1
00:00:00,000 --> 00:00:02,000
Nire industrian

2
00:00:02,000 --> 00:00:05,000
irudiek mundua alda dezaketela sinesten dugu.

3
00:00:05,000 --> 00:00:08,000
Ados, naif-ak gara, dizdirak itxutu gaitu, koitadu hutsak gara.

4
00:00:08,000 --> 00:00:10,000
Egia da badakigula

5
00:00:10,000 --> 00:00:12,000
irudiek beraiek bakarrik ez dutela mundua aldatzen,

6
00:00:12,000 --> 00:00:15,000
baina aldi berean badakigu, argazkilaritza hasi zenetik,

7
00:00:15,000 --> 00:00:18,000
irudiek jendearengan erreakzio batzuk sortu dituztela,

8
00:00:18,000 --> 00:00:21,000
eta erreakzio hauek bai, hauek gauzak aldatu dituzte.

9
00:00:21,000 --> 00:00:24,000
Beraz, has gaitezen irudi talde batekin.

10
00:00:24,000 --> 00:00:26,000
Harritu egingo ninduke

11
00:00:26,000 --> 00:00:29,000
erakutsiko ditudan zenbait ez bazenituzte ezagutuko.

12
00:00:29,000 --> 00:00:31,000
Ikoniko gisa deskribatu izan dira,

13
00:00:31,000 --> 00:00:34,000
hain ikonikoak, non askotan beharbada klixe ere badiren.

14
00:00:34,000 --> 00:00:36,000
Egia esan, hain ezagunak dira

15
00:00:36,000 --> 00:00:38,000
forma aldaketa txiki batekin ere

16
00:00:38,000 --> 00:00:41,000
ezagutuko dituzuela.

17
00:00:42,000 --> 00:00:44,000
(Barreak)

18
00:00:45,000 --> 00:00:47,000
Baina uste dut beste zerbaiten bila gabiltzala.

19
00:00:47,000 --> 00:00:49,000
Zeozer gehiagoren bila,

20
00:00:49,000 --> 00:00:51,000
Zenbait gai kruzialetan argia islatzen duten

21
00:00:51,000 --> 00:00:54,000
irudien bila gabiltza,

22
00:00:54,000 --> 00:00:57,000
muga eta erlijioak gainditu dituzten irudiak,

23
00:00:57,000 --> 00:00:59,000
zutik jartzera

24
00:00:59,000 --> 00:01:01,000
edo zerbait egitera probokatzen gaituzten irudiak,

25
00:01:01,000 --> 00:01:03,000
beste hitz batzuekin esateko,aktuatzera behartzen gaituztenak.

26
00:01:03,000 --> 00:01:06,000
Beno, irudi hau guztiek ikusi duzue

27
00:01:06,000 --> 00:01:08,000
Munduaren irudi fisikoaren gure ikuspegia aldatu zuen.

28
00:01:08,000 --> 00:01:11,000
Lehenago ez genuen sekula mundua perspektiba honetatik ikusi.

29
00:01:11,000 --> 00:01:13,000
Jende askoren ustez

30
00:01:13,000 --> 00:01:15,000
ingurugiroa zaintzeko mugimendua

31
00:01:15,000 --> 00:01:17,000
planeta horrela

32
00:01:17,000 --> 00:01:19,000
ikustean sortu zen,

33
00:01:19,000 --> 00:01:21,000
bere txikitasunean, bere hauskortasunean.

34
00:01:22,000 --> 00:01:25,000
40 urte beranduago, talde hau,

35
00:01:25,000 --> 00:01:27,000
beste asko baino hobeto konturatu da

36
00:01:27,000 --> 00:01:30,000
gure espezieak ingurugiroan duen indar suntsitzaileaz.

37
00:01:30,000 --> 00:01:33,000
Eta azkenean, badirudi zerbait egiten ari garela gai honekin.

38
00:01:34,000 --> 00:01:37,000
Indar suntsitzaile honek forma ezberdinak hartzen ditu.

39
00:01:37,000 --> 00:01:40,000
Adibidez, Brent Stirtonek

40
00:01:40,000 --> 00:01:42,000
Kongon hartutako argazki hauetan hildako gorilak ikus daitezke,

41
00:01:42,000 --> 00:01:45,000
batzuk gurutziltzatuak daudela esan liteke,

42
00:01:45,000 --> 00:01:47,000
eta espero zitekeen bezala,

43
00:01:47,000 --> 00:01:49,000
nazioarteko haserrea eragin zuten.

44
00:01:49,000 --> 00:01:51,000
Orain gutxi, naturak duen indar suntsitzailea

45
00:01:51,000 --> 00:01:54,000
gogorarazi digu

46
00:01:54,000 --> 00:01:56,000
Haitiko lurrikarak ere.

47
00:01:57,000 --> 00:02:00,000
Hau baino okerragoa da nire ustez

48
00:02:00,000 --> 00:02:02,000
ordea, gizakiak duen beste gizakiekiko duen indar suntsitzailea.

49
00:02:02,000 --> 00:02:05,000
Samuel Pisarrek, Auschwitz-etik bizirik ateratzea lortu zutenetako batek,

50
00:02:05,000 --> 00:02:07,000
hau esan zuen:

51
00:02:07,000 --> 00:02:09,000
“Holokaustoak irakasten digu

52
00:02:09,000 --> 00:02:12,000
natura, bere momenturik krudelenetan ere,

53
00:02:12,000 --> 00:02:15,000
oso xaloa dela konparatuta gizakiarekin

54
00:02:15,000 --> 00:02:18,000
honek moralaren iparrorratza eta arrazoia galtzen dituenean batez ere".

55
00:02:18,000 --> 00:02:21,000
Bada beste gurutziltzatze mota bat ere.

56
00:02:21,000 --> 00:02:23,000
Abu Ghraibeko irudi beldurgarriek,

57
00:02:23,000 --> 00:02:25,000
baita Guantanamokoek ere,

58
00:02:25,000 --> 00:02:27,000
eragin handia izan zuten.

59
00:02:27,000 --> 00:02:29,000
Irudi hauek argitaratzeak,

60
00:02:29,000 --> 00:02:31,000
irudiek erakusten dutenaren aurka ere,

61
00:02:31,000 --> 00:02:34,000
gobernu bat bere politikak aldatzera eraman zuten.

62
00:02:34,000 --> 00:02:36,000
Batzuek defendatu izan dute

63
00:02:36,000 --> 00:02:39,000
irudi hauek izan zirela beste edozein ekintzak baino indar gehiago

64
00:02:39,000 --> 00:02:41,000
eman ziotenak insurgentziari Iraken.

65
00:02:41,000 --> 00:02:44,000
Areago, irudi horiek okupazio indarren

66
00:02:44,000 --> 00:02:47,000
argumentu moral guztiak suntsitu zituzten.

67
00:02:47,000 --> 00:02:49,000
Jo dezagun pixka bat atzera.

68
00:02:49,000 --> 00:02:51,000
1960.eko eta 1970.eko hamarkadetan,

69
00:02:51,000 --> 00:02:53,000
Vietnamgo Guda Ameriketako egongeletan erakusten zuten

70
00:02:53,000 --> 00:02:55,000
egun batean bai, eta bestean ere bai.

71
00:02:55,000 --> 00:02:58,000
Argazki berriek jendea gudako biktimekin aurrez aurre jartzera eraman zuten:

72
00:02:58,000 --> 00:03:01,000
napalm-arekin erretako neskato txiki bat,

73
00:03:02,000 --> 00:03:04,000
Guardia Nazionalak protestetan hildako

74
00:03:04,000 --> 00:03:07,000
ikasle bat Ohioko Kent Estatu Unibertsitatean.

75
00:03:07,000 --> 00:03:09,000
Esan daiteke

76
00:03:09,000 --> 00:03:11,000
irudi hauek protestaren beraren ahots bilakatu zirela.

77
00:03:11,000 --> 00:03:13,000
Orain, irudiek ulermenaren argia islatzeko indarra dute

78
00:03:13,000 --> 00:03:15,000
zenbait susmo

79
00:03:15,000 --> 00:03:17,000
ezjakintasun eta batez ere,

80
00:03:17,000 --> 00:03:19,000
hitzaldi eman izan ditut honen inguruan

81
00:03:19,000 --> 00:03:22,000
baina soilik argazki bat erakutsiko dizuet,

82
00:03:22,000 --> 00:03:24,000
GIB/HIESaren kontuan.

83
00:03:25,000 --> 00:03:28,000
1980.eko hamarkadan

84
00:03:28,000 --> 00:03:30,000
eritasun hau zuten pertsonen estigmatizazioa

85
00:03:30,000 --> 00:03:32,000
barrera handia zen baita arazoaz hitz egiteko ere.

86
00:03:32,000 --> 00:03:35,000
Ekintza soil batek, 1987. urtean, munduko emakumerik ezagunenak,

87
00:03:35,000 --> 00:03:37,000
Galesko Printzesak

88
00:03:37,000 --> 00:03:39,000
GIB/HIESak kutsatutako haurra ukitzen ikusteak eragin handia izan zuen,

89
00:03:39,000 --> 00:03:42,000
batez ere Europan.

90
00:03:42,000 --> 00:03:45,000
Berak inork baino hobeto zekien irudiak duen indarraz.

91
00:03:46,000 --> 00:03:48,000
Beraz, irudi indartsu baten aurrean gaudenean,

92
00:03:48,000 --> 00:03:50,000
bi aukera ditugu.

93
00:03:50,000 --> 00:03:53,000
Begirada kentzea, edo irudia aztertzea.

94
00:03:53,000 --> 00:03:55,000
Eskerrak, 1998an the Guardian egunkarian

95
00:03:55,000 --> 00:03:57,000
argazki hauek argitaratu zirenean,

96
00:03:57,000 --> 00:04:00,000
atentzio handia jarri zuten hauen gainean, eta azkenerako diru asko ere bai,

97
00:04:00,000 --> 00:04:02,000
Sudango goseteari aurreko egiteko esfortzuan.

98
00:04:02,000 --> 00:04:04,000
Irudiok mundua aldatu al zuten?

99
00:04:04,000 --> 00:04:06,000
Ez, baina eragin handia izan zuten.

100
00:04:07,000 --> 00:04:09,000
Irudiek badute gure sinesmenik sakonenak

101
00:04:09,000 --> 00:04:12,000
eta besteekiko ditugun respontsabilitateak dudan jartzeko indarra.

102
00:04:12,000 --> 00:04:14,000
Denok ikusi genituen irudiok Katrina hurakana ostean,

103
00:04:14,000 --> 00:04:16,000
eta uste dut milioi askorentzat

104
00:04:16,000 --> 00:04:18,000
eragin handia izan zutela,

105
00:04:18,000 --> 00:04:20,000
eta uste dut amerikarrak

106
00:04:20,000 --> 00:04:22,000
2008ko azaroan bozka ematera joan zirenean

107
00:04:22,000 --> 00:04:25,000
oraindik beren buruetatik oso urrun ez zeudela.

108
00:04:26,000 --> 00:04:29,000
Zoritxarrez, oso irudi garrantzitsuak

109
00:04:29,000 --> 00:04:32,000
grafikoegiak dira edo beraiek ikustea oso deserosoa da guretzat.

110
00:04:33,000 --> 00:04:35,000
Argazki bat erakutsiko dizuet

111
00:04:35,000 --> 00:04:38,000
Eugene Richardsek Irakeko Beterano bati ateratako argazkia da,

112
00:04:38,000 --> 00:04:40,000
ikaragarrizko lana da

113
00:04:40,000 --> 00:04:43,000
sekula publikatu gabea, “Guda Pertsonala da” izenekoa.

114
00:04:43,000 --> 00:04:45,000
Baina irudiek ez dute zertan grafiko

115
00:04:45,000 --> 00:04:47,000
izan guri tragedia bat gogorarazteko.

116
00:04:47,000 --> 00:04:50,000
John Moore-k Arlingtongo hilerrian atera zuen argazki hau.

117
00:04:50,000 --> 00:04:52,000
Gatazka baten tentsio-momentu guztien ostean,

118
00:04:52,000 --> 00:04:55,000
munduko gatazka-eremu guztietan

119
00:04:55,000 --> 00:04:58,000
bada argazki bat, askoz ere leku ixilago batean atera

120
00:04:58,000 --> 00:05:01,000
eta hunkitu egiten nauena, beste guztiak baino gehiago.

121
00:05:02,000 --> 00:05:05,000
Ansel Adamsek esan zuen, eta ez nator berarekin bat,

122
00:05:05,000 --> 00:05:08,000
“Ez duzu argazkia ateratzen, egin egiten duzu”.

123
00:05:08,000 --> 00:05:10,000
Nire ustez ez da argazkilaria argazkia egiten duena,

124
00:05:10,000 --> 00:05:12,000
zuek baizik.

125
00:05:12,000 --> 00:05:14,000
Argazki bakoitzari geure balioak eransten dizkiogu,

126
00:05:14,000 --> 00:05:16,000
gure sinesmen sistema,

127
00:05:16,000 --> 00:05:19,000
eta horren ondorioa da, irudiak geure baitan jarraitzea,

128
00:05:19,000 --> 00:05:21,000
Gure konpainiak 70 milioi irudi ditu.

129
00:05:21,000 --> 00:05:24,000
Nik bat daukat nire bulegoan.

130
00:05:24,000 --> 00:05:26,000
Hauxe da.

131
00:05:26,000 --> 00:05:28,000
Espero dut zerbait esaten dizuen irudi bat ikusten duzuen

132
00:05:28,000 --> 00:05:30,000
hurrengoan, ulertuko duzuela hobeto zergatik den hori,

133
00:05:30,000 --> 00:05:32,000
eta jakin badakit,

134
00:05:32,000 --> 00:05:35,000
audientzia honi hitz eginez,

135
00:05:35,000 --> 00:05:37,000
horren inguruan zerbait egingo duzuela.

136
00:05:37,000 --> 00:05:39,000
Eta milesker argazkilari guztiei.

137
00:05:39,000 --> 00:05:41,000
(Txaloak)