[Script Info] Title: [Events] Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text Dialogue: 0,0:00:06.88,0:00:09.13,Default,,0000,0000,0000,,Yaklaşık 66 milyon yıl önce, Dialogue: 0,0:00:09.13,0:00:12.30,Default,,0000,0000,0000,,gezegenimizdeki yaşama\Nkorkunç bir şey oldu. Dialogue: 0,0:00:12.84,0:00:16.33,Default,,0000,0000,0000,,Devasa volkanik püskürmeler \Natmosferi karbondioksitle doldurup Dialogue: 0,0:00:16.33,0:00:20.10,Default,,0000,0000,0000,,Manhattan büyüklüğünde\Nbir göktaşı Dünya'ya çarptığında Dialogue: 0,0:00:20.10,0:00:24.41,Default,,0000,0000,0000,,ekosistemler çifte darbe ile sarsıldı. Dialogue: 0,0:00:24.91,0:00:29.73,Default,,0000,0000,0000,,Çarpmanın yarattığı toz, çoğu bitkide\Nfotosentezi durdurarak veya azaltarak Dialogue: 0,0:00:29.73,0:00:33.95,Default,,0000,0000,0000,,otçulları ve onlarla beslenen\Netçilleri açlığa mahkum etti. Dialogue: 0,0:00:33.95,0:00:35.52,Default,,0000,0000,0000,,Kısa bir süre içinde, Dialogue: 0,0:00:35.52,0:00:38.98,Default,,0000,0000,0000,,dünyadaki türlerin dörtte üçü\Nsonsuza kadar yok oldu Dialogue: 0,0:00:39.11,0:00:41.12,Default,,0000,0000,0000,,ve çağlar boyu gösterişle gezinen Dialogue: 0,0:00:41.12,0:00:42.54,Default,,0000,0000,0000,,devasa dinozorlar, Dialogue: 0,0:00:42.54,0:00:43.85,Default,,0000,0000,0000,,uçan sürüngenler, Dialogue: 0,0:00:43.85,0:00:46.44,Default,,0000,0000,0000,,kabuklu mürekkep balıkları\Nve deniz sürüngenleri Dialogue: 0,0:00:46.98,0:00:49.14,Default,,0000,0000,0000,,tarih öncesine yitip gitti. Dialogue: 0,0:00:49.72,0:00:53.28,Default,,0000,0000,0000,,Dinozorlar çok şanssız gibi görünebilir, Dialogue: 0,0:00:53.28,0:00:58.25,Default,,0000,0000,0000,,ancak Dünya tarihi boyunca\Nçeşitli şiddette yok oluşlar yaşandı Dialogue: 0,0:00:58.25,0:01:00.52,Default,,0000,0000,0000,,ve hâlâ etrafımızda yaşanmaya\Ndevam ediyor. Dialogue: 0,0:01:00.97,0:01:02.26,Default,,0000,0000,0000,,Çevrenin değişimi Dialogue: 0,0:01:02.26,0:01:04.81,Default,,0000,0000,0000,,bazı türleri bölgelerinden\Ndışarı iterken Dialogue: 0,0:01:04.81,0:01:07.63,Default,,0000,0000,0000,,diğerlerine yeni fırsatlar yaratıyor. Dialogue: 0,0:01:07.83,0:01:12.56,Default,,0000,0000,0000,,Yaşam alanlarına istilacı türler\Ngelip yerlileri bastırıyor. Dialogue: 0,0:01:12.67,0:01:16.05,Default,,0000,0000,0000,,Bazı durumlarda,\Ndaha iyi uyum sağlayan Dialogue: 0,0:01:16.05,0:01:19.70,Default,,0000,0000,0000,,organizmaların faaliyetleri sonucu\Ntüm tür tamamen yok oluyor. Dialogue: 0,0:01:20.84,0:01:23.100,Default,,0000,0000,0000,,Ancak, bazen çevrede\Nmeydana gelen büyük değişiklikler Dialogue: 0,0:01:23.100,0:01:27.98,Default,,0000,0000,0000,,çoğu canlının uyum sağlayamayacağı\Nkadar hızlı geçekleşiyor\N Dialogue: 0,0:01:27.98,0:01:31.61,Default,,0000,0000,0000,,ve jeolojik bakımdan bir anda\Nbinlerce türün yok olmasına yol açıyor. Dialogue: 0,0:01:32.04,0:01:34.61,Default,,0000,0000,0000,,Biz buna bir kitlesel yok oluş diyoruz Dialogue: 0,0:01:34.61,0:01:36.87,Default,,0000,0000,0000,,ve bu tür olaylar nadir olsa da Dialogue: 0,0:01:36.87,0:01:39.93,Default,,0000,0000,0000,,paleontologlar, fosil kayıtlarında\Nciddi değişimler tespit edip Dialogue: 0,0:01:39.93,0:01:42.92,Default,,0000,0000,0000,,birkaç jeolojik katman boyunca\Nsürmüş olan tür silsilelerinin Dialogue: 0,0:01:42.92,0:01:45.70,Default,,0000,0000,0000,,birdenbire yok olduğunu\Ngördüklerinde Dialogue: 0,0:01:45.70,0:01:48.52,Default,,0000,0000,0000,,bu yok oluşların\Nbirkaçını belirleyebiliyor. Dialogue: 0,0:01:49.10,0:01:52.09,Default,,0000,0000,0000,,Aslında bu kitlesel yok oluşlar\NDünya tarihini Dialogue: 0,0:01:52.09,0:01:54.87,Default,,0000,0000,0000,,kesin dönemlere ayırmakta kullanılıyor. Dialogue: 0,0:01:55.20,0:01:57.28,Default,,0000,0000,0000,,Dinozorların yok oluşu Dialogue: 0,0:01:57.28,0:01:59.82,Default,,0000,0000,0000,,en bilinen kitlesel yok oluş olsa da Dialogue: 0,0:01:59.82,0:02:03.36,Default,,0000,0000,0000,,en büyük olanı dinozorlardan\Nçok önce meydana geldi. Dialogue: 0,0:02:03.75,0:02:08.80,Default,,0000,0000,0000,,252 milyon yıl önce,\NPermiyen ve Triasik dönemler arasında, Dialogue: 0,0:02:08.80,0:02:13.80,Default,,0000,0000,0000,,Dünya'nın kara kütleleri birleşip\Nsüper kıta Pangea'yı oluşturdu. Dialogue: 0,0:02:14.50,0:02:17.59,Default,,0000,0000,0000,,Bu birleşme olurken\Niç kısımlar çölleşti Dialogue: 0,0:02:17.59,0:02:20.90,Default,,0000,0000,0000,,ve tek sahil şeridi,\Nbiyolojik çeşitliliğin geliştiği Dialogue: 0,0:02:20.90,0:02:24.85,Default,,0000,0000,0000,,sığ tropik denizlerin çoğunu yok etti. Dialogue: 0,0:02:25.44,0:02:28.82,Default,,0000,0000,0000,,Bütün Sibirya'da büyük volkanik\Npüskürmeler oldu Dialogue: 0,0:02:28.82,0:02:31.24,Default,,0000,0000,0000,,ve çok yüksek sıcaklıklarla çakışarak Dialogue: 0,0:02:31.24,0:02:33.74,Default,,0000,0000,0000,,büyük bir sera etkisi yarattı. Dialogue: 0,0:02:34.58,0:02:37.85,Default,,0000,0000,0000,,Bu felaketler okyanustaki türlerin Dialogue: 0,0:02:37.85,0:02:40.60,Default,,0000,0000,0000,,%95'inin yok oluşunu hızlandırdı Dialogue: 0,0:02:40.60,0:02:43.90,Default,,0000,0000,0000,,ve kara üzerindeki,\Nbugün dinozor olarak bildiğimiz Dialogue: 0,0:02:43.90,0:02:48.39,Default,,0000,0000,0000,,türlerin ataları olan\Ntuhaf Permiyen sürüngenlerinin önünü açtı. Dialogue: 0,0:02:49.42,0:02:53.10,Default,,0000,0000,0000,,Fakat kitlesel yok oluşlar\Nsadece uzak geçmişteki şeyler değil. Dialogue: 0,0:02:53.41,0:02:55.28,Default,,0000,0000,0000,,Geçtiğimiz birkaç milyon yılda, Dialogue: 0,0:02:55.28,0:02:58.75,Default,,0000,0000,0000,,gezegenimizin kutuplarındaki\Ndevasa buz örtülerindeki değişimler Dialogue: 0,0:02:58.75,0:03:01.55,Default,,0000,0000,0000,,deniz seviyesinin\Ninip çıkmasına neden olarak Dialogue: 0,0:03:01.55,0:03:04.75,Default,,0000,0000,0000,,iklim düzenini\Nve okyanus akıntılarını değiştirdi. Dialogue: 0,0:03:05.11,0:03:09.06,Default,,0000,0000,0000,,Buz tabakaları genişledikçe,\Ngeri çekildikçe ve tekrar döndükçe Dialogue: 0,0:03:09.06,0:03:11.73,Default,,0000,0000,0000,,bazı hayvanlar bu değişimlere\Nuyum sağladı Dialogue: 0,0:03:11.73,0:03:14.41,Default,,0000,0000,0000,,veya daha uygun bir yere göç etti. Dialogue: 0,0:03:14.94,0:03:17.71,Default,,0000,0000,0000,,Ancak diğerlerinin, \Ndev yer tembelleri, Dialogue: 0,0:03:17.71,0:03:19.10,Default,,0000,0000,0000,,dev sırtlanlar ve mamutlar Dialogue: 0,0:03:19.10,0:03:21.65,Default,,0000,0000,0000,,gibi hayvanların soyu tükendi. Dialogue: 0,0:03:22.07,0:03:25.31,Default,,0000,0000,0000,,Bu büyük memeli yok oluşu, \Nbuz örtüsünün erimesine bağlı olarak Dialogue: 0,0:03:25.31,0:03:28.91,Default,,0000,0000,0000,,iklim koşulları ve ekosistem\Ndeğişimleri çakışınca oldu. Dialogue: 0,0:03:29.24,0:03:32.88,Default,,0000,0000,0000,,Ancak, 150.000 yıl önce\NAfrika'da ortaya çıkan Dialogue: 0,0:03:32.88,0:03:37.85,Default,,0000,0000,0000,,bir hominid türünün yükselişi de\Nrahatsız edici bir çakışma oldu. Dialogue: 0,0:03:38.35,0:03:41.09,Default,,0000,0000,0000,,Yeni çevreye adaptasyonları sırasında, Dialogue: 0,0:03:41.09,0:03:45.27,Default,,0000,0000,0000,,yiyecek toplama ve avlanma için\Nyeni araç ve yöntemler yaratan insan Dialogue: 0,0:03:45.27,0:03:50.23,Default,,0000,0000,0000,,binlerce yıl birlikte yaşadığımız\Nbu büyük hayvanların Dialogue: 0,0:03:50.23,0:03:54.03,Default,,0000,0000,0000,,yok olmasının tek nedeni olmayabilir. Dialogue: 0,0:03:54.03,0:03:55.53,Default,,0000,0000,0000,,Ancak bugün, Dialogue: 0,0:03:55.53,0:03:58.72,Default,,0000,0000,0000,,araçlarımız ve yöntemlerimiz\No kadar etkili bir hale geldi ki Dialogue: 0,0:03:58.72,0:04:01.62,Default,,0000,0000,0000,,insanlar artık çevreye göre yaşamıyor, Dialogue: 0,0:04:01.62,0:04:03.67,Default,,0000,0000,0000,,onu aktif olarak değiştiriyor. Dialogue: 0,0:04:04.09,0:04:06.57,Default,,0000,0000,0000,,Türlerin yok oluşu\Nekosistemlerin geçmişinde Dialogue: 0,0:04:06.57,0:04:08.57,Default,,0000,0000,0000,,olağan bir durumdur. Dialogue: 0,0:04:08.99,0:04:11.76,Default,,0000,0000,0000,,Ancak çalışmalar,\Ngünümüzdeki birçok organizmanın Dialogue: 0,0:04:11.76,0:04:14.39,Default,,0000,0000,0000,,yok olma seviyelerinin Dialogue: 0,0:04:14.39,0:04:18.10,Default,,0000,0000,0000,,olağan bir gidişattan yüzlerce, \Nbinlerce kat yüksek olduğunu söylüyor. Dialogue: 0,0:04:18.26,0:04:22.52,Default,,0000,0000,0000,,Ancak, insanların eşsiz kitlesel\Nyok oluş yaratma yeteneği, Dialogue: 0,0:04:22.52,0:04:25.26,Default,,0000,0000,0000,,onları engellemesini de sağlayabilir. Dialogue: 0,0:04:25.45,0:04:27.53,Default,,0000,0000,0000,,Geçmişteki tür yok olmalarını öğrenerek, Dialogue: 0,0:04:27.53,0:04:31.20,Default,,0000,0000,0000,,günümüzde çevre değiştikçe\Nneler olup bittiğini fark ederek, Dialogue: 0,0:04:31.20,0:04:34.44,Default,,0000,0000,0000,,bu bilgiyi diğer türler üzerindeki\Netkimizi azaltmak için kullanarak, Dialogue: 0,0:04:34.44,0:04:37.86,Default,,0000,0000,0000,,insanlığın dünya üzerindeki\Ndevasa bir göktaşı kadar Dialogue: 0,0:04:37.86,0:04:41.69,Default,,0000,0000,0000,,yıkıcı olan etkisini değiştirerek\Nbiyolojik çeşitliliği olan bir çevrenin Dialogue: 0,0:04:41.69,0:04:45.05,Default,,0000,0000,0000,,iş birliği içindeki bir unsuru olabiliriz.