0:00:09.205,0:00:11.191
"Xin lỗi, điện thoại tôi hết pin."

0:00:11.191,0:00:13.271
"Tôi không sao cả. Tôi ổn."

0:00:13.271,0:00:16.753
"Những luận điệu đó[br]hoàn toàn vô căn cứ."

0:00:16.753,0:00:20.100
"Công ty không biết[br]về bất cứ hành vi sai trật nào"

0:00:21.210,0:00:23.139
"Anh yêu em."

0:00:23.139,0:00:26.401
Chúng ta nghe ở bất cứ đâu[br]từ 10 đến 200 lời nói dối mỗi ngày,

0:00:26.401,0:00:29.738
và chúng ta dành phần lớn lịch sử[br]để tìm những cách phát hiện chúng,

0:00:29.738,0:00:32.706
từ những hình thức tra tấn thời trung cổ[br]cho đến những máy dò,

0:00:32.706,0:00:36.048
kiểm tra huyết áp và hơi thở,[br]phân tích mức độ căng thẳng giọng nói,

0:00:36.048,0:00:38.731
theo dõi cử động mắt, quét sóng não,

0:00:38.731,0:00:41.921
và cả những máy điện não đồ 400 pound.

0:00:41.921,0:00:45.106
Nhưng bất chấp việc máy móc[br]được sử dụng,

0:00:45.106,0:00:48.075
phần lớn đều bị lừa[br]nếu có đủ thời gian chuẩn bị,

0:00:48.075,0:00:51.857
và không có loại nào có đủ độ tin cậy[br]để sử dụng tại tòa.

0:00:51.857,0:00:54.381
Nhưng, nếu như vấn đề[br]không nằm ở công nghệ,

0:00:54.381,0:00:59.016
mà có lẽ ở lời nói dối[br]tạo ra sự thay đổi sinh học?

0:00:59.016,0:01:01.597
Sẽ ra sao nếu chúng ta[br]tiếp cận một cách trực tiếp hơn,

0:01:01.597,0:01:04.495
sử dụng khoa học truyền thông[br]để phân tích chính lời nói dối?

0:01:05.146,0:01:09.203
Ở mức độ tâm lý học, chúng ta nói dối để[br]vẽ nên bức tranh tốt đẹp hơn về bản thân,

0:01:09.203,0:01:12.835
kết nối khả năng tưởng tượng của chúng ta[br]với người chúng ta mơ ước trở thành

0:01:12.835,0:01:15.133
hơn là bản thân hiện tại.

0:01:15.133,0:01:19.497
Nhưng trong khi bộ não đang bận mơ tưởng,[br]nó để lộ ra rất nhiều dấu hiệu.

0:01:19.497,0:01:23.638
Khả năng lý trí chỉ điều khiển khoảng[br]5% biểu hiện nhận thức.

0:01:23.638,0:01:25.324
bao gồm giao tiếp,

0:01:25.324,0:01:28.704
trong khi 95% còn lại xảy ra[br]cách vô thức,

0:01:28.704,0:01:31.810
và dựa trên tài liệu[br]kiểm định thực tế,

0:01:31.810,0:01:34.212
những câu chuyên dựa trên[br]kinh nghiệm tưởng tượng

0:01:34.212,0:01:38.069
có chât lượng khác với[br]những chuyện dựa trên kinh nghiệm thực tế.

0:01:38.069,0:01:42.081
Điều đó gợi ý rằng tạo ra một câu chuyện[br]giả về chủ đề cá nhân

0:01:42.081,0:01:45.066
dẫn đến việc một khuôn mẫu ngôn ngữ khác[br]được sử dụng. .

0:01:45.066,0:01:48.191
Một công nghệ được gọi là[br]phân tích ngôn ngữ

0:01:48.191,0:01:50.931
góp phần giúp xác định[br]4 mẫu thường gặp

0:01:50.931,0:01:53.137
trong ngôn ngữ tiềm thức của lời nói dối,

0:01:54.153,0:01:58.473
Đầu tiên, người ta ít nói về chính mình,[br]khi tạo ra một lời nói dối.

0:01:58.473,0:02:02.240
Họ viết hoặc nói nhiều hơn về người khác,[br]thường dùng đến ngôi thứ ba

0:02:02.240,0:02:05.258
để tạo khoảng cách và phân biệt[br]họ với lời nói dối của họ,

0:02:05.258,0:02:07.126
nghe có vẻ càng giả tạo hơn:

0:02:07.126,0:02:09.994
"Tuyệt đối không có party nào[br]đã được tố chức trong nhà cả"

0:02:09.994,0:02:11.845
hay "Tôi không có tổ chức tiệc ở đây,"

0:02:13.178,0:02:15.733
Thứ hai, lời nói dối[br]có khuynh hướng phủ định,

0:02:15.733,0:02:19.252
vì trong tiềm thức,[br]họ cảm thấy có lỗi vì nói dối.

0:02:19.252,0:02:21.448
Ví dụ, một lời nói dối có dạng như,

0:02:21.448,0:02:25.619
"Xin lỗi, chiếc điện thoại ngu ngốc[br]của tôi hết pin. Tôi ghét điều đó."

0:02:25.619,0:02:28.873
Thứ ba, lời nói dối giải thích sự kiện[br]bằng một cụm từ đơn giản

0:02:28.877,0:02:32.006
trong khi bộ não chúng ta cố[br]để tạo nên một lời nói dối phức tạp.

0:02:32.006,0:02:33.355
Phán xét và đánh giá

0:02:33.355,0:02:36.159
là những thứ phức tạp[br]đối với bộ não để xử lý.

0:02:36.159,0:02:38.630
Một tổng thống Mỹ đã có[br]một tuyên bố nổi tiếng:

0:02:38.630,0:02:41.808
"Tôi không có mối quan hệ tình cảm nào[br]với cô ta."

0:02:41.808,0:02:44.659
Và cuối cùng, trong khi lời nói dối[br]cố để miêu tả đơn giản,

0:02:44.659,0:02:47.960
nó lại có khuynh hướng sử dụng câu dài[br]và cấu trúc phức tạp,

0:02:47.960,0:02:49.692
chèn thêm những từ không cần thiết

0:02:49.692,0:02:53.484
và không thích hợp nhưng nghe có vẻ[br]có căn cứ để thêm vào lời nói dối.

0:02:53.484,0:02:56.164
Một tổng thống bị cáo buộc khác tuyên bố:

0:02:56.164,0:02:59.504
"Tôi có thể khẳng định dứt khoát rằng,[br]cuộc điều tra đã chỉ ra

0:02:59.504,0:03:01.357
không một nhân viên Nhà Trắng nào,

0:03:01.357,0:03:03.660
không một ai đang làm việc ở hiện tại

0:03:03.660,0:03:06.584
bị dính líu đến vụ tai nạn kì lạ này."

0:03:06.584,0:03:10.128
Chúng ta hãy áp dụng phân tích ngôn ngữ[br]vào một vài ví dụ nổi tiếng.

0:03:10.128,0:03:13.263
Nhà vô địch 7 lần của Tour de France,[br]Lance Amstrong.

0:03:13.263,0:03:15.413
Khi so sánh một bài phỏng vấn năm 2005,

0:03:15.413,0:03:18.300
trong đó anh ta phủ nhận việc sử dụng[br]chất kích thích

0:03:18.300,0:03:21.218
với một bài năm 2013,[br]mà anh ta thừa nhận,

0:03:21.218,0:03:25.208
anh ta sử dụng thêm các đại từ[br]tăng gần 3/4 lần.

0:03:25.208,0:03:27.809
Chú ý sự tương phản của 2 câu nói sau đây.

0:03:27.809,0:03:32.176
Một: "OK, bạn biết đó, một gã ở Pháp,[br]trong một phòng thí nghiệm tại Paris

0:03:32.176,0:03:36.107
mở mẫu thử của bạn ra, là Jean-Francis,[br]và gã kiểm tra nó.

0:03:36.107,0:03:38.804
Và rồi bạn nhận một cú điện từ báo chí[br]và nói rằng:

0:03:38.804,0:03:41.585
"Chúng tôi tìm thấy EPO[br]gấp 6 lần cho phép."

0:03:42.893,0:03:45.068
Hai: "Tôi đánh mất mình qua chuyện đó.

0:03:45.068,0:03:47.923
Tôi chắc rằng cũng có người[br]không thể điều khiển được nó,

0:03:47.923,0:03:49.680
và dĩ nhiên tôi cũng không thể,

0:03:49.680,0:03:52.678
và tôi đã từng điều khiển được mọi thứ[br]trong cuộc sống của mình.

0:03:52.678,0:03:55.366
Tôi điều khiển mọi tác động[br]của cuộc sống mình."

0:03:55.366,0:03:58.658
Trong lời phủ nhận của mình, [br]Armstrong miêu tả một hoàn cảnh giả định

0:03:58.658,0:04:00.297
tập trung vào một đối tượng khác,

0:04:00.301,0:04:03.029
và hoàn cảnh đó[br]hoàn toàn không liên quan đến bản thân,

0:04:03.029,0:04:05.886
Trong lời thú nhận,[br]anh ta làm chủ tình thế của mình,

0:04:05.886,0:04:08.561
đào sâu cảm xúc và động cơ cá nhân.

0:04:08.561,0:04:12.504
Nhưng việc sử dụng đại từ nhân xưng[br]chỉ là một dấu hiệu của nói dối.

0:04:12.504,0:04:15.243
Hãy cùng xem xét một ví dụ[br]từ vị thượng nghị sĩ tiền nhiệm

0:04:15.243,0:04:17.471
và ứng cử viên tổng thống Mỹ John Edwards:

0:04:17.471,0:04:20.830
"Tôi chỉ biết người cha trên danh nghĩa[br]đã nói trước công chúng rằng

0:04:20.830,0:04:22.694
ông ta là cha của đứa bé.

0:04:22.694,0:04:25.710
Tôi cũng không bị ràng buộc bởi bất cứ[br]văn bản

0:04:25.714,0:04:29.188
yêu cầu hay hỗ trợ chi trả[br]dưới bất cứ hình thức nào

0:04:29.188,0:04:32.353
cho mẹ hay cha của đứa bé."

0:04:32.377,0:04:36.396
Không chỉ dùng một cách diễn tả dài dòng[br]để nói rằng "Đó không phải con tôi"

0:04:36.396,0:04:39.282
mà Edward còn không hề[br]gọi tên của những người khác,

0:04:39.282,0:04:43.051
thay vào đó là "đứa trẻ",[br]"người phụ nữ", và "cha trên danh nghĩa"

0:04:43.051,0:04:46.190
Bây giờ hãy xem những lời[br]khi ông ta thừa nhận mối quan hệ cha con:

0:04:46.190,0:04:47.741
"Tôi là cha của Quinn.

0:04:47.741,0:04:49.998
Tôi sẽ làm mọi thứ để nuôi nó

0:04:49.998,0:04:53.061
với tình yêu và sự hỗ trợ mà[br]con đáng được nhận."

0:04:53.061,0:04:54.744
Câu nói ngắn gọn và trực tiếp,

0:04:54.744,0:04:58.279
gọi tên của đứa bé và xác nhận[br]vai trò của ông ta trên cuộc đời bé.

0:04:58.279,0:05:01.486
Vậy làm sao để áp dụng kĩ thuật[br]phảt hiện nói dối này vào đời sống?

0:05:01.486,0:05:05.233
Đầu tiên, hãy nhớ rằng có rất nhiều[br]lời nói dối mà chúng ta gặp hàng ngày

0:05:05.233,0:05:09.820
và ít khi chúng trở nên nghiêm trọng[br]như trong các ví dụ và đôi lúc là vô hại

0:05:09.820,0:05:12.480
nhưng cũng thật thú vị[br]khi phát hiện được các manh mối,

0:05:12.480,0:05:16.168
như là việc liên hệ bản thân,[br]dùng câu phủ định,

0:05:16.168,0:05:18.571
giải thích sơ sài[br]và các câu rối rắm.[br]

0:05:19.759,0:05:22.819
Nó sẽ giúp bạn tránh khỏi việc[br]đánh giá quá cao một cổ phiếu,

0:05:22.819,0:05:25.734
một sản phẩm không hiệu quả,[br]hay ngay cả một mối quan hệ tồi.