Gezegenimiz iki kutup bölgesine sahip:

İsmi Yunanca Arktikos'tan gelen
Kuzey'deki Arktik (Kuzey Kutbu)

ve adı Antarktikos'dan gelen,
Kuzey'in tam karşısında

bulunan Antarktika
(Güney Kutbu).

Ancak onları kolayca
hatırlamanın bir yolu var:

Neyin çevrelediğini hatırlamak.

Gezegenimizin Kuzey Yarım
Küre'sinde bulunan Arktik

tamamen karayla
çevrili bir okyanustur.

Dünyanın diğer tarafında bulunan
Antarktika tamamen okyanus

tarafından çevrelenen bir kıtadır.

Kuzey Kutbu'nda kutup ayısı vardır;
ama penguen yoktur.

Güney Kutbu'nda ise penguen vardır;
ama kutup ayısı yoktur.

Önce Kuzey Kutbu'ndan bahsedelim.

Kuzey Kutup bölgesi ağaçsız, 
donmuş toprak tabakası ile çevrili olan

buzla kaplı büyük bir 
okyanustan oluşmaktadır.

Bu alan, Kuzey Kutup Dairesi ile
Kuzey Kutbu arasındaki bölge

olarak tanımlanabilir.
Eğer Kuzey Kutbu'nda dursaydınız,

ne yöne bakarsanız bakın,
her yön güney olurdu.

Ancak Kuzey Kutbu'nda
çok uzun süre durmak zordur.

Çünkü durmadan yer değiştiren,

donmuş deniz buzuyla çevrili bir 
okyanusun ortasındadır.

Eğer Kuzey Kutbu'nda suya düşseydiniz,

13.980 fit (4 km'de fazla) derinlikte
bir suya düşmüş olurdunuz.

Suyun üstünde, kışın 
ortalama hava sıcaklığı

-40 santigrat dereceye kadar düşebilir

ve kaydedilen en düşük sıcaklık ise

yaklaşık -68 santigrat derecedir.

Bu inanılmaz zorlu koşullara
rağmen, insanlar binlerce yıldır

Kuzey Kutbu'ndaki alanlara yerleşmiştir.

Kuzey Kutbu'ndaki yaşamın içinde, 
suda yaşayan organizmalar,

zooplankton ve fitoplankton,

balık ve deniz memelileri,

kuşlar,

kara hayvanları,

bitkiler

ve insan toplulukları bulunmaktadır.

Peki ya Antarktika?

Antarktika dünyanın en güneyindeki kıtadır

ve coğrafik Güney Kutbu oradadır.

Avustralya'nın yaklaşık iki 
katı büyüklüğünde olup,

dünyadaki en büyük beşinci kıtadır.

Antarktika'nın neredeyse 
yüzde 98'i en az bir mil

kalınlığında olan buzla kaplanmıştır.

Antraktika tüm dünyadaki en uç
hava koşullarından birine sahiptir.

Ortalama olarak, en soğuk,

en rüzgârlı,

en kuru kıtadır

ve tüm kıtalar içindeki en yüksek

ortalama rakıma sahiptir.

Kutuplarda durmadan kar 
yağdığını düşünebilirsiniz;

ama Antarktika çok kurudur;

kıyı boyunca sadece

200 milimetre ve

iç kısımlarda çok daha az 
yıllık yağış aldığı için

çöl sayılabilir.

Antarktika'daki sıcaklık
-89 santigrat dereceye erişmiştir.

Çok zor koşulları ve 
erişimi olduğu için

Antarktika'da kalıcı insan 
yerleşimi bulunmamaktadır;

ancak kıta içerisine dağılmış olan

gözlem istasyonlarında

yıl boyunca 1.000 ila 5.000 insan yaşar.

Orada en dayanıklı hayvanlar bile 
hayatta kalmak için savaşır

ve sadece soğuğa adapte olmuş 
organizmalar hayatta kalır.

Bunlar birçok tipte su yosunu,

hayvanlar,

bakteriler,

mantarlar,

bitkiler ve

tek hücreli canlılardır.

Peki neden Antarktika kuzeydeki 
kuzeninden daha soğuk?

Öncelikle, kıtanın büyük bir kısmı

deniz seviyesinden üç kilometreden 
fazla daha yukarıda

ve rakım arttıkça sıcaklık azalır.

Bu sebeple dağların üzerinde kar vardır.

İkincisi, unutmayın Kuzey Kutbu

aslında donmuş bir okyanustur.

Altındaki okyanusun suyu,

Antarktika'daki donmuş 
karadan daha sıcaktır

ve bu sıcaklık buz kütlesi ile iletilir.

Bu durum Kuzey Kutbu 
bölgelerindeki sıcaklıkların

Antarktika'nın kara

yüzeyine benzer şekilde aşırı 
uçlara erişmesini engeller.

Üçüncüsü, Antarktika'da 
mevsimler aleyhine işler.

Temmuz'daki günöte sırasında,

yani Dünya güneşten en uzak olduğunda

Antarktika'da da kış yaşanmaktadır.

Bu durum da Güney Kutbu'nda

iki kat soğuk yaratır.

Yaşanması zor olmasına rağmen,

Kuzey ve Güney Kutupları gezegenimizin

bu şekilde olmasının en büyük nedeni.

Her iki kutup bölgesi de

çok önemli iklim kontrol edicilerdir.

Ilıman bölgelerde sıcaklığın

yumuşamasına yardımcı olur

ve bize ılıman hava verirler.

İklim değişikliği ve küresel ısınma

yüzünden Kuzey Kutbu'ndaki deniz buzu

azaldıkça, dünyadaki iklim

giderek daha değişken hâle gelmektedir.