1
00:00:00,106 --> 00:00:01,530
Tôi sẽ kể các bạn nghe về cỗ máy

2
00:00:01,530 --> 00:00:03,204
mà tôi nghĩ là tuyệt diệu nhất từng có

3
00:00:03,204 --> 00:00:05,203
Đó là một cỗ máy chưa từng được tạo ra

4
00:00:05,203 --> 00:00:07,583
tuy nhiên, nó sẽ được tạo ra thôi.

5
00:00:07,583 --> 00:00:09,575
Cỗ máy được thiết kế

6
00:00:09,575 --> 00:00:11,926
rất lâu trước khi bất kỳ ai biết về máy vi tính.

7
00:00:11,926 --> 00:00:14,075
Nếu như bạn biết bất cứ điều gì về lịch sử của máy vi tính,

8
00:00:14,075 --> 00:00:16,595
bạn sẽ biết là trong những năm 1930 và 1940,

9
00:00:16,595 --> 00:00:19,150
những máy tính đơn giản được tạo ra

10
00:00:19,150 --> 00:00:21,943
bắt đầu cho cuộc cách mạng máy tính như ngày nay,

11
00:00:21,943 --> 00:00:23,229
có thể bạn đúng,

12
00:00:23,229 --> 00:00:25,711
trừ việc bạn đã đoán nhầm thế kỷ.

13
00:00:25,711 --> 00:00:27,351
Chiếc máy tính đầu tiên thực sự được thiết kế

14
00:00:27,351 --> 00:00:31,023
từ những năm 1830 và 1840, chứ không phải 1930 và 1940.

15
00:00:31,023 --> 00:00:33,351
Nó đã được thiết kế, và nhiều phần là nguyên bản,

16
00:00:33,351 --> 00:00:35,487
và vài trong số đó được tạo ra ở đây,

17
00:00:35,487 --> 00:00:37,480
tại miền nam Kensington.

18
00:00:37,480 --> 00:00:40,799
Cỗ máy đã được tạo ra bởi anh chàng tên Charles Babbage.

19
00:00:40,799 --> 00:00:42,555
Tôi có cảm giác cực kỳ thân thuộc với Charles Babbage

20
00:00:42,555 --> 00:00:45,164
bởi vì tóc của anh ta luôn luôn không được chải như thế này

21
00:00:45,164 --> 00:00:47,505
trong mọi bức ảnh.

22
00:00:47,505 --> 00:00:49,352
Anh ta là một người giàu có

23
00:00:49,352 --> 00:00:51,365
và kiểu như thuộc tầng lớp quý tộc của nước Anh,

24
00:00:51,365 --> 00:00:53,704
và vào buổi tối thứ bảy tại Marylebone,

25
00:00:53,704 --> 00:00:56,135
nếu bạn là một phần của giới trí thức thời đó,

26
00:00:56,135 --> 00:00:57,631
bạn sẽ được mời tới nhà của anh ta

27
00:00:57,631 --> 00:01:00,590
dự một buổi dạ hội- và anh ta mời tất cả mọi người:

28
00:01:00,590 --> 00:01:04,022
nhà vua, công tước Wellington, và nhiều,
nhiều người nổi tiếng -

29
00:01:04,022 --> 00:01:06,543
và anh ta sẽ cho bạn xem một trong những 
cỗ máy cơ khí của mình.

30
00:01:06,543 --> 00:01:09,583
Tôi thực sự nhớ kỷ nguyên đó, bạn biết đó, lúc mà bạn có thể

31
00:01:09,583 --> 00:01:11,931
đi dạo quanh buổi dạ hội và chiếc máy tính cơ khí

32
00:01:11,931 --> 00:01:13,044
thu hút sự chú ý của bạn.

33
00:01:13,044 --> 00:01:16,310
Nhưng Babbage, anh ta ra đời

34
00:01:16,310 --> 00:01:18,044
vào cuối thế kỷ thứ 18,

35
00:01:18,044 --> 00:01:20,088
và là một nhà toán học cực kỳ nổi tiếng.

36
00:01:20,088 --> 00:01:23,231
Ông giữ chức vụ mà Newton từng đảm nhiệm tại Cambridge,

37
00:01:23,231 --> 00:01:25,743
và gần đây là Stephen Hawking.

38
00:01:25,743 --> 00:01:28,598
Ông ít nổi tiếng hơn 2 người họ bởi vì

39
00:01:28,598 --> 00:01:31,748
ông có ý tưởng để làm thiết bị máy tính cơ khí

40
00:01:31,748 --> 00:01:34,033
và không bao giờ làm cái nào hết.

41
00:01:34,033 --> 00:01:37,318
Lý do mà ông không làm bất kỳ cái máy nào,
bởi ông là người vô cùng đam mê máy tính.

42
00:01:37,318 --> 00:01:39,329
Mỗi lần ông nghĩ ra một ý tưởng, ông ta nghĩ,

43
00:01:39,329 --> 00:01:40,777
"Thật là thông minh, mình sẽ bắt tay tạo ra nó.

44
00:01:40,777 --> 00:01:43,372
Mình sẽ tiêu cả gia tài vào nó. Mình có một ý tưởng hay hơn.

45
00:01:43,372 --> 00:01:45,732
Mình sẽ làm việc này. (Tiếng cười) Và mình sẽ làm điều này."

46
00:01:45,732 --> 00:01:48,612
Ông cứ làm vậy cho đến khi Sir Robert Peel, về sau là Thủ tướng,

47
00:01:48,612 --> 00:01:51,076
về cơ bản đã đá anh ra khỏi số 10 Downing Street,

48
00:01:51,076 --> 00:01:53,517
"đá ra ngoài", những ngày đó, nghĩa là ,

49
00:01:53,517 --> 00:01:56,669
"Tôi chúc bạn ngày tốt lành, thưa ngài."

50
00:01:56,669 --> 00:01:58,649
Thứ ông thiết kế là vật quái dị này,

51
00:01:58,649 --> 00:02:02,088
một cỗ máy phân tích. Bây giờ, để bạn hiểu rõ hơn,

52
00:02:02,088 --> 00:02:03,960
đây là góc nhìn từ trên xuống.

53
00:02:03,960 --> 00:02:07,073
Mỗi vòng tròn là một bánh răng, một chồng bánh răng,

54
00:02:07,073 --> 00:02:10,309
và thứ này lớn như một đầu xe lửa hơi nước.

55
00:02:10,309 --> 00:02:12,300
Vì vậy, trong suốt buổi nói chuyện này, 
tôi muốn bạn tưởng tượng

56
00:02:12,300 --> 00:02:14,944
về chiếc máy khổng lồ này. Chúng ta đã nghe 
những âm thanh tuyệt vời

57
00:02:14,944 --> 00:02:16,704
mà máy này có thể đã tạo ra.

58
00:02:16,704 --> 00:02:18,481
Tôi sẽ nói rõ hơn về cấu trúc của chiếc máy

59
00:02:18,481 --> 00:02:19,960
- đó là lý do tại sao đây là cấu trúc máy tính —

60
00:02:19,960 --> 00:02:23,287
và cho bạn biết về chiếc máy này,
hay còn gọi là máy tính.

61
00:02:23,287 --> 00:02:26,690
Vậy hãy nói về bộ nhớ. Bộ nhớ này

62
00:02:26,690 --> 00:02:28,937
rất giống như bộ nhớ của một máy vi tính ngày nay,

63
00:02:28,937 --> 00:02:31,639
ngoại trừ nó đều được làm từ kim loại,

64
00:02:31,639 --> 00:02:35,183
bánh răng chồng bánh răng, cao đến 30 chiếc.

65
00:02:35,183 --> 00:02:37,253
Tưởng tượng một thứ có ngần đó bánh răng,

66
00:02:37,253 --> 00:02:39,008
hàng trăm và hàng trăm chồng như thế,

67
00:02:39,008 --> 00:02:40,898
và họ đánh số lên chúng.

68
00:02:40,898 --> 00:02:43,317
Đây là một máy thập phân. Tất cả mọi thứ 
được xử lý bằng thập phân.

69
00:02:43,317 --> 00:02:44,902
Và ông nghĩ đến việc sử dụng nhị phân. Vấn đề

70
00:02:44,902 --> 00:02:46,620
với việc sử dụng nhị phân là cái máy có thể sẽ rất

71
00:02:46,620 --> 00:02:49,937
cao, và sẽ trông kỳ cục. Nếu vậy thì, nó sẽ lớn vô cùng.

72
00:02:49,937 --> 00:02:51,996
Vì vậy, ông sử dụng bộ nhớ.

73
00:02:51,996 --> 00:02:54,403
Bộ nhớ là phần này.

74
00:02:54,403 --> 00:02:56,733
Bạn sẽ thấy nó trông như thế này.

75
00:02:56,733 --> 00:03:01,268
Vật quái dị trên đây là CPU, hay có thể gọi là
con chip nếu bạn muốn.

76
00:03:01,268 --> 00:03:03,518
Tất nhiên, nó lớn cỡ này.

77
00:03:03,518 --> 00:03:06,431
Hoàn toàn bằng cơ khí. Toàn bộ đều là cơ khí.

78
00:03:06,431 --> 00:03:10,572
Đây là một hình ảnh một nguyên mẫu
trong một phần của CPU

79
00:03:10,572 --> 00:03:12,711
đặt ở Bảo tàng Khoa Học.

80
00:03:12,711 --> 00:03:16,343
CPU có thể thực hiện bốn chức năng cơ bản của số học--

81
00:03:16,343 --> 00:03:18,796
cộng, nhân, trừ, chia--

82
00:03:18,796 --> 00:03:21,804
đã là một kỳ công trong giới kim loại,

83
00:03:21,804 --> 00:03:24,433
nhưng nó cũng có thể làm vài điều mà 
một chiếc máy tính làm được

84
00:03:24,433 --> 00:03:26,132
còn một dụng cụ tính toán thì không:

85
00:03:26,132 --> 00:03:30,070
máy này có thể nhìn vào bộ nhớ trong của nó
và đưa ra quyết định.

86
00:03:30,070 --> 00:03:32,936
Nó có thể thực hiện các lệnh lập trình cơ bản "If ... then" (Nếu...thì)

87
00:03:32,936 --> 00:03:35,076
và về cơ bản nó trở thành một chiếc máy tính.

88
00:03:35,076 --> 00:03:39,674
Nó có thể tính toán. Nó chỉ không chỉ tính toán 
mà còn có thể làm được nhiều hơn nữa.

89
00:03:39,674 --> 00:03:42,355
Bây giờ, hãy thử nhìn vào điều này, dừng lại một chút,

90
00:03:42,355 --> 00:03:44,226
và nghĩ về con chip của ngày hôm nay, chúng ta không thể

91
00:03:44,226 --> 00:03:48,041
nhìn bên trong một con chip bán dẫn vì nó quá nhỏ.

92
00:03:48,041 --> 00:03:49,842
Nhưng nếu như bạn muốn, bạn sẽ nhìn thấy một cái gì đó

93
00:03:49,842 --> 00:03:51,664
rất, rất giống với thứ này.

94
00:03:51,664 --> 00:03:54,611
Trong CPU, có sự phức tạp không tưởng này,

95
00:03:54,611 --> 00:03:57,303
và sự đều đặn đáng kinh ngạc này trong bộ nhớ.

96
00:03:57,303 --> 00:03:58,965
Nếu bạn đã bao giờ nhìn thấy hình ảnh kính qua hiển vi điện tử,

97
00:03:58,965 --> 00:04:00,934
bạn sẽ thấy điều này. Chúng trông y hệt nhau

98
00:04:00,934 --> 00:04:03,500
và nó có một chút ở đằng này, thứ cực kỳ phức tạp

99
00:04:03,500 --> 00:04:07,483
Tất cả các cơ chế bánh xe này ở đây vận hành
giống một chiếc máy tính,

100
00:04:07,483 --> 00:04:09,576
nhưng tất nhiên bạn cần lập trình cho cái này, và dĩ nhiên,

101
00:04:09,576 --> 00:04:12,601
Babbage sử dụng công nghệ của thời đó

102
00:04:12,601 --> 00:04:16,247
và công nghệ xuất hiện những năm '50, '60 và '70,

103
00:04:16,247 --> 00:04:19,116
chính là thẻ đục lỗ. Vật trong ảnh

104
00:04:19,116 --> 00:04:21,940
chứa một trong ba phiếu bấm lỗ độc giả trong này,

105
00:04:21,940 --> 00:04:25,620
và đây là một chương trình tại Bảo tàng Khoa học,

106
00:04:25,620 --> 00:04:30,013
không xa lắm đâu, do Charles Babbage tạo ra,

107
00:04:30,013 --> 00:04:31,881
ngồi ở đó — bạn có thể đến xem nó —

108
00:04:31,881 --> 00:04:34,322
chờ cho máy được xây dựng.

109
00:04:34,322 --> 00:04:37,742
Và không phải chỉ là một trong số những cái này, 
mà còn có rất nhiều máy nữa.

110
00:04:37,742 --> 00:04:40,832
Ông đã chuẩn bị các chương trình dự đoán điều sẽ xảy ra.

111
00:04:40,832 --> 00:04:42,805
Bây giờ, lý do họ đã sử dụng thẻ đục lỗ là do Jacquard,

112
00:04:42,805 --> 00:04:44,977
tại Pháp, đã tạo ra máy dệt Jacquard,

113
00:04:44,977 --> 00:04:47,655
cái đã dệt nên những hoa văn tuyệt vời và 
được kiểm soát bởi các thẻ đục lỗ,

114
00:04:47,655 --> 00:04:50,287
do đó, ông chỉ sử dụng công nghệ của thời này,

115
00:04:50,287 --> 00:04:52,392
và như mọi thứ khác ông đã làm, ông đang sử dụng công nghệ

116
00:04:52,392 --> 00:04:57,139
của thời đại của mình, những năm 1830, 1840, 1850, những bánh răng, hơi nước,

117
00:04:57,139 --> 00:05:01,077
thiết bị cơ khí. Trớ trêu thay, sinh cùng năm

118
00:05:01,077 --> 00:05:03,249
với Charles Babbage là Michael Faraday,

119
00:05:03,249 --> 00:05:05,926
người đã cách mạng hóa toàn bộ mọi thứ

120
00:05:05,926 --> 00:05:08,439
máy phát điện, máy biến áp, các máy tương tự.

121
00:05:08,439 --> 00:05:11,597
Babbage, tất nhiên, muốn sử dụng công nghệ 
đã được chứng minh,

122
00:05:11,597 --> 00:05:13,150
là hơi nước và các thứ khác.

123
00:05:13,150 --> 00:05:14,823
Bây giờ, ông cần nhiều phụ kiện nữa.

124
00:05:14,823 --> 00:05:16,495
Rõ ràng, bây giờ bạn có một chiếc máy tính.

125
00:05:16,495 --> 00:05:18,884
Bạn có những tấm thẻ đục lỗ, CPU và bộ nhớ.

126
00:05:18,884 --> 00:05:20,819
Bạn cần các phụ kiện để phối hợp.

127
00:05:20,819 --> 00:05:22,447
Bạn sẽ không chỉ có vậy,

128
00:05:22,447 --> 00:05:25,275
trước hết, bạn đã có âm thanh. Bạn có một cái chuông,

129
00:05:25,275 --> 00:05:27,429
vì vậy, nếu có sai sót gì xảy ra

130
00:05:27,429 --> 00:05:29,774
hoặc chiếc máy cần bổ trợ thêm thứ gì đó,

131
00:05:29,774 --> 00:05:31,744
một cái chuông có thể giúp ích trong chuyện này.

132
00:05:31,744 --> 00:05:33,280
Và thực sự đã có một câu lệnh trên thẻ bấm lỗ

133
00:05:33,280 --> 00:05:36,182
ghi là "Rung chuông." Vì vậy bạn có thể 
hình dung ra âm thanh "Ting!"

134
00:05:36,182 --> 00:05:38,382
Hãy dừng lại một chút, tưởng tượng mọi loại âm thanh

135
00:05:38,382 --> 00:05:39,463
như là, "Click, click, click, click",

136
00:05:39,463 --> 00:05:42,400
tiếng động cơ hơi nước,"Ding," đúng không?

137
00:05:42,400 --> 00:05:44,835
Rõ ràng, bạn cũng cần một máy in, và tất cả mọi người 
đều cần một máy in.

138
00:05:44,835 --> 00:05:47,843
Đây là hình ảnh của động cơ in ấn cho

139
00:05:47,843 --> 00:05:50,326
một chiếc máy khác của ông ấy, 
chiếc máy có tên Động Cơ Khác Biệt 2,

140
00:05:50,326 --> 00:05:52,261
mà ông không bao giờ tạo ra, nhưng Bảo tàng Khoa học

141
00:05:52,261 --> 00:05:54,432
thì có triển lãm trong những năm 80 và 90.

142
00:05:54,432 --> 00:05:56,707
Toàn bộ đều là cơ khí, một lần nữa, một máy in.

143
00:05:56,707 --> 00:05:59,405
Nó chỉ in số, bởi vì ông ấy bị ám ảnh với những con số,

144
00:05:59,405 --> 00:06:02,922
nhưng nó cũng in trên giấy, và nó thậm chí còn in được chữ,

145
00:06:02,922 --> 00:06:05,694
vì vậy, nếu bạn xem đến cuối dòng, nó sẽ như thế này.

146
00:06:05,694 --> 00:06:07,344
Bạn cũng cần đồ họa, phải không?

147
00:06:07,344 --> 00:06:08,900
Ý tôi là, nếu bạn sắp làm bất kỳ điều gì với đồ họa,

148
00:06:08,900 --> 00:06:11,496
do đó, ông nói, "Chà, mình cần máy vẽ đồ thị. 
Mình có một tờ giấy lớn

149
00:06:11,496 --> 00:06:13,604
và một cây bút mực và khiến nó tự động vẽ."

150
00:06:13,604 --> 00:06:15,434
Vì vậy ông cũng đã thiết kế một máy vẽ,

151
00:06:15,434 --> 00:06:19,359
và, bạn biết, vào thời điểm đó, tôi nghĩ rằng ông có khá nhiều

152
00:06:19,359 --> 00:06:20,890
máy móc hay ho.

153
00:06:20,890 --> 00:06:23,580
Đến người phụ nữ này, Ada Lovelace.

154
00:06:23,580 --> 00:06:26,301
Bây giờ, hãy tưởng tượng những buổi dạ hội, 
cùng những điều tuyệt vời đang diễn ra.

155
00:06:26,301 --> 00:06:29,393
Cô gái này là con gái của một người tồi tệ, điên rồ

156
00:06:29,393 --> 00:06:31,815
và nguy hiểm có tiếng tên là Lord Byron,

157
00:06:31,815 --> 00:06:34,335
và mẹ của cô, hơi lo lắng rằng cô có thể có

158
00:06:34,335 --> 00:06:37,192
thừa hưởng sự xấu xa và điên rồ của Lord Byron

159
00:06:37,192 --> 00:06:40,430
nghĩ rằng, "Mình biết giải pháp: Toán học chính là giải pháp."

160
00:06:40,430 --> 00:06:43,379
Chúng ta sẽ dạy toán cho con bé. 
Điều đó sẽ khiến con bé đằm tính lại."

161
00:06:43,379 --> 00:06:47,135
Bởi vì hiển nhiên,

162
00:06:47,135 --> 00:06:51,050
chưa bao giờ có một nhà toán học mà bị điên,

163
00:06:51,050 --> 00:06:53,451
Bạn biết đó, sẽ ổn thôi.

164
00:06:53,451 --> 00:06:56,789
Tất cả mọi thứ sẽ ổn. Vì vậy, cô ấy theo học ngành toán,

165
00:06:56,789 --> 00:06:59,527
và cô đi cùng mẹ đến một trong số các buổi dạ hội kia

166
00:06:59,527 --> 00:07:02,317
và Charles Babbage đã mang chiếc máy của mình ra,

167
00:07:02,317 --> 00:07:04,151
Công tước Wellington cũng ở đó,

168
00:07:04,151 --> 00:07:05,723
mang nó ra để trình diễn,

169
00:07:05,723 --> 00:07:09,474
và cô hiểu được. Cô thực sự là 
người duy nhất trong cuộc đời ông,

170
00:07:09,474 --> 00:07:10,766
nói, "Tôi hiểu máy này vận hành ra sao,

171
00:07:10,766 --> 00:07:12,973
và tôi hiểu được tương lai của cỗ máy này."

172
00:07:12,973 --> 00:07:16,060
Và chúng ta nợ cho cô ấy một khoản rất lớn
bởi vì chúng ta biết

173
00:07:16,060 --> 00:07:19,037
có rất nhiều máy mà Babbage có ý định xây dựng

174
00:07:19,037 --> 00:07:20,640
là vì cô ấy.

175
00:07:20,640 --> 00:07:23,397
Một số người gọi cô là lập trình viên đầu tiên.

176
00:07:23,397 --> 00:07:26,783
Đây thực ra là một trong số những bài cô đã dịch.

177
00:07:26,783 --> 00:07:29,694
Đây là một chương trình được viết theo văn phong đặc biệt.

178
00:07:29,694 --> 00:07:33,263
Về mặt lịch sử, cô ấy không hẳn là lập trình viên đầu tiên,

179
00:07:33,263 --> 00:07:35,316
và trên thực tế, cô ấy đã làm điều gì đó tuyệt vời hơn.

180
00:07:35,316 --> 00:07:36,886
Thay vì chỉ là một lập trình viên,

181
00:07:36,886 --> 00:07:39,058
cô nhìn thấy điều mà Babbage không thấy,

182
00:07:39,058 --> 00:07:42,242
Babbage đã hoàn toàn bị ám ảnh với toán học.

183
00:07:42,242 --> 00:07:46,191
Ông đã chế tạo một cỗ máy để làm toán,

184
00:07:46,191 --> 00:07:49,450
và Lovelace nói, "Anh có thể làm nhiều hơn toán học"

185
00:07:49,450 --> 00:07:52,285
với chiếc máy này." Và cũng như bạn,

186
00:07:52,285 --> 00:07:53,910
lúc này, tất cả mọi người trong phòng này

187
00:07:53,910 --> 00:07:55,964
đều có một chiếc máy tính và một chiếc điện thoại.

188
00:07:55,964 --> 00:07:58,192
Nếu bạn xem kỹ chiếc điện thoại, từng thứ một trong đó

189
00:07:58,192 --> 00:08:00,207
hoặc máy tính hay bất kỳ thiết bị vi tính khác

190
00:08:00,207 --> 00:08:02,288
đều là toán học. Tất cả các số đều ở phía dưới.

191
00:08:02,288 --> 00:08:06,981
Cho dù đó là video hoặc văn bản, âm nhạc hay giọng nói, 
toàn bộ là những con số,

192
00:08:06,981 --> 00:08:10,961
ẩn phía sau chính là các hàm toán học đang hoạt động.

193
00:08:10,961 --> 00:08:13,066
và Lovelace nói, "Chỉ vì anh đang thực hiện

194
00:08:13,066 --> 00:08:16,388
các hàm và biểu tượng toán học

195
00:08:16,388 --> 00:08:18,635
không có nghĩa là những thứ này không thể đại diện

196
00:08:18,635 --> 00:08:21,988
những thứ khác trong thế giới thực, chẳng hạn như âm nhạc."

197
00:08:21,988 --> 00:08:24,722
Đây là một bước tiến lớn, bởi vì Babbage có nói,

198
00:08:24,722 --> 00:08:26,944
"Chúng ta có thể tính toán những hàm tuyệt vời này và in ra

199
00:08:26,944 --> 00:08:30,612
các bảng số và vẽ đồ thị,"

200
00:08:30,612 --> 00:08:32,508
và Lovelace ở đó và cô ấy nói, "Xem nào,

201
00:08:32,508 --> 00:08:34,984
thứ này thậm chí có thể soạn nhạc nếu bạn

202
00:08:34,984 --> 00:08:38,532
xem nó là đại diện của âm nhạc một cách số học."

203
00:08:38,532 --> 00:08:40,101
Vì vậy, đây là những gì tôi gọi là bước nhảy vọt của Lovelace.

204
00:08:40,101 --> 00:08:43,838
Khi bạn nói cô là một lập trình viên, cô có làm một ít,

205
00:08:43,838 --> 00:08:46,975
nhưng thật ra cô đã nói về tương lai sẽ

206
00:08:46,975 --> 00:08:49,171
hơn, hơn thế này rất nhiều.

207
00:08:49,171 --> 00:08:51,350
Một trăm năm sau, anh chàng này đến,

208
00:08:51,350 --> 00:08:56,803
Alan Turing, và vào năm 1936, phát minh ra 
máy tính một lần nữa.

209
00:08:56,803 --> 00:08:59,380
Tất nhiên, máy của Babbage hoàn toàn là cơ khí.

210
00:08:59,380 --> 00:09:01,911
Máy Turing hoàn toàn là lý thuyết.

211
00:09:01,911 --> 00:09:04,702
Cả hai người đều nhìn từ một quan điểm toán học,

212
00:09:04,702 --> 00:09:07,255
nhưng Turing nói với chúng ta một điều rất quan trọng.

213
00:09:07,255 --> 00:09:10,190
Ông đặt nền móng toán học

214
00:09:10,190 --> 00:09:12,303
cho khoa học máy tính, và nói,

215
00:09:12,303 --> 00:09:15,490
"Cách ta tạo ra máy vi tính thì không quan trọng"

216
00:09:15,490 --> 00:09:17,368
Không quan trọng nếu máy tính của bạn là cơ khí

217
00:09:17,368 --> 00:09:21,778
như của Babbage, hoặc điện tử như máy vi tính ngày nay,

218
00:09:21,778 --> 00:09:24,582
hoặc có lẽ trong tương lai, tế bào, hoặc, một lần nữa,

219
00:09:24,582 --> 00:09:27,728
lại là cơ khí, một khi chúng ta hướng đến công nghệ nano.

220
00:09:27,728 --> 00:09:29,765
Chúng ta có thể trở lại với máy của Babbage

221
00:09:29,765 --> 00:09:32,341
và làm nó thật nhỏ. Tất cả đều là máy tính.

222
00:09:32,341 --> 00:09:33,973
Điều dễ hiểu, đó là bản chất điện toán.

223
00:09:33,973 --> 00:09:35,978
Điều này được gọi là luận án Church–Turing.

224
00:09:35,978 --> 00:09:38,645
Đột nhiên, bạn nhận được liên kết này khi bạn nói

225
00:09:38,645 --> 00:09:40,868
về thứ mà Babbage đã tạo ra thực sự là một máy tính.

226
00:09:40,868 --> 00:09:43,693
Trong thực tế, đó là khả năng làm được mọi thứ 
chúng ta làm ngày nay

227
00:09:43,693 --> 00:09:48,525
cùng với máy tính, chỉ là rất chậm thôi.

228
00:09:48,525 --> 00:09:50,631
Để bạn hiểu nó chậm thế nào,

229
00:09:50,631 --> 00:09:54,470
nó có khoảng 1k bộ nhớ.

230
00:09:54,470 --> 00:09:57,388
Nó sử dụng thẻ đục lỗ có sẵn,

231
00:09:57,388 --> 00:10:03,148
và chạy chậm hơn khoảng 10.000 lần chiếc ZX81 đầu tiên.

232
00:10:03,148 --> 00:10:04,751
Nó có một gói RAM.

233
00:10:04,751 --> 00:10:07,930
Bạn có thể thêm rất nhiều thêm bộ nhớ nếu bạn muốn.

234
00:10:07,930 --> 00:10:10,256
Vậy thì, điều đó mang gì cho chúng ta hôm nay?

235
00:10:10,256 --> 00:10:11,864
Có nhiều dự án.

236
00:10:11,864 --> 00:10:14,797
Ở tận Swindon, Bảo tàng Khoa học lưu trữ,

237
00:10:14,797 --> 00:10:16,491
có hàng trăm dự án và hàng ngàn trang

238
00:10:16,491 --> 00:10:19,960
ghi chú bởi Charles Babbage về động cơ phân tích này.

239
00:10:19,960 --> 00:10:23,921
Trong số đó là một tập hợp các dự án mà 
chúng tôi gọi là Dự án 28,

240
00:10:23,921 --> 00:10:26,075
và đó cũng là tên của một tổ chức từ thiện 
mà tôi đã bắt tay

241
00:10:26,075 --> 00:10:28,809
với Doron Swade, người quản lí máy tính

242
00:10:28,809 --> 00:10:31,048
tại Bảo tàng Khoa học, và cũng là người dẫn dắt

243
00:10:31,048 --> 00:10:32,478
dự án để tạo ra một công cụ khác biệt,

244
00:10:32,478 --> 00:10:35,036
và dự án của chúng tôi là tạo ra nó.

245
00:10:35,036 --> 00:10:38,902
Ở ngay South Kensington, chúng tôi sẽ xây dựng 
các cỗ máy phân tích.

246
00:10:38,902 --> 00:10:40,904
Dự án được chia ra nhiều phần.

247
00:10:40,904 --> 00:10:43,424
Một là từ các lưu trữ của Babbage.

248
00:10:43,424 --> 00:10:45,346
Nó đã được hoàn thành. Bây giờ, thứ hai là nghiên cứu

249
00:10:45,346 --> 00:10:48,456
tất cả các dự án để xác định những gì cần xây dựng.

250
00:10:48,456 --> 00:10:52,900
Phần thứ ba là một mô phỏng máy tính của chiếc máy

251
00:10:52,900 --> 00:10:55,823
và phần cuối là tạo ra một chiếc có thật tại Bảo tàng Khoa học.

252
00:10:55,823 --> 00:10:58,399
Khi nó được xây dựng, bạn cuối cùng sẽ có thể hiểu một máy tính hoạt động ra sao,

253
00:10:58,399 --> 00:11:00,233
bởi vì thay vì có một chip nhỏ ở phía trước,

254
00:11:00,233 --> 00:11:02,843
bạn sẽ nhìn vào thứ to lớn này và nói, "Ah,

255
00:11:02,843 --> 00:11:06,178
tôi thấy bộ nhớ hoạt động, tôi thấy các CPU điều hành,

256
00:11:06,178 --> 00:11:10,045
Tôi nghe thấy nó hoạt động. Tôi có thể ngửi nó hoạt động."

257
00:11:10,045 --> 00:11:12,644
Nhưng ở phần mà chúng tôi sắp làm mô phỏng

258
00:11:12,644 --> 00:11:14,401
Babbage đã tự mình viết,

259
00:11:14,401 --> 00:11:16,019
"Chừng nào các cỗ máy phân tích tồn tại,

260
00:11:16,019 --> 00:11:19,723
nó chắc chắn sẽ dẫn đường cho tương lai của khoa học.

261
00:11:19,723 --> 00:11:21,568
Tất nhiên, ông không chế tạo nó, bởi vì ông luôn luôn nghĩ ra

262
00:11:21,568 --> 00:11:23,650
những kế hoạch mới, nhưng khi đã được xây dựng, tất nhiên,

263
00:11:23,650 --> 00:11:27,160
trong thập niên 1940, tất cả mọi thứ thay đổi.

264
00:11:27,160 --> 00:11:28,983
Bây giờ, tôi sẽ gợi ý cho bạn nó trông như thế nào

265
00:11:28,983 --> 00:11:31,616
khi hoạt động trong một video

266
00:11:31,616 --> 00:11:36,210
cho thấy một phần của CPU cơ khí làm việc.

267
00:11:39,210 --> 00:11:42,209
Đây là 3 bộ bánh răng,

268
00:11:42,209 --> 00:11:45,031
và sẽ thêm vào nữa. Đây là cơ chế thêm

269
00:11:45,031 --> 00:11:47,688
đang hoạt động. Bạn hãy tưởng tượng 
cả chiếc máy khổng lồ này.

270
00:11:47,688 --> 00:11:48,847
Cho tôi 5 năm.

271
00:11:48,847 --> 00:11:51,191
Trước khi những năm 2030s xảy ra, chúng tôi sẽ hoàn thành nó.

272
00:11:51,191 --> 00:11:54,161
Cảm ơn rất nhiều. (Vỗ tay)