[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:06.84,0:00:09.52,Default,,0000,0000,0000,,Gezegenimiz iki kutup bölgesine sahip:
Dialogue: 0,0:00:09.61,0:00:13.43,Default,,0000,0000,0000,,İsmi Yunanca Arktikos'tan gelen\NKuzey'deki Arktik (Kuzey Kutbu)
Dialogue: 0,0:00:13.43,0:00:16.09,Default,,0000,0000,0000,,ve adı Antarktikos'dan gelen,\NKuzey'in tam karşısında
Dialogue: 0,0:00:16.09,0:00:17.73,Default,,0000,0000,0000,,bulunan Antarktika\N(Güney Kutbu).
Dialogue: 0,0:00:17.73,0:00:19.98,Default,,0000,0000,0000,,Ancak onları kolayca\Nhatırlamanın bir yolu var:
Dialogue: 0,0:00:19.98,0:00:22.08,Default,,0000,0000,0000,,Neyin çevrelediğini hatırlamak.
Dialogue: 0,0:00:22.08,0:00:25.75,Default,,0000,0000,0000,,Gezegenimizin Kuzey Yarım\NKüre'sinde bulunan Arktik
Dialogue: 0,0:00:25.75,0:00:29.00,Default,,0000,0000,0000,,tamamen karayla\Nçevrili bir okyanustur.
Dialogue: 0,0:00:29.00,0:00:32.22,Default,,0000,0000,0000,,Dünyanın diğer tarafında bulunan\NAntarktika tamamen okyanus
Dialogue: 0,0:00:32.22,0:00:34.34,Default,,0000,0000,0000,,tarafından çevrelenen bir kıtadır.
Dialogue: 0,0:00:34.34,0:00:38.21,Default,,0000,0000,0000,,Kuzey Kutbu'nda kutup ayısı vardır;\Nama penguen yoktur.
Dialogue: 0,0:00:38.21,0:00:41.33,Default,,0000,0000,0000,,Güney Kutbu'nda ise penguen vardır;\Nama kutup ayısı yoktur.
Dialogue: 0,0:00:41.36,0:00:43.55,Default,,0000,0000,0000,,Önce Kuzey Kutbu'ndan bahsedelim.
Dialogue: 0,0:00:43.55,0:00:47.02,Default,,0000,0000,0000,,Kuzey Kutup bölgesi ağaçsız, \Ndonmuş toprak tabakası ile çevrili olan
Dialogue: 0,0:00:47.02,0:00:49.63,Default,,0000,0000,0000,,buzla kaplı büyük bir \Nokyanustan oluşmaktadır.
Dialogue: 0,0:00:49.63,0:00:53.08,Default,,0000,0000,0000,,Bu alan, Kuzey Kutup Dairesi ile\NKuzey Kutbu arasındaki bölge
Dialogue: 0,0:00:53.08,0:00:56.16,Default,,0000,0000,0000,,olarak tanımlanabilir.\NEğer Kuzey Kutbu'nda dursaydınız,
Dialogue: 0,0:00:56.16,0:00:59.76,Default,,0000,0000,0000,,ne yöne bakarsanız bakın,\Nher yön güney olurdu.
Dialogue: 0,0:00:59.82,0:01:03.23,Default,,0000,0000,0000,,Ancak Kuzey Kutbu'nda\Nçok uzun süre durmak zordur.
Dialogue: 0,0:01:03.26,0:01:05.40,Default,,0000,0000,0000,,Çünkü durmadan yer değiştiren,
Dialogue: 0,0:01:05.40,0:01:08.42,Default,,0000,0000,0000,,donmuş deniz buzuyla çevrili bir \Nokyanusun ortasındadır.
Dialogue: 0,0:01:08.42,0:01:11.17,Default,,0000,0000,0000,,Eğer Kuzey Kutbu'nda suya düşseydiniz,
Dialogue: 0,0:01:11.17,0:01:15.63,Default,,0000,0000,0000,,13.980 fit (4 km'de fazla) derinlikte\Nbir suya düşmüş olurdunuz.
Dialogue: 0,0:01:15.63,0:01:18.17,Default,,0000,0000,0000,,Suyun üstünde, kışın \Nortalama hava sıcaklığı
Dialogue: 0,0:01:18.17,0:01:21.59,Default,,0000,0000,0000,,-40 santigrat dereceye kadar düşebilir
Dialogue: 0,0:01:21.59,0:01:24.38,Default,,0000,0000,0000,,ve kaydedilen en düşük sıcaklık ise
Dialogue: 0,0:01:24.38,0:01:27.34,Default,,0000,0000,0000,,yaklaşık -68 santigrat derecedir.
Dialogue: 0,0:01:27.50,0:01:31.56,Default,,0000,0000,0000,,Bu inanılmaz zorlu koşullara\Nrağmen, insanlar binlerce yıldır
Dialogue: 0,0:01:31.58,0:01:33.80,Default,,0000,0000,0000,,Kuzey Kutbu'ndaki alanlara yerleşmiştir.
Dialogue: 0,0:01:33.80,0:01:37.48,Default,,0000,0000,0000,,Kuzey Kutbu'ndaki yaşamın içinde, \Nsuda yaşayan organizmalar,
Dialogue: 0,0:01:37.48,0:01:39.46,Default,,0000,0000,0000,,zooplankton ve fitoplankton,
Dialogue: 0,0:01:39.46,0:01:41.04,Default,,0000,0000,0000,,balık ve deniz memelileri,
Dialogue: 0,0:01:41.04,0:01:41.73,Default,,0000,0000,0000,,kuşlar,
Dialogue: 0,0:01:41.73,0:01:42.37,Default,,0000,0000,0000,,kara hayvanları,
Dialogue: 0,0:01:42.37,0:01:42.98,Default,,0000,0000,0000,,bitkiler
Dialogue: 0,0:01:42.98,0:01:45.08,Default,,0000,0000,0000,,ve insan toplulukları bulunmaktadır.
Dialogue: 0,0:01:45.08,0:01:47.18,Default,,0000,0000,0000,,Peki ya Antarktika?
Dialogue: 0,0:01:47.18,0:01:50.22,Default,,0000,0000,0000,,Antarktika dünyanın en güneyindeki kıtadır
Dialogue: 0,0:01:50.22,0:01:52.88,Default,,0000,0000,0000,,ve coğrafik Güney Kutbu oradadır.
Dialogue: 0,0:01:52.88,0:01:55.59,Default,,0000,0000,0000,,Avustralya'nın yaklaşık iki \Nkatı büyüklüğünde olup,
Dialogue: 0,0:01:55.59,0:01:57.84,Default,,0000,0000,0000,,dünyadaki en büyük beşinci kıtadır.
Dialogue: 0,0:01:57.84,0:02:01.34,Default,,0000,0000,0000,,Antarktika'nın neredeyse \Nyüzde 98'i en az bir mil
Dialogue: 0,0:02:01.34,0:02:03.78,Default,,0000,0000,0000,,kalınlığında olan buzla kaplanmıştır.
Dialogue: 0,0:02:03.78,0:02:08.26,Default,,0000,0000,0000,,Antraktika tüm dünyadaki en uç\Nhava koşullarından birine sahiptir.
Dialogue: 0,0:02:08.30,0:02:10.16,Default,,0000,0000,0000,,Ortalama olarak, en soğuk,
Dialogue: 0,0:02:10.16,0:02:10.97,Default,,0000,0000,0000,,en rüzgârlı,
Dialogue: 0,0:02:10.97,0:02:12.35,Default,,0000,0000,0000,,en kuru kıtadır
Dialogue: 0,0:02:12.35,0:02:14.18,Default,,0000,0000,0000,,ve tüm kıtalar içindeki en yüksek
Dialogue: 0,0:02:14.18,0:02:15.72,Default,,0000,0000,0000,,ortalama rakıma sahiptir.
Dialogue: 0,0:02:15.72,0:02:18.69,Default,,0000,0000,0000,,Kutuplarda durmadan kar \Nyağdığını düşünebilirsiniz;
Dialogue: 0,0:02:18.69,0:02:20.53,Default,,0000,0000,0000,,ama Antarktika çok kurudur;
Dialogue: 0,0:02:20.53,0:02:21.100,Default,,0000,0000,0000,,kıyı boyunca sadece
Dialogue: 0,0:02:21.100,0:02:23.11,Default,,0000,0000,0000,,200 milimetre ve
Dialogue: 0,0:02:23.11,0:02:26.25,Default,,0000,0000,0000,,iç kısımlarda çok daha az \Nyıllık yağış aldığı için
Dialogue: 0,0:02:26.25,0:02:27.61,Default,,0000,0000,0000,,çöl sayılabilir.
Dialogue: 0,0:02:27.61,0:02:32.14,Default,,0000,0000,0000,,Antarktika'daki sıcaklık\N-89 santigrat dereceye erişmiştir.
Dialogue: 0,0:02:32.56,0:02:34.100,Default,,0000,0000,0000,,Çok zor koşulları ve \Nerişimi olduğu için
Dialogue: 0,0:02:34.100,0:02:37.97,Default,,0000,0000,0000,,Antarktika'da kalıcı insan \Nyerleşimi bulunmamaktadır;
Dialogue: 0,0:02:37.97,0:02:40.50,Default,,0000,0000,0000,,ancak kıta içerisine dağılmış olan
Dialogue: 0,0:02:40.50,0:02:41.75,Default,,0000,0000,0000,,gözlem istasyonlarında
Dialogue: 0,0:02:41.75,0:02:44.92,Default,,0000,0000,0000,,yıl boyunca 1.000 ila 5.000 insan yaşar.
Dialogue: 0,0:02:44.92,0:02:48.30,Default,,0000,0000,0000,,Orada en dayanıklı hayvanlar bile \Nhayatta kalmak için savaşır
Dialogue: 0,0:02:48.30,0:02:51.10,Default,,0000,0000,0000,,ve sadece soğuğa adapte olmuş \Norganizmalar hayatta kalır.
Dialogue: 0,0:02:51.10,0:02:53.09,Default,,0000,0000,0000,,Bunlar birçok tipte su yosunu,
Dialogue: 0,0:02:53.09,0:02:54.24,Default,,0000,0000,0000,,hayvanlar,
Dialogue: 0,0:02:54.24,0:02:55.33,Default,,0000,0000,0000,,bakteriler,
Dialogue: 0,0:02:55.33,0:02:56.29,Default,,0000,0000,0000,,mantarlar,
Dialogue: 0,0:02:56.29,0:02:57.11,Default,,0000,0000,0000,,bitkiler ve
Dialogue: 0,0:02:57.11,0:02:58.08,Default,,0000,0000,0000,,tek hücreli canlılardır.
Dialogue: 0,0:02:59.51,0:03:02.85,Default,,0000,0000,0000,,Peki neden Antarktika kuzeydeki \Nkuzeninden daha soğuk?
Dialogue: 0,0:03:02.85,0:03:04.47,Default,,0000,0000,0000,,Öncelikle, kıtanın büyük bir kısmı
Dialogue: 0,0:03:04.47,0:03:07.08,Default,,0000,0000,0000,,deniz seviyesinden üç kilometreden \Nfazla daha yukarıda
Dialogue: 0,0:03:07.08,0:03:09.43,Default,,0000,0000,0000,,ve rakım arttıkça sıcaklık azalır.
Dialogue: 0,0:03:09.43,0:03:12.06,Default,,0000,0000,0000,,Bu sebeple dağların üzerinde kar vardır.
Dialogue: 0,0:03:12.06,0:03:13.85,Default,,0000,0000,0000,,İkincisi, unutmayın Kuzey Kutbu
Dialogue: 0,0:03:13.85,0:03:16.31,Default,,0000,0000,0000,,aslında donmuş bir okyanustur.
Dialogue: 0,0:03:16.31,0:03:17.85,Default,,0000,0000,0000,,Altındaki okyanusun suyu,
Dialogue: 0,0:03:17.85,0:03:20.82,Default,,0000,0000,0000,,Antarktika'daki donmuş \Nkaradan daha sıcaktır
Dialogue: 0,0:03:20.82,0:03:23.66,Default,,0000,0000,0000,,ve bu sıcaklık buz kütlesi ile iletilir.
Dialogue: 0,0:03:23.66,0:03:26.07,Default,,0000,0000,0000,,Bu durum Kuzey Kutbu \Nbölgelerindeki sıcaklıkların
Dialogue: 0,0:03:26.07,0:03:27.49,Default,,0000,0000,0000,,Antarktika'nın kara
Dialogue: 0,0:03:27.49,0:03:30.69,Default,,0000,0000,0000,,yüzeyine benzer şekilde aşırı \Nuçlara erişmesini engeller.
Dialogue: 0,0:03:30.69,0:03:34.57,Default,,0000,0000,0000,,Üçüncüsü, Antarktika'da \Nmevsimler aleyhine işler.
Dialogue: 0,0:03:34.57,0:03:36.62,Default,,0000,0000,0000,,Temmuz'daki günöte sırasında,
Dialogue: 0,0:03:36.62,0:03:38.74,Default,,0000,0000,0000,,yani Dünya güneşten en uzak olduğunda
Dialogue: 0,0:03:38.74,0:03:41.55,Default,,0000,0000,0000,,Antarktika'da da kış yaşanmaktadır.
Dialogue: 0,0:03:41.55,0:03:43.45,Default,,0000,0000,0000,,Bu durum da Güney Kutbu'nda
Dialogue: 0,0:03:43.45,0:03:44.75,Default,,0000,0000,0000,,iki kat soğuk yaratır.
Dialogue: 0,0:03:44.75,0:03:46.91,Default,,0000,0000,0000,,Yaşanması zor olmasına rağmen,
Dialogue: 0,0:03:46.91,0:03:49.33,Default,,0000,0000,0000,,Kuzey ve Güney Kutupları gezegenimizin
Dialogue: 0,0:03:49.33,0:03:51.43,Default,,0000,0000,0000,,bu şekilde olmasının en büyük nedeni.
Dialogue: 0,0:03:51.43,0:03:52.94,Default,,0000,0000,0000,,Her iki kutup bölgesi de
Dialogue: 0,0:03:52.94,0:03:55.16,Default,,0000,0000,0000,,çok önemli iklim kontrol edicilerdir.
Dialogue: 0,0:03:55.16,0:03:56.89,Default,,0000,0000,0000,,Ilıman bölgelerde sıcaklığın
Dialogue: 0,0:03:56.89,0:03:58.65,Default,,0000,0000,0000,,yumuşamasına yardımcı olur
Dialogue: 0,0:03:58.65,0:04:00.35,Default,,0000,0000,0000,,ve bize ılıman hava verirler.
Dialogue: 0,0:04:00.35,0:04:02.48,Default,,0000,0000,0000,,İklim değişikliği ve küresel ısınma
Dialogue: 0,0:04:02.48,0:04:04.56,Default,,0000,0000,0000,,yüzünden Kuzey Kutbu'ndaki deniz buzu
Dialogue: 0,0:04:04.56,0:04:05.91,Default,,0000,0000,0000,,azaldıkça, dünyadaki iklim
Dialogue: 0,0:04:05.91,0:04:08.23,Default,,0000,0000,0000,,giderek daha değişken hâle gelmektedir.