0:00:00.000,0:00:03.000 Gewoonlijk overkomt het mij, zo'n carrièrecrisis, 0:00:03.000,0:00:05.000 best vaak eigenlijk, op zondagavond, 0:00:05.000,0:00:07.000 als het net donker begint te worden, 0:00:07.000,0:00:10.000 en de kloof tussen mijn verwachtingen 0:00:10.000,0:00:14.000 en de werkelijkheid zo pijnlijk groot is, 0:00:14.000,0:00:17.000 dat ik uiteindelijk mezelf in slaap lig te huilen. 0:00:17.000,0:00:19.000 Ik vertel dit allemaal omdat 0:00:19.000,0:00:22.000 dit niet zomaar iets is waar ik alleen mee zit. 0:00:22.000,0:00:24.000 Misschien denkt u er anders over, 0:00:24.000,0:00:26.000 maar ik denk dat wij tegenwoordig regelmatig 0:00:26.000,0:00:28.000 last hebben van een carrièrecrisis, 0:00:28.000,0:00:30.000 van momenten waarop onze zekerheden 0:00:30.000,0:00:32.000 over ons leven, ons werk 0:00:32.000,0:00:36.000 botsen met een bedreigende werkelijkheid. 0:00:36.000,0:00:39.000 Misschien is het nu wel makkelijker dan ooit om een goede boterham te verdienen. 0:00:39.000,0:00:42.000 Maar waarschijnlijk was het nooit zo moeilijk 0:00:42.000,0:00:45.000 om kalm te blijven, en vrij van carrièreangst. 0:00:45.000,0:00:47.000 Ik zou nu graag willen kijken 0:00:47.000,0:00:49.000 naar enkele van de redenen waarom 0:00:49.000,0:00:52.000 we dit gevoel van angst over ons werk hebben. 0:00:52.000,0:00:54.000 En of we misschien slachtoffer zijn van een carrièrecrisis, 0:00:54.000,0:00:58.000 wanneer we onszelf zachtjes in slaap huilen. 0:00:58.000,0:01:01.000 Een van de redenen waarom we hieraan lijden 0:01:01.000,0:01:03.000 is omdat we omringd worden door snobs. 0:01:03.000,0:01:06.000 Nu heb ik slecht nieuws, 0:01:06.000,0:01:09.000 vooral voor onze gasten uit het buitenland. 0:01:09.000,0:01:11.000 Snobisme kent één groot probleem. 0:01:11.000,0:01:13.000 Soms denken mensen die hier niet vandaan komen 0:01:13.000,0:01:15.000 dat snobisme een typisch Brits verschijnsel is 0:01:15.000,0:01:18.000 met onze fixatie op landhuizen en titels. 0:01:18.000,0:01:20.000 Helaas klopt dat niet. 0:01:20.000,0:01:22.000 Snobisme komt overal ter wereld voor. 0:01:22.000,0:01:24.000 Wij zijn een mondiale organisatie. Dit is een mondiaal fenomeen. 0:01:24.000,0:01:26.000 Het is er. Wat is een snob? 0:01:26.000,0:01:29.000 Een snob is iemand die op basis van een klein stukje van jou 0:01:29.000,0:01:32.000 een totaal beeld vormt van wie je bent. 0:01:32.000,0:01:34.000 Dat is snobisme. 0:01:34.000,0:01:36.000 En het heersende type snobisme 0:01:36.000,0:01:38.000 is momenteel carrièresnobisme. 0:01:38.000,0:01:40.000 Je herkent het meteen op feestjes 0:01:40.000,0:01:43.000 wanneer je die bekende vraag krijgt die zo kenmerkend is 0:01:43.000,0:01:46.000 voor de vroege 21e eeuw: "Wat doe je?" 0:01:46.000,0:01:48.000 En hoe je die vraag beantwoordt, 0:01:48.000,0:01:50.000 bepaalt of mensen enorm verheugd zijn je te zien, 0:01:50.000,0:01:52.000 of op hun horloge kijken en zich excuseren. 0:01:52.000,0:01:53.000 (Gelach) 0:01:53.000,0:01:56.000 Goed, het tegendeel van een snob is je moeder. 0:01:56.000,0:01:58.000 (Gelach) 0:01:58.000,0:02:01.000 Niet zozeer uw moeder of de mijne, 0:02:01.000,0:02:03.000 maar de ideale moeder zogezegd. 0:02:03.000,0:02:05.000 Iemand die niet geeft om wat je bereikt hebt. 0:02:05.000,0:02:07.000 Maar helaas zijn de meeste mensen niet onze moeder. 0:02:07.000,0:02:10.000 Veel mensen koppelen de hoeveelheid tijd, 0:02:10.000,0:02:12.000 en liefde, niet in de zin van romantische liefde, 0:02:12.000,0:02:14.000 al zou dat wel wat zijn, 0:02:14.000,0:02:16.000 maar liefde in het algemeen, en respect 0:02:16.000,0:02:19.000 die ze ons willen geven, direct aan 0:02:19.000,0:02:21.000 onze positie op de sociale ladder. 0:02:21.000,0:02:24.000 En dat verklaart grotendeels waarom we zoveel om onze carrière geven. 0:02:24.000,0:02:28.000 En we zoveel waarde zijn gaan hechten aan materiële zaken. 0:02:28.000,0:02:31.000 Vaak wordt gezegd dat dit een materialistisch tijdperk is, 0:02:31.000,0:02:33.000 en dat we allemaal hebzuchtig zijn. 0:02:33.000,0:02:35.000 We zijn echter niet zozeer materialistisch, 0:02:35.000,0:02:37.000 we leven gewoon in een maatschappij 0:02:37.000,0:02:39.000 die een bepaalde emotionele beloning koppelt 0:02:39.000,0:02:42.000 aan de verwerving van materiële zaken. 0:02:42.000,0:02:45.000 We willen niet de spullen maar de beloning. 0:02:45.000,0:02:47.000 Zo kunnen we luxeartikelen ook bekijken. 0:02:47.000,0:02:49.000 Als u straks iemand in een Ferrari ziet rondrijden, 0:02:49.000,0:02:51.000 denk dan niet: "Daar gaat een hebberig iemand", 0:02:51.000,0:02:54.000 maar: "Dat is iemand die heel kwetsbaar is en liefde nodig heeft." 0:02:54.000,0:02:59.000 Met andere woorden -- (gelach) 0:02:59.000,0:03:01.000 voel medeleven in plaats van minachting. 0:03:01.000,0:03:03.000 Er zijn nog andere redenen -- 0:03:03.000,0:03:04.000 (Gelach) 0:03:04.000,0:03:06.000 Er zijn redenen waarom het nu misschien moeilijker is 0:03:06.000,0:03:08.000 om kalm te blijven dan ooit te voren. 0:03:08.000,0:03:11.000 Eén reden, en dat is paradoxaal omdat die gekoppeld is aan iets prettigs, 0:03:11.000,0:03:14.000 is de hoop die we hebben voor onze carrière. 0:03:14.000,0:03:16.000 Nog nooit waren de verwachtingen zo hooggespannen 0:03:16.000,0:03:19.000 over wat mensen tijdens hun leven kunnen bereiken. 0:03:19.000,0:03:22.000 Overal krijgen we te horen dat iedereen alles kan bereiken. 0:03:22.000,0:03:24.000 We hebben de klassenmaatschappij afgeschaft. 0:03:24.000,0:03:26.000 In ons stelsel kan iedereen opklimmen 0:03:26.000,0:03:28.000 naar elke gewenste positie. 0:03:28.000,0:03:30.000 Dat is een mooie gedachte. 0:03:30.000,0:03:34.000 Daarbij hoort het idee van gelijkheid: in wezen zijn we allen gelijk. 0:03:34.000,0:03:36.000 Er zijn geen scherp afgebakende 0:03:36.000,0:03:38.000 hiërarchieën meer. 0:03:38.000,0:03:40.000 Hierin schuilt één groot probleem. 0:03:40.000,0:03:42.000 En dat probleem heet afgunst. 0:03:42.000,0:03:45.000 Afgunst, er rust een groot taboe op. 0:03:45.000,0:03:48.000 Maar het is wel dé overheersende emotie in de moderne samenleving. 0:03:48.000,0:03:52.000 En afgunst is gekoppeld aan het idee van gelijkheid. Dat zit zo: 0:03:52.000,0:03:55.000 Het zou heel ongebruikelijk zijn als iemand hier, of een van onze kijkers, 0:03:55.000,0:03:57.000 jaloers zou zijn op de koningin. 0:03:57.000,0:04:00.000 Ook al is ze veel rijker dan u, 0:04:00.000,0:04:03.000 en heeft ze een heel groot huis. 0:04:03.000,0:04:07.000 We zijn niet jaloers op haar omdat ze te ongewoon is. 0:04:07.000,0:04:09.000 Ze is gewoon te vreemd. 0:04:09.000,0:04:11.000 We begrijpen haar niet. Ze praat gek. 0:04:11.000,0:04:13.000 Ze is raar. 0:04:13.000,0:04:17.000 Dus we snappen haar niet. En als je iemand niet snapt, voel je ook geen afgunst. 0:04:17.000,0:04:20.000 Hoe meer twee mensen op elkaar lijken, qua leeftijd, achtergrond, 0:04:20.000,0:04:23.000 hoe meer zij zich in elkaar herkennen, hoe groter de kans op afgunst is. 0:04:23.000,0:04:26.000 Ga daarom trouwens ook nooit naar een schoolreünie. 0:04:26.000,0:04:29.000 We identificeren ons met niemand zo sterk 0:04:29.000,0:04:31.000 als met onze oude klasgenoten. 0:04:31.000,0:04:34.000 Maar het probleem is dat onze maatschappij de hele wereld verandert 0:04:34.000,0:04:36.000 in een school. Iedereen draagt jeans, iedereen is hetzelfde. 0:04:36.000,0:04:38.000 Maar toch ook weer niet. 0:04:38.000,0:04:41.000 Naast het gevoel van gelijkheid bestaan dus ook enorme verschillen. 0:04:41.000,0:04:44.000 En dat levert een zeer gespannen situatie op. 0:04:44.000,0:04:46.000 Tegenwoordig is het net zo onwaarschijnlijk 0:04:46.000,0:04:48.000 om even rijk en beroemd te worden als Bill Gates, 0:04:48.000,0:04:50.000 als het in de 17e eeuw was 0:04:50.000,0:04:53.000 om toe te treden tot de Franse adel. 0:04:53.000,0:04:55.000 Maar het voelt niet zo. 0:04:55.000,0:04:58.000 Tijdschriften en andere media geven ons het gevoel 0:04:58.000,0:05:01.000 dat als we maar energie hebben, wat handige technische ideeën, 0:05:01.000,0:05:05.000 en een garage, wij óók iets groots kunnen beginnen. 0:05:05.000,0:05:06.000 (Gelach) 0:05:06.000,0:05:09.000 En de gevolgen hiervan zijn te vinden in de boekwinkel. 0:05:09.000,0:05:12.000 Als u daar bij de zelfhulpafdeling kijkt, 0:05:12.000,0:05:14.000 wat ik soms doe, 0:05:14.000,0:05:16.000 als u de zelfhulpboeken analyseert die nu 0:05:16.000,0:05:18.000 worden uitgegeven, zijn er in wezen twee soorten. 0:05:18.000,0:05:21.000 De eerste zegt: "Je kunt het! Alles is mogelijk!" 0:05:21.000,0:05:24.000 En de andere soort vertelt hoe we moeten omgaan 0:05:24.000,0:05:27.000 met wat we een 'lage eigendunk' noemen, 0:05:27.000,0:05:29.000 of 'een negatief zelfbeeld'. 0:05:29.000,0:05:31.000 Er is een wezenlijk verband 0:05:31.000,0:05:35.000 tussen een samenleving die mensen voorhoudt dat ze alles kunnen, 0:05:35.000,0:05:37.000 en het hebben van een negatief zelfbeeld. 0:05:37.000,0:05:39.000 Dat is een andere manier waarop iets positiefs 0:05:39.000,0:05:41.000 een lelijk bijeffect kan hebben. 0:05:41.000,0:05:44.000 Er is nog een reden waarom we ons angstiger voelen 0:05:44.000,0:05:48.000 over onze carrière en onze status in de wereld, dan ooit te voren. 0:05:48.000,0:05:50.000 En die is ook weer gekoppeld aan iets prettigs. 0:05:50.000,0:05:53.000 Namelijk: meritocratie. 0:05:53.000,0:05:55.000 Iedereen, politici links en rechts, 0:05:55.000,0:05:57.000 is het erover eens dat meritocratie mooi is 0:05:57.000,0:06:01.000 en we moeten streven naar een echte meritocratische samenleving. 0:06:01.000,0:06:05.000 Maar wat is een meritocratische samenleving? 0:06:05.000,0:06:07.000 Dat is een maatschappij waarin je, 0:06:07.000,0:06:09.000 als je talent en energie en vaardigheden hebt, 0:06:09.000,0:06:11.000 de top zult bereiken. Niet houdt je tegen. 0:06:11.000,0:06:14.000 Het is een prachtidee. Het probleem is 0:06:14.000,0:06:16.000 dat als je echt in een samenleving gelooft 0:06:16.000,0:06:19.000 waar degenen die de top verdienen, de top ook bereiken, 0:06:19.000,0:06:22.000 je dus ook, en op een veel kwalijker manier, 0:06:22.000,0:06:25.000 in een samenleving gelooft waar degenen die de goot verdienen, 0:06:25.000,0:06:28.000 ook in de goot belanden, en daar blijven. 0:06:28.000,0:06:31.000 Met andere woorden: je positie in het leven is ineens 0:06:31.000,0:06:33.000 niet meer toevallig, maar verdiend. 0:06:33.000,0:06:36.000 En dat maakt mislukken nog veel verpletterender. 0:06:36.000,0:06:38.000 Wanneer je in de middeleeuwen, in Engeland, 0:06:38.000,0:06:40.000 een heel arm iemand zag, 0:06:40.000,0:06:43.000 werd die persoon 'onfortuinlijk' genoemd. 0:06:43.000,0:06:47.000 Iemand die letterlijk niet door het fortuin was gezegend, een onfortuinlijke. 0:06:47.000,0:06:49.000 Vandaag de dag, en vooral in Amerika, 0:06:49.000,0:06:51.000 wordt iemand in de onderste regionen van de samenleving 0:06:51.000,0:06:54.000 onvriendelijk aangeduid als een 'loser', een verliezer. 0:06:54.000,0:06:57.000 Er is een wezenlijk verschil tussen een onfortuinlijke en een verliezer. 0:06:57.000,0:07:00.000 En dat illustreert 400 jaar evolutie in de samenleving 0:07:00.000,0:07:03.000 en ons geloof in wie er verantwoordelijk is voor ons leven. 0:07:03.000,0:07:06.000 Het zijn niet langer de goden, wij zijn het. Wij hebben het heft in handen. 0:07:06.000,0:07:08.000 Dat is fantastisch als het goed met je gaat, 0:07:08.000,0:07:10.000 maar vernietigend als dat niet zo is. 0:07:10.000,0:07:13.000 In het slechtste geval leidt dat volgens sociologen 0:07:13.000,0:07:17.000 als Emil Durkheim tot hogere zelfmoordcijfers. 0:07:17.000,0:07:20.000 Zelfmoord komt vaker voor in ontwikkelde, individualistische landen 0:07:20.000,0:07:22.000 dan in andere delen van de wereld. 0:07:22.000,0:07:24.000 En een van de redenen daarvoor is dat mensen alles 0:07:24.000,0:07:26.000 wat er met hen gebeurt, heel persoonlijk opvatten. 0:07:26.000,0:07:30.000 Zij zijn eigenaar van hun eigen succes, maar ook van hun eigen falen. 0:07:30.000,0:07:32.000 Is er ook nog ontsnapping mogelijk aan die druk 0:07:32.000,0:07:34.000 die ik zojuist heb geschetst? 0:07:34.000,0:07:36.000 Ik denk van wel. Laten we het eens bekijken. 0:07:36.000,0:07:38.000 Neem nu de meritocratie. 0:07:38.000,0:07:41.000 Het idee dat iedereen krijgt wat hem toekomt. 0:07:41.000,0:07:44.000 Volgens mij een idioot idee, volslagen idioot. 0:07:44.000,0:07:46.000 Ik steun elke linkse of rechtse politicus 0:07:46.000,0:07:48.000 met enigszins acceptabele meritocratische denkbeelden. 0:07:48.000,0:07:50.000 Ik ben zelf ook een meritocraat in die zin. 0:07:50.000,0:07:52.000 Maar het is gekkenwerk om te denken dat we ooit 0:07:52.000,0:07:56.000 een werkelijke meritocratie zullen bereiken. Een onmogelijke droom. 0:07:56.000,0:07:58.000 De gedachte dat we een samenleving creëren 0:07:58.000,0:08:00.000 waar letterlijk iedereen punten krijgt, 0:08:00.000,0:08:02.000 de goeden bovenaan en de slechten onderaan, 0:08:02.000,0:08:04.000 en dat dit helemaal naar behoren werkt, dat is onmogelijk. 0:08:04.000,0:08:06.000 Er zijn gewoon te veel onzekere factoren. 0:08:06.000,0:08:08.000 Ongelukken, hoe je geboren wordt, 0:08:08.000,0:08:11.000 er kan zomaar iets op iemands hoofd vallen, ziekte, wat dan ook. 0:08:11.000,0:08:13.000 We kunnen dat nooit allemaal een cijfer geven. 0:08:13.000,0:08:15.000 We zullen nooit iedereen op waarde kunnen schatten. 0:08:15.000,0:08:18.000 Een prachtig citaat van Augustinus uit "De Stad van God" 0:08:18.000,0:08:22.000 luidt dat het een zonde is iemand te beoordelen op zijn ambt. 0:08:22.000,0:08:24.000 Met andere woorden: 0:08:24.000,0:08:26.000 het is een zonde je een beeld te vormen van iemand 0:08:26.000,0:08:28.000 op grond van zijn visitekaartje. 0:08:28.000,0:08:30.000 Het is niet de positie die telt. 0:08:30.000,0:08:32.000 En volgens Augustinus 0:08:32.000,0:08:34.000 kan alleen God iedereen op zijn plaats zetten. 0:08:34.000,0:08:36.000 En dat gebeurt op de Dag des Oordeels 0:08:36.000,0:08:38.000 met engelen en trompetten en de hemel die opensplijt. 0:08:38.000,0:08:41.000 Krankzinnig idee voor een vrijdenker zoals ik. 0:08:41.000,0:08:43.000 Toch schuilt er iets heel waardevols in dat idee. 0:08:43.000,0:08:47.000 Het betekent: oordeel niet te snel. 0:08:47.000,0:08:50.000 Je kunt iemands werkelijke waarde niet weten. 0:08:50.000,0:08:52.000 Dat is een deel van iemand dat wij niet kennen. 0:08:52.000,0:08:55.000 En we moeten niet doen alsof dat wel zo is. 0:08:55.000,0:08:58.000 Er is nog iets anders dat soelaas biedt. 0:08:58.000,0:09:01.000 Wanneer we denken aan mislukken in het leven, 0:09:01.000,0:09:03.000 zijn we hier niet zozeer bang voor vanwege 0:09:03.000,0:09:05.000 het verlies van inkomen of status. 0:09:05.000,0:09:09.000 We vrezen het oordeel en de spot van anderen. En terecht. 0:09:09.000,0:09:11.000 Weet u, de belangrijkste bron voor spot 0:09:11.000,0:09:13.000 is vandaag de dag de krant. 0:09:13.000,0:09:15.000 U kunt de krant niet openslaan of hij staat vol met 0:09:15.000,0:09:17.000 mensen die er een zooitje van hebben gemaakt. 0:09:17.000,0:09:20.000 Met de foute persoon naar bed geweest, fout spul geslikt. 0:09:20.000,0:09:22.000 Een foute wet aangenomen of wat dan ook. 0:09:22.000,0:09:25.000 En nu zijn zij een bron van spot. 0:09:25.000,0:09:28.000 Dus ze zijn mislukt. En worden 'losers' genoemd. 0:09:28.000,0:09:30.000 Maar is er dan geen alternatief? 0:09:30.000,0:09:32.000 De westerse traditie kent een prachtig alternatief. 0:09:32.000,0:09:35.000 Dat is de tragedie. 0:09:35.000,0:09:38.000 Het treurspel uit de theaters van de oude Grieken 0:09:38.000,0:09:40.000 in de vijfde eeuw voor Christus, was een kunstvorm 0:09:40.000,0:09:43.000 gewijd aan het falen van mensen. 0:09:43.000,0:09:47.000 En hen mededogen verlenen, 0:09:47.000,0:09:51.000 wat ze in het gewone leven niet zouden krijgen. 0:09:51.000,0:09:52.000 Toen ik een paar jaar geleden hierover nadacht, 0:09:52.000,0:09:54.000 ging ik naar "The Sunday Sport", 0:09:54.000,0:09:57.000 een sensatiekrantje dat ik niet zou aanraden te gaan lezen 0:09:57.000,0:09:59.000 als u het niet al kent. 0:09:59.000,0:10:01.000 En ik had een gesprek met hen 0:10:01.000,0:10:04.000 over enkele van de grote westerse tragedies. 0:10:04.000,0:10:06.000 Ik was benieuwd hoe zij de essentie zouden vatten 0:10:06.000,0:10:09.000 van bepaalde verhalen als ze als nieuws 0:10:09.000,0:10:12.000 op een zaterdagmiddag bij de redactie zouden binnenkomen. 0:10:12.000,0:10:14.000 Dus vertelde ik over Othello. Ze kenden het verhaal niet maar waren wel geboeid. 0:10:14.000,0:10:15.000 (Gelach) 0:10:15.000,0:10:18.000 En ik vroeg hen een krantenkop voor dit verhaal te maken. 0:10:18.000,0:10:21.000 Het werd: "Immigrant doodt senatorsdochter uit blinde liefde" 0:10:21.000,0:10:23.000 in chocoladeletters. 0:10:23.000,0:10:25.000 Ik vertelde ze het verhaal van Madame Bovary. 0:10:25.000,0:10:27.000 Een ontdekking waarover ze ook heel enthousiast waren. 0:10:27.000,0:10:32.000 Ze schreven: "Koopzieke overspelige slikt rattengif na kredietfraude". 0:10:32.000,0:10:33.000 (Gelach) 0:10:33.000,0:10:35.000 En nu mijn favoriet. 0:10:35.000,0:10:37.000 Die jongens zijn echt geniaal op hun manier. 0:10:37.000,0:10:39.000 Mijn favoriet is "Koning Oedipus" van Sophokles. 0:10:39.000,0:10:42.000 "Verblind na sex met moeder". 0:10:42.000,0:10:45.000 (Gelach) 0:10:45.000,0:10:47.000 (Applaus) 0:10:47.000,0:10:50.000 Dus aan de ene kant van mijn spectrum 0:10:50.000,0:10:52.000 staat het boulevardblaadje. 0:10:52.000,0:10:55.000 En aan de andere kant de tragedie en het treurspel. 0:10:55.000,0:10:57.000 Ik bepleit dus in feite dat we iets 0:10:57.000,0:10:59.000 zouden moeten leren van het treurspel. 0:10:59.000,0:11:02.000 Het zou idioot zijn Hamlet een 'loser' te noemen. 0:11:02.000,0:11:05.000 Hij is geen verliezer, ook al heeft hij verloren. 0:11:05.000,0:11:07.000 Dat is de boodschap van de tragedie voor ons, 0:11:07.000,0:11:10.000 en waarom het zo ontzettend belangrijk is. 0:11:10.000,0:11:12.000 Wat er tegenwoordig ook aan de hand is, 0:11:12.000,0:11:14.000 en waarom we zo benauwd zijn, 0:11:14.000,0:11:17.000 is dat de samenleving geen kern heeft die niet-menselijk is. 0:11:17.000,0:11:19.000 We zijn de eersten die in een wereld leven 0:11:19.000,0:11:22.000 waarin we niets anders aanbidden dan onszelf. 0:11:22.000,0:11:24.000 We hebben een hoge dunk van onszelf. Prima. 0:11:24.000,0:11:27.000 We zijn op de maan geweest. We hebben hele bijzondere dingen gedaan. 0:11:27.000,0:11:29.000 En dus zijn we geneigd onszelf te aanbidden. 0:11:29.000,0:11:31.000 Onze helden zijn menselijke helden. 0:11:31.000,0:11:33.000 Dat is nog nooit eerder voorgekomen. 0:11:33.000,0:11:35.000 De meeste andere samenlevingen hadden in de kern 0:11:35.000,0:11:37.000 de aanbidding voor iets bovenaards: een god, 0:11:37.000,0:11:39.000 een geest, een natuurkracht, het heelal. 0:11:39.000,0:11:42.000 Wat dan ook, iets anders dat wordt aanbeden. 0:11:42.000,0:11:44.000 We zijn dat afgeleerd. 0:11:44.000,0:11:46.000 Daarom trekt de natuur ons ook zo aan. 0:11:46.000,0:11:49.000 Niet omdat dat zo gezond is, ook al wordt het vaak wel zo gebracht. 0:11:49.000,0:11:53.000 Maar omdat het een vlucht is uit het menselijke mierennest. 0:11:53.000,0:11:55.000 Een vlucht voor onze eigen rivaliteit, 0:11:55.000,0:11:57.000 en onze eigen drama's. 0:11:57.000,0:11:59.000 Daarom zien we graag gletsjers en oceanen, 0:11:59.000,0:12:03.000 en beschouwen we de aarde van buitenaf. 0:12:03.000,0:12:07.000 We willen graag in contact zijn met iets dat niet-menselijk is. 0:12:07.000,0:12:11.000 Dat is enorm belangrijk voor ons. 0:12:11.000,0:12:14.000 Ik heb het nu gehad over succes en mislukken. 0:12:14.000,0:12:17.000 Een van de interessante kanten van succes 0:12:17.000,0:12:19.000 is dat we denken te weten wat het inhoudt. 0:12:19.000,0:12:21.000 Als ik zeg dat er iemand achter het scherm staat 0:12:21.000,0:12:24.000 die heel erg succesvol is, hebt u daar meteen allerlei ideeën bij. 0:12:24.000,0:12:26.000 U denkt dan dat diegene veel geld heeft verdiend, 0:12:26.000,0:12:29.000 of roem heeft verworven op een bepaald terrein. 0:12:29.000,0:12:31.000 Mijn eigen theorie over succes, en ik ben zeer 0:12:31.000,0:12:34.000 geïnteresseerd in succes, ik wil heel graag succes hebben. 0:12:34.000,0:12:36.000 Ik denk altijd: "Hoe kan ik succesvoller worden?" 0:12:36.000,0:12:38.000 Maar naarmate ik ouder word, ga ik ook meer relativeren 0:12:38.000,0:12:40.000 over wat het woord 'succes' eigenlijk betekent. 0:12:40.000,0:12:42.000 Dit is een inzicht dat ik had over succes. 0:12:42.000,0:12:45.000 Je kunt niet overal succesvol in zijn. 0:12:45.000,0:12:47.000 Er wordt veel gepraat over de balans tussen werken en leven. 0:12:47.000,0:12:50.000 Onzin. Je kunt niet alles hebben. Dat kan niet. 0:12:50.000,0:12:52.000 Dus elke visie op succes 0:12:52.000,0:12:54.000 moet ook erkennen wat er bij inschiet, 0:12:54.000,0:12:56.000 waar het element van verlies zit. 0:12:56.000,0:12:59.000 En wie wijs leeft, aanvaardt ook 0:12:59.000,0:13:02.000 dat er een element moet zijn van niet-slagen. 0:13:02.000,0:13:04.000 En heel vaak zijn onze ideeën 0:13:04.000,0:13:06.000 over wat succesvol leven inhoudt, 0:13:06.000,0:13:09.000 niet onze eigen ideeën. 0:13:09.000,0:13:11.000 We zuigen ze op van anderen. 0:13:11.000,0:13:13.000 Voor mannen is dat meestal de vader. 0:13:13.000,0:13:15.000 En voor vrouwen de moeder. 0:13:15.000,0:13:18.000 Deze boodschap wordt al zo'n 80 jaar door psychoanalytici verkondigd. 0:13:18.000,0:13:21.000 En ook al heeft niemand er echt goed naar geluisterd, ik denk dat het waar is. 0:13:21.000,0:13:23.000 Ook zuigen we boodschappen op 0:13:23.000,0:13:25.000 van alles wat op tv is, van reclames 0:13:25.000,0:13:27.000 tot markering, noem maar op. 0:13:27.000,0:13:29.000 Dit zijn enorm sterke krachten, 0:13:29.000,0:13:33.000 die bepalen wat we willen en hoe we onszelf zien. 0:13:33.000,0:13:36.000 Wanneer we horen dat bankier een respectabel beroep is 0:13:36.000,0:13:38.000 willen we allemaal bankier worden. 0:13:38.000,0:13:41.000 Zodra het niet meer zo respectabel is, zijn we niet meer geïnteresseerd. 0:13:41.000,0:13:44.000 We zijn zeer ontvankelijk. 0:13:44.000,0:13:47.000 Dus wat ik wil bepleiten is niet 0:13:47.000,0:13:49.000 dat we onze ideeën over succes opgeven. 0:13:49.000,0:13:51.000 Maar we moeten wel zorgen dat het onze eigen ideeën zijn. 0:13:51.000,0:13:53.000 We moeten ons concentreren op onze ideeën. 0:13:53.000,0:13:56.000 Er ons ervan verzekeren dat ze van ons zijn, 0:13:56.000,0:13:58.000 dat we echt de makers van onze eigen ambities zijn. 0:13:58.000,0:14:00.000 Want het is erg genoeg als je niet krijgt wat je wilt. 0:14:00.000,0:14:03.000 Erger is het nog als je een idee hebt 0:14:03.000,0:14:06.000 van wat je wilt, maar uiteindelijk moet ontdekken 0:14:06.000,0:14:09.000 dat je dat eigenlijk helemaal niet wilde. 0:14:09.000,0:14:11.000 Hiermee ga ik afsluiten. 0:14:11.000,0:14:14.000 Wat ik nog wil benadrukken, is 0:14:14.000,0:14:16.000 hoe dan ook, succes, ja. 0:14:16.000,0:14:18.000 Maar laten we aanvaarden dat onze ideeën soms afwijken. 0:14:18.000,0:14:21.000 Laten we onze gedachten over succes eens nader beschouwen. 0:14:21.000,0:14:25.000 En ervoor zorgen dat onze ideeën over succes werkelijk van onszelf zijn. 0:14:25.000,0:14:27.000 Dank u wel. 0:14:27.000,0:14:43.000 (Applaus) 0:14:43.000,0:14:45.000 Chris Anderson: Dat was interessant. Hoe verzoent u 0:14:45.000,0:14:50.000 het idee van iemand die -- 0:14:50.000,0:14:53.000 dat het slecht is iemand te zien als een 'loser', 0:14:53.000,0:14:57.000 met het idee van je leven in eigen hand nemen? 0:14:57.000,0:15:00.000 En dat een samenleving die dat stimuleert, 0:15:00.000,0:15:03.000 misschien niet zonder winnaars en verliezers kan? 0:15:03.000,0:15:06.000 Alain de Botton: Ja, ik denk dat het vooral de willekeur is 0:15:06.000,0:15:08.000 van het winnen en verliezen wat ik wilde benadrukken. 0:15:08.000,0:15:10.000 Want het accent ligt vandaag de dag zoveel 0:15:10.000,0:15:12.000 op de rechtvaardigheid van alles. 0:15:12.000,0:15:14.000 Daar spreken politici altijd over. 0:15:14.000,0:15:17.000 Nu geloof ik heilig in rechtvaardigheid, maar het is gewoon onmogelijk. 0:15:17.000,0:15:19.000 Dus moeten we alles doen wat we kunnen, 0:15:19.000,0:15:21.000 alles wat we kunnen om het na te streven. 0:15:21.000,0:15:23.000 Maar aan het eind van het liedje moeten we bedenken 0:15:23.000,0:15:26.000 dat wie we ook tegenover ons hebben, wat er ook met hen is gebeurd, 0:15:26.000,0:15:29.000 er een groot element van toeval meespeelt. 0:15:29.000,0:15:31.000 En daarvoor probeer ik ruimte te scheppen. 0:15:31.000,0:15:33.000 Anders wordt het wel erg claustrofobisch. 0:15:33.000,0:15:35.000 Chris Anderson: Maar gelooft u dat u 0:15:35.000,0:15:37.000 uw vriendelijkere, mildere filosofie over werk 0:15:37.000,0:15:41.000 kunt combineren met een succesvolle economie? 0:15:41.000,0:15:43.000 Of kan dat volgens u niet? 0:15:43.000,0:15:45.000 Of zouden we daar niet zoveel nadruk op moeten leggen? 0:15:45.000,0:15:48.000 Alain de Botton: De nachtmerrie is de gedachte dat 0:15:48.000,0:15:52.000 we mensen het best aan het werk krijgen door ze angst aan te jagen. 0:15:52.000,0:15:55.000 En hoe hardvochtiger de omgeving 0:15:55.000,0:15:57.000 hoe meer mensen de uitdaging aangaan. 0:15:57.000,0:16:01.000 Bedenk eens wie je als ideale vader zou willen hebben. 0:16:01.000,0:16:04.000 De ideale vader is iemand die streng maar zachtaardig is. 0:16:04.000,0:16:06.000 De lijn daartussen is moeilijk te trekken. 0:16:06.000,0:16:10.000 We hebben zogezegd vaderfiguren nodig in onze samenleving, 0:16:10.000,0:16:12.000 om te voorkomen dat we in extremen vervallen. 0:16:12.000,0:16:16.000 Dat is de autoritaire, straffende figuur aan de ene kant, 0:16:16.000,0:16:20.000 En de lakse, losgeslagen optie aan de andere kant. 0:16:20.000,0:16:22.000 Chris Anderson: Alain de Botton. 0:16:22.000,0:16:24.000 Alain de Botton: Dank u wel. 0:16:24.000,0:16:34.000 (Applaus)