1 00:00:00,620 --> 00:00:03,000 Gewoonlijk overkomt het mij, zo'n carrièrecrisis, 2 00:00:03,000 --> 00:00:05,320 best vaak eigenlijk, op zondagavond, 3 00:00:05,320 --> 00:00:07,390 als het net donker begint te worden, 4 00:00:07,390 --> 00:00:10,190 en de kloof tussen mijn verwachtingen 5 00:00:10,190 --> 00:00:13,760 en de werkelijkheid zo pijnlijk groot is, 6 00:00:13,760 --> 00:00:17,000 dat ik uiteindelijk mezelf in slaap lig te huilen. 7 00:00:17,000 --> 00:00:19,000 Ik vertel dit allemaal omdat 8 00:00:19,000 --> 00:00:22,000 dit niet zomaar iets is waar ik alleen mee zit. 9 00:00:22,000 --> 00:00:24,000 Misschien denkt u er anders over, 10 00:00:24,000 --> 00:00:26,000 maar ik denk dat wij tegenwoordig regelmatig 11 00:00:26,000 --> 00:00:28,000 last hebben van een carrièrecrisis, 12 00:00:28,000 --> 00:00:30,000 van momenten waarop onze zekerheden 13 00:00:30,000 --> 00:00:32,000 over ons leven, ons werk 14 00:00:32,000 --> 00:00:35,500 botsen met een bedreigende werkelijkheid. 15 00:00:35,500 --> 00:00:39,520 Misschien is het nu wel makkelijker dan ooit een goede boterham te verdienen. 16 00:00:39,520 --> 00:00:42,000 Maar waarschijnlijk was het nooit zo moeilijk 17 00:00:42,000 --> 00:00:45,000 om kalm te blijven, en vrij van carrièreangst. 18 00:00:45,000 --> 00:00:47,000 Ik zou nu graag willen kijken 19 00:00:47,000 --> 00:00:49,000 naar enkele van de redenen waarom 20 00:00:49,000 --> 00:00:52,000 we dit gevoel van angst over ons werk hebben. 21 00:00:52,000 --> 00:00:54,550 En of we misschien slachtoffer zijn van een carrièrecrisis, 22 00:00:54,550 --> 00:00:57,820 wanneer we onszelf zachtjes in slaap huilen. 23 00:00:57,820 --> 00:01:01,000 Een van de redenen waarom we hieraan lijden 24 00:01:01,000 --> 00:01:03,530 is omdat we omringd worden door snobs. 25 00:01:03,530 --> 00:01:05,740 Nu heb ik slecht nieuws, 26 00:01:05,740 --> 00:01:08,450 vooral voor onze gasten uit het buitenland. 27 00:01:08,450 --> 00:01:10,340 Snobisme kent één groot probleem. 28 00:01:10,340 --> 00:01:12,510 Soms denken mensen die hier niet vandaan komen 29 00:01:12,510 --> 00:01:15,020 dat snobisme een typisch Brits verschijnsel is, 30 00:01:15,020 --> 00:01:17,680 met onze fixatie op landhuizen en titels. 31 00:01:17,680 --> 00:01:19,410 Helaas klopt dat niet. 32 00:01:19,410 --> 00:01:21,290 Snobisme komt overal ter wereld voor. 33 00:01:21,290 --> 00:01:23,990 Wij zijn een mondiale organisatie. Dit is een mondiaal fenomeen. 34 00:01:23,990 --> 00:01:26,000 Het is ... Wat is een snob? 35 00:01:26,000 --> 00:01:29,000 Een snob is iemand die op basis van een klein stukje van jou 36 00:01:29,000 --> 00:01:32,200 een totaal beeld vormt van wie je bent. 37 00:01:32,200 --> 00:01:33,650 Dat is snobisme. 38 00:01:33,650 --> 00:01:36,000 En het heersende type snobisme 39 00:01:36,000 --> 00:01:38,130 is momenteel carrièresnobisme. 40 00:01:38,130 --> 00:01:40,210 Je herkent het meteen op feestjes 41 00:01:40,210 --> 00:01:43,190 wanneer je die bekende vraag krijgt die zo kenmerkend is 42 00:01:43,190 --> 00:01:45,850 voor de vroege 21e eeuw: "Wat doe je?" 43 00:01:45,850 --> 00:01:47,610 En hoe je die vraag beantwoordt, 44 00:01:47,610 --> 00:01:50,000 bepaalt of mensen enorm verheugd zijn je te zien, 45 00:01:50,000 --> 00:01:52,200 of op hun horloge kijken en zich excuseren. 46 00:01:52,200 --> 00:01:53,200 (Gelach) 47 00:01:53,200 --> 00:01:56,000 Goed, het tegendeel van een snob is je moeder. 48 00:01:56,000 --> 00:01:58,000 (Gelach) 49 00:01:58,000 --> 00:02:01,000 Niet zozeer uw moeder of de mijne, 50 00:02:01,000 --> 00:02:03,000 maar de ideale moeder zogezegd. 51 00:02:03,000 --> 00:02:05,000 Iemand die niet geeft om wat je bereikt hebt. 52 00:02:05,000 --> 00:02:07,000 Maar helaas zijn de meeste mensen niet onze moeder. 53 00:02:07,000 --> 00:02:10,000 Veel mensen koppelen de hoeveelheid tijd, 54 00:02:10,000 --> 00:02:12,000 en liefde, niet in de zin van romantische liefde, 55 00:02:12,000 --> 00:02:14,000 al zou dat wel wat zijn, 56 00:02:14,000 --> 00:02:16,180 maar liefde in het algemeen, en respect 57 00:02:16,180 --> 00:02:18,650 die ze ons willen geven, direct aan 58 00:02:18,650 --> 00:02:20,650 onze positie op de sociale ladder. 59 00:02:20,650 --> 00:02:24,000 En dat verklaart grotendeels waarom we zoveel om onze carrière geven. 60 00:02:24,000 --> 00:02:27,590 En we zoveel waarde zijn gaan hechten aan materiële zaken. 61 00:02:27,590 --> 00:02:31,000 Vaak wordt gezegd dat dit een materialistisch tijdperk is, 62 00:02:31,000 --> 00:02:33,000 en dat we allemaal hebzuchtig zijn. 63 00:02:33,000 --> 00:02:35,000 We zijn echter niet zozeer materialistisch, 64 00:02:35,000 --> 00:02:37,000 we leven gewoon in een maatschappij 65 00:02:37,000 --> 00:02:39,490 die een bepaalde emotionele beloning koppelt 66 00:02:39,490 --> 00:02:42,000 aan de verwerving van materiële zaken. 67 00:02:42,000 --> 00:02:44,740 We willen niet de spullen maar de beloning. 68 00:02:44,740 --> 00:02:47,000 Zo kunnen we luxeartikelen ook bekijken. 69 00:02:47,000 --> 00:02:49,000 Als u straks iemand in een Ferrari ziet rondrijden, 70 00:02:49,000 --> 00:02:51,000 denk dan niet: "Daar gaat een hebberig iemand", 71 00:02:51,000 --> 00:02:54,270 maar: "Dat is iemand die heel kwetsbaar is en liefde nodig heeft." 72 00:02:54,270 --> 00:02:57,670 Met andere woorden -- (Gelach) 73 00:02:57,670 --> 00:03:00,860 voel medeleven in plaats van minachting. 74 00:03:00,860 --> 00:03:02,650 Er zijn nog andere redenen -- 75 00:03:02,650 --> 00:03:03,970 (Gelach) 76 00:03:03,970 --> 00:03:07,080 Er zijn redenen waarom het nu misschien moeilijker is dan ooit, 77 00:03:07,080 --> 00:03:08,140 om kalm te blijven. 78 00:03:08,140 --> 00:03:11,450 Eén reden -- paradoxaal genoeg gekoppeld aan iets prettigs -- 79 00:03:11,450 --> 00:03:13,740 is de hoop die we hebben voor onze carrière. 80 00:03:13,740 --> 00:03:16,000 Nooit waren verwachtingen zo hooggespannen 81 00:03:16,000 --> 00:03:18,680 over wat mensen tijdens hun leven kunnen bereiken. 82 00:03:18,680 --> 00:03:22,000 Overal krijgen we te horen dat iedereen alles kan bereiken. 83 00:03:22,000 --> 00:03:24,000 We schaften de klassenmaatschappij af. 84 00:03:24,000 --> 00:03:26,000 In ons stelsel kan iedereen opklimmen 85 00:03:26,000 --> 00:03:28,000 naar elke gewenste positie. 86 00:03:28,000 --> 00:03:30,000 Dat is een mooie gedachte. 87 00:03:30,000 --> 00:03:33,830 Daarbij hoort de idee van gelijkheid: in wezen zijn we allen gelijk. 88 00:03:33,830 --> 00:03:36,310 Er zijn geen scherp afgebakende 89 00:03:36,310 --> 00:03:38,000 hiërarchieën meer. 90 00:03:38,000 --> 00:03:40,160 Hierin schuilt één groot probleem. 91 00:03:40,160 --> 00:03:42,000 En dat probleem heet afgunst. 92 00:03:42,000 --> 00:03:44,600 Afgunst, er rust een groot taboe op. 93 00:03:44,600 --> 00:03:48,320 Maar het is wel dé overheersende emotie in de moderne samenleving. 94 00:03:48,320 --> 00:03:52,000 En afgunst is gekoppeld aan de idee van gelijkheid. Dat zit zo: 95 00:03:52,000 --> 00:03:55,570 Het zou heel ongebruikelijk zijn als iemand hier, of een van onze kijkers, 96 00:03:55,570 --> 00:03:57,540 jaloers zou zijn op de koningin. 97 00:03:57,540 --> 00:04:00,290 Ook al is ze veel rijker dan u, 98 00:04:00,290 --> 00:04:02,700 en heeft ze een heel groot huis. 99 00:04:02,700 --> 00:04:07,000 We zijn niet jaloers op haar omdat ze te ongewoon is. 100 00:04:07,000 --> 00:04:09,000 Ze is gewoon te vreemd. 101 00:04:09,000 --> 00:04:11,460 We begrijpen haar niet. Ze praat gek. 102 00:04:11,460 --> 00:04:12,490 Ze is raar. 103 00:04:12,490 --> 00:04:14,000 Dus we snappen haar niet. 104 00:04:14,000 --> 00:04:17,000 En als je iemand niet snapt, voel je ook geen afgunst. 105 00:04:17,000 --> 00:04:20,000 Hoe meer twee mensen op elkaar lijken, qua leeftijd, achtergrond, 106 00:04:20,000 --> 00:04:23,480 hoe meer zij zich in elkaar herkennen, hoe groter de kans op afgunst is. 107 00:04:23,480 --> 00:04:26,210 Ga daarom trouwens ook nooit naar een schoolreünie. 108 00:04:26,210 --> 00:04:28,710 We identificeren ons met niemand zo sterk 109 00:04:28,710 --> 00:04:30,700 als met onze oude klasgenoten. 110 00:04:30,700 --> 00:04:32,710 Maar het probleem is dat onze maatschappij 111 00:04:32,710 --> 00:04:34,890 de hele wereld verandert in een school. 112 00:04:34,890 --> 00:04:36,830 Iedereen draagt jeans en is hetzelfde. 113 00:04:36,830 --> 00:04:38,000 Maar toch ook weer niet. 114 00:04:38,000 --> 00:04:41,300 Naast het gevoel van gelijkheid bestaan dus ook enorme verschillen. 115 00:04:41,300 --> 00:04:44,000 Dat levert een zeer gespannen situatie op. 116 00:04:44,000 --> 00:04:46,000 Tegenwoordig is het net zo onwaarschijnlijk 117 00:04:46,000 --> 00:04:48,000 om even rijk en beroemd te worden als Bill Gates, 118 00:04:48,000 --> 00:04:50,000 als het in de 17e eeuw was 119 00:04:50,000 --> 00:04:53,000 om toe te treden tot de Franse adel. 120 00:04:53,000 --> 00:04:55,000 Maar het voelt niet zo. 121 00:04:55,000 --> 00:04:58,000 Tijdschriften en andere media geven ons het gevoel 122 00:04:58,000 --> 00:05:01,000 dat als we maar energie hebben, wat handige technische ideeën, 123 00:05:01,000 --> 00:05:05,000 en een garage, wij óók iets groots kunnen beginnen. 124 00:05:05,000 --> 00:05:06,000 (Gelach) 125 00:05:06,000 --> 00:05:09,000 En de gevolgen hiervan zijn te vinden in de boekwinkel. 126 00:05:09,000 --> 00:05:12,000 Als u daar bij de zelfhulpafdeling kijkt, 127 00:05:12,000 --> 00:05:14,000 wat ik soms doe, 128 00:05:14,000 --> 00:05:16,000 als u de zelfhulpboeken analyseert die nu 129 00:05:16,000 --> 00:05:18,000 worden uitgegeven, zijn er in wezen twee soorten. 130 00:05:18,000 --> 00:05:21,000 De eerste zegt: "Je kunt het! Alles is mogelijk!" 131 00:05:21,000 --> 00:05:24,000 En de andere soort vertelt hoe we moeten omgaan 132 00:05:24,000 --> 00:05:27,000 met wat we een 'lage eigendunk' noemen, 133 00:05:27,000 --> 00:05:29,000 of 'een negatief zelfbeeld'. 134 00:05:29,000 --> 00:05:31,000 Er is een wezenlijk verband 135 00:05:31,000 --> 00:05:35,000 tussen een samenleving die mensen voorhoudt dat ze alles kunnen, 136 00:05:35,000 --> 00:05:37,000 en het hebben van een negatief zelfbeeld. 137 00:05:37,000 --> 00:05:39,000 Dat is een andere manier waarop iets positiefs 138 00:05:39,000 --> 00:05:41,000 een lelijk bijeffect kan hebben. 139 00:05:41,000 --> 00:05:44,000 Er is nog een reden waarom we ons angstiger voelen 140 00:05:44,000 --> 00:05:48,000 over onze carrière en onze status in de wereld, dan ooit te voren. 141 00:05:48,000 --> 00:05:50,000 En die is ook weer gekoppeld aan iets prettigs. 142 00:05:50,000 --> 00:05:53,000 Namelijk: meritocratie. 143 00:05:53,000 --> 00:05:55,000 Iedereen, politici links en rechts, 144 00:05:55,000 --> 00:05:57,000 is het erover eens dat meritocratie mooi is 145 00:05:57,000 --> 00:06:01,000 en we moeten streven naar een echte meritocratische samenleving. 146 00:06:01,000 --> 00:06:05,000 Maar wat is een meritocratische samenleving? 147 00:06:05,000 --> 00:06:07,000 Dat is een maatschappij waarin je, 148 00:06:07,000 --> 00:06:09,000 als je talent en energie en vaardigheden hebt, 149 00:06:09,000 --> 00:06:11,000 de top zult bereiken. Niet houdt je tegen. 150 00:06:11,000 --> 00:06:14,000 Het is een prachtidee. Het probleem is 151 00:06:14,000 --> 00:06:16,000 dat als je echt in een samenleving gelooft 152 00:06:16,000 --> 00:06:19,000 waar degenen die de top verdienen, de top ook bereiken, 153 00:06:19,000 --> 00:06:22,000 je dus ook, en op een veel kwalijker manier, 154 00:06:22,000 --> 00:06:25,000 in een samenleving gelooft waar degenen die de goot verdienen, 155 00:06:25,000 --> 00:06:28,000 ook in de goot belanden, en daar blijven. 156 00:06:28,000 --> 00:06:31,000 Met andere woorden: je positie in het leven is ineens 157 00:06:31,000 --> 00:06:33,000 niet meer toevallig, maar verdiend. 158 00:06:33,000 --> 00:06:36,000 En dat maakt mislukken nog veel verpletterender. 159 00:06:36,000 --> 00:06:38,000 Wanneer je in de middeleeuwen, in Engeland, 160 00:06:38,000 --> 00:06:40,000 een heel arm iemand zag, 161 00:06:40,000 --> 00:06:43,000 werd die persoon 'onfortuinlijk' genoemd. 162 00:06:43,000 --> 00:06:47,000 Iemand die letterlijk niet door het fortuin was gezegend, een onfortuinlijke. 163 00:06:47,000 --> 00:06:49,000 Vandaag de dag, en vooral in Amerika, 164 00:06:49,000 --> 00:06:51,000 wordt iemand in de onderste regionen van de samenleving 165 00:06:51,000 --> 00:06:54,000 onvriendelijk aangeduid als een 'loser', een verliezer. 166 00:06:54,000 --> 00:06:57,000 Er is een wezenlijk verschil tussen een onfortuinlijke en een verliezer. 167 00:06:57,000 --> 00:07:00,000 En dat illustreert 400 jaar evolutie in de samenleving 168 00:07:00,000 --> 00:07:03,000 en ons geloof in wie er verantwoordelijk is voor ons leven. 169 00:07:03,000 --> 00:07:06,000 Het zijn niet langer de goden, wij zijn het. Wij hebben het heft in handen. 170 00:07:06,000 --> 00:07:08,000 Dat is fantastisch als het goed met je gaat, 171 00:07:08,000 --> 00:07:10,000 maar vernietigend als dat niet zo is. 172 00:07:10,000 --> 00:07:13,000 In het slechtste geval leidt dat volgens sociologen 173 00:07:13,000 --> 00:07:17,000 als Emil Durkheim tot hogere zelfmoordcijfers. 174 00:07:17,000 --> 00:07:20,000 Zelfmoord komt vaker voor in ontwikkelde, individualistische landen 175 00:07:20,000 --> 00:07:22,000 dan in andere delen van de wereld. 176 00:07:22,000 --> 00:07:24,000 En een van de redenen daarvoor is dat mensen alles 177 00:07:24,000 --> 00:07:26,000 wat er met hen gebeurt, heel persoonlijk opvatten. 178 00:07:26,000 --> 00:07:30,000 Zij zijn eigenaar van hun eigen succes, maar ook van hun eigen falen. 179 00:07:30,000 --> 00:07:32,000 Is er ook nog ontsnapping mogelijk aan die druk 180 00:07:32,000 --> 00:07:34,000 die ik zojuist heb geschetst? 181 00:07:34,000 --> 00:07:36,000 Ik denk van wel. Laten we het eens bekijken. 182 00:07:36,000 --> 00:07:38,000 Neem nu de meritocratie. 183 00:07:38,000 --> 00:07:41,000 Het idee dat iedereen krijgt wat hem toekomt. 184 00:07:41,000 --> 00:07:44,000 Volgens mij een idioot idee, volslagen idioot. 185 00:07:44,000 --> 00:07:46,000 Ik steun elke linkse of rechtse politicus 186 00:07:46,000 --> 00:07:48,000 met enigszins acceptabele meritocratische denkbeelden. 187 00:07:48,000 --> 00:07:50,000 Ik ben zelf ook een meritocraat in die zin. 188 00:07:50,000 --> 00:07:52,000 Maar het is gekkenwerk om te denken dat we ooit 189 00:07:52,000 --> 00:07:56,000 een werkelijke meritocratie zullen bereiken. Een onmogelijke droom. 190 00:07:56,000 --> 00:07:58,000 De gedachte dat we een samenleving creëren 191 00:07:58,000 --> 00:08:00,000 waar letterlijk iedereen punten krijgt, 192 00:08:00,000 --> 00:08:02,000 de goeden bovenaan en de slechten onderaan, 193 00:08:02,000 --> 00:08:04,000 en dat dit helemaal naar behoren werkt, dat is onmogelijk. 194 00:08:04,000 --> 00:08:06,000 Er zijn gewoon te veel onzekere factoren. 195 00:08:06,000 --> 00:08:08,000 Ongelukken, hoe je geboren wordt, 196 00:08:08,000 --> 00:08:11,000 er kan zomaar iets op iemands hoofd vallen, ziekte, wat dan ook. 197 00:08:11,000 --> 00:08:13,000 We kunnen dat nooit allemaal een cijfer geven. 198 00:08:13,000 --> 00:08:15,000 We zullen nooit iedereen op waarde kunnen schatten. 199 00:08:15,000 --> 00:08:18,000 Een prachtig citaat van Augustinus uit "De Stad van God" 200 00:08:18,000 --> 00:08:22,000 luidt dat het een zonde is iemand te beoordelen op zijn ambt. 201 00:08:22,000 --> 00:08:24,000 Met andere woorden: 202 00:08:24,000 --> 00:08:26,000 het is een zonde je een beeld te vormen van iemand 203 00:08:26,000 --> 00:08:28,000 op grond van zijn visitekaartje. 204 00:08:28,000 --> 00:08:30,000 Het is niet de positie die telt. 205 00:08:30,000 --> 00:08:32,000 En volgens Augustinus 206 00:08:32,000 --> 00:08:34,000 kan alleen God iedereen op zijn plaats zetten. 207 00:08:34,000 --> 00:08:36,000 En dat gebeurt op de Dag des Oordeels 208 00:08:36,000 --> 00:08:38,000 met engelen en trompetten en de hemel die opensplijt. 209 00:08:38,000 --> 00:08:41,000 Krankzinnig idee voor een vrijdenker zoals ik. 210 00:08:41,000 --> 00:08:43,000 Toch schuilt er iets heel waardevols in dat idee. 211 00:08:43,000 --> 00:08:47,000 Het betekent: oordeel niet te snel. 212 00:08:47,000 --> 00:08:50,000 Je kunt iemands werkelijke waarde niet weten. 213 00:08:50,000 --> 00:08:52,000 Dat is een deel van iemand dat wij niet kennen. 214 00:08:52,000 --> 00:08:55,000 En we moeten niet doen alsof dat wel zo is. 215 00:08:55,000 --> 00:08:58,000 Er is nog iets anders dat soelaas biedt. 216 00:08:58,000 --> 00:09:01,000 Wanneer we denken aan mislukken in het leven, 217 00:09:01,000 --> 00:09:03,000 zijn we hier niet zozeer bang voor vanwege 218 00:09:03,000 --> 00:09:05,000 het verlies van inkomen of status. 219 00:09:05,000 --> 00:09:09,000 We vrezen het oordeel en de spot van anderen. En terecht. 220 00:09:09,000 --> 00:09:11,000 Weet u, de belangrijkste bron voor spot 221 00:09:11,000 --> 00:09:13,000 is vandaag de dag de krant. 222 00:09:13,000 --> 00:09:15,000 U kunt de krant niet openslaan of hij staat vol met 223 00:09:15,000 --> 00:09:17,000 mensen die er een zooitje van hebben gemaakt. 224 00:09:17,000 --> 00:09:20,000 Met de foute persoon naar bed geweest, fout spul geslikt. 225 00:09:20,000 --> 00:09:22,000 Een foute wet aangenomen of wat dan ook. 226 00:09:22,000 --> 00:09:25,000 En nu zijn zij een bron van spot. 227 00:09:25,000 --> 00:09:28,000 Dus ze zijn mislukt. En worden 'losers' genoemd. 228 00:09:28,000 --> 00:09:30,000 Maar is er dan geen alternatief? 229 00:09:30,000 --> 00:09:32,000 De westerse traditie kent een prachtig alternatief. 230 00:09:32,000 --> 00:09:35,000 Dat is de tragedie. 231 00:09:35,000 --> 00:09:38,000 Het treurspel uit de theaters van de oude Grieken 232 00:09:38,000 --> 00:09:40,000 in de vijfde eeuw voor Christus, was een kunstvorm 233 00:09:40,000 --> 00:09:43,000 gewijd aan het falen van mensen. 234 00:09:43,000 --> 00:09:47,000 En hen mededogen verlenen, 235 00:09:47,000 --> 00:09:51,000 wat ze in het gewone leven niet zouden krijgen. 236 00:09:51,000 --> 00:09:52,000 Toen ik een paar jaar geleden hierover nadacht, 237 00:09:52,000 --> 00:09:54,000 ging ik naar "The Sunday Sport", 238 00:09:54,000 --> 00:09:57,000 een sensatiekrantje dat ik niet zou aanraden te gaan lezen 239 00:09:57,000 --> 00:09:59,000 als u het niet al kent. 240 00:09:59,000 --> 00:10:01,000 En ik had een gesprek met hen 241 00:10:01,000 --> 00:10:04,000 over enkele van de grote westerse tragedies. 242 00:10:04,000 --> 00:10:06,000 Ik was benieuwd hoe zij de essentie zouden vatten 243 00:10:06,000 --> 00:10:09,000 van bepaalde verhalen als ze als nieuws 244 00:10:09,000 --> 00:10:12,000 op een zaterdagmiddag bij de redactie zouden binnenkomen. 245 00:10:12,000 --> 00:10:14,000 Dus vertelde ik over Othello. Ze kenden het verhaal niet maar waren wel geboeid. 246 00:10:14,000 --> 00:10:15,000 (Gelach) 247 00:10:15,000 --> 00:10:18,000 En ik vroeg hen een krantenkop voor dit verhaal te maken. 248 00:10:18,000 --> 00:10:21,000 Het werd: "Immigrant doodt senatorsdochter uit blinde liefde" 249 00:10:21,000 --> 00:10:23,000 in chocoladeletters. 250 00:10:23,000 --> 00:10:25,000 Ik vertelde ze het verhaal van Madame Bovary. 251 00:10:25,000 --> 00:10:27,000 Een ontdekking waarover ze ook heel enthousiast waren. 252 00:10:27,000 --> 00:10:32,000 Ze schreven: "Koopzieke overspelige slikt rattengif na kredietfraude". 253 00:10:32,000 --> 00:10:33,000 (Gelach) 254 00:10:33,000 --> 00:10:35,000 En nu mijn favoriet. 255 00:10:35,000 --> 00:10:37,000 Die jongens zijn echt geniaal op hun manier. 256 00:10:37,000 --> 00:10:39,000 Mijn favoriet is "Koning Oedipus" van Sophokles. 257 00:10:39,000 --> 00:10:42,000 "Verblind na sex met moeder". 258 00:10:42,000 --> 00:10:45,000 (Gelach) 259 00:10:45,000 --> 00:10:47,000 (Applaus) 260 00:10:47,000 --> 00:10:50,000 Dus aan de ene kant van mijn spectrum 261 00:10:50,000 --> 00:10:52,000 staat het boulevardblaadje. 262 00:10:52,000 --> 00:10:55,000 En aan de andere kant de tragedie en het treurspel. 263 00:10:55,000 --> 00:10:57,000 Ik bepleit dus in feite dat we iets 264 00:10:57,000 --> 00:10:59,000 zouden moeten leren van het treurspel. 265 00:10:59,000 --> 00:11:02,000 Het zou idioot zijn Hamlet een 'loser' te noemen. 266 00:11:02,000 --> 00:11:05,000 Hij is geen verliezer, ook al heeft hij verloren. 267 00:11:05,000 --> 00:11:07,000 Dat is de boodschap van de tragedie voor ons, 268 00:11:07,000 --> 00:11:10,000 en waarom het zo ontzettend belangrijk is. 269 00:11:10,000 --> 00:11:12,000 Wat er tegenwoordig ook aan de hand is, 270 00:11:12,000 --> 00:11:14,000 en waarom we zo benauwd zijn, 271 00:11:14,000 --> 00:11:17,000 is dat de samenleving geen kern heeft die niet-menselijk is. 272 00:11:17,000 --> 00:11:19,000 We zijn de eersten die in een wereld leven 273 00:11:19,000 --> 00:11:22,000 waarin we niets anders aanbidden dan onszelf. 274 00:11:22,000 --> 00:11:24,000 We hebben een hoge dunk van onszelf. Prima. 275 00:11:24,000 --> 00:11:27,000 We zijn op de maan geweest. We hebben hele bijzondere dingen gedaan. 276 00:11:27,000 --> 00:11:29,000 En dus zijn we geneigd onszelf te aanbidden. 277 00:11:29,000 --> 00:11:31,000 Onze helden zijn menselijke helden. 278 00:11:31,000 --> 00:11:33,000 Dat is nog nooit eerder voorgekomen. 279 00:11:33,000 --> 00:11:35,000 De meeste andere samenlevingen hadden in de kern 280 00:11:35,000 --> 00:11:37,000 de aanbidding voor iets bovenaards: een god, 281 00:11:37,000 --> 00:11:39,000 een geest, een natuurkracht, het heelal. 282 00:11:39,000 --> 00:11:42,000 Wat dan ook, iets anders dat wordt aanbeden. 283 00:11:42,000 --> 00:11:44,000 We zijn dat afgeleerd. 284 00:11:44,000 --> 00:11:46,000 Daarom trekt de natuur ons ook zo aan. 285 00:11:46,000 --> 00:11:49,000 Niet omdat dat zo gezond is, ook al wordt het vaak wel zo gebracht. 286 00:11:49,000 --> 00:11:53,000 Maar omdat het een vlucht is uit het menselijke mierennest. 287 00:11:53,000 --> 00:11:55,000 Een vlucht voor onze eigen rivaliteit, 288 00:11:55,000 --> 00:11:57,000 en onze eigen drama's. 289 00:11:57,000 --> 00:11:59,000 Daarom zien we graag gletsjers en oceanen, 290 00:11:59,000 --> 00:12:03,000 en beschouwen we de aarde van buitenaf. 291 00:12:03,000 --> 00:12:07,000 We willen graag in contact zijn met iets dat niet-menselijk is. 292 00:12:07,000 --> 00:12:11,000 Dat is enorm belangrijk voor ons. 293 00:12:11,000 --> 00:12:14,000 Ik heb het nu gehad over succes en mislukken. 294 00:12:14,000 --> 00:12:17,000 Een van de interessante kanten van succes 295 00:12:17,000 --> 00:12:19,000 is dat we denken te weten wat het inhoudt. 296 00:12:19,000 --> 00:12:21,000 Als ik zeg dat er iemand achter het scherm staat 297 00:12:21,000 --> 00:12:24,000 die heel erg succesvol is, hebt u daar meteen allerlei ideeën bij. 298 00:12:24,000 --> 00:12:26,000 U denkt dan dat diegene veel geld heeft verdiend, 299 00:12:26,000 --> 00:12:29,000 of roem heeft verworven op een bepaald terrein. 300 00:12:29,000 --> 00:12:31,000 Mijn eigen theorie over succes, en ik ben zeer 301 00:12:31,000 --> 00:12:34,000 geïnteresseerd in succes, ik wil heel graag succes hebben. 302 00:12:34,000 --> 00:12:36,000 Ik denk altijd: "Hoe kan ik succesvoller worden?" 303 00:12:36,000 --> 00:12:38,000 Maar naarmate ik ouder word, ga ik ook meer relativeren 304 00:12:38,000 --> 00:12:40,000 over wat het woord 'succes' eigenlijk betekent. 305 00:12:40,000 --> 00:12:42,000 Dit is een inzicht dat ik had over succes. 306 00:12:42,000 --> 00:12:45,000 Je kunt niet overal succesvol in zijn. 307 00:12:45,000 --> 00:12:47,000 Er wordt veel gepraat over de balans tussen werken en leven. 308 00:12:47,000 --> 00:12:50,000 Onzin. Je kunt niet alles hebben. Dat kan niet. 309 00:12:50,000 --> 00:12:52,000 Dus elke visie op succes 310 00:12:52,000 --> 00:12:54,000 moet ook erkennen wat er bij inschiet, 311 00:12:54,000 --> 00:12:56,000 waar het element van verlies zit. 312 00:12:56,000 --> 00:12:59,000 En wie wijs leeft, aanvaardt ook 313 00:12:59,000 --> 00:13:02,000 dat er een element moet zijn van niet-slagen. 314 00:13:02,000 --> 00:13:04,000 En heel vaak zijn onze ideeën 315 00:13:04,000 --> 00:13:06,000 over wat succesvol leven inhoudt, 316 00:13:06,000 --> 00:13:09,000 niet onze eigen ideeën. 317 00:13:09,000 --> 00:13:11,000 We zuigen ze op van anderen. 318 00:13:11,000 --> 00:13:13,000 Voor mannen is dat meestal de vader. 319 00:13:13,000 --> 00:13:15,000 En voor vrouwen de moeder. 320 00:13:15,000 --> 00:13:18,000 Deze boodschap wordt al zo'n 80 jaar door psychoanalytici verkondigd. 321 00:13:18,000 --> 00:13:21,000 En ook al heeft niemand er echt goed naar geluisterd, ik denk dat het waar is. 322 00:13:21,000 --> 00:13:23,000 Ook zuigen we boodschappen op 323 00:13:23,000 --> 00:13:25,000 van alles wat op tv is, van reclames 324 00:13:25,000 --> 00:13:27,000 tot markering, noem maar op. 325 00:13:27,000 --> 00:13:29,000 Dit zijn enorm sterke krachten, 326 00:13:29,000 --> 00:13:33,000 die bepalen wat we willen en hoe we onszelf zien. 327 00:13:33,000 --> 00:13:36,000 Wanneer we horen dat bankier een respectabel beroep is 328 00:13:36,000 --> 00:13:38,000 willen we allemaal bankier worden. 329 00:13:38,000 --> 00:13:41,000 Zodra het niet meer zo respectabel is, zijn we niet meer geïnteresseerd. 330 00:13:41,000 --> 00:13:44,000 We zijn zeer ontvankelijk. 331 00:13:44,000 --> 00:13:47,000 Dus wat ik wil bepleiten is niet 332 00:13:47,000 --> 00:13:49,000 dat we onze ideeën over succes opgeven. 333 00:13:49,000 --> 00:13:51,000 Maar we moeten wel zorgen dat het onze eigen ideeën zijn. 334 00:13:51,000 --> 00:13:53,000 We moeten ons concentreren op onze ideeën. 335 00:13:53,000 --> 00:13:56,000 Er ons ervan verzekeren dat ze van ons zijn, 336 00:13:56,000 --> 00:13:58,000 dat we echt de makers van onze eigen ambities zijn. 337 00:13:58,000 --> 00:14:00,000 Want het is erg genoeg als je niet krijgt wat je wilt. 338 00:14:00,000 --> 00:14:03,000 Erger is het nog als je een idee hebt 339 00:14:03,000 --> 00:14:06,000 van wat je wilt, maar uiteindelijk moet ontdekken 340 00:14:06,000 --> 00:14:09,000 dat je dat eigenlijk helemaal niet wilde. 341 00:14:09,000 --> 00:14:11,000 Hiermee ga ik afsluiten. 342 00:14:11,000 --> 00:14:14,000 Wat ik nog wil benadrukken, is 343 00:14:14,000 --> 00:14:16,000 hoe dan ook, succes, ja. 344 00:14:16,000 --> 00:14:18,000 Maar laten we aanvaarden dat onze ideeën soms afwijken. 345 00:14:18,000 --> 00:14:21,000 Laten we onze gedachten over succes eens nader beschouwen. 346 00:14:21,000 --> 00:14:25,000 En ervoor zorgen dat onze ideeën over succes werkelijk van onszelf zijn. 347 00:14:25,000 --> 00:14:27,000 Dank u wel. 348 00:14:27,000 --> 00:14:43,000 (Applaus) 349 00:14:43,000 --> 00:14:45,000 Chris Anderson: Dat was interessant. Hoe verzoent u 350 00:14:45,000 --> 00:14:50,000 het idee van iemand die -- 351 00:14:50,000 --> 00:14:53,000 dat het slecht is iemand te zien als een 'loser', 352 00:14:53,000 --> 00:14:57,000 met het idee van je leven in eigen hand nemen? 353 00:14:57,000 --> 00:15:00,000 En dat een samenleving die dat stimuleert, 354 00:15:00,000 --> 00:15:03,000 misschien niet zonder winnaars en verliezers kan? 355 00:15:03,000 --> 00:15:06,000 Alain de Botton: Ja, ik denk dat het vooral de willekeur is 356 00:15:06,000 --> 00:15:08,000 van het winnen en verliezen wat ik wilde benadrukken. 357 00:15:08,000 --> 00:15:10,000 Want het accent ligt vandaag de dag zoveel 358 00:15:10,000 --> 00:15:12,000 op de rechtvaardigheid van alles. 359 00:15:12,000 --> 00:15:14,000 Daar spreken politici altijd over. 360 00:15:14,000 --> 00:15:17,000 Nu geloof ik heilig in rechtvaardigheid, maar het is gewoon onmogelijk. 361 00:15:17,000 --> 00:15:19,000 Dus moeten we alles doen wat we kunnen, 362 00:15:19,000 --> 00:15:21,000 alles wat we kunnen om het na te streven. 363 00:15:21,000 --> 00:15:23,000 Maar aan het eind van het liedje moeten we bedenken 364 00:15:23,000 --> 00:15:26,000 dat wie we ook tegenover ons hebben, wat er ook met hen is gebeurd, 365 00:15:26,000 --> 00:15:29,000 er een groot element van toeval meespeelt. 366 00:15:29,000 --> 00:15:31,000 En daarvoor probeer ik ruimte te scheppen. 367 00:15:31,000 --> 00:15:33,000 Anders wordt het wel erg claustrofobisch. 368 00:15:33,000 --> 00:15:35,000 Chris Anderson: Maar gelooft u dat u 369 00:15:35,000 --> 00:15:37,000 uw vriendelijkere, mildere filosofie over werk 370 00:15:37,000 --> 00:15:41,000 kunt combineren met een succesvolle economie? 371 00:15:41,000 --> 00:15:43,000 Of kan dat volgens u niet? 372 00:15:43,000 --> 00:15:45,000 Of zouden we daar niet zoveel nadruk op moeten leggen? 373 00:15:45,000 --> 00:15:48,000 Alain de Botton: De nachtmerrie is de gedachte dat 374 00:15:48,000 --> 00:15:52,000 we mensen het best aan het werk krijgen door ze angst aan te jagen. 375 00:15:52,000 --> 00:15:55,000 En hoe hardvochtiger de omgeving 376 00:15:55,000 --> 00:15:57,000 hoe meer mensen de uitdaging aangaan. 377 00:15:57,000 --> 00:16:01,000 Bedenk eens wie je als ideale vader zou willen hebben. 378 00:16:01,000 --> 00:16:04,000 De ideale vader is iemand die streng maar zachtaardig is. 379 00:16:04,000 --> 00:16:06,000 De lijn daartussen is moeilijk te trekken. 380 00:16:06,000 --> 00:16:10,000 We hebben zogezegd vaderfiguren nodig in onze samenleving, 381 00:16:10,000 --> 00:16:12,000 om te voorkomen dat we in extremen vervallen. 382 00:16:12,000 --> 00:16:16,000 Dat is de autoritaire, straffende figuur aan de ene kant, 383 00:16:16,000 --> 00:16:20,000 En de lakse, losgeslagen optie aan de andere kant. 384 00:16:20,000 --> 00:16:22,000 Chris Anderson: Alain de Botton. 385 00:16:22,000 --> 00:16:24,000 Alain de Botton: Dank u wel. 386 00:16:24,000 --> 00:16:34,000 (Applaus)