1
00:00:01,000 --> 00:00:03,000
Znam šta mislite.

2
00:00:03,000 --> 00:00:05,000
Mislite da sam se izgubila,

3
00:00:05,000 --> 00:00:07,000
i da će neko uskoro doći na binu

4
00:00:07,000 --> 00:00:09,000
i otpratiti me nazad do sjedišta.

5
00:00:09,000 --> 00:00:15,000
(Aplauz)

6
00:00:15,000 --> 00:00:18,000
To mi se stalno dešava u Dubajiu.

7
00:00:18,000 --> 00:00:20,000
"Jeste li ovdje na odmoru?"

8
00:00:20,000 --> 00:00:22,000
(Smijeh)

9
00:00:22,000 --> 00:00:25,000
"Došli ste posjetiti djecu?

10
00:00:25,000 --> 00:00:27,000
Koliko dugo ostajete?"

11
00:00:27,000 --> 00:00:30,000
Zapravo, nadam se da ću još biti tu.

12
00:00:30,000 --> 00:00:33,000
U Zaljevu živim i podučavam

13
00:00:33,000 --> 00:00:35,000
preko 30 godina.

14
00:00:35,000 --> 00:00:39,000
(Aplauz)

15
00:00:39,000 --> 00:00:43,000
I za to vrijeme sam vidjela mnoge promjene.

16
00:00:43,000 --> 00:00:45,000
Statistički podaci tih promjena

17
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
su prilično šokantni.

18
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
Danas vam želim pričati

19
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
o gubitku jezika

20
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
i globalizaciji engleskog jezika.

21
00:00:54,000 --> 00:00:56,000
Ispričati ću vam o mom prijatelju

22
00:00:56,000 --> 00:00:59,000
koji je u Abu Dhabiju podučavao engleski odraslim osobama.

23
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
Jednog lijepog dana

24
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
je odlučila da ih izvede u baštu

25
00:01:03,000 --> 00:01:05,000
da ih nauči nešto vokabulara iz prirodnog svijeta.

26
00:01:05,000 --> 00:01:07,000
Ali je na kraju ona naučila

27
00:01:07,000 --> 00:01:09,000
sve arapske riječi za domaće biljke,

28
00:01:09,000 --> 00:01:11,000
kao i upotrebu --

29
00:01:11,000 --> 00:01:14,000
u medicini, kozmetici,

30
00:01:14,000 --> 00:01:17,000
kuhanju, uzgoju.

31
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
Kako su ti studenti znali toliko o biljkama?

32
00:01:19,000 --> 00:01:21,000
Od djedova i baka, naravno

33
00:01:21,000 --> 00:01:24,000
čak i od pra-djedova i pra-baka.

34
00:01:24,000 --> 00:01:27,000
Nema potrebe da vam govorim koliko je važna

35
00:01:27,000 --> 00:01:29,000
komunikacija

36
00:01:29,000 --> 00:01:31,000
kroz generacije.

37
00:01:31,000 --> 00:01:33,000
Ali nažalost, danas,

38
00:01:33,000 --> 00:01:35,000
jezici izumiru brzo

39
00:01:35,000 --> 00:01:37,000
kao nikad prije.

40
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
Jedan jezik nestaje svakih 14 dana.

41
00:01:41,000 --> 00:01:43,000
U isto vrijeme

42
00:01:43,000 --> 00:01:45,000
engleski je svjetski jezik bez osporavanja.

43
00:01:45,000 --> 00:01:47,000
Postoji li neka povezanost?

44
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
Ne znam.

45
00:01:49,000 --> 00:01:52,000
Ali znam da sam svjedočila mnogim promjenama.

46
00:01:52,000 --> 00:01:55,000
Kada sam prvi put došla u Zaljev, posjetila sam Kuwajt.

47
00:01:55,000 --> 00:01:58,000
u vremenu kada je još uvijek bilo mjesto mnogih tegoba.

48
00:01:58,000 --> 00:02:00,000
Zapravo, to nije bilo tako davno.

49
00:02:00,000 --> 00:02:03,000
To je prerano.

50
00:02:03,000 --> 00:02:05,000
Međutim,

51
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
Britanski Savjet me je zaposlio

52
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
zajedno sa još 25 učitelja.

53
00:02:09,000 --> 00:02:11,000
Mi smo bili prvi ne-muslimani

54
00:02:11,000 --> 00:02:14,000
koji su podučavali u državnim školama u Kuwajtu.

55
00:02:14,000 --> 00:02:16,000
Došli smo tamo da podučavamo engleski

56
00:02:16,000 --> 00:02:20,000
jer je vlada htjela da modernizira zemlju

57
00:02:20,000 --> 00:02:23,000
i da osnaži građane kroz obrazovanje.

58
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
Naravno da je Ujedinjeno Kraljevstvo imalo korist

59
00:02:25,000 --> 00:02:28,000
od tog divnog naftnog bogastva.

60
00:02:28,000 --> 00:02:30,000
U redu.

61
00:02:30,000 --> 00:02:33,000
Ovo je najveća promjena kojoj sam svjedočila --

62
00:02:33,000 --> 00:02:35,000
kako je podučavanje engleskog

63
00:02:35,000 --> 00:02:37,000
prešlo

64
00:02:37,000 --> 00:02:41,000
iz obostrano korisne prakse

65
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
u veliki međunarnodni posao što je i danas.

66
00:02:44,000 --> 00:02:48,000
Više nije strani jezik u nastavnom planu i programu.

67
00:02:48,000 --> 00:02:50,000
I više nije jedini domen

68
00:02:50,000 --> 00:02:52,000
majke Engleske.

69
00:02:52,000 --> 00:02:54,000
Postao je cilj

70
00:02:54,000 --> 00:02:57,000
svake države iz engleskog govornog područja na zemlji.

71
00:02:57,000 --> 00:02:59,000
Zašto ne?

72
00:02:59,000 --> 00:03:02,000
Na koncu, najbolje obrazovanje --

73
00:03:02,000 --> 00:03:05,000
prema najnovijem rankiranju svjetskih univerziteta --

74
00:03:05,000 --> 00:03:07,000
se nudi na univerzitetima

75
00:03:07,000 --> 00:03:11,000
u Ujedinjenom Kraljevstvu i Sjedinjenim Američkim Državama.

76
00:03:11,000 --> 00:03:15,000
Stoga je prirodno da svako želi da ima takvo obrazovanje.

77
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
Ali ako vam engleski nije maternji jezik,

78
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
morate da položite test.

79
00:03:19,000 --> 00:03:21,000
Ali da li je pravilno

80
00:03:21,000 --> 00:03:23,000
da se odbije student

81
00:03:23,000 --> 00:03:25,000
samo prema lingvističkim sposobnostima?

82
00:03:25,000 --> 00:03:27,000
Možda je pred vama kompjuterski inženjer

83
00:03:27,000 --> 00:03:29,000
koji je genije.

84
00:03:29,000 --> 00:03:32,000
Da li će njemu trebati isti jezik kao i advokatu, naprimjer?

85
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
Mislim da neće.

86
00:03:36,000 --> 00:03:39,000
Mi profesori engleskog jezika ih odbijamo konstantno.

87
00:03:39,000 --> 00:03:41,000
Stavimo stop znak,

88
00:03:41,000 --> 00:03:43,000
i zaustavimo ih na njihovom cilju.

89
00:03:43,000 --> 00:03:45,000
Više ne mogu ostvariti svoje snove,

90
00:03:45,000 --> 00:03:48,000
dok ne nauče engleski.

91
00:03:49,000 --> 00:03:52,000
Recimo ovako,

92
00:03:52,000 --> 00:03:56,000
ako ja upoznam nekoga ko zna samo nizozemski

93
00:03:56,000 --> 00:03:58,000
ko ima lijek za rak,

94
00:03:58,000 --> 00:04:01,000
hoću li ga spriječiti da pohađa moj Britanski Univerzitet?

95
00:04:01,000 --> 00:04:03,000
Naravno da neću.

96
00:04:03,000 --> 00:04:06,000
Doduše, to mi upravo radimo.

97
00:04:06,000 --> 00:04:09,000
Mi profesori engleskog jezika smo čuvari kapije.

98
00:04:09,000 --> 00:04:12,000
Mi moramo biti zadovoljni

99
00:04:12,000 --> 00:04:15,000
sa vašim poznavanjem engleskog jezika.

100
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
Može biti opasno

101
00:04:18,000 --> 00:04:21,000
dati veliku ovlast

102
00:04:21,000 --> 00:04:23,000
ograničenom segmentu društva.

103
00:04:23,000 --> 00:04:26,000
Možda bi barijera bila preuniverzalna.

104
00:04:26,000 --> 00:04:28,000
Uredu.

105
00:04:28,000 --> 00:04:31,000
"Ali," vi se pitate,

106
00:04:31,000 --> 00:04:33,000
"šta je sa istraživanjem?

107
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Sve je na engleskom."

108
00:04:35,000 --> 00:04:37,000
Knjige su na engleskom,

109
00:04:37,000 --> 00:04:39,000
časopisi su na engleskom,

110
00:04:39,000 --> 00:04:42,000
ali to je samoispunjujuće proročanstvo.

111
00:04:42,000 --> 00:04:44,000
Tako potvrđuje potrebu za poznavanjem engleskog jezika.

112
00:04:44,000 --> 00:04:46,000
I tako redom.

113
00:04:46,000 --> 00:04:49,000
Šta se desilo za prevođenjem?

114
00:04:49,000 --> 00:04:53,000
Za vrijeme Islamskog Zlatnog doba

115
00:04:53,000 --> 00:04:56,000
mnogo se prevodilo.

116
00:04:56,000 --> 00:04:59,000
Prevodili su sa latinskog i grčkog

117
00:04:59,000 --> 00:05:01,000
na arapski i perzijski,

118
00:05:01,000 --> 00:05:03,000
a onda se prevodilo dalje

119
00:05:03,000 --> 00:05:05,000
na germanske i

120
00:05:05,000 --> 00:05:07,000
romanske jezike Evrope.

121
00:05:07,000 --> 00:05:11,000
I tako je Evropa izašla iz mračnog doba.

122
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
Nemojte me pogrešno shvatiti;

123
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
ja nisam protiv podučavanja engleskog jezika,

124
00:05:16,000 --> 00:05:18,000
svi vi profesori engleskog jezika.

125
00:05:18,000 --> 00:05:20,000
Volim što imamo globalni jezik.

126
00:05:20,000 --> 00:05:23,000
Danas nam jedan takav treba više nego ikada.

127
00:05:23,000 --> 00:05:25,000
Ali ja sam protiv njegovog korištenja

128
00:05:25,000 --> 00:05:27,000
kao barijere.

129
00:05:27,000 --> 00:05:30,000
Zar stvarno želimo da na kraju imamo 600 jezika

130
00:05:30,000 --> 00:05:33,000
a da glavni bude engleski, ili kineski?

131
00:05:33,000 --> 00:05:36,000
Treba nam više od toga. Gdje ćemo povući granicu?

132
00:05:36,000 --> 00:05:38,000
Ovakav sistem

133
00:05:38,000 --> 00:05:41,000
izjednačava inteligenciju

134
00:05:41,000 --> 00:05:44,000
sa poznavanjem engleskog jezika

135
00:05:44,000 --> 00:05:46,000
a takvo izjednačavanje nema osnove.

136
00:05:46,000 --> 00:05:52,000
(Aplauz)

137
00:05:52,000 --> 00:05:54,000
Želim vas podsjetiti

138
00:05:54,000 --> 00:05:57,000
na to da velikani na čijim ramenima

139
00:05:57,000 --> 00:05:59,000
stoji današnja inteligencija

140
00:05:59,000 --> 00:06:01,000
nisu morali znati engleski jezik,

141
00:06:01,000 --> 00:06:03,000
nisu morali položiti test.

142
00:06:03,000 --> 00:06:06,000
Uzmimo za primjer, Einsteina.

143
00:06:07,000 --> 00:06:10,000
On je pohađao dopunsku nastavu u školi

144
00:06:10,000 --> 00:06:12,000
jer je zapravo bio disleksičan.

145
00:06:12,000 --> 00:06:14,000
Ali na sreću

146
00:06:14,000 --> 00:06:17,000
nije morao polagati test o poznavanju engleskog jezika.

147
00:06:17,000 --> 00:06:20,000
Tek nakon 1964 su počeli sa

148
00:06:20,000 --> 00:06:22,000
TOEFL-om (test o poznavanju engleskog kao stranog jezika),

149
00:06:22,000 --> 00:06:24,000
američkim testom engleskog jezika.

150
00:06:24,000 --> 00:06:26,000
Danas su se testovi proširili.

151
00:06:26,000 --> 00:06:29,000
Postoji mnogo testova engleskog jezika.

152
00:06:29,000 --> 00:06:31,000
I milioni studenata

153
00:06:31,000 --> 00:06:33,000
polažu ove testove svake godine.

154
00:06:33,000 --> 00:06:35,000
Mi možda smatramo

155
00:06:35,000 --> 00:06:37,000
da cijene testova nisu loše, razumne su,

156
00:06:37,000 --> 00:06:39,000
ali sprečavaju

157
00:06:39,000 --> 00:06:41,000
milione siromašnih ljudi.

158
00:06:41,000 --> 00:06:43,000
Mi ih smjesta odbacujemo.

159
00:06:43,000 --> 00:06:46,000
(Aplauz)

160
00:06:46,000 --> 00:06:49,000
To me podsjeti na novinski naslov koji sam vidjela nedavno:

161
00:06:49,000 --> 00:06:51,000
"Obrazovanje: Velika granica."

162
00:06:51,000 --> 00:06:53,000
Sada shvatam

163
00:06:53,000 --> 00:06:56,000
zašto ljudi se fokusiraju na engleski jezik.

164
00:06:56,000 --> 00:06:59,000
Oni žele svojoj djeci pružiti najbolje u životu.

165
00:07:00,000 --> 00:07:03,000
A za to im je potrebno zapadno obrazovanje.

166
00:07:03,000 --> 00:07:05,000
Jer najbolja radna mjesta

167
00:07:05,000 --> 00:07:08,000
se daju ljudima koja su pohađali univerzitete na zapadu,

168
00:07:08,000 --> 00:07:10,000
koje sam spomenula ranije.

169
00:07:10,000 --> 00:07:12,000
To je začarani krug.

170
00:07:12,000 --> 00:07:14,000
Uredu.

171
00:07:14,000 --> 00:07:16,000
Ispričati ću vam priču o dva naučnika,

172
00:07:16,000 --> 00:07:18,000
dva engleska naučnika.

173
00:07:18,000 --> 00:07:20,000
Vršili su eksperiment

174
00:07:20,000 --> 00:07:22,000
iz genetike

175
00:07:22,000 --> 00:07:25,000
o prednjim i stražnjim udovima životinja.

176
00:07:25,000 --> 00:07:27,000
Ali nisu dobili željeni rezultat.

177
00:07:27,000 --> 00:07:29,000
Zaista nisu znali šta da rade,

178
00:07:29,000 --> 00:07:32,000
dok nije došao njemački naučnik

179
00:07:32,000 --> 00:07:35,000
koji je shvatio da su koristili dvije riječi

180
00:07:35,000 --> 00:07:37,000
za prednje i stražnje udove,

181
00:07:37,000 --> 00:07:41,000
međutim u genetici nema razlike

182
00:07:41,000 --> 00:07:43,000
kao ni u njemačkom jeziku.

183
00:07:43,000 --> 00:07:45,000
I eto ga,

184
00:07:45,000 --> 00:07:47,000
problem je riješen.

185
00:07:47,000 --> 00:07:49,000
Ako ne možete doći do ideje,

186
00:07:49,000 --> 00:07:52,000
nema izlaza.

187
00:07:52,000 --> 00:07:54,000
Ali ako drugi jezik može doći do ideje,

188
00:07:54,000 --> 00:07:56,000
onda, uz pomoć suradnje,

189
00:07:56,000 --> 00:07:59,000
možemo postići i naučiti mnogo toga.

190
00:08:01,000 --> 00:08:03,000
Moja kćerka

191
00:08:03,000 --> 00:08:06,000
je došla u Englesku iz Kuvajta.

192
00:08:06,000 --> 00:08:09,000
Studirala je prirodne nauke i matematiku na arapskom

193
00:08:09,000 --> 00:08:12,000
u jednoj arapskoj srednjoj školi.

194
00:08:12,000 --> 00:08:15,000
U gimnaziji je to morala prevesti na engleski.

195
00:08:15,000 --> 00:08:17,000
Bila je najbolja u razredru

196
00:08:17,000 --> 00:08:19,000
iz tih predmeta.

197
00:08:19,000 --> 00:08:21,000
To nam govori da,

198
00:08:21,000 --> 00:08:23,000
kada učenici dođu iz inostranstva,

199
00:08:23,000 --> 00:08:25,000
mi im ne dajemo dovoljno priznanja

200
00:08:25,000 --> 00:08:27,000
za ono što znaju,

201
00:08:27,000 --> 00:08:30,000
a to znaju na svom maternjem jeziku.

202
00:08:30,000 --> 00:08:32,000
Kada jezik izumre,

203
00:08:32,000 --> 00:08:35,000
mi ne znamo šta gubimo zajedno sa tim jezikom.

204
00:08:35,000 --> 00:08:39,000
Ne znam jeste li gledali nedavno na CNN-u --

205
00:08:39,000 --> 00:08:41,000
Nagradu za junaštvo

206
00:08:41,000 --> 00:08:44,000
je dobio mladi pastir iz Kenije

207
00:08:44,000 --> 00:08:47,000
koji u svom selu nije mogao noću učiti

208
00:08:47,000 --> 00:08:49,000
kao druga seoska djeca,

209
00:08:49,000 --> 00:08:51,000
jer je petrolejska lampa

210
00:08:51,000 --> 00:08:53,000
od dima oštetila njegove oči.

211
00:08:53,000 --> 00:08:56,000
Uostalom, nikada nije bilo dovoljno petroleja,

212
00:08:56,000 --> 00:08:59,000
a šta bi mogao kupiti za dolar dnevno?

213
00:08:59,000 --> 00:09:01,000
Stoga je izumio

214
00:09:01,000 --> 00:09:04,000
besplatnu solarnu lampu.

215
00:09:04,000 --> 00:09:06,000
Sada djeca u njegovom selu

216
00:09:06,000 --> 00:09:08,000
imaju iste ocjene u školi

217
00:09:08,000 --> 00:09:12,000
kao i djeca koja imaju struju u svojim domovima.

218
00:09:12,000 --> 00:09:18,000
(Aplauz)

219
00:09:18,000 --> 00:09:20,000
Kada je primio nagradu,

220
00:09:20,000 --> 00:09:22,000
rekao je ovim lijepim riječima:

221
00:09:22,000 --> 00:09:25,000
"Djeca mogu povesti Afriku iz

222
00:09:25,000 --> 00:09:27,000
tame kakva je danas,

223
00:09:27,000 --> 00:09:29,000
u svijetli kontinent."

224
00:09:29,000 --> 00:09:31,000
Ovo je jednostavna ideja,

225
00:09:31,000 --> 00:09:34,000
ali mogla bi imati dalekosežne posljedice.

226
00:09:35,000 --> 00:09:37,000
Ljudi koji ne vide svijetlo,

227
00:09:37,000 --> 00:09:40,000
fizički ili metaforično,

228
00:09:40,000 --> 00:09:43,000
ne mogu položiti naše ispite,

229
00:09:43,000 --> 00:09:46,000
a mi nikada nećemo saznati šta oni znaju.

230
00:09:46,000 --> 00:09:49,000
Nemojmo ih držati u tami

231
00:09:49,000 --> 00:09:51,000
a ni same sebe.

232
00:09:51,000 --> 00:09:54,000
Slavimo raznolikost.

233
00:09:54,000 --> 00:09:57,000
Pazite na svoj jezik.

234
00:09:57,000 --> 00:10:01,000
Koristite ih za širenje velikih ideja.

235
00:10:01,000 --> 00:10:08,000
(Aplauz)

236
00:10:08,000 --> 00:10:10,000
Hvala vam puno.

237
00:10:10,000 --> 00:10:13,000
(Aplauz)