1
00:00:11,990 --> 00:00:16,887
Będę mówił o ludzkiej motywacji.

2
00:00:16,887 --> 00:00:20,094
Co skłania nas do działania.

3
00:00:21,847 --> 00:00:23,856
Na początek,

4
00:00:23,856 --> 00:00:26,464
zwłaszcza tu w Chicago, 
koło Uniwersytetu,

5
00:00:26,464 --> 00:00:28,741
na wydziale ekonomii,

6
00:00:28,741 --> 00:00:33,604
warto przemyśleć popularny model motywacji,

7
00:00:33,604 --> 00:00:36,340
czyli branie ludzi za szczury.

8
00:00:36,340 --> 00:00:38,213
Ludzie nie lubią pracować.

9
00:00:38,213 --> 00:00:40,863
Pozostawieni samym sobie

10
00:00:40,898 --> 00:00:43,552
siedzielibyśmy na plaży popijając drinki.

11
00:00:43,963 --> 00:00:48,252
Pracowalibyśmy tylko, by zarobić

12
00:00:48,252 --> 00:00:51,642
na picie drinków na plaży.

13
00:00:51,677 --> 00:00:53,638
(Śmiech)

14
00:00:53,673 --> 00:00:57,129
Motywuje nas rozrywka, a nie praca,

15
00:00:57,129 --> 00:01:02,400
cała reszta tylko przeszkadza 
w osiągnięciu tego celu.

16
00:01:02,400 --> 00:01:04,794
To dobry model, ale zapytajmy:

17
00:01:04,794 --> 00:01:07,707
czy trafnie odzwierciedla 
naszą motywację?

18
00:01:07,742 --> 00:01:12,212
Czy właśnie to popycha nas do działania?

19
00:01:12,212 --> 00:01:16,047
Wyobraź sobie wspinaczkę górską.

20
00:01:16,047 --> 00:01:19,492
Z opowiadań alpinistów wynika,

21
00:01:19,492 --> 00:01:22,463
Z opowiadań alpinistów wynika,

22
00:01:22,463 --> 00:01:25,856
że to najgorsze zajęcie na świecie.

23
00:01:25,856 --> 00:01:27,758
Jest zimno, można odmrozić sobie palce,

24
00:01:27,758 --> 00:01:30,594
trudno oddychać.

25
00:01:30,594 --> 00:01:33,497
Wiele lat temu wspinałem się 
na małą górę w Himalajach.

26
00:01:33,497 --> 00:01:34,987
Pewnie myślicie, że po wejściu na szczyt

27
00:01:35,007 --> 00:01:37,569
można usiąść i podziwiać widoki.

28
00:01:37,569 --> 00:01:40,971
Nie! Jest zimno, okropnie, jesteś zmęczony.

29
00:01:40,971 --> 00:01:46,978
Schodzisz jak najszybciej. (Śmiech)

30
00:01:46,978 --> 00:01:48,445
Jak się nad tym zastanowić,

31
00:01:48,445 --> 00:01:52,551
każda chwila jest wyzwaniem,

32
00:01:52,551 --> 00:01:54,886
wydaje się karą,

33
00:01:54,886 --> 00:01:58,189
ale po powrocie
chcemy znowu się wspinać.

34
00:01:58,189 --> 00:02:00,958
Odpocząć i wrócić do wspinaczki.

35
00:02:00,958 --> 00:02:02,939
Jak to się ma to naszego celu,

36
00:02:02,974 --> 00:02:05,463
gdzie ludzie siedzą na plaży i piją drinki?

37
00:02:05,463 --> 00:02:08,098
Ludzie chyba lubią się sekować.

38
00:02:08,098 --> 00:02:10,167
Chcemy się nękać.

39
00:02:10,167 --> 00:02:14,417
Może prawdziwa motywacja
to nie relaks,

40
00:02:14,452 --> 00:02:15,974
ani wygoda,
tylko coś innego.

41
00:02:15,974 --> 00:02:18,586
Chodzi o osiągnięcia,
o zdobywanie,

42
00:02:18,586 --> 00:02:23,882
o dążenie do celu
i dojście na jakiś szczyt.

43
00:02:23,882 --> 00:02:26,634
Zainteresowałem się tym tematem

44
00:02:26,669 --> 00:02:30,688
po rozmowie z byłym studentem.

45
00:02:30,688 --> 00:02:33,669
David opuścił uniwersytet,

46
00:02:33,669 --> 00:02:37,895
został konsultantem 
czy bankierem na Wall Street.

47
00:02:37,895 --> 00:02:39,670
Pracował dla dużego banku.

48
00:02:39,670 --> 00:02:43,087
Kilka tygodni pracował nad prezentacją

49
00:02:43,105 --> 00:02:45,708
dotyczącą przyszłej fuzji firm.

50
00:02:46,000 --> 00:02:50,504
Pracował wieczorami i po godzinach,

51
00:02:50,504 --> 00:02:52,376
przygotowywał grafikę, statystyki i opisy.

52
00:02:52,376 --> 00:02:56,046
Był dumny z pracy, dobrze się bawił.

53
00:02:56,046 --> 00:02:58,511
Wysłał prezentację szefowi,
a szef powiedział:

54
00:02:58,546 --> 00:03:01,355
"Dobra robota, ale fuzję odwołano".

55
00:03:01,355 --> 00:03:04,621
David był w szoku!

56
00:03:04,621 --> 00:03:07,637
Co ciekawe, od strony proceduralnej

57
00:03:07,637 --> 00:03:11,087
wszystko było w porządku.

58
00:03:11,087 --> 00:03:15,030
Zrobił dobrą robotę, podobało mu się,

59
00:03:15,030 --> 00:03:18,792
szef go docenił

60
00:03:18,827 --> 00:03:21,434
i miał nawet nadzieję na podwyżkę,

61
00:03:21,434 --> 00:03:25,543
ale teraz nic go już nie obchodziło.

62
00:03:25,543 --> 00:03:30,882
Pracował nadal, ale już bez zapału.

63
00:03:30,882 --> 00:03:34,253
Co się zmieniło?

64
00:03:34,253 --> 00:03:38,556
Proces zadziałał, ale czegoś brakowało.

65
00:03:38,556 --> 00:03:42,170
Aby to rozstrzygnąć,
postanowiłem zrobić eksperyment.

66
00:03:42,170 --> 00:03:45,838
Budowaliśmy zabawki Bionicle.

67
00:03:45,838 --> 00:03:49,502
Bionicle są podobne do robotów Lego,
mają ok. 40 części,

68
00:03:49,502 --> 00:03:51,670
i trzeba je zbudować.

69
00:03:51,670 --> 00:03:54,837
Zaprosiliśmy ludzi do Centrum Studenckiego,

70
00:03:54,837 --> 00:03:58,042
aby budowali Bionicle za pieniądze.

71
00:03:58,042 --> 00:04:02,088
Za pierwszego daliśmy 3 dolary

72
00:04:02,088 --> 00:04:04,849
i spytaliśmy: "Chcesz zbudować następnego?"

73
00:04:04,849 --> 00:04:08,087
"Za tego dostaniesz 2,70 dolara".

74
00:04:08,087 --> 00:04:10,856
Potem jeszcze jednego za 2,40?

75
00:04:10,856 --> 00:04:11,754
2,10?

76
00:04:11,754 --> 00:04:12,691
1,80?

77
00:04:12,691 --> 00:04:15,088
I tak dalej, za coraz mniej.

78
00:04:15,088 --> 00:04:17,728
Badani sami musieli zdecydować,
kiedy przestać.

79
00:04:17,728 --> 00:04:20,058
W którym momencie zarobione pieniądze

80
00:04:20,058 --> 00:04:22,507
nie były warte ich czasu.

81
00:04:22,507 --> 00:04:25,135
Eksperyment miał dwa warianty.

82
00:04:25,135 --> 00:04:28,087
Pierwszy wariant był taki, jak opisałem.

83
00:04:28,087 --> 00:04:31,977
Ludzie budowali kolejne zabawki.

84
00:04:31,977 --> 00:04:34,712
Gdy kończyli,

85
00:04:34,712 --> 00:04:36,140
braliśmy skończone zabawki

86
00:04:36,145 --> 00:04:38,087
i chowaliśmy pod biurkiem,

87
00:04:38,087 --> 00:04:40,150
mówiąc, że po zakończeniu eksperymentu

88
00:04:40,150 --> 00:04:43,087
rozbierzemy zabawki na części

89
00:04:43,087 --> 00:04:46,122
dla następnego uczestnika.

90
00:04:46,122 --> 00:04:49,093
To był wariant "znaczący".

91
00:04:49,093 --> 00:04:55,628
Dla akademika to małe znaczenie, 
ale zawsze. (Śmiech)

92
00:04:55,628 --> 00:05:01,772
Drugi wariant nazwaliśmy "syzyfowy".

93
00:05:01,772 --> 00:05:04,775
Uczestnik budował zabawkę,

94
00:05:04,775 --> 00:05:06,810
którą po skończeniu zabieraliśmy

95
00:05:06,810 --> 00:05:08,728
pytając: "Chcesz zbudować drugą?"

96
00:05:08,728 --> 00:05:12,349
Jeśli tak, dostawali części do kolejnej,

97
00:05:12,349 --> 00:05:14,022
ale w trakcie, na ich oczach,

98
00:05:14,023 --> 00:05:17,041
rozbieraliśmy na kawałki tę, 
którą właśnie skończyli.

99
00:05:17,076 --> 00:05:22,089
Do budowy trzeciej 
dostawali części z pierwszej.

100
00:05:22,089 --> 00:05:25,965
Jak w recyklingu.

101
00:05:25,965 --> 00:05:29,595
Nazwę "syzyfowy" wzięliśmy od Syzyfa,

102
00:05:29,630 --> 00:05:32,986
który wciąż wtaczał ten sam kamień 
pod tę samą górę.

103
00:05:34,004 --> 00:05:36,430
Byliśmy ciekawi, jak bardzo demotywujący

104
00:05:36,430 --> 00:05:38,013
był dla Syzyfa fakt,

105
00:05:38,013 --> 00:05:39,677
że wtacza ten sam głaz na tę samą górę,

106
00:05:39,677 --> 00:05:42,881
w porównaniu do wtaczania go 
na coraz to inną górę.

107
00:05:42,881 --> 00:05:46,195
Widok niszczenia czegoś, co zbudowaliśmy,

108
00:05:46,195 --> 00:05:48,185
i ponowna budowa

109
00:05:48,185 --> 00:05:52,088
to podstawowy czynnik
odbierania motywacji.

110
00:05:52,088 --> 00:05:54,087
Nasz eksperyment wykazał,

111
00:05:54,087 --> 00:05:57,062
że w warunkach "znaczących" 
budowano 11 robotów

112
00:05:57,062 --> 00:06:00,004
zaś w "syzyfowych" – siedem.

113
00:06:00,004 --> 00:06:02,585
Prosiliśmy też osoby 
spoza eksperymentu

114
00:06:02,620 --> 00:06:04,998
o przewidzenie wyników.

115
00:06:05,301 --> 00:06:09,040
W których warunkach 
powstanie więcej zabawek?

116
00:06:09,040 --> 00:06:13,109
Zgadywali w dobrym kierunku, 
ale mocno nie docenili efektów.

117
00:06:13,109 --> 00:06:15,141
Myśleli, że różnica będzie o 1 zabawkę,

118
00:06:15,176 --> 00:06:18,560
ale była znacznie większa.

119
00:06:18,816 --> 00:06:21,785
Wszyscy czujemy, że znaczenie jest ważne,

120
00:06:21,785 --> 00:06:25,671
ale nie rozumiemy, jak bardzo.

121
00:06:25,671 --> 00:06:29,392
Niedawno miałem wykład 
w dużej firmie softwarowej.

122
00:06:29,392 --> 00:06:33,466
Grupa pracowników

123
00:06:33,501 --> 00:06:36,368
pracowała 2 lata nad pewnym produktem,

124
00:06:36,368 --> 00:06:39,204
i myśleli, że to najlepszy produkt w firmie.

125
00:06:39,204 --> 00:06:41,227
Po 2 latach pracy

126
00:06:41,240 --> 00:06:44,629
na tydzień przed moim wykładem,
szef skasował projekt.

127
00:06:44,664 --> 00:06:50,186
W życiu nie widziałem 
bardziej zdemotywowanych ludzi.

128
00:06:50,186 --> 00:06:53,851
Czuli się tak, 
jak w tym eksperymencie z Lego.

129
00:06:53,851 --> 00:06:56,686
Efekt ich ciężkiej pracy 
zniszczono na ich oczach.

130
00:06:56,686 --> 00:07:01,993
Błąd ich szefa przypominał 
eksperyment z przewidywaniem.

131
00:07:01,993 --> 00:07:04,717
Rozumiał, że znaczenie jest ważne,

132
00:07:04,717 --> 00:07:06,159
ale nie rozumiał, jak bardzo.

133
00:07:06,164 --> 00:07:11,135
Teraz miał zespół 
zdemotywowanych ludzi.

134
00:07:13,042 --> 00:07:17,685
W naszym eksperymencie

135
00:07:17,685 --> 00:07:19,673
był ciekawy związek

136
00:07:19,708 --> 00:07:22,574
między lubieniem Lego i wytrwałością.

137
00:07:22,579 --> 00:07:25,577
Wydaje się, że ktoś, 
kto lubi Lego, zbuduje więcej,

138
00:07:25,577 --> 00:07:27,862
a ten, kto nie lubi, zbuduje mniej.

139
00:07:27,862 --> 00:07:29,787
Będzie jakaś różnica.

140
00:07:29,787 --> 00:07:32,428
Rzeczywiście takie różnice były.

141
00:07:32,428 --> 00:07:35,003
W warunkach "znaczących" 
fani Lego zbudowali więcej,

142
00:07:35,038 --> 00:07:37,471
a inni zbudowali mniej.

143
00:07:37,471 --> 00:07:40,699
W warunkach "syzyfowych" 
nie było żadnego związku

144
00:07:40,699 --> 00:07:44,680
czyli odebraliśmy ludziom 
wszelką radość,

145
00:07:44,680 --> 00:07:48,011
czerpaną z budowania Lego.

146
00:07:48,011 --> 00:07:50,907
Niektórzy sami z siebie doceniają Lego,

147
00:07:50,907 --> 00:07:53,357
a nam udało się to zniszczyć.

148
00:07:53,392 --> 00:07:57,951
(Śmiech)

149
00:07:58,584 --> 00:08:02,362
W następnym eksperymencie 
chcieliśmy się dowiedzieć,

150
00:08:02,397 --> 00:08:05,668
jaki wpływ będą miały 
jeszcze mniejsze różnice.

151
00:08:06,222 --> 00:08:09,726
Rozdaliśmy kartki papieru
z masą liter w rządkach i zadaniem:

152
00:08:09,726 --> 00:08:12,336
"Znajdź pary liter obok siebie".

153
00:08:12,371 --> 00:08:14,624
To był losowy zestaw. Zrobiliśmy to samo:

154
00:08:14,624 --> 00:08:17,272
Płaciliśmy więcej za pierwszą kartkę, 
za drugą mniej, itd.

155
00:08:18,236 --> 00:08:20,939
Były trzy warianty.

156
00:08:20,939 --> 00:08:24,639
W pierwszym, przy każdej oddanej kartce

157
00:08:24,639 --> 00:08:28,207
prosiłem o podpis na górze, 
Patrzyłem na kartkę,

158
00:08:28,207 --> 00:08:31,525
mówiłem "Aha!" 
i odkładałem kartkę na stos.

159
00:08:31,525 --> 00:08:35,018
W drugim wariancie nie prosiłem o podpis.

160
00:08:35,018 --> 00:08:38,138
Bez patrzenia odkładałem kartkę

161
00:08:38,173 --> 00:08:40,594
na wielki stos.

162
00:08:40,599 --> 00:08:43,179
Odkładałem bez żadnego potwierdzenia.

163
00:08:43,179 --> 00:08:45,782
W trzecim wariancie brałem kartki

164
00:08:45,782 --> 00:08:51,241
i wkładałem prosto do niszczarki. 
(Śmiech)

165
00:08:51,276 --> 00:08:57,678
Jak długo pracowano
w każdym wariancie?

166
00:08:57,678 --> 00:09:00,128
Istnieje minimalna płaca,

167
00:09:00,163 --> 00:09:02,382
za jaką godzimy się pracować.

168
00:09:02,417 --> 00:09:06,684
Zgoda na niższe zarobki 
oznacza większą satysfakcję.

169
00:09:06,684 --> 00:09:09,187
Oto wyniki pierwszego wariantu.

170
00:09:09,187 --> 00:09:10,628
W wariancie z potwierdzeniem, 
gdy mówiłem "Aha!",

171
00:09:10,628 --> 00:09:14,546
pracowano aż do 0,15 dolara za stronę.

172
00:09:14,546 --> 00:09:15,960
Naprawdę niska płaca.

173
00:09:15,960 --> 00:09:19,834
W wariancie z niszczarką,
chcieli dwukrotnie więcej.

174
00:09:19,834 --> 00:09:23,145
A co się działo, kiedy byli ignorowani?

175
00:09:23,145 --> 00:09:24,980
Czy ignorowanie działa tak samo 
jak niszczenie?

176
00:09:24,980 --> 00:09:27,331
Czy tak samo jak potwierdzenie? 
Czy gdzieś pośrodku?

177
00:09:27,639 --> 00:09:31,308
Wynik był podobny do efektu niszczarki.

178
00:09:31,308 --> 00:09:34,491
Jeśli chcecie odebrać ludziom motywację,

179
00:09:34,496 --> 00:09:37,025
niszczenie ich pracy jest skuteczne. (Śmiech)

180
00:09:37,060 --> 00:09:39,322
Jednak samo ignorowanie

181
00:09:39,323 --> 00:09:44,522
jest prawie tak samo skuteczne. (Śmiech)

182
00:09:47,522 --> 00:09:49,625
To była jedna strona motywacji:

183
00:09:49,631 --> 00:09:54,192
znaczenie naszych działań i uznanie,

184
00:09:54,227 --> 00:09:57,470
czego dowiedzieliśmy się

185
00:09:57,470 --> 00:09:59,442
niszcząc motywację ludzi.

186
00:09:59,971 --> 00:10:01,627
Teraz rozważmy drugą stronę,

187
00:10:01,627 --> 00:10:03,512
czyli jak bardziej ludzi zmotywować.

188
00:10:03,512 --> 00:10:07,111
Jak zachęcić do większego wysiłku.

189
00:10:07,111 --> 00:10:12,051
Wpadłem na to podczas wizyty w IKEI.

190
00:10:12,051 --> 00:10:16,095
Chociaż lubię IKEĘ, to składanie mebli

191
00:10:16,095 --> 00:10:20,680
zawsze zajmuje mi dłużej 
niż przewidywałem,

192
00:10:20,680 --> 00:10:23,795
a instrukcje są niejasne.

193
00:10:23,795 --> 00:10:27,133
Często muszę się cofać,

194
00:10:27,133 --> 00:10:31,844
a próbując zgadywać,
mylę się w 50% przypadków.

195
00:10:31,844 --> 00:10:34,205
Powstaje pytanie:

196
00:10:34,205 --> 00:10:41,013
Co z tego wynika? 
Czy bardziej lubię swoje meble?

197
00:10:41,013 --> 00:10:43,262
Czy to, że musiałem je sam złożyć, 
czyli niejako stworzyć,

198
00:10:43,262 --> 00:10:48,787
sprawia, że czuję z nimi więź?

199
00:10:48,787 --> 00:10:51,429
Nazwałem to efektem IKEI.

200
00:10:51,429 --> 00:10:55,960
Podobne wyniki daje pieczenie ciast z proszku.

201
00:10:55,960 --> 00:10:58,264
Kiedy zaczęto je sprzedawać w latach 50.,

202
00:10:58,264 --> 00:11:01,099
ku zaskoczeniu producentów

203
00:11:01,099 --> 00:11:03,066
nie miały wielkiego wzięcia.

204
00:11:03,066 --> 00:11:04,435
Pytanie: dlaczego?

205
00:11:04,435 --> 00:11:07,639
Spody do ciast były popularne, ciastka też,

206
00:11:07,639 --> 00:11:12,210
różne gotowe mieszanki też, 
ale nie ciasta w proszku.

207
00:11:12,210 --> 00:11:17,448
Podejrzewano, że może wymagają 
za mało pracy.

208
00:11:17,448 --> 00:11:22,820
Jeśli tylko dodają wodę do proszku,

209
00:11:22,820 --> 00:11:25,094
i wkładają do piekarnika,

210
00:11:25,094 --> 00:11:28,794
to nawet gdy ktoś pochwali ciasto,
nie czują, że to ich zasługa.

211
00:11:28,794 --> 00:11:31,202
Może nie wymagając wysiłku

212
00:11:31,237 --> 00:11:34,228
ciasta w proszku traciły na uroku.

213
00:11:34,232 --> 00:11:36,572
Znamy to pod nazwą "Teoria jajka".

214
00:11:36,572 --> 00:11:39,607
By to przetestować, 
usunięto z mieszanki jajka.

215
00:11:39,607 --> 00:11:42,644
Reszta proszku była taka sama,

216
00:11:42,644 --> 00:11:45,286
ale trzeba było samemu 
dodać jajka i mleko.

217
00:11:46,043 --> 00:11:50,512
W rezultacie ciasta w proszku 
zaczęły się sprzedawać.

218
00:11:50,512 --> 00:11:55,929
Widocznie większy wkład pracy 
dodaje rzeczom uroku.

219
00:11:55,929 --> 00:11:57,623
Postanowiliśmy to sprawdzić.

220
00:11:57,623 --> 00:12:00,429
Daliśmy instrukcje, jak układać origami.

221
00:12:00,429 --> 00:12:03,907
Na górze jest…

222
00:12:03,942 --> 00:12:06,584
(Śmiech)

223
00:12:06,619 --> 00:12:09,207
To lista symboli wraz ze znaczeniem,

224
00:12:09,242 --> 00:12:12,304
i instrukcja wykorzystująca te symbole.

225
00:12:12,304 --> 00:12:13,771
Origami nie jest najłatwiejsze,

226
00:12:13,771 --> 00:12:16,441
więc prosiliśmy o składanie origami.

227
00:12:16,441 --> 00:12:18,678
Złożone kształty

228
00:12:18,678 --> 00:12:20,914
nie wyglądały najlepiej,

229
00:12:20,914 --> 00:12:24,716
to nie byli mistrzowie origami.

230
00:12:24,716 --> 00:12:28,954
Żeby stwierdzić, 
ile te modele są dla nich warte,

231
00:12:28,954 --> 00:12:31,263
zrobiliśmy aukcje z licytacją.

232
00:12:31,263 --> 00:12:35,659
Osoby, które nie składały origami,

233
00:12:35,659 --> 00:12:37,529
niezbyt się interesowały,

234
00:12:37,529 --> 00:12:40,929
ale reszta uważała, że to świetne

235
00:12:40,929 --> 00:12:43,762
i że modele były wspaniałe.

236
00:12:43,762 --> 00:12:46,385
Co więcej, ci którzy budowali origami,

237
00:12:46,420 --> 00:12:51,028
poproszeni o przewidzenie, 
na ile inni wycenią dany model,

238
00:12:51,344 --> 00:12:54,812
myśleli, że wycenią to równie wysoko, 
jak oni sami.

239
00:12:54,812 --> 00:12:57,429
Ludzie, którzy zbudowali origami

240
00:12:57,429 --> 00:12:59,818
nie tylko sądzili, że modele są wspaniałe,

241
00:12:59,818 --> 00:13:04,389
ale byli przekonani, 
że inni też będą tak uważać.

242
00:13:04,389 --> 00:13:07,058
Tu mamy kolejny warunek, 
który wiąże się z IKEĄ.

243
00:13:07,058 --> 00:13:09,894
Rozdaliśmy łatwe instrukcje,

244
00:13:09,894 --> 00:13:12,897
ale część osób nie dostała 
legendy na górze,

245
00:13:12,897 --> 00:13:17,568
więc nie mieli zasad, 
na jakich była oparta instrukcja.

246
00:13:17,568 --> 00:13:20,504
Nic dziwnego, że zbudowali 
gorsze origami.

247
00:13:20,504 --> 00:13:23,345
Naprawdę były brzydsze.
(Śmiech)

248
00:13:23,345 --> 00:13:25,679
Jakie z tego wnioski?

249
00:13:25,679 --> 00:13:29,781
Składający oceniali je wyżej, 
niż ci, którzy tylko oceniali,

250
00:13:29,781 --> 00:13:35,019
ale ci z trudniejszymi instrukcjami
lubili swoje prace jeszcze bardziej.

251
00:13:35,019 --> 00:13:38,289
Im więcej trudu i wysiłku,

252
00:13:38,289 --> 00:13:40,095
tym większa satysfakcja.

253
00:13:40,095 --> 00:13:42,527
A co z oceniającymi?

254
00:13:42,527 --> 00:13:48,188
Im podobało się mniej, 
bo było obiektywnie brzydsze. (Śmiech)

255
00:13:50,512 --> 00:13:53,372
Weźmy na przykład dzieci.

256
00:13:53,372 --> 00:13:57,930
To są moje dzieci.

257
00:13:57,930 --> 00:14:03,114
Gdybym zapytał: "Za ile sprzedałbyś swoje dzieci?"

258
00:14:03,114 --> 00:14:04,858
Załóżmy, że mógłbym 
usunąć wszystkie wspomnienia,

259
00:14:04,863 --> 00:14:06,978
myśli i uczucia do twoich dzieci.

260
00:14:06,978 --> 00:14:10,354
Ile pieniędzy musiałbym ci za to dać?

261
00:14:10,354 --> 00:14:15,027
Większość ludzi mówi, że masę pieniędzy.

262
00:14:15,027 --> 00:14:20,136
Albo wyobraź sobie, że nie masz dzieci,
i idziesz na plac zabaw.

263
00:14:20,136 --> 00:14:22,179
Spotykasz tam dzieci,
bawisz się z nimi parę godzin,

264
00:14:22,179 --> 00:14:24,872
i po kilku godzinach dobrze je znasz.

265
00:14:24,907 --> 00:14:27,496
Kiedy się z nimi żegnasz,
rodzice tych dzieci mówią:

266
00:14:27,531 --> 00:14:32,840
"One są na sprzedaż, jeśli chcesz"
(Śmiech)

267
00:14:32,875 --> 00:14:35,880
Ile byś zapłacił?

268
00:14:35,880 --> 00:14:39,016
Większość z nas nie zapłaciłaby wiele.

269
00:14:39,016 --> 00:14:43,329
ponieważ…(Śmiech)

270
00:14:47,206 --> 00:14:51,429
...nasze dzieci mają dla nas wartość
głównie dlatego, że są nasze.

271
00:14:51,429 --> 00:14:53,475
Podobnie jak z meblami z IKEI,

272
00:14:53,475 --> 00:14:55,873
są nasze i włożyliśmy w nie dużo wysiłku,

273
00:14:55,873 --> 00:14:58,203
nie było łatwo,

274
00:14:58,203 --> 00:15:04,041
instrukcje były niejasne. (Śmiech)

275
00:15:04,041 --> 00:15:06,445
Mam taką propozycję.

276
00:15:06,445 --> 00:15:09,596
Stosujemy prosty model pracy:

277
00:15:09,596 --> 00:15:12,848
motywacja to pieniądze i nic więcej.

278
00:15:12,848 --> 00:15:15,261
W większości miejsc pracy

279
00:15:15,261 --> 00:15:17,722
taki stosuje się model.

280
00:15:17,722 --> 00:15:20,180
Ale to nie jest dobry model.

281
00:15:20,180 --> 00:15:22,960
Jak tak się rozejrzeć po świecie,

282
00:15:22,960 --> 00:15:26,998
trudno uznać to za dobry opis 
ludzkiego zachowania.

283
00:15:26,998 --> 00:15:30,626
Nie jest to zupełnie zły opis,

284
00:15:30,626 --> 00:15:32,415
ale nie jest też dobry.

285
00:15:32,415 --> 00:15:34,605
Cenimy wiele innych rzeczy:

286
00:15:34,605 --> 00:15:40,377
znaczenie, poczucie tworzenia, wyzwania.

287
00:15:40,377 --> 00:15:43,247
Dopóki nie zrozumiemy tych czynników

288
00:15:43,247 --> 00:15:46,553
nie stworzymy
odpowiednich warunków.

289
00:15:46,553 --> 00:15:50,956
Na przykład pieniądze

290
00:15:50,956 --> 00:15:54,323
mogą zastąpić inne czynniki motywujące.

291
00:15:54,323 --> 00:15:57,058
Na przykład duma. Możemy sprawić,

292
00:15:57,063 --> 00:15:59,339
by ludzie byli dumni 
z wysokości zarobków.

293
00:15:59,339 --> 00:16:01,199
Podobnie z poczuciem osiągnięcia celu, 
czy konkurencją.

294
00:16:01,199 --> 00:16:04,429
Pieniądze mogą zastąpić te rzeczy,

295
00:16:04,429 --> 00:16:08,573
ale to nie znaczy, że chodzi nam o pieniądze.

296
00:16:08,573 --> 00:16:12,430
Ludzie są skomplikowani 
i dążą do różnych celów

297
00:16:12,430 --> 00:16:13,912
np. we wspinaczce górskiej,

298
00:16:13,912 --> 00:16:16,398
i zredukowanie tego do wysokości pensji

299
00:16:16,398 --> 00:16:18,887
nie jest odpowiednim modelem.

300
00:16:18,887 --> 00:16:21,450
Na koniec porównam

301
00:16:21,470 --> 00:16:24,470
Adama Smitha i Karola Marksa.

302
00:16:24,470 --> 00:16:29,060
Adam Smith mówił o wydajności 
w miejscu pracy.

303
00:16:29,060 --> 00:16:33,262
Przedstawiał to na przykładzie 
produkcji szpilki.

304
00:16:33,262 --> 00:16:37,635
Wg Smitha, dawanie 
wszystkich etapów pracy

305
00:16:37,635 --> 00:16:42,472
jednej osobie jest nieefektywne,

306
00:16:42,472 --> 00:16:47,180
ale 12 osób, gdzie każdy 
wykonuje inny krok,

307
00:16:47,180 --> 00:16:50,512
daje ogromną wydajność pracy.

308
00:16:50,512 --> 00:16:54,012
Poziom produkcji 
będzie o wiele wyższy.

309
00:16:54,012 --> 00:16:58,556
Tu chodziło o efektywność pracy.

310
00:16:58,556 --> 00:17:02,326
Karol Marks mówił natomiast 
o alienacji przy pracy.

311
00:17:02,326 --> 00:17:04,563
O poczuciu więzi z pracą.

312
00:17:04,563 --> 00:17:06,741
Jeśli podzielić produkcję szpilki na 12 etapów

313
00:17:06,741 --> 00:17:08,895
i każda osoba wykona jeden etap,

314
00:17:08,900 --> 00:17:12,869
czy będą czuć związek z wynikiem?

315
00:17:12,869 --> 00:17:14,675
Całymi dniami robią to samo,
nie widzą postępów pracy.

316
00:17:14,710 --> 00:17:18,269
Nie widzą efektu końcowego.

317
00:17:18,900 --> 00:17:25,179
Przed rewolucją przemysłową
Adam Smith miał rację.

318
00:17:25,179 --> 00:17:28,057
Większa wydajność dawała więcej wartości

319
00:17:28,092 --> 00:17:30,181
niż alienacji siły roboczej.

320
00:17:30,216 --> 00:17:35,359
W wieku w ekonomii wiedzy

321
00:17:35,359 --> 00:17:37,296
troszczymy się o wiele spraw.

322
00:17:37,296 --> 00:17:40,762
W ekonomii wiedzy sprawy się odwróciły.

323
00:17:40,762 --> 00:17:44,435
W zadaniach jak programowanie
lub budowa komputera,

324
00:17:44,435 --> 00:17:48,739
podział pracy na drobne zadania

325
00:17:48,739 --> 00:17:53,010
zwiększyłby efektywność 
w świecie Adama Smitha

326
00:17:53,010 --> 00:17:58,679
ale czy dałoby ten sam postęp, 
troskę, motywację czy znaczenie?

327
00:17:58,679 --> 00:18:01,928
Może mamy złe podejście do pracy

328
00:18:01,928 --> 00:18:04,017
i dzieląc duże zadania na mniejsze

329
00:18:04,037 --> 00:18:07,216
sami sobie szkodzimy.

330
00:18:07,251 --> 00:18:11,262
Może teraz jest odwrotnie.

331
00:18:11,262 --> 00:18:13,321
I na zakończenie,

332
00:18:13,321 --> 00:18:16,581
możemy zmotywować ludzi 
na wiele sposobów.

333
00:18:16,600 --> 00:18:20,472
Możemy sprawić, żeby robili więcej,

334
00:18:20,472 --> 00:18:22,848
ale warto unikać powtarzania

335
00:18:22,883 --> 00:18:24,779
eksperymentu z Lego w realnym życiu.

336
00:18:24,814 --> 00:18:27,878
Nie zmniejszajmy ludzkiej motywacji.

337
00:18:27,878 --> 00:18:30,702
I tak zbyt często to robimy.

338
00:18:30,708 --> 00:18:32,037
Bardzo dziękuję.

339
00:18:32,037 --> 00:18:34,201
(Oklaski)