1
00:00:09,045 --> 00:00:10,835
«Συγνώμη, έμεινα από μπαταρία».

2
00:00:10,945 --> 00:00:12,914
«Δεν είναι τίποτα. Είμαι καλά».

3
00:00:13,224 --> 00:00:16,247
«Οι ισχυρισμοί αυτοί δεν υφίστανται».

4
00:00:16,687 --> 00:00:20,569
«Η εταιρεία δεν είχε επίγνωση
για οποιασδήποτε αδικοπραγία».

5
00:00:21,099 --> 00:00:22,783
«Σ' αγαπώ».

6
00:00:23,353 --> 00:00:26,446
Ακούμε καθημερινά, 
από 10 μέχρι 200 ψέματα,

7
00:00:26,466 --> 00:00:29,692
και ξοδέψαμε πολύ χρόνο 
για να βρούμε τρόπους να τα ανιχνεύσουμε,

8
00:00:29,692 --> 00:00:32,700
από μεσαιωνικά μηχανήματα βασανιστηρίων
μέχρι τους πολυγράφους,

9
00:00:32,700 --> 00:00:36,042
αναλυτές πίεσης αίματος και αναπνοής, 
αναλυτές στρες της φωνής,

10
00:00:36,042 --> 00:00:38,725
ιχνηλάτες ματιού,
υπέρυθρους σαρωτές εγκεφάλου,

11
00:00:38,725 --> 00:00:42,224
ακόμα και συσκευή για εγκεφαλογράφημα
βάρους 180 κιλών.

12
00:00:42,224 --> 00:00:45,466
Όμως, αν και τέτοια εργαλεία λειτούργησαν
κάτω από ορισμένες συνθήκες

13
00:00:45,466 --> 00:00:48,306
τα περισσότερα μπορούν να ξεγελαστούν
με αρκετή προετοιμασία,

14
00:00:48,306 --> 00:00:51,881
και κανένα δεν θεωρείται αρκετά αξιόπιστο
για να το αποδεχτεί το δικαστήριο.

15
00:00:51,881 --> 00:00:54,505
Αν όμως το πρόβλημα δεν είναι οι τεχνικές,

16
00:00:54,505 --> 00:00:58,916
αλλά η υποκείμενη υπόθεση ότι 
το ψεύδεσθαι προκαλεί ψυχολογικές αλλαγές;

17
00:00:58,916 --> 00:01:00,961
Αν ακολουθούσαμε
μια πιο ευθεία προσέγγιση,

18
00:01:00,961 --> 00:01:04,976
με τη χρήση της επικοινωνιακής επιστήμης
για την ανάλυση των ίδιων των ψεμάτων;

19
00:01:04,976 --> 00:01:07,383
Σε ψυχολογικό επίπεδο,
λέμε εν μέρει ψέματα

20
00:01:07,383 --> 00:01:09,790
για να δείξουμε μια καλύτερη εικόνα
του εαυτού μας,

21
00:01:09,790 --> 00:01:12,859
συνδέοντας τις φαντασιώσεις μας 
με αυτό που θα θέλαμε να είμαστε

22
00:01:12,859 --> 00:01:14,897
παρά με το πρόσωπο που είμαστε.

23
00:01:15,007 --> 00:01:19,239
Ενώ όμως ο εγκέφαλός μας ονειρεύεται,
αφήνει να περάσουν πολλά σήματα.

24
00:01:19,389 --> 00:01:23,478
Το συνειδητό ελέγχει μόνο
το 5% της γνωστικής μας λειτουργίας,

25
00:01:23,478 --> 00:01:25,288
συμπεριλαμβανομένης της επικοινωνίας,

26
00:01:25,288 --> 00:01:28,601
ενώ το άλλο 95% συμβαίνει 
πέρα από την επίγνωσή μας

27
00:01:28,731 --> 00:01:31,874
και σύμφωνα με τη βιβλιογραφία 
παρακολούθησης της πραγματικότητας,

28
00:01:31,874 --> 00:01:34,236
ιστορίες βασισμένες 
σε φανταστικές εμπειρίες

29
00:01:34,236 --> 00:01:37,907
διαφέρουν ποιοτικά από εκείνες 
που βασίζονται σε πραγματικές εμπειρίες.

30
00:01:37,947 --> 00:01:42,003
Αυτό σημαίνει ότι η δημιουργία 
μιας ψεύτικης ιστορίας χρειάζεται δουλειά

31
00:01:42,003 --> 00:01:45,016
και γίνεται χρήση διαφορετικής γλώσσας.

32
00:01:45,096 --> 00:01:48,231
Μια τεχνολογία γνωστή ως 
γλωσσολογική ανάλυση κειμένου

33
00:01:48,231 --> 00:01:50,955
βοήθησε στον εντοπισμό 
τεσσάρων κοινών μοτίβων

34
00:01:50,955 --> 00:01:53,732
στην υποσυνείδητη γλώσσα της εξαπάτησης.

35
00:01:53,942 --> 00:01:58,497
Πρώτο, οι ψεύτες αναφέρονται
στον εαυτό τους λιγότερο όταν ψεύδονται.

36
00:01:58,497 --> 00:02:02,248
Γράφουν ή μιλούν περισσότερο για άλλους,
χρησιμοποιώντας συχνά τρίτο πρόσωπο

37
00:02:02,248 --> 00:02:05,399
για να αποστασιοποιηθούν
και να αποσυνδεθούν από το ψέμα τους,

38
00:02:05,399 --> 00:02:07,158
ποιο ακούγεται πιο κίβδηλο:

39
00:02:07,158 --> 00:02:09,990
«Δεν έγινε απολύτως 
κανένα πάρτι στο σπίτι»,

40
00:02:09,990 --> 00:02:12,348
ή «Δεν έκανα πάρτι εδώ».

41
00:02:13,078 --> 00:02:15,547
Δεύτερο, οι ψεύτες τείνουν
να είναι πιο αρνητικοί,

42
00:02:15,547 --> 00:02:19,262
διότι, υποσυνείδητα, 
νιώθουν ενοχές που λένε ψέμματα.

43
00:02:19,262 --> 00:02:21,602
Για παράδειγμα, ένας ψεύτης
θα έλεγε κάτι τέτοιο,

44
00:02:21,602 --> 00:02:25,173
«Συγνώμη, η ηλίθια μπαταρία
μου τελείωσε. Τη σιχαίνομαι».

45
00:02:25,613 --> 00:02:28,877
Τρίτο, οι ψεύτες δίνουν, 
κατά κανόνα, απλές εξηγήσεις

46
00:02:28,877 --> 00:02:32,005
μιας και το μυαλό μας παλεύει
να φτιάξει ένα περίπλοκο ψέμα.

47
00:02:32,005 --> 00:02:33,169
Η κρίση και η αξιολόγηση

48
00:02:33,169 --> 00:02:35,923
είναι περίπλοκα πράγματα 
για να τα συνθέσει το μυαλό μας.

49
00:02:36,083 --> 00:02:38,678
Όπως η περίφημη επιμονή 
Αμερικανού Πρόεδρου:

50
00:02:38,678 --> 00:02:41,790
«Δεν είχα σεξουαλικές σχέσεις 
με εκείνη τη γυναίκα».

51
00:02:41,790 --> 00:02:44,683
Τελικά, αν και οι ψεύτες κάνουν 
απλές περιγραφές

52
00:02:44,683 --> 00:02:47,908
τείνουν να χρησιμοποιούν 
πιο περίπλοκες δομές προτάσεων,

53
00:02:47,908 --> 00:02:49,594
εισάγοντας αχρείαστες λέξεις

54
00:02:49,594 --> 00:02:53,500
και άσχετες μα αληθοφανείς 
λεπτομέρειες για να καλύψουν το ψέμα.

55
00:02:53,500 --> 00:02:56,164
Άλλος ένας Πρόεδρος αντιμέτωπος
με σκάνδαλο ανακοίνωσε:

56
00:02:56,164 --> 00:02:59,534
«Κατηγορηματικά λέω, 
ότι αυτή η έρευνα δείχνει ότι κανείς

57
00:02:59,534 --> 00:03:01,321
από το προσωπικό του Λευκού Οίκου,

58
00:03:01,321 --> 00:03:03,700
κανείς από την παρούσα διοίκηση

59
00:03:03,700 --> 00:03:06,509
δεν ήταν αναμεμειγμένος 
σε αυτό το περίεργο γεγονός».

60
00:03:06,619 --> 00:03:10,088
Ας κάνουμε γλωσσολογική ανάλυση 
σε κάποια διάσημα παραδείγματα.

61
00:03:10,088 --> 00:03:13,274
Πάρτε τον επτάκις νικητή του γύρου
της Γαλλίας Λάνς Αρμστρογκ.

62
00:03:13,274 --> 00:03:15,397
Συγκρίνοντας τη συνέντευξη του 2005,

63
00:03:15,397 --> 00:03:18,274
στην οποία είχε αρνηθεί 
ότι έπαιρνε αναβολικά

64
00:03:18,274 --> 00:03:21,212
με τη συνέντευξη του 2013,
στην οποία το παραδέχθηκε

65
00:03:21,212 --> 00:03:25,032
η χρήση προσωπικών αντωνυμιών
αυξήθηκε κατά 3/4.

66
00:03:25,042 --> 00:03:27,859
Σημειώστε την αντίθεση ανάμεσα
στα παρακάτω αποφθέγματα.

67
00:03:28,069 --> 00:03:32,110
Πρώτο: «Εντάξει, ένας τύπος 
σε ένα Γαλλικό, Παριζιάνικο εργαστήριο

68
00:03:32,110 --> 00:03:36,461
ανοίγει το δείγμα σου, ξέρετε,
Ζαν-Φρανσίς κ.λπ. και το εξετάζει.

69
00:03:36,621 --> 00:03:38,816
Μετά σου τηλεφωνούν από μια εφημερίδα:

70
00:03:38,816 --> 00:03:42,139
«Βρήκαμε ότι είστε θετικός έξι φορές
στο ντοπάρισμα».

71
00:03:43,129 --> 00:03:45,128
Δεύτερο: «Τα έχασα με όλα αυτά.

72
00:03:45,148 --> 00:03:47,947
Είμαι σίγουρος ότι άλλοι
δεν θα μπορούσαν να το χειριστούν,

73
00:03:47,947 --> 00:03:49,728
και εγώ ασφαλώς δε μπορούσα,

74
00:03:49,728 --> 00:03:52,530
και συνήθως όλα ήταν υπό έλεγχο
στη ζωή μου.

75
00:03:52,680 --> 00:03:55,152
Τα έλεγχα όλα στη ζωή μου».

76
00:03:55,152 --> 00:03:57,188
Με την άρνησή του, 
ο Αρμστρονγκ περιέγραψε

77
00:03:57,188 --> 00:04:00,061
μια υποθετική κατάσταση
εστιάζοντας σε κάποιον άλλον

78
00:04:00,061 --> 00:04:02,813
αποσύροντας εντελώς τον εαυτό του 
από την κατάσταση.

79
00:04:02,813 --> 00:04:04,980
Με την παραδοχή, κατέχει τα επιχειρήματα,

80
00:04:04,980 --> 00:04:08,329
σκαλίζοντας τα προσωπικά
του συναισθήματα και κίνητρα.

81
00:04:08,429 --> 00:04:12,526
Η χρήση όμως της προσωπικής 
αντωνυμίας είναι μια ένδειξη ψεύδους.

82
00:04:12,526 --> 00:04:14,909
Ας δούμε ένα άλλο παράδειγμα 
ενός πρώην κυβερνήτη

83
00:04:14,909 --> 00:04:17,744
και υποψήφιου για την Προεδρία των ΗΠΑ,
τον Τζον Έντουαρντς:

84
00:04:17,844 --> 00:04:20,662
«Αυτό που ξέρω είναι ότι 
ο προφανής πατέρας είπε δημοσίως

85
00:04:20,662 --> 00:04:22,488
ότι αυτός είναι ο πατέρας του μωρού.

86
00:04:22,488 --> 00:04:25,714
Επίσης δεν έχω εμπλακεί
σε κάποια δραστηριότητα

87
00:04:25,714 --> 00:04:29,172
που απαιτούσε, περιείχε ή υποστήριζε 
πληρωμή οποιασδήποτε μορφής

88
00:04:29,172 --> 00:04:32,157
προς τη γυναίκα ή τον προφανή 
πατέρα του μωρού».

89
00:04:32,377 --> 00:04:36,420
Δεν είναι μόνο ένας μακρύς τρόπος να πει
«το μωρό δεν είναι δικό μου»,

90
00:04:36,420 --> 00:04:39,330
αλλά ο Έντουαρντς ποτέ
δε λέει τους άλλους με το όνομα,

91
00:04:39,330 --> 00:04:43,163
αλλά λέει «το μωρό», «η γυναίκα», 
και «ο προφανής πατέρας».

92
00:04:43,163 --> 00:04:46,086
Ας δούμε τι είπε όταν, αργότερα,
παραδέχτηκε την πατρότητα:

93
00:04:46,086 --> 00:04:47,767
«Είμαι ο πατέρας της Κουίν.

94
00:04:47,767 --> 00:04:50,048
Θα κάνω ό,τι μπορώ για να της παρέχω

95
00:04:50,048 --> 00:04:52,467
την αγάπη και τη στήριξη που της αξίζει».

96
00:04:52,887 --> 00:04:54,768
Αυτή η δήλωση είναι σύντομη και ευθεία,

97
00:04:54,768 --> 00:04:58,127
καλεί το παιδί με το όνομα 
και αποδέχεται τον ρόλο του στη ζωή της.

98
00:04:58,197 --> 00:05:01,438
Πώς να εφαρμόσετε αυτές τις τεχνικές
εντοπισμού ψεύδους στη ζωή σας;

99
00:05:01,438 --> 00:05:05,219
Πρώτον, να θυμάστε ότι 
πολλά ψέματα που ακούμε καθημερινά

100
00:05:05,219 --> 00:05:09,734
είναι πολύ λιγότερο σοβαρά από
τα παραδείγματά μας και πιο ανώδυνα.

101
00:05:09,734 --> 00:05:12,808
Όμως αξίζει ακόμη να γνωρίζουμε
τις ενδείξεις ψεύδους

102
00:05:12,808 --> 00:05:16,020
όπως, ελάχιστες αυτοαναφορές,
αρνητική γλώσσα,

103
00:05:16,020 --> 00:05:19,268
απλές εξηγήσεις
και περίπλοκη φρασεολογία.

104
00:05:19,608 --> 00:05:22,753
Θα μπορούσε να σας βοηθήσει 
να αποφύγετε ένα υπερτιμημένο απόθεμα,

105
00:05:22,753 --> 00:05:26,163
ένα αναποτελεσματικό προϊόν, 
ή ακόμη και μια άθλια σχέση.