0:00:01.341,0:00:04.308
İklim değişikliği ve küresel [br]ısınma terimleriyle ilk tanışmam

0:00:04.308,0:00:08.550
8 yaşımdayken oldu.

0:00:09.619,0:00:14.189
Belli ki bunlar insanların yaşam[br]biçimleri ile ortaya çıkan şeylerdi.

0:00:15.222,0:00:18.839
Bana hep tasarruf yapmak için[br]ışıkları kapatmam

0:00:19.088,0:00:22.879
ve kaynakları korumak için kağıtları [br]geri dönüşüme yollamam söyleniyordu.

0:00:24.268,0:00:27.079
Aslında diğerleri gibi [br]bir hayvan türü olan insanların,

0:00:27.309,0:00:31.019
dünyanın iklimini değiştirebilecek[br]kadar güçlü olmalarının

0:00:31.019,0:00:35.198
çok garip olduğunu [br]düşündüğümü hatırlıyorum.

0:00:36.090,0:00:39.561
Çünkü eğer bu kapasitedeysek [br]ve bu durum gerçekten yaşanıyorsa

0:00:39.836,0:00:42.739
bundan başka bir şey konuşmuyor olurduk.

0:00:43.720,0:00:48.000
Televizyonu açar açmaz[br]herkes bunu konuşuyor olurdu.

0:00:48.508,0:00:51.541
Manşetlerde, radyolarda, gazetelerde,

0:00:51.849,0:00:54.690
sanki bir dünya savaşı yaşanıyormuşcasına

0:00:55.180,0:00:57.719
bu konudan başka bir şey görmezdik.

0:00:58.838,0:01:01.360
Fakat kimse bunun hakkında konuşmadı.

0:01:02.130,0:01:08.154
Fosil yakıtları yakmak eğer çok kötüyse [br]ve bizim varoluşumuzu tehdit ediyorsa

0:01:08.649,0:01:11.278
nasıl eskisi gibi davranabilirdik?

0:01:12.263,0:01:14.498
Niye buna hiçbir sınırlama getirilmedi?

0:01:15.030,0:01:17.320
Niye bu yasa dışı hâle getirilmedi?

0:01:18.921,0:01:21.891
Benim aklıma yatmamıştı.

0:01:22.288,0:01:24.297
Gerçek olamazdı.

0:01:26.401,0:01:28.978
On bir yaşımdayken hastalandım.

0:01:29.250,0:01:31.042
Depresyona girdim,

0:01:31.319,0:01:32.613
konuşmamaya başladım

0:01:32.998,0:01:34.487
ve yemeyi kestim.

0:01:35.699,0:01:39.488
2 ayda yaklaşık 10 kg verdim.

0:01:40.889,0:01:44.008
Daha sonra bana Asperger Sendromu, OKB

0:01:44.319,0:01:47.289
ve seçici konuşmamazlık tanısı konuldu.

0:01:48.189,0:01:51.760
Bunun anlamı sadece gerekli olduğunu [br]düşündüğüm zamanlarda konuşuyordum.

0:01:51.760,0:01:53.670
Ve bu tam da o zamanlardan biri.

0:01:53.670,0:01:57.258
(Alkış)

0:02:03.908,0:02:06.290
Bizim gibi spektrumda olanlar için

0:02:06.290,0:02:08.857
neredeyse her şey ya siyah ya da beyazdır.

0:02:09.564,0:02:11.234
Yalan söylemekte iyi değilizdir

0:02:11.234,0:02:14.598
ve genellikle hepinizin bayıldığı[br]bu tarz bir sosyal oyunda

0:02:14.598,0:02:17.153
olmaktan hoşlanmayız.

0:02:17.153,0:02:18.423
(Kahkaha)

0:02:18.688,0:02:21.751
Bence biz otistikler, birçok yönden [br]normal olanlarız

0:02:22.041,0:02:24.368
ve kalan herkes oldukça garip.

0:02:24.368,0:02:25.561
(Kahkaha)

0:02:25.561,0:02:28.509
Özellikle konu sürdürülebilirlik[br]krizine geldiğinde.

0:02:28.800,0:02:32.525
Herkes iklim değişikliğinin varoluşsal [br]bir tehdit olduğunu

0:02:32.925,0:02:35.496
ve en önemli sorunumuz [br]olduğunu söyleyip duruyor

0:02:35.534,0:02:38.082
fakat herkes aynı şekilde devam ediyor.

0:02:39.631,0:02:41.396
Bunu anlayamıyorum

0:02:41.699,0:02:44.198
çünkü eğer salınımların [br]durması gerekiyorsa

0:02:44.447,0:02:46.579
o zaman salınımları durdurmalıyız.

0:02:47.194,0:02:49.019
Benim için bu siyah ya da beyaz.

0:02:49.698,0:02:52.460
Konu hayatta kalmaya gelince [br]arada hiç gri alan yoktur.

0:02:52.830,0:02:55.781
Ya bir medeniyet gibi devam [br]ederiz ya da etmeyiz.

0:02:56.646,0:02:58.939
Değişmemiz gerekiyor.

0:03:00.016,0:03:03.950
İsveç gibi zengin ülkelerin her sene

0:03:03.950,0:03:07.230
salınımlarını en az %15[br]azaltmaları gerekiyor ki

0:03:08.199,0:03:12.119
iki derecenin altında kalma[br]hedefimizi gerçekleştirebilelim.

0:03:12.821,0:03:16.273
Fakat Hükûmetler arası İklim Değişikliği[br]Paneli (IPCC)'ne göre,

0:03:17.250,0:03:20.116
iki yerine 1,5 derece'yi hedeflemek, [br]iklim etkilerini

0:03:20.362,0:03:23.302
önemli ölçüde azaltmaya[br]yardımcı olacaktır.

0:03:23.928,0:03:27.798
Salınımları azaltmadaki [br]etkisini bir düşünün.

0:03:28.897,0:03:31.600
Medyanın ve her bir liderin[br]gündeminin sadece

0:03:31.607,0:03:33.607
bu olduğunu düşünebilirsiniz.

0:03:33.897,0:03:36.168
Ama kimse ne bu konuda

0:03:37.004,0:03:38.733
ne de havaya hapsolmuş [br]

0:03:38.739,0:03:41.859
sera gazının etkileri hakkında[br]tek kelime etmiyor.

0:03:42.340,0:03:45.115
Hava kirliliği ısınmayı öyle [br]güzel saklıyor ki

0:03:45.455,0:03:48.128
fosil yakıt kullanımını bıraksak bile

0:03:48.416,0:03:50.617
çoktan ekstra bir ısınma söz konusu.

0:03:50.864,0:03:55.314
Belki de bu ısınma 0,5 ila 1,1 santigrat [br]derece arası kadar yüksek olabilir.

0:03:57.072,0:03:59.624
Dahası, kimse 6. büyük kitlesel [br]yok oluşun

0:03:59.624,0:04:03.176
ortasında olduğumuzdan bahsetmiyor.

0:04:03.765,0:04:08.686
Her geçtiğimiz gün [br]200 farklı tür yok oluyor.

0:04:10.178,0:04:13.819
Bu yok oluşun oranı

0:04:13.819,0:04:17.619
normalden 1000-10.000 kat arası

0:04:17.619,0:04:19.848
daha fazla.

0:04:22.516,0:04:27.879
Hiç kimse, konunun küresel boyutta [br]iyileştirilmesi için oldukça gerekli olan,

0:04:28.250,0:04:31.227
Paris Anlaşmasında da [br]açık bir şekilde belirtilen,

0:04:31.614,0:04:35.849
eşitlik boyutunu ve iklim adaletini [br]konuşmuyor.

0:04:37.486,0:04:39.342
Bu demek oluyor ki zengin ülkeler

0:04:39.342,0:04:43.279
6 ile 12 yıl içinde salınımlarını [br]bugünün salınım hızını

0:04:44.065,0:04:46.337
göz önüne alarak sıfıra indirmeliler.

0:04:48.190,0:04:50.330
Böylece daha yoksul ülkeler

0:04:50.330,0:04:52.990
bizim çoktan sahip olduğumuz [br]yol, okul, hastane,

0:04:52.990,0:04:56.558
içme suyu, elektrik vb. birtakım

0:04:56.863,0:04:59.911
altyapı çalışmalarını gerçekleştirerek

0:04:59.911,0:05:02.960
yaşam standartlarını yükseltme[br]şansı yakalayabilsin.

0:05:03.707,0:05:07.893
Çünkü her şeye sahip olan bizler, [br]iklim krizi veya Paris Anlaşması'nda

0:05:07.893,0:05:10.350
ortaya konan gerçek taahhütleri [br]umursamıyorsak

0:05:10.350,0:05:15.190
Hindistan ve Nijerya gibi yoksul ülkelerin

0:05:15.190,0:05:18.048
iklim konusunda bir şey yapmasını[br]nasıl bekleyebiliriz?

0:05:20.449,0:05:24.527
Peki neden salınımları azaltmıyoruz?

0:05:25.611,0:05:28.909
Hatta şöyle, neden salınımlar artmaya[br]devam ediyor?

0:05:29.820,0:05:33.031
Bile bile kitlesel bir yok oluşa mı [br]neden oluyoruz?

0:05:33.738,0:05:35.429
Biz cani miyiz?

0:05:37.118,0:05:39.299
Tabii ki değiliz.

0:05:39.700,0:05:41.619
Aynı şeyleri yapmaya devam ediyoruz

0:05:41.619,0:05:44.129
çünkü büyük çoğunluğumuzun [br]günlük yaşamımızın

0:05:44.129,0:05:47.722
gerçek sonuçları hakkında [br]en ufak bir fikri yok

0:05:48.474,0:05:51.449
ve hızlı bir değişikliğin gerekliliğini[br]kavrayamıyorlar.

0:05:52.480,0:05:56.446
Kendimiz dahil herkesin[br]bildiğini düşünüyoruz

0:05:56.447,0:05:58.020
fakat hayır.

0:05:58.708,0:06:00.339
Nasıl bilebiliriz ki?

0:06:02.474,0:06:04.459
Gerçekten bir kriz olsaydı

0:06:04.696,0:06:07.583
ve bu kriz bizim salınımlarımızdan [br]dolayı gerçekleşseydi,

0:06:08.000,0:06:10.277
bazı ipuçları görürdük değil mi?

0:06:11.048,0:06:14.918
Sadece sel almış şehirleri, [br]ölen on binlerce insanı

0:06:15.166,0:06:19.100
ve tüm bir ulusun yerle bir olmuş[br]bina yığınlarına dönüşmesini değil

0:06:19.904,0:06:22.184
bazı kısıtlamalar görürdük.

0:06:22.616,0:06:24.300
Ama görmedik.

0:06:24.774,0:06:26.570
Hiç kimse konuşmuyor da.

0:06:28.359,0:06:34.032
Olağanüstü hâl yok, manşetler yok,[br]sıcak gelişme yok.

0:06:34.659,0:06:37.645
Hiç kimse bir kriz varmış gibi[br]davranmıyor.

0:06:38.309,0:06:42.129
En önemli iklim bilimciler[br]ve çevreci siyasetçiler bile

0:06:42.399,0:06:46.130
ordan oraya gezip kendilerine[br]ziyafet çekiyorlar.

0:06:50.267,0:06:56.057
100 yaşına kadar gelirsem, [br]2103 yılında bu dünyada olacağım.

0:06:57.738,0:07:03.181
Bugün gelecek hakkında düşündüğünüzde,[br]2050 yılından ilerisini düşünmüyorsunuz.

0:07:04.178,0:07:08.992
O yıllarda, en iyi ihtimalle, yaşamımın[br]yarısına bile gelmemiş olacağım.

0:07:10.319,0:07:11.969
Sonra ne olacak?

0:07:13.559,0:07:19.590
2078 yılında 75. yaşımı kutlayacağım.

0:07:20.450,0:07:25.460
Çocuklarım ya da torunlarım olursa[br]belki onlarla kutlarız.

0:07:26.682,0:07:28.953
Belki onlar bana sizi sorarlar.

0:07:29.384,0:07:32.893
2018 yılında yaşamış olan insanları.

0:07:34.786,0:07:37.268
Belki de hâlâ harekete geçmek için[br]zaman varken

0:07:37.830,0:07:40.260
niye bir şey yapmadığınızı sorarlar.

0:07:41.890,0:07:46.268
Bugün yaptıklarınız ve yapmadıklarınız[br]

0:07:46.268,0:07:49.471
benim, çocuklarımın ve torunlarımın [br]bütün hayatımızı etkileyecek.

0:07:49.960,0:07:52.555
Şu an yaptıklarımızı ve yapmadıklarımızı

0:07:52.562,0:07:56.681
ben ve jenerasyonum [br]gelecekte değiştiremez.

0:08:00.169,0:08:03.034
Bu yıl Ağustos ayında okul başladığında,

0:08:03.034,0:08:05.594
artık durmamız gerektiğini düşündüm.

0:08:06.083,0:08:10.015
İsveç Parlamentosu'nun hemen dışarısında[br]bahçeye oturdum.

0:08:10.510,0:08:12.928
İklim için okul grevine girdim.

0:08:14.677,0:08:17.755
Bazı insanlar okulda olmam [br]gerektiğini söyledi.

0:08:18.269,0:08:21.929
Bazıları da çalışıp iklim bilimci[br]olmam gerektiğini.

0:08:21.929,0:08:25.224
Böylece ''İklim Krizi''ni çözebilirmişim.

0:08:26.868,0:08:29.631
Fakat iklim krizi çoktan çözüldü.

0:08:30.400,0:08:33.368
Elimizde gereken tüm veriler[br]ve çözümler var.

0:08:33.920,0:08:36.818
Tek yapmamız gereken uykudan[br]uyanıp değişmek.

0:08:38.100,0:08:42.729
Niye yakında var olmayacak bir[br]gelecek için çalışayım?

0:08:42.839,0:08:46.799
Hem de hiç kimse bu geleceği kurtarmak[br]için bir şey yapmıyorken.

0:08:47.859,0:08:51.279
Hem aynı eğitim sisteminde yetişen[br]en iyi bilim adamlarının konu ile

0:08:51.943,0:08:53.902
alakalı verdikleri en önemli veriler

0:08:53.902,0:08:57.349
politikacılar ve toplumumuz tarafından [br]dikkate alınmıyorsa

0:08:57.620,0:09:01.629
o eğitim sisteminde bir şeyler[br]öğrenmenin ne anlamı var ki?

0:09:03.588,0:09:06.648
İnsanlar İsveç'in sadece küçük[br]bir ülke olduğunu

0:09:06.869,0:09:09.499
ve yapacaklarımızın bir önemi[br]olmadığını düşünüyorlar.

0:09:09.901,0:09:14.179
Bence benim gibi birkaç çocuk da[br]tüm dünyada

0:09:14.179,0:09:16.646
birkaç hafta okulu kırdığı için[br]manşetlere çıksa

0:09:17.077,0:09:20.108
hep birlikte neler yapabileceğimizi[br]hayal edin.

0:09:20.108,0:09:23.524
(Alkış)

0:09:24.500,0:09:27.170
Konuşmamın neredeyse sonuna geliyoruz

0:09:29.089,0:09:34.380
ve burası da genellikle insanların [br]umuttan, güneş panellerinden,

0:09:34.960,0:09:39.412
rüzgar enerjisinden, döngüsel[br]ekonomiden bahsettikleri bölümdür.

0:09:40.380,0:09:42.418
Ben bunlardan bahsetmeyeceğim.

0:09:42.751,0:09:47.319
Motivasyon konuşmaları ve olumlu[br]düşüncelerle geçirdiğimiz 30 yıl vardı.

0:09:47.912,0:09:50.199
Üzgünüm ama bu hiçbir işe yaramadı.

0:09:50.909,0:09:52.517
Çünkü eğer işe yarasaydı,

0:09:52.521,0:09:54.779
Şimdiye kadar salınımlar çoktan [br]azalmış olurdu.

0:09:54.779,0:09:56.432
Ancak azalmadılar.

0:09:57.472,0:09:59.920
Ve elbette

0:10:00.580,0:10:02.189
umuda ihtiyacımız var.

0:10:02.649,0:10:06.469
Fakat umuttan daha fazla ihtiyacımız olan[br]tek şey harekete geçmek.

0:10:07.040,0:10:10.183
Harekete geçmeye başladığımızda, [br]umudumuz da olacak.

0:10:11.720,0:10:13.960
Bu yüzden umut aramak yerine,

0:10:13.960,0:10:15.820
harekete geçmeliyiz.

0:10:16.510,0:10:20.519
Sadece o zaman, işte o zaman [br]umudumuz olacak.

0:10:22.561,0:10:29.045
Her gün yaklaşık 100 milyon varil [br]petrol kullanılıyor.

0:10:29.970,0:10:32.221
Bunu değiştirmeye yönelik [br]siyasi bir adım yok.

0:10:33.148,0:10:35.750
O petrolün kullanımına [br]yönelik hiçbir kural yok.

0:10:37.358,0:10:40.395
Oyunu kurallarına göre oynayarak [br]dünyayı kurtaramayız

0:10:40.990,0:10:43.570
çünkü kuralların değişmesi gerek.

0:10:44.199,0:10:46.206
Her şeyin değişmesi gerek.

0:10:46.676,0:10:48.540
ve bu değişim bugün başlamalı.

0:10:49.009,0:10:50.148
Teşekkür ederim.

0:10:50.148,0:10:53.497
(Alkış)