1
00:00:08,402 --> 00:00:10,652
1750'li yılların başında,

2
00:00:10,652 --> 00:00:13,972
22 yaşındaki Benjamin Banneker
adında bir adam

3
00:00:13,972 --> 00:00:17,821
büyük bir dikkat ile ağaçları oyarak
dişli çarklar yaptı.

4
00:00:17,821 --> 00:00:20,052
Çalar saatin karmaşık iç yapısını

5
00:00:20,052 --> 00:00:22,692
oluşturmak için parçaları
bir araya getirdi ve

6
00:00:22,692 --> 00:00:26,079
her saat başı çalmasını umdu.

7
00:00:26,079 --> 00:00:29,803
Elinde sadece ilham alabileceği
bir cep saati

8
00:00:29,803 --> 00:00:32,107
ve hesaplamaları vardı.

9
00:00:32,107 --> 00:00:34,829
Ama buna rağmen onun dikkatli
çalışması işe yaradı.

10
00:00:34,829 --> 00:00:38,790
Çalar saat yüzyıllardan beri
her yerde vardı ama

11
00:00:38,790 --> 00:00:42,898
Banneker'ın ki Amerika'da bir ilkti

12
00:00:42,898 --> 00:00:46,603
ve ülke çapında büyülenmiş
birçok ziyaretçi geliyordu.

13
00:00:46,603 --> 00:00:48,106
Zekasının bir göstergesi olarak

14
00:00:48,106 --> 00:00:53,172
saat Banneker'ın hayatı boyunca çaldı.

15
00:00:53,172 --> 00:00:57,223
1731'de Baltimore, Maryland'te 
kölelikten kurtulmuş bir çiftlikte doğdu

16
00:00:57,223 --> 00:00:58,633
ve ilk günlerinden beri

17
00:00:58,633 --> 00:01:01,822
Banneker matematik ve bilime aşıktı.

18
00:01:01,822 --> 00:01:06,492
Onun bilgiye olan açlığı
kendi kendine öğrendiği astronomi,

19
00:01:06,492 --> 00:01:07,852
matematik,

20
00:01:07,852 --> 00:01:08,932
mühendislik

21
00:01:08,932 --> 00:01:11,623
ve doğa incelemeleri ile daha da arttı.

22
00:01:11,623 --> 00:01:14,614
Bir yetişkin olduğunda, tıpkı
1789'daki güneş tutulması gibi,

23
00:01:14,614 --> 00:01:16,804
ay ve güneş tutulmasını doğru bir şekilde

24
00:01:16,804 --> 00:01:19,754
izah edebilmek için astronomiyi
ve sahip olduğu

25
00:01:19,754 --> 00:01:24,344
matematik becerisini arazi planlama
alanında kullandı.

26
00:01:24,344 --> 00:01:28,594
Bu yetenekler, yerel bir iş adamı olan
ve aynı zamanda

27
00:01:28,594 --> 00:01:32,634
ABD'nin genel sekreterliğini yapan
Andrew Ellicott'ın dikkatini çekti.

28
00:01:32,634 --> 00:01:35,824
1791 yılında Banneker'ın becerilerini
keşfeden Ellicott,

29
00:01:35,824 --> 00:01:39,934
onu ulusun başkentinin düzeninin
planlandığı prestijli bir projeye

30
00:01:39,934 --> 00:01:43,244
asistan olarak atadı.

31
00:01:43,244 --> 00:01:47,105
Bu arada Banneker, müthiş zekasını
çiftçilik alanına da yönlendirdi.

32
00:01:47,105 --> 00:01:51,467
Bilimsel uzmanlığını, ailesinin tütün
tarlasında yeni tarımsal

33
00:01:51,467 --> 00:01:54,126
yöntemlere öncülük etmek için kullandı.

34
00:01:54,126 --> 00:01:56,105
Doğaya olan ilgisi, onu çekirgelerin

35
00:01:56,105 --> 00:02:00,946
bela olan yaşam döngüsü üzerine
bir araştırmaya itti.

36
00:02:00,946 --> 00:02:05,315
1792 yılı geldiğinde ise Banneker;
yıllık yayınlamaya başladı.

37
00:02:05,315 --> 00:02:09,856
Bunlar, ay ve güneş döngüleri,
hava tahminleri,

38
00:02:09,856 --> 00:02:11,665
ekim ve gelgit zaman tabloları

39
00:02:11,665 --> 00:02:14,596
hakkında yıllık ayrıntılı bilgiler
içeriyordu.

40
00:02:14,596 --> 00:02:17,374
Banneker ilk yıllığını
Virginia Dışişleri Bakanı

41
00:02:17,374 --> 00:02:20,988
Thomas Jefferson'a gönderdi.

42
00:02:20,988 --> 00:02:24,335
Bu, Jefferson başkan olmadan
10 yıl önceydi.

43
00:02:24,335 --> 00:02:27,206
Banneker ayrıca Jefferson'a
siyah insanlara karşı olan

44
00:02:27,206 --> 00:02:29,948
ön yargı için "absürt ve saçma fikir

45
00:02:29,948 --> 00:02:33,067
ve görüşleri ortadan kaldırmak
için her fırsatın kucaklamasını"

46
00:02:33,067 --> 00:02:36,166
içeren bir mektup yazdı.

47
00:02:36,166 --> 00:02:40,306
Jefferson yıllığı okudu ve Banneker'a 
çalışmalarını öven bir mektup yazdı.

48
00:02:40,306 --> 00:02:43,056
Banneker'ın gelecekteki başkan ile
yaptığı bu yazışmalar,

49
00:02:43,056 --> 00:02:45,976
Amerika'da sivil haklar
protesto mektuplarının

50
00:02:45,976 --> 00:02:49,156
belgelenmiş ilk örneği olarak
kabul ediliyor.

51
00:02:49,156 --> 00:02:51,706
Hayatının geri kalanında bunun için

52
00:02:51,706 --> 00:02:56,137
çalışmış ve köleliğe karşı olan tepkisini
yazarak belirtmiştir.

53
00:02:56,137 --> 00:02:58,639
Ömür boyu süren bir çalışma
ve aktivizm sonrası,

54
00:02:58,639 --> 00:03:02,567
Banneker, 1806 yılında 75 yaşındayken
hayata veda etti.

55
00:03:02,567 --> 00:03:05,898
Cenazesinin olduğu gün, bilinmeyen
bir nedenden ötürü evi yandı

56
00:03:05,898 --> 00:03:07,838
ve çalışmalarının büyük bir çoğunluğu,

57
00:03:07,838 --> 00:03:11,327
çalar saati de dahil olmak üzere
yok oldu.

58
00:03:11,327 --> 00:03:13,848
Ama mirası hâlâ yaşıyor.