0:00:00.857,0:00:03.956
Over je IQ, je algemene intelligentie,[br]heb je zeker al gehoord

0:00:03.956,0:00:05.392
maar wat is je Psy-Q?

0:00:05.392,0:00:07.149
Hoeveel weet je over wat je drijft,

0:00:07.149,0:00:10.584
en hoe goed ben je in het voorspellen [br]van het gedrag van andere mensen

0:00:10.584,0:00:11.880
of zelfs je eigen gedrag?

0:00:11.880,0:00:15.159
Hoeveel van wat je denkt te weten [br]over de psychologie is er mis?

0:00:15.159,0:00:18.947
Laten we de top 10 mythen [br]van de psychologie eens afgaan.

0:00:18.947,0:00:22.343
Je hebt waarschijnlijk gehoord [br]dat als het gaat om psychologie

0:00:22.343,0:00:25.225
mannen van Mars en vrouwen [br]van Venus lijken te komen.

0:00:25.235,0:00:27.544
Maar waarin verschillen [br]mannen en vrouwen echt?

0:00:27.544,0:00:29.518
Laat ons eens kijken naar iets

0:00:29.518,0:00:31.495
waarin mannen en vrouwen [br]echt verschillen

0:00:31.495,0:00:33.368
en wat psychologische [br]sekseverschillen

0:00:33.368,0:00:35.241
op dezelfde schaal uitzetten.

0:00:35.241,0:00:37.116
Eén ding waarop ze [br]echt verschillen,

0:00:37.116,0:00:38.913
is hoe ver ze een bal [br]kunnen gooien.

0:00:38.913,0:00:40.803
Als we kijken [br]naar de mannen,

0:00:40.803,0:00:43.274
zien we een zogenaamde [br]normale verdeling.

0:00:43.274,0:00:45.093
Weinig mannen gooien[br]een bal echt ver,

0:00:45.093,0:00:46.652
en ook weinig helemaal niet ver.

0:00:46.652,0:00:48.252
De meesten halen een gemiddelde.

0:00:48.252,0:00:50.416
Vrouwen laten dezelfde verdeling zien,

0:00:50.416,0:00:52.465
maar het verschil is heel groot .

0:00:52.465,0:00:54.913
In feite gooit de gemiddelde man [br]een bal verder

0:00:54.913,0:00:56.620
dan ongeveer 98% [br]van alle vrouwen.

0:00:56.620,0:00:59.647
Hoe zien nu enkele [br]psychologische sekseverschillen

0:00:59.647,0:01:02.504
er uit op dezelfde [br]gestandaardiseerde schaal?

0:01:02.504,0:01:04.330
Elke psycholoog [br]zal je vertellen dat

0:01:04.330,0:01:06.795
mannen beter ruimtelijk [br]inzicht hebben dan vrouwen

0:01:06.795,0:01:09.373
- kaartlezen bijvoorbeeld, -[br]en dat is waar,

0:01:09.373,0:01:11.273
maar hoe groot is dat verschil?

0:01:11.273,0:01:15.250
Klein. De lijnen liggen zo dicht [br]bij elkaar dat ze bijna overlappen.

0:01:15.250,0:01:19.244
In feite is de gemiddelde vrouw [br]beter dan 33% van de mannen,

0:01:19.244,0:01:21.025
en natuurlijk, [br]als dat 50% zou zijn,

0:01:21.025,0:01:23.421
zouden de twee geslachten [br]exact gelijk zijn.

0:01:23.421,0:01:26.839
Het is de moeite waard [br]gezien dit verschil en het volgende

0:01:26.839,0:01:29.544
zowat de grootste psychologische [br]sekseverschillen zijn,

0:01:29.544,0:01:31.161
ooit ontdekt in de psychologie.

0:01:31.161,0:01:32.342
Hier komt het volgende.

0:01:32.342,0:01:34.650
Elke psycholoog zegt [br]dat vrouwen beter zijn

0:01:34.650,0:01:36.315
in taal en grammatica dan mannen.

0:01:36.315,0:01:39.234
Hier de prestaties [br]op de gestandaardiseerde grammaticatest.

0:01:39.234,0:01:40.861
Daar de vrouwen. [br]Daar de mannen.

0:01:40.861,0:01:44.560
Vrouwen zijn gemiddeld beter, [br]maar de lijnen liggen zo dicht bij elkaar

0:01:44.560,0:01:48.047
dat 33% van de mannen beter zijn [br]dan de gemiddelde vrouw.

0:01:48.047,0:01:49.720
Als het weer 50% zou zijn,

0:01:49.720,0:01:52.462
zou dat complete gendergelijkheid [br]betekenen.

0:01:52.462,0:01:54.583
Niet echt een geval [br]van Mars en Venus.

0:01:54.583,0:01:57.250
Eerder iets als Mars en Snickers:

0:01:57.250,0:02:01.612
in principe hetzelfde, maar de een [br]misschien iets nootachtiger dan de ander.

0:02:01.612,0:02:03.638
Ik zal niet zeggen welke.

0:02:03.638,0:02:05.503
Nu zijn jullie opgewarmd.

0:02:05.503,0:02:08.538
We doen de beroemde [br]Rorschach-inktvlektest.

0:02:08.538,0:02:12.122
Je ziet waarschijnlijk twee beren [br]of twee mensen of zoiets.

0:02:12.122,0:02:13.875
Maar wat denk je dat ze doen?

0:02:13.875,0:02:17.059
Steek je hand op als je denkt [br]dat ze gedag zeggen.

0:02:17.059,0:02:18.870
Niet veel mensen. Oké.

0:02:18.870,0:02:21.337
Handen op als je denkt [br]dat ze een high-five doen.

0:02:21.337,0:02:23.307
Oké. [br]Wie denkt dat ze vechten?

0:02:23.307,0:02:24.562
Een paar mensen daar.

0:02:24.562,0:02:27.639
Oké, dus denken dat [br]ze hallo zeggen of high-fiven,

0:02:27.639,0:02:29.630
betekent dat je [br]vriendelijk bent.

0:02:29.630,0:02:31.220
Als je denkt dat ze vechten,

0:02:31.220,0:02:33.536
ben je eerder een naar, [br]agressief iemand.

0:02:33.536,0:02:35.476
Je bent of een minnaar [br]of een vechter.

0:02:35.476,0:02:36.763
Wat dacht je van deze?

0:02:36.763,0:02:40.385
Over deze wordt niet gestemd. [br]Bij 3 roept iedereen wat hij ziet.

0:02:40.385,0:02:43.209
Een, twee, drie. [br](Publiek roept)

0:02:43.209,0:02:45.241
Ik hoorde 'hamster'. [br]Wie zei hamster?

0:02:45.241,0:02:46.778
Dat was zeer verontrustend.

0:02:46.778,0:02:48.291
Een man daar zei hamster.

0:02:48.291,0:02:51.599
Nou, je zou een soort [br]tweebenige dieren moeten zien,

0:02:51.599,0:02:53.983
en ook hun spiegelbeeld.

0:02:53.983,0:02:57.414
Als je dat niet deed, [br]dan betekent dit dat je moeite hebt

0:02:57.414,0:03:01.504
met het verwerken van complexe situaties.

0:03:01.504,0:03:03.729
Maar dat betekent het helemaal niet.

0:03:03.729,0:03:06.400
Rorschach inktvlektests [br]zijn in principe waardeloos

0:03:06.400,0:03:08.675
bij het diagnosticeren [br]van de persoonlijkheid.

0:03:08.675,0:03:11.136
Ze worden niet meer gebruikt.

0:03:11.136,0:03:13.775
Bij een recente studie bleek [br]dat wanneer je

0:03:13.775,0:03:16.235
persoonlijkheden van mensen [br]gaat diagnosticeren

0:03:16.235,0:03:17.845
met de Rorschach inktvlektest,

0:03:17.845,0:03:19.656
schizofrenie werd gediagnosticeerd

0:03:19.656,0:03:23.349
bij ongeveer 1/6 van klaarblijkelijk [br]volkomen normale deelnemers.

0:03:23.349,0:03:26.182
Als je op deze test [br]niet zo goed presteert,

0:03:26.182,0:03:28.736
ben je misschien [br]niet erg visueel ingesteld.

0:03:28.736,0:03:31.105
Nog een snelle quiz [br]om dat uit te vinden.

0:03:31.105,0:03:34.883
Bij het maken van een taart, [br]- dus weer handen omhoog -

0:03:34.883,0:03:37.652
geef je dan de voorkeur [br]aan een receptenboek met foto's?

0:03:37.652,0:03:39.672
Ja, een paar mensen.

0:03:39.672,0:03:42.412
Dat een vriend je begeleidt?

0:03:42.412,0:03:45.075
Of begin je ermee [br]en je ziet wel wat ervan komt?

0:03:45.075,0:03:46.567
Nogal wat mensen daar.

0:03:46.567,0:03:48.287
Oké, dus als je A zegt,

0:03:48.287,0:03:50.459
dan betekent dit dat je visueel leert,

0:03:50.459,0:03:53.987
je leert het best wanneer de informatie [br]visueel wordt gepresenteerd.

0:03:53.987,0:03:56.569
Als je B zei, [br]betekent het dat je auditief leert,

0:03:56.569,0:04:00.294
dat je het best leert wanneer informatie [br]auditief aan je wordt gepresenteerd.

0:04:00.294,0:04:02.729
Als je C zei, leer je kinesthetisch,

0:04:02.729,0:04:06.280
je leert het best als je erin vliegt [br]en dingen doet met je handen.

0:04:06.280,0:04:08.618
Behalve, natuurlijk, [br]zoals je al hebt geraden,

0:04:08.618,0:04:11.797
dat dit niet zo is, omdat de hele zaak [br]een complete mythe is.

0:04:11.797,0:04:14.668
Leerstijlen zijn verzonnen, [br]er is geen wetenschappelijk bewijs.

0:04:15.829,0:04:18.771
In goed gecontroleerde [br]experimentele studies

0:04:18.771,0:04:20.982
krijgen leerlingen materiaal [br]voorgeschoteld

0:04:20.982,0:04:23.862
hetzij in hun favoriete stijl [br]of een tegengestelde stijl.

0:04:23.862,0:04:25.232
Het maakt geen verschil

0:04:25.232,0:04:27.522
in de hoeveelheid informatie [br]die ze vasthouden.

0:04:27.522,0:04:29.404
Als je er één seconde over nadenkt,

0:04:29.404,0:04:31.482
is het gewoon duidelijk [br]dat dit waar is.

0:04:31.482,0:04:34.054
Het is duidelijk [br]dat het beste presentatieformaat

0:04:34.054,0:04:37.352
niet van jou afhangt, [br]maar van wat je probeert te leren.

0:04:37.357,0:04:38.999
Kun je een ​​auto leren besturen

0:04:38.999,0:04:41.307
door gewoon naar iemand te luisteren

0:04:41.307,0:04:43.525
zonder enige kinesthetische ervaring?

0:04:43.525,0:04:46.591
Kun je stelsels van vergelijkingen [br]in je hoofd oplossen

0:04:46.591,0:04:48.297
zonder ze op te schrijven?

0:04:48.297,0:04:50.318
Kun je leren voor je architectuurexamens

0:04:50.318,0:04:53.531
door een interpretatieve dans [br]als je kinesthetisch leert?

0:04:53.531,0:04:56.202
Nee, je moet [br]het presentatieformaat aanpassen

0:04:56.202,0:04:59.507
aan het te leren materiaal, niet aan jou.

0:04:59.507,0:05:02.126
Ik weet dat velen [br]van jullie A-level studenten zijn

0:05:02.126,0:05:04.418
die onlangs je GCSE-resultaten [br]hebben gekregen.

0:05:04.418,0:05:06.976
Als het niet helemaal was [br]waarop je had gehoopt,

0:05:06.976,0:05:09.323
dan is dat niet echt [br]de schuld van je leerstijl,

0:05:09.323,0:05:12.950
maar iets dat je de schuld [br]zou kunnen geven, zijn je genen.

0:05:12.950,0:05:16.635
Een recente studie [br]aan het University College London

0:05:16.635,0:05:19.189
toonde aan dat 58% van de variatie

0:05:19.189,0:05:22.110
tussen verschillende studenten [br]en hun GCSE-resultaten

0:05:22.110,0:05:24.097
te danken was aan genetische factoren.

0:05:24.097,0:05:27.233
Dat klinkt zeer nauwkeurig, [br]hoe kunnen we dat zo zeggen?

0:05:27.233,0:05:30.738
Als we de relatieve bijdragen

0:05:30.738,0:05:32.842
van genen en milieu willen ontrafelen,

0:05:32.842,0:05:35.071
kunnen we een tweelingenstudie doen.

0:05:35.071,0:05:38.647
Identieke tweelingen delen [br]100% van hun omgeving

0:05:38.647,0:05:40.551
en 100% van hun genen,

0:05:40.551,0:05:43.773
terwijl niet-identieke tweelingen [br]100% van hun omgeving delen,

0:05:43.773,0:05:47.509
maar net als elke broer en zus, [br]slechts 50% van hun genen.

0:05:47.509,0:05:49.288
Door te vergelijken hoe

0:05:49.288,0:05:52.207
GCSE-resultaten overeenkomen [br]bij identieke tweelingen

0:05:52.207,0:05:54.018
versus niet-identieke tweelingen,

0:05:54.018,0:05:55.364
en wat slimme wiskunde,

0:05:55.364,0:05:59.265
krijgen we een idee hoeveel variatie [br]en prestaties van het milieu afhangen

0:05:59.265,0:06:01.401
en hoeveel van de genen.

0:06:01.401,0:06:05.178
Het blijkt dat voor 58% [br]te wijten is aan de genen.

0:06:05.178,0:06:08.941
Dit is niet om het harde werk [br]van jou en je docenten te ondermijnen.

0:06:08.941,0:06:12.072
Als je GCSE-resultaten [br]niet de verhoopte waren,

0:06:12.072,0:06:14.250
dan kan je altijd proberen [br]de schuld te geven [br]

0:06:14.250,0:06:16.428
aan je ouders, [br]of tenminste aan hun genen.

0:06:16.428,0:06:18.516
Iets waar je de schuld [br]niet moet op stoten,

0:06:18.516,0:06:21.728
is dat je via de linkerhersenhelft [br]of de rechterhersenhelft leert,

0:06:21.728,0:06:23.009
want ook dat is een mythe.

0:06:23.009,0:06:25.636
De mythe zegt [br]dat de linker hersenhelft logisch is,

0:06:25.636,0:06:27.435
goed met vergelijkingen als deze,

0:06:27.435,0:06:31.534
en de rechter hersenhelft creatiever is, [br]beter bij dingen als muziek.

0:06:31.534,0:06:34.465
Dit is een mythe, [br]want voor bijna alles wat je doet

0:06:34.465,0:06:37.275
praten alle delen [br]van je hersenen met elkaar,

0:06:37.275,0:06:40.595
zelfs voor alledaagse dingen [br]als het hebben van een normaal gesprek.

0:06:40.595,0:06:43.938
Een van de redenen waarom deze mythe [br]het heeft overleefd,

0:06:43.938,0:06:45.880
is dat er een beetje waarheid in zit.

0:06:45.880,0:06:47.790
Een verwante versie van deze mythe is

0:06:47.790,0:06:51.073
dat linkshandige mensen creatiever [br]zijn dan rechtshandigen.

0:06:51.073,0:06:55.007
Dat is ergens logisch, want je hersenen [br]controleren de tegenovergestelde handen,

0:06:55.007,0:06:56.497
dus bij linkshandigen is

0:06:56.497,0:06:58.393
de rechterkant van de hersenen

0:06:58.393,0:07:00.118
iets actiever dan de linkerkant.

0:07:00.118,0:07:02.606
En we dachten dat de rechterzijde [br]creatiever was.

0:07:02.606,0:07:04.003
Het is niet vanzelfsprekend

0:07:04.003,0:07:07.204
dat linkshandigen creatiever zijn [br]dan rechtshandigen.

0:07:07.204,0:07:09.619
Wat waar is, is dat tweehandige mensen,

0:07:09.619,0:07:12.682
of mensen die beide handen [br]voor allerlei taken gebruiken,

0:07:12.682,0:07:16.074
creatievere denkers zijn [br]dan éénhandigen.

0:07:16.074,0:07:17.807
Tweehandig impliceert

0:07:17.807,0:07:20.536
dat beide zijden van de hersenen [br]veel met elkaar praten,

0:07:20.536,0:07:23.768
wat lijkt samen te gaan [br]met flexibel denken.

0:07:23.768,0:07:26.083
De mythe van de creatieve linkshandige

0:07:26.083,0:07:28.311
vloeit voort uit het feit [br]dat tweehandig zijn

0:07:28.311,0:07:31.218
vaker voor komt bij linkshandigen [br]dan bij rechtshandigen.

0:07:31.218,0:07:34.657
Er zit wat waarheid in het idee [br]van de creatieve linkshandige,

0:07:34.657,0:07:35.694
maar niet veel.

0:07:35.694,0:07:37.561
Een andere gekende mythe is

0:07:37.561,0:07:40.504
is dat we slechts 10% [br]van onze hersenen gebruiken.

0:07:40.504,0:07:41.850
Weeral een ​​mythe.

0:07:41.850,0:07:44.749
Bij bijna alles wat we doen, [br]zelfs de gewoonste dingen,

0:07:44.749,0:07:46.932
gebruiken we bijna al onze hersenen.

0:07:46.932,0:07:50.693
Dat gezegd zijnde, [br]is het natuurlijk waar

0:07:50.693,0:07:55.273
dat de meesten hun denkkracht [br]niet zo goed benutten als zou kunnen.

0:07:55.273,0:07:58.239
Wat kunnen we doen [br]om ons intellect te stimuleren?

0:07:58.239,0:08:00.507
Misschien een mooi [br]stukje Mozart beluisteren.

0:08:00.507,0:08:03.095
Heb je ooit gehoord [br]van het Mozart-effect?

0:08:03.095,0:08:06.052
Luisteren naar Mozart [br]zou je slimmer maken

0:08:06.052,0:08:08.221
en je prestaties [br]op IQ-tests verbeteren.

0:08:08.221,0:08:10.326
Ook in deze mythe

0:08:10.326,0:08:13.767
zit er een kern van waarheid.

0:08:13.767,0:08:15.541
Uit de oorspronkelijke studie bleek

0:08:15.541,0:08:19.322
dat wie een paar minuten [br]naar Mozart luisterde

0:08:19.322,0:08:21.621
het beter deed [br]op een erop volgende IQ-test

0:08:21.621,0:08:25.034
dan wie gewoon in stilte had gezeten.

0:08:25.034,0:08:28.758
Maar een follow-up studie [br]vergeleek mensen die van Mozart hielden

0:08:28.758,0:08:30.539
met een groep fans

0:08:30.539,0:08:33.207
van de horrorverhalen [br]van Stephen King.

0:08:33.207,0:08:36.770
Ze lieten de muziek [br]of de verhalen horen.

0:08:36.770,0:08:38.619
De Mozartliefhebbers

0:08:38.619,0:08:42.010
kregen een grotere IQ-boost [br]van Mozart dan van de verhalen,

0:08:42.010,0:08:44.848
maar de verhalenliefhebbers

0:08:44.848,0:08:47.035
kregen een grotere IQ-boost

0:08:47.035,0:08:48.850
van de verhalen van Stephen King.

0:08:48.850,0:08:51.933
De waarheid is dat het luisteren [br]naar iets waar je van geniet

0:08:51.933,0:08:55.184
je wat opkrikt [br]en je een tijdelijke IQ-boost geeft

0:08:55.184,0:08:57.111
voor een beperkt aantal taken.

0:08:57.111,0:08:59.479
Luisteren naar Mozart

0:08:59.479,0:09:01.104
of Stephen King-verhalen

0:09:01.104,0:09:04.526
gaat je op de lange termijn [br]niet slimmer maken.

0:09:04.526,0:09:07.466
Een andere versie van de Mozartmythe

0:09:07.466,0:09:09.774
is dat het luisteren naar Mozart

0:09:09.774,0:09:12.082
je niet alleen slimmer, [br]maar ook gezonder maakt.

0:09:12.082,0:09:14.182
Helaas lijkt dit zelfs niet te kloppen

0:09:14.182,0:09:17.811
voor iemand die bijna elke dag [br]naar de muziek van Mozart luisterde,

0:09:17.811,0:09:19.169
namelijk Mozart zelf.

0:09:19.169,0:09:22.149
Hij leed aan gonorroe, pokken, artritis,

0:09:22.149,0:09:26.663
en, waarvan de meeste mensen denken [br]dat het zijn dood werd, syfilis.

0:09:26.673,0:09:30.143
Mozart had misschien [br]wat voorzichtiger moeten zijn

0:09:30.143,0:09:32.613
bij het uitkiezen [br]van zijn seksuele partners.

0:09:32.613,0:09:34.772
Maar hoe kiezen we een partner?

0:09:34.772,0:09:39.198
Sociologen verspreiden wel eens de mythe

0:09:39.198,0:09:41.819
dat onze voorkeuren [br]voor een romantische partner [br]

0:09:41.819,0:09:43.500
een product van onze cultuur zijn,

0:09:43.500,0:09:45.352
dat ze zeer cultureel bepaald zijn.

0:09:45.352,0:09:47.296
Maar de feiten loochenen dit.

0:09:47.296,0:09:49.179
Een beroemde studie ondervroeg mensen

0:09:49.179,0:09:51.882
uit [37] verschillende culturen [br]over de hele wereld,

0:09:51.882,0:09:53.187
van Amerikanen tot Zoeloes,

0:09:53.187,0:09:55.483
over wat ze zochten in een partner.

0:09:55.483,0:09:57.852
In elke cultuur over de hele wereld

0:09:57.852,0:10:01.567
hechtten mannen meer waarde aan fysieke [br]aantrekkelijkheid bij een partner

0:10:01.567,0:10:02.867
dan wel vrouwen,

0:10:02.867,0:10:06.338
en in elke cultuur hechtten vrouwen [br]ook meer dan mannen belang

0:10:06.367,0:10:08.906
aan ambitie [br]en hogere carrièrevooruitzichten.

0:10:08.906,0:10:10.605
In elke cultuur hadden mannen ook

0:10:10.605,0:10:13.130
liever vrouwen [br]die jonger dan zijzelf waren,

0:10:13.130,0:10:15.939
gemiddeld 2,66 jaar.

0:10:15.939,0:10:17.258
In elke cultuur

0:10:17.258,0:10:21.008
gaven vrouwen de voorkeur aan mannen [br]die ouder waren dan zijzelf,

0:10:21.008,0:10:22.998
gemiddeld 3,42 jaar.

0:10:22.998,0:10:26.713
vandaar 'Iedereen zoekt een vaderfiguur'.

0:10:26.713,0:10:29.290
Van scoren bij een partner

0:10:29.290,0:10:33.212
gaan we naar scoren in basketbal [br]of voetbal of wat je sport ook is.

0:10:33.212,0:10:36.663
De mythe is dat sporters reeksen[br]van doelpunten kennen,

0:10:36.753,0:10:39.553
‘hot-hand streaks’ in de VS,[br]‘purple patches’ in Engeland,

0:10:39.553,0:10:42.393
waardoor ze gewoon niet kunnen missen, [br]zoals deze kerel hier.

0:10:42.393,0:10:46.077
Maar als je het patroon [br]van treffers en missers

0:10:46.077,0:10:47.865
statistisch gaat analyseren,

0:10:47.865,0:10:50.164
blijkt de volgorde [br]bijna altijd willekeurig.

0:10:50.164,0:10:52.579
Je hersenen creëren patronen [br]uit de willekeur.

0:10:52.579,0:10:53.936
Als je een muntje opgooit,

0:10:53.936,0:10:57.912
gaat er altijd wel eens toevallig [br]een reeksje van kop of munt opduiken.

0:10:57.912,0:11:00.683
De hersenen zien patronen [br]zelfs als er geen zijn.

0:11:00.683,0:11:03.284
We zien deze reeksen [br]en kennen ze betekenis toe.

0:11:03.284,0:11:05.591
We zeggen: [br]"Ja, hij is vandaag echt in vorm,"

0:11:05.591,0:11:08.931
terwijl je eigenlijk [br]hetzelfde patroon zou krijgen

0:11:08.931,0:11:11.386
met toevallige treffers en missers.

0:11:11.406,0:11:14.872
Een uitzondering hierop [br]zijn strafschoppen.

0:11:14.872,0:11:17.367
Een recente studie [br]naar strafschoppen in het voetbal

0:11:17.367,0:11:19.777
toont aan dat spelers [br]van landen

0:11:19.777,0:11:22.601
met een zeer slechte staat [br]van strafschoppen,

0:11:22.601,0:11:24.784
zoals bijvoorbeeld Engeland,

0:11:24.784,0:11:27.144
de neiging hebben om sneller te zijn [br]

0:11:27.144,0:11:29.334
met trappen dan landen [br]met een beter record,

0:11:29.334,0:11:31.865
met als vermoedelijk gevolg [br]meer kans om te missen.

0:11:31.865,0:11:33.560
Dat roept de vraag op

0:11:33.560,0:11:35.095
of er een manier is waarop we

0:11:35.095,0:11:37.560
de prestaties van mensen [br]kunnen verbeteren.

0:11:37.560,0:11:38.947
Je zou kunnen denken aan

0:11:38.947,0:11:42.366
mensen straffen voor hun missers [br]en kijken of ze daar beter van worden.

0:11:42.366,0:11:45.998
Dit idee, namelijk dat straf [br]prestaties kan verbeteren,

0:11:45.998,0:11:48.204
is wat de deelnemers [br]dachten dat ze testten

0:11:48.204,0:11:50.736
in Milgrams beroemde [br]leer- en strafexperiment.

0:11:50.736,0:11:53.744
Mogelijk heb je daar van gehoord [br]als psychologiestudent.

0:11:53.744,0:11:56.566
Het verhaal gaat [br]dat de deelnemers bereid waren

0:11:56.566,0:11:59.867
fatale elektrische schokken te geven [br]aan een collega-deelnemer

0:11:59.867,0:12:01.608
voor een fout beantwoorde vraag,

0:12:01.608,0:12:04.697
alleen maar omdat dat moest [br]van iemand in een witte jas.

0:12:04.697,0:12:07.112
Maar dit verhaal is een mythe [br]om drie redenen.

0:12:07.112,0:12:12.016
Ten eerste en meest cruciaal was [br]de laboratoriumjas niet wit, maar grijs.

0:12:12.016,0:12:16.423
Ten tweede werd de deelnemers [br]vóór het onderzoek verteld

0:12:16.423,0:12:18.990
en eraan herinnerd [br]telkens ze een bezwaar opperden,

0:12:18.990,0:12:21.763
dat, hoewel pijnlijk, [br]de schokken niet fataal waren

0:12:21.763,0:12:24.505
en al helemaal [br]geen permanente schade veroorzaakten.

0:12:24.505,0:12:26.825
Ten derde gaven deelnemers [br]de schokken niet

0:12:26.825,0:12:29.473
alleen maar omdat iemand [br]in de labjas het hen zegde.

0:12:29.473,0:12:31.515
Toen ze na de studie [br]werden geïnterviewd,

0:12:31.515,0:12:34.023
zeiden alle deelnemers [br]dat ze sterk geloofden

0:12:34.023,0:12:37.807
dat de leren-en-strafstudie een waardevol [br]wetenschappelijk doel diende

0:12:37.807,0:12:40.245
met blijvende voordelen voor de wetenschap

0:12:40.245,0:12:45.944
in tegenstelling tot de momentane [br]niet-fatale hinder voor de deelnemers.

0:12:46.745,0:12:49.603
Ik heb nu ongeveer 12 minuten gesproken,

0:12:49.603,0:12:52.119
en je hebt waarschijnlijk [br]naar me zitten luisteren,

0:12:52.119,0:12:54.949
terwijl je mijn spraakpatronen [br]en lichaamstaal analyseerde

0:12:54.949,0:12:58.116
en proberen uit te zoeken of je [br]wat ik zeg serieus moet nemen,

0:12:58.116,0:13:00.217
of ik de waarheid vertelde, of loog.

0:13:00.217,0:13:02.759
Maar dan ben je daar [br]waarschijnlijk niet in geslaagd.

0:13:02.759,0:13:05.254
We denken dat [br]we een leugenaar kunnen doorhebben

0:13:05.254,0:13:07.527
door zijn lichaamstaal en spraakpatronen.

0:13:07.527,0:13:09.990
Maar honderden psychologische tests [br]hebben bewezen

0:13:09.990,0:13:12.111
dat ieder van ons, [br]ook politiemensen,

0:13:12.111,0:13:14.454
slechts bij toeval leugens [br]kunnen ontdekken [br]

0:13:14.454,0:13:15.947
door middel van lichaamstaal

0:13:15.947,0:13:17.642
en verbale patronen.

0:13:17.642,0:13:19.686
Interessant genoeg [br]is er één uitzondering:

0:13:19.686,0:13:21.708
tv-oproepen voor vermiste familieleden.

0:13:21.708,0:13:25.193
Het is vrij makkelijk te voorspellen [br]of de familieleden vermist zijn

0:13:25.193,0:13:28.254
en of dat de oproepende familieleden [br]hen zelf vermoord hebben.

0:13:28.254,0:13:31.769
Onoprechte oproepers zullen eerder [br]hun hoofd schudden, wegkijken

0:13:31.769,0:13:33.483
en spraakfouten maken,

0:13:33.483,0:13:35.278
terwijl oprechte oproepers eerder

0:13:35.278,0:13:38.373
de hoop zullen uitdrukken [br]dat de persoon veilig zal terugkeren

0:13:38.373,0:13:39.914
en brutale taal vermijden.

0:13:39.914,0:13:44.187
Ze zullen bijvoorbeeld eerder zeggen [br]"van ons weggenomen" dan "vermoord."

0:13:44.187,0:13:46.844
Tijd om te stoppen.

0:13:46.844,0:13:50.052
Maar toch[br]vertel ik je in 30 seconden

0:13:50.052,0:13:53.423
nog de overkoepelende mythe [br]van de psychologie.

0:13:53.423,0:13:56.029
De mythe dat de psychologie gewoon

0:13:56.029,0:13:58.455
een verzameling interessante theorieën is

0:13:58.455,0:14:01.241
die allemaal iets nuttigs zeggen [br]en iets te bieden hebben.

0:14:01.241,0:14:03.740
Wat ik hoop te hebben aangetoond,

0:14:03.740,0:14:05.325
is dat dit niet waar is.

0:14:05.325,0:14:08.134
We moeten [br]psychologische theorieën beoordelen

0:14:08.134,0:14:10.468
door te kijken naar hun voorspellingen.

0:14:10.468,0:14:13.289
Of luisteren naar Mozart [br]je slimmer maakt,

0:14:13.289,0:14:16.033
of dat je beter leert als informatie

0:14:16.033,0:14:18.317
wordt gepresenteerd [br]in de gewenste leerstijl.

0:14:18.317,0:14:21.521
Hoe dan ook zijn het allemaal [br]toetsbare empirische voorspellingen.

0:14:21.521,0:14:23.666
De enige manier om[br]vooruitgang te boeken,

0:14:23.666,0:14:25.426
is deze voorspellingen controleren

0:14:25.426,0:14:27.755
in goed gecontroleerde [br]experimentele studies.

0:14:27.755,0:14:30.889
Alleen op die manier [br]kunnen we hopen te ontdekken

0:14:30.889,0:14:33.513
welke van deze theorieën [br]goed onderbouwd zijn

0:14:33.513,0:14:36.903
en welke, zoals al die waarover [br]ik het vandaag had, mythen zijn.

0:14:36.903,0:14:38.412
Dankjewel.

0:14:38.412,0:14:41.872
(Applaus)