчид, тэдний мэдэх зүйлст зохих 00:08:25.000 --> 00:08:27.000 ач холбогдолыг өгөхгүй байна гэдгийг хэлж байна. 00:08:27.000 --> 00:08:30.000 Тэд өөрсдийхөө хэл дээрээ мэдлэгтэй. 00:08:30.000 --> 00:08:32.000 Аливаа хэл мөхөхөд, 00:08:32.000 --> 00:08:35.000 тэр хэлтэй хамт юуг бид алдаж байна вэ гэдгийг мэддэггүй. NOTE Paragraph 00:08:35.000 --> 00:08:39.000 Энэ бол -- саяхан СNN-ээр гарсан та үзсэнүү үгүй юу-- 00:08:39.000 --> 00:08:41.000 тэд Баатарын Шагналыг 00:08:41.000 --> 00:08:44.000 Кенийн нэгэн малчин хүүд өгөв. 00:08:44.000 --> 00:08:47.000 Тэр тосгоны бүх хүүхдүүдийн адил 00:08:47.000 --> 00:08:49.000 орой суугаад хичээлээ хийж чадахгүй. 00:08:49.000 --> 00:08:51.000 Учир нь керосин чийдэнгийн гэрэл 00:08:51.000 --> 00:08:53.000 утаатай бөгөөд, түүний нүдийг гэмтээсэн аж. 00:08:53.000 --> 00:08:56.000 Гэлээ ч гэсэн, тэнд хангалттай керосин байхгүй юмсанж. 00:08:56.000 --> 00:08:59.000 Өдөрт нэг доллараар ер нь юу авч болдог билээдээ 00:08:59.000 --> 00:09:01.000 Иймээс тэр үнэгүй 00:09:01.000 --> 00:09:04.000 нарны энергийн гэрэл бүтээжээ. 00:09:04.000 --> 00:09:06.000 Одоо тэр тосгоны хүүхдүүд 00:09:06.000 --> 00:09:08.000 гэртээ тог чийдэнтэй хүүхдүүдтэй 00:09:08.000 --> 00:09:12.000 адил дүн авдаг болжээ. 00:09:12.000 --> 00:09:18.000 (Алга ташилт) 00:09:18.000 --> 00:09:20.000 Тэр хүү шагналаа авахдаа 00:09:20.000 --> 00:09:22.000 ийм хэдэн сайхан үгсийг хэлсэн юм 00:09:22.000 --> 00:09:25.000 "Хүүхдүүд бид нар Африк тивийг өнөөдөрийн энэ байдлаас нь, 00:09:25.000 --> 00:09:27.000 энэ хар тивийг, 00:09:27.000 --> 00:09:29.000 гэрэлтэй тив болгож чадна" гэж хэлсэн юм 00:09:29.000 --> 00:09:31.000 Энгийн л санаа, 00:09:31.000 --> 00:09:34.000 гэхдээ үнэхээр холын үр дагавартай байж болно. NOTE Paragraph 00:09:35.000 --> 00:09:37.000 Гэрэлгүй хүмүүс, 00:09:37.000 --> 00:09:40.000 шууд болон далд утгаар хэлэхэд, 00:09:40.000 --> 00:09:43.000 бидний шалгалтуудад тэнцэхгүй, 00:09:43.000 --> 00:09:46.000 бид тэр хүмүүсийн юу мэддэгийг хэзээ ч мэдэж чадахгүй үлдэнэ. 00:09:46.000 --> 00:09:49.000 Бид бүгдээрээ тэр хүмүүсийг болон өөрсдийгөө 00:09:49.000 --> 00:09:51.000 энэ харанхуйд байлгахаа больё. 00:09:51.000 --> 00:09:54.000 Олон талтай үзэлийг бүгд дэмжицгээе. 00:09:54.000 --> 00:09:57.000 Өөрийхөө хэлийг хамгаал. 00:09:57.000 --> 00:10:01.000 Хэлээ агуу санаа бодлыг түгээхэд ашигла. NOTE Paragraph 00:10:01.000 --> 00:10:08.000 (Алга ташилт) NOTE Paragraph 00:10:08.000 --> 00:10:10.000 Маш их баярлалаа. NOTE Paragraph 00:10:10.000 --> 00:10:13.000 (Алга ташилт)