1
00:00:03,306 --> 00:00:05,756
Prawie 50 lat temu

2
00:00:05,780 --> 00:00:10,530
psychiatrzy Richard Rahe
i Thomas Holmes zrobili wykaz

3
00:00:10,530 --> 00:00:15,616
najboleśniejszych sytuacji,
jakie mogą nas spotkać.

4
00:00:16,835 --> 00:00:20,285
Numer jeden na liście
- śmierć małżonka.

5
00:00:20,309 --> 00:00:22,976
Numer dwa - rozwód.
Trzy - separacja małżeńska.

6
00:00:23,506 --> 00:00:26,676
Zazwyczaj, choć nie zawsze,

7
00:00:26,700 --> 00:00:30,785
do umożliwienia tych trzech
potrzebny jest punkt siódmy z listy,

8
00:00:30,809 --> 00:00:32,281
czyli małżeństwo.

9
00:00:32,305 --> 00:00:34,397
(Śmiech)

10
00:00:34,421 --> 00:00:39,578
Czwarte jest pozbawienie wolności.

11
00:00:39,955 --> 00:00:42,737
Niektórzy mówią,
że numer siedem się powtarza.

12
00:00:42,761 --> 00:00:45,413
(Śmiech)

13
00:00:46,356 --> 00:00:47,863
Nie zgadzam się.

14
00:00:48,845 --> 00:00:51,575
Kiedy powstał ten wykaz,

15
00:00:52,361 --> 00:00:58,296
długotrwały związek był
równoważny małżeństwu.

16
00:00:58,450 --> 00:00:59,576
Nie tak jak dzisiaj.

17
00:00:59,630 --> 00:01:02,975
W kontekście tej prelekcji uwzględnię

18
00:01:04,282 --> 00:01:06,240
faktyczne związki, konkubinaty,

19
00:01:06,394 --> 00:01:08,152
małżeństwa osób tej samej płci,

20
00:01:09,152 --> 00:01:13,262
czy związki osób tej samej płci,
które planują ślub.

21
00:01:14,456 --> 00:01:16,823
Praca z parami tej samej płci
pozwala stwierdzić,

22
00:01:16,823 --> 00:01:19,800
że zasady, które omówię, są takie same.

23
00:01:20,004 --> 00:01:22,724
Jednakowe dla wszystkich.

24
00:01:23,635 --> 00:01:26,225
Współczesne społeczeństwo wie,

25
00:01:26,249 --> 00:01:29,905
że zapobieganie jest lepsze niż leczenie.

26
00:01:30,149 --> 00:01:35,336
Szczepimy przeciwko polio, błonicy,
tężcowi, kokluszowi, odrze.

27
00:01:35,360 --> 00:01:39,579
Są kampanie informacyjne
dotyczące czerniaka, udaru, cukrzycy

28
00:01:39,603 --> 00:01:42,054
- wszystkie bardzo ważne.

29
00:01:42,660 --> 00:01:45,257
Ale żadna z tych dolegliwości

30
00:01:46,743 --> 00:01:49,840
nie dotyka 45% ogółu.

31
00:01:50,860 --> 00:01:53,944
45% - to aktualny odsetek rozwodów.

32
00:01:54,616 --> 00:01:58,432
Czemu nie ma kampanii
zapobiegających rozwodom?

33
00:01:59,312 --> 00:02:05,248
Ponieważ działacze i politycy uważają,

34
00:02:05,272 --> 00:02:10,097
że kwestii takich jak wzajemny pociąg
czy sposób budowania relacji

35
00:02:10,121 --> 00:02:12,331
nie da się zmienić ani nauczyć.

36
00:02:13,262 --> 00:02:14,607
Dlaczego?

37
00:02:15,204 --> 00:02:19,198
Obecni działacze i politycy
pochodzą z pokolenia X.

38
00:02:19,658 --> 00:02:22,317
Mają od trzydziestu do pięćdziesięciu lat.

39
00:02:22,931 --> 00:02:26,489
Kiedy mówię im o tych sprawach,

40
00:02:26,513 --> 00:02:28,502
oczy zachodzą im mgłą

41
00:02:28,526 --> 00:02:30,769
i widzę jak myślą:

42
00:02:30,793 --> 00:02:33,689
"Czego ten szalony psychiatra nie rozumie?

43
00:02:33,713 --> 00:02:37,553
Nie da się kontrolować wzajemnego pociągu

44
00:02:37,577 --> 00:02:39,427
ani tego, jak buduje się związki".

45
00:02:40,359 --> 00:02:43,195
Milenialsi urodzeni w latach
80. i 90. myślą inaczej.

46
00:02:43,594 --> 00:02:49,487
To najlepiej poinformowane pokolenie,
analitycy i sceptycy,

47
00:02:49,511 --> 00:02:54,499
którzy podejmują decyzje
z niespotykaną dotąd świadomością.

48
00:02:54,523 --> 00:02:57,775
Podczas rozmów z nimi widzę inną reakcję.

49
00:02:58,389 --> 00:03:00,245
Oni chcą słuchać.

50
00:03:00,269 --> 00:03:05,108
Chcą wiedzieć, jak tworzyć trwałe związki.

51
00:03:06,278 --> 00:03:11,322
Tym, którzy nie wierzą
w przeznaczenie w miłości,

52
00:03:11,370 --> 00:03:16,356
opowiem o trzech trikach
zapobiegającym rozwodom.

53
00:03:16,356 --> 00:03:20,576
Rozwodom można zapobiegać
w dwóch momentach:

54
00:03:20,600 --> 00:03:25,292
później, gdy pojawiają się
problemy w stałym związku,

55
00:03:25,316 --> 00:03:30,251
lub wcześniej, zanim się zaangażujemy,
zanim pojawią się dzieci.

56
00:03:30,275 --> 00:03:33,232
O tym właśnie opowiem.

57
00:03:34,128 --> 00:03:35,866
Mój pierwszy trik:

58
00:03:36,919 --> 00:03:41,574
milenialsi siedem godzin dziennie
korzystają z urządzeń elektronicznych.

59
00:03:42,116 --> 00:03:43,404
To amerykańskie dane.

60
00:03:44,056 --> 00:03:46,401
Niektórzy zauważają,

61
00:03:46,425 --> 00:03:50,599
że wpływa to na ich relacje.

62
00:03:51,139 --> 00:03:54,854
Dodając do tego kulturę
przygodnych romansów,

63
00:03:54,878 --> 00:03:56,821
aplikacje takie jak Tinder,

64
00:03:56,845 --> 00:04:02,628
nie dziwi, że 20-latkowie często mi mówią,

65
00:04:02,628 --> 00:04:06,890
że z poznanymi osobami
łatwiej im uprawiać seks

66
00:04:06,914 --> 00:04:09,154
niż rozmawiać o ważnych rzeczach.

67
00:04:09,628 --> 00:04:12,055
Niektórzy mówią, że to źle.

68
00:04:12,928 --> 00:04:15,505
Ja myślę, że to dobrze.

69
00:04:16,980 --> 00:04:19,026
To bardzo dobrze,

70
00:04:19,050 --> 00:04:23,256
że uprawiają seks przedmałżeński.

71
00:04:23,280 --> 00:04:26,186
Zanim potępicie mnie moralnie,

72
00:04:26,210 --> 00:04:30,114
musicie wiedzieć, że według raportu
amerykańskiej organizacji APM

73
00:04:30,138 --> 00:04:33,541
91% kobiet z generacji X

74
00:04:33,565 --> 00:04:36,277
miało stosunki przedmałżeńskie
w wieku poniżej 30 lat.

75
00:04:36,301 --> 00:04:38,069
91 procent.

76
00:04:39,383 --> 00:04:43,876
To dobrze, że związki
zaczynają się później.

77
00:04:44,358 --> 00:04:46,675
Kobiety z pokolenia lat 60.

78
00:04:47,921 --> 00:04:51,206
brały ślub w wieku 20 lat,

79
00:04:51,230 --> 00:04:53,140
mężczyźni - 23 lat .

80
00:04:53,629 --> 00:04:55,761
W roku 2015 w Australii?

81
00:04:55,785 --> 00:05:00,717
Kobiety - 30 lat, mężczyźni - 32.

82
00:05:01,759 --> 00:05:07,292
To dobrze, bo im starsi państwo młodzi,

83
00:05:07,316 --> 00:05:09,012
tym niższy wskaźnik rozwodów.

84
00:05:09,036 --> 00:05:10,204
Czemu?

85
00:05:10,228 --> 00:05:12,715
Dlaczego dobrze brać ślub później?

86
00:05:12,739 --> 00:05:13,908
3 powody.

87
00:05:13,932 --> 00:05:18,626
Po pierwsze, późniejszy ślub
pozwala zaistnieć innym dwóm czynnikom

88
00:05:18,650 --> 00:05:19,881
zapobiegającym rozwodom.

89
00:05:19,905 --> 00:05:22,175
Wykształcenie wyższe

90
00:05:22,952 --> 00:05:26,006
i wyższy dochód, który za nim idzie.

91
00:05:26,030 --> 00:05:29,238
Te czynniki są ze sobą powiązane.

92
00:05:29,262 --> 00:05:30,539
Po drugie,

93
00:05:30,563 --> 00:05:32,925
badania nad neuroplastycznością dowodzą,

94
00:05:32,949 --> 00:05:39,183
że ludzki mózg rozwija się
przynajmniej do wieku 25 lat.

95
00:05:39,207 --> 00:05:42,009
Oznacza to, że sposób myślenia

96
00:05:42,033 --> 00:05:44,359
zmienia się do wieku 25 lat.

97
00:05:45,034 --> 00:05:48,879
Po trzecie i najważniejsze: osobowość.

98
00:05:48,903 --> 00:05:51,212
Osobowość osoby 20-letniej

99
00:05:51,236 --> 00:05:54,980
nie koreluje z jej osobowością
w wieku 50 lat.

100
00:05:55,004 --> 00:05:59,459
Jednak 30-latek koreluje osobowością

101
00:05:59,459 --> 00:06:00,985
z 50-latkiem.

102
00:06:01,009 --> 00:06:04,030
Ci, którzy młodo wzięli ślub,
pytani o powody rozstania mówią:

103
00:06:04,054 --> 00:06:05,534
"Oddaliliśmy się od siebie"

104
00:06:06,629 --> 00:06:08,383
i mają rację,

105
00:06:08,407 --> 00:06:12,811
bo między 20. a 30. przechodzą
gwałtowne zmiany i dojrzewanie.

106
00:06:13,197 --> 00:06:18,949
Czyli zanim weźmiesz ślub, weź dojrzej.

107
00:06:18,973 --> 00:06:21,062
(Śmiech)

108
00:06:22,218 --> 00:06:23,417
Po drugie,

109
00:06:23,998 --> 00:06:28,206
John Gottman, psycholog i badacz związków,

110
00:06:28,230 --> 00:06:33,406
wymienia wiele czynników
wpływających na udane małżeństwo.

111
00:06:34,853 --> 00:06:36,811
Ten, o którym powiem,

112
00:06:36,835 --> 00:06:38,067
jest ważny.

113
00:06:38,091 --> 00:06:44,373
Jeśli są z nim problemy,
81% małżeństw rozpada się.

114
00:06:44,397 --> 00:06:47,153
Po drugie mówię o tym,

115
00:06:47,177 --> 00:06:51,071
bo jest widoczny już na etapie randek.

116
00:06:51,095 --> 00:06:56,853
Gottman odkrył, że najtrwalsze
i najszczęśliwsze związki

117
00:06:56,853 --> 00:06:58,195
na dłuższą metę

118
00:06:58,219 --> 00:07:01,644
to związki, w których para
dzieli się władzą.

119
00:07:02,531 --> 00:07:04,485
Liczą się ze sobą

120
00:07:06,854 --> 00:07:11,077
w dużych decyzjach, jak zakup domu,
zagraniczna wycieczka, zakup auta,

121
00:07:11,101 --> 00:07:12,522
posiadanie dzieci.

122
00:07:12,959 --> 00:07:15,818
Kiedy Gottman zagłębił się w dane,

123
00:07:15,842 --> 00:07:21,177
odkrył, że kobiety uwzględniają
zdanie swoich partnerów.

124
00:07:21,639 --> 00:07:23,768
Zgadnijcie, gdzie jest problem?

125
00:07:23,792 --> 00:07:24,815
(Śmiech)

126
00:07:24,839 --> 00:07:27,266
Tak, są jedynie dwie opcje, prawda?

127
00:07:27,290 --> 00:07:28,986
Tak, to wina mężczyzn.

128
00:07:30,497 --> 00:07:32,227
Gottman odkrył również,

129
00:07:32,251 --> 00:07:36,462
że mężczyźni, którzy biorą
pod uwagę zdanie kobiet,

130
00:07:36,486 --> 00:07:40,904
są zazwyczaj "znakomitymi ojcami".

131
00:07:41,323 --> 00:07:46,210
Kobieto: czy partner się z tobą liczy?

132
00:07:46,987 --> 00:07:48,172
Mężczyzno:

133
00:07:51,038 --> 00:07:53,123
jesteś z nią, ponieważ ją szanujesz.

134
00:07:55,396 --> 00:07:59,027
Uwzględniaj ten szacunek
przy podejmowaniu decyzji.

135
00:08:02,445 --> 00:08:04,181
Numer trzy.

136
00:08:07,213 --> 00:08:10,541
Intrygują mnie pary,
które przychodzą do mnie

137
00:08:11,712 --> 00:08:14,408
po 30 czy 40 latach małżeństwa.

138
00:08:14,432 --> 00:08:19,375
Zbliżają się już do ułomności
i chorób starszego wieku.

139
00:08:19,399 --> 00:08:24,075
To czas, kiedy skupiają się
na dbaniu o siebie nawzajem.

140
00:08:25,376 --> 00:08:28,044
Wybaczają rzeczy,
które denerwowały ich latami.

141
00:08:28,068 --> 00:08:31,639
Wybaczają zdrady, nawet niewierność,

142
00:08:31,663 --> 00:08:34,024
bo skupiają się na wzajemnej trosce.

143
00:08:34,048 --> 00:08:35,674
Co ich od siebie oddala?

144
00:08:35,698 --> 00:08:38,446
Najlepszym słowem jest rzetelność,

145
00:08:38,470 --> 00:08:39,929
a raczej jej brak.

146
00:08:40,563 --> 00:08:42,434
Czy twoja bliska osoba cię wspiera?

147
00:08:42,458 --> 00:08:43,725
Wsparcie ma dwie formy.

148
00:08:43,749 --> 00:08:49,505
Czy możesz polegać na nim,
że zrobi to, co obiecywał?

149
00:08:49,529 --> 00:08:51,056
Dotrzymuje słowa?

150
00:08:51,706 --> 00:08:52,930
Następnie,

151
00:08:54,356 --> 00:08:56,047
jeśli, na przykład,

152
00:08:56,071 --> 00:08:58,877
ktoś cię słownie atakuje,

153
00:08:58,901 --> 00:09:04,023
albo cierpisz na ciężką chorobę,

154
00:09:04,047 --> 00:09:07,923
czy parter staje na wysokości zadania
i robi to, co należy,

155
00:09:07,947 --> 00:09:10,680
żebyś czuła się bezpieczna?

156
00:09:11,497 --> 00:09:13,257
Oto szkopuł:

157
00:09:13,281 --> 00:09:15,206
jeśli jesteś w podeszłym wieku

158
00:09:15,230 --> 00:09:17,613
i twój partner tego dla ciebie nie robi,

159
00:09:17,637 --> 00:09:19,816
a ty to dla niego robisz,

160
00:09:20,523 --> 00:09:23,718
w związku, który już jest kruchy,

161
00:09:23,742 --> 00:09:25,680
możesz dojść do wniosku,

162
00:09:25,680 --> 00:09:29,757
że lepiej będzie ci w pojedynkę niż razem.

163
00:09:29,834 --> 00:09:35,895
Czy partner jest przy tobie,
gdy go potrzebujesz?

164
00:09:37,141 --> 00:09:39,641
Nie zawsze, 80 procent czasu,

165
00:09:39,641 --> 00:09:41,887
wtedy, gdy to dla ciebie ważne.

166
00:09:43,821 --> 00:09:49,430
Ze swojej strony pomyśl,
zanim się do czegoś zobowiążesz.

167
00:09:49,454 --> 00:09:53,917
Lepiej zobowiązać się do czegoś,
co możesz zrobić,

168
00:09:53,941 --> 00:09:56,731
niż obiecać coś, bo tak wypada,

169
00:09:56,755 --> 00:09:58,272
a potem kogoś zawieść.

170
00:10:02,244 --> 00:10:06,246
Jeśli to ważne dla niej czy niego
i obiecaliście to zrobić,

171
00:10:06,270 --> 00:10:09,341
poruszcie niebo i ziemię,
by ich nie zawieść.

172
00:10:09,938 --> 00:10:12,623
Tych elementów trzeba szukać.

173
00:10:12,647 --> 00:10:15,573
Ale można też nad nimi pracować

174
00:10:15,597 --> 00:10:17,488
w trwających związkach.

175
00:10:20,282 --> 00:10:23,482
Wierzę, że najważniejsza decyzja,

176
00:10:25,332 --> 00:10:26,812
na jaką mamy wpływ,

177
00:10:26,812 --> 00:10:29,511
to wybór partnera na życie,

178
00:10:31,068 --> 00:10:33,989
kogo wybieracie na rodzica swoich dzieci.

179
00:10:35,137 --> 00:10:37,007
Oczywiście miłość też musi być.

180
00:10:37,031 --> 00:10:41,226
Miłość jest czymś wielkim,
pięknym i nietypowym.

181
00:10:42,001 --> 00:10:47,418
Jednak do romantycznego serca trzeba dodać

182
00:10:47,442 --> 00:10:51,588
poinformowany i rozważny umysł,

183
00:10:51,612 --> 00:10:54,597
gdy podejmujemy
najważniejszą decyzję w życiu.

184
00:10:54,621 --> 00:10:55,813
Dziękuję.

185
00:10:55,837 --> 00:10:59,575
(Brawa)