0:00:05.415,0:00:07.108
სალამი.

0:00:07.622,0:00:08.959
მადლობა.

0:00:08.983,0:00:10.680
[ჯენიფერ ბრეა ხმაზე მგძნობიარეა.

0:00:10.704,0:00:13.849
დამსწრე აუდიტორიას ტაშის [br]დაკვრა ჩუმად, ჟესტურ ენაზე სთხოვეს].

0:00:13.873,0:00:17.240
ეს მე ვარ, 5 წლის წინ.

0:00:17.377,0:00:19.422
ჰარვარდში დოქტორანტურის სტუდენტი ვიყავი

0:00:19.422,0:00:22.422
და მოგზაურობა მიყვარდა.

0:00:22.422,0:00:25.942
ჩემი ცხოვრების სიყვარულზე[br]ახალად დანიშნული ვიყავი.

0:00:26.212,0:00:31.047
28 წლის ვიყავი და ბევრი ჩვენგანივით[br]როდესაც კარგი ჯანმრთელობა გვაქვს

0:00:31.071,0:00:34.352
თავს თითქოს უძლეველად ვგრძნობდი.

0:00:34.477,0:00:38.397
ერთ დღესაც სიცხემ 41 - მდე ამიწია.

0:00:38.758,0:00:40.807
ალბათ ექიმთან უნდა წავსულიყავი,

0:00:40.831,0:00:43.395
მაგრამ ცხოვრებაში ავად თითქმის [br]არასდროს გავმხდარვარ

0:00:43.419,0:00:45.772
და ვიცოდი, რომ ჩვეულებრივ[br]როცა ვირუსი გაქვთ,

0:00:45.796,0:00:48.929
სახლში რჩებით, ქათმის ბულიონს ამზადებთ

0:00:48.953,0:00:52.096
და რამდენიმე დღეში ყველაფერი [br]კარგად იქნება.

0:00:52.499,0:00:55.266
მაგრამ აჯერად საქმე კარგად არ წავიდა.

0:00:55.560,0:00:57.097
მას შემდეგ, რაც ცხელება დამეწყო,

0:00:57.121,0:01:01.252
სამი კვირის მანძილზე ისეთი თავბრუსხვევა [br]მქონდა სახლიდან ვერ გავდიოდი.

0:01:01.467,0:01:04.251
პირდაპირ კარების ჩარჩოს ვეჯახებოდი.

0:01:04.335,0:01:08.535
კედლებს ვეყრდნობოდი[br]სააბაზანომდე რომ მიმეღწია.

0:01:08.613,0:01:11.650
იმ გაზაფხულს,[br]ინფექცია ინფექციაზე მეყრებოდა

0:01:11.825,0:01:13.652
და ყოველ ჯერზე, როცა ექიმთან მივდიოდი,

0:01:13.676,0:01:16.459
მეუბნებოდა, რომ საერთოდ არაფერი მჭირდა.

0:01:16.583,0:01:19.158
ანალიზების პასუხები,

0:01:19.182,0:01:21.836
ყოველთვის ნორმაში იყო.

0:01:21.875,0:01:23.842
მხოლოდ სიმპტომები მქონდა,

0:01:23.866,0:01:26.276
რომლებიც შემეძლო აღმეწერა,

0:01:26.276,0:01:29.276
მაგრამ მათ ვერავინ აფიქსირებდა.

0:01:29.276,0:01:30.629
ვიცი, სულელურად ჯღერს,

0:01:30.629,0:01:34.205
მაგრამ საკუთარ თავს ხომ უნდა ავუხსნათ[br]ასეთი რამეები.

0:01:34.205,0:01:38.053
ასე რომ, ვიფიქრე შეიძლებოდა[br]უბრალოდ ვბერდებოდი.

0:01:38.114,0:01:41.667
შეიძლება ასეა,[br]როცა 25 წელს გადასცდებით.

0:01:41.691,0:01:44.263
(სიცილი)

0:01:44.808,0:01:47.566
შემდეგ ნევროლოგიური[br]სიმპტომები გამიჩნდა.

0:01:47.590,0:01:51.871
ზოგჯერ წრის მარჯვენა მხარეს ვერ ვხაზავდი.

0:01:52.325,0:01:56.931
სხვა დროს ლაპარაკს,[br]ან მოძრაობას საერთოდ ვერ ვახერხებდი.

0:01:58.330,0:02:00.064
ყველა ტიპის სპეციალისტი მოვინახულე:

0:02:00.088,0:02:03.160
ინფექციური დაავადებების ექიმები,[br]დერმატოლოგები, ენდოკრინოლოგები,

0:02:03.184,0:02:04.467
კარდიოლოგები.

0:02:04.945,0:02:06.861
ფსიქიატრიც კი მოვინახულე.

0:02:07.679,0:02:10.923
ჩემმა ფსიქიატრმა თქვა: [br]"ნათელია, რომ ავად ხართ,

0:02:10.947,0:02:13.983
მაგრამ არა რამე ფსიქიატრული დაავადებით.

0:02:14.045,0:02:16.783
ვიმედოვნებ, იპოვიან რა გჭირთ".

0:02:18.094,0:02:22.390
მომდევნო დღეს ჩემმა ნევროლოგმა[br]ქცევითი დარღვევის დიაგნოზი დამისვა.

0:02:22.842,0:02:25.135
მითხრა, რომ ყველაფერი...

0:02:25.255,0:02:28.232
სიცხეები, ყელის ტკივილი, სინუსიტი,

0:02:28.916,0:02:32.246
ყველა კუჭ-ნაწლავის, ნევროლოგიური[br]და კარდიოლოგიური სიმპტომები...

0:02:32.715,0:02:35.433
რომელიღაც ძველი[br]ემოციური ტრავმით იყო გამოწვეული,

0:02:35.457,0:02:38.003
რომელიც არ მახსოვდა.

0:02:38.069,0:02:40.507
მან თქვა, რომ სიმპტომები რეალური იყო,

0:02:40.546,0:02:44.455
მაგრამ მათ ბიოლოგიური[br]საფუძველი არ ჰქონდათ.

0:02:44.527,0:02:47.136
სოციალურ მეცნიერებებს ვსწავლობდი.

0:02:47.160,0:02:50.392
შესწავლილი მქონდა სტატისტიკა,[br]ალბათობის თეორია,

0:02:50.416,0:02:54.730
მათემატიკური მოდელირება, [br]ექსპერიმენტული დიზაინი.

0:02:55.058,0:02:59.051
ვიგრძენი, რომ ასე მარტივად ვერ უარვყოფდი [br]ჩემი ნევროლოგის დიაგნოზს.

0:02:59.599,0:03:01.191
თითქოს ის ცდებოდა,

0:03:01.215,0:03:04.685
მაგრამ როგორც ვისწავლე,[br]რეალობა ხშირად არაინტუიციურია

0:03:05.356,0:03:08.503
და მარტივად გადაიფარება იმით,[br]რისიც გვინდა რომ გვჯეროდეს.

0:03:08.514,0:03:11.756
ასე რომ, უნდა დამეშვა,[br]რომ ექიმი მართალი იყო.

0:03:13.603,0:03:16.118
იმ დღეს მცირე ექსპერიმენტი ჩავატარე.

0:03:16.919,0:03:20.332
ნევროლოგის კაბინეტიდან სახლამდე,[br]სადღაც 3 კილომეტრი ფეხით გავიარე.

0:03:21.229,0:03:25.264
ფეხებში უცნაურ, ელექტრული[br]შოკის მაგვარ ტკივილს ვგრნობდი.

0:03:26.475,0:03:28.078
ამ ტკივილზე დავფიქრდი.

0:03:28.102,0:03:32.121
დავუფიქრდი, თუ როგორ შეეძლო გონებას[br]ეს ტკვილი წარმოექმნა.

0:03:33.320,0:03:34.320
როგორც სახლში შევედი,

0:03:34.320,0:03:36.837
ეგრევე ჩავიკეცე.

0:03:36.837,0:03:40.349
ტვინი და ხერხემალი მეწვოდა.

0:03:40.696,0:03:44.467
კისერი ისე მქონდა გაშეშებული,[br]რომ თავს ვერ ვხრიდი

0:03:45.324,0:03:47.075
და უმცირესი ხმაც კი,

0:03:47.099,0:03:48.934
ფურცლების შრიალი,

0:03:48.958,0:03:51.493
გვერდით ოთახში,[br]ჩემი ქმრის ფეხშველა სიარული,

0:03:51.737,0:03:55.401
მტანჯველ ტკივილს იწვევდა.

0:03:55.832,0:03:59.005
მომდევნო ორი წელი,[br]ძირითადად საწოლში გავატარე.

0:03:59.235,0:04:02.365
რატომ შეცდა ჩემი ექიმი ასე უხეშად?

0:04:02.939,0:04:05.120
მეგონა იშვიათი დაავადება მქონდა,

0:04:05.144,0:04:07.133
რაღაც, რასაც ექიმები არასდროს შეხვედრიან.

0:04:07.176,0:04:09.121
შემდეგ ინტერნეტში შევედი

0:04:09.145,0:04:11.523
და მსოფლიოში ათასობით ადამიანი აღმოვაჩინე,

0:04:11.660,0:04:13.997
რომელსაც ასეთივე სიმპტომები ჰქონდა.

0:04:13.997,0:04:15.927
ასეთივე იზოლაციაში იყვნენ

0:04:15.927,0:04:17.534
და ასევე არ სჯეროდათ მათი.

0:04:17.534,0:04:19.297
ზოგიერთს მუშაობა ჯერ კიდევ შეეძლო,

0:04:19.297,0:04:22.596
მაგრამ საღამოებისა და შაბათ-კვირის[br]საწოლში გატარება უწევდა,

0:04:22.596,0:04:25.047
იმისთვის რომ ორშაბათს[br]სამსახურში წასვლა შეძლებოდა.

0:04:25.047,0:04:26.916
მეორეს მხარივ,

0:04:26.916,0:04:28.488
ზოგი ისე ავად იყო,

0:04:28.488,0:04:31.350
რომ ცხოვრება სრულ სიბნელეში უწევდა,

0:04:31.350,0:04:33.196
ადამიანის ხმას

0:04:33.196,0:04:36.915
და ახლობლების შეხებასაც კი ვერ უძლებდნენ.

0:04:37.469,0:04:41.471
მიალგიური ენცეფალომიელიტის (მ.ე.)[br]დიაგნოზი დამისვეს.

0:04:42.554,0:04:46.006
ალბათ "ქრონიკული დაღლილობის[br]სინდრომის" სახელით გსმენიათ.

0:04:46.987,0:04:50.178
ეს სახელი ნიშნავს,[br]რომ ათწლეულების განმავლობაში,

0:04:50.178,0:04:51.178
ეს გამოსახულება,

0:04:51.178,0:04:52.985
ამ დაავადების სახეს წარმოადგენდა,

0:04:52.985,0:04:56.260
რომელიც სინამდვილეში[br]ასეთი სერიოზული რამეა.

0:04:56.768,0:04:58.992
ძირითადი, ყველასთვის[br]დამახასიათებელი სიმპტომია,

0:04:59.016,0:05:02.768
რომ ყველა ჩვენი ძალისხმევა,[br]ფიზიკურიც და გონებრივიც

0:05:02.856,0:05:05.799
ძალიან ძვირად გვიჯდება.

0:05:05.807,0:05:09.255
თუ ჩემი ქმარი სარბენად წავა,[br]მასი ტკივილი რამდენიმე დღე გრძელდება.

0:05:09.255,0:05:13.275
თუ მე ვეცდები ნახევარი კორპუსი გავიარო,[br]შეიძლება ერთი კვირა ლოგინად ჩავვარდე.

0:05:13.323,0:05:16.218
იდეალური ინდივიდუალური ციხეა.

0:05:16.261,0:05:19.009
ვიცნობ ბალეტის მოცეკვავეებს,[br]რომლებიც ვერ ცეკვავენ.

0:05:19.033,0:05:21.206
ბუღალტრებს, რომლებიც ვერ ანგარიშობენ.

0:05:21.311,0:05:24.311
სამედიცინოს სტუდენტები,[br]რომლებიც ვერ გახდნენ ექიმები.

0:05:24.468,0:05:26.829
მნიშვნელობა არ აქვს ერთ დროს იყავით,

0:05:27.056,0:05:29.446
თქვენ ამას ვეღარ აკეთებთ.

0:05:29.475,0:05:31.365
ოთხი წელი გავიდა

0:05:31.389,0:05:33.985
და ამ დროის მანძილზე[br]ისე კარგად არასდროს ვყოფილვარ,

0:05:34.009,0:05:37.485
როგორც იმ წუთამდე, სანამ[br]ჩემი ნევროლოგიდან მოსული სახლში შემოვედი.

0:05:37.973,0:05:41.878
ცნობილია, რომ მსოფლიოში[br]დაახლოებით 15-დან - 30 მილიონამდე ადამიანს

0:05:41.902,0:05:43.576
ეს დაავადება აწუხებს.

0:05:43.604,0:05:47.017
შეერთებულ შტატებში, საიდანაც ვარ,[br]სადღაც 1 მილიონია ასეთი.

0:05:47.017,0:05:50.963
ეს დაახლოებით ორჯერ აღემატება[br]გაფანტული სკლეროზის რაოდენობას.

0:05:51.797,0:05:54.310
გულის უკმარისობით დაავადებული პაციენტები

0:05:54.310,0:05:57.310
ფიზიკურად ათწლეულები ფუნქციონირებენ.

0:05:57.310,0:06:00.938
ჩვენი 25%-ს კი ლოგინადაა ჩავარდნილი,[br]ან გარეთ ვერ გადის.

0:06:00.938,0:06:04.908
75- 85%-ს კი ნახევარ განაკვეთზე [br]მუშაობაც კი არ შეუძლია.

0:06:05.385,0:06:08.089
მიუხედავად ამისა,[br]ექიმები არ გვმკურნალობენ

0:06:08.089,0:06:11.102
და მეცნიერება კი არ გვიკვლევს.

0:06:11.116,0:06:14.544
როგორ მოხდა, რომ ასეთი გავრცელებული [br]და დამანგრეველი დაავადება,

0:06:15.325,0:06:18.180
მივიწყებული იქნა მედიცინის მიერ?

0:06:18.704,0:06:21.788
როდესაც ჩემმა ექიმმა ქცევითი[br]დარღვევის დიაგნოზი დამისვა,

0:06:21.812,0:06:24.500
მან ქალთა სხეულის შესახებ [br]შეხედულებები მოიხო,

0:06:24.524,0:06:26.674
რომელებიც 2 500 წელზე მეტია არსებობს.

0:06:27.215,0:06:28.948
რომაელი ექიმი, გალენი ფიქრობდა,

0:06:28.972,0:06:31.943
რომ ისტერია სქესობრივი კავშირის[br]ნაკლებობით იყო გამოწვეული,

0:06:31.967,0:06:35.002
განსაკუთრებით კი, ვნებიან ქალებში.

0:06:35.125,0:06:37.889
ბერძნები მიიჩნევდნენ,[br]რომ საშვილოსნო შრებოდა

0:06:37.913,0:06:40.340
და სხეულის გარშემო[br]სინესტის საძებრად დაბოდიალებდა,

0:06:40.364,0:06:42.260
რითიც შინაგან ორგანოებს აწვებოდა...

0:06:42.284,0:06:44.398
დიახ...

0:06:44.648,0:06:47.343
რაც იწვევდა სიმპტომებს,[br]მოზღვავებული ემოციებით დაწყებული,

0:06:47.367,0:06:50.232
თავბრუსხვევასა[br]და პარალიზებით დამთავრებული.

0:06:50.715,0:06:54.699
მკურნალობა ქორწინებასა და დედობაში იყო.

0:06:54.798,0:06:59.242
ეს იდეები, რამდენიმე ათასწლეულის მანძილზე[br]თითქმის უცვლელი იყო,

0:06:59.242,0:07:02.944
1880-იანებამდე, როცა ნევროლოგებმა [br]ისტერიის თეორიის გათანამედროვება სცადეს.

0:07:02.944,0:07:04.691
ზოგმუნდ ფროიდმა ჩამოაყალიბა თეორია,

0:07:04.691,0:07:07.877
რომლის მიხედვითაც, არაცნობიერს შეეძლო[br]ფიზიკური სიმპტომები წარმოექმნა

0:07:07.877,0:07:10.346
ისეთ მოგონებებსა და ემოციებთან [br]გასამკლებლებლად,

0:07:10.346,0:07:12.836
რომლებიც ცნობიერისათვის[br]მეტისმეტად მტკივნეული იყო.

0:07:12.836,0:07:15.514
ამ გზით ემოციები[br]ფიზიკურ სიმპტომებად გარდაიქმნებოდა.

0:07:16.510,0:07:19.656
ეს ნიშნავდა, რომ კაცებსაც შეიძლება[br]ისტერია დამართნოდათ.

0:07:19.680,0:07:23.458
თუმცა, რა თქმა უნდა,[br]ქალები უფრო მოწყვლადები იყვნენ.

0:07:23.458,0:07:27.065
როდესაც ჩემი დაავადების[br]ისტორიის შესწავლა დავიწყე,

0:07:27.089,0:07:30.964
გავოცდი როცა აღმოვაჩინე,[br]თუ რამდენად ღრმადაა ეს იდეები გამჯდარი.

0:07:31.011,0:07:32.011
1934 წელს,

0:07:32.011,0:07:34.507
ლოს-ანჯელესის რეგიონის მთავარი[br]საავადმყოფოს

0:07:34.507,0:07:38.556
198 ექიმი, ექთანი და პერსონალი[br]სერიოზულად ავად გახდა.

0:07:38.586,0:07:42.996
მათ ჰქონდათ კუნთების სისუსტე, კისრისა[br]და ზურგის გაშეშება და სიცხე.

0:07:43.020,0:07:47.040
ყველა ის სიმპტომი, რაც მე მქონდა[br]პირველი დიაგნოსტირებისას.

0:07:47.040,0:07:50.087
ექიმებმა იფიქრეს, რომ ეს[br]პოლიომელიტის ახალი ფორმა იყო.

0:07:50.137,0:07:51.273
მას შემდეგ, მსოფლიოში

0:07:51.273,0:07:54.273
70 -ზე მეტი ასეთი პოსტ-ინფექციური [br]დაავადებები მსგავსი

0:07:54.273,0:07:57.361
გამოვლინებაა დოკუმენტირებული,

0:07:57.419,0:08:01.372
ყველა ამ შემთხვევამ[br]ქალებზე არაპროპორციულად მეტად იმოქმედა.

0:08:01.482,0:08:05.409
როცა ექიმებმა დაავადების [br]გამომწვევ მიზეზს ვერ მიაგნეს,

0:08:05.433,0:08:08.572
იფიქრეს, რომ ეს მასობრივი ისტერია იყო.

0:08:09.115,0:08:13.237
რატომ იყო ეს იდეა ასეთი მდგრადი?

0:08:13.237,0:08:15.463
ვფიქრობ ამას სექსიზმთან [br]უნდა ჰქონდეს კავშირი,

0:08:15.463,0:08:18.828
თუმცა ასევე ვფიქრობ, რომ ექიმებს [br]გულწრფელად უნდათ კიდეც დაგვეხმარონ.

0:08:18.852,0:08:20.622
უნდათ, რომ პასუხები იცოდნენ.

0:08:20.646,0:08:25.537
და ეს აიძულებს მათ უმკურნალონ ისეთ რამეს,[br]რაც სხვა შემთხვევაში არ იკურნება.

0:08:25.561,0:08:28.366
ახსნან დაავადება,[br]რომელსაც ახსნა არ გააჩნია.

0:08:29.079,0:08:32.271
პრობლემა ისაა,[br]რომ ამას ზიანის მოყენება შეუძლია.

0:08:32.382,0:08:35.978
1950-იან წლებში, ფსიქიატრმა ელიოტ სლატერმა

0:08:36.002,0:08:40.186
85 პაციენტი გამოიკვლია,[br]რომელთაც ისტერიის დიაგნოზი დაუსვეს.

0:08:40.766,0:08:44.763
9 წლის შემდეგ,12 მათგანი გარდაცივალა, [br]30 კი, უნარშეზღუდული გახდა.

0:08:44.787,0:08:47.780
ბევრ მათგანს შესაბამისი[br]დიაგნოზი არ ჰქონდა დასმული, როგორიცაა:

0:08:47.780,0:08:51.100
გაფანტული სკლეროზი,[br]ეპილეფსია, ტვინის სიმსივნე.

0:08:51.259,0:08:54.984
1980 წელს ისტერიას ოფიციალურად [br]"ქცევითი დარღვევა" დაერქვა.

0:08:55.563,0:08:58.887
როდესაც ჩემმა ნევროლოგმა[br]ეს დიაგნოზი 2012 წელს დამისვა,

0:08:58.911,0:09:01.528
ის ფროიდს სიტყვა-სიტყვით [br]ახმოვანებდა.

0:09:01.677,0:09:03.947
დღესაც კი,

0:09:03.947,0:09:08.107
ქალებს 2-დან 10-მდე[br]მეტჯერ უსვამენ ამ დიაგნოზს.

0:09:08.947,0:09:12.486
ისტერიის და ფსიქოგენური დაავადებების[br]თეორიის პრობლემა ისაა,

0:09:12.510,0:09:14.914
რომ მისი დამტკიცება შეუძლებელია.

0:09:14.914,0:09:17.973
ის განმარტებიდანვე[br]მტკიცებულების არ არსებობას ნიშნავს

0:09:18.092,0:09:19.567
და მ.ე.-ს შემთხვევაში,

0:09:19.591,0:09:23.596
ფსიქოლოგიურმა ახსნებმა[br]ბიოლოგიური გამოკვლევები შეაფერხა.

0:09:23.620,0:09:27.319
მსოფლიოში მ.ე. ერთ-ერთი ყველაზე [br]ნაკლებად დაფინანსებული დაავადებაა.

0:09:27.321,0:09:34.263
აშშ-ში ყოველწლიურად დაახლოებით 2 500$ [br]ვხარჯავთ თითოეულ შიდსიან პაციენტზე,

0:09:34.809,0:09:37.819
250$-ს თითოეულ გაფანტული [br]სკლეროზის მქონე პაციენტზე

0:09:38.100,0:09:41.597
და მხოლოდ 5$-ს თითოეულ მ.ე. პაციენტზე.

0:09:42.125,0:09:44.206
ეს არ იყო ერთი შემთხვევა.

0:09:44.230,0:09:46.214
ჩემი შემთხვევა უიღბლობა არ ყოფილა.

0:09:46.494,0:09:49.585
ჩემი დაავადების მიმართ უცოდინრობა[br]არჩევანი იყო:

0:09:49.609,0:09:54.853
იმ ინსტიტუციების არჩევანი,[br]რომლებსაც ჩვენი დაცვა ევალებათ.

0:09:54.925,0:09:58.030
არ ვიცით მ.ე. ზოგჯერ მთელს ოჯახებს[br]რატომ ემართებათ.

0:09:58.030,0:10:00.895
რატომ გემართებათ ის,[br]თითქმის ნებისმიერი ინფექციის შემდეგ.

0:10:00.919,0:10:04.872
ენტეროვირუსიდან დაწყებული[br]ეპშტეინ-ბარის და Q ვირუსით დამთავრებული.

0:10:05.123,0:10:08.683
ან რატომ ავადდებიან 2-ჯერ,[br]3-ჯერ უფრო მეტად ქალები.

0:10:08.738,0:10:11.927
ეს ბევრად უფრო დიდი პრობლემაა,[br]ვიდრე მხოლოდ ჩემი ავადმყოფობა.

0:10:11.936,0:10:13.539
როცა პირველად ავად გავხდი,

0:10:13.563,0:10:15.721
ძველი მეგობრები დამიკავშირდნენ.

0:10:15.810,0:10:19.509
მალევე იმ ქალების ჯგუფში ამოვყავი თავი,[br]რომლებიც 30 წელს მიღწეულები იყვნენ

0:10:19.509,0:10:21.382
და რომელთა სხეულებიც იშლებოდა.

0:10:21.382,0:10:24.321
გასაოცარი ის იყო, თუ რამდენი[br]ძალისხმევა გვჭირდებოდა იმისთვის,

0:10:24.321,0:10:26.129
რომ ვინმეს სერიოზულად აღვექვით.

0:10:26.129,0:10:28.795
ერთი ქალის შესახებ გავიგე,[br]რომელსაც სკელეროდერმია ჰქონდა,

0:10:28.795,0:10:30.899
შემაერთებელი ქსოვილის[br]ავტოიმუნური დაავადება.

0:10:30.919,0:10:33.833
წლების განმავლობაში ეუბნებოდნენ,[br]რომ ეს მხოლოდ მის თავში იყო,

0:10:33.833,0:10:35.929
დაავადების დაწყებიდან დაგნოზის დასმამდე.

0:10:35.953,0:10:38.380
მისი საყლაპავი იმდენად დაზიანდა,

0:10:38.404,0:10:40.649
რომ ის ვეღარასოდეს შეძლებს ჭამას.

0:10:40.673,0:10:43.295
კიდევ ერთი ქალი საშვილოსნოს კიბოთი,

0:10:43.376,0:10:47.234
რომელსაც წლების განმავლობაში ეუბნებოდნენ,[br]რომ უბრალოდ ადრეული მენოპაუზა ჰქონდა.

0:10:47.234,0:10:48.756
კოლეჯის მეგობარი,

0:10:48.780,0:10:52.675
რომლის ტვინის კიბოს, წლების განმავლობაში [br]შფოთვით აშლილობად თვლიდნენ.

0:10:54.172,0:10:56.825
აი, რატომ მაღელვებს ეს:

0:10:56.825,0:11:00.756
1950-იანი წლებიდან მოყოლებული მრავალი[br]ავტოიმუნური დაავადების მაჩვენებლები

0:11:00.756,0:11:02.843
გაორმაგებიდ და გასსამაგდა.

0:11:02.843,0:11:04.372
იმ პაციენტების 45%,

0:11:04.372,0:11:07.686
რომლებსაც საბოლოოდ[br]ავტოიმუნური დაავადების დიაგნოზი დაუსვეს,

0:11:07.686,0:11:10.748
თავდაპირველად უთხრეს,[br]რომ ჰიპოხონდრიები იყვნენ.

0:11:10.783,0:11:13.933
როგორც ძველად ისტერიისას,[br]ახლაც ეს სქესთანაა დაკავშირებული

0:11:13.957,0:11:16.963
და იმასთან, თუ ვისი მონაყოლის გვჯერა.

0:11:16.974,0:11:20.625
ავტოიმუნური პაციენტების 75% ქალები არიან.

0:11:20.649,0:11:23.828
ზოგიერთ დაავადებებში[br]მათი რაოდენობა 90 %-მდეა.

0:11:24.256,0:11:27.933
მიუხედავად იმისა, რომ ეს დაავადებები[br]ქალებზე არაპროპორციულად მოქმედებს,

0:11:27.957,0:11:29.919
ეს ქალური დაავადებები არაა.

0:11:29.919,0:11:33.321
მ.ე. ბავშვებს და [br]მილიონობით კაცსაც ემართება.

0:11:33.345,0:11:35.130
როგორც ერთმა პაციენტმა მითხრა,

0:11:35.154,0:11:36.912
ყველა მხრიდან პრობლემაა.

0:11:36.912,0:11:40.294
თუ ქალი ხარ გეუბნებიან,[br]რომ სიმპტომებს აზვიადებ.

0:11:40.318,0:11:43.916
თუ კაცი ხარ გეუბნებიან,[br]რომ ძლიერი უნდა იყო.

0:11:44.676,0:11:48.825
კაცებისთვის დიაგნოზის დასმა,[br]შეიძლება უფრო რთული იყოს.

0:11:57.419,0:12:00.714
ჩემი ტვინი აღარაა ის რაც იყო.

0:12:03.120,0:12:13.350
(აპლოდისმენტები ჟესტურ ენაზე)

0:12:13.914,0:12:16.261
ამ ყველაფრის ნათელი მხარე ისაა,

0:12:16.645,0:12:19.544
რომ მიუხედავად ყველაფრისა,[br]ჯერ კიდევ მაქვს იმედი.

0:12:19.903,0:12:23.803
იმდენი დაავადებებია, რომლებსაც ერთ დროს[br]ფსიქოლოგიურად თვლიდნენ,

0:12:23.827,0:12:27.227
სანამ მეცნიერებამ მათი ბიოლოგიური[br]მექანიზმები აღმოაჩინა.

0:12:27.227,0:12:30.837
ეპილეფსიის მქონე პაციენტებს[br]იძულებით ფსიქიატრიულში ათავსებდნენ,

0:12:30.837,0:12:32.473
სანამ ელექტროენცოფალოგრამით

0:12:32.473,0:12:35.299
ტვინში პათოლოგიური ელექტრული[br]აქტივობის გაზომვა არ შევძელით

0:12:35.389,0:12:39.105
გაფანტული სკლეროზის დროს შეცდომით[br]ისტერიული დამბლის დიაგნოზს სვამდნენ.

0:12:39.105,0:12:42.118
სანამ CAT სკანირებამ და მაგნეტურ- [br]რეზონანსულმა გამოსახულებამ,

0:12:42.118,0:12:43.571
ტვინის დაზიანება აღმოაჩინეს.

0:12:43.571,0:12:45.045
სულ წოტა ხნის წინ გვეგონა,

0:12:45.055,0:12:48.150
რომ მუცლის წყლულს სტრესი იწვევდა,

0:12:48.150,0:12:52.572
სანამ აღმოვაჩნეთ,[br]რომ ჰელიკობაქტერია პილორი იყო მიზეზი.

0:12:52.801,0:12:57.763
მ.ე.-ს არასდროს მიუღია მეცნიერებისგან,[br]იმდენი ყურადღება რამდენიც სხვა დაავადებებს

0:12:57.763,0:12:59.797
მაგრამ ცვლილება დაწყებულია.

0:12:59.797,0:13:03.971
გერმანიაში მეცნიერები ავტოიმუნირი [br]დარღვევის მტკიცებულების ძიებას იწყებენ,

0:13:03.971,0:13:06.424
იაპონიაში კი ტვინის ანთების.

0:13:06.424,0:13:09.596
აშშ-ში სტანფორდის[br]უნივერსიტეტის მეცნიერები,

0:13:09.596,0:13:12.716
ენერგეტიკული მეტაბოლიზმის[br]ისეთ პათოლოგიებს ეძებენ.

0:13:12.716,0:13:15.836
რომლებიც ნორმიდან 16 სტანდარტულ[br]გადახრას წარმოადგენენ.

0:13:16.206,0:13:20.630
ნორვეგიაში კიბოს იმ წამლის[br]კლინიკური კვლევის მესამე ფაზაზე არიან,

0:13:20.630,0:13:25.501
რომელიც ზოგიერთ პაციენტში[br]სრულ რემისიას იწვევს.

0:13:25.501,0:13:30.035
ის რაც იმედს მაძლევს,[br]არის ასევე პაციენტების გამძლეობა.

0:13:31.485,0:13:36.238
ინტერნეტში თავი ერთად მოვიყარეთ[br]და ჩვენი ისტორიები ერთმანეთს გავუზიარეთ.

0:13:37.357,0:13:40.557
შევისწავლეთ რა კვლევებიც არსებობდა

0:13:40.557,0:13:43.557
და ჩვენ თავზე გამოვცადეთ.

0:13:43.557,0:13:45.104
ჩვენი თავის მეცნიერები და ექიმები გავხდით,

0:13:45.104,0:13:48.104
რადგან სხვა გზა არ გვქონდა.

0:13:48.104,0:13:52.448
ასე ნელ-ნელა 5% აქ, 5% იქ,

0:13:52.448,0:13:54.305
სანამ საბოლოოდ, ერთ მშვენიერ დღეს

0:13:54.305,0:13:57.305
სახლიდან გასვლა შევძელი.

0:13:57.305,0:13:59.911
ისევ მიწევდა სულელური[br]გადაწყვეტილებების მიღება:

0:14:00.291,0:14:04.098
ბაღში 15 წუთი ვმჯდარიყავი,[br]თუ თავი დამებანა?

0:14:04.478,0:14:07.974
მაგრამ იმედი მომეცა,[br]რომ შეიძლება განვკურნებულიყავი.

0:14:07.974,0:14:09.987
ავადმყოფი სხეული მქონდა, სულ ეს იყო.

0:14:10.360,0:14:15.182
და სწორი დახმარებით შეიძლება [br]ერთ დღეს უკეთ გავხდე.

0:14:15.182,0:14:18.453
შევიკრიბეთ პაციენტები მთელი მსოფლიოდან

0:14:19.187,0:14:22.003
და ბრძოლა დავიწყეთ.

0:14:22.003,0:14:24.840
ჩვენი სიცარიელე[br]რაღაც მშვენიერებით შევავსეთ,

0:14:24.840,0:14:27.840
მაგრამ ეს საკმარისი არაა.

0:14:27.840,0:14:32.102
ჯერ კიდევ არ ვიცი სირბილს[br]თუ შევძლებ კიდევ ოდესმე,

0:14:32.490,0:14:34.347
ან ნებისმიერ შორ მანძილზე სიარულს,

0:14:34.347,0:14:38.864
ან რაიმე აქტიური მოძრაობების შესრულებას,[br]რომლებსაც ახლა მხოლოდ სიზმრებში ვახერხებ.

0:14:38.864,0:14:42.193
თუმცა ძალიან კმაყოფილი ვარ[br]ამხელა შედეგებით.

0:14:42.983,0:14:44.483
პრიგრესი ნელია,

0:14:44.483,0:14:46.486
ხან უკეთესობაა,

0:14:46.486,0:14:49.106
ხან უარესობა,

0:14:49.106,0:14:52.772
მაგრამ დღითიდღე ცოტათი უკეთ ვხდები.

0:14:54.162,0:14:57.823
მახსენდება როგორი იყო,[br]როდესაც საძინებელში გამოკეტილი ვიყავი,

0:14:58.783,0:15:02.248
როდესაც თვეები იყო გასული,[br]რაც მზე აღარ მენახა.

0:15:03.255,0:15:06.029
ვფიქრობდი, იქვე მოვკვდებოდი,

0:15:06.029,0:15:09.029
მაგრამ დღეს აქ ვარ,

0:15:09.029,0:15:12.468
თქვენთან ერთად

0:15:12.468,0:15:15.808
და ეს სასწაულია.

0:15:15.808,0:15:19.929
არ ვიცი რა მოხდებოდა,[br]ასეთი იღბლიანი რომ არ ვყოფილიყავი,

0:15:19.929,0:15:22.580
ავად ინტერნეტის არსებობამდე[br]რომ გავმხდარიყავი

0:15:22.580,0:15:25.499
და ჩემი თემი რომ არ მეპოვა.

0:15:25.499,0:15:28.499
ალბათ თავს მოვიკლავდი,

0:15:28.499,0:15:31.697
ისევე როგორც ბევრმა სხვამ ქნა.

0:15:32.352,0:15:35.569
რამდენი სიცოცხლის გადარჩენა შეგვეძლო[br]ათწლეულების წინ,

0:15:35.569,0:15:38.313
სწორი კითხვები რომ დაგვესვა?

0:15:38.313,0:15:41.626
დღეს რამდენი სიცოცხლე[br]შეგვიძლია გადავარჩინოთ,

0:15:41.626,0:15:45.133
თუ გადავწყვეტთ[br]რომ მუშაობას მართლაც შევუდგეთ.

0:15:45.316,0:15:49.278
თუნდაც ჩემი დაავადების ნამდვილი [br]მიზეზი აღმოვაჩინოთ,

0:15:49.278,0:15:52.040
თუ არ შევცვლით[br]ჩვენს ინსტიტუციებს და კულტურას,

0:15:52.130,0:15:55.020
იგივეს სხვა დაავადებებთან[br]მიმართებაში გავიმეორფებთ.

0:15:55.720,0:15:57.892
ამ დაავადებით ცხოვრებამ მასწავლა,

0:15:58.042,0:16:00.966
რომ მეცნიერება და მედიცინა[br]მთლიანად ადამიანური ძალისხმევაა.

0:16:00.966,0:16:02.894
ექიმები, მეცნიერები და პოლიტიკოსები

0:16:02.934,0:16:06.574
არ არიან დაზღვეულები იმ სტერეოტიპებისგან,

0:16:06.701,0:16:09.588
რომელიც ჩვენ ყველას გვაქვს.

0:16:11.258,0:16:14.697
უფრო ნიუანსურად უნდა ვიფიქროთ[br]ქალების ჯანმრთელობაზე.

0:16:15.497,0:16:18.669
ჩვენი იმუნირი სისტემები ისეთივე [br]ბრძოლის ველია თანასწორობისთვის,

0:16:18.809,0:16:21.091
როგორც დანარჩენი სხეული.

0:16:21.107,0:16:23.779
უნდა მოვისმინოთ პაციენტების მონაყოლი

0:16:23.779,0:16:26.909
და უნდა შეგვძელოს ვთქვათ: "არ ვიცი".

0:16:27.759,0:16:30.263
"არ ვიცი" მშვენიერი რამაა.

0:16:30.421,0:16:33.863
"არ ვიციდან" იწყება აღმოჩენები

0:16:35.323,0:16:37.305
და თუ ჩვენ ამის გაკეთებას შევძლებთ,

0:16:37.305,0:16:40.127
თუ თვალუწვდენელ შეუცნობელ სივრცეს[br]სწორად მივუდგებით,

0:16:40.127,0:16:43.072
მაშინ მასთან შეხვედრისას[br]გაურკვევლობის შიში,

0:16:43.199,0:16:47.091
შეიძლება განცვიფრებით შეგვეცვალოს.

0:16:47.478,0:16:50.478
მადლობა.

0:16:51.297,0:16:54.758
მადლობა.