Κάθομαι σ' ένα μπαράκι με δυο φίλους -
με δυο φίλους παντρεμένους, ζευγάρι.
Έχουν δύο μικρά παιδιά,
επτά πανεπιστημιακά πτυχία οι δύο μαζί,
μεγάλοι σπασίκλες, πολύ καλά παιδιά
μα με μεγάλη έλλειψη ύπνου.
Και μου κάνουν την ερώτηση
που ακούω συχνότερα από κάθε άλλη.
Λένε, «Λοιπόν, Έμιλυ,
με ποιον τρόπο τα ζευγάρια, καταλαβαίνεις,
διατηρούν έναν δυνατό ερωτικό δεσμό
με το πέρασμα των δεκαετιών;»
Είμαι ειδική στη σεξουαλική αγωγή,
γι' αυτό μου κάνουν τέτοιες ερωτήσεις,
κι είμαι κι εγώ μεγάλη σπασίκλα,
όπως αυτοί.
Αγαπώ την επιστήμη, γι' αυτόν τον λόγο
μπορώ να τους δώσω κάποια απάντηση.
Έρευνες έχουν αποδείξει με στοιχεία
ότι τα ζευγάρια που διατηρούν
δυνατούς ερωτικούς δεσμούς
στο πέρασμα των δεκαετιών
έχουν δύο πράγματα κοινά.
Προτού πω στους φίλους μου
ποια είναι αυτά τα κοινά,
πρέπει να τους πω ποια δεν είναι.
Δεν είναι ζευγάρια που έχουν
σεξουαλικές επαφές πολύ συχνά.
Σχεδόν κανείς μας δεν έχει
πολύ συχνά σεξουαλικές επαφές.
Έχουμε τόσα πράγματα να κάνουμε.
Ούτε κατ' ανάγκη όσοι κάνουν άγριο σεξ
δοκιμάζοντας διαρκώς περίεργα πράγματα.
Ίσα-ίσα, πρόσφατη έρευνα έδειξε
ότι τα ζευγάρια με την πιο καλή πρόβλεψη
σχετικά με την ερωτική και τη συνολική
ικανοποίηση από τη σχέση τους,
την καλύτερη πρόβλεψη τη δίνει
όχι το τι είδους σεξουαλική επαφή έχουν
ή πόσο συχνά ή πού την έχουν,
αλλά το αν χαϊδεύει ο ένας τον άλλο
μετά τη σεξουαλική επαφή.
Κι ούτε είναι κατ' ανάγκη ζευγάρια
που δεν μπορούν καθόλου να κρατήσουν
τα χέρια τους μακριά ο ένας απ' τον άλλο.
Ορισμένα είναι.
Βιώνουν αυτό που οι ερευνητές
ονομάζουν «αυθόρμητη επιθυμία»,
που μοιάζει να ξεφυτρώνει από το πουθενά.
Η Έρικα Μόουεν,
η σκιτσογράφος του βιβλίου μου,
ζωγραφίζει την αυθόρμητη επιθυμία
σαν αστραπή στα γεννητικά όργανα -
-Μπαμ!- ξαφνικά το θέλεις,
μέσα από το πουθενά.
Αυτός είναι ένας απόλυτα υγιής τρόπος
βίωσης της σεξουαλικής επιθυμίας.
Υπάρχει, όμως, κι άλλος τρόπος βίωσης
της σεξουαλικής επιθυμίας.
Ονομάζεται «ανταποκριτική επιθυμία».
Ενώ η αυθόρμητη επιθυμία προκύπτει
από την προσμονή της ευχαρίστησης,
η ανταποκριτική επιθυμία προκύπτει
ως απόκριση στην ευχαρίστηση.
Μια σύμβουλος σεξουαλικής υγείας
στο Νιου Τζέρζι, η Κριστίν Χάϊντ,
μου έμαθε τη σπουδαία μεταφορά
που λέει στους πελάτες της.
Τους λέει, φανταστείτε ότι σας καλεί
ο καλύτερός σας φίλος σας σ' ένα πάρτυ.
Εσείς δέχεστε να πάτε επειδή πρόκειται
για τον καλύτερο φίλο σας κι ένα πάρτυ.
Καθώς, όμως, πλησιάζει η ημερομηνία,
αρχίζετε να σκέφτεστε,
«Ωχ, θα μπλέξω στην κίνηση.
Πρέπει να βρούμε κάποιον
να κρατήσει το παιδί.
Σίγουρα θα θέλω να βάλω τα καλά μου
και να πάω εκεί πέρα
στο τέλος της εβδομάδας;
Βάζετε, όμως, τα καλά σας
και τελικά πηγαίνετε,
και τι συμβαίνει;
Περνάτε καλά στο πάρτι.
Αν διασκεδάζετε στο πάρτι,
κάτι κάνετε σωστά.
Στην περίπτωση του ερωτικού δεσμού,
είναι το ίδιο πράγμα.
Βάζετε τα καλά σας,
κανονίζετε με κάποιον
να σας κρατήσει το παιδί,
βάζετε το σώμα σας στο κρεβάτι,
αφήνετε το δέρμα σας να αγγίξει
το δέρμα του συντρόφου σας
κι επιτρέπετε στο σώμα σας
να ξυπνήσει και να θυμηθεί,
«Αχ, σωστά! Μου αρέσει αυτό.
Μου αρέσει αυτός ο άνθρωπος!»
Αυτή είναι η ανταποκριτική επιθυμία,
και είναι βασική για να κατανοήσουμε
όσους διατηρούν έναν δυνατό ερωτικό δεσμό
μακροπρόθεσμα,
επειδή -κι εδώ είναι το σημείο
όπου λέω στους φίλους μου
τα δύο χαρακτηριστικά όσων διατηρούν
έναν δυνατό ερωτικό δεσμό-
πρώτον, έχουν μια δυνατή φιλία
στη βάση της σχέσης τους.
Συγκεκριμένα, έχουν ισχυρή εμπιστοσύνη.
Η ερευνήτρια σχέσεων και θεραπεύτρια
που ανέπτυξε την θεραπεία
που βασίζεται στο συναίσθημα,
η Σου Τζόνσον,
συνοψίζει την έννοια της εμπιστοσύνης
σ' αυτό το ερώτημα:
Είσαι εκεί για μένα;
Ιδίως, είσαι συναισθηματικά παρών
και διαθέσιμος για μένα;
Οι φίλοι είναι εκεί ο ένας για τον άλλον.
Κατά πρώτον.
Το δεύτερο είναι ότι δίνουν
προτεραιότητα στη σεξουαλική επαφή.
Αποφασίζουν ότι μετράει για τη σχέση τους.
Επιλέγουν ν' αφήσουν στην άκρη
ό,τι άλλο μπορεί να κάνουν -
τα παιδιά που ανατρέφουν,
τις δουλειές τους,
τα άλλα μέλη της οικογένειας
που μπορεί να φροντίζουν,
τους άλλους φίλους με τους οποίους
μπορεί να θέλουν να βγουν.
Το να θέλουν απλώς να δουν τηλεόραση
ή να παν για ύπνο, Θεός φυλάξοι.
Διακόψτε τα όλα αυτά
και δημιουργήστε έναν προστατευμένο χώρο
όπου το μόνο που θα κάνετε
είναι να βάλετε το σώμα σας στο κρεβάτι
και ν' αφήσετε το δέρμα σας
ν' αγγίξει το δέρμα του συντρόφου σας.
Οπότε, αυτό είναι όλο:
καλύτερος φίλος,
προτεραιότητα στη σεξουαλική επαφή.
Τα είπα στους φίλους μου στο μπαράκι.
Τους έλεγα, καλύτερος φίλος,
προτεραιότητα στο σεξ, πάρτυ,
βάζετε το δέρμα σας, έλεγα,
πλάι στο δέρμα του συντρόφου σας.
Κι ένας από τους δυο κάνει, «Μπλιααχ».
(Γέλια)
Κι είπα, «Εντάξει, λοιπόν,
να το πρόβλημά σου».
(Γέλια)
Η δυσκολία δεν ήταν, κατ' ανάγκη,
ότι δεν ήθελαν να πάνε στο πάρτυ.
Αν η δυσκολία είναι απλώς έλλειψη
της αυθόρμητης επιθυμίας για πάρτυ,
ξέρεις τι πρέπει να κάνεις:
φοράς τα καλά σου και τελικά πηγαίνεις.
Αν περνάς καλά στο πάρτυ,
κάτι κάνεις σωστά.
Η δυσκολία τους ήταν ότι σ' αυτό το πάρτυ
εκείνης δεν της άρεσε ο μπουφές,
η μουσική δεν ήταν αυτή που προτιμάει,
και δεν ήταν απολύτως βέβαιη ότι είχε
και τις καλύτερες σχέσεις με τον κόσμο
που βρισκόταν στο πάρτυ.
Κι αυτό συμβαίνει διαρκώς:
ωραίοι άνθρωποι, που αγαπιούνται,
φτάνουν να τρέμουν τη σεξουαλική επαφή.
Αν τα ζευγάρια αυτά αναζητήσουν θεραπεία,
ο ειδικός θα τους βάλει να σταθούν όρθιοι
και θα βάλει ανάμεσα στα σώματά τους
τόση απόσταση, όση χρειάζονται
για να νιώθουν άνετα,
κι ο σύντροφος που ενδιαφέρεται λιγότερο
θα αφήσει κι άλλα πεντ' έξι μέτρα χώρου.
Κι η αληθινή δυσκολία είναι
ότι αυτός ο χώρος δεν είναι κενός.
Είναι ασφυκτικά γεμάτος
με εβδομάδες ή μήνες και βάλε
από «Δεν ακούς τι σου λέω»,
και από «Δεν ξέρω τι έχω πάθει εγώ
η δική σου κριτική πάντως δε βοηθάει»,
και από «Αν μ' αγαπούσες, θα»,
και από «Δεν είσαι εκεί για μένα».
Με χρόνια ολόκληρα, μπορεί,
από τέτοια δύσκολα συναισθήματα.
Στο βιβλίο χρησιμοποιώ
αυτή την παιδιάστικη μεταφορά
για τα δύσκολα συναισθήματα.
Είναι σαν σκαντζόχοιροι σε λήθαργο
που τους περιθάλπεις μέχρι
να βρεις τρόπο να τους αφήσεις να φύγουν
αντιμετωπίζοντάς τους
με καλοσύνη και συμπάθεια.
Τα ζευγάρια που παλεύουν να διατηρήσουν
έναν δυνατό ερωτικό δεσμό
η μεταξύ τους απόσταση είναι γεμάτη
με σκαντζόχοιρους σε λήθαργο.
Αυτό συμβαίνει σε κάθε σχέση διαρκείας.
Κι εσείς περιθάλπετε μια αγκαθωτή μπάλα
από σκαντζόχοιρους σε λήθαργο
ανάμεσα στον εαυτό σας
και το αγαπημένο σας πρόσωπο.
Η διαφορά των ζευγαριών που διατηρούν
έναν δυνατό ερωτικό δεσμό
από εκείνα που δεν το καταφέρνουν
δεν είναι ότι δεν βιώνουν
τέτοια δύσκολα, πληγωμένα αισθήματα,
είναι ότι στρέφονται προς αυτά
τα πληγωμένα αισθήματα
με καλοσύνη και συμπάθεια
ώστε να μπορέσουν να τ' αφήσουν ελεύθερα
κι οι ίδιοι να ξαναβρεθούν
κοντά ο ένας στον άλλον.
Οπότε οι φίλοι μου στο μπαράκι
αντιμετωπίζουν το κρυμμένο ερώτημα,
όχι, «Πώς διατηρούμε έναν δυνατό δεσμό;»
αλλά, «Πώς να ξαναβρούμε
το δρόμο της επιστροφής σ' αυτόν;»
Και, ναι, υπάρχει επιστημονικό υλικό
για ν' απαντήσω το ερώτημα,
αλλά στα 25 χρόνια της δουλειάς μου
ένα πράγμα που έχω μάθει είναι,
μερικές φορές,
να επικαλούμαι λιγότερο την επιστήμη,
και περισσότερο τους σκαντζόχοιρους.
Τους είπα, λοιπόν, για μένα.
Εγώ πέρασα μήνες γράφοντας ένα βιβλίο
για τη σεξουαλική ευημερία των γυναικών.
Σκεφτόμουν το σεξ όλη μέρα, κάθε μέρα,
κι είχα τόσο αγχωθεί με την εργασία αυτή
ώστε είχα μηδενικό ενδιαφέρον
για οποιαδήποτε μορφή σεξουαλικής επαφής.
Μετά πέρασα μήνες ταξιδεύοντας,
μιλώντας σε όποιον καθόταν ν' ακούσει
για τη σεξουαλική ευημερία των γυναικών.
Και μέχρι να γυρίσω σπίτι, καταλαβαίνετε,
να πάω τελικά στο πάρτυ,
να βάλω το σώμα μου στο κρεβάτι,
ν' αφήσω το δέρμα μου
ν' αγγίξει το δέρμα του άλλου,
ήμουν τόσο εξαντλημένη κι αποθαρρυμένη
που έβαζα τα κλάματα κι αποκοιμιόμουν.
Οι μήνες της απομόνωσης
έθρεψαν φόβο και μοναξιά
κι απογοήτευση.
Πάρα πολλούς σκαντζόχοιρους.
Τον καλύτερό μου φίλο,
τον άνθρωπο που αγαπώ και θαυμάζω,
τον ένιωθα ένα εκατομμύριο μίλια μακριά.
Όμως...
εκείνος ήταν ακόμα εκεί για μένα.
Όσα δύσκολα συναισθήματα κι αν υπήρχαν,
τ' αντιμετώπισε με καλοσύνη και κατανόηση.
Ποτέ δεν μου γύρισε την πλάτη.
Ποιο ήταν το δεύτερο χαρακτηριστικό
των ζευγαριών που διατηρούν
έναν δυνατό ερωτικό δεσμό;
Προτεραιότητα στη σεξουαλική επαφή.
Αποφασίζουν ότι μετράει για τη σχέση τους,
κάνουν ό,τι χρειαστεί για να ξανάρθουν
κοντά ο ένας στον άλλο.
Είπα στους φίλους μου για τη θεραπεύτρια
και ερευνήτρια Πέγκυ Κλάινπλατς.
Ρωτά: τι είδους σεξ αξίζει να θέλουμε;
Ο σύντροφός μου κι εγώ κοιτάξαμε
την ποιότητα του δεσμού μας
και το τι έφερε στις ζωές μας,
κοιτάξαμε και την οικογένεια
των σκαντζοχοίρων σε λήθαργο
που είχα φέρει εγώ στο σπιτικό μας.
Κι αποφασίσαμε ότι άξιζε τον κόπο.
Επιλέξαμε να κάνουμε ό,τι χρειαζόταν
για να ξαναβρούμε το δρόμο μας,
αντιμετωπίζοντας κάθε έναν σκαντζόχοιρο,
εκείνα τα δύσκολα, πληγωμένα αισθήματα,
με καλοσύνη και συμπάθεια
κι αφήνοντάς τους ελεύθερους
ώστε να βρούμε το δρόμο της επιστροφής
στο είδος του δεσμού
που είχε σημασία για τη σχέση μας.
Συνήθως δεν μας λένε αυτή την ιστορία
για τη σεξουαλική επιθυμία
στις μακροπρόθεσμες σχέσεις.
Αλλά δεν μπορώ να σκεφτώ
τίποτε πιο ρομαντικό,
τίποτε πιο σέξυ,
από το να με επιλέγει ως προτεραιότητα
επειδή ο δεσμός αυτός μετράει αρκετά,
ακόμη κι αφότου έφερα όλ' αυτά
τα δύσκολα συναισθήματα στη σχέση μας.
Πώς διατηρείς έναν δυνατό
ερωτικό δεσμό μακροπρόθεσμα;
Κοιτάς μέσα στα μάτια
του καλύτερού σου φίλου
κι επιμένεις να επιλέγεις
να βρίσκεις το δρόμο της επιστροφής.
Σας ευχαριστώ.
(Χειροκρότημα)