0:00:01.040,0:00:03.750
Chào buổi tối, chào mừng các bạn[br]đến với New Orleans.

0:00:03.750,0:00:06.176
Tôi không biết[br]liệu các bạn có biết,

0:00:06.176,0:00:09.450
trong vòng 15 phút tới, [br]các bạn sẽ ở bên

0:00:09.450,0:00:12.160
một trong những dòng sông [br]lớn nhất thế giới:

0:00:12.160,0:00:14.570
sông Mississippi.

0:00:14.570,0:00:17.660
Sông Old Man (Lão ông),[br]Big Muddy (Bùn Lớn).

0:00:17.660,0:00:21.620
Và nó chảy dài về phía Bắc[br]tới bang Minnesota

0:00:22.080,0:00:26.416
về phía Đông[br]tới bang New York,

0:00:26.440,0:00:30.096
về phía Tây tới bang Montana,

0:00:30.120,0:00:33.456
Và 160 km từ nơi này,

0:00:33.480,0:00:38.080
nó đổ lượng nước ngọt[br]và trầm tích ra vịnh Mexico.

0:00:39.080,0:00:42.256
Thế là xong môn Địa tiết học số 101 nhé.

0:00:42.280,0:00:43.376
(Cười)

0:00:43.400,0:00:47.336
Giờ chúng ta sẽ xem xét[br]trong dòng sông đó có những gì.

0:00:47.360,0:00:53.320
Ngoài trầm tích, còn có các phân tử,[br]ni-tơ và phốt-pho.

0:00:54.120,0:00:57.280
Những phân tử đó, qua quá trình sinh học

0:00:58.600,0:01:03.800
hình thành nên các khu vực,[br]gọi là "vùng chết"

0:01:04.400,0:01:08.560
"Vùng chết" nghe có vẻ đáng lo ngại

0:01:09.880,0:01:11.936
nếu bạn là một con cá hay một con cua.

0:01:11.960,0:01:13.496
(Cười)

0:01:13.520,0:01:16.496
Thậm chí là một con giun nhỏ[br]trong lớp trầm tích.

0:01:16.520,0:01:19.576
Điều này nghĩa là nơi đó không có đủ oxy

0:01:19.600,0:01:22.240
cho những sinh vật đó tồn tại.

0:01:23.680,0:01:25.416
Vậy, vì sao điều gì đã xảy ra?

0:01:25.440,0:01:27.656
Ni-tơ và phốt-pho

0:01:27.680,0:01:32.640
kích thích sự tăng trưởng của[br]loài vi thực vật, gọi là thực vật phù du.

0:01:33.760,0:01:39.336
Những động vật nhỏ bé hay động vật phù du[br]ăn loài thực vật phù du,

0:01:39.360,0:01:43.296
cá nhỏ ăn động vật phù du,[br]cá to lại ăn cá nhỏ

0:01:43.320,0:01:46.096
và cứ thế tiếp diễn tạo nên lưới thức ăn.

0:01:46.120,0:01:50.656
Vấn đề là hiện nay[br]có quá nhiều lượng ni-tơ và phốt-pho

0:01:50.680,0:01:53.896
dẫn đến có một lượng lớn động vật phù du[br]bị rơi xuống tầng đáy

0:01:53.920,0:01:59.416
và bị phân hủy bởi[br]loài vi khuẩn tiêu thụ hết lượng oxy.

0:01:59.440,0:02:01.200
Đó là sinh học.

0:02:01.880,0:02:05.256
Các bạn không thể thấy nó từ mặt nước,

0:02:05.280,0:02:07.736
cũng không thể thấy nó [br]từ các hình ảnh vệ tinh,

0:02:07.760,0:02:09.936
vậy làm cách nào chúng ta biết nó tồn tại?

0:02:09.960,0:02:12.736
Một tàu đánh cá[br]có thể nói cho bạn biết,

0:02:12.760,0:02:17.096
khi thả và kéo lưới trong vòng 20 phút

0:02:17.120,0:02:18.936
mà vẫn không thu được gì,

0:02:18.960,0:02:21.256
khi đó nó biết rằng,[br]nó đang ở trong 'vùng chết'.

0:02:21.280,0:02:23.616
Và họ phải di chuyển đến nơi khác.

0:02:23.640,0:02:29.496
Nhưng phải đi đâu nếu khu vực đó[br]rộng đến hơn 20 ngàn km vuông?

0:02:29.520,0:02:31.960
Khoảng kích thước của bang New Jersey.

0:02:32.880,0:02:37.136
Bạn quyết định đi xa hơn,

0:02:37.160,0:02:39.456
kiếm được ít tiền lời hơn,

0:02:39.480,0:02:40.960
hoặc trở lại bến tàu.

0:02:42.160,0:02:46.096
Là một nhà khoa học,[br]tôi sử dụng thiết bị công nghệ cao

0:02:46.120,0:02:48.976
cho phép đặt bên hông tàu nghiên cứu,

0:02:49.000,0:02:51.856
nó đo lượng ô-xy[br]và nhiều thông số khác.

0:02:51.880,0:02:54.176
Chúng tôi bắt đầu tại sông Mississippi,

0:02:54.200,0:02:58.696
di chuyển chéo qua lại vịnh Mexico,[br]đến tận Texas,

0:02:58.720,0:03:03.360
tôi thậm chí thỉnh thoảng còn lẻn vào [br]Texas để kiểm nghiệm nguồn nước.

0:03:04.560,0:03:08.296
Nhờ số liệu lượng oxy tầng đáy --

0:03:08.320,0:03:11.496
từ đó vẽ một bản đồ[br]mọi số liệu đều nhỏ hơn hai,

0:03:11.520,0:03:17.200
bạn sẽ biết được con số thần kỳ[br]cho thấy cá bắt đầu rời đi.

0:03:17.880,0:03:19.960
Tôi thậm chí còn lặn ở 'vùng chết' này.

0:03:21.000,0:03:25.016
Chúng tôi cho đặt[br]các thiết bị đo ô-xy ở ngoài khơi

0:03:25.040,0:03:29.440
tính toán liên tục lượng oxy cao hay thấp.

0:03:30.360,0:03:33.936
Khi bơi dưới nước,[br]bạn sẽ thấy rất nhiều cá

0:03:33.960,0:03:35.856
hàng tấn cá, đủ loại cá,

0:03:35.880,0:03:40.096
kể cả anh bạn của tôi đây,[br]một chú cá nhồng tôi đã bắt gặp.

0:03:40.120,0:03:44.496
Ai cũng bơi hướng này,[br]còn tôi bơi hướng này với máy quay.

0:03:44.520,0:03:45.536
(Cười)

0:03:45.560,0:03:50.176
Sau đó, khi xuống độ sâu hơn chín mét,[br]số lượng cá bắt đầu ít đi.

0:03:50.200,0:03:52.376
Và khi tới tầng đáy,

0:03:52.400,0:03:54.616
bạn không còn thấy cá nữa.

0:03:54.640,0:03:59.296
Không hề có sự sống ở đây,[br]không có sinh vật nào bơi quanh đó.

0:03:59.320,0:04:01.800
Và bạn biết[br]bạn đang ở trong 'vùng chết'.

0:04:03.000,0:04:07.296
Vậy điều gì liên kết giữa[br]vùng trung Hoa Kỳ

0:04:07.320,0:04:09.416
và vịnh Mexico?

0:04:09.440,0:04:12.800
Hầu hết lưu vực sông là đất nông nghiệp.

0:04:13.720,0:04:17.480
Cụ thể là trồng luân phiên bắp-đậu nành.

0:04:18.959,0:04:24.616
Ni-tơ có trong phân hóa học[br]và phốt-pho ngấm vào đất,

0:04:24.640,0:04:27.616
chảy ra sông Mississippi

0:04:27.640,0:04:29.840
và cuối cùng đổ ra vịnh Mexico.

0:04:30.440,0:04:35.256
Lượng ni-tơ hiện nay[br]có trong dòng Mississippi

0:04:35.280,0:04:37.056
đã tăng gấp ba lần

0:04:37.080,0:04:39.296
so với thập niên 50.

0:04:39.320,0:04:40.736
Tận ba lần.

0:04:40.760,0:04:42.776
Còn phốt-pho thì gấp đôi.

0:04:42.800,0:04:47.880
Điều đó có nghĩa là nhiều thực vật phù du[br]chìm xuống đáy hơn và ít ô-xy hơn.

0:04:48.520,0:04:53.000
Đó không phải là đặc điểm tự nhiên[br]của vịnh mà là do con người gây ra.

0:04:54.040,0:04:56.656
Quang cảnh không còn như xưa nữa.

0:04:56.680,0:05:01.616
Ở đó từng là đồng cỏ, rừng,[br]các ao vũng thảo nguyên,

0:05:01.640,0:05:05.736
khu vực sống của vịt,[br]và nhiều thứ khác nữa.

0:05:05.750,0:05:08.240
Giờ thì không còn nữa[br]- chỉ có các luống hoa màu.

0:05:08.760,0:05:13.736
Có những cách có thể áp dụng cho[br]hình thức nông nghiệp này

0:05:13.760,0:05:19.056
sử dụng ít phân bón hơn,[br]có lẽ là sử dụng chính xác hơn.

0:05:19.080,0:05:22.496
Và thử nghiệm một số[br]mô hình nông nghiệp bền vững

0:05:22.520,0:05:27.056
như cỏ lúa mì lâu năm,[br]là loại có rễ mọc sâu hơn

0:05:27.080,0:05:29.696
so với loại rễ 15 cm của bắp,

0:05:29.720,0:05:34.320
để có thể giữ ni-tơ lại trong đất[br]và tránh xói mòn đất.

0:05:35.320,0:05:39.336
Làm thế nào để thuyết phục[br]người hàng xóm ở phía Bắc,

0:05:39.360,0:05:42.736
có lẽ cách 1.6 ngàn cây số hoặc hơn,

0:05:42.760,0:05:48.800
rằng các hoạt động của họ đang gây hại[br]đến chất lượng nước ở vịnh Mexico?

0:05:49.760,0:05:52.896
Đầu tiên, chúng ta có thể đưa họ[br]về sân sau nhà họ.

0:05:52.920,0:05:56.496
Nếu hè này bạn muốn đi bơi[br]ở Wisconsin

0:05:56.520,0:05:58.320
trong hồ nước yêu thích của mình

0:05:59.200,0:06:02.416
có thể bạn sẽ gặp thứ này

0:06:02.440,0:06:06.936
trông như sơn màu lục bị đổ ra,[br]mùi cũng giống vậy

0:06:06.960,0:06:09.496
loang ra trên bề mặt nước.

0:06:09.520,0:06:13.376
Đây là hiện tượng[br]tảo nở hoa lam lục độc hại

0:06:13.400,0:06:16.440
nó không tốt cho sức khỏe của bạn.

0:06:17.480,0:06:22.214
Tương tự, ở hồ Erie[br]vào mùa hè hai năm trước

0:06:22.214,0:06:25.536
hiện tượng tảo nở hoa lam lục này[br]kéo dài mấy trăm dặm

0:06:25.560,0:06:29.896
thành phố Toledo, bang Ohio [br]không thể uống nước hồ này

0:06:29.920,0:06:31.776
trong vài ngày liền.

0:06:31.800,0:06:33.536
Nếu theo dõi tin tức,

0:06:33.560,0:06:39.480
bạn sẽ biết rằng rất nhiều nơi [br]đang gặp vấn đề với nước uống.

0:06:41.440,0:06:43.176
Tôi là một nhà khoa học.

0:06:43.200,0:06:45.296
Không biết các bạn có nhận ra không.

0:06:45.320,0:06:46.560
(Cười)

0:06:49.560,0:06:53.656
Dựa vào nền tảng khoa học vững chắc,[br]tôi công bố các kết quả nghiên cứu

0:06:53.680,0:06:58.080
đồng nghiệp của tôi đọc chúng,[br]tôi được trích dẫn.

0:06:58.840,0:07:02.720
Nhưng tôi tin rằng, là một nhà khoa học

0:07:03.680,0:07:08.656
lấy tiền hầu hết từ quỹ liên bang [br]để sử dụng cho việc nghiên cứu,

0:07:08.680,0:07:11.816
tôi có trách nhiệm chia sẻ[br]vốn hiểu biết của mình

0:07:11.840,0:07:13.386
với người dân,

0:07:13.410,0:07:17.936
những người đứng đầu các cơ quan[br]và đại biểu quốc hội

0:07:17.960,0:07:22.346
để họ có thể vận dụng nó và hy vọng là,[br]đưa ra những quyết định đúng đắn

0:07:22.380,0:07:24.040
về các chính sách môi trường

0:07:24.440,0:07:26.416
(Vỗ tay)

0:07:26.440,0:07:27.696
Cảm ơn

0:07:27.720,0:07:31.416
(Vỗ tay)

0:07:31.440,0:07:35.896
Một trong những cách để làm điều đó[br]là công bố cho giới truyền thông.

0:07:35.920,0:07:40.336
Và Joby Warrick ở tờ "Washington Post"

0:07:40.360,0:07:43.336
đăng bức ảnh này lên báo

0:07:43.360,0:07:47.800
ngay trên trang bìa vào sáng chủ nhật,[br]ngay phía trên nếp gấp tờ báo.

0:07:48.160,0:07:50.416
Đó là một sự kiện lớn.

0:07:50.440,0:07:53.696
Và thượng nghị sĩ John Breaux,[br]ở bang Louisiana,

0:07:53.720,0:07:57.936
nói rằng: "Chúa ơi,[br]họ nghĩ vịnh Mexico trông tệ đến thế à"

0:07:57.960,0:08:00.616
Tôi đáp: "Đúng vậy, ngài biết đấy,[br]có bằng chứng mà.

0:08:00.640,0:08:03.336
Và ta phải làm gì đó [br]để khắc phục chuyện này".

0:08:03.360,0:08:08.096
Cùng lúc đó, Thượng nghị sĩ [br]Olympia Snowe ở bang Maine

0:08:08.120,0:08:12.016
cũng đang gặp rắc rối với [br]tảo nở hoa độc hại ở vịnh Maine.

0:08:12.040,0:08:15.936
Họ đã cùng phối hợp lực lượng,[br]đây là trường hợp hai đảng phái.

0:08:15.960,0:08:17.256
(Cười)[br]

0:08:17.280,0:08:19.736
(Vỗ tay)

0:08:19.760,0:08:22.656
Họ mời tôi đến giải trình trước quốc hội

0:08:22.680,0:08:25.736
và tôi nói "Tôi chỉ biết đuổi bắt [br]mấy con cua ở Nam Texas thôi,

0:08:25.760,0:08:27.176
không biết giải trình đâu"

0:08:27.200,0:08:28.416
(Cười)

0:08:28.440,0:08:29.656
Nhưng tôi đã làm được.

0:08:29.680,0:08:31.176
(Tiếng hoan hô)

0:08:31.200,0:08:32.775
Thậm chí, dự luật được thông qua,

0:08:32.799,0:08:35.496
nó được gọi là - yeah, yay!

0:08:35.520,0:08:38.616
Nó được gọi là Tảo Nở Hoa Gây Hại

0:08:38.640,0:08:43.336
và Nghiên cứu máu thiếu ô-xy[br]và Đạo luật kiểm soát năm 1998.

0:08:43.360,0:08:44.816
(Cười)

0:08:44.840,0:08:48.176
(Vỗ tay)

0:08:48.200,0:08:49.416
Cảm ơn.

0:08:49.440,0:08:52.386
Đó là lý do tại sao chúng tôi gọi nó là [br]dự luật Snowe-Breaux.

0:08:52.406,0:08:53.580
(Cười)

0:08:54.400,0:09:00.920
Chúng tôi tham dự hội thảo năm 2001

0:09:01.800,0:09:04.576
do Học viện Khoa học Quốc gia tổ chức

0:09:04.600,0:09:08.920
bàn về các loại phân bón, ni-tơ [br]và chất lượng nước kém.

0:09:09.880,0:09:13.496
Tất cả các diễn giả đều là cựu thống đốc

0:09:13.520,0:09:15.360
của bang New Jersey.

0:09:16.640,0:09:18.776
Và cô ấy ...

0:09:18.800,0:09:23.656
Tôi biết cô ấy hoàn toàn[br]nghiêm túc khi nhìn xuống khán giả

0:09:23.680,0:09:26.816
và tự nhủ "Chắc chắn cô ấy đang nhìn mình"

0:09:26.840,0:09:30.856
"Tôi thật sự mệt mỏi khi họ [br]cứ gọi việc này là New Jersey.

0:09:30.880,0:09:34.736
Chọn một bang khác đi, bang nào cũng được,[br]tôi không muốn nghe cái tên đó nữa"

0:09:34.760,0:09:40.056
Nhưng cô ấy đã thuyết phục được[br]tổng thống George H.W. Bush's

0:09:40.086,0:09:44.136
chấp nhận kế hoạch hành động

0:09:44.160,0:09:46.990
nhờ vậy chúng tôi có được [br]các mục tiêu về môi trường

0:09:47.960,0:09:50.150
và tìm ra cách giải quyết chúng.

0:09:52.000,0:09:55.270
Vùng Trung Tây Hoa Kì không cung cấp [br]lương thực cho cả thế giới.

0:09:55.880,0:10:01.616
Nơi này chỉ tập trung chăn nuôi [br]gà, lợn và gia súc

0:10:01.640,0:10:03.896
và sản xuất ethanol

0:10:03.920,0:10:06.296
có trong xăng

0:10:06.320,0:10:09.320
điều này đã được quy định [br]trong chính sách liên bang.

0:10:10.160,0:10:11.640
Chúng ta có thể làm tốt hơn thế

0:10:13.400,0:10:15.640
Chúng ta cần đưa ra những quyết định

0:10:16.880,0:10:21.000
để trở nên tiết kiệm hơn

0:10:22.840,0:10:27.080
và giảm sự lệ thuộc vào ni-tơ.

0:10:27.920,0:10:30.096
Nó giống như giảm dấu chân các-bon vậy

0:10:30.120,0:10:33.136
nhưng lần này là giảm dấu chân ni-tơ.

0:10:33.160,0:10:37.560
Tôi đã thực hiện việc này [br]bằng cách không ăn nhiều thịt,

0:10:38.360,0:10:40.456
thi thoảng tôi vẫn ăn một ít,

0:10:40.480,0:10:41.960
không sử dụng dầu ăn từ bắp

0:10:43.240,0:10:47.656
chạy loại xe không sử dụng[br]nhiên liệu từ khí ethanol

0:10:47.680,0:10:49.480
mà lại đi được xa hơn.

0:10:50.520,0:10:53.086
Chỉ những điều như thế [br]cũng đủ tạo nên sự khác biệt.

0:10:53.086,0:10:56.736
Vì vậy tôi muốn không chỉ các bạn,

0:10:56.760,0:11:00.176
mà là tất cả mọi người đặc biệt là [br]những người ở vùng Trung Tây Hoa Kì

0:11:00.200,0:11:05.160
hãy nghĩ xem bạn đang sử dụng đất trồng[br]ra sao và làm thế nào để tạo ra khác biệt.

0:11:06.040,0:11:09.000
Những việc tôi làm chỉ là những bước nhỏ.

0:11:10.320,0:11:14.016
Để có thể thay đổi cả một[br]nền nông nghiệp ở Mỹ

0:11:14.040,0:11:16.936
sẽ cần nhiều bước tiến lớn hơn.

0:11:16.960,0:11:20.990
Để biến điều này sự thật, [br]cần sự góp sức của chính phủ và người dân.

0:11:21.360,0:11:22.680
Chúng ta có thể làm được.

0:11:23.280,0:11:27.456
Tôi có niềm tin mãnh liệt rằng [br]ta có thể áp dụng khoa học

0:11:27.480,0:11:31.960
cùng với các chính sách và tạo [br]nên sự phát triển cho môi trường này

0:11:32.560,0:11:35.016
Tất cả chúng ta đều muốn [br]có môi trường trong lành.

0:11:35.040,0:11:37.616
Ta có thể cùng bắt tay thực hiện điều đó

0:11:37.640,0:11:41.936
để không còn những [br]"vùng chết" ở vịnh Mexico nữa.

0:11:41.960,0:11:43.176
Xin cảm ơn.

0:11:43.200,0:11:49.280
(Vỗ tay)