WEBVTT

00:00:01.341 --> 00:00:04.308
İklim değişikliği ve küresel 
ısınma terimleriyle ilk tanışmam

00:00:04.308 --> 00:00:08.550
8 yaşımdayken oldu.

00:00:09.619 --> 00:00:14.189
Belli ki bunlar insanların yaşam
biçimleri ile ortaya çıkan şeylerdi.

00:00:15.222 --> 00:00:18.839
Bana hep tasarruf yapmak için
ışıkları kapatmam

00:00:19.088 --> 00:00:22.879
ve kaynakları korumak için kağıtları 
geri dönüşüme yollamam söyleniyordu.

00:00:24.268 --> 00:00:27.079
Aslında diğerleri gibi 
bir hayvan türü olan insanların,

00:00:27.309 --> 00:00:31.019
dünyanın iklimini değiştirebilecek
kadar güçlü olmalarının

00:00:31.019 --> 00:00:35.198
çok garip olduğunu 
düşündüğümü hatırlıyorum.

00:00:36.090 --> 00:00:39.561
Çünkü eğer bu kapasitedeysek 
ve bu durum gerçekten yaşanıyorsa

00:00:39.836 --> 00:00:42.739
bundan başka bir şey konuşmuyor olurduk.

00:00:43.720 --> 00:00:48.000
Televizyonu açar açmaz
herkes bunu konuşuyor olurdu.

00:00:48.508 --> 00:00:51.541
Manşetlerde, radyolarda, gazetelerde,

00:00:51.849 --> 00:00:54.690
sanki bir dünya savaşı yaşanıyormuşcasına

00:00:55.180 --> 00:00:57.719
bu konudan başka bir şey görmezdik.

00:00:58.838 --> 00:01:01.360
Fakat kimse bunun hakkında konuşmadı.

00:01:02.130 --> 00:01:08.154
Fosil yakıtları yakmak eğer çok kötüyse 
ve bizim varoluşumuzu tehdit ediyorsa

00:01:08.649 --> 00:01:11.278
nasıl eskisi gibi davranabilirdik?

00:01:12.263 --> 00:01:14.498
Niye buna hiçbir sınırlama getirilmedi?

00:01:15.030 --> 00:01:17.320
Niye bu yasa dışı hâle getirilmedi?

NOTE Paragraph

00:01:18.921 --> 00:01:21.891
Benim aklıma yatmamıştı.

00:01:22.288 --> 00:01:24.297
Gerçek olamazdı.

00:01:26.401 --> 00:01:28.978
On bir yaşımdayken hastalandım.

00:01:29.250 --> 00:01:31.042
Depresyona girdim,

00:01:31.319 --> 00:01:32.613
konuşmamaya başladım

00:01:32.998 --> 00:01:34.487
ve yemeyi kestim.

00:01:35.699 --> 00:01:39.488
2 ayda yaklaşık 10 kg verdim.

00:01:40.889 --> 00:01:44.008
Daha sonra bana Asperger Sendromu, OKB

00:01:44.319 --> 00:01:47.289
ve seçici konuşmamazlık tanısı konuldu.

00:01:48.189 --> 00:01:51.760
Bunun anlamı sadece gerekli olduğunu 
düşündüğüm zamanlarda konuşuyordum.

00:01:51.760 --> 00:01:53.670
Ve bu tam da o zamanlardan biri.

NOTE Paragraph

00:01:53.670 --> 00:01:57.258
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:02:03.908 --> 00:02:06.290
Bizim gibi spektrumda olanlar için

00:02:06.290 --> 00:02:08.857
neredeyse her şey ya siyah ya da beyazdır.

00:02:09.564 --> 00:02:11.234
Yalan söylemekte iyi değilizdir

00:02:11.234 --> 00:02:14.598
ve genellikle hepinizin bayıldığı
bu tarz bir sosyal oyunda

00:02:14.598 --> 00:02:17.153
olmaktan hoşlanmayız.

NOTE Paragraph

00:02:17.153 --> 00:02:18.423
(Kahkaha)

NOTE Paragraph

00:02:18.688 --> 00:02:21.751
Bence biz otistikler, birçok yönden 
normal olanlarız

00:02:22.041 --> 00:02:24.368
ve kalan herkes oldukça garip.

NOTE Paragraph

00:02:24.368 --> 00:02:25.561
(Kahkaha)

NOTE Paragraph

00:02:25.561 --> 00:02:28.509
Özellikle konu sürdürülebilirlik
krizine geldiğinde.

00:02:28.800 --> 00:02:32.525
Herkes iklim değişikliğinin varoluşsal 
bir tehdit olduğunu

00:02:32.925 --> 00:02:35.496
ve en önemli sorunumuz 
olduğunu söyleyip duruyor

00:02:35.534 --> 00:02:38.082
fakat herkes aynı şekilde devam ediyor.

00:02:39.631 --> 00:02:41.396
Bunu anlayamıyorum

00:02:41.699 --> 00:02:44.198
çünkü eğer salınımların 
durması gerekiyorsa

00:02:44.447 --> 00:02:46.579
o zaman salınımları durdurmalıyız.

00:02:47.194 --> 00:02:49.019
Benim için bu siyah ya da beyaz.

00:02:49.698 --> 00:02:52.460
Konu hayatta kalmaya gelince 
arada hiç gri alan yoktur.

00:02:52.830 --> 00:02:55.781
Ya bir medeniyet gibi devam 
ederiz ya da etmeyiz.

00:02:56.646 --> 00:02:58.939
Değişmemiz gerekiyor.

NOTE Paragraph

00:03:00.016 --> 00:03:03.950
İsveç gibi zengin ülkelerin her sene

00:03:03.950 --> 00:03:07.230
salınımlarını en az %15
azaltmaları gerekiyor ki

00:03:08.199 --> 00:03:12.119
iki derecenin altında kalma
hedefimizi gerçekleştirebilelim.

00:03:12.821 --> 00:03:16.273
Fakat Hükûmetler arası İklim Değişikliği
Paneli (IPCC)'ne göre,

00:03:17.250 --> 00:03:20.116
iki yerine 1,5 derece'yi hedeflemek, 
iklim etkilerini

00:03:20.362 --> 00:03:23.302
önemli ölçüde azaltmaya
yardımcı olacaktır.

00:03:23.928 --> 00:03:27.798
Salınımları azaltmadaki 
etkisini bir düşünün.

00:03:28.897 --> 00:03:31.600
Medyanın ve her bir liderin
gündeminin sadece

00:03:31.607 --> 00:03:33.607
bu olduğunu düşünebilirsiniz.

00:03:33.897 --> 00:03:36.168
Ama kimse ne bu konuda

00:03:37.004 --> 00:03:38.733
ne de havaya hapsolmuş 


00:03:38.739 --> 00:03:41.859
sera gazının etkileri hakkında
tek kelime etmiyor.

00:03:42.340 --> 00:03:45.115
Hava kirliliği ısınmayı öyle 
güzel saklıyor ki

00:03:45.455 --> 00:03:48.128
fosil yakıt kullanımını bıraksak bile

00:03:48.416 --> 00:03:50.617
çoktan ekstra bir ısınma söz konusu.

00:03:50.864 --> 00:03:55.314
Belki de bu ısınma 0,5 ila 1,1 santigrat 
derece arası kadar yüksek olabilir.

00:03:57.072 --> 00:03:59.624
Dahası, kimse 6. büyük kitlesel 
yok oluşun

00:03:59.624 --> 00:04:03.176
ortasında olduğumuzdan bahsetmiyor.

00:04:03.765 --> 00:04:08.686
Her geçtiğimiz gün 
200 farklı tür yok oluyor.

00:04:10.178 --> 00:04:13.819
Bu yok oluşun oranı

00:04:13.819 --> 00:04:17.619
normalden 1000-10.000 kat arası

00:04:17.619 --> 00:04:19.848
daha fazla.

00:04:22.516 --> 00:04:27.879
Hiç kimse, konunun küresel boyutta 
iyileştirilmesi için oldukça gerekli olan,

00:04:28.250 --> 00:04:31.227
Paris Anlaşmasında da 
açık bir şekilde belirtilen,

00:04:31.614 --> 00:04:35.849
eşitlik boyutunu ve iklim adaletini 
konuşmuyor.

00:04:37.486 --> 00:04:39.342
Bu demek oluyor ki zengin ülkeler

00:04:39.342 --> 00:04:43.279
6 ile 12 yıl içinde salınımlarını 
bugünün salınım hızını

00:04:44.065 --> 00:04:46.337
göz önüne alarak sıfıra indirmeliler.

00:04:48.190 --> 00:04:50.330
Böylece daha yoksul ülkeler

00:04:50.330 --> 00:04:52.990
bizim çoktan sahip olduğumuz 
yol, okul, hastane,

00:04:52.990 --> 00:04:56.558
içme suyu, elektrik vb. birtakım

00:04:56.863 --> 00:04:59.911
altyapı çalışmalarını gerçekleştirerek

00:04:59.911 --> 00:05:02.960
yaşam standartlarını yükseltme
şansı yakalayabilsin.

00:05:03.707 --> 00:05:07.893
Çünkü her şeye sahip olan bizler, 
iklim krizi veya Paris Anlaşması'nda

00:05:07.893 --> 00:05:10.350
ortaya konan gerçek taahhütleri 
umursamıyorsak

00:05:10.350 --> 00:05:15.190
Hindistan ve Nijerya gibi yoksul ülkelerin

00:05:15.190 --> 00:05:18.048
iklim konusunda bir şey yapmasını
nasıl bekleyebiliriz?

NOTE Paragraph

00:05:20.449 --> 00:05:24.527
Peki neden salınımları azaltmıyoruz?

00:05:25.611 --> 00:05:28.909
Hatta şöyle, neden salınımlar artmaya
devam ediyor?

00:05:29.820 --> 00:05:33.031
Bile bile kitlesel bir yok oluşa mı 
neden oluyoruz?

00:05:33.738 --> 00:05:35.429
Biz cani miyiz?

00:05:37.118 --> 00:05:39.299
Tabii ki değiliz.

00:05:39.700 --> 00:05:41.619
Aynı şeyleri yapmaya devam ediyoruz

00:05:41.619 --> 00:05:44.129
çünkü büyük çoğunluğumuzun 
günlük yaşamımızın

00:05:44.129 --> 00:05:47.722
gerçek sonuçları hakkında 
en ufak bir fikri yok

00:05:48.474 --> 00:05:51.449
ve hızlı bir değişikliğin gerekliliğini
kavrayamıyorlar.

00:05:52.480 --> 00:05:56.446
Kendimiz dahil herkesin
bildiğini düşünüyoruz

00:05:56.447 --> 00:05:58.020
fakat hayır.

00:05:58.708 --> 00:06:00.339
Nasıl bilebiliriz ki?

00:06:02.474 --> 00:06:04.459
Gerçekten bir kriz olsaydı

00:06:04.696 --> 00:06:07.583
ve bu kriz bizim salınımlarımızdan 
dolayı gerçekleşseydi,

00:06:08.000 --> 00:06:10.277
bazı ipuçları görürdük değil mi?

00:06:11.048 --> 00:06:14.918
Sadece sel almış şehirleri, 
ölen on binlerce insanı

00:06:15.166 --> 00:06:19.100
ve tüm bir ulusun yerle bir olmuş
bina yığınlarına dönüşmesini değil

00:06:19.904 --> 00:06:22.184
bazı kısıtlamalar görürdük.

00:06:22.616 --> 00:06:24.300
Ama görmedik.

00:06:24.774 --> 00:06:26.570
Hiç kimse konuşmuyor da.

00:06:28.359 --> 00:06:34.032
Olağanüstü hâl yok, manşetler yok,
sıcak gelişme yok.

00:06:34.659 --> 00:06:37.645
Hiç kimse bir kriz varmış gibi
davranmıyor.

00:06:38.309 --> 00:06:42.129
En önemli iklim bilimciler
ve çevreci siyasetçiler bile

00:06:42.399 --> 00:06:46.130
ordan oraya gezip kendilerine
ziyafet çekiyorlar.

00:06:50.267 --> 00:06:56.057
100 yaşına kadar gelirsem, 
2103 yılında bu dünyada olacağım.

00:06:57.738 --> 00:07:03.181
Bugün gelecek hakkında düşündüğünüzde,
2050 yılından ilerisini düşünmüyorsunuz.

00:07:04.178 --> 00:07:08.992
O yıllarda, en iyi ihtimalle, yaşamımın
yarısına bile gelmemiş olacağım.

NOTE Paragraph

00:07:10.319 --> 00:07:11.969
Sonra ne olacak?

00:07:13.559 --> 00:07:19.590
2078 yılında 75. yaşımı kutlayacağım.

00:07:20.450 --> 00:07:25.460
Çocuklarım ya da torunlarım olursa
belki onlarla kutlarız.

00:07:26.682 --> 00:07:28.953
Belki onlar bana sizi sorarlar.

00:07:29.384 --> 00:07:32.893
2018 yılında yaşamış olan insanları.

00:07:34.786 --> 00:07:37.268
Belki de hâlâ harekete geçmek için
zaman varken

00:07:37.830 --> 00:07:40.260
niye bir şey yapmadığınızı sorarlar.

00:07:41.890 --> 00:07:46.268
Bugün yaptıklarınız ve yapmadıklarınız


00:07:46.268 --> 00:07:49.471
benim, çocuklarımın ve torunlarımın 
bütün hayatımızı etkileyecek.

00:07:49.960 --> 00:07:52.555
Şu an yaptıklarımızı ve yapmadıklarımızı

00:07:52.562 --> 00:07:56.681
ben ve jenerasyonum 
gelecekte değiştiremez.

00:08:00.169 --> 00:08:03.034
Bu yıl Ağustos ayında okul başladığında,

00:08:03.034 --> 00:08:05.594
artık durmamız gerektiğini düşündüm.

00:08:06.083 --> 00:08:10.015
İsveç Parlamentosu'nun hemen dışarısında
bahçeye oturdum.

00:08:10.510 --> 00:08:12.928
İklim için okul grevine girdim.

00:08:14.677 --> 00:08:17.755
Bazı insanlar okulda olmam 
gerektiğini söyledi.

00:08:18.269 --> 00:08:21.929
Bazıları da çalışıp iklim bilimci
olmam gerektiğini.

00:08:21.929 --> 00:08:25.224
Böylece ''İklim Krizi''ni çözebilirmişim.

00:08:26.868 --> 00:08:29.631
Fakat iklim krizi çoktan çözüldü.

00:08:30.400 --> 00:08:33.368
Elimizde gereken tüm veriler
ve çözümler var.

00:08:33.920 --> 00:08:36.818
Tek yapmamız gereken uykudan
uyanıp değişmek.

00:08:38.100 --> 00:08:42.729
Niye yakında var olmayacak bir
gelecek için çalışayım?

00:08:42.839 --> 00:08:46.799
Hem de hiç kimse bu geleceği kurtarmak
için bir şey yapmıyorken.

00:08:47.859 --> 00:08:51.279
Hem aynı eğitim sisteminde yetişen
en iyi bilim adamlarının konu ile

00:08:51.943 --> 00:08:53.902
alakalı verdikleri en önemli veriler

00:08:53.902 --> 00:08:57.349
politikacılar ve toplumumuz tarafından 
dikkate alınmıyorsa

00:08:57.620 --> 00:09:01.629
o eğitim sisteminde bir şeyler
öğrenmenin ne anlamı var ki?

00:09:03.588 --> 00:09:06.648
İnsanlar İsveç'in sadece küçük
bir ülke olduğunu

00:09:06.869 --> 00:09:09.499
ve yapacaklarımızın bir önemi
olmadığını düşünüyorlar.

00:09:09.901 --> 00:09:14.179
Bence benim gibi birkaç çocuk da
tüm dünyada

00:09:14.179 --> 00:09:16.646
birkaç hafta okulu kırdığı için
manşetlere çıksa

00:09:17.077 --> 00:09:20.108
hep birlikte neler yapabileceğimizi
hayal edin.

NOTE Paragraph

00:09:20.108 --> 00:09:23.524
(Alkış)

NOTE Paragraph

00:09:24.500 --> 00:09:27.170
Konuşmamın neredeyse sonuna geliyoruz

00:09:29.089 --> 00:09:34.380
ve burası da genellikle insanların 
umuttan, güneş panellerinden,

00:09:34.960 --> 00:09:39.412
rüzgar enerjisinden, döngüsel
ekonomiden bahsettikleri bölümdür.

00:09:40.380 --> 00:09:42.418
Ben bunlardan bahsetmeyeceğim.

00:09:42.751 --> 00:09:47.319
Motivasyon konuşmaları ve olumlu
düşüncelerle geçirdiğimiz 30 yıl vardı.

00:09:47.912 --> 00:09:50.199
Üzgünüm ama bu hiçbir işe yaramadı.

00:09:50.909 --> 00:09:52.517
Çünkü eğer işe yarasaydı,

00:09:52.521 --> 00:09:54.779
Şimdiye kadar salınımlar çoktan 
azalmış olurdu.

00:09:54.779 --> 00:09:56.432
Ancak azalmadılar.

00:09:57.472 --> 00:09:59.920
Ve elbette

00:10:00.580 --> 00:10:02.189
umuda ihtiyacımız var.

00:10:02.649 --> 00:10:06.469
Fakat umuttan daha fazla ihtiyacımız olan
tek şey harekete geçmek.

00:10:07.040 --> 00:10:10.183
Harekete geçmeye başladığımızda, 
umudumuz da olacak.

NOTE Paragraph

00:10:11.720 --> 00:10:13.960
Bu yüzden umut aramak yerine,

00:10:13.960 --> 00:10:15.820
harekete geçmeliyiz.

00:10:16.510 --> 00:10:20.519
Sadece o zaman, işte o zaman 
umudumuz olacak.

NOTE Paragraph

00:10:22.561 --> 00:10:29.045
Her gün yaklaşık 100 milyon varil 
petrol kullanılıyor.

00:10:29.970 --> 00:10:32.221
Bunu değiştirmeye yönelik 
siyasi bir adım yok.

00:10:33.148 --> 00:10:35.750
O petrolün kullanımına 
yönelik hiçbir kural yok.

00:10:37.358 --> 00:10:40.395
Oyunu kurallarına göre oynayarak 
dünyayı kurtaramayız

00:10:40.990 --> 00:10:43.570
çünkü kuralların değişmesi gerek.

NOTE Paragraph

00:10:44.199 --> 00:10:46.206
Her şeyin değişmesi gerek.

00:10:46.676 --> 00:10:48.540
ve bu değişim bugün başlamalı.

NOTE Paragraph

00:10:49.009 --> 00:10:50.148
Teşekkür ederim.

NOTE Paragraph

00:10:50.148 --> 00:10:53.497
(Alkış)