0:00:01.000,0:00:03.000
Znam šta mislite.

0:00:03.000,0:00:05.000
Mislite da sam se izgubila,

0:00:05.000,0:00:07.000
i da će neko uskoro doći na binu

0:00:07.000,0:00:09.000
i otpratiti me nazad do sjedišta.

0:00:09.000,0:00:15.000
(Aplauz)

0:00:15.000,0:00:18.000
To mi se stalno dešava u Dubajiu.

0:00:18.000,0:00:20.000
"Jeste li ovdje na odmoru?"

0:00:20.000,0:00:22.000
(Smijeh)

0:00:22.000,0:00:25.000
"Došli ste posjetiti djecu?

0:00:25.000,0:00:27.000
Koliko dugo ostajete?"

0:00:27.000,0:00:30.000
Zapravo, nadam se da ću još biti tu.

0:00:30.000,0:00:33.000
U Zaljevu živim i podučavam

0:00:33.000,0:00:35.000
preko 30 godina.

0:00:35.000,0:00:39.000
(Aplauz)

0:00:39.000,0:00:43.000
I za to vrijeme sam vidjela mnoge promjene.

0:00:43.000,0:00:45.000
Statistički podaci tih promjena

0:00:45.000,0:00:47.000
su prilično šokantni.

0:00:47.000,0:00:49.000
Danas vam želim pričati

0:00:49.000,0:00:51.000
o gubitku jezika

0:00:51.000,0:00:54.000
i globalizaciji engleskog jezika.

0:00:54.000,0:00:56.000
Ispričati ću vam o mom prijatelju

0:00:56.000,0:00:59.000
koji je u Abu Dhabiju podučavao engleski odraslim osobama.

0:00:59.000,0:01:01.000
Jednog lijepog dana

0:01:01.000,0:01:03.000
je odlučila da ih izvede u baštu

0:01:03.000,0:01:05.000
da ih nauči nešto vokabulara iz prirodnog svijeta.

0:01:05.000,0:01:07.000
Ali je na kraju ona naučila

0:01:07.000,0:01:09.000
sve arapske riječi za domaće biljke,

0:01:09.000,0:01:11.000
kao i upotrebu --

0:01:11.000,0:01:14.000
u medicini, kozmetici,

0:01:14.000,0:01:17.000
kuhanju, uzgoju.

0:01:17.000,0:01:19.000
Kako su ti studenti znali toliko o biljkama?

0:01:19.000,0:01:21.000
Od djedova i baka, naravno

0:01:21.000,0:01:24.000
čak i od pra-djedova i pra-baka.

0:01:24.000,0:01:27.000
Nema potrebe da vam govorim koliko je važna

0:01:27.000,0:01:29.000
komunikacija

0:01:29.000,0:01:31.000
kroz generacije.

0:01:31.000,0:01:33.000
Ali nažalost, danas,

0:01:33.000,0:01:35.000
jezici izumiru brzo

0:01:35.000,0:01:37.000
kao nikad prije.

0:01:37.000,0:01:40.000
Jedan jezik nestaje svakih 14 dana.

0:01:41.000,0:01:43.000
U isto vrijeme

0:01:43.000,0:01:45.000
engleski je svjetski jezik bez osporavanja.

0:01:45.000,0:01:47.000
Postoji li neka povezanost?

0:01:47.000,0:01:49.000
Ne znam.

0:01:49.000,0:01:52.000
Ali znam da sam svjedočila mnogim promjenama.

0:01:52.000,0:01:55.000
Kada sam prvi put došla u Zaljev, posjetila sam Kuwajt.

0:01:55.000,0:01:58.000
u vremenu kada je još uvijek bilo mjesto mnogih tegoba.

0:01:58.000,0:02:00.000
Zapravo, to nije bilo tako davno.

0:02:00.000,0:02:03.000
To je prerano.

0:02:03.000,0:02:05.000
Međutim,

0:02:05.000,0:02:07.000
Britanski Savjet me je zaposlio

0:02:07.000,0:02:09.000
zajedno sa još 25 učitelja.

0:02:09.000,0:02:11.000
Mi smo bili prvi ne-muslimani

0:02:11.000,0:02:14.000
koji su podučavali u državnim školama u Kuwajtu.

0:02:14.000,0:02:16.000
Došli smo tamo da podučavamo engleski

0:02:16.000,0:02:20.000
jer je vlada htjela da modernizira zemlju

0:02:20.000,0:02:23.000
i da osnaži građane kroz obrazovanje.

0:02:23.000,0:02:25.000
Naravno da je Ujedinjeno Kraljevstvo imalo korist

0:02:25.000,0:02:28.000
od tog divnog naftnog bogastva.

0:02:28.000,0:02:30.000
U redu.

0:02:30.000,0:02:33.000
Ovo je najveća promjena kojoj sam svjedočila --

0:02:33.000,0:02:35.000
kako je podučavanje engleskog

0:02:35.000,0:02:37.000
prešlo

0:02:37.000,0:02:41.000
iz obostrano korisne prakse

0:02:41.000,0:02:44.000
u veliki međunarnodni posao što je i danas.

0:02:44.000,0:02:48.000
Više nije strani jezik u nastavnom planu i programu.

0:02:48.000,0:02:50.000
I više nije jedini domen

0:02:50.000,0:02:52.000
majke Engleske.

0:02:52.000,0:02:54.000
Postao je cilj

0:02:54.000,0:02:57.000
svake države iz engleskog govornog područja na zemlji.

0:02:57.000,0:02:59.000
Zašto ne?

0:02:59.000,0:03:02.000
Na koncu, najbolje obrazovanje --

0:03:02.000,0:03:05.000
prema najnovijem rankiranju svjetskih univerziteta --

0:03:05.000,0:03:07.000
se nudi na univerzitetima

0:03:07.000,0:03:11.000
u Ujedinjenom Kraljevstvu i Sjedinjenim Američkim Državama.

0:03:11.000,0:03:15.000
Stoga je prirodno da svako želi da ima takvo obrazovanje.

0:03:15.000,0:03:17.000
Ali ako vam engleski nije maternji jezik,

0:03:17.000,0:03:19.000
morate da položite test.

0:03:19.000,0:03:21.000
Ali da li je pravilno

0:03:21.000,0:03:23.000
da se odbije student

0:03:23.000,0:03:25.000
samo prema lingvističkim sposobnostima?

0:03:25.000,0:03:27.000
Možda je pred vama kompjuterski inženjer

0:03:27.000,0:03:29.000
koji je genije.

0:03:29.000,0:03:32.000
Da li će njemu trebati isti jezik kao i advokatu, naprimjer?

0:03:32.000,0:03:35.000
Mislim da neće.

0:03:36.000,0:03:39.000
Mi profesori engleskog jezika ih odbijamo konstantno.

0:03:39.000,0:03:41.000
Stavimo stop znak,

0:03:41.000,0:03:43.000
i zaustavimo ih na njihovom cilju.

0:03:43.000,0:03:45.000
Više ne mogu ostvariti svoje snove,

0:03:45.000,0:03:48.000
dok ne nauče engleski.

0:03:49.000,0:03:52.000
Recimo ovako,

0:03:52.000,0:03:56.000
ako ja upoznam nekoga ko zna samo nizozemski

0:03:56.000,0:03:58.000
ko ima lijek za rak,

0:03:58.000,0:04:01.000
hoću li ga spriječiti da pohađa moj Britanski Univerzitet?

0:04:01.000,0:04:03.000
Naravno da neću.

0:04:03.000,0:04:06.000
Doduše, to mi upravo radimo.

0:04:06.000,0:04:09.000
Mi profesori engleskog jezika smo čuvari kapije.

0:04:09.000,0:04:12.000
Mi moramo biti zadovoljni

0:04:12.000,0:04:15.000
sa vašim poznavanjem engleskog jezika.

0:04:16.000,0:04:18.000
Može biti opasno

0:04:18.000,0:04:21.000
dati veliku ovlast

0:04:21.000,0:04:23.000
ograničenom segmentu društva.

0:04:23.000,0:04:26.000
Možda bi barijera bila preuniverzalna.

0:04:26.000,0:04:28.000
Uredu.

0:04:28.000,0:04:31.000
"Ali," vi se pitate,

0:04:31.000,0:04:33.000
"šta je sa istraživanjem?

0:04:33.000,0:04:35.000
Sve je na engleskom."

0:04:35.000,0:04:37.000
Knjige su na engleskom,

0:04:37.000,0:04:39.000
časopisi su na engleskom,

0:04:39.000,0:04:42.000
ali to je samoispunjujuće proročanstvo.

0:04:42.000,0:04:44.000
Tako potvrđuje potrebu za poznavanjem engleskog jezika.

0:04:44.000,0:04:46.000
I tako redom.

0:04:46.000,0:04:49.000
Šta se desilo za prevođenjem?

0:04:49.000,0:04:53.000
Za vrijeme Islamskog Zlatnog doba

0:04:53.000,0:04:56.000
mnogo se prevodilo.

0:04:56.000,0:04:59.000
Prevodili su sa latinskog i grčkog

0:04:59.000,0:05:01.000
na arapski i perzijski,

0:05:01.000,0:05:03.000
a onda se prevodilo dalje

0:05:03.000,0:05:05.000
na germanske i

0:05:05.000,0:05:07.000
romanske jezike Evrope.

0:05:07.000,0:05:11.000
I tako je Evropa izašla iz mračnog doba.

0:05:12.000,0:05:14.000
Nemojte me pogrešno shvatiti;

0:05:14.000,0:05:16.000
ja nisam protiv podučavanja engleskog jezika,

0:05:16.000,0:05:18.000
svi vi profesori engleskog jezika.

0:05:18.000,0:05:20.000
Volim što imamo globalni jezik.

0:05:20.000,0:05:23.000
Danas nam jedan takav treba više nego ikada.

0:05:23.000,0:05:25.000
Ali ja sam protiv njegovog korištenja

0:05:25.000,0:05:27.000
kao barijere.

0:05:27.000,0:05:30.000
Zar stvarno želimo da na kraju imamo 600 jezika

0:05:30.000,0:05:33.000
a da glavni bude engleski, ili kineski?

0:05:33.000,0:05:36.000
Treba nam više od toga. Gdje ćemo povući granicu?

0:05:36.000,0:05:38.000
Ovakav sistem

0:05:38.000,0:05:41.000
izjednačava inteligenciju

0:05:41.000,0:05:44.000
sa poznavanjem engleskog jezika

0:05:44.000,0:05:46.000
a takvo izjednačavanje nema osnove.

0:05:46.000,0:05:52.000
(Aplauz)

0:05:52.000,0:05:54.000
Želim vas podsjetiti

0:05:54.000,0:05:57.000
na to da velikani na čijim ramenima

0:05:57.000,0:05:59.000
stoji današnja inteligencija

0:05:59.000,0:06:01.000
nisu morali znati engleski jezik,

0:06:01.000,0:06:03.000
nisu morali položiti test.

0:06:03.000,0:06:06.000
Uzmimo za primjer, Einsteina.

0:06:07.000,0:06:10.000
On je pohađao dopunsku nastavu u školi

0:06:10.000,0:06:12.000
jer je zapravo bio disleksičan.

0:06:12.000,0:06:14.000
Ali na sreću

0:06:14.000,0:06:17.000
nije morao polagati test o poznavanju engleskog jezika.

0:06:17.000,0:06:20.000
Tek nakon 1964 su počeli sa

0:06:20.000,0:06:22.000
TOEFL-om (test o poznavanju engleskog kao stranog jezika),

0:06:22.000,0:06:24.000
američkim testom engleskog jezika.

0:06:24.000,0:06:26.000
Danas su se testovi proširili.

0:06:26.000,0:06:29.000
Postoji mnogo testova engleskog jezika.

0:06:29.000,0:06:31.000
I milioni studenata

0:06:31.000,0:06:33.000
polažu ove testove svake godine.

0:06:33.000,0:06:35.000
Mi možda smatramo

0:06:35.000,0:06:37.000
da cijene testova nisu loše, razumne su,

0:06:37.000,0:06:39.000
ali sprečavaju

0:06:39.000,0:06:41.000
milione siromašnih ljudi.

0:06:41.000,0:06:43.000
Mi ih smjesta odbacujemo.

0:06:43.000,0:06:46.000
(Aplauz)

0:06:46.000,0:06:49.000
To me podsjeti na novinski naslov koji sam vidjela nedavno:

0:06:49.000,0:06:51.000
"Obrazovanje: Velika granica."

0:06:51.000,0:06:53.000
Sada shvatam

0:06:53.000,0:06:56.000
zašto ljudi se fokusiraju na engleski jezik.

0:06:56.000,0:06:59.000
Oni žele svojoj djeci pružiti najbolje u životu.

0:07:00.000,0:07:03.000
A za to im je potrebno zapadno obrazovanje.

0:07:03.000,0:07:05.000
Jer najbolja radna mjesta

0:07:05.000,0:07:08.000
se daju ljudima koja su pohađali univerzitete na zapadu,

0:07:08.000,0:07:10.000
koje sam spomenula ranije.

0:07:10.000,0:07:12.000
To je začarani krug.

0:07:12.000,0:07:14.000
Uredu.

0:07:14.000,0:07:16.000
Ispričati ću vam priču o dva naučnika,

0:07:16.000,0:07:18.000
dva engleska naučnika.

0:07:18.000,0:07:20.000
Vršili su eksperiment

0:07:20.000,0:07:22.000
iz genetike

0:07:22.000,0:07:25.000
o prednjim i stražnjim udovima životinja.

0:07:25.000,0:07:27.000
Ali nisu dobili željeni rezultat.

0:07:27.000,0:07:29.000
Zaista nisu znali šta da rade,

0:07:29.000,0:07:32.000
dok nije došao njemački naučnik

0:07:32.000,0:07:35.000
koji je shvatio da su koristili dvije riječi

0:07:35.000,0:07:37.000
za prednje i stražnje udove,

0:07:37.000,0:07:41.000
međutim u genetici nema razlike

0:07:41.000,0:07:43.000
kao ni u njemačkom jeziku.

0:07:43.000,0:07:45.000
I eto ga,

0:07:45.000,0:07:47.000
problem je riješen.

0:07:47.000,0:07:49.000
Ako ne možete doći do ideje,

0:07:49.000,0:07:52.000
nema izlaza.

0:07:52.000,0:07:54.000
Ali ako drugi jezik može doći do ideje,

0:07:54.000,0:07:56.000
onda, uz pomoć suradnje,

0:07:56.000,0:07:59.000
možemo postići i naučiti mnogo toga.

0:08:01.000,0:08:03.000
Moja kćerka

0:08:03.000,0:08:06.000
je došla u Englesku iz Kuvajta.

0:08:06.000,0:08:09.000
Studirala je prirodne nauke i matematiku na arapskom

0:08:09.000,0:08:12.000
u jednoj arapskoj srednjoj školi.

0:08:12.000,0:08:15.000
U gimnaziji je to morala prevesti na engleski.

0:08:15.000,0:08:17.000
Bila je najbolja u razredru

0:08:17.000,0:08:19.000
iz tih predmeta.

0:08:19.000,0:08:21.000
To nam govori da,

0:08:21.000,0:08:23.000
kada učenici dođu iz inostranstva,

0:08:23.000,0:08:25.000
mi im ne dajemo dovoljno priznanja

0:08:25.000,0:08:27.000
za ono što znaju,

0:08:27.000,0:08:30.000
a to znaju na svom maternjem jeziku.

0:08:30.000,0:08:32.000
Kada jezik izumre,

0:08:32.000,0:08:35.000
mi ne znamo šta gubimo zajedno sa tim jezikom.

0:08:35.000,0:08:39.000
Ne znam jeste li gledali nedavno na CNN-u --

0:08:39.000,0:08:41.000
Nagradu za junaštvo

0:08:41.000,0:08:44.000
je dobio mladi pastir iz Kenije

0:08:44.000,0:08:47.000
koji u svom selu nije mogao noću učiti

0:08:47.000,0:08:49.000
kao druga seoska djeca,

0:08:49.000,0:08:51.000
jer je petrolejska lampa

0:08:51.000,0:08:53.000
od dima oštetila njegove oči.

0:08:53.000,0:08:56.000
Uostalom, nikada nije bilo dovoljno petroleja,

0:08:56.000,0:08:59.000
a šta bi mogao kupiti za dolar dnevno?

0:08:59.000,0:09:01.000
Stoga je izumio

0:09:01.000,0:09:04.000
besplatnu solarnu lampu.

0:09:04.000,0:09:06.000
Sada djeca u njegovom selu

0:09:06.000,0:09:08.000
imaju iste ocjene u školi

0:09:08.000,0:09:12.000
kao i djeca koja imaju struju u svojim domovima.

0:09:12.000,0:09:18.000
(Aplauz)

0:09:18.000,0:09:20.000
Kada je primio nagradu,

0:09:20.000,0:09:22.000
rekao je ovim lijepim riječima:

0:09:22.000,0:09:25.000
"Djeca mogu povesti Afriku iz

0:09:25.000,0:09:27.000
tame kakva je danas,

0:09:27.000,0:09:29.000
u svijetli kontinent."

0:09:29.000,0:09:31.000
Ovo je jednostavna ideja,

0:09:31.000,0:09:34.000
ali mogla bi imati dalekosežne posljedice.

0:09:35.000,0:09:37.000
Ljudi koji ne vide svijetlo,

0:09:37.000,0:09:40.000
fizički ili metaforično,

0:09:40.000,0:09:43.000
ne mogu položiti naše ispite,

0:09:43.000,0:09:46.000
a mi nikada nećemo saznati šta oni znaju.

0:09:46.000,0:09:49.000
Nemojmo ih držati u tami

0:09:49.000,0:09:51.000
a ni same sebe.

0:09:51.000,0:09:54.000
Slavimo raznolikost.

0:09:54.000,0:09:57.000
Pazite na svoj jezik.

0:09:57.000,0:10:01.000
Koristite ih za širenje velikih ideja.

0:10:01.000,0:10:08.000
(Aplauz)

0:10:08.000,0:10:10.000
Hvala vam puno.

0:10:10.000,0:10:13.000
(Aplauz)