0:00:00.994,0:00:05.111
"Soykırım" kelimesinin ne anlama[br]geldiğini öğrendiğimde 10 yaşımdaydım.

0:00:06.755,0:00:08.459
2003 yılıydı ve

0:00:08.483,0:00:12.585
insanlarıma ırklarından[br]ötürü vahşice saldırılıyordu --

0:00:12.609,0:00:14.413
yüz binlercesi öldürüldü,

0:00:14.437,0:00:16.385
milyonlarcası yerinden edildi,

0:00:16.409,0:00:19.708
bir ulus, kendi[br]devletinin elleriyle parçalara ayrıldı.

0:00:20.199,0:00:24.389
Annem ve babam[br]kriz hakkında eleştiri yapmaya başladılar.

0:00:24.413,0:00:25.899
Aslında anlamıyordum, sadece

0:00:25.923,0:00:28.769
bunun, aileme zarar verdiğini biliyordum.

0:00:29.391,0:00:33.104
Bir gün annemi ağlarken gördüm ve

0:00:33.128,0:00:37.775
ona neden bu kadar çok[br]insanı gömdüğümüzü sordum.

0:00:38.400,0:00:41.103
10 yaşındaki kızına soykırımı anlatmak

0:00:41.127,0:00:45.364
için seçtiği kelimeleri hatırlamıyorum,

0:00:45.388,0:00:47.017
fakat o hissi hatırlıyorum.

0:00:47.741,0:00:50.796
Tamamen yalnız hissetmiştik,

0:00:50.820,0:00:52.738
kimse bizi duymuyor gibiydi,

0:00:52.762,0:00:55.571
görünmez gibiydik.

0:00:56.359,0:01:00.388
Darfur hakkındaki ilk şiirimi de[br]o zaman yazdım.

0:01:01.144,0:01:06.132
İnsanların bizi görmesini ve[br]duymasını sağlamak için şiir yazdım

0:01:06.156,0:01:08.626
ve beni değiştiren[br]şeyi de bu şekilde öğrendim.

0:01:09.291,0:01:11.087
Bunu görmek çok kolay.

0:01:11.111,0:01:16.221
Yani, bakın bana -- kafasında[br]eşarp olan, genç Afrikalı bir kadınım,

0:01:16.245,0:01:18.408
dilimde ise Amerikan aksanı var ve

0:01:18.432,0:01:22.790
Pazartesi sabahlarının en vahşisini[br]oluşturan bir hikâye cazip görünüyor.

0:01:24.031,0:01:27.634
Fakat insanları görülmeye değer[br]olduklarına ikna etmek zor bir şey.

0:01:28.741,0:01:31.482
Bunu lisedeyken, öğretmenim [br]bir gün benden Darfur'la ilgili

0:01:31.482,0:01:34.051
sunum yapmamı istediğinde öğrendim.

0:01:34.075,0:01:37.970
Projektörü ayarlarken sınıf[br]arkadaşlarımdan birisi şöyle dedi;

0:01:37.994,0:01:40.089
"Neden bundan bahsetmek zorundasın?

0:01:40.113,0:01:43.163
Bunun bize ne hissettireceğini[br]düşünemiyor musun?"

0:01:43.187,0:01:45.327
(Gülüşmeler)

0:01:45.351,0:01:49.415
14 yaşımdaki hâlim ona[br]ne cevap vereceğini veya o anda

0:01:49.439,0:01:53.301
hissettiğim acıyı nasıl[br]açıklayacağını bilmiyordu

0:01:53.325,0:01:57.396
ve her dakika "bundan"[br]bahsetmemeye zorlanıyorduk.

0:01:57.420,0:02:02.264
Sözleri beni Darfur'daki[br]günlere ve gecelere götürdü,

0:02:02.288,0:02:04.742
sessiz kalmaya zorlandığımız;

0:02:04.766,0:02:06.957
sabah çay içerken,

0:02:06.981,0:02:11.434
savaş uçakları tüm sesleri[br]bastırdığı için konuşmadığımız;

0:02:11.458,0:02:13.581
yalnızca duyulmayı[br]hak etmediğimizin değil,

0:02:13.605,0:02:16.394
aynı zamanda var olma hakkımızın

0:02:16.418,0:02:19.234
olmadığının söylendiği zamanlara götürdü.

0:02:19.963,0:02:22.442
Ve orada olmayı hak etmediğim hissi,

0:02:22.466,0:02:25.689
oraya ait olmadığım hissi[br]veya sessizliği kırma hakkımın olmadığı

0:02:25.713,0:02:26.982
hissi yeniden ortaya

0:02:27.006,0:02:30.745
çıkmasına rağmen, sınıfta tüm[br]öğrenciler yerini almaya başladığında ve

0:02:30.769,0:02:32.209
konuşmaya başladığımda

0:02:32.233,0:02:34.611
bir büyü oluştu.

0:02:35.110,0:02:36.794
Konuştuğumda ve

0:02:36.818,0:02:38.711
sınıf arkadaşlarım dinlediğinde,

0:02:39.485,0:02:40.955
korku yavaş yavaş azalmıştı.

0:02:42.022,0:02:43.599
Zihnim sakinleşti ve

0:02:43.623,0:02:45.300
güvende hissettim.

0:02:46.796,0:02:49.693
Bu bizim kederimizin sesiydi,

0:02:49.717,0:02:52.440
bana sarıldıkları hissiydi ve

0:02:52.464,0:02:54.745
o sabit duvarlar bizi bir arada tutuyordu.

0:02:55.926,0:02:57.857
Boşluk hissi değildi.

0:02:58.801,0:03:02.077
Şiiri seçtim çünkü şiir çok içgüdüsel.

0:03:02.821,0:03:06.015
Birisi önünüzde durduğunda,[br]zihni, bedeni ve ruhu size

0:03:06.015,0:03:07.406
"Bana tanıklık et" dediğinde,

0:03:07.406,0:03:11.194
insanlığınızın farkına[br]varmamanız imkânsızdır.

0:03:11.593,0:03:13.393
Bu benim için her şeyi değiştirdi.

0:03:13.417,0:03:14.963
Bana cesaret verdi.

0:03:15.883,0:03:18.474
Her gün tanıklığın[br]gücünü tecrübe ediyorum ve

0:03:18.498,0:03:20.599
bundan dolayı ben bir bütünüm.

0:03:20.623,0:03:22.105
Şimdi soruyorum:

0:03:22.129,0:03:23.575
Bana tanıklık edecek misiniz?

0:03:25.401,0:03:28.185
Bu stres altında omuzlarım çöktüğünde,

0:03:28.185,0:03:30.580
bana mikrofonu verdiler.

0:03:32.343,0:03:34.301
Bir kadın şöyle dedi,

0:03:34.325,0:03:36.766
"Bir milyonuncu mülteci de[br]Güney Sudan'ı terk etti.

0:03:36.790,0:03:38.247
Yorum yapabilir misiniz?"

0:03:38.271,0:03:42.291
Annemin aldığı ayakkabılar[br]içerisinde ayaklarım ileri geri sallandı,

0:03:42.315,0:03:43.493
şu soru yankılandı:

0:03:43.517,0:03:46.267
Kalıyor muyuz, yoksa[br]kaçmak daha mı güvenli?

0:03:46.826,0:03:49.077
Zihnimde sayılar yankılandı:

0:03:49.741,0:03:51.404
Darfur'da bir milyon gitti,

0:03:51.428,0:03:53.050
iki milyon yerinden edildi,

0:03:53.074,0:03:55.794
400.000 ölü var.

0:03:55.818,0:03:57.524
Ve boğazım düğümlendi,

0:03:57.548,0:04:00.170
sanki bu bedenler benim boğazımda

0:04:00.194,0:04:02.127
mezarlarını bulmuşlar gibi.

0:04:02.593,0:04:03.744
Eski ülkemiz,

0:04:03.768,0:04:05.998
kuzeyi ve güneyi ve doğusu ve batısı,

0:04:06.022,0:04:08.940
öyle huzursuzdu ki[br]Nil bizi bir arada tutamadı ve

0:04:08.964,0:04:10.823
siz benden özet geçmemi istiyorsunuz.

0:04:11.354,0:04:14.389
Hâlâ gerçekleşmiyor gibi,[br]sayılardan bahsediyorlar,

0:04:14.413,0:04:17.630
sanki Suriye'de 500.000 kişi ölmemiş gibi,

0:04:17.654,0:04:20.548
sanki 3.000 kişi Akdeniz'in[br]dibinde son savaşlarını

0:04:20.572,0:04:22.786
vermiyormuş gibi,

0:04:23.760,0:04:28.499
sanki soykırımlarımız hakkında[br]gerçeklerle dolu kitaplar yokmuş gibi

0:04:28.523,0:04:30.377
ve şimdi benden yazmamı istiyorlar.

0:04:31.254,0:04:32.417
Gerçek:

0:04:33.883,0:04:36.145
Kahvaltıda hiç konuşmadık,

0:04:36.169,0:04:38.884
çünkü savaş uçakları sesimizi bastırdı.

0:04:38.908,0:04:40.486
Gerçek:

0:04:40.510,0:04:42.974
Büyükbabam evi terk etmek istemedi,

0:04:42.998,0:04:45.027
böylece bir savaş alanında öldü.

0:04:45.647,0:04:46.987
Gerçek:

0:04:47.011,0:04:50.086
Tanrısız yanan bir çalı, yalnızca yangındır.

0:04:50.652,0:04:52.838
Bildiğim şey ve[br]mikrofonda söylenmesi güvenli

0:04:52.862,0:04:55.112
olan şey arasındaki mesafeyi ölçtüm.

0:04:55.136,0:04:58.030
Kederden bahsediyor muyum?[br]Yer değişiminden?

0:04:58.054,0:04:59.447
Şiddeti, televizyonda

0:04:59.471,0:05:02.251
gördüğünüz kadar basit olmadığını,[br]kameralar açılmadan önce

0:05:02.251,0:05:05.993
haftalarca yaşanan[br]korkuyu vurguluyor muyum?

0:05:07.654,0:05:10.274
Ona bedenlerimizden,[br]yüzde 60'ının su olduğundan, fakat

0:05:10.298,0:05:11.749
yine de ağaç gibi yanışımızdan

0:05:11.773,0:05:13.690
ve bunun da feda edilişimizin

0:05:13.714,0:05:15.596
yakıtı olduğundan bahsediyor muyum?

0:05:15.620,0:05:19.728
Önce erkeklerin öldüğünü ve annelerin[br]izlemeye zorlandığını söylüyor muyum?

0:05:19.752,0:05:21.354
Çocuklarımız için geldiklerini,

0:05:21.378,0:05:24.532
evlerimiz yıkılana kadar[br]onları kara boyunca dağıttıklarını?

0:05:24.556,0:05:27.685
Ufacık bir bombada[br]kalelerin bile yıkıldığını?

0:05:29.773,0:05:31.640
Yaşlılardan, kahramanlarımızdan,

0:05:31.664,0:05:33.299
kaçmak için güçsüz, vurmak için

0:05:33.323,0:05:35.934
güçlü olanlardan, onları ateşe doğru

0:05:35.958,0:05:37.341
elleri yukarıda, sırtlarında

0:05:37.365,0:05:39.612
tüfeklerle nasıl götürdüklerinden

0:05:39.636,0:05:40.792
bahsediyor muyum?

0:05:40.816,0:05:43.086
Bastonlarının ateşi[br]nasıl körüklediğinden?

0:05:43.110,0:05:48.294
Bir tomar kablo ve zaptedilecek[br]seyirciler çok acımasız hissettiriyor.

0:05:48.318,0:05:49.754
Çok insafsızca,

0:05:49.778,0:05:53.637
tıpkı ölülerimizin kötü kokan[br]dumanıyla dolan vadi gibi.

0:05:53.661,0:05:55.494
Düz yazıda daha mı iyi?

0:05:56.114,0:05:58.815
Bir kıta, kefene dönüşebilir mi?

0:05:58.839,0:06:00.670
Yavaşça söylersem daha mı az acıtır?

0:06:00.694,0:06:02.997
Beni ağlarken görmeseniz[br]daha iyi mi dinlersiniz?

0:06:03.021,0:06:05.137
Mikrofon gittiğinde acı da gider mi?

0:06:05.161,0:06:08.355
Neden her söz son[br]sözümmüş gibi hissettiriyor?

0:06:10.256,0:06:12.423
Konuşma için otuz saniye

0:06:12.447,0:06:14.547
ve şimdi, şiir için üç dakika.

0:06:15.320,0:06:19.384
Dilim, öldüğümüz zamanki gibi kuruyor,

0:06:19.408,0:06:22.600
küle dönüşüyor, hiç kömür olmadan.

0:06:24.311,0:06:26.267
Sol bacağım uyuşuyor

0:06:26.451,0:06:29.222
ve çarpışmaya hazırlanır gibi

0:06:29.222,0:06:31.330
dizlerimi kilitlediğimi fark ediyorum.

0:06:31.737,0:06:34.761
Koşamayacağım bir ayakkabıyı asla giymem.

0:06:36.330,0:06:37.487
Teşekkürler.

0:06:37.988,0:06:44.082
(Alkışlar)

0:06:44.847,0:06:47.964
Olumlu bir mesajla ayrılmak istedim,

0:06:48.868,0:06:52.194
çünkü yaşamın paradoksu da bu:

0:06:52.608,0:06:55.608
Ağlamayı en çok öğrendiğim[br]yerlerde, aynı zamanda

0:06:55.632,0:06:58.948
nasıl gülümseneceğini öğrendim.

0:06:59.615,0:07:02.122
İşte, geliyor.

0:07:04.837,0:07:07.691
"Geniş bir Hayal Gücün Var

0:07:08.325,0:07:09.602
veya

0:07:09.626,0:07:13.262
Ağlamanın 400.000 yolu."

0:07:14.434,0:07:15.585
Zeinab için.

0:07:16.784,0:07:18.292
Ben üzgün bir kızım,

0:07:19.325,0:07:22.010
fakat yüzüm başka planlar yapıyor,

0:07:22.034,0:07:26.856
enerjimi bu gülümsemeye[br]odaklıyorum, acıya harcamamak için.

0:07:26.880,0:07:29.403
Önce uykumu çaldılar,

0:07:29.427,0:07:31.745
yorgun fakat açık gözler,

0:07:31.769,0:07:33.793
bir şeyler kaçırdığımı düşünürken,

0:07:33.817,0:07:35.991
belki de süvari hâlâ geliyordur.

0:07:36.015,0:07:37.260
Gelmediler,

0:07:37.284,0:07:39.096
ben de daha büyük yastıklar aldım.

0:07:39.120,0:07:40.423
(Gülüşmeler)

0:07:41.508,0:07:45.212
Büyükannem çok konuşarak

0:07:45.236,0:07:47.823
her şeyi tedavi edebilir.

0:07:47.847,0:07:51.112
Ve savaşın ortasında[br]bana depodaki bir hırsızı

0:07:51.136,0:07:53.216
güldürebileceğimi söyledi.

0:07:53.240,0:07:57.662
Savaş, hüzünden[br]bozulmuş evlilik yatağı yapar.

0:07:58.198,0:08:00.379
Yalnızca yok olmak istersiniz,

0:08:00.403,0:08:04.136
ama kalbiniz, kaçabilmeye[br]yetecek kadar kalıntı toplayamaz.

0:08:04.848,0:08:06.192
Fakat neşe --

0:08:06.216,0:08:10.543
neşe, kırgın ana vatanımızın[br]sınırlarından taşıdığımız zırhımız.

0:08:12.687,0:08:16.239
Tadı gittikten sonra bile devam eden

0:08:16.263,0:08:19.087
hikâyelerin, yüzlerin hızlı bir karışımı.

0:08:20.018,0:08:23.928
Bir kas hafızası en[br]zor zamanları bile atlatır,

0:08:23.952,0:08:28.501
benim hafızam ağlayana kadar[br]güldüğüm ya da gülene kadar ağladığım

0:08:28.525,0:08:30.160
günlerle dolu.

0:08:30.184,0:08:34.153
Kahkaha ve gözyaşı[br]istemsiz insan tepkileridir,

0:08:34.177,0:08:37.350
ifade kapasitemiz için bir vasiyettir.

0:08:37.374,0:08:39.207
İfade etmeme izin verin,

0:08:39.231,0:08:40.921
eğer sizi güldürüyorsam,

0:08:40.945,0:08:43.024
bu genellikle kasıtlıdır.

0:08:43.048,0:08:44.775
Ve eğer sizi ağlatırsam,

0:08:44.799,0:08:46.778
hâlâ güzel olduğunuzu düşüneceğim.

0:08:47.267,0:08:49.962
Bu, kuzenim Zeinab için,

0:08:50.696,0:08:53.710
bir ikindi vakti yatalak oluverdi.

0:08:54.131,0:08:58.157
Sudan'da beraber olduğumuz[br]zamandan beri onu görmedim,

0:08:58.181,0:09:02.135
Fransa'da 400 yıllık bir binada

0:09:02.159,0:09:05.517
hastane yatağının yanındaydım.

0:09:07.047,0:09:09.292
Zeinab şiir dinlemek istemişti.

0:09:10.179,0:09:14.229
Birden İngilizce, Arapça ve[br]Fransızca yetersiz gelmişti.

0:09:14.253,0:09:17.640
Bildiğim her kelime boş bir sese dönüştü

0:09:17.664,0:09:19.938
ve Zeinab de "Tamam, devam et." dedi.

0:09:19.962,0:09:21.039
(Gülüşmeler)

0:09:21.063,0:09:24.225
Ona okuyabildiğim her şeyi okudum

0:09:24.249,0:09:25.585
ve güldük

0:09:25.609,0:09:26.765
ve bunu çok sevdik

0:09:26.789,0:09:30.764
ve bulunduğum en önemli sahne orasıydı,

0:09:30.788,0:09:32.599
aile ile ve bir savaşa kurban edilmiş

0:09:32.623,0:09:37.399
fakat yine de yaşama[br]tutunmuş insanlarla çevriliydim,

0:09:37.423,0:09:40.879
bana yalnızca gülmeyi değil, aynı zamanda

0:09:40.903,0:09:44.619
ellerini gökyüzüne yerleştirmiş olan

0:09:44.643,0:09:47.513
ölümle yüz yüze yaşamayı öğretmiş olan

0:09:47.537,0:09:49.943
insanlarla çevriliydim,

0:09:49.967,0:09:53.334
güneşin mesafesini ölçüp[br]ona "Gülümse, seninle orada

0:09:53.358,0:09:55.013
buluşacağım." diyordum.

0:09:55.798,0:09:57.378
Ve Zeinab için --

0:09:58.122,0:10:01.693
Zeinab Fransa gibi bir[br]yerde bana sevgiyi öğretti,

0:10:02.424,0:10:06.989
Zeinab, ölüm döşeğinde[br]şiir dinlemek istedi --

0:10:08.471,0:10:10.894
Kronik ağrı sendromundan öldü.

0:10:11.783,0:10:14.016
Kalp kasları, işlevsiz kalana

0:10:14.938,0:10:16.539
kadar genişledi.

0:10:17.190,0:10:21.063
Beni tuttu ve bana[br]kendimi altın gibi hissettirdi.

0:10:21.087,0:10:22.632
"Zeinab, tek sorununun

0:10:23.481,0:10:27.001
kalbinin çok büyük olması garip

0:10:27.025,0:10:29.909
değil mi?" dedim.

0:10:32.420,0:10:33.619
Teşekkürler.

0:10:33.643,0:10:38.428
(Alkışlar)