1
00:00:01,341 --> 00:00:04,308
İklim değişikliği ve küresel 
ısınma terimleriyle ilk tanışmam

2
00:00:04,308 --> 00:00:08,550
8 yaşımdayken oldu.

3
00:00:09,619 --> 00:00:14,189
Belli ki bunlar insanların yaşam
biçimleri ile ortaya çıkan şeylerdi.

4
00:00:15,222 --> 00:00:18,839
Bana hep tasarruf yapmak için
ışıkları kapatmam

5
00:00:19,088 --> 00:00:22,879
ve kaynakları korumak için kağıtları 
geri dönüşüme yollamam söyleniyordu.

6
00:00:24,268 --> 00:00:27,079
Aslında diğerleri gibi 
bir hayvan türü olan insanların,

7
00:00:27,309 --> 00:00:31,019
dünyanın iklimini değiştirebilecek
kadar güçlü olmalarının

8
00:00:31,019 --> 00:00:35,198
çok garip olduğunu 
düşündüğümü hatırlıyorum.

9
00:00:36,090 --> 00:00:39,561
Çünkü eğer bu kapasitedeysek 
ve bu durum gerçekten yaşanıyorsa

10
00:00:39,836 --> 00:00:42,739
bundan başka bir şey konuşmuyor olurduk.

11
00:00:43,720 --> 00:00:48,000
Televizyonu açar açmaz
herkes bunu konuşuyor olurdu.

12
00:00:48,508 --> 00:00:51,541
Manşetlerde, radyolarda, gazetelerde,

13
00:00:51,849 --> 00:00:54,690
sanki bir dünya savaşı yaşanıyormuşcasına

14
00:00:55,180 --> 00:00:57,719
bu konudan başka bir şey görmezdik.

15
00:00:58,838 --> 00:01:01,360
Fakat kimse bunun hakkında konuşmadı.

16
00:01:02,130 --> 00:01:08,154
Fosil yakıtları yakmak eğer çok kötüyse 
ve bizim varoluşumuzu tehdit ediyorsa

17
00:01:08,649 --> 00:01:11,278
nasıl eskisi gibi davranabilirdik?

18
00:01:12,263 --> 00:01:14,498
Niye buna hiçbir sınırlama getirilmedi?

19
00:01:15,030 --> 00:01:17,320
Niye bu yasa dışı hâle getirilmedi?

20
00:01:18,921 --> 00:01:21,891
Benim aklıma yatmamıştı.

21
00:01:22,288 --> 00:01:24,297
Gerçek olamazdı.

22
00:01:26,401 --> 00:01:28,978
On bir yaşımdayken hastalandım.

23
00:01:29,250 --> 00:01:31,042
Depresyona girdim,

24
00:01:31,319 --> 00:01:32,613
konuşmamaya başladım

25
00:01:32,998 --> 00:01:34,487
ve yemeyi kestim.

26
00:01:35,699 --> 00:01:39,488
2 ayda yaklaşık 10 kg verdim.

27
00:01:40,889 --> 00:01:44,008
Daha sonra bana Asperger Sendromu, OKB

28
00:01:44,319 --> 00:01:47,289
ve seçici konuşmamazlık tanısı konuldu.

29
00:01:48,189 --> 00:01:51,760
Bunun anlamı sadece gerekli olduğunu 
düşündüğüm zamanlarda konuşuyordum.

30
00:01:51,760 --> 00:01:53,670
Ve bu tam da o zamanlardan biri.

31
00:01:53,670 --> 00:01:57,258
(Alkış)

32
00:02:03,908 --> 00:02:06,290
Bizim gibi spektrumda olanlar için

33
00:02:06,290 --> 00:02:08,857
neredeyse her şey ya siyah ya da beyazdır.

34
00:02:09,564 --> 00:02:11,234
Yalan söylemekte iyi değilizdir

35
00:02:11,234 --> 00:02:14,598
ve genellikle hepinizin bayıldığı
bu tarz bir sosyal oyunda

36
00:02:14,598 --> 00:02:17,153
olmaktan hoşlanmayız.

37
00:02:17,153 --> 00:02:18,423
(Kahkaha)

38
00:02:18,688 --> 00:02:21,751
Bence biz otistikler, birçok yönden 
normal olanlarız

39
00:02:22,041 --> 00:02:24,368
ve kalan herkes oldukça garip.

40
00:02:24,368 --> 00:02:25,561
(Kahkaha)

41
00:02:25,561 --> 00:02:28,509
Özellikle konu sürdürülebilirlik
krizine geldiğinde.

42
00:02:28,800 --> 00:02:32,525
Herkes iklim değişikliğinin varoluşsal 
bir tehdit olduğunu

43
00:02:32,925 --> 00:02:35,496
ve en önemli sorunumuz 
olduğunu söyleyip duruyor

44
00:02:35,534 --> 00:02:38,082
fakat herkes aynı şekilde devam ediyor.

45
00:02:39,631 --> 00:02:41,396
Bunu anlayamıyorum

46
00:02:41,699 --> 00:02:44,198
çünkü eğer salınımların 
durması gerekiyorsa

47
00:02:44,447 --> 00:02:46,579
o zaman salınımları durdurmalıyız.

48
00:02:47,194 --> 00:02:49,019
Benim için bu siyah ya da beyaz.

49
00:02:49,698 --> 00:02:52,460
Konu hayatta kalmaya gelince 
arada hiç gri alan yoktur.

50
00:02:52,830 --> 00:02:55,781
Ya bir medeniyet gibi devam 
ederiz ya da etmeyiz.

51
00:02:56,646 --> 00:02:58,939
Değişmemiz gerekiyor.

52
00:03:00,016 --> 00:03:03,950
İsveç gibi zengin ülkelerin her sene

53
00:03:03,950 --> 00:03:07,230
salınımlarını en az %15
azaltmaları gerekiyor ki

54
00:03:08,199 --> 00:03:12,119
iki derecenin altında kalma
hedefimizi gerçekleştirebilelim.

55
00:03:12,821 --> 00:03:16,273
Fakat Hükûmetler arası İklim Değişikliği
Paneli (IPCC)'ne göre,

56
00:03:17,250 --> 00:03:20,116
iki yerine 1,5 derece'yi hedeflemek, 
iklim etkilerini

57
00:03:20,362 --> 00:03:23,302
önemli ölçüde azaltmaya
yardımcı olacaktır.

58
00:03:23,928 --> 00:03:27,798
Salınımları azaltmadaki 
etkisini bir düşünün.

59
00:03:28,897 --> 00:03:31,600
Medyanın ve her bir liderin
gündeminin sadece

60
00:03:31,607 --> 00:03:33,607
bu olduğunu düşünebilirsiniz.

61
00:03:33,897 --> 00:03:36,168
Ama kimse ne bu konuda

62
00:03:37,004 --> 00:03:38,733
ne de havaya hapsolmuş 


63
00:03:38,739 --> 00:03:41,859
sera gazının etkileri hakkında
tek kelime etmiyor.

64
00:03:42,340 --> 00:03:45,115
Hava kirliliği ısınmayı öyle 
güzel saklıyor ki

65
00:03:45,455 --> 00:03:48,128
fosil yakıt kullanımını bıraksak bile

66
00:03:48,416 --> 00:03:50,617
çoktan ekstra bir ısınma söz konusu.

67
00:03:50,864 --> 00:03:55,314
Belki de bu ısınma 0,5 ila 1,1 santigrat 
derece arası kadar yüksek olabilir.

68
00:03:57,072 --> 00:03:59,624
Dahası, kimse 6. büyük kitlesel 
yok oluşun

69
00:03:59,624 --> 00:04:03,176
ortasında olduğumuzdan bahsetmiyor.

70
00:04:03,765 --> 00:04:08,686
Her geçtiğimiz gün 
200 farklı tür yok oluyor.

71
00:04:10,178 --> 00:04:13,819
Bu yok oluşun oranı

72
00:04:13,819 --> 00:04:17,619
normalden 1000-10.000 kat arası

73
00:04:17,619 --> 00:04:19,848
daha fazla.

74
00:04:22,516 --> 00:04:27,879
Hiç kimse, konunun küresel boyutta 
iyileştirilmesi için oldukça gerekli olan,

75
00:04:28,250 --> 00:04:31,227
Paris Anlaşmasında da 
açık bir şekilde belirtilen,

76
00:04:31,614 --> 00:04:35,849
eşitlik boyutunu ve iklim adaletini 
konuşmuyor.

77
00:04:37,486 --> 00:04:39,342
Bu demek oluyor ki zengin ülkeler

78
00:04:39,342 --> 00:04:43,279
6 ile 12 yıl içinde salınımlarını 
bugünün salınım hızını

79
00:04:44,065 --> 00:04:46,337
göz önüne alarak sıfıra indirmeliler.

80
00:04:48,190 --> 00:04:50,330
Böylece daha yoksul ülkeler

81
00:04:50,330 --> 00:04:52,990
bizim çoktan sahip olduğumuz 
yol, okul, hastane,

82
00:04:52,990 --> 00:04:56,558
içme suyu, elektrik vb. birtakım

83
00:04:56,863 --> 00:04:59,911
altyapı çalışmalarını gerçekleştirerek

84
00:04:59,911 --> 00:05:02,960
yaşam standartlarını yükseltme
şansı yakalayabilsin.

85
00:05:03,707 --> 00:05:07,893
Çünkü her şeye sahip olan bizler, 
iklim krizi veya Paris Anlaşması'nda

86
00:05:07,893 --> 00:05:10,350
ortaya konan gerçek taahhütleri 
umursamıyorsak

87
00:05:10,350 --> 00:05:15,190
Hindistan ve Nijerya gibi yoksul ülkelerin

88
00:05:15,190 --> 00:05:18,048
iklim konusunda bir şey yapmasını
nasıl bekleyebiliriz?

89
00:05:20,449 --> 00:05:24,527
Peki neden salınımları azaltmıyoruz?

90
00:05:25,611 --> 00:05:28,909
Hatta şöyle, neden salınımlar artmaya
devam ediyor?

91
00:05:29,820 --> 00:05:33,031
Bile bile kitlesel bir yok oluşa mı 
neden oluyoruz?

92
00:05:33,738 --> 00:05:35,429
Biz cani miyiz?

93
00:05:37,118 --> 00:05:39,299
Tabii ki değiliz.

94
00:05:39,700 --> 00:05:41,619
Aynı şeyleri yapmaya devam ediyoruz

95
00:05:41,619 --> 00:05:44,129
çünkü büyük çoğunluğumuzun 
günlük yaşamımızın

96
00:05:44,129 --> 00:05:47,722
gerçek sonuçları hakkında 
en ufak bir fikri yok

97
00:05:48,474 --> 00:05:51,449
ve hızlı bir değişikliğin gerekliliğini
kavrayamıyorlar.

98
00:05:52,480 --> 00:05:56,446
Kendimiz dahil herkesin
bildiğini düşünüyoruz

99
00:05:56,447 --> 00:05:58,020
fakat hayır.

100
00:05:58,708 --> 00:06:00,339
Nasıl bilebiliriz ki?

101
00:06:02,474 --> 00:06:04,459
Gerçekten bir kriz olsaydı

102
00:06:04,696 --> 00:06:07,583
ve bu kriz bizim salınımlarımızdan 
dolayı gerçekleşseydi,

103
00:06:08,000 --> 00:06:10,277
bazı ipuçları görürdük değil mi?

104
00:06:11,048 --> 00:06:14,918
Sadece sel almış şehirleri, 
ölen on binlerce insanı

105
00:06:15,166 --> 00:06:19,100
ve tüm bir ulusun yerle bir olmuş
bina yığınlarına dönüşmesini değil

106
00:06:19,904 --> 00:06:22,184
bazı kısıtlamalar görürdük.

107
00:06:22,616 --> 00:06:24,300
Ama görmedik.

108
00:06:24,774 --> 00:06:26,570
Hiç kimse konuşmuyor da.

109
00:06:28,359 --> 00:06:34,032
Olağanüstü hâl yok, manşetler yok,
sıcak gelişme yok.

110
00:06:34,659 --> 00:06:37,645
Hiç kimse bir kriz varmış gibi
davranmıyor.

111
00:06:38,309 --> 00:06:42,129
En önemli iklim bilimciler
ve çevreci siyasetçiler bile

112
00:06:42,399 --> 00:06:46,130
ordan oraya gezip kendilerine
ziyafet çekiyorlar.

113
00:06:50,267 --> 00:06:56,057
100 yaşına kadar gelirsem, 
2103 yılında bu dünyada olacağım.

114
00:06:57,738 --> 00:07:03,181
Bugün gelecek hakkında düşündüğünüzde,
2050 yılından ilerisini düşünmüyorsunuz.

115
00:07:04,178 --> 00:07:08,992
O yıllarda, en iyi ihtimalle, yaşamımın
yarısına bile gelmemiş olacağım.

116
00:07:10,319 --> 00:07:11,969
Sonra ne olacak?

117
00:07:13,559 --> 00:07:19,590
2078 yılında 75. yaşımı kutlayacağım.

118
00:07:20,450 --> 00:07:25,460
Çocuklarım ya da torunlarım olursa
belki onlarla kutlarız.

119
00:07:26,682 --> 00:07:28,953
Belki onlar bana sizi sorarlar.

120
00:07:29,384 --> 00:07:32,893
2018 yılında yaşamış olan insanları.

121
00:07:34,786 --> 00:07:37,268
Belki de hâlâ harekete geçmek için
zaman varken

122
00:07:37,830 --> 00:07:40,260
niye bir şey yapmadığınızı sorarlar.

123
00:07:41,890 --> 00:07:46,268
Bugün yaptıklarınız ve yapmadıklarınız


124
00:07:46,268 --> 00:07:49,471
benim, çocuklarımın ve torunlarımın 
bütün hayatımızı etkileyecek.

125
00:07:49,960 --> 00:07:52,555
Şu an yaptıklarımızı ve yapmadıklarımızı

126
00:07:52,562 --> 00:07:56,681
ben ve jenerasyonum 
gelecekte değiştiremez.

127
00:08:00,169 --> 00:08:03,034
Bu yıl Ağustos ayında okul başladığında,

128
00:08:03,034 --> 00:08:05,594
artık durmamız gerektiğini düşündüm.

129
00:08:06,083 --> 00:08:10,015
İsveç Parlamentosu'nun hemen dışarısında
bahçeye oturdum.

130
00:08:10,510 --> 00:08:12,928
İklim için okul grevine girdim.

131
00:08:14,677 --> 00:08:17,755
Bazı insanlar okulda olmam 
gerektiğini söyledi.

132
00:08:18,269 --> 00:08:21,929
Bazıları da çalışıp iklim bilimci
olmam gerektiğini.

133
00:08:21,929 --> 00:08:25,224
Böylece ''İklim Krizi''ni çözebilirmişim.

134
00:08:26,868 --> 00:08:29,631
Fakat iklim krizi çoktan çözüldü.

135
00:08:30,400 --> 00:08:33,368
Elimizde gereken tüm veriler
ve çözümler var.

136
00:08:33,920 --> 00:08:36,818
Tek yapmamız gereken uykudan
uyanıp değişmek.

137
00:08:38,100 --> 00:08:42,729
Niye yakında var olmayacak bir
gelecek için çalışayım?

138
00:08:42,839 --> 00:08:46,799
Hem de hiç kimse bu geleceği kurtarmak
için bir şey yapmıyorken.

139
00:08:47,859 --> 00:08:51,279
Hem aynı eğitim sisteminde yetişen
en iyi bilim adamlarının konu ile

140
00:08:51,943 --> 00:08:53,902
alakalı verdikleri en önemli veriler

141
00:08:53,902 --> 00:08:57,349
politikacılar ve toplumumuz tarafından 
dikkate alınmıyorsa

142
00:08:57,620 --> 00:09:01,629
o eğitim sisteminde bir şeyler
öğrenmenin ne anlamı var ki?

143
00:09:03,588 --> 00:09:06,648
İnsanlar İsveç'in sadece küçük
bir ülke olduğunu

144
00:09:06,869 --> 00:09:09,499
ve yapacaklarımızın bir önemi
olmadığını düşünüyorlar.

145
00:09:09,901 --> 00:09:14,179
Bence benim gibi birkaç çocuk da
tüm dünyada

146
00:09:14,179 --> 00:09:16,646
birkaç hafta okulu kırdığı için
manşetlere çıksa

147
00:09:17,077 --> 00:09:20,108
hep birlikte neler yapabileceğimizi
hayal edin.

148
00:09:20,108 --> 00:09:23,524
(Alkış)

149
00:09:24,500 --> 00:09:27,170
Konuşmamın neredeyse sonuna geliyoruz

150
00:09:29,089 --> 00:09:34,380
ve burası da genellikle insanların 
umuttan, güneş panellerinden,

151
00:09:34,960 --> 00:09:39,412
rüzgar enerjisinden, döngüsel
ekonomiden bahsettikleri bölümdür.

152
00:09:40,380 --> 00:09:42,418
Ben bunlardan bahsetmeyeceğim.

153
00:09:42,751 --> 00:09:47,319
Motivasyon konuşmaları ve olumlu
düşüncelerle geçirdiğimiz 30 yıl vardı.

154
00:09:47,912 --> 00:09:50,199
Üzgünüm ama bu hiçbir işe yaramadı.

155
00:09:50,909 --> 00:09:52,517
Çünkü eğer işe yarasaydı,

156
00:09:52,521 --> 00:09:54,779
Şimdiye kadar salınımlar çoktan 
azalmış olurdu.

157
00:09:54,779 --> 00:09:56,432
Ancak azalmadılar.

158
00:09:57,472 --> 00:09:59,920
Ve elbette

159
00:10:00,580 --> 00:10:02,189
umuda ihtiyacımız var.

160
00:10:02,649 --> 00:10:06,469
Fakat umuttan daha fazla ihtiyacımız olan
tek şey harekete geçmek.

161
00:10:07,040 --> 00:10:10,183
Harekete geçmeye başladığımızda, 
umudumuz da olacak.

162
00:10:11,720 --> 00:10:13,960
Bu yüzden umut aramak yerine,

163
00:10:13,960 --> 00:10:15,820
harekete geçmeliyiz.

164
00:10:16,510 --> 00:10:20,519
Sadece o zaman, işte o zaman 
umudumuz olacak.

165
00:10:22,561 --> 00:10:29,045
Her gün yaklaşık 100 milyon varil 
petrol kullanılıyor.

166
00:10:29,970 --> 00:10:32,221
Bunu değiştirmeye yönelik 
siyasi bir adım yok.

167
00:10:33,148 --> 00:10:35,750
O petrolün kullanımına 
yönelik hiçbir kural yok.

168
00:10:37,358 --> 00:10:40,395
Oyunu kurallarına göre oynayarak 
dünyayı kurtaramayız

169
00:10:40,990 --> 00:10:43,570
çünkü kuralların değişmesi gerek.

170
00:10:44,199 --> 00:10:46,206
Her şeyin değişmesi gerek.

171
00:10:46,676 --> 00:10:48,540
ve bu değişim bugün başlamalı.

172
00:10:49,009 --> 00:10:50,148
Teşekkür ederim.

173
00:10:50,148 --> 00:10:53,497
(Alkış)