1
00:00:00,802 --> 00:00:02,563
Benim adım Shari Davis

2
00:00:02,587 --> 00:00:03,874
ve dürüst olmak gerekirse

3
00:00:03,898 --> 00:00:05,898
ben iyileşen bir devlet memuruyum.

4
00:00:06,722 --> 00:00:10,594
Ve bunu devlette çalışan 
ve sistem değiştiren

5
00:00:10,618 --> 00:00:12,474
insanlara seslenerek söylüyorum.

6
00:00:12,498 --> 00:00:13,839
Bu zor bir şey.

7
00:00:13,863 --> 00:00:15,609
Sizi yalnızlaştırabiliyor.

8
00:00:15,633 --> 00:00:18,233
İşler imkânsız hissettirebiliyor.

9
00:00:18,971 --> 00:00:21,796
Ama devlet, meydana çıkan insanlardır.

10
00:00:22,614 --> 00:00:25,498
Gerçekten, devlet meydana çıkabilen

11
00:00:25,522 --> 00:00:29,085
ve kendini kamu hizmetinin vadettiklerine
adayabilen insanlardır:

12
00:00:29,109 --> 00:00:30,839
halka hizmet,

13
00:00:30,863 --> 00:00:32,237
demokrasi

14
00:00:32,261 --> 00:00:35,847
ve halkın karşılaştığı problemleri çözmek.

15
00:00:36,839 --> 00:00:38,197
On yedi yıl önce,

16
00:00:38,221 --> 00:00:42,233
ilk defa bir çalışan olarak
belediye binasında yürüdüm

17
00:00:42,820 --> 00:00:45,002
ve o yürüyüş bana bir şey gösterdi.

18
00:00:45,780 --> 00:00:47,598
Ben bir tek boynuzlu attım.

19
00:00:47,622 --> 00:00:50,109
Orada çalışan ve benim gibi görünen

20
00:00:50,133 --> 00:00:51,482
pek insan yoktu.

21
00:00:51,871 --> 00:00:55,899
Yine de kendini, yüzyıllardır süren 
ve pek çok insanı görmezden gelen,

22
00:00:55,923 --> 00:00:59,387
bazılarını da geride bırakan 
sistemik eşitsizlikle uğraşmaya adamış

23
00:00:59,387 --> 00:01:01,011
insanlar vardı.

24
00:01:01,011 --> 00:01:02,998
Vaat olan bir yerde,

25
00:01:03,022 --> 00:01:04,910
büyük bir sorun da vardı.

26
00:01:04,934 --> 00:01:08,004
Yani, demokrasinin orijinal hâlinin

27
00:01:08,004 --> 00:01:09,720
tehlikeli bir kusuru vardı.

28
00:01:10,188 --> 00:01:15,250
Sadece zengin beyaz erkeklerin gelişmesi
için fırsat veriyordu.

29
00:01:15,250 --> 00:01:19,091
Akıllı, zengin ve beyaz bir erkekseniz

30
00:01:19,115 --> 00:01:22,480
bunun neden bir sorun olduğunu
anlıyorsunuzdur.

31
00:01:22,504 --> 00:01:25,845
Çok fazla yetenek oyundan atıldı.

32
00:01:26,201 --> 00:01:29,788
Manevi hayallerimiz soldu.

33
00:01:29,812 --> 00:01:33,760
En yüksek devlet dairelerimiz
yolsuzlukla istila edilmiş.

34
00:01:33,784 --> 00:01:38,122
Bir tür duyarsız sona gelişin eşiğindeyiz

35
00:01:38,146 --> 00:01:40,939
ve bu normal değil.

36
00:01:40,963 --> 00:01:43,448
İnsanlar istedikleri gibi
içeri girebilsin diye

37
00:01:43,472 --> 00:01:45,678
okulların ve binaların kapılarını

38
00:01:45,678 --> 00:01:47,800
genişçe açmalıyız.

39
00:01:48,158 --> 00:01:52,929
Bizi felakete sürükleyen bu eski
hiyerarşik süreçlerden kurtulmalı

40
00:01:53,174 --> 00:01:54,682
ve yeniden başlamalıyız,

41
00:01:54,706 --> 00:01:57,060
masada yeni yüzlerle,

42
00:01:57,084 --> 00:01:59,115
karışımda yeni seslerle

43
00:01:59,139 --> 00:02:03,607
ve bu yolun her adımında
yeni bakış açılarına yer vermeliyiz.

44
00:02:03,631 --> 00:02:06,108
Yapılması gereken bu olduğu için değil,

45
00:02:06,132 --> 00:02:07,647
aslında öyle olsa da,

46
00:02:07,671 --> 00:02:12,005
ama bu bizim hep beraber başarmamız
için tek yol olduğu için.

47
00:02:12,355 --> 00:02:14,355
Ve en iyi haber,

48
00:02:14,934 --> 00:02:16,568
Bunu nasıl yapacağımızı biliyorum.

49
00:02:16,568 --> 00:02:19,164
Cevap --

50
00:02:19,188 --> 00:02:21,482
katılımcı bütçelendirme.

51
00:02:21,839 --> 00:02:23,085
Doğru duydunuz

52
00:02:23,109 --> 00:02:27,346
Katılımcı bütçelendirme
ya da İngilizce kısaltılmışı "PB."

53
00:02:27,370 --> 00:02:31,163
PB, halk ve devleti, somut önerileri
tasarlamak ve geliştirmek için

54
00:02:31,187 --> 00:02:34,687
ve halkın gerçek problemlerini çözen
projeleri oylamak için

55
00:02:34,711 --> 00:02:38,826
bir araya getiren bir işlem.

56
00:02:39,263 --> 00:02:42,334
İnsanların kamu bütçesi dediğimde

57
00:02:42,358 --> 00:02:44,755
kalkıp dans etmediklerini fark ediyorum.

58
00:02:45,096 --> 00:02:47,458
Ama katılımcı bütçeleme,

59
00:02:47,482 --> 00:02:51,918
aslında, kolektif ve köklü bir
hayal gücü ile alakalı.

60
00:02:52,474 --> 00:02:55,134
Herkesin PB'de bir rolü var

61
00:02:55,158 --> 00:02:56,441
ve bu işe yarıyor

62
00:02:56,465 --> 00:03:00,998
çünkü halkın gerçek sorunlara 
gerçek çözümler üretmesine

63
00:03:01,022 --> 00:03:02,514
imkân sağlıyor.

64
00:03:02,538 --> 00:03:07,018
Ve devletin vaadi için altyapı sağlıyor.

65
00:03:07,042 --> 00:03:08,193
Dürüst olmak gerekirse

66
00:03:08,217 --> 00:03:12,740
demokrasinin işe yaradığını
ilk kez böyle gördüm.

67
00:03:13,177 --> 00:03:15,420
Dün gibi hatırlıyorum.

68
00:03:15,444 --> 00:03:17,849
2014'te Boston, Massachusetts'teydi

69
00:03:17,873 --> 00:03:19,676
ve belediye başkanı Manino

70
00:03:19,700 --> 00:03:23,225
benden bir milyon dolar sermaye ile

71
00:03:23,249 --> 00:03:25,923
ülkenin ilk genç odaklı
PB girişimini başlatmamı istedi.

72
00:03:26,312 --> 00:03:31,112
Satır öğeleriyle ve sınırlarla
ya da formüller ve tablolarla başlamadık.

73
00:03:31,149 --> 00:03:32,712
İnsanlarla başladık.

74
00:03:33,149 --> 00:03:36,702
Herkesin dinlendiğinden
emin olmak istedik.

75
00:03:36,726 --> 00:03:39,536
Bu yüzden, tarihi ve geleneksel olarak
dışlanmış bölgelerden

76
00:03:39,536 --> 00:03:41,734
genç insanlar getirdik,

77
00:03:41,758 --> 00:03:43,815
queer topluluğu üyeleri

78
00:03:43,839 --> 00:03:46,125
ve daha önce hapsedilmiş olan gençler

79
00:03:46,125 --> 00:03:50,320
ve beraber, çoğu zaman pizza
ve şekersiz bir içecekle

80
00:03:50,344 --> 00:03:52,915
Boston'u nasıl
iyileştirebileceğimizi konuştuk.

81
00:03:52,939 --> 00:03:57,066
Ve "Gençlik Değişimi Başlatıyor"
dediğimiz bir süreç tasarladık.

82
00:03:57,090 --> 00:03:59,349
Genç insanların başarılı olmaları için

83
00:03:59,373 --> 00:04:02,333
gerekli bilgilere ulaşabildiği

84
00:04:02,357 --> 00:04:04,404
bir Boston hayal ettik.

85
00:04:04,428 --> 00:04:07,902
Topluluklarında güvende hissedebildikleri

86
00:04:07,926 --> 00:04:12,791
ve halka açık alanları gerçek yaşam
merkezlerine çevirebilecekleri,

87
00:04:12,815 --> 00:04:14,033
herkes için bir Boston.

88
00:04:14,339 --> 00:04:16,299
Tam olarak bunu yaptılar.

89
00:04:16,323 --> 00:04:18,944
İlk yılda gençler,

90
00:04:18,944 --> 00:04:22,811
Boston devlet liseleri öğrencilerinin

91
00:04:22,815 --> 00:04:25,772
teknoloji erişimini artırmak için
90.000 dolar ayırdı.

92
00:04:25,796 --> 00:04:29,280
Öğrenciler hem sınıfta hem de dışarda
başarılı olabilsinler diye,

93
00:04:29,304 --> 00:04:33,567
Boston devlet liselerine 
dizüstü bilgisayarlar yollandı.

94
00:04:33,928 --> 00:04:37,325
Kamusal alanları, gerçek ve mecazi 
anlamda aydınlatan

95
00:04:37,349 --> 00:04:41,807
sanat duvarları yaratmak için 
60.000 dolar ayırdılar.

96
00:04:42,220 --> 00:04:44,529
Ama daha önemli bir probleme yöneldiler.

97
00:04:44,553 --> 00:04:48,799
Genç insanlar duvarlara
sanat yaptıkları için

98
00:04:48,823 --> 00:04:52,125
suçlu oldular
ve adalet sistemine sokuldular.

99
00:04:52,149 --> 00:04:55,947
Bu yüzden, bu onlara sanatlarını icra 
etmeleri için güvenli bir ortam verdi.

100
00:04:56,249 --> 00:05:00,376
Parkları yenilemek ve bunları
tüm insanlara daha ulaşılır kılmak için

101
00:05:00,400 --> 00:05:04,874
400.000 dolar ayırdılar.

102
00:05:04,898 --> 00:05:06,898
İtiraf edeyim,

103
00:05:06,922 --> 00:05:10,183
bu planladığımız kadar kolay olmadı.

104
00:05:10,676 --> 00:05:12,876
Parka temel atmadan hemen önce,

105
00:05:12,900 --> 00:05:16,363
oranın bir sit alanının üzerinde
olduğunu öğrendik

106
00:05:16,387 --> 00:05:18,387
ve inşaatı durdurmak zorunda kaldık.

107
00:05:19,117 --> 00:05:20,867
PB'yi bitirdiğimi sandım.

108
00:05:21,241 --> 00:05:25,328
Ama şehir bu projeye
o kadar kendini adamıştı ki

109
00:05:25,352 --> 00:05:26,780
böyle olmadı.

110
00:05:26,804 --> 00:05:29,783
Halkı kazıya çağırdılar,

111
00:05:29,807 --> 00:05:31,601
sit alanını korudular,

112
00:05:31,625 --> 00:05:33,143
tarihi eserler buldular,

113
00:05:33,167 --> 00:05:35,680
Boston'ın tarihini genişlettiler

114
00:05:35,704 --> 00:05:38,267
ve daha sonra yenilemeye geçtiler.

115
00:05:38,942 --> 00:05:43,164
Eğer bu devlette radikal bir
hayal gücünün yansıması değilse

116
00:05:43,188 --> 00:05:45,069
nedir bilmiyorum.

117
00:05:45,093 --> 00:05:48,554
Kulağa basit gelen şey aslında 
dahil olan insanlar

118
00:05:48,554 --> 00:05:51,886
ve topluluk için dönüşümsel bir şey.

119
00:05:52,307 --> 00:05:56,490
Toplum üyelerinin ulaşıma erişimi 
şekillendirdiklerini,

120
00:05:56,514 --> 00:05:58,136
okullarını geliştirdiklerini

121
00:05:58,150 --> 00:06:00,928
ve hatta belediye binalarını 
dönüştürdüklerini görüyorum.

122
00:06:00,962 --> 00:06:03,683
Bu sayede, kendileri için oralarda 
alan yaratıyorlar.

123
00:06:03,707 --> 00:06:05,514
PB'den önce,

124
00:06:05,538 --> 00:06:06,968
bana benzeyen

125
00:06:06,968 --> 00:06:09,523
ve benimle aynı yerden gelen insanların

126
00:06:09,547 --> 00:06:12,824
bu yeni girişim
ya da yeni çalışma grubu için

127
00:06:12,848 --> 00:06:14,823
belediye binalarına geldiklerini görürdüm

128
00:06:14,823 --> 00:06:17,172
ve hemen geri çıkmalarını izlerdim.

129
00:06:17,641 --> 00:06:19,934
Bazen onları tekrar görmezdim

130
00:06:20,379 --> 00:06:24,498
çünkü uzmanlıklarına az değer biçiliyordu.

131
00:06:24,522 --> 00:06:27,820
Gerçekten sürece dahil edilmiyorlardı.

132
00:06:27,844 --> 00:06:30,494
Ama PB farklı.

133
00:06:30,876 --> 00:06:32,860
PB'yi yapmaya başladığımızda

134
00:06:32,860 --> 00:06:35,437
şehrin her yanından
muhteşem genç liderlerle tanıştım.

135
00:06:35,961 --> 00:06:40,017
Özellikle biri, bir rock yıldızı
Malachi Hernandez,

136
00:06:40,041 --> 00:06:41,485
15 yaşında,

137
00:06:41,509 --> 00:06:43,111
bir toplantıya geldi --

138
00:06:43,135 --> 00:06:46,180
utangaç, meraklı, biraz sessiz.

139
00:06:46,204 --> 00:06:47,704
Takılmaya devam etti

140
00:06:47,728 --> 00:06:50,656
ve projeye önderlik etmeyi uman 
genç insanlardan biri oldu.

141
00:06:50,680 --> 00:06:53,220
Şimdi birkaç yıl ileri saralım.

142
00:06:53,561 --> 00:06:57,660
Malachi, ailesinde
üniversiteye ilk gidendi.

143
00:06:57,660 --> 00:06:59,283
İki hafta önce,

144
00:06:59,307 --> 00:07:02,209
ailesinde mezun olan ilk kişi oldu.

145
00:07:02,716 --> 00:07:05,282
Malachi, Obama Beyaz Sarayı'nda birkaç kez

146
00:07:05,282 --> 00:07:09,755
My Brother's Keeper
girişiminin parçası olarak çalıştı.

147
00:07:09,955 --> 00:07:14,431
Başkan Obama, röportajlarında
ondan alıntı bile yapar.

148
00:07:14,455 --> 00:07:16,832
Bu doğru, araştırabilirsiniz.

149
00:07:16,856 --> 00:07:19,934
Malachi, dahil oldu ve olmaya devam etti

150
00:07:19,958 --> 00:07:24,336
ve toplum liderliği ve potansiyeli 
hakkında düşüncelerimizi

151
00:07:24,360 --> 00:07:25,812
değiştirmeye devam ediyor.

152
00:07:25,836 --> 00:07:27,629
Ya da arkadaşım Maria Hadden,

153
00:07:27,653 --> 00:07:31,200
Chicago'daki ilk PB sürecine dahil olan

154
00:07:31,595 --> 00:07:36,399
ve daha sonra kurucu katılımcı
bütçeleme proje kurulu üyesi olan,

155
00:07:36,436 --> 00:07:38,458
sonunda bir personel olan,

156
00:07:38,482 --> 00:07:41,649
daha sonra da 28 yaşında
bir memuru yerinden edip

157
00:07:41,673 --> 00:07:44,049
Chicago'nun tarihindeki

158
00:07:44,049 --> 00:07:47,300
ilk queer siyahi
meclis üyesi olan arkadaşım.

159
00:07:47,641 --> 00:07:49,641
Bu gerçek katılımdır.

160
00:07:50,022 --> 00:07:52,188
Bu ciddiye alınmaktır.

161
00:07:52,530 --> 00:07:56,067
Bu toplum liderliğini inşa etmektir.

162
00:07:56,546 --> 00:07:58,569
Bu sistemi değiştirmektir.

163
00:07:58,593 --> 00:08:00,950
Ve bu yalnızca ABD'de de değil.

164
00:08:00,974 --> 00:08:03,585
Brezilya'da 30 yıl önce başladıktan sonra,

165
00:08:03,609 --> 00:08:07,774
PB, dünyada 7.000'den fazla şehre yayıldı.

166
00:08:08,107 --> 00:08:09,481
Fransa, Paris'te

167
00:08:09,505 --> 00:08:12,393
belediye başkanı, bütçesinin yüzde 5'ini,

168
00:08:12,417 --> 00:08:14,561
100 milyon euro'dan fazla,

169
00:08:14,585 --> 00:08:18,533
toplum üyelerinin karar verip şehirlerini
şekillendirmeleri için ayırıyor.

170
00:08:18,950 --> 00:08:24,062
Dünyaca, KB'nin
toplum sağlığını arttırdığı,

171
00:08:24,086 --> 00:08:25,554
yozlaşmayı azalttığı

172
00:08:25,578 --> 00:08:27,894
ve devlete güveni arttırdığı görüldü.

173
00:08:28,331 --> 00:08:32,180
Artık bugünün toplumunda
karşılaştığımız zorlukları biliyoruz.

174
00:08:32,871 --> 00:08:37,665
İnsanlar devletin onlar için
çalıştığına güvenmezlerse

175
00:08:37,679 --> 00:08:43,367
motivasyonlu olmalarını ve oy vermeye
gelmelerini nasıl bekleyebiliriz ki?

176
00:08:43,482 --> 00:08:46,409
Gerçek katılımcı demokrasiyi,

177
00:08:46,433 --> 00:08:48,545
Amerika Birleşik Devletleri'nde

178
00:08:48,569 --> 00:08:51,760
henüz deneyimlemediğimizi düşünüyorum

179
00:08:51,784 --> 00:08:54,967
Ama demokrasi yaşayan
ve nefes alan bir şey.

180
00:08:55,409 --> 00:08:58,226
Ve hâlâ bizim doğuştan hakkımız.

181
00:08:58,655 --> 00:09:02,403
Güveni yenileme zamanı
ve bu kolay olmayacak.

182
00:09:02,427 --> 00:09:04,717
Yeni düşünme yolları inşa etmeliyiz,

183
00:09:04,741 --> 00:09:07,522
konuşma yolları, çalışma yolları,

184
00:09:07,522 --> 00:09:09,891
hayal etme ve planlama yolları.

185
00:09:09,915 --> 00:09:14,807
Amerika, herkesin masada bir yeri olsa
nasıl görünürdü?

186
00:09:14,831 --> 00:09:18,768
Neyin mümkün olduğunu hayal etmek için
zaman ayırsaydık

187
00:09:18,792 --> 00:09:22,067
ve "Oraya nasıl ulaşırız?" diye sorsaydık.

188
00:09:22,593 --> 00:09:26,855
En sevdiğim yazar,
Octavia Butler, en iyisini söylüyor.

189
00:09:27,188 --> 00:09:30,910
Benim incilim olan "Parable of the Sower" 
kitabında diyor ki,

190
00:09:30,934 --> 00:09:34,483
"Dokunduğun her şeyi değiştirirsin.

191
00:09:34,507 --> 00:09:37,790
Değiştirdiğin her şey seni değiştirir.

192
00:09:37,814 --> 00:09:41,750
Geriye kalan tek gerçek değişimdir.

193
00:09:41,774 --> 00:09:44,180
Tanrı değişimdir."

194
00:09:44,204 --> 00:09:47,781
Bu 50 eyaletin değişme zamanı.

195
00:09:48,106 --> 00:09:52,053
Bizi buraya getiren şey
kesinlikle oraya götürmeyecek.

196
00:09:52,709 --> 00:09:54,984
Güç duvarlarını yıkmalıyız

197
00:09:55,012 --> 00:09:59,167
ve yerlerine gerçek demokrasinin 
bahçelerini dikmeliyiz.

198
00:09:59,780 --> 00:10:02,319
Sistemleri böyle değiştiriyoruz.

199
00:10:02,449 --> 00:10:05,227
Kapıları o kadar geniş açıyoruz ki

200
00:10:05,227 --> 00:10:07,338
insanlar ister istemez içeri giriyorlar.

201
00:10:07,338 --> 00:10:11,970
Peki toplumuna katılımcı
bütçelemeyi getirmek için

202
00:10:11,970 --> 00:10:14,265
seni durduran ne?