0:00:01.341,0:00:04.308
वयाच्या आठव्या वर्षी

0:00:04.308,0:00:08.550
प्रथमच मी हवामान बदल किंवा [br]जागतिक तापमानवाढ याविषयी ऐकलं.

0:00:09.619,0:00:14.189
आपण मानवप्राणी ज्या पद्धतीने जगतो, [br]त्याचा हा परिणाम आहे, असं मला समजलं.

0:00:15.222,0:00:18.839
ऊर्जा वाचवण्यासाठी दिवे बंद कर, आणि[br]नैसर्गिक साधनं वाचवण्यासाठी

0:00:19.088,0:00:22.459
कागदाचा पुनर्वापर कर, [br]असं मला सांगितलं गेलं.

0:00:24.268,0:00:27.079
त्यावेळी मला हे विचित्र वाटल्याचं आठवतं.

0:00:27.309,0:00:31.019
मानव हा इतर प्राण्यांसारखाच एक प्राणी.

0:00:31.019,0:00:35.198
त्याच्याजवळ पृथ्वीचं हवामान बदलण्याची [br]क्षमता असू शकते?

0:00:36.090,0:00:39.561
कारण आपण जर खरोखरच तसं करत असतो, [br]आणि हे खरंच घडलं असतं,

0:00:39.836,0:00:42.739
तर आपल्याला बोलायला दुसरा विषयच नसता.

0:00:43.720,0:00:48.000
टी. व्ही. लावला, की फक्त [br]हाच विषय दिसला असता.

0:00:48.508,0:00:51.541
ठळक बातम्या, रेडिओ, वर्तमानपत्रं,

0:00:51.849,0:00:54.690
कुठेच दुसरं काही ऐकायला किंवा [br]वाचायला मिळालं नसतं.

0:00:55.180,0:00:57.719
जागतिक महायुद्ध सुरु असल्यासारखं.

0:00:58.838,0:01:01.360
पण याविषयी कधीच कोणी काही बोललं नाही.

0:01:02.130,0:01:08.154
जर जीवाश्म इंधन वापरणं इतकं वाईट असेल, [br]त्यामुळे आपलं अस्तित्व धोक्यात येत असेल,

0:01:08.649,0:01:11.278
तर आपण पूर्वीसारखेच कसे वागत राहू शकतो?

0:01:12.263,0:01:14.498
निर्बंध का घातले गेले नाहीत?

0:01:15.030,0:01:17.320
ते बेकायदेशीर का ठरवलं गेलं नाही?

0:01:18.921,0:01:21.891
मला काही याचा ताळमेळ लागला नाही.

0:01:22.288,0:01:24.297
यात फार खोटेपणा होता.

0:01:26.401,0:01:28.978
यामुळे वयाच्या अकराव्या वर्षी [br]मी आजारी पडले.

0:01:29.250,0:01:31.042
मला नैराश्य आलं.

0:01:31.319,0:01:32.613
मी बोलणं बंद केलं.

0:01:32.998,0:01:34.487
खाणं बंद केलं.

0:01:35.699,0:01:39.488
दोन महिन्यांत माझं दहा किलो वजन कमी झालं.

0:01:40.889,0:01:44.008
यानंतर निदान झालं. [br]असपरगर्स सिंड्रोम (स्वमग्नता),

0:01:44.319,0:01:47.289
ओ सी डी (अत्याग्रही विकार) [br]आणि निवडक मूकपणा.

0:01:48.189,0:01:51.760
म्हणजे बोलणं गरजेचं आहे असं वाटतं, [br]तेव्हाच मी बोलते.

0:01:51.760,0:01:53.670
आजची वेळ तशीच आहे.

0:01:53.670,0:01:57.258
(टाळ्या)

0:02:03.908,0:02:06.290
स्वमग्नतेच्या छटा असणाऱ्या व्यक्तींना

0:02:06.290,0:02:08.857
सर्वकाही काळं/पांढरं [br]अशा दोन टोकांचं दिसतं.

0:02:09.564,0:02:11.234
आम्हांला खोटं बोलता येत नाही.

0:02:11.234,0:02:14.598
आणि तुमच्यासारख्या लोकांना आवडणाऱ्या या

0:02:14.598,0:02:17.153
सामाजिक खेळात भाग घेणं आवडत नाही.

0:02:17.153,0:02:18.423
(हशा)

0:02:18.688,0:02:21.751
मला वाटतं, बऱ्याच बाबतींत [br]आम्ही स्वमग्न व्यक्तीच निरोगी असतो,

0:02:22.041,0:02:24.368
आणि इतर लोक फार विचित्र असतात.

0:02:24.368,0:02:25.561
(हशा)

0:02:25.561,0:02:28.509
खासकरून पृथ्वीचं अस्तित्व [br]टिकून राहण्याच्या या समस्येबाबतीत.

0:02:28.800,0:02:32.525
म्हणजे सगळे फक्त बोलत राहतात, हवामान बदल [br]हा आपल्या अस्तित्वाला धोका आहे,

0:02:32.925,0:02:35.136
हा सर्वात महत्त्वाचा प्रश्न आहे वगैरे.

0:02:35.534,0:02:38.082
पण कृती मात्र पूर्वीसारखीच करत राहतात.

0:02:39.631,0:02:41.396
हे काही मला समजत नाही.

0:02:41.699,0:02:44.198
कारण, उत्सर्जन थांबायला हवं असेल,

0:02:44.447,0:02:46.579
तर आपणच ते थांबवायला हवं.

0:02:47.194,0:02:49.019
हे काळ्यापांढऱ्याइतकं स्पष्ट आहे.

0:02:49.698,0:02:52.460
जीवनमरणाच्या प्रश्नात अधलीमधली [br]करडी छटा नसते.

0:02:52.830,0:02:55.781
आपली संस्कृती पुढे सुरु तरी राहील, [br]किंवा संपेल तरी.

0:02:56.646,0:02:58.939
आपल्याला बदलावं लागेल.

0:03:00.016,0:03:03.950
स्वीडनसारख्या श्रीमंत देशांना दरवर्षी

0:03:03.950,0:03:07.230
निदान १५ टक्के उत्सर्जन कमी करण्याची [br]सुरुवात करावी लागेल.

0:03:08.199,0:03:12.119
म्हणजे आपण जागतिक तापमान वाढ [br]दोन अंशाखाली रोखू शकू.

0:03:12.821,0:03:16.273
आणि नुकतंच IPCC ने दाखवून दिल्याप्रमाणे,

0:03:17.250,0:03:20.116
ही वाढ दीड अंशाखाली ठेवली, तर

0:03:20.362,0:03:23.302
हवामानावर होणारे परिणाम [br]मोठ्या प्रमाणात कमी करता येतील.

0:03:23.928,0:03:27.798
आपण याची फक्त कल्पना करू शकतो.

0:03:28.897,0:03:31.600
आपली सर्व माध्यमं आणि नेते, [br]या विषयाखेरीज दुसरं काही

0:03:31.607,0:03:33.607
बोलूच कसे शकतील, असं आपल्याला वाटेल,

0:03:33.897,0:03:36.168
पण ते तर या विषयाचा उल्लेखही करत नाहीत.

0:03:37.004,0:03:38.733
वातावरणात भरून राहिलेल्या

0:03:38.739,0:03:41.859
हरितगृह वायुंचाही कोणी उल्लेख करत नाही.

0:03:42.340,0:03:45.115
हवेच्या प्रदुषणामागे तापमान वाढ[br]दडली आहे, याचाही नाही.

0:03:45.455,0:03:48.128
जीवाश्म इंधन वापरणं बंद झाल्यावरदेखील

0:03:48.416,0:03:50.617
ही वाढ तशीच राहणार आहे.

0:03:50.864,0:03:55.314
आणि ती कदाचित .५ ते १.१ अंश सेल्सियस [br]इतकी जास्त असू शकेल.

0:03:57.072,0:03:59.624
हेही कुठे फारसं बोललं जात नाही, की

0:03:59.624,0:04:03.176
जीवसृष्टी प्रचंड प्रमाणावर नष्ट होण्याची [br]सहावी फेरी सध्या सुरु आहे.

0:04:03.765,0:04:08.686
दिवसागणिक सजीवांच्या २०० प्रकारच्या जाती [br]नष्ट होताहेत.

0:04:10.178,0:04:13.819
सजीवजाती नष्ट होण्याच्या

0:04:13.819,0:04:17.619
सर्वसाधारण मानल्या गेलेल्या दरापेक्षा

0:04:17.619,0:04:19.848
हा दर १,००० ते १०,००० पटीने जास्त आहे.

0:04:22.516,0:04:27.879
फारसा न बोलला गेलेला आणखी एक विषय, [br]हवामानविषयक न्याय किंवा समानता.

0:04:28.250,0:04:31.227
पॅरिस करारात या गोष्टी [br]स्पष्टपणे मांडल्या आहेत,

0:04:31.614,0:04:35.849
आणि जगभरात परिणाम घडवून आणण्यासाठी [br]त्या गरजेच्या आहेत. म्हणजे,

0:04:37.486,0:04:38.414
श्रीमंत देशांनी

0:04:39.342,0:04:43.279
उत्सर्जनाच्या सध्याच्या वेगानुसार, [br]६ ते १२ वर्षांत

0:04:44.065,0:04:46.337
आपली उत्सर्जन पातळी [br]शून्यावर आणली पाहिजे.

0:04:48.190,0:04:50.330
यामुळे गरीब देशांना

0:04:50.330,0:04:52.990
त्यांचा जीवनस्तर उंचावण्याची संधी मिळेल.

0:04:52.990,0:04:56.558
श्रीमंत देशांसारख्याच मूलभूत सुविधा [br]उभारता येतील.

0:04:56.863,0:04:59.911
उदाहरणार्थ, रस्ते, शाळा, रुग्णालये,

0:04:59.911,0:05:02.960
पिण्याचं स्वच्छ पाणी, वीजपुरवठा इत्यादि.

0:05:03.707,0:05:08.299
कारण, भारत किंवा नायजेरिया सारख्या देशांनी[br]हवामानाच्या संकटाची चिंता वाहावी

0:05:08.303,0:05:10.180
अशी अपेक्षा आपण कशी करू शकतो?

0:05:10.185,0:05:15.190
सर्व गरजा पूर्ण झालेले आपले देश [br]सेकंदभरसुद्धा त्या संकटाचा,

0:05:15.190,0:05:18.048
किंवा पॅरिस करारानुसारच्या जबाबदाऱ्यांचा [br]विचार करत नाहीत.

0:05:20.449,0:05:24.527
तर मग, आपण आपलं उत्सर्जन कमी का करत नाही?

0:05:25.611,0:05:28.909
प्रत्यक्षात ते वाढतच चाललं आहे. असं का?

0:05:29.820,0:05:33.031
आपण जाणूनबुजून जीवजाती नष्ट करतो आहोत का?

0:05:33.738,0:05:35.429
आपण दुष्ट आहोत का?

0:05:37.118,0:05:39.299
नाही, अर्थातच नाही.

0:05:39.700,0:05:41.329
लोक पूर्वीसारखंच सगळं करत राहतात,

0:05:41.329,0:05:43.969
कारण बऱ्याचशा लोकांना [br]आपल्या रोजच्या दिनक्रमाचे

0:05:43.969,0:05:47.722
काय परिणाम होतात, [br]याची मुळीच कल्पना नसते.

0:05:48.474,0:05:51.449
आणि तात्काळ बदल घडायला हवा, [br]हेही त्यांना माहित नसतं.

0:05:52.480,0:05:56.446
सर्वांना ते माहित आहे, असं आपल्याला वाटतं,

0:05:56.447,0:05:58.020
पण प्रत्यक्षात माहित नसतं.

0:05:58.708,0:06:00.339
कारण, ते आपल्याला समजणार तरी कसं?

0:06:02.474,0:06:04.459
जर हे संकट खरोखरच असतं,

0:06:04.696,0:06:07.583
आणि ते आपल्या उत्सर्जनामुळे आलेलं असतं,

0:06:08.000,0:06:10.277
तर निदान काहीतरी खुणा दिसल्या असत्या.

0:06:11.048,0:06:14.918
नुसते शहरांतून आलेले पूर नव्हेत, [br]तर लाखो प्रेतं,

0:06:15.166,0:06:19.100
उध्वस्त इमारतींच्या ढिगाऱ्यांखाली[br]गाडले गेलेले देश.

0:06:19.904,0:06:22.184
काहीतरी निर्बंध दिसले असते.

0:06:22.616,0:06:24.300
पण ते दिसत नाहीत.

0:06:24.774,0:06:26.570
आणि कोणी त्यांच्याविषयी बोलत नाही.

0:06:28.359,0:06:34.032
आणीबाणीच्या बैठका, ठळक बातम्या, [br]ब्रेकिंग न्यूज, यापैकी काही नाही.

0:06:34.659,0:06:37.645
आपल्यावर संकट आलं आहे, असं [br]कोणाच्याही वागण्यातून दिसत नाही.

0:06:38.309,0:06:42.129
इतकंच काय, बरेचसे हवामान शास्त्रज्ञ, [br]आणि पर्यावरणवादी राजकारणीसुद्धा

0:06:42.399,0:06:46.130
जगभर विमानप्रवास करतात, [br]मांस आणि दुग्धजन्य पदार्थ खातात.

0:06:50.267,0:06:56.057
मी जर शंभर वर्षे जगले, [br]तर २१०३ साली मी जिवंत असेन.

0:06:57.738,0:07:03.181
आज आपण जेव्हा भविष्याचा विचार करतो, [br]तेव्हा तो २०५० च्या पुढे जाऊ शकत नाही.

0:07:04.178,0:07:08.992
तोपर्यंत तर माझं अर्धं आयुष्यदेखील [br]जगून झालेलं नसेल.

0:07:10.319,0:07:11.969
पुढे काय होणार?

0:07:13.559,0:07:19.590
२०७८ साली माझी पंचाहत्तरी असेल.

0:07:20.450,0:07:25.460
मला मुलं, नातवंडं असलीच, तर कदाचित [br]त्या दिवशी ती माझ्याजवळ असतील.

0:07:26.682,0:07:28.953
कदाचित ते मला तुमच्याविषयी विचारतील. [br]म्हणजे,

0:07:29.384,0:07:32.893
२०१८ साली पृथ्वीवर असलेल्या लोकांविषयी.

0:07:34.786,0:07:37.268
कदाचित ते विचारतील, की त्यावेळी

0:07:37.830,0:07:40.260
हातात वेळ शिल्लक असूनही [br]तुम्ही काहीच का केलं नाही?

0:07:41.890,0:07:46.268
आज आपण जे काही करू, किंवा करणार नाही, [br]त्याचा परिणाम माझ्या पूर्ण आयुष्यावर,

0:07:46.268,0:07:49.471
माझ्या मुला-नातवंडांवर होणार आहे.

0:07:49.960,0:07:52.555
आज आपण केलेल्या किंवा न केलेल्या गोष्टी

0:07:52.562,0:07:56.681
भविष्यकाळात माझ्या पिढीला [br]पुसून टाकता येणार नाहीत.

0:08:00.169,0:08:03.034
म्हणून या वर्षी ऑगस्टमध्ये [br]जेव्हा शाळा सुरु झाली,

0:08:03.034,0:08:05.594
तेव्हा मी ठरवलं, की आता हे फार झालं.

0:08:06.083,0:08:10.015
मी स्वीडनच्या पार्लमेंटबाहेर जाऊन बसले.

0:08:10.510,0:08:12.928
हवामानासाठी मी शाळेत संप केला.

0:08:14.677,0:08:17.755
काही लोक म्हणतात, की यापेक्षा [br]मी शाळेत जायला हवं.

0:08:18.269,0:08:21.929
काही लोक म्हणतात, की मी शिकून [br]हवामानशास्त्रज्ञ व्हावं,

0:08:21.929,0:08:25.224
म्हणजे या हवामानाच्या समस्येवर[br]मला उपाय शोधता येईल.

0:08:26.868,0:08:29.631
पण ही समस्या कधीच सोडवून झाली आहे.

0:08:30.400,0:08:33.368
सर्व माहिती आणि उपाय आपल्याजवळ आहेत.

0:08:33.920,0:08:36.818
फक्त आपण जागं व्हायला हवं, [br]आणि बदलायला हवं.

0:08:38.100,0:08:42.729
आणि जो भविष्यकाळ लवकरच नष्ट होणार आहे, [br]त्यासाठी मी शाळेत जाऊन अभ्यास का करू?

0:08:42.839,0:08:46.799
कारण भविष्यकाळ वाचवण्यासाठी आज [br]कोणीही काहीही करताना दिसत नाही.

0:08:47.859,0:08:51.279
शाळेत जाऊन माहिती मिळवण्यात काय अर्थ आहे?

0:08:51.943,0:08:53.902
कारण, याच शिक्षणपद्धतीतून

0:08:53.902,0:08:57.349
निर्माण झालेल्या उत्कृष्ठ विज्ञानाने [br]पुरवलेली अत्यंत महत्त्वाची माहिती

0:08:57.620,0:09:01.629
आपल्या राजकारण्यांना आणि [br]समाजाला निरुपयोगी वाटते.

0:09:03.588,0:09:06.648
काही लोक म्हणतात, की [br]स्वीडन हा एक छोटासा देश आहे.

0:09:06.869,0:09:09.499
आणि आपण काहीही केलं [br]तरी काही फरक पडणार नाही.

0:09:09.901,0:09:14.179
पण मला वाटतं, की जर नुसती [br]काही मुलं, काही आठवडे शाळेत न जाणं

0:09:14.179,0:09:16.646
ही जगभर ठळक बातमी होऊ शकते, तर

0:09:17.077,0:09:20.108
कल्पना करा, आपण सर्वांनी मनात आणलं, [br]तर आपण काय काय करू शकू.

0:09:20.108,0:09:23.524
(टाळ्या)

0:09:24.500,0:09:27.170
आता माझं भाषण संपत आलं आहे.

0:09:29.089,0:09:34.380
अशा वेळी वक्ते आशावाद, [br]सौरशक्ती, पवन शक्ती,

0:09:34.960,0:09:39.412
पुनर्वापरावर आधारित अर्थव्यवस्था [br]अशा गोष्टींविषयी बोलू लागतात.

0:09:40.380,0:09:42.418
पण मी तसं करणार नाही.

0:09:42.751,0:09:47.319
तीस वर्षं आपण उत्साहवर्धक भाषणं देतो आहोत,[br]सकारात्मक कल्पना विकतो आहोत.

0:09:47.912,0:09:50.199
माफ करा, त्यातून काही निष्पन्न होत नाही.

0:09:50.909,0:09:52.517
कारण तसं झालं असतं,

0:09:52.521,0:09:54.779
तर आतापर्यंत उत्सर्जन कमी झालं असतं.

0:09:54.779,0:09:56.432
तसं झालेलं नाही.

0:09:57.472,0:09:59.920
आणि हो, आपल्याला आशावादी राहिलं पाहिजे.

0:10:00.580,0:10:02.189
अर्थात. आशा हवीच.

0:10:02.649,0:10:06.469
पण आशेपेक्षाही जास्त गरज आहे ती कृतीची.

0:10:07.040,0:10:10.183
आपण कृतीला सुरुवात केली, [br]की सर्वत्र आशा दिसेल.

0:10:11.720,0:10:13.960
तेव्हा आशा शोधण्याऐवजी

0:10:13.960,0:10:15.820
कृतीचा शोध घ्या.

0:10:16.510,0:10:20.519
कृती केल्यामुळेच आशा निर्माण होणार आहे.

0:10:22.561,0:10:29.045
आज आपण दर दिवशी [br]दहा कोटी बॅरल्स खनिज तेल वापरतो.

0:10:29.970,0:10:32.221
त्यात बदल घडवून आणणारी धोरणं [br]अस्तित्वात नाहीत.

0:10:33.148,0:10:35.750
ते तेल भूगर्भातच ठेवणारे नियम नाहीत.

0:10:37.358,0:10:40.395
नियम पाळून जगलो, तरीही आपण [br]पृथ्वीचं रक्षण करू शकत नाही.

0:10:40.990,0:10:43.570
कारण मुळात ते नियम बदलायला हवे आहेत.

0:10:44.199,0:10:46.206
सर्वकाही बदलायला हवं, आणि

0:10:46.676,0:10:48.540
या बदलाची सुरुवात आजच व्हायला हवी.

0:10:49.009,0:10:50.148
धन्यवाद.

0:10:50.148,0:10:53.497
(टाळ्या)