WEBVTT

00:00:01.006 --> 00:00:06.156
Door onze historische archieven weten we
hoe de Oude Grieken zich kleedden,

00:00:06.180 --> 00:00:07.434
hoe ze leefden,

00:00:07.458 --> 00:00:08.980
hoe ze vochten...

00:00:09.004 --> 00:00:10.528
maar hoe dachten ze?

NOTE Paragraph

00:00:11.432 --> 00:00:15.872
Een diepgeworteld idee is dat de diepste
aspecten van de menselijke geest --

00:00:15.896 --> 00:00:17.768
onze vermogen tot verbeelding,

00:00:17.792 --> 00:00:19.189
ons bewust te zijn,

00:00:19.213 --> 00:00:20.444
te dromen --

00:00:20.468 --> 00:00:22.087
altijd hetzelfde zijn geweest.

00:00:22.872 --> 00:00:24.371
Het zou ook kunnen

00:00:24.395 --> 00:00:28.118
dat de sociale ontwikkelingen
die onze cultuur hebben vormgegeven

00:00:28.142 --> 00:00:31.927
ook de cognitieve pilaren 
van het menselijk denken hebben veranderd.

NOTE Paragraph

00:00:32.911 --> 00:00:35.435
We denken hier waarschijnlijk
allemaal anders over.

00:00:35.459 --> 00:00:38.176
Het is eigenlijk
een doorlopend filosofisch debat.

00:00:38.644 --> 00:00:41.371
Maar kan wetenschap
deze vraag eigenlijk wel beantwoorden?

NOTE Paragraph

00:00:42.834 --> 00:00:45.340
Ik zou willen voorstellen

00:00:45.364 --> 00:00:50.136
dat we op dezelfde manier waarop we
Oud-Griekse steden kunnen reconstrueren

00:00:50.160 --> 00:00:52.548
op basis van slecht enkele stenen,

00:00:52.572 --> 00:00:56.698
we de geschriften van een cultuur
kunnen zien als archeologische bestanden,

00:00:56.722 --> 00:00:58.865
de fossielen van menselijke gedachten.

NOTE Paragraph

00:00:59.905 --> 00:01:01.079
En eigenlijk,

00:01:01.103 --> 00:01:03.509
toen hij een soort
psychologische analyse uitvoerde

00:01:03.509 --> 00:01:06.877
op enkele van de oudste boeken
uit de menselijke geschiedenis,

00:01:06.901 --> 00:01:12.856
kwam Julian Jaynes in de jaren 70
met een wilde en radicale hypothese:

00:01:12.880 --> 00:01:15.293
slechts 3.000 jaar geleden

00:01:15.317 --> 00:01:20.205
leek het gedrag van de mensen sterk
op wat wij nu schizofrenie noemen.

00:01:21.753 --> 00:01:23.261
Hij kwam tot deze bewering

00:01:23.285 --> 00:01:26.586
doordat dat de mensen
die in die boeken werden beschreven

00:01:26.610 --> 00:01:28.514
zich voortdurend gedroegen,

00:01:28.538 --> 00:01:31.554
in verschillende tradities
en overal ter wereld,

00:01:31.578 --> 00:01:35.110
alsof ze stemmen hoorden en gehoorzaamden

00:01:35.134 --> 00:01:38.174
waarvan zij dachten
dat ze van de goden kwamen,

00:01:38.198 --> 00:01:39.396
of van hun muzes...

00:01:40.063 --> 00:01:42.832
wat we nu als hallucinaties bestempelen.

00:01:43.888 --> 00:01:46.514
En pas naarmate de jaren verstreken,

00:01:46.538 --> 00:01:50.189
begonnen ze in te zien
dat zij zelf de scheppers waren,

00:01:50.213 --> 00:01:52.728
de eigenaren van deze innerlijke stemmen.

00:01:53.316 --> 00:01:56.031
Met dit inzicht kwam introspectie:

00:01:56.055 --> 00:01:58.668
de mogelijkheid om te denken
over hun eigen gedachtes.

NOTE Paragraph

00:01:59.785 --> 00:02:03.182
Jaynes' theorie is dus dat bewustzijn,

00:02:03.206 --> 00:02:06.372
tenminste zoals we dat nu opvatten,

00:02:06.396 --> 00:02:09.936
waarbij we denken dat wij de macht
hebben over ons eigen bestaan,

00:02:09.960 --> 00:02:12.697
een vrij recente 
culturele ontwikkeling is.

00:02:13.456 --> 00:02:15.242
Deze theorie is vrij spectaculair,

00:02:15.266 --> 00:02:16.699
maar heeft een groot probleem:

00:02:16.723 --> 00:02:20.715
dat het op slechts enkele
en specifieke voorbeelden is gebaseerd.

00:02:21.085 --> 00:02:22.848
De vraag is dus of de theorie,

00:02:22.872 --> 00:02:27.623
die stelt dat ons vermogen
tot introspectie slechts 3000 jaar oud is,

00:02:27.647 --> 00:02:30.771
onderzocht kan worden
op een kwantitatieve en objectieve manier.

NOTE Paragraph

00:02:31.543 --> 00:02:35.106
En het probleem hiermee
is natuurlijk overduidelijk.

00:02:35.130 --> 00:02:38.590
Het is niet alsof Plato
op een dag wakker werd en schreef:


00:02:38.614 --> 00:02:40.273
"Hoi, ik ben Plato,

00:02:40.297 --> 00:02:43.386
en vanaf vandaag heb ik
een volledig zelfbeschouwend bewustzijn."

NOTE Paragraph

00:02:43.390 --> 00:02:45.503
(Gelach)

NOTE Paragraph

00:02:45.527 --> 00:02:48.860
Dit toont ons
de essentie van het probleem.

00:02:49.467 --> 00:02:53.522
We moeten de oorsprong vinden
van iets wat nooit is uitgesproken.

00:02:54.434 --> 00:02:58.744
Het woord introspectie
verschijnt geen enkele keer

00:02:58.768 --> 00:03:00.687
in de boeken die we willen analyseren.

NOTE Paragraph

00:03:01.728 --> 00:03:05.815
Om dit op te lossen
moeten we een ruimte van woorden bouwen.

00:03:06.571 --> 00:03:09.822
Dit is een gigantische ruimte
waarin alle woorden opgeslagen worden,

00:03:09.822 --> 00:03:12.874
gerangschikt op een manier
waarin de afstand tussen twee woorden

00:03:12.874 --> 00:03:15.591
een indicatie is
van hun onderlinge relatie.

00:03:16.460 --> 00:03:17.611
Een voorbeeld:

00:03:17.635 --> 00:03:20.532
je wilt de woorden 'hond' en 'kat'
vlakbij elkaar hebben,

00:03:20.556 --> 00:03:24.387
en de woorden 'grapefruit' en 'logaritme'
moeten juist ver van elkaar af staan.

00:03:24.809 --> 00:03:28.705
En dit moet toegepast worden
op alle woorden in die ruimte.

NOTE Paragraph

00:03:29.336 --> 00:03:32.967
Er zijn verschillende manieren
om een ruimte van woorden te maken.

00:03:32.991 --> 00:03:34.634
We kunnen het de experts vragen,

00:03:34.658 --> 00:03:36.554
zoals we dat doen met woordenboeken.

00:03:36.896 --> 00:03:38.324
Een andere mogelijkheid

00:03:38.348 --> 00:03:42.143
is de simpele veronderstelling volgen
dat wanneer twee woorden gerelateerd zijn,

00:03:42.143 --> 00:03:44.436
ze in dezelfde zinnen zullen opduiken,

00:03:44.460 --> 00:03:45.913
in dezelfde paragrafen,

00:03:45.937 --> 00:03:47.707
in dezelfde documenten,

00:03:47.731 --> 00:03:50.913
vaker dan je op basis van puur toeval
zou mogen verwachten.

00:03:52.231 --> 00:03:54.281
En deze simpele hypothese,

00:03:54.305 --> 00:03:55.555
deze simpele methode,

00:03:55.555 --> 00:03:57.242
en enkele trucjes met de computer,

00:03:57.266 --> 00:03:58.655
vanwege het feit

00:03:58.679 --> 00:04:01.743
dat dit een complexe
en hoog-dimensionale ruimte is,

00:04:01.767 --> 00:04:03.432
blijkt erg effectief te zijn.

NOTE Paragraph

00:04:04.155 --> 00:04:06.957
Om je een idee te geven
hoe goed dit werkt:

00:04:06.981 --> 00:04:10.893
dit is het resultaat dat we krijgen 
voor enkele alledaagse woorden.

00:04:11.607 --> 00:04:12.792
Allereerst kun je zien

00:04:12.816 --> 00:04:16.174
dat de woorden automatisch worden
gerangschikt in semantische gebieden.


00:04:16.174 --> 00:04:18.335
Je hebt fruitsoorten, lichaamsdelen,

00:04:18.359 --> 00:04:21.024
computeronderdelen,
wetenschappelijke termen, enzovoorts.

NOTE Paragraph

00:04:21.029 --> 00:04:25.341
Het algoritme snapt ook dat we
concepten hiërarchisch rangschikken.

00:04:25.852 --> 00:04:26.807
Bijvoorbeeld,

00:04:26.807 --> 00:04:30.774
bij de wetenschappelijke termen is te zien
hoe ze zich in twee categorieën splitsen:

00:04:30.774 --> 00:04:32.748
de astronomische en natuurkundige termen.

00:04:33.338 --> 00:04:35.584
Dan zijn er ook nog subtiele dingen.

00:04:35.608 --> 00:04:37.513
Het woord astronomie lijkt bijvoorbeeld

00:04:37.537 --> 00:04:39.166
op een erg rare plaats te staan,

00:04:39.166 --> 00:04:41.504
maar het is eigenlijk 
precies waar het moet zijn,

00:04:41.504 --> 00:04:43.043
tussen wat het is,

00:04:43.067 --> 00:04:44.337
een exacte wetenschap,

00:04:44.361 --> 00:04:45.897
en tussen wat het beschrijft,

00:04:45.921 --> 00:04:47.413
de astronomische termen.

NOTE Paragraph

00:04:47.852 --> 00:04:49.997
Zo kan je hier nog wel even over doorgaan.

00:04:49.997 --> 00:04:52.677
Het is zelfs zo, dat als je
hier een tijdje naar staart,

00:04:52.677 --> 00:04:54.179
je willekeurige routes vindt,

00:04:54.179 --> 00:04:57.229
en je zult zien dat het voelt
alsof je met poëzie bezig bent.

00:04:57.928 --> 00:04:59.900
Dat komt doordat, op een bepaalde manier,

00:04:59.924 --> 00:05:02.904
wandelen in deze ruimte
iets wegheeft van wandelen in de geest.

NOTE Paragraph

00:05:04.027 --> 00:05:05.644
Als laatste

00:05:05.668 --> 00:05:09.708
identificeert het algoritme ook
wat onze intuïties zijn,

00:05:09.732 --> 00:05:13.628
welke woorden in de buurt van introspectie
geplaatst moeten worden.

00:05:13.652 --> 00:05:14.875
Bijvoorbeeld,

00:05:14.899 --> 00:05:18.878
woorden als 'zelf', 'schuld',
'reden', 'emotie',

00:05:18.902 --> 00:05:20.791
liggen erg dicht bij 'introspectie',

00:05:20.815 --> 00:05:21.966
maar andere woorden,

00:05:21.990 --> 00:05:24.157
zoals 'rood', 'voetbal',
'kaars', 'banaan',

00:05:24.181 --> 00:05:25.633
staan daar ver vanaf.

NOTE Paragraph

00:05:26.054 --> 00:05:28.816
Zodra we deze ruimte gebouwd hebben,

00:05:28.840 --> 00:05:31.666
wordt de vraag over de
geschiedenis van introspectie,

00:05:31.690 --> 00:05:34.023
of de geschiedenis van elk ander concept

00:05:34.047 --> 00:05:38.826
dat hiervoor abstract
en wat vaag aandeed,

00:05:38.850 --> 00:05:40.454
concreet --

00:05:40.478 --> 00:05:43.216
wordt toegankelijk 
voor kwantitatieve wetenschap.

NOTE Paragraph

00:05:44.216 --> 00:05:46.072
Alles wat we hoeven te doen,

00:05:46.072 --> 00:05:48.383
is de boeken digitaliseren

00:05:48.407 --> 00:05:51.216
en de stroom aan woorden
als een route te zien

00:05:51.240 --> 00:05:53.209
en in die ruimte te projecteren,

00:05:53.233 --> 00:05:56.987
en dan moeten we bekijken
of deze route aanzienlijke tijd

00:05:57.011 --> 00:06:00.003
rondom het concept introspectie cirkelt.

NOTE Paragraph

00:06:00.760 --> 00:06:01.956
En hiermee


00:06:01.980 --> 00:06:04.472
kunnen we de geschiedenis
van introspectie analyseren

00:06:04.472 --> 00:06:06.177
in de traditie van de Oude Grieken,

00:06:06.177 --> 00:06:08.873
waarvan we over de best 
bewaarde geschriften beschikken.

00:06:09.441 --> 00:06:11.916
We hebben dus alle boeken genomen --

00:06:11.916 --> 00:06:14.194
ze gewoon chronologisch georganiseerd --

00:06:14.218 --> 00:06:16.030
alle woorden uit de boeken overgenomen

00:06:16.040 --> 00:06:17.489
en in de ruimte geprojecteerd.

00:06:17.489 --> 00:06:21.341
Dan bekijken we voor elk woord
hoe dicht het bij introspectie staat

00:06:21.351 --> 00:06:22.885
en nemen het gemiddelde daarvan.

00:06:22.885 --> 00:06:25.788
Vervolgens vragen we ons af of,
naarmate de jaren verstrijken,

00:06:25.812 --> 00:06:28.988
de boeken en teksten
steeds dichter en dichter

00:06:28.988 --> 00:06:30.912
bij het concept van introspectie komen.

NOTE Paragraph

00:06:30.912 --> 00:06:34.667
Dit is precies wat er gebeurt
in de Oud-Griekse traditie.

00:06:35.698 --> 00:06:38.825
Zo is bijvoorbeeld in de oudste boeken
uit de tijd van Homerus

00:06:38.849 --> 00:06:42.261
een kleine toename te zien in boeken
die dichter tot introspectie komen.

00:06:42.285 --> 00:06:44.491
Maar zo'n vier eeuwen voor Christus

00:06:44.515 --> 00:06:49.223
begint dit snel op te lopen,
bijna een vervijfvoudiging,

00:06:49.247 --> 00:06:51.647
van boeken die dichter
en dichter en dichter

00:06:51.717 --> 00:06:53.793
naar het concept introspectie toe bewegen.

00:06:54.159 --> 00:06:56.317
En het interessante hiervan is

00:06:56.317 --> 00:06:57.855
dat we ons nu kunnen afvragen

00:06:57.855 --> 00:07:01.976
of dit ook geldt voor een andere,
onafhankelijke traditie.

NOTE Paragraph

00:07:02.682 --> 00:07:06.218
Dus voerden we dezelfde analyse uit
op de Judas-Christelijke traditie

00:07:06.218 --> 00:07:08.883
en we kregen vrijwel hetzelfde patroon.

00:07:09.548 --> 00:07:14.183
Je ziet opnieuw een kleine toename
in de oudste boeken in het Oude Testament,

00:07:14.207 --> 00:07:15.885
en dan neemt het vrij snel toe

00:07:15.885 --> 00:07:18.034
in de nieuwe boeken 
van het Nieuwe Testament.

00:07:18.034 --> 00:07:20.040
We bereikten de top rondom introspectie

00:07:20.064 --> 00:07:22.191
in 'De bekentenissen van St. Augustinus',

00:07:22.215 --> 00:07:24.072
ongeveer vier eeuwen na Christus.

00:07:24.897 --> 00:07:26.841
Dit was erg belangrijk,

00:07:26.865 --> 00:07:30.238
want Sint Augustinus
is door wetenschappers,

00:07:30.262 --> 00:07:32.434
taalkundigen, geschiedkundigen,

00:07:32.458 --> 00:07:34.826
als een van de stichters 
van introspectie erkend.

00:07:35.060 --> 00:07:38.357
Sommigen zien hem zelfs
als de vader van de moderne psychologie.

NOTE Paragraph

00:07:39.012 --> 00:07:40.851
Ons algoritme,

00:07:40.875 --> 00:07:43.717
dat een kwantitatieve eigenschap heeft,

00:07:43.741 --> 00:07:45.004
objectief is,

00:07:45.028 --> 00:07:47.044
en extreem snel is --

00:07:47.068 --> 00:07:49.465
het werkt in een fractie
van een seconde --

00:07:49.489 --> 00:07:52.992
is in staat enkele van de meest
belangrijke conclusies te trekken

00:07:53.016 --> 00:07:55.238
van deze lange onderzoeksgeschiedenis.

00:07:56.317 --> 00:07:59.968
Dit is het mooie van wetenschap,

00:07:59.992 --> 00:08:04.208
want nu kan dit idee vertaald
en aangepast worden

00:08:04.208 --> 00:08:06.063
voor een hoop nieuwe domeinen.

NOTE Paragraph

00:08:06.769 --> 00:08:11.536
Op dezelfde manier waarop we de historie
van het menselijk bewustzijn bevroegen,

00:08:11.560 --> 00:08:14.966
is de meest uitdagende vraag
die we onszelf kunnen stellen misschien

00:08:14.990 --> 00:08:19.127
of dit ons iets over de toekomst
van ons bewustzijn kan zeggen.

00:08:19.550 --> 00:08:21.020
Om precies te zijn,

00:08:21.044 --> 00:08:23.460
of de woorden die we vandaag zeggen

00:08:23.484 --> 00:08:28.681
ons iets kunnen vertellen over
onze geestestoestand over een paar dagen,

00:08:28.705 --> 00:08:29.856
over een paar maanden,

00:08:29.880 --> 00:08:31.062
of over enkele jaren.

NOTE Paragraph

00:08:31.597 --> 00:08:34.617
Net zoals velen van ons
nu sensoren en meters dragen

00:08:34.641 --> 00:08:36.427
die ons hartritme meten,

00:08:36.451 --> 00:08:37.720
onze ademhaling,

00:08:37.744 --> 00:08:39.411
onze genen,

00:08:39.435 --> 00:08:43.086
in de hoop dat dit ons helpt
ziektes te voorkomen,

00:08:43.110 --> 00:08:46.631
kunnen we ons afvragen of het bijhouden
van de woorden die we uitspreken,

00:08:46.655 --> 00:08:49.338
tweeten, e-mailen, schrijven,

00:08:49.362 --> 00:08:54.170
ons iets kan vertellen over wat er
eventueel mis kan gaan in onze geest.

00:08:55.087 --> 00:08:56.621
En met Guillermo Cecchi,

00:08:56.645 --> 00:08:59.646
die met mij dit avontuur aanging,

00:08:59.670 --> 00:09:01.225
stortte ik me op deze taak.

00:09:02.228 --> 00:09:07.760
We analyseerden audiogegevens,
ingesproken door 34 jonge mensen

00:09:07.784 --> 00:09:10.585
die een hoog risico hadden
om schizofrenie te ontwikkelen.

NOTE Paragraph

00:09:11.434 --> 00:09:14.315
Op de eerste dag maten we spraak

00:09:14.339 --> 00:09:17.581
en we onderzochten 
of deze eigenschappen

00:09:17.605 --> 00:09:20.101
in een tijdsframe van bijna drie jaar,

00:09:20.125 --> 00:09:22.230
een toekomstige psychose 
konden voorspellen.

00:09:23.427 --> 00:09:25.793
Maar ondanks onze hoop

00:09:25.817 --> 00:09:28.934
faalden we steeds opnieuw.

00:09:29.793 --> 00:09:33.529
Er was gewoon niet genoeg
informatie in de semantiek

00:09:33.529 --> 00:09:36.492
om de toekomstige organisatie
van iemands brein te voorspellen.

00:09:36.516 --> 00:09:38.325
Het was goed genoeg

00:09:38.349 --> 00:09:42.524
om het verschil aan te duiden
tussen schizofrenen en de controlegroep,

00:09:42.548 --> 00:09:45.260
net zoals we met de oude 
teksten hadden gedaan,

00:09:45.284 --> 00:09:48.278
maar niet om een toekomstige
psychose op te sporen.

NOTE Paragraph

00:09:49.164 --> 00:09:50.870
Toen realiseerden we ons

00:09:50.894 --> 00:09:54.982
dat wat er gezegd werd
wellicht niet het belangrijkst was,

00:09:55.006 --> 00:09:56.679
maar wel hoe het gezegd werd.

00:09:57.679 --> 00:09:58.853
Om duidelijker te zijn,

00:09:58.853 --> 00:10:02.370
het gaat er niet om in welke semantische
omgeving de woorden zich bevinden,

00:10:02.370 --> 00:10:04.374
maar hoe ver en snel zij

00:10:04.398 --> 00:10:06.889
van de ene semantische buurt
naar de andere sprongen.

00:10:07.247 --> 00:10:08.978
Daarom kwamen we met een stelsel

00:10:09.002 --> 00:10:11.391
dat we semantische samenhang noemden,

00:10:11.415 --> 00:10:16.219
dat de vastberadenheid in iemands spraak
in een bepaald semantisch onderwerp mat,

00:10:16.243 --> 00:10:18.272
binnen een bepaalde semantische categorie.

NOTE Paragraph

00:10:19.294 --> 00:10:23.341
En hieruit bleek dat binnen
deze groep van 34 mensen,

00:10:23.365 --> 00:10:27.024
het algoritme gebaseerd
op semantische samenhang,

00:10:27.048 --> 00:10:29.548
met 100 procent nauwkeurigheid,

00:10:29.572 --> 00:10:32.959
kon voorspellen wie
een psychose zou ontwikkelen.

00:10:32.979 --> 00:10:35.913
Dit is iets wat nog nooit bereikt was --

00:10:35.937 --> 00:10:37.445
niet bij benadering --

00:10:37.469 --> 00:10:40.595
in alle andere bestaande
klinische onderzoeken.

NOTE Paragraph

00:10:42.525 --> 00:10:46.104
Ik kan me nog levendig herinneren
dat terwijl ik hieraan werkte,

00:10:46.128 --> 00:10:48.445
ik aan mijn computer zat

00:10:48.469 --> 00:10:51.104
en een aantal tweets zag van Polo --

00:10:51.128 --> 00:10:54.295
Polo was mijn eerste student
in Buenos Aires,

00:10:54.319 --> 00:10:56.389
die op dat moment
in New York woonde.

00:10:56.413 --> 00:10:58.501
En er was iets met zijn tweets --

00:10:58.525 --> 00:11:02.026
ik wist niet precies wat,
want hij zei niets expliciets --

00:11:02.050 --> 00:11:04.071
maar ik had een sterk gevoel,

00:11:04.095 --> 00:11:07.050
een sterke intuïtie,
dat er iets mis was.

00:11:08.347 --> 00:11:11.070
Dus ik pakte de telefoon
en belde Polo op,

00:11:11.094 --> 00:11:13.013
en hij voelde zich inderdaad niet goed.

00:11:13.362 --> 00:11:15.299
Dit simpele feit,

00:11:15.323 --> 00:11:17.814
dat door tussen de regels door te lezen

00:11:17.838 --> 00:11:22.100
ik via zijn woorden
zijn gevoelens kon aanvoelen,

00:11:22.124 --> 00:11:24.743
bleek een simpele
maar effectieve manier om te helpen.

NOTE Paragraph

00:11:25.987 --> 00:11:27.625
Wat ik jullie vandaag vertel,

00:11:27.649 --> 00:11:30.157
is dat we steeds beter snappen

00:11:30.181 --> 00:11:34.467
hoe we deze intuïtie,
die we allemaal hebben,

00:11:34.491 --> 00:11:35.856
die we allemaal delen,

00:11:35.880 --> 00:11:37.567
in een algoritme kunnen omzetten.

00:11:38.102 --> 00:11:39.563
Als we dat doen,

00:11:39.587 --> 00:11:44.237
krijgen we in de toekomst wellicht
een ander idee van geestelijke gezondheid

00:11:44.261 --> 00:11:49.882
gebaseerd op objectieve, kwantitatieve
en automatische analyses

00:11:49.906 --> 00:11:51.615
van de woorden die we schrijven

00:11:51.639 --> 00:11:53.176
of de woorden die we uitspreken.

NOTE Paragraph

00:11:53.200 --> 00:11:54.351
Gracias.

NOTE Paragraph

00:11:54.375 --> 00:12:01.258
(Applaus)