[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.86,0:00:03.96,Default,,0000,0000,0000,,Over je IQ, je algemene intelligentie,\Nheb je zeker al gehoord
Dialogue: 0,0:00:03.96,0:00:05.39,Default,,0000,0000,0000,,maar wat is je Psy-Q?
Dialogue: 0,0:00:05.39,0:00:07.15,Default,,0000,0000,0000,,Hoeveel weet je over wat je drijft,
Dialogue: 0,0:00:07.15,0:00:10.58,Default,,0000,0000,0000,,en hoe goed ben je in het voorspellen \Nvan het gedrag van andere mensen
Dialogue: 0,0:00:10.58,0:00:11.88,Default,,0000,0000,0000,,of zelfs je eigen gedrag?
Dialogue: 0,0:00:11.88,0:00:15.16,Default,,0000,0000,0000,,Hoeveel van wat je denkt te weten \Nover de psychologie is er mis?
Dialogue: 0,0:00:15.16,0:00:18.95,Default,,0000,0000,0000,,Laten we de top 10 mythen \Nvan de psychologie eens afgaan.
Dialogue: 0,0:00:18.95,0:00:22.34,Default,,0000,0000,0000,,Je hebt waarschijnlijk gehoord \Ndat als het gaat om psychologie
Dialogue: 0,0:00:22.34,0:00:25.22,Default,,0000,0000,0000,,mannen van Mars en vrouwen \Nvan Venus lijken te komen.
Dialogue: 0,0:00:25.24,0:00:27.54,Default,,0000,0000,0000,,Maar waarin verschillen \Nmannen en vrouwen echt?
Dialogue: 0,0:00:27.54,0:00:29.52,Default,,0000,0000,0000,,Laat ons eens kijken naar iets
Dialogue: 0,0:00:29.52,0:00:31.50,Default,,0000,0000,0000,,waarin mannen en vrouwen \Necht verschillen
Dialogue: 0,0:00:31.50,0:00:33.37,Default,,0000,0000,0000,,en wat psychologische \Nsekseverschillen
Dialogue: 0,0:00:33.37,0:00:35.24,Default,,0000,0000,0000,,op dezelfde schaal uitzetten.
Dialogue: 0,0:00:35.24,0:00:37.12,Default,,0000,0000,0000,,Eén ding waarop ze \Necht verschillen,
Dialogue: 0,0:00:37.12,0:00:38.91,Default,,0000,0000,0000,,is hoe ver ze een bal \Nkunnen gooien.
Dialogue: 0,0:00:38.91,0:00:40.80,Default,,0000,0000,0000,,Als we kijken \Nnaar de mannen,
Dialogue: 0,0:00:40.80,0:00:43.27,Default,,0000,0000,0000,,zien we een zogenaamde \Nnormale verdeling.
Dialogue: 0,0:00:43.27,0:00:45.09,Default,,0000,0000,0000,,Weinig mannen gooien\Neen bal echt ver,
Dialogue: 0,0:00:45.09,0:00:46.65,Default,,0000,0000,0000,,en ook weinig helemaal niet ver.
Dialogue: 0,0:00:46.65,0:00:48.25,Default,,0000,0000,0000,,De meesten halen een gemiddelde.
Dialogue: 0,0:00:48.25,0:00:50.42,Default,,0000,0000,0000,,Vrouwen laten dezelfde verdeling zien,
Dialogue: 0,0:00:50.42,0:00:52.46,Default,,0000,0000,0000,,maar het verschil is heel groot .
Dialogue: 0,0:00:52.46,0:00:54.91,Default,,0000,0000,0000,,In feite gooit de gemiddelde man \Neen bal verder
Dialogue: 0,0:00:54.91,0:00:56.62,Default,,0000,0000,0000,,dan ongeveer 98% \Nvan alle vrouwen.
Dialogue: 0,0:00:56.62,0:00:59.65,Default,,0000,0000,0000,,Hoe zien nu enkele \Npsychologische sekseverschillen
Dialogue: 0,0:00:59.65,0:01:02.50,Default,,0000,0000,0000,,er uit op dezelfde \Ngestandaardiseerde schaal?
Dialogue: 0,0:01:02.50,0:01:04.33,Default,,0000,0000,0000,,Elke psycholoog \Nzal je vertellen dat
Dialogue: 0,0:01:04.33,0:01:06.80,Default,,0000,0000,0000,,mannen beter ruimtelijk \Ninzicht hebben dan vrouwen
Dialogue: 0,0:01:06.80,0:01:09.37,Default,,0000,0000,0000,,- kaartlezen bijvoorbeeld, -\Nen dat is waar,
Dialogue: 0,0:01:09.37,0:01:11.27,Default,,0000,0000,0000,,maar hoe groot is dat verschil?
Dialogue: 0,0:01:11.27,0:01:15.25,Default,,0000,0000,0000,,Klein. De lijnen liggen zo dicht \Nbij elkaar dat ze bijna overlappen.
Dialogue: 0,0:01:15.25,0:01:19.24,Default,,0000,0000,0000,,In feite is de gemiddelde vrouw \Nbeter dan 33% van de mannen,
Dialogue: 0,0:01:19.24,0:01:21.02,Default,,0000,0000,0000,,en natuurlijk, \Nals dat 50% zou zijn,
Dialogue: 0,0:01:21.02,0:01:23.42,Default,,0000,0000,0000,,zouden de twee geslachten \Nexact gelijk zijn.
Dialogue: 0,0:01:23.42,0:01:26.84,Default,,0000,0000,0000,,Het is de moeite waard \Ngezien dit verschil en het volgende
Dialogue: 0,0:01:26.84,0:01:29.54,Default,,0000,0000,0000,,zowat de grootste psychologische \Nsekseverschillen zijn,
Dialogue: 0,0:01:29.54,0:01:31.16,Default,,0000,0000,0000,,ooit ontdekt in de psychologie.
Dialogue: 0,0:01:31.16,0:01:32.34,Default,,0000,0000,0000,,Hier komt het volgende.
Dialogue: 0,0:01:32.34,0:01:34.65,Default,,0000,0000,0000,,Elke psycholoog zegt \Ndat vrouwen beter zijn
Dialogue: 0,0:01:34.65,0:01:36.32,Default,,0000,0000,0000,,in taal en grammatica dan mannen.
Dialogue: 0,0:01:36.32,0:01:39.23,Default,,0000,0000,0000,,Hier de prestaties \Nop de gestandaardiseerde grammaticatest.
Dialogue: 0,0:01:39.23,0:01:40.86,Default,,0000,0000,0000,,Daar de vrouwen. \NDaar de mannen.
Dialogue: 0,0:01:40.86,0:01:44.56,Default,,0000,0000,0000,,Vrouwen zijn gemiddeld beter, \Nmaar de lijnen liggen zo dicht bij elkaar
Dialogue: 0,0:01:44.56,0:01:48.05,Default,,0000,0000,0000,,dat 33% van de mannen beter zijn \Ndan de gemiddelde vrouw.
Dialogue: 0,0:01:48.05,0:01:49.72,Default,,0000,0000,0000,,Als het weer 50% zou zijn,
Dialogue: 0,0:01:49.72,0:01:52.46,Default,,0000,0000,0000,,zou dat complete gendergelijkheid \Nbetekenen.
Dialogue: 0,0:01:52.46,0:01:54.58,Default,,0000,0000,0000,,Niet echt een geval \Nvan Mars en Venus.
Dialogue: 0,0:01:54.58,0:01:57.25,Default,,0000,0000,0000,,Eerder iets als Mars en Snickers:
Dialogue: 0,0:01:57.25,0:02:00.71,Default,,0000,0000,0000,,in principe hetzelfde, maar de een \Nmisschien iets vreemder dan de ander.
Dialogue: 0,0:02:00.71,0:02:02.15,Default,,0000,0000,0000,,Bij het maken van een taart,
Dialogue: 0,0:02:02.15,0:02:05.25,Default,,0000,0000,0000,,geef je dan de voorkeur \Naan een receptenboek met foto's?
Dialogue: 0,0:02:05.25,0:02:06.64,Default,,0000,0000,0000,,Ja, een paar mensen.
Dialogue: 0,0:02:06.64,0:02:09.00,Default,,0000,0000,0000,,Dat een vriend je begeleidt?
Dialogue: 0,0:02:09.01,0:02:11.68,Default,,0000,0000,0000,,Of begin je ermee \Nen je ziet wel wat ervan komt?
Dialogue: 0,0:02:11.68,0:02:13.17,Default,,0000,0000,0000,,Nogal wat mensen daar.
Dialogue: 0,0:02:13.17,0:02:14.89,Default,,0000,0000,0000,,Oké, dus als je A zegt,
Dialogue: 0,0:02:14.89,0:02:17.06,Default,,0000,0000,0000,,dan betekent dit dat je visueel leert,
Dialogue: 0,0:02:17.06,0:02:20.59,Default,,0000,0000,0000,,je leert het best wanneer de informatie \Nvisueel wordt gepresenteerd.
Dialogue: 0,0:02:20.59,0:02:23.17,Default,,0000,0000,0000,,Als je B zei, \Nbetekent het dat je auditief leert,
Dialogue: 0,0:02:23.17,0:02:26.89,Default,,0000,0000,0000,,dat je het best leert wanneer informatie \Nauditief aan je wordt gepresenteerd.
Dialogue: 0,0:02:26.89,0:02:29.33,Default,,0000,0000,0000,,Als je C zei, leer je kinesthetisch,
Dialogue: 0,0:02:29.33,0:02:32.88,Default,,0000,0000,0000,,je leert het best als je erin vliegt \Nen dingen doet met je handen.
Dialogue: 0,0:02:32.88,0:02:35.22,Default,,0000,0000,0000,,Behalve, natuurlijk, \Nzoals je al hebt geraden,
Dialogue: 0,0:02:35.22,0:02:38.40,Default,,0000,0000,0000,,dat dit niet zo is, omdat de hele zaak \Neen complete mythe is.
Dialogue: 0,0:02:38.40,0:02:41.84,Default,,0000,0000,0000,,Leerstijlen zijn verzonnen, \Ner is geen wetenschappelijk bewijs.
Dialogue: 0,0:02:42.43,0:02:45.37,Default,,0000,0000,0000,,In goed gecontroleerde \Nexperimentele studies
Dialogue: 0,0:02:45.37,0:02:47.58,Default,,0000,0000,0000,,krijgen leerlingen materiaal \Nvoorgeschoteld
Dialogue: 0,0:02:47.58,0:02:50.46,Default,,0000,0000,0000,,hetzij in hun favoriete stijl \Nof een tegengestelde stijl.
Dialogue: 0,0:02:50.46,0:02:51.83,Default,,0000,0000,0000,,Het maakt geen verschil
Dialogue: 0,0:02:51.83,0:02:54.12,Default,,0000,0000,0000,,in de hoeveelheid informatie \Ndie ze vasthouden.
Dialogue: 0,0:02:54.12,0:02:56.00,Default,,0000,0000,0000,,Als je er één seconde over nadenkt,
Dialogue: 0,0:02:56.00,0:02:58.08,Default,,0000,0000,0000,,is het gewoon duidelijk \Ndat dit waar is.
Dialogue: 0,0:02:58.08,0:03:00.65,Default,,0000,0000,0000,,Het is duidelijk \Ndat het beste presentatieformaat
Dialogue: 0,0:03:00.65,0:03:03.95,Default,,0000,0000,0000,,niet van jou afhangt, \Nmaar van wat je probeert te leren.
Dialogue: 0,0:03:03.96,0:03:05.60,Default,,0000,0000,0000,,Kun je een auto leren besturen
Dialogue: 0,0:03:05.60,0:03:07.91,Default,,0000,0000,0000,,door gewoon naar iemand te luisteren
Dialogue: 0,0:03:07.91,0:03:10.12,Default,,0000,0000,0000,,zonder enige kinesthetische ervaring?
Dialogue: 0,0:03:10.12,0:03:13.19,Default,,0000,0000,0000,,Kun je stelsels van vergelijkingen \Nin je hoofd oplossen
Dialogue: 0,0:03:13.19,0:03:14.90,Default,,0000,0000,0000,,zonder ze op te schrijven?
Dialogue: 0,0:03:14.90,0:03:16.92,Default,,0000,0000,0000,,Kun je leren voor je architectuurexamens
Dialogue: 0,0:03:16.92,0:03:20.13,Default,,0000,0000,0000,,door een interpretatieve dans \Nals je kinesthetisch leert?
Dialogue: 0,0:03:20.13,0:03:22.80,Default,,0000,0000,0000,,Nee, je moet \Nhet presentatieformaat aanpassen
Dialogue: 0,0:03:22.80,0:03:26.11,Default,,0000,0000,0000,,aan het te leren materiaal, niet aan jou.
Dialogue: 0,0:03:26.11,0:03:28.73,Default,,0000,0000,0000,,Ik weet dat velen \Nvan jullie A-level studenten zijn
Dialogue: 0,0:03:28.73,0:03:31.02,Default,,0000,0000,0000,,die onlangs je GCSE-resultaten \Nhebben gekregen.
Dialogue: 0,0:03:31.02,0:03:33.58,Default,,0000,0000,0000,,Als het niet helemaal was \Nwaarop je had gehoopt,
Dialogue: 0,0:03:33.58,0:03:35.92,Default,,0000,0000,0000,,dan is dat niet echt \Nde schuld van je leerstijl,
Dialogue: 0,0:03:35.92,0:03:39.55,Default,,0000,0000,0000,,maar iets dat je de schuld \Nzou kunnen geven, zijn je genen.
Dialogue: 0,0:03:39.55,0:03:43.24,Default,,0000,0000,0000,,Een recente studie \Naan het University College London
Dialogue: 0,0:03:43.24,0:03:45.79,Default,,0000,0000,0000,,toonde aan dat 58% van de variatie
Dialogue: 0,0:03:45.79,0:03:48.71,Default,,0000,0000,0000,,tussen verschillende studenten \Nen hun GCSE-resultaten
Dialogue: 0,0:03:48.71,0:03:50.70,Default,,0000,0000,0000,,te danken was aan genetische factoren.
Dialogue: 0,0:03:50.70,0:03:53.83,Default,,0000,0000,0000,,Dat klinkt zeer nauwkeurig, \Nhoe kunnen we dat zo zeggen?
Dialogue: 0,0:03:53.83,0:03:57.34,Default,,0000,0000,0000,,Als we de relatieve bijdragen
Dialogue: 0,0:03:57.34,0:03:59.44,Default,,0000,0000,0000,,van genen en milieu willen ontrafelen,
Dialogue: 0,0:03:59.44,0:04:01.67,Default,,0000,0000,0000,,kunnen we een tweelingenstudie doen.
Dialogue: 0,0:04:01.67,0:04:05.25,Default,,0000,0000,0000,,Identieke tweelingen delen \N100% van hun omgeving
Dialogue: 0,0:04:05.25,0:04:07.15,Default,,0000,0000,0000,,en 100% van hun genen,
Dialogue: 0,0:04:07.15,0:04:10.37,Default,,0000,0000,0000,,terwijl niet-identieke tweelingen \N100% van hun omgeving delen,
Dialogue: 0,0:04:10.37,0:04:14.11,Default,,0000,0000,0000,,maar net als elke broer en zus, \Nslechts 50% van hun genen.
Dialogue: 0,0:04:14.11,0:04:15.89,Default,,0000,0000,0000,,Door te vergelijken hoe
Dialogue: 0,0:04:15.89,0:04:18.81,Default,,0000,0000,0000,,GCSE-resultaten overeenkomen \Nbij identieke tweelingen
Dialogue: 0,0:04:18.81,0:04:20.62,Default,,0000,0000,0000,,versus niet-identieke tweelingen,
Dialogue: 0,0:04:20.62,0:04:21.96,Default,,0000,0000,0000,,en wat slimme wiskunde,
Dialogue: 0,0:04:21.96,0:04:25.86,Default,,0000,0000,0000,,krijgen we een idee hoeveel variatie \Nen prestaties van het milieu afhangen
Dialogue: 0,0:04:25.86,0:04:28.00,Default,,0000,0000,0000,,en hoeveel van de genen.
Dialogue: 0,0:04:28.00,0:04:31.78,Default,,0000,0000,0000,,Het blijkt dat voor 58% \Nte wijten is aan de genen.
Dialogue: 0,0:04:31.78,0:04:35.54,Default,,0000,0000,0000,,Dit is niet om het harde werk \Nvan jou en je docenten te ondermijnen.
Dialogue: 0,0:04:35.54,0:04:38.67,Default,,0000,0000,0000,,Als je GCSE-resultaten \Nniet de verhoopte waren,
Dialogue: 0,0:04:38.67,0:04:40.85,Default,,0000,0000,0000,,dan kan je altijd proberen \Nde schuld te geven \N
Dialogue: 0,0:04:40.85,0:04:43.03,Default,,0000,0000,0000,,aan je ouders, \Nof tenminste aan hun genen.
Dialogue: 0,0:04:43.03,0:04:45.12,Default,,0000,0000,0000,,Iets waar je de schuld \Nniet moet op stoten,
Dialogue: 0,0:04:45.12,0:04:48.33,Default,,0000,0000,0000,,is dat je via de linkerhersenhelft \Nof de rechterhersenhelft leert,
Dialogue: 0,0:04:48.33,0:04:49.61,Default,,0000,0000,0000,,want ook dat is een mythe.
Dialogue: 0,0:04:49.61,0:04:52.24,Default,,0000,0000,0000,,De mythe zegt \Ndat de linker hersenhelft logisch is,
Dialogue: 0,0:04:52.24,0:04:54.04,Default,,0000,0000,0000,,goed met vergelijkingen als deze,
Dialogue: 0,0:04:54.04,0:04:58.13,Default,,0000,0000,0000,,en de rechter hersenhelft creatiever is, \Nbeter bij dingen als muziek.
Dialogue: 0,0:04:58.13,0:05:01.06,Default,,0000,0000,0000,,Dit is een mythe, \Nwant voor bijna alles wat je doet
Dialogue: 0,0:05:01.06,0:05:03.88,Default,,0000,0000,0000,,praten alle delen \Nvan je hersenen met elkaar,
Dialogue: 0,0:05:03.88,0:05:07.20,Default,,0000,0000,0000,,zelfs voor alledaagse dingen \Nals het hebben van een normaal gesprek.
Dialogue: 0,0:05:07.20,0:05:10.54,Default,,0000,0000,0000,,Een van de redenen waarom deze mythe \Nhet heeft overleefd,
Dialogue: 0,0:05:10.54,0:05:12.48,Default,,0000,0000,0000,,is dat er een beetje waarheid in zit.
Dialogue: 0,0:05:12.48,0:05:14.39,Default,,0000,0000,0000,,Een verwante versie van deze mythe is
Dialogue: 0,0:05:14.39,0:05:17.67,Default,,0000,0000,0000,,dat linkshandige mensen creatiever \Nzijn dan rechtshandigen.
Dialogue: 0,0:05:17.67,0:05:21.61,Default,,0000,0000,0000,,Dat is ergens logisch, want je hersenen \Ncontroleren de tegenovergestelde handen,
Dialogue: 0,0:05:21.61,0:05:23.10,Default,,0000,0000,0000,,dus bij linkshandigen is
Dialogue: 0,0:05:23.10,0:05:24.99,Default,,0000,0000,0000,,de rechterkant van de hersenen
Dialogue: 0,0:05:24.99,0:05:26.72,Default,,0000,0000,0000,,iets actiever dan de linkerkant.
Dialogue: 0,0:05:26.72,0:05:29.21,Default,,0000,0000,0000,,En we dachten dat de rechterzijde \Ncreatiever was.
Dialogue: 0,0:05:29.21,0:05:30.60,Default,,0000,0000,0000,,Het is niet vanzelfsprekend
Dialogue: 0,0:05:30.60,0:05:33.80,Default,,0000,0000,0000,,dat linkshandigen creatiever zijn \Ndan rechtshandigen.
Dialogue: 0,0:05:33.80,0:05:36.22,Default,,0000,0000,0000,,Wat waar is, is dat tweehandige mensen,
Dialogue: 0,0:05:36.22,0:05:39.28,Default,,0000,0000,0000,,of mensen die beide handen \Nvoor allerlei taken gebruiken,
Dialogue: 0,0:05:39.28,0:05:42.67,Default,,0000,0000,0000,,creatievere denkers zijn \Ndan éénhandigen.
Dialogue: 0,0:05:42.67,0:05:44.41,Default,,0000,0000,0000,,Tweehandig impliceert
Dialogue: 0,0:05:44.41,0:05:47.14,Default,,0000,0000,0000,,dat beide zijden van de hersenen \Nveel met elkaar praten,
Dialogue: 0,0:05:47.14,0:05:50.37,Default,,0000,0000,0000,,wat lijkt samen te gaan \Nmet flexibel denken.
Dialogue: 0,0:05:50.37,0:05:52.68,Default,,0000,0000,0000,,De mythe van de creatieve linkshandige
Dialogue: 0,0:05:52.68,0:05:54.91,Default,,0000,0000,0000,,vloeit voort uit het feit \Ndat tweehandig zijn
Dialogue: 0,0:05:54.91,0:05:57.82,Default,,0000,0000,0000,,vaker voor komt bij linkshandigen \Ndan bij rechtshandigen.
Dialogue: 0,0:05:57.82,0:06:01.26,Default,,0000,0000,0000,,Er zit wat waarheid in het idee \Nvan de creatieve linkshandige,
Dialogue: 0,0:06:01.26,0:06:02.29,Default,,0000,0000,0000,,maar niet veel.
Dialogue: 0,0:06:02.29,0:06:04.16,Default,,0000,0000,0000,,Een andere gekende mythe is
Dialogue: 0,0:06:04.16,0:06:07.10,Default,,0000,0000,0000,,is dat we slechts 10% \Nvan onze hersenen gebruiken.
Dialogue: 0,0:06:07.10,0:06:08.45,Default,,0000,0000,0000,,Weeral een mythe.
Dialogue: 0,0:06:08.45,0:06:11.35,Default,,0000,0000,0000,,Bij bijna alles wat we doen, \Nzelfs de gewoonste dingen,
Dialogue: 0,0:06:11.35,0:06:13.53,Default,,0000,0000,0000,,gebruiken we bijna al onze hersenen.
Dialogue: 0,0:06:13.53,0:06:17.29,Default,,0000,0000,0000,,Dat gezegd zijnde, \Nis het natuurlijk waar
Dialogue: 0,0:06:17.29,0:06:21.87,Default,,0000,0000,0000,,dat de meesten hun denkkracht \Nniet zo goed benutten als zou kunnen.
Dialogue: 0,0:06:21.87,0:06:24.84,Default,,0000,0000,0000,,Wat kunnen we doen \Nom ons intellect te stimuleren?
Dialogue: 0,0:06:24.84,0:06:27.11,Default,,0000,0000,0000,,Misschien een mooi \Nstukje Mozart beluisteren.
Dialogue: 0,0:06:27.11,0:06:29.70,Default,,0000,0000,0000,,Heb je ooit gehoord \Nvan het Mozart-effect?
Dialogue: 0,0:06:29.70,0:06:32.65,Default,,0000,0000,0000,,Luisteren naar Mozart \Nzou je slimmer maken
Dialogue: 0,0:06:32.65,0:06:34.82,Default,,0000,0000,0000,,en je prestaties \Nop IQ-tests verbeteren.
Dialogue: 0,0:06:34.82,0:06:36.93,Default,,0000,0000,0000,,Ook in deze mythe
Dialogue: 0,0:06:36.93,0:06:40.37,Default,,0000,0000,0000,,zit er een kern van waarheid.
Dialogue: 0,0:06:40.37,0:06:42.14,Default,,0000,0000,0000,,Uit de oorspronkelijke studie bleek
Dialogue: 0,0:06:42.14,0:06:45.92,Default,,0000,0000,0000,,dat wie een paar minuten \Nnaar Mozart luisterde
Dialogue: 0,0:06:45.92,0:06:48.22,Default,,0000,0000,0000,,het beter deed \Nop een erop volgende IQ-test
Dialogue: 0,0:06:48.22,0:06:51.63,Default,,0000,0000,0000,,dan wie gewoon in stilte had gezeten.
Dialogue: 0,0:06:51.63,0:06:55.36,Default,,0000,0000,0000,,Maar een follow-up studie \Nvergeleek mensen die van Mozart hielden
Dialogue: 0,0:06:55.36,0:06:57.14,Default,,0000,0000,0000,,met een groep fans
Dialogue: 0,0:06:57.14,0:06:59.81,Default,,0000,0000,0000,,van de horrorverhalen \Nvan Stephen King.
Dialogue: 0,0:06:59.81,0:07:03.37,Default,,0000,0000,0000,,Ze lieten de muziek \Nof de verhalen horen.
Dialogue: 0,0:07:03.37,0:07:05.22,Default,,0000,0000,0000,,De Mozartliefhebbers
Dialogue: 0,0:07:05.22,0:07:08.61,Default,,0000,0000,0000,,kregen een grotere IQ-boost \Nvan Mozart dan van de verhalen,
Dialogue: 0,0:07:08.61,0:07:11.45,Default,,0000,0000,0000,,maar de verhalenliefhebbers
Dialogue: 0,0:07:11.45,0:07:13.64,Default,,0000,0000,0000,,kregen een grotere IQ-boost
Dialogue: 0,0:07:13.64,0:07:15.45,Default,,0000,0000,0000,,van de verhalen van Stephen King.
Dialogue: 0,0:07:15.45,0:07:18.53,Default,,0000,0000,0000,,De waarheid is dat het luisteren \Nnaar iets waar je van geniet
Dialogue: 0,0:07:18.53,0:07:21.78,Default,,0000,0000,0000,,je wat opkrikt \Nen je een tijdelijke IQ-boost geeft
Dialogue: 0,0:07:21.78,0:07:23.71,Default,,0000,0000,0000,,voor een beperkt aantal taken.
Dialogue: 0,0:07:23.71,0:07:26.08,Default,,0000,0000,0000,,Luisteren naar Mozart
Dialogue: 0,0:07:26.08,0:07:27.70,Default,,0000,0000,0000,,of Stephen King-verhalen
Dialogue: 0,0:07:27.70,0:07:31.13,Default,,0000,0000,0000,,gaat je op de lange termijn \Nniet slimmer maken.
Dialogue: 0,0:07:31.13,0:07:34.07,Default,,0000,0000,0000,,Een andere versie van de Mozartmythe
Dialogue: 0,0:07:34.07,0:07:36.37,Default,,0000,0000,0000,,is dat het luisteren naar Mozart
Dialogue: 0,0:07:36.37,0:07:38.68,Default,,0000,0000,0000,,je niet alleen slimmer, \Nmaar ook gezonder maakt.
Dialogue: 0,0:07:38.68,0:07:40.78,Default,,0000,0000,0000,,Helaas lijkt dit zelfs niet te kloppen
Dialogue: 0,0:07:40.78,0:07:44.41,Default,,0000,0000,0000,,voor iemand die bijna elke dag \Nnaar de muziek van Mozart luisterde,
Dialogue: 0,0:07:44.41,0:07:45.77,Default,,0000,0000,0000,,namelijk Mozart zelf.
Dialogue: 0,0:07:45.77,0:07:48.75,Default,,0000,0000,0000,,Hij leed aan gonorroe, pokken, artritis,
Dialogue: 0,0:07:48.75,0:07:53.26,Default,,0000,0000,0000,,en, waarvan de meeste mensen denken \Ndat het zijn dood werd, syfilis.
Dialogue: 0,0:07:53.27,0:07:56.74,Default,,0000,0000,0000,,Mozart had misschien \Nwat voorzichtiger moeten zijn
Dialogue: 0,0:07:56.74,0:07:59.21,Default,,0000,0000,0000,,bij het uitkiezen \Nvan zijn seksuele partners.
Dialogue: 0,0:07:59.21,0:08:01.37,Default,,0000,0000,0000,,Maar hoe kiezen we een partner?
Dialogue: 0,0:08:01.37,0:08:05.80,Default,,0000,0000,0000,,Sociologen verspreiden wel eens de mythe
Dialogue: 0,0:08:05.80,0:08:08.42,Default,,0000,0000,0000,,dat onze voorkeuren \Nvoor een romantische partner \N
Dialogue: 0,0:08:08.42,0:08:10.10,Default,,0000,0000,0000,,een product van onze cultuur zijn,
Dialogue: 0,0:08:10.10,0:08:11.95,Default,,0000,0000,0000,,dat ze zeer cultureel bepaald zijn.
Dialogue: 0,0:08:11.95,0:08:13.90,Default,,0000,0000,0000,,Maar de feiten loochenen dit.
Dialogue: 0,0:08:13.90,0:08:15.78,Default,,0000,0000,0000,,Een beroemde studie ondervroeg mensen
Dialogue: 0,0:08:15.78,0:08:18.48,Default,,0000,0000,0000,,uit [37] verschillende culturen \Nover de hele wereld,
Dialogue: 0,0:08:18.48,0:08:19.79,Default,,0000,0000,0000,,van Amerikanen tot Zoeloes,
Dialogue: 0,0:08:19.79,0:08:22.08,Default,,0000,0000,0000,,over wat ze zochten in een partner.
Dialogue: 0,0:08:22.08,0:08:24.45,Default,,0000,0000,0000,,In elke cultuur over de hele wereld
Dialogue: 0,0:08:24.45,0:08:28.17,Default,,0000,0000,0000,,hechtten mannen meer waarde aan fysieke \Naantrekkelijkheid bij een partner
Dialogue: 0,0:08:28.17,0:08:29.47,Default,,0000,0000,0000,,dan wel vrouwen,
Dialogue: 0,0:08:29.47,0:08:32.94,Default,,0000,0000,0000,,en in elke cultuur hechtten vrouwen \Nook meer dan mannen belang
Dialogue: 0,0:08:32.97,0:08:35.51,Default,,0000,0000,0000,,aan ambitie \Nen hogere carrièrevooruitzichten.
Dialogue: 0,0:08:35.51,0:08:37.20,Default,,0000,0000,0000,,In elke cultuur hadden mannen ook
Dialogue: 0,0:08:37.20,0:08:39.73,Default,,0000,0000,0000,,liever vrouwen \Ndie jonger dan zijzelf waren,
Dialogue: 0,0:08:39.73,0:08:42.54,Default,,0000,0000,0000,,gemiddeld 2,66 jaar.
Dialogue: 0,0:08:42.54,0:08:43.86,Default,,0000,0000,0000,,In elke cultuur
Dialogue: 0,0:08:43.86,0:08:47.61,Default,,0000,0000,0000,,gaven vrouwen de voorkeur aan mannen \Ndie ouder waren dan zijzelf,
Dialogue: 0,0:08:47.61,0:08:49.60,Default,,0000,0000,0000,,gemiddeld 3,42 jaar.
Dialogue: 0,0:08:49.60,0:08:53.31,Default,,0000,0000,0000,,vandaar 'Iedereen zoekt een vaderfiguur'.
Dialogue: 0,0:08:53.31,0:08:55.89,Default,,0000,0000,0000,,Van scoren bij een partner
Dialogue: 0,0:08:55.89,0:08:59.81,Default,,0000,0000,0000,,gaan we naar scoren in basketbal \Nof voetbal of wat je sport ook is.
Dialogue: 0,0:08:59.81,0:09:03.26,Default,,0000,0000,0000,,De mythe is dat sporters reeksen\Nvan doelpunten kennen,
Dialogue: 0,0:09:03.35,0:09:06.15,Default,,0000,0000,0000,,‘hot-hand streaks’ in de VS,\N‘purple patches’ in Engeland,
Dialogue: 0,0:09:06.15,0:09:08.99,Default,,0000,0000,0000,,waardoor ze gewoon niet kunnen missen, \Nzoals deze kerel hier.
Dialogue: 0,0:09:08.99,0:09:12.68,Default,,0000,0000,0000,,Maar als je het patroon \Nvan treffers en missers
Dialogue: 0,0:09:12.68,0:09:14.46,Default,,0000,0000,0000,,statistisch gaat analyseren,
Dialogue: 0,0:09:14.46,0:09:16.76,Default,,0000,0000,0000,,blijkt de volgorde \Nbijna altijd willekeurig.
Dialogue: 0,0:09:16.76,0:09:19.18,Default,,0000,0000,0000,,Je hersenen creëren patronen \Nuit de willekeur.
Dialogue: 0,0:09:19.18,0:09:20.54,Default,,0000,0000,0000,,Als je een muntje opgooit,
Dialogue: 0,0:09:20.54,0:09:24.51,Default,,0000,0000,0000,,gaat er altijd wel eens toevallig \Neen reeksje van kop of munt opduiken.
Dialogue: 0,0:09:24.51,0:09:27.28,Default,,0000,0000,0000,,De hersenen zien patronen \Nzelfs als er geen zijn.
Dialogue: 0,0:09:27.28,0:09:29.88,Default,,0000,0000,0000,,We zien deze reeksen \Nen kennen ze betekenis toe.
Dialogue: 0,0:09:29.88,0:09:32.19,Default,,0000,0000,0000,,We zeggen: \N"Ja, hij is vandaag echt in vorm,"
Dialogue: 0,0:09:32.19,0:09:35.53,Default,,0000,0000,0000,,terwijl je eigenlijk \Nhetzelfde patroon zou krijgen
Dialogue: 0,0:09:35.53,0:09:37.99,Default,,0000,0000,0000,,met toevallige treffers en missers.
Dialogue: 0,0:09:38.01,0:09:41.47,Default,,0000,0000,0000,,Een uitzondering hierop \Nzijn strafschoppen.
Dialogue: 0,0:09:41.47,0:09:43.97,Default,,0000,0000,0000,,Een recente studie \Nnaar strafschoppen in het voetbal
Dialogue: 0,0:09:43.97,0:09:46.38,Default,,0000,0000,0000,,toont aan dat spelers \Nvan landen
Dialogue: 0,0:09:46.38,0:09:49.20,Default,,0000,0000,0000,,met een zeer slechte staat \Nvan strafschoppen,
Dialogue: 0,0:09:49.20,0:09:51.38,Default,,0000,0000,0000,,zoals bijvoorbeeld Engeland,
Dialogue: 0,0:09:51.38,0:09:53.74,Default,,0000,0000,0000,,de neiging hebben om sneller te zijn \N
Dialogue: 0,0:09:53.74,0:09:55.93,Default,,0000,0000,0000,,met trappen dan landen \Nmet een beter record,
Dialogue: 0,0:09:55.93,0:09:58.46,Default,,0000,0000,0000,,met als vermoedelijk gevolg \Nmeer kans om te missen.
Dialogue: 0,0:09:58.46,0:10:00.16,Default,,0000,0000,0000,,Dat roept de vraag op
Dialogue: 0,0:10:00.16,0:10:01.70,Default,,0000,0000,0000,,of er een manier is waarop we
Dialogue: 0,0:10:01.70,0:10:04.16,Default,,0000,0000,0000,,de prestaties van mensen \Nkunnen verbeteren.
Dialogue: 0,0:10:04.16,0:10:05.55,Default,,0000,0000,0000,,Je zou kunnen denken aan
Dialogue: 0,0:10:05.55,0:10:08.97,Default,,0000,0000,0000,,mensen straffen voor hun missers \Nen kijken of ze daar beter van worden.
Dialogue: 0,0:10:08.97,0:10:12.60,Default,,0000,0000,0000,,Dit idee, namelijk dat straf \Nprestaties kan verbeteren,
Dialogue: 0,0:10:12.60,0:10:14.80,Default,,0000,0000,0000,,is wat de deelnemers \Ndachten dat ze testten
Dialogue: 0,0:10:14.80,0:10:17.34,Default,,0000,0000,0000,,in Milgrams beroemde \Nleer- en strafexperiment.
Dialogue: 0,0:10:17.34,0:10:20.34,Default,,0000,0000,0000,,Mogelijk heb je daar van gehoord \Nals psychologiestudent.
Dialogue: 0,0:10:20.34,0:10:23.17,Default,,0000,0000,0000,,Het verhaal gaat \Ndat de deelnemers bereid waren
Dialogue: 0,0:10:23.17,0:10:26.47,Default,,0000,0000,0000,,fatale elektrische schokken te geven \Naan een collega-deelnemer
Dialogue: 0,0:10:26.47,0:10:28.21,Default,,0000,0000,0000,,voor een fout beantwoorde vraag,
Dialogue: 0,0:10:28.21,0:10:31.30,Default,,0000,0000,0000,,alleen maar omdat dat moest \Nvan iemand in een witte jas.
Dialogue: 0,0:10:31.30,0:10:33.71,Default,,0000,0000,0000,,Maar dit verhaal is een mythe \Nom drie redenen.
Dialogue: 0,0:10:33.71,0:10:38.62,Default,,0000,0000,0000,,Ten eerste en meest cruciaal was \Nde laboratoriumjas niet wit, maar grijs.
Dialogue: 0,0:10:38.62,0:10:43.02,Default,,0000,0000,0000,,Ten tweede werd de deelnemers \Nvóór het onderzoek verteld
Dialogue: 0,0:10:43.02,0:10:45.59,Default,,0000,0000,0000,,en eraan herinnerd \Ntelkens ze een bezwaar opperden,
Dialogue: 0,0:10:45.59,0:10:48.36,Default,,0000,0000,0000,,dat, hoewel pijnlijk, \Nde schokken niet fataal waren
Dialogue: 0,0:10:48.36,0:10:51.10,Default,,0000,0000,0000,,en al helemaal \Ngeen permanente schade veroorzaakten.
Dialogue: 0,0:10:51.10,0:10:53.42,Default,,0000,0000,0000,,Ten derde gaven deelnemers \Nde schokken niet
Dialogue: 0,0:10:53.42,0:10:56.07,Default,,0000,0000,0000,,alleen maar omdat iemand \Nin de labjas het hen zegde.
Dialogue: 0,0:10:56.07,0:10:58.12,Default,,0000,0000,0000,,Toen ze na de studie \Nwerden geïnterviewd,
Dialogue: 0,0:10:58.12,0:11:00.62,Default,,0000,0000,0000,,zeiden alle deelnemers \Ndat ze sterk geloofden
Dialogue: 0,0:11:00.62,0:11:04.41,Default,,0000,0000,0000,,dat de leren-en-strafstudie een waardevol \Nwetenschappelijk doel diende
Dialogue: 0,0:11:04.41,0:11:06.84,Default,,0000,0000,0000,,met blijvende voordelen voor de wetenschap
Dialogue: 0,0:11:06.84,0:11:12.54,Default,,0000,0000,0000,,in tegenstelling tot de momentane \Nniet-fatale hinder voor de deelnemers.
Dialogue: 0,0:11:13.34,0:11:16.20,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb nu ongeveer 12 minuten gesproken,
Dialogue: 0,0:11:16.20,0:11:18.72,Default,,0000,0000,0000,,en je hebt waarschijnlijk \Nnaar me zitten luisteren,
Dialogue: 0,0:11:18.72,0:11:21.55,Default,,0000,0000,0000,,terwijl je mijn spraakpatronen \Nen lichaamstaal analyseerde
Dialogue: 0,0:11:21.55,0:11:24.72,Default,,0000,0000,0000,,en proberen uit te zoeken of je \Nwat ik zeg serieus moet nemen,
Dialogue: 0,0:11:24.72,0:11:26.82,Default,,0000,0000,0000,,of ik de waarheid vertelde, of loog.
Dialogue: 0,0:11:26.82,0:11:29.36,Default,,0000,0000,0000,,Maar dan ben je daar \Nwaarschijnlijk niet in geslaagd.
Dialogue: 0,0:11:29.36,0:11:31.85,Default,,0000,0000,0000,,We denken dat \Nwe een leugenaar kunnen doorhebben
Dialogue: 0,0:11:31.85,0:11:34.13,Default,,0000,0000,0000,,door zijn lichaamstaal en spraakpatronen.
Dialogue: 0,0:11:34.13,0:11:36.59,Default,,0000,0000,0000,,Maar honderden psychologische tests \Nhebben bewezen
Dialogue: 0,0:11:36.59,0:11:38.71,Default,,0000,0000,0000,,dat ieder van ons, \Nook politiemensen,
Dialogue: 0,0:11:38.71,0:11:41.05,Default,,0000,0000,0000,,slechts bij toeval leugens \Nkunnen ontdekken \N
Dialogue: 0,0:11:41.05,0:11:42.55,Default,,0000,0000,0000,,door middel van lichaamstaal
Dialogue: 0,0:11:42.55,0:11:44.24,Default,,0000,0000,0000,,en verbale patronen.
Dialogue: 0,0:11:44.24,0:11:46.29,Default,,0000,0000,0000,,Interessant genoeg \Nis er één uitzondering:
Dialogue: 0,0:11:46.29,0:11:48.31,Default,,0000,0000,0000,,tv-oproepen voor vermiste familieleden.
Dialogue: 0,0:11:48.31,0:11:51.79,Default,,0000,0000,0000,,Het is vrij makkelijk te voorspellen \Nof de familieleden vermist zijn
Dialogue: 0,0:11:51.79,0:11:54.85,Default,,0000,0000,0000,,en of dat de oproepende familieleden \Nhen zelf vermoord hebben.
Dialogue: 0,0:11:54.85,0:11:58.37,Default,,0000,0000,0000,,Onoprechte oproepers zullen eerder \Nhun hoofd schudden, wegkijken
Dialogue: 0,0:11:58.37,0:12:00.08,Default,,0000,0000,0000,,en spraakfouten maken,
Dialogue: 0,0:12:00.08,0:12:01.88,Default,,0000,0000,0000,,terwijl oprechte oproepers eerder
Dialogue: 0,0:12:01.88,0:12:04.97,Default,,0000,0000,0000,,de hoop zullen uitdrukken \Ndat de persoon veilig zal terugkeren
Dialogue: 0,0:12:04.97,0:12:06.51,Default,,0000,0000,0000,,en brutale taal vermijden.
Dialogue: 0,0:12:06.51,0:12:10.79,Default,,0000,0000,0000,,Ze zullen bijvoorbeeld eerder zeggen \N"van ons weggenomen" dan "vermoord."
Dialogue: 0,0:12:10.79,0:12:13.44,Default,,0000,0000,0000,,Tijd om te stoppen.
Dialogue: 0,0:12:13.44,0:12:16.65,Default,,0000,0000,0000,,Maar toch\Nvertel ik je in 30 seconden
Dialogue: 0,0:12:16.65,0:12:20.02,Default,,0000,0000,0000,,nog de overkoepelende mythe \Nvan de psychologie.
Dialogue: 0,0:12:20.02,0:12:22.63,Default,,0000,0000,0000,,De mythe dat de psychologie gewoon
Dialogue: 0,0:12:22.63,0:12:25.06,Default,,0000,0000,0000,,een verzameling interessante theorieën is
Dialogue: 0,0:12:25.06,0:12:27.84,Default,,0000,0000,0000,,die allemaal iets nuttigs zeggen \Nen iets te bieden hebben.
Dialogue: 0,0:12:27.84,0:12:30.34,Default,,0000,0000,0000,,Wat ik hoop te hebben aangetoond,
Dialogue: 0,0:12:30.34,0:12:31.92,Default,,0000,0000,0000,,is dat dit niet waar is.
Dialogue: 0,0:12:31.92,0:12:34.73,Default,,0000,0000,0000,,We moeten \Npsychologische theorieën beoordelen
Dialogue: 0,0:12:34.73,0:12:37.07,Default,,0000,0000,0000,,door te kijken naar hun voorspellingen.
Dialogue: 0,0:12:37.07,0:12:39.89,Default,,0000,0000,0000,,Of luisteren naar Mozart \Nje slimmer maakt,
Dialogue: 0,0:12:39.89,0:12:42.63,Default,,0000,0000,0000,,of dat je beter leert als informatie
Dialogue: 0,0:12:42.63,0:12:44.92,Default,,0000,0000,0000,,wordt gepresenteerd \Nin de gewenste leerstijl.
Dialogue: 0,0:12:44.92,0:12:48.12,Default,,0000,0000,0000,,Hoe dan ook zijn het allemaal \Ntoetsbare empirische voorspellingen.
Dialogue: 0,0:12:48.12,0:12:50.27,Default,,0000,0000,0000,,De enige manier om\Nvooruitgang te boeken,
Dialogue: 0,0:12:50.27,0:12:52.03,Default,,0000,0000,0000,,is deze voorspellingen controleren
Dialogue: 0,0:12:52.03,0:12:54.36,Default,,0000,0000,0000,,in goed gecontroleerde \Nexperimentele studies.
Dialogue: 0,0:12:54.36,0:12:57.49,Default,,0000,0000,0000,,Alleen op die manier \Nkunnen we hopen te ontdekken
Dialogue: 0,0:12:57.49,0:13:00.11,Default,,0000,0000,0000,,welke van deze theorieën \Ngoed onderbouwd zijn
Dialogue: 0,0:13:00.11,0:13:03.50,Default,,0000,0000,0000,,en welke, zoals al die waarover \Nik het vandaag had, mythen zijn.
Dialogue: 0,0:13:03.50,0:13:05.01,Default,,0000,0000,0000,,Dankjewel.
Dialogue: 0,0:13:05.01,0:13:08.47,Default,,0000,0000,0000,,(Applaus)