0:00:01.006,0:00:06.156
Door onze historische archieven weten we[br]hoe de Oude Grieken zich kleedden,

0:00:06.180,0:00:07.434
hoe ze leefden,

0:00:07.458,0:00:08.980
hoe ze vochten...

0:00:09.004,0:00:10.528
maar hoe dachten ze?

0:00:11.432,0:00:15.872
Een diepgeworteld idee is dat de diepste[br]aspecten van de menselijke geest --

0:00:15.896,0:00:17.768
onze vermogen tot verbeelding,

0:00:17.792,0:00:19.189
ons bewust te zijn,

0:00:19.213,0:00:20.444
te dromen --

0:00:20.468,0:00:22.087
altijd hetzelfde zijn geweest.

0:00:22.872,0:00:24.371
Het zou ook kunnen

0:00:24.395,0:00:28.118
dat de sociale ontwikkelingen[br]die onze cultuur hebben vormgegeven

0:00:28.142,0:00:31.927
ook de cognitieve pilaren [br]van het menselijk denken hebben veranderd.

0:00:32.911,0:00:35.435
We denken hier waarschijnlijk[br]allemaal anders over.

0:00:35.459,0:00:38.176
Het is eigenlijk[br]een doorlopend filosofisch debat.

0:00:38.644,0:00:41.371
Maar kan wetenschap[br]deze vraag eigenlijk wel beantwoorden?

0:00:42.834,0:00:45.340
Ik zou willen voorstellen

0:00:45.364,0:00:50.136
dat we op dezelfde manier waarop we[br]Oud-Griekse steden kunnen reconstrueren

0:00:50.160,0:00:52.548
op basis van slecht enkele stenen,

0:00:52.572,0:00:56.698
we de geschriften van een cultuur[br]kunnen zien als archeologische bestanden,

0:00:56.722,0:00:58.865
de fossielen van menselijke gedachten.

0:00:59.905,0:01:01.079
En eigenlijk,

0:01:01.103,0:01:03.509
toen hij een soort[br]psychologische analyse uitvoerde

0:01:03.509,0:01:06.877
op enkele van de oudste boeken[br]uit de menselijke geschiedenis,

0:01:06.901,0:01:12.856
kwam Julian Jaynes in de jaren 70[br]met een wilde en radicale hypothese:

0:01:12.880,0:01:15.293
slechts 3.000 jaar geleden

0:01:15.317,0:01:20.205
leek het gedrag van de mensen sterk[br]op wat wij nu schizofrenie noemen.

0:01:21.753,0:01:23.261
Hij kwam tot deze bewering

0:01:23.285,0:01:26.586
doordat dat de mensen[br]die in die boeken werden beschreven

0:01:26.610,0:01:28.514
zich voortdurend gedroegen,

0:01:28.538,0:01:31.554
in verschillende tradities[br]en overal ter wereld,

0:01:31.578,0:01:35.110
alsof ze stemmen hoorden en gehoorzaamden

0:01:35.134,0:01:38.174
waarvan zij dachten[br]dat ze van de goden kwamen,

0:01:38.198,0:01:39.396
of van hun muzes...

0:01:40.063,0:01:42.832
wat we nu als hallucinaties bestempelen.

0:01:43.888,0:01:46.514
En pas naarmate de jaren verstreken,

0:01:46.538,0:01:50.189
begonnen ze in te zien[br]dat zij zelf de scheppers waren,

0:01:50.213,0:01:52.728
de eigenaren van deze innerlijke stemmen.

0:01:53.316,0:01:56.031
Met dit inzicht kwam introspectie:

0:01:56.055,0:01:58.668
de mogelijkheid om te denken[br]over hun eigen gedachtes.

0:01:59.785,0:02:03.182
Jaynes' theorie is dus dat bewustzijn,

0:02:03.206,0:02:06.372
tenminste zoals we dat nu opvatten,

0:02:06.396,0:02:09.936
waarbij we denken dat wij de macht[br]hebben over ons eigen bestaan,

0:02:09.960,0:02:12.697
een vrij recente [br]culturele ontwikkeling is.

0:02:13.456,0:02:15.242
Deze theorie is vrij spectaculair,

0:02:15.266,0:02:16.699
maar heeft een groot probleem:

0:02:16.723,0:02:20.715
dat het op slechts enkele[br]en specifieke voorbeelden is gebaseerd.

0:02:21.085,0:02:22.848
De vraag is dus of de theorie,

0:02:22.872,0:02:27.623
die stelt dat ons vermogen[br]tot introspectie slechts 3000 jaar oud is,

0:02:27.647,0:02:30.771
onderzocht kan worden[br]op een kwantitatieve en objectieve manier.

0:02:31.543,0:02:35.106
En het probleem hiermee[br]is natuurlijk overduidelijk.

0:02:35.130,0:02:38.590
Het is niet alsof Plato[br]op een dag wakker werd en schreef:[br]

0:02:38.614,0:02:40.273
"Hoi, ik ben Plato,

0:02:40.297,0:02:43.386
en vanaf vandaag heb ik[br]een volledig zelfbeschouwend bewustzijn."

0:02:43.390,0:02:45.503
(Gelach)

0:02:45.527,0:02:48.860
Dit toont ons[br]de essentie van het probleem.

0:02:49.467,0:02:53.522
We moeten de oorsprong vinden[br]van iets wat nooit is uitgesproken.

0:02:54.434,0:02:58.744
Het woord introspectie[br]verschijnt geen enkele keer

0:02:58.768,0:03:00.687
in de boeken die we willen analyseren.

0:03:01.728,0:03:05.815
Om dit op te lossen[br]moeten we een ruimte van woorden bouwen.

0:03:06.571,0:03:09.822
Dit is een gigantische ruimte[br]waarin alle woorden opgeslagen worden,

0:03:09.822,0:03:12.874
gerangschikt op een manier[br]waarin de afstand tussen twee woorden

0:03:12.874,0:03:15.591
een indicatie is[br]van hun onderlinge relatie.

0:03:16.460,0:03:17.611
Een voorbeeld:

0:03:17.635,0:03:20.532
je wilt de woorden 'hond' en 'kat'[br]vlakbij elkaar hebben,

0:03:20.556,0:03:24.387
en de woorden 'grapefruit' en 'logaritme'[br]moeten juist ver van elkaar af staan.

0:03:24.809,0:03:28.705
En dit moet toegepast worden[br]op alle woorden in die ruimte.

0:03:29.336,0:03:32.967
Er zijn verschillende manieren[br]om een ruimte van woorden te maken.

0:03:32.991,0:03:34.634
We kunnen het de experts vragen,

0:03:34.658,0:03:36.554
zoals we dat doen met woordenboeken.

0:03:36.896,0:03:38.324
Een andere mogelijkheid

0:03:38.348,0:03:42.143
is de simpele veronderstelling volgen[br]dat wanneer twee woorden gerelateerd zijn,

0:03:42.143,0:03:44.436
ze in dezelfde zinnen zullen opduiken,

0:03:44.460,0:03:45.913
in dezelfde paragrafen,

0:03:45.937,0:03:47.707
in dezelfde documenten,

0:03:47.731,0:03:50.913
vaker dan je op basis van puur toeval[br]zou mogen verwachten.

0:03:52.231,0:03:54.281
En deze simpele hypothese,

0:03:54.305,0:03:55.555
deze simpele methode,

0:03:55.555,0:03:57.242
en enkele trucjes met de computer,

0:03:57.266,0:03:58.655
vanwege het feit

0:03:58.679,0:04:01.743
dat dit een complexe[br]en hoog-dimensionale ruimte is,

0:04:01.767,0:04:03.432
blijkt erg effectief te zijn.

0:04:04.155,0:04:06.957
Om je een idee te geven[br]hoe goed dit werkt:

0:04:06.981,0:04:10.893
dit is het resultaat dat we krijgen [br]voor enkele alledaagse woorden.

0:04:11.607,0:04:12.792
Allereerst kun je zien

0:04:12.816,0:04:16.174
dat de woorden automatisch worden[br]gerangschikt in semantische gebieden.[br]

0:04:16.174,0:04:18.335
Je hebt fruitsoorten, lichaamsdelen,

0:04:18.359,0:04:21.024
computeronderdelen,[br]wetenschappelijke termen, enzovoorts.

0:04:21.029,0:04:25.341
Het algoritme snapt ook dat we[br]concepten hiërarchisch rangschikken.

0:04:25.852,0:04:26.807
Bijvoorbeeld,

0:04:26.807,0:04:30.774
bij de wetenschappelijke termen is te zien[br]hoe ze zich in twee categorieën splitsen:

0:04:30.774,0:04:32.748
de astronomische en natuurkundige termen.

0:04:33.338,0:04:35.584
Dan zijn er ook nog subtiele dingen.

0:04:35.608,0:04:37.513
Het woord astronomie lijkt bijvoorbeeld

0:04:37.537,0:04:39.166
op een erg rare plaats te staan,

0:04:39.166,0:04:41.504
maar het is eigenlijk [br]precies waar het moet zijn,

0:04:41.504,0:04:43.043
tussen wat het is,

0:04:43.067,0:04:44.337
een exacte wetenschap,

0:04:44.361,0:04:45.897
en tussen wat het beschrijft,

0:04:45.921,0:04:47.413
de astronomische termen.

0:04:47.852,0:04:49.997
Zo kan je hier nog wel even over doorgaan.

0:04:49.997,0:04:52.677
Het is zelfs zo, dat als je[br]hier een tijdje naar staart,

0:04:52.677,0:04:54.179
je willekeurige routes vindt,

0:04:54.179,0:04:57.229
en je zult zien dat het voelt[br]alsof je met poëzie bezig bent.

0:04:57.928,0:04:59.900
Dat komt doordat, op een bepaalde manier,

0:04:59.924,0:05:02.904
wandelen in deze ruimte[br]iets wegheeft van wandelen in de geest.

0:05:04.027,0:05:05.644
Als laatste

0:05:05.668,0:05:09.708
identificeert het algoritme ook[br]wat onze intuïties zijn,

0:05:09.732,0:05:13.628
welke woorden in de buurt van introspectie[br]geplaatst moeten worden.

0:05:13.652,0:05:14.875
Bijvoorbeeld,

0:05:14.899,0:05:18.878
woorden als 'zelf', 'schuld',[br]'reden', 'emotie',

0:05:18.902,0:05:20.791
liggen erg dicht bij 'introspectie',

0:05:20.815,0:05:21.966
maar andere woorden,

0:05:21.990,0:05:24.157
zoals 'rood', 'voetbal',[br]'kaars', 'banaan',

0:05:24.181,0:05:25.633
staan daar ver vanaf.

0:05:26.054,0:05:28.816
Zodra we deze ruimte gebouwd hebben,

0:05:28.840,0:05:31.666
wordt de vraag over de[br]geschiedenis van introspectie,

0:05:31.690,0:05:34.023
of de geschiedenis van elk ander concept

0:05:34.047,0:05:38.826
dat hiervoor abstract[br]en wat vaag aandeed,

0:05:38.850,0:05:40.454
concreet --

0:05:40.478,0:05:43.216
wordt toegankelijk [br]voor kwantitatieve wetenschap.

0:05:44.216,0:05:46.072
Alles wat we hoeven te doen,

0:05:46.072,0:05:48.383
is de boeken digitaliseren

0:05:48.407,0:05:51.216
en de stroom aan woorden[br]als een route te zien

0:05:51.240,0:05:53.209
en in die ruimte te projecteren,

0:05:53.233,0:05:56.987
en dan moeten we bekijken[br]of deze route aanzienlijke tijd

0:05:57.011,0:06:00.003
rondom het concept introspectie cirkelt.

0:06:00.760,0:06:01.956
En hiermee[br]

0:06:01.980,0:06:04.472
kunnen we de geschiedenis[br]van introspectie analyseren

0:06:04.472,0:06:06.177
in de traditie van de Oude Grieken,

0:06:06.177,0:06:08.873
waarvan we over de best [br]bewaarde geschriften beschikken.

0:06:09.441,0:06:11.916
We hebben dus alle boeken genomen --

0:06:11.916,0:06:14.194
ze gewoon chronologisch georganiseerd --

0:06:14.218,0:06:16.030
alle woorden uit de boeken overgenomen

0:06:16.040,0:06:17.489
en in de ruimte geprojecteerd.

0:06:17.489,0:06:21.341
Dan bekijken we voor elk woord[br]hoe dicht het bij introspectie staat

0:06:21.351,0:06:22.885
en nemen het gemiddelde daarvan.

0:06:22.885,0:06:25.788
Vervolgens vragen we ons af of,[br]naarmate de jaren verstrijken,

0:06:25.812,0:06:28.988
de boeken en teksten[br]steeds dichter en dichter

0:06:28.988,0:06:30.912
bij het concept van introspectie komen.

0:06:30.912,0:06:34.667
Dit is precies wat er gebeurt[br]in de Oud-Griekse traditie.

0:06:35.698,0:06:38.825
Zo is bijvoorbeeld in de oudste boeken[br]uit de tijd van Homerus

0:06:38.849,0:06:42.261
een kleine toename te zien in boeken[br]die dichter tot introspectie komen.

0:06:42.285,0:06:44.491
Maar zo'n vier eeuwen voor Christus

0:06:44.515,0:06:49.223
begint dit snel op te lopen,[br]bijna een vervijfvoudiging,

0:06:49.247,0:06:51.647
van boeken die dichter[br]en dichter en dichter

0:06:51.717,0:06:53.793
naar het concept introspectie toe bewegen.

0:06:54.159,0:06:56.317
En het interessante hiervan is

0:06:56.317,0:06:57.855
dat we ons nu kunnen afvragen

0:06:57.855,0:07:01.976
of dit ook geldt voor een andere,[br]onafhankelijke traditie.

0:07:02.682,0:07:06.218
Dus voerden we dezelfde analyse uit[br]op de Judas-Christelijke traditie

0:07:06.218,0:07:08.883
en we kregen vrijwel hetzelfde patroon.

0:07:09.548,0:07:14.183
Je ziet opnieuw een kleine toename[br]in de oudste boeken in het Oude Testament,

0:07:14.207,0:07:15.885
en dan neemt het vrij snel toe

0:07:15.885,0:07:18.034
in de nieuwe boeken [br]van het Nieuwe Testament.

0:07:18.034,0:07:20.040
We bereikten de top rondom introspectie

0:07:20.064,0:07:22.191
in 'De bekentenissen van St. Augustinus',

0:07:22.215,0:07:24.072
ongeveer vier eeuwen na Christus.

0:07:24.897,0:07:26.841
Dit was erg belangrijk,

0:07:26.865,0:07:30.238
want Sint Augustinus[br]is door wetenschappers,

0:07:30.262,0:07:32.434
taalkundigen, geschiedkundigen,

0:07:32.458,0:07:34.826
als een van de stichters [br]van introspectie erkend.

0:07:35.060,0:07:38.357
Sommigen zien hem zelfs[br]als de vader van de moderne psychologie.

0:07:39.012,0:07:40.851
Ons algoritme,

0:07:40.875,0:07:43.717
dat een kwantitatieve eigenschap heeft,

0:07:43.741,0:07:45.004
objectief is,

0:07:45.028,0:07:47.044
en extreem snel is --

0:07:47.068,0:07:49.465
het werkt in een fractie[br]van een seconde --

0:07:49.489,0:07:52.992
is in staat enkele van de meest[br]belangrijke conclusies te trekken

0:07:53.016,0:07:55.238
van deze lange onderzoeksgeschiedenis.

0:07:56.317,0:07:59.968
Dit is het mooie van wetenschap,

0:07:59.992,0:08:04.208
want nu kan dit idee vertaald[br]en aangepast worden

0:08:04.208,0:08:06.063
voor een hoop nieuwe domeinen.

0:08:06.769,0:08:11.536
Op dezelfde manier waarop we de historie[br]van het menselijk bewustzijn bevroegen,

0:08:11.560,0:08:14.966
is de meest uitdagende vraag[br]die we onszelf kunnen stellen misschien

0:08:14.990,0:08:19.127
of dit ons iets over de toekomst[br]van ons bewustzijn kan zeggen.

0:08:19.550,0:08:21.020
Om precies te zijn,

0:08:21.044,0:08:23.460
of de woorden die we vandaag zeggen

0:08:23.484,0:08:28.681
ons iets kunnen vertellen over[br]onze geestestoestand over een paar dagen,

0:08:28.705,0:08:29.856
over een paar maanden,

0:08:29.880,0:08:31.062
of over enkele jaren.

0:08:31.597,0:08:34.617
Net zoals velen van ons[br]nu sensoren en meters dragen

0:08:34.641,0:08:36.427
die ons hartritme meten,

0:08:36.451,0:08:37.720
onze ademhaling,

0:08:37.744,0:08:39.411
onze genen,

0:08:39.435,0:08:43.086
in de hoop dat dit ons helpt[br]ziektes te voorkomen,

0:08:43.110,0:08:46.631
kunnen we ons afvragen of het bijhouden[br]van de woorden die we uitspreken,

0:08:46.655,0:08:49.338
tweeten, e-mailen, schrijven,

0:08:49.362,0:08:54.170
ons iets kan vertellen over wat er[br]eventueel mis kan gaan in onze geest.

0:08:55.087,0:08:56.621
En met Guillermo Cecchi,

0:08:56.645,0:08:59.646
die met mij dit avontuur aanging,

0:08:59.670,0:09:01.225
stortte ik me op deze taak.

0:09:02.228,0:09:07.760
We analyseerden audiogegevens,[br]ingesproken door 34 jonge mensen

0:09:07.784,0:09:10.585
die een hoog risico hadden[br]om schizofrenie te ontwikkelen.

0:09:11.434,0:09:14.315
Op de eerste dag maten we spraak

0:09:14.339,0:09:17.581
en we onderzochten [br]of deze eigenschappen

0:09:17.605,0:09:20.101
in een tijdsframe van bijna drie jaar,

0:09:20.125,0:09:22.230
een toekomstige psychose [br]konden voorspellen.

0:09:23.427,0:09:25.793
Maar ondanks onze hoop

0:09:25.817,0:09:28.934
faalden we steeds opnieuw.

0:09:29.793,0:09:33.529
Er was gewoon niet genoeg[br]informatie in de semantiek

0:09:33.529,0:09:36.492
om de toekomstige organisatie[br]van iemands brein te voorspellen.

0:09:36.516,0:09:38.325
Het was goed genoeg

0:09:38.349,0:09:42.524
om het verschil aan te duiden[br]tussen schizofrenen en de controlegroep,

0:09:42.548,0:09:45.260
net zoals we met de oude [br]teksten hadden gedaan,

0:09:45.284,0:09:48.278
maar niet om een toekomstige[br]psychose op te sporen.

0:09:49.164,0:09:50.870
Toen realiseerden we ons

0:09:50.894,0:09:54.982
dat wat er gezegd werd[br]wellicht niet het belangrijkst was,

0:09:55.006,0:09:56.679
maar wel hoe het gezegd werd.

0:09:57.679,0:09:58.853
Om duidelijker te zijn,

0:09:58.853,0:10:02.370
het gaat er niet om in welke semantische[br]omgeving de woorden zich bevinden,

0:10:02.370,0:10:04.374
maar hoe ver en snel zij

0:10:04.398,0:10:06.889
van de ene semantische buurt[br]naar de andere sprongen.

0:10:07.247,0:10:08.978
Daarom kwamen we met een stelsel

0:10:09.002,0:10:11.391
dat we semantische samenhang noemden,

0:10:11.415,0:10:16.219
dat de vastberadenheid in iemands spraak[br]in een bepaald semantisch onderwerp mat,

0:10:16.243,0:10:18.272
binnen een bepaalde semantische categorie.

0:10:19.294,0:10:23.341
En hieruit bleek dat binnen[br]deze groep van 34 mensen,

0:10:23.365,0:10:27.024
het algoritme gebaseerd[br]op semantische samenhang,

0:10:27.048,0:10:29.548
met 100 procent nauwkeurigheid,

0:10:29.572,0:10:32.959
kon voorspellen wie[br]een psychose zou ontwikkelen.

0:10:32.979,0:10:35.913
Dit is iets wat nog nooit bereikt was --

0:10:35.937,0:10:37.445
niet bij benadering --

0:10:37.469,0:10:40.595
in alle andere bestaande[br]klinische onderzoeken.

0:10:42.525,0:10:46.104
Ik kan me nog levendig herinneren[br]dat terwijl ik hieraan werkte,

0:10:46.128,0:10:48.445
ik aan mijn computer zat

0:10:48.469,0:10:51.104
en een aantal tweets zag van Polo --

0:10:51.128,0:10:54.295
Polo was mijn eerste student[br]in Buenos Aires,

0:10:54.319,0:10:56.389
die op dat moment[br]in New York woonde.

0:10:56.413,0:10:58.501
En er was iets met zijn tweets --

0:10:58.525,0:11:02.026
ik wist niet precies wat,[br]want hij zei niets expliciets --

0:11:02.050,0:11:04.071
maar ik had een sterk gevoel,

0:11:04.095,0:11:07.050
een sterke intuïtie,[br]dat er iets mis was.

0:11:08.347,0:11:11.070
Dus ik pakte de telefoon[br]en belde Polo op,

0:11:11.094,0:11:13.013
en hij voelde zich inderdaad niet goed.

0:11:13.362,0:11:15.299
Dit simpele feit,

0:11:15.323,0:11:17.814
dat door tussen de regels door te lezen

0:11:17.838,0:11:22.100
ik via zijn woorden[br]zijn gevoelens kon aanvoelen,

0:11:22.124,0:11:24.743
bleek een simpele[br]maar effectieve manier om te helpen.

0:11:25.987,0:11:27.625
Wat ik jullie vandaag vertel,

0:11:27.649,0:11:30.157
is dat we steeds beter snappen

0:11:30.181,0:11:34.467
hoe we deze intuïtie,[br]die we allemaal hebben,

0:11:34.491,0:11:35.856
die we allemaal delen,

0:11:35.880,0:11:37.567
in een algoritme kunnen omzetten.

0:11:38.102,0:11:39.563
Als we dat doen,

0:11:39.587,0:11:44.237
krijgen we in de toekomst wellicht[br]een ander idee van geestelijke gezondheid

0:11:44.261,0:11:49.882
gebaseerd op objectieve, kwantitatieve[br]en automatische analyses

0:11:49.906,0:11:51.615
van de woorden die we schrijven

0:11:51.639,0:11:53.176
of de woorden die we uitspreken.

0:11:53.200,0:11:54.351
Gracias.

0:11:54.375,0:12:01.258
(Applaus)