[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:00.49,0:00:04.79,Default,,0000,0000,0000,,Lang voordat we wisten wat DNA was, hoe het Dialogue: 0,0:00:04.79,0:00:07.16,Default,,0000,0000,0000,,er uit zag, hoe het was gekopieerd, of voordat Dialogue: 0,0:00:07.16,0:00:11.02,Default,,0000,0000,0000,,we meiose konden waarnemen in de cel, was er Dialogue: 0,0:00:11.02,0:00:14.70,Default,,0000,0000,0000,,het algemeen besef dat nakomelingen het gevolg waren Dialogue: 0,0:00:14.70,0:00:16.48,Default,,0000,0000,0000,,van eigenschappen van hun ouders. Dialogue: 0,0:00:16.48,0:00:22.17,Default,,0000,0000,0000,,Stel we hebben een blauwogige man hadden - wacht, ik teken de blauwogige man hier Dialogue: 0,0:00:22.17,0:00:27.43,Default,,0000,0000,0000,,- die trouwt met een Dialogue: 0,0:00:27.43,0:00:32.80,Default,,0000,0000,0000,,bruinogige vrouw. Hier teken ik de bruin ogige vrouw. Dialogue: 0,0:00:32.80,0:00:36.41,Default,,0000,0000,0000,,Misschien moet ik het een beetje meer op een meisje laten lijken. Dialogue: 0,0:00:36.41,0:00:39.45,Default,,0000,0000,0000,,Als hij dus trouwt met een bruinogig meisje, dan zal hij in Dialogue: 0,0:00:39.45,0:00:42.23,Default,,0000,0000,0000,,de meeste gevallen (dat is als we met bruinogige meisjes Dialogue: 0,0:00:42.23,0:00:45.03,Default,,0000,0000,0000,,te maken hebben) zullen zij bruinogige kinderen Dialogue: 0,0:00:45.03,0:00:46.87,Default,,0000,0000,0000,,krijgen. Dialogue: 0,0:00:46.87,0:00:50.21,Default,,0000,0000,0000,,Ik zorg dat ze een kindje met bruine ogen krijgen. Dialogue: 0,0:00:53.00,0:00:54.98,Default,,0000,0000,0000,,En dat is iets... Ik bedoel, er zijn natuurlijk Dialogue: 0,0:00:54.98,0:00:57.42,Default,,0000,0000,0000,,duizenden generaties mensen, en we hebben Dialogue: 0,0:00:57.42,0:00:58.18,Default,,0000,0000,0000,,dit opgemerkt. Dialogue: 0,0:00:58.18,0:01:00.59,Default,,0000,0000,0000,,We merkten op dat kinderen op hun ouders lijken, dat ze Dialogue: 0,0:01:00.59,0:01:05.28,Default,,0000,0000,0000,,sommige kermerken overerven, en dat sommige kenmerken Dialogue: 0,0:01:05.28,0:01:06.14,Default,,0000,0000,0000,,andere overheersen. Dialogue: 0,0:01:06.14,0:01:09.96,Default,,0000,0000,0000,,Een voorbeeld daarvan is een donkerder kleur in Dialogue: 0,0:01:09.96,0:01:11.57,Default,,0000,0000,0000,,bijvoorbeeld haar of ogen. Dialogue: 0,0:01:11.57,0:01:15.71,Default,,0000,0000,0000,,Zelfs als de andere ouder een lichte pigmentatie heeft, blijkt Dialogue: 0,0:01:15.71,0:01:17.90,Default,,0000,0000,0000,,de donkere te overheersen, of soms krijg je eigenlijk Dialogue: 0,0:01:17.90,0:01:20.42,Default,,0000,0000,0000,,een mengeling, en dat zien we overal. Dialogue: 0,0:01:20.42,0:01:23.41,Default,,0000,0000,0000,,Nu is het bestuderen van wat doorgegeven wordt en hoe het Dialogue: 0,0:01:23.41,0:01:26.59,Default,,0000,0000,0000,,wordt doorgegeven is veel ouder dan het bestuderen van DNA, Dialogue: 0,0:01:26.59,0:01:29.84,Default,,0000,0000,0000,,dat eigenlijk ontdekt werd, of belangrijk werd in het Dialogue: 0,0:01:29.84,0:01:31.11,Default,,0000,0000,0000,,midden van de 20ste eeuw. Dialogue: 0,0:01:31.11,0:01:32.82,Default,,0000,0000,0000,,Dit werd lang daarvoor al bestudeerd. Dialogue: 0,0:01:32.82,0:01:36.75,Default,,0000,0000,0000,,En de vader van klassieke genetica en Dialogue: 0,0:01:36.75,0:01:38.46,Default,,0000,0000,0000,,erfelijkheid is Gregor Mendel. Dialogue: 0,0:01:41.72,0:01:45.65,Default,,0000,0000,0000,,Hij was eigenlijk monnik, en hij knoeide graag met planten Dialogue: 0,0:01:45.65,0:01:48.80,Default,,0000,0000,0000,,en kruiste ze om te zien welke kenmerken overgingen en welke Dialogue: 0,0:01:48.80,0:01:51.23,Default,,0000,0000,0000,,kenmerken niet doorgegeven werden om te begrijpen Dialogue: 0,0:01:51.23,0:01:55.65,Default,,0000,0000,0000,,hoe kenmerken van één generatie op de andere overgaan. Dialogue: 0,0:01:55.65,0:02:02.09,Default,,0000,0000,0000,,Dus als we dit doen, als we deze klassieke genetica bestuderen, Dialogue: 0,0:02:02.09,0:02:05.23,Default,,0000,0000,0000,,ga ik heel wat vereenvoudigingen maken, Dialogue: 0,0:02:05.23,0:02:08.08,Default,,0000,0000,0000,,want we weten dat de meeste niet kloppen voor de meeste Dialogue: 0,0:02:08.08,0:02:11.14,Default,,0000,0000,0000,,van onze genen, maar het geeft ons wat inzicht hoe we kunnen Dialogue: 0,0:02:11.14,0:02:16.34,Default,,0000,0000,0000,,voorspellen wat er kan gebeuren in komende generaties. Dialogue: 0,0:02:16.34,0:02:21.27,Default,,0000,0000,0000,,Dus de eerste vereenvoudiging die ik ga maken is dat Dialogue: 0,0:02:21.27,0:02:24.84,Default,,0000,0000,0000,,sommige kenmerken een soort van 'alles of niets' karakteristiek hebben. Dialogue: 0,0:02:24.84,0:02:26.69,Default,,0000,0000,0000,,En we weten dat dat bij veel kenmerken niet zo is. Dialogue: 0,0:02:26.69,0:02:28.69,Default,,0000,0000,0000,,Laat ons zeggen dat er in de wereld-- en dit is een Dialogue: 0,0:02:28.69,0:02:35.22,Default,,0000,0000,0000,,schromelijke vereenvoudiging --voor kleur van ogen, Dialogue: 0,0:02:35.22,0:02:38.52,Default,,0000,0000,0000,,veronderstel dat er twee allelen zijn. Dialogue: 0,0:02:38.52,0:02:40.39,Default,,0000,0000,0000,,Je weet nog wel wat een allel was. Dialogue: 0,0:02:40.39,0:02:44.03,Default,,0000,0000,0000,,Een allel is een bepaalde versie van een gen. Dialogue: 0,0:02:44.03,0:02:48.40,Default,,0000,0000,0000,,Laat ons zeggen dat je blauwe ogen kan hebben Dialogue: 0,0:02:48.40,0:02:52.46,Default,,0000,0000,0000,,of bruine ogen. Dialogue: 0,0:02:52.46,0:02:55.22,Default,,0000,0000,0000,,Dat we in een universum leven waar iemand alleen deze Dialogue: 0,0:02:55.22,0:02:58.32,Default,,0000,0000,0000,,twee versies van het gen voor kleur van ogen kan hebben. Dialogue: 0,0:02:58.32,0:03:01.23,Default,,0000,0000,0000,,We weten dat oogkleur veel ingewikkelder is dan dat, dus Dialogue: 0,0:03:01.23,0:03:02.97,Default,,0000,0000,0000,,dit is maar een vereenvoudiging. Dialogue: 0,0:03:02.97,0:03:04.34,Default,,0000,0000,0000,,En ik doe er nog een bij. Dialogue: 0,0:03:04.34,0:03:14.11,Default,,0000,0000,0000,,Laat ons zeggen dat, ik zeg maar wat, misschien voor grootte van tanden, dat is een Dialogue: 0,0:03:14.11,0:03:17.59,Default,,0000,0000,0000,,eigenschap die je in geen enkel gewoon biologieleerboek zal vinden, Dialogue: 0,0:03:17.59,0:03:23.47,Default,,0000,0000,0000,,en veronderstel dat er een kenmerk is voor grote tanden en Dialogue: 0,0:03:23.47,0:03:28.33,Default,,0000,0000,0000,,er een ander allel is voor kleine tanden. Dialogue: 0,0:03:28.33,0:03:30.85,Default,,0000,0000,0000,,En ik wil het onderscheid tussen een gen en een allel Dialogue: 0,0:03:30.85,0:03:32.10,Default,,0000,0000,0000,,heel duidelijk maken. Dialogue: 0,0:03:35.23,0:03:37.74,Default,,0000,0000,0000,,Ik had het over Gregor Mendel, and hij deed dit in de jaren 1850, Dialogue: 0,0:03:37.74,0:03:41.89,Default,,0000,0000,0000,,lang voor we DNA kenden of zelfs wat Dialogue: 0,0:03:41.89,0:03:48.59,Default,,0000,0000,0000,,chromosomen waren en hoe DNA doorgegeven wordt enz., maar Dialogue: 0,0:03:48.59,0:03:53.06,Default,,0000,0000,0000,,laten we eens in de microbiologie ervan duiken om het verschil Dialogue: 0,0:03:53.06,0:03:53.84,Default,,0000,0000,0000,,te begrijpen. Dialogue: 0,0:03:53.84,0:03:56.17,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb dus een chromosoom. Dialogue: 0,0:03:56.17,0:03:59.71,Default,,0000,0000,0000,,Veronderstel dat op een bepaald chromosoom... Ik kies Dialogue: 0,0:03:59.71,0:04:00.90,Default,,0000,0000,0000,,hier een chromosoom. Dialogue: 0,0:04:00.90,0:04:02.93,Default,,0000,0000,0000,,Veronderstel dat dit een bepaald chromosoom is. Dialogue: 0,0:04:02.93,0:04:04.59,Default,,0000,0000,0000,,Laat ons zeggen dat ik deze van mijn vader heb. Dialogue: 0,0:04:04.59,0:04:09.13,Default,,0000,0000,0000,,En op dit chromossom is er hier een plaats-- Dialogue: 0,0:04:09.13,0:04:11.55,Default,,0000,0000,0000,,we noemen dat de locus op dit chromosoom waar het Dialogue: 0,0:04:11.55,0:04:15.33,Default,,0000,0000,0000,,gen voor kleur van ogen zich bevindt-- dat is de plaats van Dialogue: 0,0:04:15.33,0:04:16.58,Default,,0000,0000,0000,,het gen voor de kleur van de ogen. Dialogue: 0,0:04:16.58,0:04:19.28,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb twee chromosomen, één van mijn vader en één Dialogue: 0,0:04:19.28,0:04:22.01,Default,,0000,0000,0000,,van mijn moeder, dus veronderstel dat dit het chromosoom is Dialogue: 0,0:04:22.01,0:04:23.26,Default,,0000,0000,0000,,van mijn moeder. Dialogue: 0,0:04:26.02,0:04:27.80,Default,,0000,0000,0000,,We weten dat als ze gewoon in de cel zitten ze niet Dialogue: 0,0:04:27.80,0:04:30.18,Default,,0000,0000,0000,,zo netjes op een rij zitten in het chromosoom, Dialogue: 0,0:04:30.18,0:04:32.86,Default,,0000,0000,0000,,maar dit is alleen om het idee duidelijk te maken. Dialogue: 0,0:04:32.86,0:04:35.69,Default,,0000,0000,0000,,Stel dat dit homologe chromosomen zijn, ze bepalen dus Dialogue: 0,0:04:35.69,0:04:36.97,Default,,0000,0000,0000,,dezelfde genen. Dialogue: 0,0:04:36.97,0:04:41.46,Default,,0000,0000,0000,,Dus op dit gen van mijn moeder op diezelfde plaats Dialogue: 0,0:04:41.46,0:04:45.71,Default,,0000,0000,0000,,of locus, vind je ook het gen voor oogkleur. Dialogue: 0,0:04:45.71,0:04:51.02,Default,,0000,0000,0000,,Nu kan ik dezelfde versie van het gen hebben, en ik Dialogue: 0,0:04:51.02,0:04:52.76,Default,,0000,0000,0000,,zeg dat er maar twee versies van Dialogue: 0,0:04:52.76,0:04:54.22,Default,,0000,0000,0000,,dit gen zijn in de wereld. Dialogue: 0,0:04:54.22,0:04:56.69,Default,,0000,0000,0000,,Nu kan ik dezelfde versie van het gen hebben--ik ga Dialogue: 0,0:04:56.69,0:04:58.51,Default,,0000,0000,0000,,dit verkort noteren. Dialogue: 0,0:04:58.51,0:05:01.10,Default,,0000,0000,0000,,Ik schrijf een hoofdletter B-- Nee, ik doe Dialogue: 0,0:05:01.10,0:05:02.01,Default,,0000,0000,0000,,het andersom. Dialogue: 0,0:05:02.01,0:05:04.04,Default,,0000,0000,0000,,Ik ga een kleine b schrijven voor blauw en een Dialogue: 0,0:05:04.04,0:05:07.42,Default,,0000,0000,0000,,grote B voor bruin. Dialogue: 0,0:05:07.42,0:05:11.21,Default,,0000,0000,0000,,Het kan voorvallen dar dit een kleine b is en dit Dialogue: 0,0:05:11.21,0:05:12.80,Default,,0000,0000,0000,,kan een grote B zijn. Dialogue: 0,0:05:12.80,0:05:17.01,Default,,0000,0000,0000,,En dan kan ik schrijven dat mijn genotype... Ik heb het allel... Dialogue: 0,0:05:17.01,0:05:20.32,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb een grote B van mijn ma en ik heb een Dialogue: 0,0:05:20.32,0:05:24.44,Default,,0000,0000,0000,,kleine b van mijn pa. Dialogue: 0,0:05:24.44,0:05:29.12,Default,,0000,0000,0000,,Elk van deze gevallen, of manieren waarop het gen Dialogue: 0,0:05:29.12,0:05:30.66,Default,,0000,0000,0000,,zich uit, is een allel. Dialogue: 0,0:05:30.66,0:05:40.36,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn dus twee verschillende allelen-- ik schrijf het...-- Dialogue: 0,0:05:40.36,0:05:42.88,Default,,0000,0000,0000,,of versies van hetzelfde gen. Dialogue: 0,0:05:42.88,0:05:46.34,Default,,0000,0000,0000,,En als ik twee verschillende versies heb, zoals hier, Dialogue: 0,0:05:46.34,0:05:50.14,Default,,0000,0000,0000,,één versie van mijn ma, één versie van mijn pa, Dialogue: 0,0:05:50.14,0:05:53.48,Default,,0000,0000,0000,,wordt ik een heterozygote genoemd, of soms wordt het een Dialogue: 0,0:05:53.48,0:05:54.73,Default,,0000,0000,0000,,heterozygeus genotype genoemd. Dialogue: 0,0:06:00.41,0:06:05.00,Default,,0000,0000,0000,,En het genotype is de exacte versie van de allelen die ik heb. Dialogue: 0,0:06:05.00,0:06:08.17,Default,,0000,0000,0000,,Veronderstel dat ik de kleine b heb. Dialogue: 0,0:06:08.17,0:06:11.69,Default,,0000,0000,0000,,Ikhad het blauwe-ogen gen van beide ouders. Dialogue: 0,0:06:11.69,0:06:16.04,Default,,0000,0000,0000,,Stel dat ik kleine b, kleine b zou zijn, dan Dialogue: 0,0:06:16.04,0:06:18.60,Default,,0000,0000,0000,,zou ik twee identieke allelen hebben. Dialogue: 0,0:06:18.60,0:06:21.84,Default,,0000,0000,0000,,Mijn beide ouders hebben me dezelfde versie van het gen gegeven. Dialogue: 0,0:06:21.84,0:06:29.93,Default,,0000,0000,0000,,En in dit geval, dit genotype is homozygoot, of dit is een Dialogue: 0,0:06:29.93,0:06:33.90,Default,,0000,0000,0000,,homozygoot genotype, of ik ben een homozygoot voor dit kenmerk. Dialogue: 0,0:06:36.40,0:06:38.51,Default,,0000,0000,0000,,Je zou kunnen zeggen, Sal, allemaal goed en wel. Dialogue: 0,0:06:38.51,0:06:43.40,Default,,0000,0000,0000,,Dit zijn de kenmerken die je hebt. Ik heb een bruin van Dialogue: 0,0:06:43.40,0:06:47.55,Default,,0000,0000,0000,,mijn ma en een blauw van mijn pa. Dialogue: 0,0:06:47.55,0:06:50.85,Default,,0000,0000,0000,,In dit geval heb ik een blauw van zowel mijn ma als mijn pa. Dialogue: 0,0:06:50.85,0:06:54.59,Default,,0000,0000,0000,,Hoe weten we of mijn ogen bruin of blauw zullen zijn? Dialogue: 0,0:06:54.59,0:06:56.90,Default,,0000,0000,0000,,En in werkelijkheid is het heel ingewikkeld. Dialogue: 0,0:06:56.90,0:06:58.41,Default,,0000,0000,0000,,Het is een mengelmoes van dingen. Dialogue: 0,0:06:58.41,0:07:02.83,Default,,0000,0000,0000,,Maar Mendel bestudeerde dingen die Dialogue: 0,0:07:02.83,0:07:04.08,Default,,0000,0000,0000,,zogenaamde dominantie vertoonden. Dialogue: 0,0:07:09.26,0:07:12.93,Default,,0000,0000,0000,,En dat is het idee dat één van deze kenmerken Dialogue: 0,0:07:12.93,0:07:14.09,Default,,0000,0000,0000,,de andere overheerst. Dialogue: 0,0:07:14.09,0:07:17.16,Default,,0000,0000,0000,,Dus in het begin dachten veel mensen dat oogkleur, Dialogue: 0,0:07:17.16,0:07:20.49,Default,,0000,0000,0000,,en vooral blauwe ogen, altijd overheerst werden Dialogue: 0,0:07:20.49,0:07:21.50,Default,,0000,0000,0000,,door de andere kenmerken. Dialogue: 0,0:07:21.50,0:07:23.14,Default,,0000,0000,0000,,Dat nemen we hier aan, maar het is wel een Dialogue: 0,0:07:23.14,0:07:24.51,Default,,0000,0000,0000,,schromelijke vereenvoudiging. Dialogue: 0,0:07:24.51,0:07:34.20,Default,,0000,0000,0000,,Laten we zeggen dat bruine ogen dominant zijn Dialogue: 0,0:07:34.20,0:07:36.13,Default,,0000,0000,0000,,en blauwe zijn recessief. Dialogue: 0,0:07:39.32,0:07:42.96,Default,,0000,0000,0000,,Dat wou ik in het blauw doen. Dialogue: 0,0:07:42.96,0:07:49.56,Default,,0000,0000,0000,,Blauwe ogen zijn recessief. Dialogue: 0,0:07:49.56,0:07:52.33,Default,,0000,0000,0000,,Als dat het geval is, en dat is een... Zoals ik al Dialogue: 0,0:07:52.33,0:07:55.73,Default,,0000,0000,0000,,herhaaldelijk zei, dit is een schromelijke vereenvoudiging. Dialogue: 0,0:07:55.73,0:08:00.67,Default,,0000,0000,0000,,Maar als dat het geval is, als ik dan dit genotype Dialogue: 0,0:08:00.67,0:08:05.54,Default,,0000,0000,0000,,zou erven, omdat bruine ogen dominant zijn... Vergeet niet, Dialogue: 0,0:08:05.54,0:08:12.40,Default,,0000,0000,0000,,ik zei dat de grote B hier bruine ogen voorstelt en de kleine b Dialogue: 0,0:08:12.40,0:08:16.67,Default,,0000,0000,0000,,is recessief. Bij mensen met dit genotype Dialogue: 0,0:08:16.67,0:08:19.45,Default,,0000,0000,0000,,zal je altijd bruine ogen zien. Dialogue: 0,0:08:19.45,0:08:20.88,Default,,0000,0000,0000,,Ik doe het hier even. Dialogue: 0,0:08:20.88,0:08:21.71,Default,,0000,0000,0000,,Ik schrijf het hier. Dialogue: 0,0:08:21.71,0:08:27.68,Default,,0000,0000,0000,,Dus genotype, en dan zal ik fenotype noteren. Dialogue: 0,0:08:27.68,0:08:31.03,Default,,0000,0000,0000,,Genotype is de werkelijke versies van het gen dat je hebt Dialogue: 0,0:08:31.03,0:08:33.78,Default,,0000,0000,0000,,en dan zijn de fenotypes wat tot uitdrukking komt Dialogue: 0,0:08:33.78,0:08:35.03,Default,,0000,0000,0000,,of wat je ziet. Dialogue: 0,0:08:39.69,0:08:43.86,Default,,0000,0000,0000,,Dus als ik een bruine-ogen gen krijg van mijn pa -- en dat wil ik Dialogue: 0,0:08:43.86,0:08:46.31,Default,,0000,0000,0000,,in een grote... Dat wil ik in het bruin doen. Dialogue: 0,0:08:46.31,0:08:49.67,Default,,0000,0000,0000,,Ik doe het in het bruin zodat je niet in de war raakt. Dialogue: 0,0:08:49.67,0:08:54.49,Default,,0000,0000,0000,,Dus als ik een bruine-ogen gen heb van mijn pa en Dialogue: 0,0:08:54.49,0:09:05.13,Default,,0000,0000,0000,,een blauwe-ogen gen van mijn ma, omdat het bruine oog Dialogue: 0,0:09:05.13,0:09:08.58,Default,,0000,0000,0000,,rescessief... Het bruine ogen allel is recessief. En ik zei net Dialogue: 0,0:09:08.58,0:09:11.37,Default,,0000,0000,0000,,een bruine-ogen gen, maar ik had moeten zeggen Dialogue: 0,0:09:11.37,0:09:13.87,Default,,0000,0000,0000,,de bruine-ogen versie van het gen, dat is het bruine allel, Dialogue: 0,0:09:13.87,0:09:16.82,Default,,0000,0000,0000,,of de blauwe-ogen versie van het gen van mijn ma, Dialogue: 0,0:09:16.82,0:09:18.89,Default,,0000,0000,0000,,dat is het blauwe allel. Dialogue: 0,0:09:18.89,0:09:22.29,Default,,0000,0000,0000,,Aangezien het bruine allel dominant is -dat schreef ik Dialogue: 0,0:09:22.29,0:09:25.41,Default,,0000,0000,0000,,hier al- zullen dat zich uiten in bruine ogen. Dialogue: 0,0:09:30.83,0:09:34.45,Default,,0000,0000,0000,,Veronderstel nu dat ik het andersom had. Dialogue: 0,0:09:34.45,0:09:39.85,Default,,0000,0000,0000,,Laat ons zeggen dat ik een blauwe-ogen allel van mijn vader heb en een Dialogue: 0,0:09:39.85,0:09:41.75,Default,,0000,0000,0000,,bruine-ogen allel van mijn moeder. Dialogue: 0,0:09:41.75,0:09:42.49,Default,,0000,0000,0000,,Op dezelfde manier. Dialogue: 0,0:09:42.49,0:09:46.94,Default,,0000,0000,0000,,Het fenotype zal bruine ogen zijn. Dialogue: 0,0:09:46.94,0:09:49.73,Default,,0000,0000,0000,,Wat als ik een bruine-ogen allel krijg van zowel Dialogue: 0,0:09:49.73,0:09:52.47,Default,,0000,0000,0000,,mijn moeder als mijn vader? Dialogue: 0,0:09:52.47,0:09:54.93,Default,,0000,0000,0000,,Eens kijken, ik neem steeds een andere tint bruin, maar Dialogue: 0,0:09:54.93,0:09:55.96,Default,,0000,0000,0000,,ze horen hetzelfde te zijn. Dialogue: 0,0:09:55.96,0:09:59.13,Default,,0000,0000,0000,,Veronderstel dat ik twee dominante bruine-ogen allelen krijg Dialogue: 0,0:09:59.13,0:10:00.82,Default,,0000,0000,0000,,van mijn moeder en vader. Dialogue: 0,0:10:00.82,0:10:01.77,Default,,0000,0000,0000,,Wat krijg je dan? Dialogue: 0,0:10:01.77,0:10:02.64,Default,,0000,0000,0000,,Je raadt het al. Dialogue: 0,0:10:02.64,0:10:08.28,Default,,0000,0000,0000,,Nog steeds bruine ogen. Dialogue: 0,0:10:08.28,0:10:10.57,Default,,0000,0000,0000,,Er blijft nog één combinatie over, omdat er Dialogue: 0,0:10:10.57,0:10:12.80,Default,,0000,0000,0000,,maar twee types allelen zijn die we in onze bevolking Dialogue: 0,0:10:12.80,0:10:15.51,Default,,0000,0000,0000,,zien, alhoewel er voor de meeste genen meer Dialogue: 0,0:10:15.51,0:10:16.71,Default,,0000,0000,0000,,dan twee types zijn. Dialogue: 0,0:10:16.71,0:10:18.40,Default,,0000,0000,0000,,Bijvoorbeeld voor bloedgroepen. Dialogue: 0,0:10:18.40,0:10:21.49,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn vier bloedgroepen. Dialogue: 0,0:10:21.49,0:10:25.54,Default,,0000,0000,0000,,Maar stel dat ik er twee blauwe krijg, één blauw allel van Dialogue: 0,0:10:25.54,0:10:30.40,Default,,0000,0000,0000,,elk van mijn ouders, één van mijn pa, één van mijn ma. Dialogue: 0,0:10:30.40,0:10:33.08,Default,,0000,0000,0000,,Dan krijg je ineens... Dit is een recessief kenmerk, maar er is Dialogue: 0,0:10:33.08,0:10:34.55,Default,,0000,0000,0000,,niets om het te domineren. Dialogue: 0,0:10:34.55,0:10:39.13,Default,,0000,0000,0000,,Ineens zal het fenotype blauwe ogen zijn. Dialogue: 0,0:10:39.13,0:10:42.38,Default,,0000,0000,0000,,En ik wil het niet nog eens herhalen, maar dit is niet per se hoe de Dialogue: 0,0:10:42.38,0:10:45.13,Default,,0000,0000,0000,,allelen voor kleur van ogen werken, maar het is een goede vereenvoudiging Dialogue: 0,0:10:45.13,0:10:48.37,Default,,0000,0000,0000,,om misschien te begrijpen hoe erfelijkheid werkt. Dialogue: 0,0:10:48.37,0:10:52.04,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn enkele kenmerken die op deze eenvoudige manier bestudeerd kunnen worden. Dialogue: 0,0:10:52.04,0:10:54.92,Default,,0000,0000,0000,,Maar wat ik hier wou doen is je laten zien dat vele Dialogue: 0,0:10:54.92,0:10:58.97,Default,,0000,0000,0000,,verschillende genotypes--dit zijn dus allemaal verschillende genotypes Dialogue: 0,0:10:58.97,0:11:02.09,Default,,0000,0000,0000,,--allemaal hetzelfde fenotype vastlegden. Dialogue: 0,0:11:02.09,0:11:05.00,Default,,0000,0000,0000,,Dus door alleen naar iemand's kleur van ogen te kijken, Dialogue: 0,0:11:05.00,0:11:09.00,Default,,0000,0000,0000,,wist je niet precies of ze homozygoot dominant waren Dialogue: 0,0:11:09.00,0:11:16.74,Default,,0000,0000,0000,,--dit zou homozygoot dominant zijn-- of Dialogue: 0,0:11:16.74,0:11:19.08,Default,,0000,0000,0000,,of het heterozygoten waren. Dialogue: 0,0:11:19.08,0:11:21.35,Default,,0000,0000,0000,,Dit hier is heterozygoot. Dialogue: 0,0:11:21.35,0:11:23.65,Default,,0000,0000,0000,,Deze twee hier zijn heterozygoten. Dialogue: 0,0:11:27.99,0:11:31.68,Default,,0000,0000,0000,,Die worden soms ook hybriden genoemd, maar het woord Dialogue: 0,0:11:31.68,0:11:33.60,Default,,0000,0000,0000,,hybride is nogal overladen. Dialogue: 0,0:11:33.60,0:11:36.80,Default,,0000,0000,0000,,Het wordt veel gebruikt, maar in deze context betekent het Dialogue: 0,0:11:36.80,0:11:40.94,Default,,0000,0000,0000,,dat je verschillende versies van het allel hebt voor dat gen. Dialogue: 0,0:11:40.94,0:11:43.74,Default,,0000,0000,0000,,Laten we eens bekijken wat er eigenlijk gebeurt Dialogue: 0,0:11:43.74,0:11:48.16,Default,,0000,0000,0000,,toen mijn ma en pa zich voortplantten. Dialogue: 0,0:11:50.97,0:11:53.10,Default,,0000,0000,0000,,Laten we enkele verschillende mogelijkheden uitproberen. Dialogue: 0,0:11:55.95,0:11:57.63,Default,,0000,0000,0000,,Stel dat ze allebei hybride zijn. Dialogue: 0,0:11:57.63,0:12:03.47,Default,,0000,0000,0000,,Mijn pa heeft het dominante allel voor bruine egen en ook Dialogue: 0,0:12:03.47,0:12:08.02,Default,,0000,0000,0000,,het recessief allel voor blauwe ogen. Dialogue: 0,0:12:08.02,0:12:11.56,Default,,0000,0000,0000,,Veronderstel dat mijn ma hetzelfde heeft, dus bruine-ogen dominant, Dialogue: 0,0:12:11.56,0:12:14.78,Default,,0000,0000,0000,,en ze heeft ook het blauwe-ogen recessief allel. Dialogue: 0,0:12:22.76,0:12:24.01,Default,,0000,0000,0000,,Ik zal ze benoemen. Dialogue: 0,0:12:26.20,0:12:27.79,Default,,0000,0000,0000,,Dit maak ik de moeder. Dialogue: 0,0:12:27.79,0:12:30.09,Default,,0000,0000,0000,,Zo wordt het gewoonlijk gedaan, geloof ik. Dialogue: 0,0:12:30.09,0:12:34.73,Default,,0000,0000,0000,,En we zeggen dat dit hier, dit is de vader. Dialogue: 0,0:12:34.73,0:12:37.91,Default,,0000,0000,0000,,Wat zijn de verschillende genotypes die hun kinderen Dialogue: 0,0:12:37.91,0:12:38.49,Default,,0000,0000,0000,,kunnen hebben? Dialogue: 0,0:12:38.49,0:12:40.63,Default,,0000,0000,0000,,Stel dat ze zich voortplanten. Dialogue: 0,0:12:40.63,0:12:44.09,Default,,0000,0000,0000,,Hier teken ik een roostertje. Dialogue: 0,0:12:44.09,0:12:45.66,Default,,0000,0000,0000,,Ik teken een rooster. Dialogue: 0,0:12:50.39,0:12:55.99,Default,,0000,0000,0000,,We weten dus uit het bestuderen van meïose dat.. Kijk, mijn moeder heeft Dialogue: 0,0:12:55.99,0:12:59.87,Default,,0000,0000,0000,,dit gen op... Ik teken de genen nog een keer. Dialogue: 0,0:12:59.87,0:13:02.24,Default,,0000,0000,0000,,Daar heb je een homoloog paar, juist? Dialogue: 0,0:13:02.24,0:13:04.88,Default,,0000,0000,0000,,Dit hier is één chromosoom. Dialogue: 0,0:13:04.88,0:13:07.07,Default,,0000,0000,0000,,En hier nog een ander chromosoom. Dialogue: 0,0:13:10.13,0:13:16.76,Default,,0000,0000,0000,,--bij de locus voor kleur van ogen-- daar heb je het gen voor bruine ogen. Dialogue: 0,0:13:16.76,0:13:19.47,Default,,0000,0000,0000,,En bij deze zit er op de locus voor oogkleur Dialogue: 0,0:13:19.47,0:13:20.89,Default,,0000,0000,0000,,een blauwe-ogen gen. Dialogue: 0,0:13:28.31,0:13:30.74,Default,,0000,0000,0000,,Dus hier heb je één chromossom en dit hier is het Dialogue: 0,0:13:30.74,0:13:32.76,Default,,0000,0000,0000,,andere chromosoom. Dialogue: 0,0:13:40.37,0:13:41.59,Default,,0000,0000,0000,,allel op dit gen. Dialogue: 0,0:13:47.58,0:13:48.14,Default,,0000,0000,0000,,chromosoom. Dialogue: 0,0:13:48.14,0:13:51.52,Default,,0000,0000,0000,,Maar bij de meïose komen ze naast elkaar tijdens de metafase. Dialogue: 0,0:13:51.52,0:13:53.22,Default,,0000,0000,0000,,En we weten niet hoe ze uitlijnen. Dialogue: 0,0:13:53.22,0:13:56.51,Default,,0000,0000,0000,,Mijn vader kan me bijvoorbeeld dit chromosoom geven of Dialogue: 0,0:13:56.51,0:13:57.63,Default,,0000,0000,0000,,me dat chromosoom geven. Dialogue: 0,0:13:57.63,0:13:59.79,Default,,0000,0000,0000,,Of mijn moeder zou me dit dit chromosoom kunnen geven of geeft me Dialogue: 0,0:13:59.79,0:14:00.82,Default,,0000,0000,0000,,dat chromosoom. Dialogue: 0,0:14:00.82,0:14:02.76,Default,,0000,0000,0000,,Ik kan dus eender welk van deze combinaties hebben. Dialogue: 0,0:14:02.76,0:14:06.54,Default,,0000,0000,0000,,Als ik bijvoorbeeld dit chromosoom meekrijg van mijn ma en Dialogue: 0,0:14:06.54,0:14:09.76,Default,,0000,0000,0000,,dit chromosoom van mijn pa, wat zal het genotype zijn Dialogue: 0,0:14:09.76,0:14:11.00,Default,,0000,0000,0000,,voor kleur van ogen? Dialogue: 0,0:14:11.00,0:14:16.77,Default,,0000,0000,0000,,Wel, we zullen hoofletter B en hoofdletter B hebben. Dialogue: 0,0:14:16.77,0:14:21.51,Default,,0000,0000,0000,,Als ik dit chromosoom van mijn moeder krijg en dit chromosoom Dialogue: 0,0:14:21.51,0:14:22.62,Default,,0000,0000,0000,,van mijn pa, wat geeft dat dan? Dialogue: 0,0:14:30.79,0:14:32.79,Default,,0000,0000,0000,,Dat is dus een andere mogelijkheid. Dialogue: 0,0:14:42.49,0:14:44.38,Default,,0000,0000,0000,,allel van mijn vader. Dialogue: 0,0:14:47.35,0:14:51.26,Default,,0000,0000,0000,,van mijn pa en dit chromosoom van mijn ma, dus Dialogue: 0,0:14:51.26,0:14:53.52,Default,,0000,0000,0000,,dit is de situatie. Dialogue: 0,0:14:53.52,0:14:55.70,Default,,0000,0000,0000,,Wat zullen nu de fenotypes zijn? Dialogue: 0,0:15:03.08,0:15:06.25,Default,,0000,0000,0000,,bruin zijn, maar deze zal blauw zijn. Dialogue: 0,0:15:06.25,0:15:07.86,Default,,0000,0000,0000,,Dat heb ik je al laten zien. Dialogue: 0,0:15:09.98,0:15:11.09,Default,,0000,0000,0000,,heb twee mensen. Dialogue: 0,0:15:13.98,0:15:16.61,Default,,0000,0000,0000,,kleur van ogen, en kleur van ogen heeft deze Dialogue: 0,0:15:35.67,0:15:37.17,Default,,0000,0000,0000,,Wat is de waarschijnlijkheid? Dialogue: 0,0:15:37.17,0:15:40.72,Default,,0000,0000,0000,,Wel, beide scenario's zijn even waarschijnlijk, juist? Dialogue: 0,0:15:40.72,0:15:42.40,Default,,0000,0000,0000,,Er zijn vier gelijke scenario's. Dialogue: 0,0:15:44.13,0:15:45.95,Default,,0000,0000,0000,,Vier gelijke scenarios. Dialogue: 0,0:15:45.95,0:15:48.11,Default,,0000,0000,0000,,En hoeveel van deze scenario's draaien uit Dialogue: 0,0:15:48.11,0:15:49.78,Default,,0000,0000,0000,,op bruine ogen? Dialogue: 0,0:15:49.78,0:15:52.11,Default,,0000,0000,0000,,Wel, dat is één, twee, drie. Dialogue: 0,0:16:07.28,0:16:15.84,Default,,0000,0000,0000,,mogelijkheden, dus blauwe ogen is maar 25%. Dialogue: 0,0:16:15.84,0:16:19.40,Default,,0000,0000,0000,,Wat is nu de kans dat ze een heterozygoot Dialogue: 0,0:16:19.40,0:16:20.39,Default,,0000,0000,0000,,voortbrengen? Dialogue: 0,0:16:29.30,0:16:31.05,Default,,0000,0000,0000,,We bekijken het genotype. Dialogue: 0,0:16:39.38,0:16:41.17,Default,,0000,0000,0000,,En deze ook.