0:00:00.827,0:00:02.858
Jak dotąd pisałem [br]głównie o architekturze,

0:00:02.858,0:00:05.383
o budynkach,[br]a pisanie o architekturze

0:00:05.383,0:00:08.124
opiera się na pewnych założeniach.

0:00:08.124,0:00:10.582
Architekt projektuje budynek,[br]który staje się miejscem,

0:00:10.582,0:00:13.062
lub też architekci projektują[br]wiele budynków,

0:00:13.062,0:00:16.336
które tworzą miasto,[br]niezależnie od skomplikowanej

0:00:16.336,0:00:18.733
mieszanki sił politycznych,[br]kulturowych i ekonomicznych,

0:00:18.733,0:00:21.736
które je kształtują.[br]W efekcie można pojechać

0:00:21.736,0:00:24.392
i je zwiedzać,[br]przechadzać się po nich,

0:00:24.392,0:00:26.065
poczuć ich zapach.

0:00:26.065,0:00:29.558
Można doświadczyć ich przestrzeni.

0:00:29.558,0:00:31.907
Jednak w przeciągu [br]ostatnich kilku lat

0:00:31.907,0:00:35.282
obserwuję coś uderzającego.[br]Coraz mniej wychodzę na zewnątrz,

0:00:35.282,0:00:38.511
a coraz więcej siedzę przed [br]monitorem komputera.

0:00:38.511,0:00:42.831
W szczególności od około 2007 roku,[br]od zakupu iPhone'a,

0:00:42.831,0:00:44.707
nie tylko całymi dniami[br]siedziałem przed komputerem,

0:00:44.707,0:00:46.804
ale również wpatrywałem się

0:00:46.804,0:00:50.104
w ten mały ekran, który [br]nosiłem w kieszeni.

0:00:50.104,0:00:52.963
Najbardziej zaskakujące było to,[br]jak szybko moja relacja

0:00:52.963,0:00:55.900
ze światem zewnętrznym[br]zaczęła się zmieniać.

0:00:55.900,0:00:57.675
W tym stosunkowo krótkim [br]okresie czasu,

0:00:57.675,0:01:01.131
powiedzmy w ciągu 15 lat[br]przebywania online,

0:01:01.131,0:01:04.090
czy też, dla niektórych,[br]od czterech lub pięciu,

0:01:04.090,0:01:07.264
nasz stosunek do otoczenia [br]zmienił się,

0:01:07.264,0:01:09.063
nasza uwaga jest nieustannie [br]rozpraszana.

0:01:09.063,0:01:11.627
Równocześnie wpatrujemy się w monitory

0:01:11.627,0:01:13.459
i obserwujemy świat zewnętrzny.

0:01:13.459,0:01:15.986
A to, co najbardziej mnie uderzyło, to to,

0:01:15.986,0:01:18.988
że świat wewnątrz ekranu,

0:01:18.988,0:01:22.777
wydaje się być pozbawiony[br]jakiejkolwiek fizyczności.

0:01:22.777,0:01:25.545
Gdy wpisać w wyszukiwarkę hasło "Internet",

0:01:25.545,0:01:28.663
to jedyne, co znajdujemy, [br]to znany obrazek autorstwa Opte,

0:01:28.663,0:01:31.793
przedstawiający sieć jako Drogę Mleczną,[br]nieskończoną przestrzeń,

0:01:31.793,0:01:33.889
gdzie, wydawać by się mogło,[br]w ogóle nas nie ma.

0:01:33.889,0:01:36.313
Wydaje się, że nigdy nie będziemy[br]w stanie pojąć go w całości.

0:01:36.313,0:01:39.930
Przypomina mi zdjęcie Ziemi[br]wykonane przez ekipę Apollo 17

0:01:39.930,0:01:42.660
"Blue Marble", które podobnie sugeruje,

0:01:42.660,0:01:45.357
że nie jesteśmy w stanie[br]jej zrozumieć jako całości.

0:01:45.357,0:01:49.042
W obliczu tej przestrzeni[br]zawsze będziemy mali.

0:01:49.042,0:01:52.407
Jeśli zatem istniał świat[br]wewnątrz ekranu komputera

0:01:52.407,0:01:55.264
oraz świat fizyczny wokół mnie,[br]nie byłem w stanie sprawić,

0:01:55.264,0:01:58.245
by zeszły się w jednym miejscu.

0:01:58.245,0:02:01.452
I wtedy stało się to.

0:02:01.452,0:02:04.050
Jak to czasem bywa,[br]mój Internet się zepsuł,

0:02:04.050,0:02:06.784
facet od kablówki[br]przyszedł go naprawić.

0:02:06.784,0:02:08.911
Zaczął od zakurzonej[br]plątaniny kabli za kanapą

0:02:08.911,0:02:12.121
śledził je na zewnątrz budynku,[br]w piwnicy, na podwórku,

0:02:12.121,0:02:14.997
i znalazł całą plątaninę kabli na ścianie.

0:02:14.997,0:02:17.551
Wtedy zobaczył biegającą po kablu wiewiórkę

0:02:17.551,0:02:20.342
i powiedział: "Oto problem.

0:02:20.342,0:02:24.763
Wiewióra żeruje na pańskim Internecie."[br](Śmiech)

0:02:24.763,0:02:27.890
Osłupiałem. Internet jest [br]transcendentną ideą.

0:02:27.890,0:02:31.264
To zestawy protokołów,

0:02:31.264,0:02:34.719
które zmieniły wszystko - od zakupów[br]po randkowanie czy rewolucje.

0:02:34.719,0:02:37.348
Zdecydowanie nie jest to coś,

0:02:37.348,0:02:40.659
co mogłaby zjeść wiewiórka.[br](Śmiech)

0:02:40.659,0:02:42.537
Jednak na to wyglądało.

0:02:42.537,0:02:45.739
Wiewiórka rzeczywiście[br]pogryzła mi internet. (Śmiech)

0:02:45.739,0:02:47.926
Od tego momentu nie mogłem pozbyć się [br]tej myśli z głowy.

0:02:47.926,0:02:50.106
Co by się stało, gdyby [br]wyszarpnąć kabel ze ściany

0:02:50.106,0:02:51.710
i zacząć go śledzić.[br]Dokąd by mnie zaprowadził?

0:02:51.710,0:02:55.218
Czy Internet jest miejscem,[br]które można odwiedzić?

0:02:55.218,0:02:56.567
Czy mogę tam pójść?[br]Kogo bym tam spotkał?

0:02:56.567,0:02:59.943
Czy coś tam w ogóle jest?

0:02:59.943,0:03:02.980
Odpowiedź bezwarunkowo brzmiała "nie".

0:03:02.980,0:03:05.760
Ta czarna skrzynka z czerwonym światełkiem[br]to Internet,

0:03:05.760,0:03:09.190
jak w serialu ''Technicy-magicy".

0:03:09.190,0:03:12.749
Internet zwykle mieszka na szczycie Big Bena,

0:03:12.749,0:03:15.831
ponieważ tam jest najlepszy zasięg,

0:03:15.831,0:03:19.136
jednak oni wynegocjowali,[br]że ich koleżanka może go pożyczyć

0:03:19.136,0:03:22.308
na popołudnie, by użyć w swojej prezentacji.

0:03:22.308,0:03:24.682
"Mędrcy Internetu" byli skłonni na to przystać

0:03:24.682,0:03:27.548
na krótki czas.[br]Kobieta patrzy na to i pyta:

0:03:27.548,0:03:30.938
"To jest Internet?[br]Cały Internet? Ciężki jest?"

0:03:30.938,0:03:34.898
Oni na to: "Oczywiście, że nie! [br]Internet nic nie waży."

0:03:34.898,0:03:37.215
Poczułem się zażenowany.[br]Szukałem rzeczy,

0:03:37.215,0:03:39.511
której szukają jedynie głupcy.

0:03:39.511,0:03:42.346
Internet był bezkształtną plamą,

0:03:42.346,0:03:44.592
głupim czarnym pudełkiem[br]z mrugającym światłem.

0:03:44.592,0:03:46.920
To nie był prawdziwy świat.

0:03:46.920,0:03:50.232
Jednak świat Internetu naprawdę istnieje.

0:03:50.232,0:03:51.998
Przez niemal dwa lata

0:03:51.998,0:03:55.543
odwiedzałem ogromne bazy danych

0:03:55.543,0:03:58.188
zużywające tyle samo energii[br]co miasta, w których się znajdują.

0:03:58.188,0:04:01.377
Odwiedzałem miejsca jak to.[br]Hudson Street 60 w Nowym Jorku,

0:04:01.377,0:04:03.085
jedno z niewielu miejsc na świecie,

0:04:03.085,0:04:05.983
z krótkiej listy około tuzina,

0:04:05.983,0:04:08.627
gdzie więcej sieci Internetu łączy się z innymi

0:04:08.627,0:04:09.985
niż gdziekolwiek indziej.

0:04:09.985,0:04:12.602
A to łączenie to zdecydowanie [br]fizyczny proces.

0:04:12.602,0:04:15.087
To łączenie routerów jednej sieci,[br]jak Facebook,

0:04:15.087,0:04:18.029
Google, B.T., Comcast, Time Warner,

0:04:18.029,0:04:20.460
za pomocą zazwyczaj żółtego [br]kabla światłowodowego,

0:04:20.460,0:04:23.154
z routerem innych sieci,

0:04:23.154,0:04:27.531
a to zdecydowanie fizyczna[br]i zaskakująco intymna czynność.

0:04:27.531,0:04:30.824
Budynek przy Hudson i kilkanaście podobnych

0:04:30.824,0:04:33.150
mieszczą w sobie 10 razy więcej[br]połączeń sieciowych

0:04:33.150,0:04:34.998
niż cała dzielnica.

0:04:34.998,0:04:37.066
Takich miejsc jest naprawdę niewiele,

0:04:37.066,0:04:39.974
A Hudson 60 jest [br]szczególnie interesujące,

0:04:39.974,0:04:42.563
ponieważ to "dom"[br]kilku bardzo ważnych sieci,

0:04:42.563,0:04:44.861
które służą podmorskim kablom,

0:04:44.861,0:04:47.209
które biegną pod powierzchnią oceanu

0:04:47.209,0:04:49.462
i łączą Europę z Ameryką,[br]łączą nas wszystkich.

0:04:49.462,0:04:53.049
Na nich w szczególności[br]pragnę się skupić.

0:04:53.049,0:04:56.909
Jeśli Internet to rzeczywiście [br]globalny fenomen,

0:04:56.925,0:04:59.365
i żyjemy w globalnej wiosce,[br]to tylko dzięki kablom

0:04:59.365,0:05:01.470
pod powierzchnią oceanu.

0:05:01.470,0:05:04.356
W tym wymiarze wydają się być[br]niesamowicie małe.

0:05:04.356,0:05:07.298
Można je objąć dłonią.[br]Są jak szlauch ogrodowy.

0:05:07.298,0:05:11.361
Jednak w innym wymiarze[br]są ogromne,

0:05:11.361,0:05:13.001
jak tylko można sobie wyobrazić.

0:05:13.001,0:05:15.556
Rozciągają się poprzez ocean.[br]Mają długość od trzech do pięciu,

0:05:15.556,0:05:18.167
ośmiu tysięcy mil morskich.

0:05:18.167,0:05:20.776
i nawet jeśli stojąca za tym inżynieria[br]i technologia obliczeniowa

0:05:20.776,0:05:24.309
jest niezwykle skomplikowana,[br]podstawowe elementy

0:05:24.309,0:05:28.089
procesu są szokująco proste.[br]Światło wchodzi do przewodu z jednej,

0:05:28.089,0:05:31.374
a wychodzi z drugiej strony oceanu,[br]i zazwyczaj pochodzi

0:05:31.374,0:05:34.007
z budynku zwanego naziemną stacją końcową transoceanicznego kabla telekomunikacyjnego,

0:05:34.007,0:05:36.954
który zazwyczaj znajduje się[br]w dyskretnej nadmorskiej okolicy.

0:05:36.954,0:05:39.688
Na dnie oceanu znajdują się[br]przypominające kształtem tuńczyki

0:05:39.688,0:05:42.208
wzmacniacze, które wzmacniają sygnał co 50 mil.

0:05:42.208,0:05:45.865
A skoro szybkość transmisji

0:05:45.865,0:05:49.071
jest zawrotna, podstawowa jednostka[br]to 10 gigabitów na sekundę

0:05:49.071,0:05:51.569
długości fali światła,[br]jakieś 10 tys. razy

0:05:51.569,0:05:54.753
szybsze niż wasze połączenie,[br]zdolne przenieść 10 tys. mediów strumieniowych.

0:05:54.753,0:05:58.031
Ale nie tylko.[br]Można wprowadzić nie jedną falę

0:05:58.031,0:06:00.988
a 50, 60 czy nawet 70 różnych fal[br]czy kolorów światła

0:06:00.988,0:06:04.007
do pojedynczego włókna światłowodu,

0:06:04.007,0:06:06.875
a następnie osiem włókien w kablu,[br]rozchodzących się po 4 w każdym kierunku.

0:06:06.875,0:06:09.477
a następnie osiem włókien w kablu,[br]rozchodzących się po 4 w każdym kierunku.

0:06:09.477,0:06:12.967
Są one maleńkie,[br]o grubości włosa.

0:06:12.967,0:06:14.796
A następnie łączą się[br]gdzieś na kontynencie.

0:06:14.796,0:06:17.134
Łączą się w takiej[br]oto studzience włazowej, dosłownie.

0:06:17.134,0:06:20.223
Oto miejsce, gdzie 5 tys. mil kabli[br]zostaje podłączonych.

0:06:20.223,0:06:24.713
Stąd kable rozciągają się[br]od Halifaksu do Irlandii.

0:06:24.713,0:06:27.694
Ten krajobraz się zmienia.[br]Trzy lata temu,

0:06:27.694,0:06:29.590
kiedy zacząłem o tym myśleć,[br]zachodnie wybrzeże Afryki obiegał

0:06:29.590,0:06:32.757
prezentowany na tej mapie[br]autorstwa Steve'a Songa,

0:06:32.757,0:06:35.631
jako czarna linia,[br]zaledwie jeden kabel.

0:06:35.631,0:06:40.476
Teraz jest ich 6, 3 wzdłuż każdego wybrzeża,[br]a w planach jeszcze więcej.

0:06:40.476,0:06:43.107
Kiedy kraj zostaje[br]podłączony do sieci,

0:06:43.107,0:06:44.907
wiadomo od razu, że to nie wystarczy.[br]Jeśli zamierza się zbudować

0:06:44.907,0:06:47.723
wokół tego przemysł,

0:06:47.723,0:06:50.433
połączenie musi być stałe,[br]ponieważ jeśli kabel się przerwie

0:06:50.433,0:06:52.500
trzeba wysłać na morze statek,

0:06:52.500,0:06:55.415
rzucić w nie bosak, wyciągnąć go,[br]znaleźć drugi koniec

0:06:55.415,0:06:58.458
a następnie złączyć je,[br]i rzucić z powrotem.

0:06:58.458,0:07:02.998
To całkowicie fizyczny proces.

0:07:02.998,0:07:07.296
To mój znajomy, Simon Cooper,[br]który do niedawna

0:07:07.296,0:07:09.968
pracował dla Tata Communications,

0:07:09.968,0:07:12.966
wielkiej indyjskiej firmy.

0:07:12.966,0:07:15.948
Nie spotkaliśmy się nigdy osobiście.[br]Komunikowaliśmy się

0:07:15.948,0:07:19.405
jedynie za pomocą systemu teleobecności,[br]co sprawia, że zawsze

0:07:19.405,0:07:23.301
myślę o nim jako o mężczyźnie z Internetu.[br](Śmiech)

0:07:23.301,0:07:26.498
Jest Anglikiem. Cały przemysł wokół [br]podmorskich kabli telekomunikacyjnych

0:07:26.498,0:07:30.143
jest przez nich zdominowany.[br]I wszyscy zdają się mieć 42 lata.

0:07:30.143,0:07:33.318
(Śmiech)[br]Ponieważ wszyscy zaczynali 20 lat temu,

0:07:33.318,0:07:35.818
w czasach boomu.

0:07:35.818,0:07:39.078
Tata weszło na rynek komunikacji

0:07:39.078,0:07:41.543
kiedy zakupiło dwa kable,[br]jeden przechodzący przez Atlantyk,

0:07:41.543,0:07:44.703
a drugi przez Pacyfik,[br]następnie dodając do nich kolejne,

0:07:44.703,0:07:48.247
aż zbudowali pas okalający świat.

0:07:48.247,0:07:50.344
To oznacza, że wysyłają wasze bity[br]na wschód i na zachód.

0:07:50.344,0:07:52.567
Mają dosłownie wiązkę światła okalającą świat.

0:07:52.567,0:07:54.778
A jeśli przerwie się kabel na Pacyfiku,

0:07:54.778,0:07:57.963
wyślą je w innym kierunku.[br]Kiedy już tego dokonali,

0:07:57.963,0:08:01.907
zaczęli rozglądać się za kolejnymi [br]miejscami do okablowania.

0:08:01.907,0:08:04.397
Co oznaczało

0:08:04.397,0:08:07.191
głównie te miejsca w Afryce.

0:08:07.191,0:08:10.962
To co mnie najbardziej zdziwiło,[br]to niesamowita geograficzna wyobraźnia Simona.

0:08:10.962,0:08:13.921
Potrafi myśleć o świecie[br]z niesamowitą ekspansywnością.

0:08:13.921,0:08:17.234
W szczególności[br]interesowało mnie zobaczenie

0:08:17.234,0:08:20.086
jak tworzy się takie kable. Wszystkie te ulotne

0:08:20.086,0:08:22.406
momenty połączenia[br]jakich doświadczamy online,

0:08:22.406,0:08:25.700
krótkie graniczenia, tweet,[br]post na Facebooku,

0:08:25.700,0:08:29.540
czy też email,[br]wydawały się być tego fizyczną konsekwencją.

0:08:29.540,0:08:31.616
Wydawało mi się, że jest taki moment,[br]kiedy kontynent

0:08:31.616,0:08:33.963
jest podłączany[br]i chciałem to zobaczyć.

0:08:33.963,0:08:36.248
Simon pracował nad nowym kablem,

0:08:36.248,0:08:38.759
WACS - West Africa Cable System,[br]rozciągającym się

0:08:38.759,0:08:40.880
od Lizbony do zachodniego wybrzeża Afryki,

0:08:40.880,0:08:43.749
do Wybrzeża Kości Słoniowej,[br]do Ghany, Nigerii, Kamerunu.

0:08:43.749,0:08:46.082
Powiedział, że zbliżają się do końca,

0:08:46.082,0:08:48.276
w zależności od pogody, da mi znać.

0:08:48.276,0:08:51.477
Z 4-dniowym wyprzedzeniem[br]powiadomił mnie

0:08:51.477,0:08:54.308
bym udał się na południową plażę Lizbony.[br]Chwilę po 9

0:08:54.308,0:08:58.004
z wody wyszedł ten facet. (Śmiech)

0:08:58.004,0:09:02.324
Niósł ze sobą[br]zieloną nylonową linkę

0:09:02.324,0:09:05.037
zwaną rzutką. To było pierwsze połączenie

0:09:05.037,0:09:07.590
między morzem a lądem,[br]które zostanie później

0:09:07.590,0:09:11.453
podźwignięte do rozmiaru[br]9 tys. mil świetlnej ścieżki.

0:09:11.453,0:09:14.043
Później buldożer zaczął wciągać,

0:09:14.043,0:09:17.400
ze specjalistycznego statku,[br]unoszący się na wodzie

0:09:17.400,0:09:20.148
dzięki bojom kabel,[br]aż dotarł na właściwe miejsce.

0:09:20.148,0:09:22.890
Możemy zobaczyć przyglądających się temu[br]angielskich inżynierów.

0:09:22.890,0:09:25.703
Kiedy już kabel był na miejscu,[br]mężczyzna wrócił do wody

0:09:25.703,0:09:29.062
i wielkim nożem odciął każdą z boi.

0:09:29.062,0:09:31.361
Wystrzeliły w powietrze

0:09:31.361,0:09:33.266
i kabel opadł na dno morza.[br]Czynność powtarzał

0:09:33.266,0:09:35.139
aż dotarł do statku,[br]a tam

0:09:35.139,0:09:37.552
dano mu szklankę soku i ciasteczko.

0:09:37.552,0:09:39.971
Następnie wskoczył z powrotem,[br]dopłynął do brzegu

0:09:39.971,0:09:47.131
i odpalił papierosa. (Śmiech)

0:09:47.131,0:09:49.843
Później, gdy kabel był już na brzegu,

0:09:49.843,0:09:53.347
zaczęto przygotowywać połączenie

0:09:53.347,0:09:56.304
z kablem ze stacji końcowej.

0:09:56.304,0:09:59.162
Najpierw potraktowali go piłą,

0:09:59.162,0:10:02.098
jakby okrawając plastikowe wnętrze

0:10:02.098,0:10:04.160
z kucharską precyzją,[br]a następnie jubilerską,

0:10:04.160,0:10:06.868
by połączyć cienkie jak włos włókna

0:10:06.868,0:10:08.545
z włóknami drugiego kabla,

0:10:08.545,0:10:11.536
by ostatecznie zespawać je w maszynie.

0:10:11.536,0:10:14.867
Widząc tych operujących piłą mężczyzn,

0:10:14.867,0:10:17.510
przestaje się myśleć[br]o Internecie jako chmurze.

0:10:17.510,0:10:21.447
Zaczyna się on wydawać[br]rzeczą niezwykle fizyczną.

0:10:21.447,0:10:23.955
Również zaskoczyło mnie to, że

0:10:23.955,0:10:26.802
mimo tego że całość opiera się[br]na najbardziej zaawansowanej technologii,

0:10:26.802,0:10:29.707
niesamowicie nowatorskich rzeczach,[br]to proces wdrożeniowy,

0:10:29.707,0:10:33.474
sam w sobie i kultura go otaczająca,[br]istnieje od dawna.

0:10:33.474,0:10:35.463
Widzimy lokalnych pracowników i[br]wydających polecenia

0:10:35.463,0:10:38.638
angielskich inżynierów w tle.[br]A co ważniejsze,

0:10:38.638,0:10:41.281
są to te same miejsca.[br]Te kable łączą

0:10:41.281,0:10:44.331
te same strategiczne porty,[br]Lizbonę, Mombasę

0:10:44.331,0:10:47.490
Mumbaj, Singapur, Nowy Jork.

0:10:47.490,0:10:51.576
Cały proces na brzegu[br]zajmuje około 3 - 4 dni.

0:10:51.576,0:10:55.767
Po zakończeniu prac[br]przykrywa się właz,

0:10:55.767,0:10:58.738
zasypuje piachem

0:10:58.738,0:11:01.820
i zapomina o sprawie.

0:11:01.820,0:11:04.071
Wiele mówi się o informatycznej chmurze,

0:11:04.071,0:11:05.981
ale za każdym razem,[br]kiedy coś do niej wkładamy,

0:11:05.981,0:11:08.183
pozbywamy się odpowiedzialności.

0:11:08.183,0:11:12.047
Jesteśmy do tego mniej przywiązani.[br]Pozwalamy, by inni o to dbali.

0:11:12.047,0:11:13.330
To nie wydaje się w porządku.

0:11:13.330,0:11:15.672
Neal Stephenson świetnie to ujął mówiąc:

0:11:15.672,0:11:20.069
"Podłączeni do kabli ludzie[br]powinni coś wiedzieć o kablach."

0:11:20.069,0:11:22.339
Moim zdaniem powinniśmy wiedzieć,

0:11:22.339,0:11:25.092
skąd pochodzi Internet, jak również to

0:11:25.092,0:11:29.914
co fizycznie łączy nas wszystkich.

0:11:29.914,0:11:32.253
Dziękuję. (Brawa)

0:11:32.253,0:11:34.650
(Brawa)

0:11:34.650,0:11:38.260
Dzięki. (Brawa)