0:00:00.410,0:00:03.900
မ်ိဳးပြားဆဲလ္ကြဲျခင္း (Meiosis) ဗီဒီယို အျပီးမွာ တို႔ဆီမွာ

0:00:03.900,0:00:04.960
မ်ိဳးဥ ႏွစ္လံုး က်န္ခဲ့တယ္။

0:00:04.960,0:00:07.110
အဖို သုတ္ပိုး တစ္ေကာင္ နဲ႔ အမ သားဥ တစ္လံုး တို႔ေပါ့။

0:00:07.110,0:00:08.350
အခု သုတ္ပိုး တစ္ေကာင္ပံု ဆြဲလိုက္မယ္။

0:00:08.350,0:00:11.790
ဒီေတာ့ အခု မင္းတို႔ဆီမွာ သုတ္ပိုးတစ္ေကာင္ရယ္ သားဥတစ္လံုးရယ္ ရွိေနျပီ။

0:00:11.790,0:00:14.810
သားဥ ပံုကို အေရာင္းေျပာင္းဆြဲလိုက္မယ္။

0:00:14.810,0:00:18.269
ဒါက သားဥ တစ္လံုးပဲ။ ေနာက္ ဘာဆက္ျဖစ္သလဲဆိုေတာ့ က်ဳပ္တို႔ သိၾကတယ့္အတိုင္း

0:00:18.669,0:00:20.221
သုတ္ပိုးနဲ႔ သားဥတို႔ မ်ိဳးေပါင္းလိုက္ၾကတယ္။

0:00:20.221,0:00:23.490
ေနာက္ေတာ့ ဆင့္ကဲ ျဖစ္စဥ္ေတြ ျဖစ္လာေတာ့တာေပါ့။

0:00:23.490,0:00:27.060
သားဥရဲ႔ နံရံဟာ တစ္ျခားေသာ သုတ္္ပိုးေတြ မေဖာက္ႏိုင္ေတာ့တာေၾကာင့္

0:00:27.060,0:00:30.190
သုတ္ပိုးတစ္ေကာင္ပဲ ဝင္ေရာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီအေၾကာင္းက

0:00:30.190,0:00:31.120
ဒီဗီဒီယိုရဲ႔ ဦးတည္ခ်က္ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။

0:00:31.120,0:00:35.300
တကယ့္ ဦးတည္ခ်က္ကေတာ့မ်ိုဳးေအာင္သြားတယ့္ သားဥတစ္လံုးကေန

0:00:35.300,0:00:38.132
သားေလာင္း (Zygote) ျဖစ္ျပီး ဘယ္လို ဖြံ႔ျဖိဳးလာတယ္ ဆိုတာပါပဲ။

0:00:38.348,0:00:42.920
မ်ိဳးေအာင္ျပီးတယ့္ေနာက္မွာ မ်ိဳးပြားဆဲလ္ကြဲျခင္း ဗီဒီယို ထဲမွာ ေဖာ္ျပခဲ့သလို

0:00:42.920,0:00:48.680
မ်ိဳးဥ တစ္လံုးစီမွာ မ်ိဳးဗီဇတစ္ဝက္ (Haploid)

0:00:48.680,0:00:51.570
( Haploid မွာ "i" တစ္လံုးပိုသြားတယ္) [br]ဒါမွမဟုတ္ သာမန္ဆဲလ္တစ္လံုးမွာ ရွွိတယ့္

0:00:52.070,0:00:55.235
ဒီအင္ေအ (DNA) ပမာဏ ရဲ႔ တစ္ဝက္ပဲ ရွိေနတယ္။

0:00:55.235,0:00:56.937
(Haploid)

0:00:57.198,0:01:00.685
ဒါေပမယ့္ သုတ္ပိုးနဲ႔ သားဥတို႔ ေပါင္းစပ္လိုက္ခ်ိန္တယ့္အခ်ိန္

0:01:00.685,0:01:03.260
ခ်က္ခ်င္းမွာပဲ မ်ိဳးဗီဇအျပည့္ (Diploid) ျဖစ္လာတယ္။

0:01:03.260,0:01:04.099
(ဒီလို လုပ္ရေအာင္)

0:01:04.099,0:01:07.160
( အေရာင္ ေကာင္းတာေလးတစ္ခု ေရြးလိုက္ဦးမယ္။)

0:01:07.160,0:01:10.620
ဒီေတာ့တို႔ေတြဆီမွာရွိတယ့္ မ်ိဳးဗီဇအျပည့္ (Diploid) သေႏၶသားဟာ

0:01:10.620,0:01:16.570
မ်ိဳးဥေတြရဲ႔ ႏွစ္ဆ (2N) ရွိတယ့္ ဒီအင္ေအ ပမာဏ

0:01:16.570,0:01:20.320
ဒါမွမဟုတ္ လူ႔ခႏၶာကိုယ္ရဲ႔ ပံုမွန္ဆဲလ္တစ္ခုမွာ ရွိသင့္တယ့္ ဖြဲ႔စည္းမႈ ျပည့္ျပည့္စံုစံု ရွိလာတယ္။

0:01:20.320,0:01:25.320
ဒီေတာ့ ဒါဟာ (Diploid), ဒါဟာ သားေလာင္း (Zygote)

0:01:25.320,0:01:30.030
တစ္နည္းေခၚၾကမယ္ဆိုရင္ မ်ိဳးေအာင္ထားတယ့္ သားဥေပါ့။

0:01:30.030,0:01:31.570
အခုဆိုရင္ သက္ရွိတစ္ခု ျဖစ္လာဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ေတြ အားလံုး

0:01:31.570,0:01:33.390
ျပည့္စံုသြားျပီ ျဖစ္တယ္။

0:01:33.390,0:01:36.570
မ်ိဳးေအာင္ျပီး ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုမွာပဲ

0:01:36.570,0:01:39.470
သေႏၶသားဆဲလ္ေလးဟာ စျပီး ကြဲအက္လာပါတယ္။

0:01:39.470,0:01:42.620
ဒါဟာ ပံုမွန္ဆဲလ္ပြားျခင္း (Mitosis) ပါပဲ။ ဒါဟာ ျဖစ္စဥ္တစ္ရပ္ ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္

0:01:42.620,0:01:44.170
ဆဲလ္အရြယ္အစားေတာ့ သိသိသာသာ ၾကီးမလာပါဘူး။

0:01:44.170,0:01:48.860
အခု ဒီမွာ ရွိေနတယ့္ သေႏၶသားဆဲလ္ေလးဟာ

0:01:48.860,0:01:52.030
ပံုမွန္ဆဲလ္ကြဲျခင္း ကို သံုးျပီး အခုလို ႏွစ္ခု ျဖစ္လာတယ္။

0:01:52.030,0:01:55.280
ဒီတစ္ခုဆီမွာလည္း ဗီဇအျပည့္ (2N) ပါေနသလို သူတို႔က ထပ္ျပီး

0:01:55.280,0:02:01.510
ေလးခု အျဖစ္ အခုလို ကြဲသြားပါတယ္။

0:02:01.510,0:02:05.920
သူတို႔တစ္ခုခ်င္းစီမွာ ရွိတယ့္ ဗီဇ ဖြဲ႔စည္းပံုဟာ

0:02:05.920,0:02:08.750
ပထမဆံုး သားေလာင္းဆဲလ္နဲ႔ တစ္ထပ္တည္း တူသလို ဆက္ျပီးလည္း ကြဲပြားေနဆဲပါပဲ။

0:02:08.750,0:02:14.930
အခု သည္မွာေတြ႔ေနရတယ့္ ဆဲလ္အစုလိုက္ၾကီးကို

0:02:14.930,0:02:17.455
ေမာ္ရူလာ (Morula) လို႔ စေခၚပါတယ္။

0:02:20.550,0:02:22.910
တကယ္ေတာ့ ဒီစကားဟာ မာဘယ္ရီ (Mulberry) ဆိုတယ့္ စကားလံုးကေန ဆင္းသက္လာတာပါ။

0:02:22.910,0:02:24.250
ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ မာဘယ္ရီသီးနဲ႔ ပံုစံတူေနလို႔ပါ။

0:02:24.250,0:02:26.930
ဒီေတာ့ နည္းနည္းေလာက္ ျပန္ရွင္းၾကရေအာင္

0:02:26.930,0:02:28.450
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ က်ဳပ္တုိ႔ ဒီကေန စေျပာမွာ မဟုတ္လို႔ဘဲ။

0:02:28.450,0:02:29.700
သေႏၶသား (Zygote) ကေန စၾကတာေပါ့။

0:02:32.240,0:02:33.215
ဒါဟာ မ်ိဳးေအာင္ထားတယ့္ သားဥတစ္လံုးေပါ့။

0:02:33.215,0:02:38.080
သူဟာ ပံုမွန္ဆဲလ္ကြဲျခင္း (Mitosis) ကို သံုးျပီး ဆဲလ္ကြဲလာ

0:02:38.080,0:02:40.860
ဆဲလ္အစုအလံုးၾကီး ျဖစ္လာတယ့္အထိေပါ့။

0:02:40.860,0:02:43.680
ဆဲလ္ပမာဏက ႏွစ္ရဲ႔ ထပ္ကိန္းႏႈန္းေလာက္ရွိတယ္။

0:02:43.680,0:02:46.890
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီဆဲလ္ေတြဟာ (အနည္းဆံုး အေစာပိုင္း အဆင့္ေတြမွာ) တစ္ျပိဳင္တည္း ကြဲထြက္ေနၾကလို႔ပါပဲ။

0:02:46.890,0:02:48.230
ေနာက္ေတာ့ ဒီ ေမာ္ရူလာ (Morula) ေလး ရလာတယ္။

0:02:51.290,0:02:54.850
အခု ေမာ္ရူလာ ေလး ဆဲလ္ ၁၆လံုး နဲ႔ အထက္ ျဖစ္လာတယ့္အခါ

0:02:54.850,0:02:56.550
အခ်ိန္အားျဖင့္ ေလး ငါးရက္ ရွိလာတယ္။

0:02:56.550,0:03:01.720
ဒါဟာ အတိအက် ျဖစ္စဥ္ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့။ သူတို႔ဟာ

0:03:01.720,0:03:04.510
နည္းနည္းခ်င္း ေျပာင္းလဲလာတယ္။ အေပၚဆံုးက ဆဲလ္ေတြက

0:03:04.510,0:03:05.450
အလံုးတစ္လံုးလို ျဖစ္လာတယ္။

0:03:05.450,0:03:08.880
( ဒီမွာ အလံုးတစ္လံုးနဲ႔ ပိုတူေအာင္ ဆြဲၾကည့္လိုက္မယ္)

0:03:08.880,0:03:12.650
ဒီေတာ့ သူက စျပီး ေျပာင္းလဲလာေနျပီ။

0:03:12.650,0:03:13.380
(အျပင္ဘက္ ဆဲလ္ေလးေတြ ဆြဲလိုက္မယ္)

0:03:13.380,0:03:15.200
ဒါကေတာ့ သူ႔ရဲ႔ ကန္႔လန္႔ျဖတ္ ျမင္ကြင္းေပါ့။

0:03:15.200,0:03:18.150
သူဟာ တကယ္ပဲ အလံုးတစ္လံုးနဲ႔ ပိုျပီး တူလာေနတယ္။

0:03:18.150,0:03:22.950
ဒါက အျပင္ဆဲလ္ေတြ၊ ေနာက္ျပီး သည္ အတြင္းသားဆဲလ္ေတြလည္း

0:03:22.950,0:03:24.980
အတြင္းဘက္ထဲမွာ ရွိေနတယ္။

0:03:24.980,0:03:32.930
ေဟာဒီ့ အျပင္ဘက္ဆဲလ္ေတြကို Trophoblast လို႔ ေခၚတယ္။

0:03:32.930,0:03:34.560
(မတူတယ့္ အေရာင္နဲ႔ ေရးရမယ္။)

0:03:40.896,0:03:42.480
(နည္းနည္း ေရႊ႔လိုက္ဦးမယ္။)

0:03:42.480,0:03:43.250
(အဲဒီ့ဘက္မွာ ဆက္မေရးခ်င္ဘူး။)

0:03:43.250,0:03:46.430
အခုေျပာမယ့္ အတြင္းသားဆဲလ္ေတြဟာ

0:03:46.430,0:03:48.550
အခု ဗီဒီယိုရဲ႔ အဓိက အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္။

0:03:48.550,0:03:49.450
(နည္းနည္း ေအာက္ကို ေရႊ႔လိုက္မယ္။)

0:03:49.450,0:03:54.530
(သင့္ေတာ္တယ့္ အေရာင္ ေရြးရမယ္။)

0:03:54.530,0:04:01.590
အတြင္းဆဲလ္ေလးေတြကို Embryoblast လို႔ ေခၚတယ္။

0:04:01.590,0:04:03.660
ေနာက္ပိုင္း ဘာျဖစ္လာသလဲဆိုေတာ့ အရည္တစ္ခ်ိဳ႔ဟာ

0:04:03.660,0:04:06.130
စတင္ျပီး ဝင္လာတယ္။

0:04:06.130,0:04:08.790
Embryoblast နဲ႔ Trophoblast ရဲ႔ ၾကားထဲကိုေပါ့။

0:04:08.790,0:04:14.160
ဒီထဲမွာ အရည္တစ္ခ်ိဳ႔ ရွိလာတယ့္အတြက္

0:04:14.160,0:04:18.029
ေမာ္ရူလာ ဟာ ဒီလိုေလး ျဖစ္သြားတယ္။

0:04:18.029,0:04:21.480
အျပင္ဆံုးအလႊာ ျဖစ္တယ့္ Trophoblast က ဒီေလာက္ၾကီးတယ့္

0:04:21.480,0:04:22.760
ဆဲလ္လံုးၾကီး ျဖစ္လာတယ္။

0:04:22.760,0:04:25.680
ဆဲလ္ေတြက အဆက္မျပတ္ ကြဲပြားေနတာေၾကာင့္ ဒီလိုေတြ ျဖစ္လာတယ္။

0:04:25.680,0:04:29.620
Mitosis ျဖစ္စဥ္ေၾကာင့္ Trophoblast က

0:04:29.620,0:04:34.680
ဒီလိုပံုစံျဖစ္လာတယ္။ Embryoblast ကလည္း

0:04:34.680,0:04:36.620
ဒီလိုပံု ျဖစ္လာတယ္။

0:04:36.620,0:04:46.160
Embryoblast ကို.... (ဒါက Embryoblast ေပါ့)

0:04:46.160,0:04:51.320
တစ္ခါတစ္ေလ အတြင္းသားဆဲလ္ ( Inner cell mass)လို႔ ေခၚၾကတယ္။

0:04:51.320,0:04:52.570
ဒီမွာ ခ်ေရးလိုက္မယ္။

0:04:56.450,0:04:58.950
ဒါကေတာ့ သက္ရွိတစ္ခု အျဖစ္ ေျပာင္းလဲလာမယ့္ အရာေလးပါပဲ။

0:04:58.950,0:05:01.390
အခု ဒီက အသံုးအႏႈန္းေလးေတြကို သိေလာက္ျပီထင္ပါတယ္။

0:05:01.390,0:05:03.910
ကၽြန္ေတာ္တို႔က ႏို႔တိုက္သတၲဝါ အေၾကာင္းေျပာေနၾကတာျဖစ္ျပီး

0:05:03.910,0:05:07.710
ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကလည္း ႏို႔တုိက္သတၲဝါေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္

0:05:07.710,0:05:10.690
ေမာ္ရူလာကေန ျဖစ္လာတယ့္အရာကို ေမာ္ရူလာလို႔ပဲ မေခၚဘဲ Zygote လို႔ ေခၚရတယ္။

0:05:10.690,0:05:13.720
ေမာ္ရူလာရဲ႔ ဆဲလ္ကေန စတင္ျပီး ေျပာင္းလဲ ျဖစ္ေပၚလာတာေတြကေတာ့

0:05:13.720,0:05:16.190
အျပငိပိုင္းဆဲလ္ျဖစ္တယ့္ Trophoblast ရယ္

0:05:16.190,0:05:22.760
Embryoblast ရယ္ တို႔ ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ျပီး ေဟာဒီ့က ေနရာေလး

0:05:22.760,0:05:26.960
အရည္ပဲရွိတယ့္ ေနရာေလးကို

0:05:26.960,0:05:28.210
Blastocoel လို႔ ေခၚတယ္။

0:05:32.510,0:05:35.890
(Blastocoel ထဲက coel ဆိုတယ့္ စာလံုးကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ကို

0:05:35.890,0:05:37.430
နားလည္ရခက္တယ္)

0:05:37.430,0:05:40.280
ဒီဟာေတြ ျဖစ္လာျပီးေနာက္မွာေတာ့ Blastocyst လို႔ ေခၚလာၾကတယ္။

0:05:40.280,0:05:41.800
သည္ တစ္ခုလံုးကို ျခံဳျပီး ေခၚတာေပါ့။

0:05:41.800,0:05:44.460
(ေအာက္ကို နည္းနည္း ေရႊ႔ရဦးမယ္)

0:05:44.460,0:05:49.870
သည္ဟာတစ္ခုလံုးကို ျခံဳျပီး Blastocyst လို႔ ေခၚတာဟာ

0:05:49.870,0:05:51.120
လူေတြအေၾကာင္း ေျပာေနတာမို႔လို႔ ျဖစ္တယ္။

0:05:54.070,0:05:57.120
အခု နားလည္ရခက္တယ့္ အပိုင္းေရာက္လာျပီ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့

0:05:57.120,0:05:59.940
ဇီဝေဗဒ စာအုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ

0:05:59.940,0:06:02.580
ေမာ္ရူလာကေန Blastula ျဖစ္သြားတယ္ ဆိုတယ္။ ဒါမွမဟုတ္

0:06:02.580,0:06:04.280
Blastosphere အဆင့္ ျဖစ္သြားတယ္ ဆိုၾကတယ္။

0:06:04.280,0:06:06.740
(ဒီစာလံုးေလးေတြ ခ်ေရးၾကည့္ရေအာင္)

0:06:06.740,0:06:10.000
တစ္ခါတစ္ေလ Morula လို႔ ေခၚမယ္

0:06:10.000,0:06:11.250
ဒီကေန Blastula ျဖစ္သြားတယ္ ဆိုမယ္။

0:06:14.400,0:06:15.760
တစ္ခါတစ္ေလက်ျပန္ေတာ့ Blastosphere ေခၚၾကျပန္ေရာ။

0:06:20.120,0:06:22.550
ဒီေနရာမွာ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ျဖစ္ေစခ်င္တာက သူတို႔ေတြဟာ

0:06:22.550,0:06:25.630
အဓိကအားျဖင့္ အဆင့္အတူတူပဲ ဆိုတာပါပဲ။

0:06:25.630,0:06:28.860
စာအုပ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ စာေရးသူေတြက

0:06:28.860,0:06:32.100
ဖား ဖားေလာင္း စတယ့္အေကာင္ေတြအၾကာင္း ေျပာၾကတာမို႔လို႔

0:06:32.100,0:06:33.440
ဒီစာလံုးေတြကို သံုးၾကတာ ျဖစ္တယ္။

0:06:33.440,0:06:35.890
ႏို႔တိုက္သတၲဝါေတြ အတြက္ အထူးသျဖင့္

0:06:35.890,0:06:38.330
ကၽြန္ေတာ္တို႔ လူေတြနဲ႔ နီးစပ္တယ့္ သတၲဝါေတြ အတြက္ဆိုရင္ေတာ့ ဒီအဆင့္ကို

0:06:38.330,0:06:41.240
Blastocyst လို႔ပဲ ေခၚရတယ္။ တကယ္ ခြဲျခားရမယ့္ အခ်ိန္ကေတာ့

0:06:41.240,0:06:44.360
Blastula Blastulosphere လို႔ပဲ သံုးႏႈန္းၾကတယ့္ အခ်ိန္ပါပဲ။

0:06:44.360,0:06:47.290
ဒီလို ခြဲျခားမႈေတြဟာ

0:06:47.290,0:06:51.480
အျပင္ဆံုးဆဲလ္အလႊာနဲ႔

0:06:51.480,0:06:54.290
အတြင္းသား ဆဲလ္အစုေတြအတြက္ မလိုအပ္လွပါဘူး။

0:06:54.290,0:06:57.350
ဒီဗီဒီယိုရဲ႔ ဦးတည္ခ်က္က လူသားေတြအတြက္ ျဖစ္ျပီး

0:06:57.350,0:06:59.620
ဒီေနရာေလးကလည္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ စေျပာခ်င္တယ့္အပိုင္းျဖစ္တယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့

0:06:59.620,0:07:01.420
ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြက လူသားေတြျဖစ္ျပီး ဒါေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိတ္ဝင္စားတယ့္ အရာ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ပါပဲ။

0:07:01.420,0:07:03.810
ဒီေတာ့ Blastocyst ကိုပဲ အာရံုစိုက္ၾကတာေပါ့။

0:07:03.810,0:07:06.310
အခုခ်ိန္ထိ သည္ဗီဒီယိုထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္ေျပာခဲ့သမွ်ေတြဟာ

0:07:06.310,0:07:10.360
သည္ေနရာကို ေရာက္လာဖို႔ အတြက္ပါပဲ။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အခုသည္မွာရွိတယ့္

0:07:10.360,0:07:14.270
ကၽြန္ေတာ္ဆြဲထားတယ့္ အစိမ္းေရာင္

0:07:14.270,0:07:18.210
အတြင္းသားဆဲလ္ Blastocyst ဟာ

0:07:18.210,0:07:19.200
သက္ရွိတစ္ခုအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားမွာ မို႔လို႔ပါပဲ။

0:07:19.200,0:07:21.250
အဲေတာ့ ခင္ဗ်ားတို႔က ေမးၾကမယ္။ ဟုတ္ျပီ ဒါက သက္ရွိျဖစ္လာမယ္ဆိုရင္

0:07:21.250,0:07:24.980
ခရမ္းေရာင္ဆဲလ္ေတြက ဘာေတြျဖစ္လာမွာလဲ ေပါ့။

0:07:24.980,0:07:27.210
သည္ အျပင္ဘက္ Trophoblast ေတြလား?

0:07:27.210,0:07:30.880
သူတို႔ေတြက သေႏၶသားအတြက္ အခ်င္း (Placenta) ျဖစ္လာမွာေပါ့။ ေနာက္ပိုင္းမွာလည္း

0:07:30.880,0:07:34.595
လူသားေတြဆီမွာ သူတို႔ေတြ ဘယ္လို အခ်င္း ျဖစ္လာၾကလဲ ဗီဒီယို လုပ္ဦးမွာပါ။

0:07:34.595,0:07:35.970
အခု ခ်ေရးလိုက္ပါ့မယ္။

0:07:35.970,0:07:38.250
သူတို႔ေတြ အခ်င္း (Placenta) ျဖစ္သြားမယ္။

0:07:38.250,0:07:41.600
ေနာက္ပိုင္းမွာ ကေလးေတြ ဘယ္လိုေမြးဖြားလာသလဲဆိုတာ ဗီဒီယိုတစ္ခု လုပ္ေပးပါဦးမယ္။

0:07:41.600,0:07:44.320
ဒီႏွစ္အတြင္းမွာ အဲဒီ့အေၾကာင္းနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး ေတာ္ေတာ္ေလးကို သိလာတယ္။

0:07:44.320,0:07:47.580
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္အိမ္မွာ ကေလးတစ္ေယာက္ ေမြးဖြားခဲ့လို႔ပါပဲ။

0:07:47.580,0:07:51.320
တကယ္ေတာ့ အခ်င္းဆိုတာဟာ

0:07:51.320,0:07:54.880
သေႏၶသား ဖြ႔ံျဖိဳးရာ ေနရာ ျဖစ္သလို

0:07:54.880,0:07:59.260
အထူးသျဖင့္ လူသားေတြနဲ႔ ႏို႔တိုက္သတၲဝါေတြမွာ ဖြံ႔ျဖိဳးလာတယ့္ သေႏၶသားနဲ႔

0:07:59.260,0:08:02.220
မိခင္ၾကားက ၾကားခံနယ္ ျဖစ္ျပီး သည္ စနစ္ ႏွစ္ခုကို

0:08:02.220,0:08:05.200
ခြဲျခားေပးထားသလို လိုအပ္တယ့္ လုပ္ငန္းေဆာင္တာေတြ

0:08:05.200,0:08:06.790
သည္ႏွစ္ခုၾကား လည္ပတ္ႏိုင္ေအာင္ အလဲအလွယ္လုပ္ေပးတယ့္ အရာလည္း ျဖစ္တယ္။

0:08:06.790,0:08:08.860
ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ သည္ ဗီဒီယိုရဲ႔ ဦးတည္ခ်က္ မဟုတ္ပါဘူး။

0:08:08.860,0:08:12.680
သည္ဗီဒီယိုရဲ႔ ဦးတည္ခ်က္ကေတာ့ သေႏၶသားဆဲလ္ေလးေတြဟာ

0:08:12.680,0:08:15.870
တစ္ျဖည္းျဖည္း ေျပာင္းလဲဖြံ႔ျဖိဳးလာျပီး

0:08:15.870,0:08:18.560
အခ်င္းဆဲလ္ေတြကေန ခြဲထြက္သြားတာကိုပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ဒီအခ်ိန္အထိ

0:08:18.560,0:08:20.540
သူတို႔ေတြ ဘာေတြျဖစ္လာမွာလဲဆိုတာ မဆံုးျဖတ္ရေသးပါဘူး။

0:08:20.540,0:08:24.210
ဒီဆဲလ္ေလးနဲ႔ သူ႔မ်ိဳးဆက္ ဆဲလ္ေလးေတြက

0:08:24.210,0:08:27.640
အာရံုေၾကာစနစ္ရဲ႔ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု ျဖစ္လာျပီး

0:08:27.640,0:08:31.540
သည္ဆဲလ္ေလးေတြက ၾကြက္သားေတြ ျဖစ္လာႏိုင္သလို

0:08:31.540,0:08:36.750
ေဟာဒီက ဆဲလ္ေလးက အသည္း ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

0:08:36.750,0:08:40.740
အခုသည္မွာရွိတယ့္ ဆဲလ္ေလးေတြကို သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္ေတြ (Embryonic stem cells) လို႔ ေခၚၾကပါတယ္။

0:08:40.740,0:08:43.120
သည္ဗီဒီယိုထဲမွာ အခုမွ ပထမဆံုးအၾကိမ္အျဖစ္

0:08:43.120,0:08:45.440
ကိုယ္နဲ႔ ရင္းႏွီးတယ့္ အသံုးအႏႈန္းကို ၾကားရတာ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

0:08:45.440,0:08:48.220
ဒါဆို အခု သည္ဆဲလ္ေတြထဲကေန ဆဲလ္တစ္လံုးကို ယူလိုက္ျပီး

0:08:48.220,0:08:52.890
ေနာက္ထပ္ အသံုးအႏႈန္းတစ္ခုနဲ႔ မိတ္ဆက္ေပးခ်င္ပါတယ္။

0:08:52.890,0:08:54.770
အခု ကၽြန္ေတာ္တုိ႔မွာ သားေလာင္းတစ္ခုရွိတယ္။

0:08:54.770,0:08:59.030
သူ စျပီး ကြဲထြက္ခ်ိန္ကစျပီး ျဖစ္လာတယ့္ ဆဲလ္ေတြကို

0:08:59.030,0:09:00.930
Blastomere လို႔ ေခၚတယ္။

0:09:00.930,0:09:04.020
ခင္ဗ်ားတို႔ သိခ်င္ေကာင္း သိခ်င္ေနပါလိမ့္မယ္။ ဘာလို႔ Blast ဆိုတယ့္ စာလံုးက

0:09:04.020,0:09:08.210
ဒီ သေႏၶသားေဗဒ ဗီဒီယိုထဲမွာ ထပ္ခါထပ္ခါ

0:09:08.210,0:09:09.130
ပါေနသလဲ ဆိုျပီးေတာ့ေပါ့။

0:09:09.130,0:09:13.480
သည္ စကားလံုးဟာ မ်ိဳးေစ့ (Spore) လို႔ အဓိပၸါယ္ရတယ့္ ဂရိစကားလံုး Blasto ကေန ဆင္းသက္လာတာပါ။

0:09:13.480,0:09:19.030
ဒီေတာ့ သက္ရွိတစ္ခု ဖြ႔ံျဖိဳးလာေတာ့မယ့္သေဘာေပါ့။

0:09:19.030,0:09:21.610
ကၽြန္ေတာ္တို႔ သည္စကားလံုးေတြရဲ႔ အစကို လိုက္သြားမွာ မဟုတ္ေပမယ့္

0:09:21.610,0:09:23.030
သည္စကားလံုး ဘယ္က ဆင္းသက္လာတယ္၊ ဘာေၾကာင့္ ေနရာတကာ

0:09:23.030,0:09:23.860
သည္စကားလံုး ပါေနရသလဲ ဆိုတာ သိရေအာင္ပါ။

0:09:23.860,0:09:25.680
သည္ေတာ့ ဒါေတြက Blastomere ေတြေပါ့။

0:09:25.680,0:09:28.970
ဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္က သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္ေတြ လို႔ သံုးႏႈန္းလိုက္တုိင္း

0:09:28.970,0:09:34.330
Embryoblast ထဲက Blastomere တစ္ခုခ်င္းစီ တစ္နည္းအားျဖင့္

0:09:34.330,0:09:36.890
ေဟာဒီ့ အတြင္းသားဆဲလ္ေတြထဲက ဆဲလ္ တစ္ခုခ်င္းစီကို ရည္ညႊန္းပါတယ္။

0:09:36.890,0:09:39.780
သည္ အသံုးအႏႈန္းေတြဟာ ေတာ္ေတာ္ေတာ့ ေခၚလို႔ ေကာင္းပါတယ္။

0:09:39.780,0:09:43.160
အဲေတာ့ သည္ဆဲလ္တစ္ခုခ်င္းစီက ပင္မဆဲလ္ေတြ ျဖစ္တယ္ေပါ့။

0:09:43.160,0:09:47.120
(ဒါကို အေရာင္ကြဲနဲ႔ ေရးလိုက္မယ္)

0:09:47.120,0:09:52.190
သည္ဆဲလ္တစ္ခုခ်င္းစီက ပင္မဆဲလ္ေတြ ျဖစ္တယ္။

0:09:52.190,0:09:53.440
ကၽြန္ေတာ္ သည္အခ်က္ကို ေျပာခ်င္ေနတာ။

0:09:56.440,0:09:58.530
ဘာလို႔ သည္ဆဲလ္ေလးေတြက စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းရသလဲဆိုေတာ့

0:09:58.530,0:10:00.760
ခင္ဗ်ားတုိ႔ သိၾကတယ့္အတိုင္း သူတို႔နဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အၾကီးအက်ယ္ အျငင္းအခုန္ေတြ ရွိေနတယ္ေလ။

0:10:00.760,0:10:03.830
ပထမတစ္ခ်က္က သူတို႔ေတြကေန ဘာမဆို ျဖစ္လာႏိုင္တယ့္ အလားအလာရွိတယ္။ တစ္နည္းအားျဖင့္

0:10:03.830,0:10:05.950
သူတို႔မွာ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမႈ (Plasticity) ရွိတယ္။

0:10:05.950,0:10:07.410
သည္မွာ ေနာက္ထပ္ အသံုးအႏႈန္းတစ္ခု ၾကားလိုက္ရမွာေပါ့။

0:10:07.410,0:10:09.455
ကဲ ခ်ေရးလိုက္ရေအာင္...Plasticity

0:10:12.050,0:10:14.920
သည္ စကားလံုးဟာ ပလပ္စတစ္ (Plastic) ကေန ဆင္းသက္လာတယ္။

0:10:14.920,0:10:17.130
ပလပ္စတစ္လိုမ်ိဳး လိုသလို ပံုသြင္းႏိုင္တယ့္ သေဘာေပါ့။

0:10:17.130,0:10:19.630
သည္ေတာ့ အရာတစ္ခုမွာ Plasticity ရွိတယ္လို႔ သံုးလိုက္တိုင္း

0:10:19.630,0:10:21.780
သူ႔မွာ မတူညီတယ့္ အရာအမ်ိဳးမ်ိဳး ျဖစ္လာႏိုင္တယ့္ အလားအလာရွိတယ္လို႔

0:10:21.780,0:10:22.620
ဆိုလိုခ်င္တာ ျဖစ္တယ္။

0:10:22.620,0:10:26.380
စမ္းသပ္ ေလ့လာမႈေတြကလည္း သည္အခ်က္ကို

0:10:26.380,0:10:28.390
ေထာက္ခံထားျပီး ျဖစ္တယ္။ အထူးသျဖင့္ ဘံုနိမ့္ သက္ရွိေတြမွာေပါ့။

0:10:28.390,0:10:31.070
တကယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကိုယ္ခႏၶာကို ထိခိုက္မႈတစ္ခုခု ရွိခဲ့ရင္

0:10:31.070,0:10:36.460
(အာရံုေၾကာဆဲလ္ တစ္ခုပံုကို ဆြဲလိုက္ရေအာင္)

0:10:36.460,0:10:40.590
အာရံုေၾကာဆဲလ္ရဲ႔ လုပ္ေဆာင္ပံုေတြကို ေျပာမေနေတာ့ပါဘူး။

0:10:40.590,0:10:43.790
ဒါေပမယ့္ တကယ္လို႔မ်ား ထိခိုက္မႈတစ္ခုခု

0:10:43.790,0:10:46.980
အာရံုေၾကာဆဲလ္အေပၚ သက္ေရာက္မႈ ရွိခဲ့ျပီး အဲဒီ့အတြက္

0:10:46.980,0:10:50.450
တစ္စံုတစ္ေယာက္မွာ အေၾကာေသသြားခဲ့မယ္

0:10:50.450,0:10:51.400
အာရံုထိခိုက္သြားမယ္ ဆိုၾကပါစို႔။

0:10:51.400,0:10:54.330
Multiple Sclerosis ေရာဂါ ဒါမွမဟုတ္ တစ္ျခားေရာဂါတစ္ခုခု ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ေပါ့။

0:10:54.330,0:10:57.280
ေျပာခ်င္တာက ကၽြန္ေတာ္တို႔ဆီမွာ ဘာမဆို ျဖစ္လာႏိုင္တယ့္ ဆဲလ္ေတြ ရွိသလို

0:10:57.280,0:11:02.650
သူတို႔ေတြ ဘာအျဖစ္ေျပာင္းလဲရမလဲဆိုတာ ဘယ္လို သိၾကသလဲ ဆိုတယ့္အခ်က္ကိုပါ

0:11:02.650,0:11:04.410
နာလည္လာၾကျပီဆိုတာပါပဲ။

0:11:04.410,0:11:06.550
သည္ဆဲလ္ဟာ သူ႔ပတ္ဝန္းက်င္ကို ေစာင့္ၾကည့္ေနျပီး

0:11:06.550,0:11:08.900
သူတို႔ ဘာလုပ္ေနၾကသလဲဆိုတာကိုလည္း အကဲခတ္ေနတယ္။ ဒီအခ်က္က

0:11:08.900,0:11:10.150
သူဘာျဖစ္လာမလဲ ဆံုးျဖတ္ရာမွာ အေထာက္အကူေပးတယ္။

0:11:10.150,0:11:12.500
ေျပာခ်င္တာက ေဟာသည္ ဘာမဆို ျဖစ္ႏိုင္တယ့္ ဆဲလ္ေတြကိုယူျပီး

0:11:12.500,0:11:16.740
ထိခိုက္မႈ ျဖစ္ခဲ့တယ့္ ေနရာမွာ ထားလိုက္မယ္

0:11:16.740,0:11:19.910
အေပၚက အုပ္တင္ထားလုိက္မယ္ဆုိရင္ သူတို႔ဟာ

0:11:19.910,0:11:21.510
ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္တယ့္ဆဲလ္ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားႏိုင္တယ္။

0:11:21.510,0:11:24.990
သည္ေနရာမွာဆိုရင္ေတာ့ သူတို႔ဟာ အာရံုေၾကာဆဲလ္ေတြအျဖစ္ ေျပာင္းလဲသြားလိမ့္မယ္။

0:11:24.990,0:11:29.220
အာရံုေၾကာဆဲလ္အျဖစ္ေျပာင္းလဲျပီး ထိခိုက္မႈေတြကို ျပဳျပင္မယ္

0:11:29.220,0:11:32.480
အေၾကာေသေနတာကိုေတာင္ ေပ်ာက္ကင္းသြားေစႏုိင္မယ္။

0:11:32.480,0:11:35.640
ဒါဟာ သုေတသနျပဳဖို႔ အေတာ္ကို စိတ္ဝင္စားဖို႔ ေကာင္းတယ့္ေနရာ ျဖစ္တယ္

0:11:35.640,0:11:37.700
သီအိုရီထဲမွာဆိုရင္ ကိုယ္ခႏၶာအစိတ္အပုိင္းအသစ္ေတြ အျဖစ္ေတာင္ ဖြံ႔ျဖိဳးလာႏိုင္တယ္။

0:11:37.700,0:11:39.800
တကယ္လို႔ တစ္စံုတစ္ေယာက္က ေက်ာက္ကပ္ ဒါမွမဟုတ္ ႏွလံုးတစ္ခု

0:11:39.800,0:11:43.690
လိုအပ္ေနျပီဆုိရင္ ေနာင္တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာေပါ့

0:11:43.690,0:11:44.980
သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္ေတြကို ထုတ္ယူလာႏိုင္မယ္

0:11:44.980,0:11:48.510
ျပီးေတာ့ အျခား သတၲဝါတစ္ေကာင္ေကာင္ထဲကို ထည့္ျပီး

0:11:48.510,0:11:52.050
အသစ္လဲလွယ္လို႔ရမယ့္ ႏွလံုး ဒါမွမဟုတ္ ေက်ာက္ကပ္ အျဖစ္

0:11:52.050,0:11:52.660
ေျပာင္းလဲလို႔ ရလာမယ္။

0:11:52.660,0:11:56.480
ဒါဟာ အင္မတန္ စိတ္လႈပ္ရွားစရာေကာင္းတယ့္

0:11:56.480,0:11:57.420
အစြမ္းအစပါပဲ။

0:11:57.420,0:12:01.310
ဒီလိုဆိုရင္ တစ္ခ်ိန္က ကုသလို႔ မရႏိုင္ဘူးဆိုတယ့္ ေရာဂါေတြကို သူတို႔ေတြက ကုသႏိုင္လာျပီး

0:12:01.310,0:12:03.350
ေသအံ့ဆဲဆဲ လူနာေတြအတြက္ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ေရာင္ျခည္

0:12:03.350,0:12:05.120
ျဖစ္လာႏိုင္တယ္။

0:12:05.120,0:12:07.870
သည္ေနရာမွာ အျငင္းအခုန္တစ္ခု ရွိေနတယ္။

0:12:07.870,0:12:10.950
အဓိကျငင္းခုန္ေနၾကတာကေတာ့ တကယ္လို႔မ်ား

0:12:10.950,0:12:15.120
ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတြင္းထဲအထိဝင္ျပီး သည္ဆဲလ္ေတြကို ထုတ္ယူမယ္ဆိုရင္

0:12:15.120,0:12:17.560
သည္သေႏၶသား ေသဆံုးသြားလိမ့္မယ္။

0:12:17.560,0:12:21.160
ဒါဆို ကၽြန္ေတာ္တို႔က သည္ သေႏၶသားကို သတ္သလို ျဖစ္ေနလိမ့္မယ္။

0:12:21.160,0:12:23.670
အဲဒီ့ သေႏၶသားက လူသားတစ္ေယာက္

0:12:23.670,0:12:27.140
ျဖစ္ဖို႔ အလားအလာ ရွိတယ္ေလ။

0:12:27.140,0:12:28.880
အဲလို ျဖစ္လာဖို႔ အတြက္

0:12:28.880,0:12:33.520
မွန္ကန္တယ့္ ဇီဝပတ္ဝန္းက်င္ရယ္ လိုလားတယ့္ မိခင္ရယ္

0:12:33.520,0:12:35.820
တစ္ျခား အခ်က္ေတြ ရွိဖို႔ လိုေသးတာ မွန္ေပမယ့္ သူ႔မွာ အလားအလာေတာ့ ရွိေနေသးတာပဲ။

0:12:35.820,0:12:40.370
တစ္ခ်ိဳ႔သူေတြ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ဝန္ဖ်က္ခ်ျခင္းကို ဆန္႔က်င္ခဲ့ၾကတယ့္ (Pro-life campaign) အဖြဲ႔ဝင္ေတြကေတာ့

0:12:40.370,0:12:44.280
လူသားတစ္ေယာက္ ျဖစ္ဖို႔ အလားအလာ ရွိေနတယ့္ ဘယ္အရာမဆို

0:12:44.280,0:12:47.310
အသက္ရွိေနတယ္အတြက္ သတ္ပစ္ဖို႔ မသင့္ေတာ္ဘူး လို႔ ေျပာလိမ့္မယ္။

0:12:47.310,0:12:52.510
ဒီေတာ့ အဲဒီ့ဘက္က သူေတြကေတာ့

0:12:52.510,0:12:54.510
သေႏၶသားကို ဖ်က္ဆီးပစ္မွာကို ကန္႔ကြက္ၾကလိမ့္မယ္။

0:12:54.510,0:12:57.880
သည္ ဗီဒီယိုရဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္က တစ္ဖက္ဖက္ကို ေထာက္ခံဖို႔ မဟုတ္ပါဘူး။

0:12:57.880,0:13:01.740
ဒါေပမယ့္ သူ႔မွာ လူသားျဖစ္လာမယ့္ အလားအလာ ရွိတယ္ေလ။

0:13:01.740,0:13:04.010
ဟုတ္တယ္မလား။

0:13:04.010,0:13:07.730
ဒီေတာ့ ဒီေနရာမွာ အၾကီးအက်ယ္ ျငင္းခုန္စရာ ရွိေနတယ္။

0:13:07.730,0:13:10.310
ခင္ဗ်ားတို႔ ဒီဗီဒီယိုကေန သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္ အေၾကာင္း

0:13:10.310,0:13:12.690
လူေတြ ဘာေျပာေနၾကသလဲ သိရျပီေပါ့။

0:13:12.690,0:13:14.680
ေနာက္ထပ္ ေမးခြန္းတစ္ခုက

0:13:14.680,0:13:16.910
ဘာလို႔ ပင္မဆဲလ္လို႔ ရိုးရိုးမေခၚဘဲ သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္လို႔

0:13:16.910,0:13:17.490
ေခၚရတာလဲ ေပါ့။

0:13:17.490,0:13:20.875
ဘာလို႔လဲဆိုေေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အားလံုးရဲ႔ ကိုယ္ခႏၶာထဲမွာ

0:13:20.875,0:13:22.850
Somatic stem cells ဆိုတာ ရွိေနလို႔ပါပဲ။

0:13:22.850,0:13:24.850
(ဒါကို ခ်ေရးလိုက္ရေအာင္)

0:13:24.850,0:13:29.000
Somatic ဒါမွမဟုတ္ Adults stem cells

0:13:29.000,0:13:30.100
အဲဒီ့ ဆဲလ္ေတြ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အားလံုးမွာ ရွိတယ္။

0:13:30.100,0:13:32.860
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရိုးတြင္း ခ်ဥ္ဆီထဲမွာ ေသြးဥေတြ ထုတ္လုပ္ေပးေနၾကသလို

0:13:32.860,0:13:36.160
တစ္ျခား ကိုယ္ခႏၶာအစိတ္အပိုင္းေတြ မွာလည္း ရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္

0:13:36.160,0:13:41.780
Somatic stem cells ေတြက ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမႈ (Plasticity) မရွိဘူး။ တစ္နည္းအားျဖင့္

0:13:41.780,0:13:44.810
ဘယ္လို ဆဲလ္မ်ိဳးကိုမဆို ေျပာင္းလဲႏုိင္တယ့္ အရည္အခ်င္း မရွိဘူး။

0:13:44.810,0:13:46.880
လူသားေတြအေနနဲ႔ သုေတသနေတြ လုပ္ျပီး သည္ ဆဲလ္ေတြကို

0:13:46.880,0:13:50.470
ပိုျပီး ေပ်ာ့ေပ်ာင္းမႈ ရွိလာေအာင္ ၾကိဳးပမ္းၾကပါလိမ့္မယ္။

0:13:50.470,0:13:52.900
တကယ္လို႔ အဲဒီ့ Somatic stem cells ေတြကို ထုတ္ယူျပီး

0:13:52.900,0:13:56.290
ပိုုျပီး ေပ်ာ့ေပ်ာင္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္

0:13:56.290,0:13:58.660
သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္ လိုအပ္ခ်က္ကို ရပ္တန္႔ႏိုင္လိမ့္မယ္။

0:13:58.660,0:14:01.690
တကယ္လို႔မ်ား သူတို႔ေတြ အရမ္းေကာင္းသြားလို႔

0:14:01.690,0:14:03.010
လူသားအျဖစ္ ေျပာင္းလဲဖြံ႔ျဖိဳးႏိုင္တယ့္ အလားအလာပါ ရွိလာခဲ့ရင္

0:14:03.010,0:14:04.770
ေနာက္ထပ္ ျငင္းခုန္စရာ ျဖစ္လာလိမ့္ဦးမယ္။

0:14:04.770,0:14:08.130
အခုထိေတာ့ ျငင္းခုန္စရာ မရွိေသးပါဘူး။

0:14:08.130,0:14:12.510
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ Somatic stem ဒါမွမဟုတ္

0:14:12.510,0:14:15.420
Adult stem cells ဟာ လူသားတစ္ဦးအထိ ျဖစ္မလာႏိုင္ေသးလို႔ပါပဲ။

0:14:15.420,0:14:19.760
ဒါေပမယ့္ သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္ကေတာ့ လိုလားတယ့္ မိခင္ ဝမ္းဗိုက္ထဲမွာ ဆိုရင္

0:14:19.760,0:14:21.970
လူသားတစ္ဦး အျဖစ္ တကယ္ ေျပာင္းလဲလာႏိုင္ပါတယ္။

0:14:21.970,0:14:24.210
ဒီေနရာမွာေတာ့ သက္သက္တစ္ေနရာမွာ ေရးခ်င္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့

0:14:24.210,0:14:30.410
ကၽြန္ေတာ္အေနနဲ႔ ျငင္းခုန္မႈရဲ႔ ဘယ္ဘက္ကိုမွ မေရြးခ်ယ္ခ်င္လို႔ပါ။

0:14:30.410,0:14:31.250
အခ်က္အလက္ဆိုတာ အခ်က္အလက္မွ်ပါပဲ။

0:14:31.250,0:14:33.900
သည္ ဆဲလ္ေတြဟာ လူသားတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာႏိုင္စြမ္းရွိသလို

0:14:33.900,0:14:36.980
လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာရဲ႔ အသက္ကိုလည္း ကယ္တင္ႏိုင္စြမ္းလည္း ရွိတယ္။

0:14:36.980,0:14:39.740
ဒီ စာေၾကာင္းေတြက အခ်က္အလက္ သက္သက္ပါပဲ။

0:14:39.740,0:14:42.960
ဘယ္အဆိုကို သေဘာက်တယ္

0:14:42.960,0:14:45.670
ဘယ္ဘက္ကေန ရပ္တည္မယ္ဆိုတာကေတာ့

0:14:45.670,0:14:47.210
ခင္ဗ်ားတို႔ သေဘာ ပါပဲ။

0:14:47.210,0:14:50.020
ဒါေပမယ့္ ဒီေနရာမွာ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ျငင္းခုန္သူေတြ မတင္ျပဘူးတယ့္

0:14:50.020,0:14:51.890
အေၾကာင္းအရာတစ္ခုအေၾကာင္းလည္း ေျပာခ်င္ပါေသးတယ္။

0:14:51.890,0:14:55.600
ခင္ဗ်ားတို႔ သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္အမ်ိဳးအစားကို ယူလိုက္တယ္ ဆိုပါစို႔။

0:14:55.600,0:14:58.570
ပင္မဆဲလ္ေတြ ယူတယ္ဆိုတာ ပင္မဆဲလ္ တစ္လံုး ႏွစ္လံုးေလာက္ ယူလိုက္တာကို ေျပာတာေပါ့။

0:14:58.570,0:15:00.880
ထားပါစို႔။ ခင္ဗ်ားက ပင္မဆဲလ္ တစ္လံုးကို ယူလိုက္ျပီးေတာ့

0:15:00.880,0:15:04.550
ဖန္ျပြန္တစ္ခုထဲ ထည့္လိုက္ျပီးေတာ့

0:15:04.550,0:15:06.650
ပြားေစတယ္ ဆိုပါစို႔။

0:15:06.650,0:15:09.780
သည္ ဆဲလ္တစ္လံုးကေန ႏွစ္လံုး၊ ႏွစ္လံုးကေန ေလးလံုး ပြားလာမယ္။

0:15:09.780,0:15:12.380
အဲဒီ့ေနာက္ တစ္ျခားတစ္ေယာက္က သည္ဆဲလ္ေတြထဲက တစ္လံုးကိုယူျပီး

0:15:12.380,0:15:13.600
သူ႔ရဲ႔ ဖန္ျပြန္ထဲ ထည့္ျပီး ထပ္ပြားႏိုင္ျပီေပါ့။

0:15:13.600,0:15:15.200
သူတို႔အားလံုးက ပင္မဆဲလ္အမ်ိဳးအစားေတြပါပဲ။

0:15:15.200,0:15:20.310
သူတို႔အားလံုးဟာ Blastomere လို႔ ေခၚခဲ့ၾကတယ့္ သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္ တစ္ခုကေန

0:15:20.310,0:15:21.950
ျဖစ္လာၾကတာပါပဲ။

0:15:21.950,0:15:24.500
အဲဒါမ်ိဳးကိုမွ ပင္မဆဲလ္လို႔ ေခၚၾကတာ ျဖစ္တယ္။

0:15:24.500,0:15:28.140
ျငင္းခုန္သူေတြက သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္ ကို စတင္ထုတ္ယူလိုက္ကတည္းက

0:15:28.140,0:15:31.060
သေႏၶသားကို ဖ်က္စီးရာ ေရာက္ေနျပီလို႔ ဆိုတယ္။

0:15:31.060,0:15:33.900
ဒါေပမယ့္ တစ္ခုေျပာစရာ ရွိတာက သေႏၶသားဟာ

0:15:33.900,0:15:37.140
တစ္ျခားအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္လည္း ပ်က္စီးေနတာပဲ

0:15:37.140,0:15:38.390
ဥပမာအားျဖင့္ ဖန္ျပြန္သေႏၶသား (In vitro fertilization) လိုေပါ့။

0:15:40.530,0:15:44.740
ဒီ မ်ိဳးေအာင္ျခင္း (Fertilization) အေၾကာင္းဟာ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႔ ေနာက္ထပ္ ဗီဒီယို ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။

0:15:44.740,0:15:48.690
ဖန္ျပြန္သေႏၶသား (In vitro fertilization) ဆိုတာ

0:15:48.690,0:15:49.515
မိခင္ဆီကေန သားဥတစ္ခ်ိဳ႔ ထုတ္ယူမယ္။

0:15:49.515,0:15:52.430
ဒီနည္းက ကေလးရဖို႔ အခက္အခဲ ရွိတယ့္ အိမ္ေထာင္သည္ေတြ အတြက္ ျဖစ္တယ္။

0:15:52.430,0:15:54.280
မိခင္ဆီကေန သားဥ တစ္တြဲလိုက္ ထုတ္ယူမယ္။

0:15:54.280,0:15:56.940
ခန္႔မွန္းေျခ ၁၀လံုး အလံုး၃၀ ေလာက္

0:15:56.940,0:15:59.000
မိခင္ဆီကေန ထုတ္ယူမယ္။

0:15:59.000,0:16:02.460
တကယ္ေတာ့ ခြဲစိတ္မႈတစ္ခု လုပ္ျပီးေတာ့မွ မိခင္ရဲ႔ သားဥအိမ္ထဲက

0:16:02.460,0:16:06.760
သားဥေတြကို ထုတ္ႏိုင္တာ ျဖစ္ျပီး အဲဒီ့ သားဥေတြကို

0:16:06.760,0:16:09.890
ဖခင္ ဒါမွမဟုတ္ သုတ္ပိုးအလွဴရွင္ရဲ႔ သုတ္ပိုးနဲ႔ မ်ိဳးေအာင္ေစတယ္။

0:16:09.890,0:16:13.210
ဒီေတာ့ သုတ္ပိုးနဲ႔ ေပါင္းစပ္သြားတယ့္ သားဥအားလံုးက

0:16:13.210,0:16:15.090
သားေလာင္း (Zygote) ေတြ ျဖစ္လာၾကတယ္။

0:16:15.090,0:16:17.860
အားလံုး သားေလာင္းေတြ ျဖစ္ျပီးေတာ့မွ သူတို႔ကို ဖြံ႔ျဖိဳးေစတယ္။

0:16:17.860,0:16:19.870
မ်ားေသာအားျဖင့္ သူတို႔ကို

0:16:19.870,0:16:21.480
Blastocyst အဆင့္ အထိ ဖြံ႔ျဖိဳးေစတယ္။

0:16:21.480,0:16:25.600
သူတို႔အားလံုး Blastocyst ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္လာလိမ့္မယ္။

0:16:25.600,0:16:30.050
သူတို႔ေတြရဲ႔ ဗဟိုမွာ Blastocoel လို႔ေခၚတယ့္

0:16:30.050,0:16:32.520
အရည္ေတြ ျပည့္ေနတယ့္ ေနရာလည္း ရွိမယ္။

0:16:32.520,0:16:37.920
သူတို႔မွာ သေႏၶသားျဖစ္တယ့္ အတြင္းသားဆဲလ္ေတြလည္း ရွိတယ္။

0:16:37.920,0:16:41.310
လူေတြက အဲဒီ့ Blastocysts ေတြကို ၾကည့္ျပီး

0:16:41.310,0:16:44.180
အက်န္းမာဆံုး ျဖစ္မယ္ ယူဆရတယ့္၊ အနည္းဆံုး

0:16:44.180,0:16:47.400
မက်န္းမာတယ့္ အေနအထားမရွိဘူးလို႔ ယူဆရတယ့္ Blastocyst ႏွစ္လံုးေလာက္ကို ယူျပီး

0:16:47.400,0:16:50.160
မိခင္ထဲကို ထည့္သြင္းလိုက္တယ္။

0:16:50.160,0:16:52.180
ဒီအဆင့္ေတြအားလံုး ဖန္ျပြန္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတာပါ။

0:16:52.180,0:16:55.270
သည္ ေလးခုက ေကာင္းပံုရတယ္ ဆိုပါစို႔။ ဒါဆို သူတို႔ ေလးခုကို ယူျပီး

0:16:55.270,0:16:57.840
မိခင္ထဲကို ထည့္သြင္းေပးမွာ ျဖစ္တယ္။

0:16:57.840,0:17:01.070
တကယ္လို႔ အစစအရာရာ အဆင္ေျပခဲ့မယ္ဆိုရင္ သူတို႔ထဲက တစ္ခုက ေအာင္ျမင္ျပီး

0:17:01.070,0:17:02.670
သည္ စံုတြဲအတြက္ ကေလးတစ္ေယာက္ ဖန္တီးေပးမွာ ျဖစ္တယ္။

0:17:02.670,0:17:05.180
ဒီေတာ့ သူတို႔ထဲက တစ္ခုက ဖြံ႔ျဖိဳးျပီး က်န္တာေတြက မဖြံ႔ျဖိဳးေတာ့တယ့္ သေဘာေပါ့။

0:17:05.180,0:17:09.520
ဒါေပမယ့္ John & Kate plus 8 ဆိုတယ့္ ဇာတ္လမ္းကို ၾကည့္ဖူးရင္

0:17:09.520,0:17:12.349
အဲဒီ့ဇာတ္လမ္းထဲမွာ သူတို႔ဟာ Blastocyst အမ်ားၾကီးကို ထည့္ျပီး

0:17:12.349,0:17:14.520
မ်ိဳးေအာင္ႏိုင္ေခ် ပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။

0:17:14.520,0:17:17.310
သူတို႔ဟာ ၇လံုး ၈လံုးေလာက္ ထည့္ခဲ့ျပီး

0:17:17.310,0:17:18.680
ေနာက္ဆံုး ကေလးရွစ္ေယာက္ ရသြားခဲ့တယ္။

0:17:18.680,0:17:21.150
ဒါေၾကာင့္လည္း ဒီ ဖန္ျပြန္ သေႏၶသား နည္းပညာက

0:17:21.150,0:17:25.359
အမႊာေမြးဖြားမႈေတြ ရုပ္သံအစီအစဥ္ေတြမွာ ေဖာ္ျပစရာ

0:17:25.359,0:17:27.270
မၾကာခဏ ျဖစ္ေစတယ္။

0:17:27.270,0:17:30.330
လူေတြအေနနဲ႔ က်န္ခဲ့တယ္ တစ္ျခားေသာ က်န္းမာသန္စြမ္းတယ့္ သေႏၶသားေတြအေပၚ ျပဳမူပံုက...

0:17:30.330,0:17:33.110
အဲ...သူတို႔အားလံုး ေသခ်ာေပါက္ ရွင္သန္ႏိုင္မယ္လို႔ မေျပာႏိုင္ဘူးေပါ့။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ေတြကလည္း သေႏၶသားေတြပဲေလ။

0:17:33.110,0:17:36.350
သူတို႔ေတြ ေသခ်ာေပါက္ ရွင္သန္ခ်င္မွ ရွင္သန္ႏိုင္မယ္။ ဒါေပမယ့္

0:17:36.350,0:17:41.980
ေဟာသည္က တစ္ခုလိုပဲ သူတို႔ေတြကလည္း အလားအလာရွိတယ့္ သေႏၶသားေတြ ျဖစ္တယ္။

0:17:41.980,0:17:42.680
.

0:17:42.680,0:17:46.340
သူတို႔အားလံုးက လူသားေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ေခ် ရွိေနၾကတယ္။

0:17:46.340,0:17:50.730
ဒါေပမယ့္ မ်ိဳးပြားမႈဆိုင္ရာ ေဆးခန္းေတြရဲ႔ တစ္ဝက္ေလာက္မွာ

0:17:50.730,0:17:52.950
သူတို႔ေတြကို စြန္႔ပစ္လိုက္ၾက ဖ်က္စီးလိုက္ၾက

0:17:52.950,0:17:54.040
ေသေၾကေစၾကတယ္။

0:17:54.040,0:17:56.690
အမ်ားစုေသာ သေႏၶသားေတြကိုေတာ့ ေအးခဲထားလိုက္ၾကတယ္။

0:17:56.690,0:17:59.370
ဒါေပမယ့္ ေအးခဲမႈကလည္း သူတို႔ကို ေသေစတယ္။ သူတို႔ကို သိမ္းထုပ္တယ့္ အခါမွာလည္း ေသၾကျပန္တယ္။

0:17:59.370,0:18:04.290
ဒီေတာ့ ဖန္ျပြန္သေႏၶသား နည္းပညာအရ

0:18:04.290,0:18:08.740
က်န္းမာတယ့္ လူသားတစ္ေယာက္ျဖစ္လာႏိုင္မယ့္ အလားအလာရွိတယ့္

0:18:08.740,0:18:10.500
ကေလးတစ္ေယာက္ ရဖို႔အတြက္

0:18:10.500,0:18:14.730
သေႏၶသား ဆယ္ဂဏန္းနဲ႔ခ်ီျပီး ဖ်က္စီးခဲ့ၾကတယ္။

0:18:14.730,0:18:18.550
ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဘယ္ဘက္မွာမွ မရပ္တည္ခ်င္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္

0:18:18.550,0:18:21.750
ကၽြန္ေတာ္လက္ခံထားတာက တကယ္လို႔ ခင္ဗ်ားက

0:18:21.750,0:18:33.320
သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္ သုေတသနျပဳမႈေတြကို ဆန္႔က်င္တာက

0:18:33.320,0:18:36.580
သေႏၶသားေတြကို ဖ်က္စီးမႈျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆလို႔ဆိုရင္

0:18:36.580,0:18:40.630
ခင္ဗ်ားအေနနဲ႔ ဖန္ျပြန္သေႏၶသား နည္းပညာကိုလည္း ဆန္႔က်င္သင့္တယ္။

0:18:40.630,0:18:47.360
ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ သည္ႏွစ္မ်ိဳးစလံုးမွာ

0:18:47.360,0:18:49.540
သားေလာင္းေတြ ပ်က္စီးရလို႔ပါပဲ။

0:18:49.540,0:18:52.520
သည္အေၾကာင္းေတြ ဆက္မေျပာေတာ့ပါဘူး။

0:18:52.520,0:18:54.320
ကၽြန္ေတာ္ ဘယ္ဘက္မွာမွ မရပ္တည္ခ်င္ဘူးေလ။ ဒါေပမယ့္

0:18:54.320,0:18:56.850
သည္အခ်က္ေလးက

0:18:56.850,0:19:00.755
သေႏၶသား ပင္မဆဲလ္ သံုးစြဲရာမွာ သေႏၶသားေတြ ပ်က္စီးရလို႔

0:19:00.755,0:19:02.920
သံုးစြဲ သင့္မသင့္ ျငင္းခုန္ၾကရာမွာ တိမ္ျမဳပ္ေနတယ့္အခ်က္ျဖစ္တယ္။

0:19:02.920,0:19:04.980
ဖန္ျပြန္သေႏၶသား နည္းပညာ မွာလည္း ဒီေလာက္ သေႏၶသားေတြ

0:19:04.980,0:19:08.000
ဖ်က္ဆီးခံရတာပဲေလ။ အဲေလာက္မ်ားတယ္လို႔ မေျပာရင္ေတာင္

0:19:08.000,0:19:09.580
ဒါက သေႏၶသား ဖ်က္ဆီးမႈ ျဖစ္ေနတုန္းပဲေလ။

0:19:09.580,0:19:12.720
ရာေထာင္ခ်ီတယ့္ သေႏၶသားေလာင္းေတြဟာ

0:19:12.720,0:19:16.210
ဖန္ျပြန္ သေႏၶသား ေမြးထုတ္ရင္း အေအးခန္းေတြထဲမွာ

0:19:16.210,0:19:19.120
ေအးခဲ ေသဆံုးကုန္ၾကတယ္။

0:19:19.120,0:19:22.010
အခုဆိုရင္ ပင္မဆဲလ္နဲ႔ ပတ္သက္တယ့္ ျငင္းခုန္မႈေတြအၾကားမွာ

0:19:22.010,0:19:25.140
ဝင္ေရာက္ႏိုင္မယ့္ အခ်က္အလက္ေတြ ရေနေလာက္ျပီလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

0:19:25.140,0:19:29.870
ဒါေတြအားလံုးက မ်ိဳးပြား ဆဲလ္ကြဲျခင္း (Meiosis) အေၾကာင္း ေလ့လာရင္း သိလာရတာေတြေပါ့။

0:19:29.870,0:19:33.200
Meiosis ကေန မ်ိဳးဥေတြ ထုတ္ေပးတယ္။

0:19:33.200,0:19:35.790
အဖို မ်ိဳးဥက အမ မ်ိဳးဥနဲ႔ ေပါင္းစည္းျပီး

0:19:35.790,0:19:39.510
သားေလာင္း (Zygote) ျဖစ္လာမယ္။ ဆဲလ္ကြဲျပီးေတာ့

0:19:39.510,0:19:42.490
ေမာ္ရူလာ ျဖစ္လာမယ္။ ဆဲလ္ေတြ ကြဲထြက္မႈ ဆက္ျဖစ္ေနျပီးေတာ့

0:19:42.490,0:19:45.730
Blastocyst ျဖစ္လာမယ္။ ဒီဟာ

0:19:45.730,0:19:47.230
ပင္မဆဲလ္ေတြပဲ ျဖစ္တယ္။

0:19:47.230,0:19:50.320
ဒီေလာက္ဆိုရင္ ခင္ဗ်ားမွာ ေဟာဒီ့ ျပင္းထန္တယ့္ အျငင္းအခုန္ေတြၾကား ဝင္ေဆြးေႏြးႏိုင္ေလာက္တယ့္

0:19:50.320,0:19:53.323
သိပၸံဗဟုသုတ ရွိေနပါျပီ။