Egyike volt a 20. századot
leginkább befolyásoló személyeknek,
aki örökre megváltoztatta
a világ egyik legnagyobb
országának történelmét.
De vajon hős volt,
aki elűzte az elnyomó zsarnokot,
vagy gazember, aki felváltotta az előzőt?
Ideje mérlegre tenni Lenint
a Történelem kontra Leninben.
"Rendet, rendet, hmm.
Nem a te hibád volt,
hogy feloszlott a banda?"
"Tisztelt Bíró úr,
ő itt Vlagyimir Iljics Uljanov,
más néven Lenin, egy demagóg szónok,
aki segített megbuktatni
II. Miklós orosz cárt 1917-ben,
és megalapította a Szovjetuniót,
a 20. század egyik
legrosszabb diktatúráját."
"Ó."
"A cár egy mocskos zsarnok volt,
aki rabszolgaként sanyargatta a népet."
"Ez hazugság.
A jobbágyságot már 1861-ben eltörölték."
"És felcserélték valami rosszabbra.
A gyári vezetők még annál is jobban
sanyargatták az embereket,
mint a korábbi hűbéruraik.
És a hűbérurakkal ellentétben,
ők mindig ott voltak.
Az orosz munkások napi 11 órát robotoltak,
és a legalacsonyabb
béreket kapták egész Európában."
"De Miklós cár törvényeket vezetett be
a munkások védelmében."
"Vonakodva épp csak annyit tett,
hogy a forradalmat elkerülje,
és még ebben is kudarcot vallott.
Emlékszünk, mi történt 1905-ben,
miután a csapatai rálőttek
a békés tüntetőkre?"
"Igen, és a cár véget vetett a lázadásnak
egy alkotmány bevezetésével,
és egy választott parlament,
a Duma felállításával."
"Amit akkor oszlatott fel,
amikor akart, miközben megőrizte
korlátlan hatalmát."
"Talán több időszerű reform is
megvalósulhatott volna,
ha az olyan radikálisok, mint Lenin,
nem szították volna mindig a konfliktust."
"Tisztelt Bíró úr, az előző cár
Lenin szeme láttára végezte ki a bátyját,
Alexandert forradalmi tevékenységért,
és Miklós még a reformok után is,
folytatta a tömegek elnyomását
és a kivégzéseket, csakúgy,
mint az első világháborúban való
népszerűtlen részvételt,
ami annyi életet és erőforrást
követelt Oroszországtól."
"Hm, hát ez a cár nem hangzik
valami hatalmas nagy arcnak."
"Tisztelt Bíró úr, lehet,
hogy II. Miklós magát ítélte kudarcra
rossz döntéseivel,
de Leninnek ebben semmi szerepe sem volt.
Amikor az 1917-es felkelések
végül lemondásra kényszerítették a cárt,
Lenin még Svájcban volt száműzetésben."
"Hm, akkor ki jutott hatalomra?"
"A Duma felállított
egy ideiglenes kormányt
Alexandr Kerenszkij vezetésével,
aki egy inkompetens,
burzsoá szerencsétlenség volt.
Még egy újabb, elhibázott
offenzívát is indított,
amikor Oroszország már addigra is
óriási veszteségeket szenvedett el,
ahelyett, hogy befejezte volna a háborút
a nép akaratának megfelelően."
"Egy alkotmányos
szociáldemokrata kormány volt,
korának leghaladóbbja.
Ami végül sikeres is lehetett volna,
ha Lenint a németek
vissza nem küldik áprilisban,
hogy aláássa az orosz háborús törekvéseket
és lázadásokat szítson."
"Ez rágalom!
A júliusi események spontán
és igazolt reakciót jelentettek
a kormány hibáira.
Kerenszkij pedig kimutatta
a foga fehérjét,
mikor Lenint hibáztatta,
majd letartóztatta és elűzte
saját bolsevik párttársait,
Lenint is újra száműzetésbe kényszerítve.
Micsoda demokrácia!
Még jó, hogy a kormány összeomlott
a saját inkompetenciája és hibái miatt,
mikor katonai puccsot
próbáltak végrehajtani,
majd amikor az visszafelé sült el,
a bolsevikoktól kellett
segítséget kérni.
Ezután Leninnek nem volt más dolga,
mint visszatérni októberben,
és átvenni az irányítást.
A kormányt egy éj alatt
békés úton leváltották."
"De amit a bolsevikok tettek
a hatalomra jutásuk után,
az nem volt túl békés.
Hány embert végeztek ki tárgyalás nélkül?
És tényleg szükséges volt
megölni a cár teljes családját,
beleértve a gyerekeket is?"
"Oroszországot külföldi
imperialisták támadták,
és a cár hatalmát akarták visszaállítani.
Bármelyik túlélő királyi utódot
a külföldi kormányok
uralkodóként ismerték volna el.
Ez a végét jelentette volna mindennek,
amiért az emberek
olyan keményen harcoltak.
Mellesleg nem biztos,
hogy Lenin parancsolta."
"De a bolsevikok nem csak
az imperialistákat ölték.
És a többi szocialista
és anarchista párt,
az ex-szövetségeseik elleni
tisztogatások és kivégzések?
Mi van a tambovi felkeléssel,
ahol a gabona elkobzása ellen
tiltakozó parasztokat
mérges gázzal ölték meg?
Vagy a hadsereg beküldése
a demokratikus önrendelkezést követelő
kronstadti munkásfelkelés leverésére?
Még ez is az emberekért folytatott
küzdelem része volt?
"Igen. A döntések nehezek voltak,
csakúgy, ahogy az akkori idők is.
Miközben minden oldalról támadták,
az új kormánynak biztonság kellett
a szocialista rend megteremtéséhez."
"És mi jó származott
ebből a szocialista rendből?
A polgárháború megnyerése után is
éhínség volt, elnyomás,
és milliókat végeztek ki
vagy küldtek a táborokba meghalni,
miközben Sztálin, Lenin utódja
megszerezte a teljhatalmat
és kiépítette személyi kultuszát."
"Ez nem volt a terv része.
Lenint sose érdekelte a személyes haszon,
még ellenségei is elismerték,
hogy tényleg hitt az ügyben,
visszafogottan élt
és fáradhatatlanul dolgozott
diákéveitől egészen túl korai haláláig.
Látta Sztálin hataloméhségét,
és próbálta figyelmeztetni a pártot,
de már túl késő volt."
"És a totalitarizmus évtizedei,
amik azt követték?"
"Így is lehet hívni,
de Lenin erőfeszítéseinek
köszönhető volt az is,
hogy néhány évtized alatt,
Oroszország egy fejletlen monarchiából,
tele írástudatlan paraszttal,
egy modern, ipari nagyhatalommá vált,
a világ egyik legjobban
képzett társadalmával,
a nők számára
példa nélküli lehetőségekkel,
és a század legfontosabbjai
közt számon tartott
tudományos felfedezéssekkel.
Az élet talán nem volt luxussal teli,
de majdnem mindenkinek volt
tető a feje felett
és étel a tányérján,
ami csak kevés országnak sikerült."
"De ez a fejlődés ugyanúgy
végbemehetett volna Lenin
és az általa létrejött,
elnyomó rezsim nélkül is."
"Igen, én meg lehettem volna
híres rock and roll énekes.
Vajon hogy hangzottam volna?"
Soha nem tudhatjuk biztosan,
hogy mit történt volna,
ha más emberek vannak hatalmon,
vagy más döntéseket hoznak,
de ahhoz, hogy a múlt hibáit elkerüljük,
mindig nyitottnak kell lenni
a történelem figuráinak újratárgyalására.