WEBVTT

00:00:00.106 --> 00:00:01.530
Maszyna, o której dziś opowiem

00:00:01.530 --> 00:00:03.204
jest wspaniała, ale nigdy nie powstała.

00:00:03.204 --> 00:00:05.203
Nie została nigdy zbudowana,

00:00:05.203 --> 00:00:07.583
ale jednak na pewno zbudowana zostanie.

00:00:07.583 --> 00:00:09.575
Została zaprojektowana

00:00:09.575 --> 00:00:11.926
na długo zanim myślano o komputerach.

NOTE Paragraph

00:00:11.926 --> 00:00:14.075
Jeśli macie pojęcie o historii komputerów,

00:00:14.075 --> 00:00:16.595
to wiecie, że w latach 30. i 40.

00:00:16.595 --> 00:00:19.150
powstały proste komputery,

00:00:19.150 --> 00:00:21.943
które zapoczątkowały rewolucję komputerową.

00:00:21.943 --> 00:00:23.229
Mielibyście rację,

00:00:23.229 --> 00:00:25.711
ale pomylilibyście stulecia.

00:00:25.711 --> 00:00:27.351
Pierwszy komputer zaprojektowano

00:00:27.351 --> 00:00:31.023
w latach 1830-40., a nie 1930-40.

00:00:31.023 --> 00:00:33.351
Powstały prototypy części projektu

00:00:33.351 --> 00:00:35.487
i są w Londynie

00:00:35.487 --> 00:00:37.480
w South Kensington.

NOTE Paragraph

00:00:37.480 --> 00:00:40.799
Ta maszyna została stworzona
przez Charlesa Babbaga.

00:00:40.799 --> 00:00:42.555
Sądzę, że mam coś wspólnego z Charlesem,

00:00:42.555 --> 00:00:45.164
ponieważ jego włosy
są w kompletnym nieładzie

00:00:45.164 --> 00:00:47.505
na każdym zdjęciu. (Śmiech)

00:00:47.505 --> 00:00:49.352
Był bardzo bogaty i w zasadzie

00:00:49.352 --> 00:00:51.365
należał do brytyjskiej arystokracji,

00:00:51.365 --> 00:00:53.704
więc w sobotnie wieczory w Marylebone,

00:00:53.704 --> 00:00:56.135
jeśli należałeś do inteligencji,

00:00:56.135 --> 00:00:57.631
zostałbyś do niego zaproszony

00:00:57.631 --> 00:01:00.590
na "wieczorek" - a zapraszał wszystkich:

00:01:00.590 --> 00:01:04.022
królów, Księcia Wellington
i wielu innych sławnych ludzi.

00:01:04.022 --> 00:01:06.543
Na tych przyjęciach pokazałby wam
jedno ze swoich mechanicznych urządzeń.

NOTE Paragraph

00:01:06.543 --> 00:01:09.583
Bardzo tęsknię za tą epoką,

00:01:09.583 --> 00:01:11.931
kiedy na przyjęciach demonstrowano

00:01:11.931 --> 00:01:13.044
mechaniczne komputery. (Śmiech)

00:01:13.044 --> 00:01:16.310
Babbage urodził się

00:01:16.310 --> 00:01:18.044
pod koniec XVIII wieku,

00:01:18.044 --> 00:01:20.088
i był całkiem znanym matematykiem.

00:01:20.088 --> 00:01:23.231
W Cambridge miał tą samą posadę co Newton,

00:01:23.231 --> 00:01:25.743
niedawno zajmował ją Stephen Hawking.

00:01:25.743 --> 00:01:28.598
Nie jest tak znany, bo wpadł na pomysł

00:01:28.598 --> 00:01:31.748
konstruowania maszyn matematycznych,

00:01:31.748 --> 00:01:34.033
ale żadnej z nich nie zbudował.

NOTE Paragraph

00:01:34.033 --> 00:01:37.318
Był on klasycznym przykładem kujona.

00:01:37.318 --> 00:01:39.329
Zawsze gdy wpadał na dobry pomysł, myślał:

00:01:39.329 --> 00:01:40.777
"Super, zacznę coś takiego budować.

00:01:40.777 --> 00:01:43.372
Wydam na to fortunę. Ale mam lepszy pomysł.

00:01:43.372 --> 00:01:45.732
Zacznę pracować nad tym.
Jednak zbuduję to." (Śmiech)

00:01:45.732 --> 00:01:48.612
Robił tak dopóki premier Sir Robert Peel,

00:01:48.612 --> 00:01:51.076
nie wykopał go z rządu,

00:01:51.076 --> 00:01:53.517
co wtedy znaczyło, że powiedział mu:

00:01:53.517 --> 00:01:56.669
"Życzę panu miłego dnia". (Śmiech)

NOTE Paragraph

00:01:56.669 --> 00:01:58.649
Zaprojektował to okropieństwo,

00:01:58.649 --> 00:02:02.088
czyli silnik analityczny.
Aby pokazać jak to wygląda...

00:02:02.088 --> 00:02:03.960
To widok z góry.

00:02:03.960 --> 00:02:07.073
Każde z kółek to tryb, stos trybów,

00:02:07.073 --> 00:02:10.309
a cała maszyna jest wielkości lokomotywy.

00:02:10.309 --> 00:02:12.300
Dlatego chciałbym żebyście wyobrazili sobie

00:02:12.300 --> 00:02:14.944
tą gigantyczną maszynę.
Możemy usłyszeć jak brzmiałyby

00:02:14.944 --> 00:02:16.704
cudowne dźwięki wydobywające się z niej.

00:02:16.704 --> 00:02:18.481
Przedstawię też architekturę tej maszyny,

00:02:18.481 --> 00:02:19.960
to architektura komputerowa

00:02:19.960 --> 00:02:23.287
i opowiem wam o maszynie-komputerze.

NOTE Paragraph

00:02:23.287 --> 00:02:26.690
Porozmawiajmy o pamięci.

00:02:26.690 --> 00:02:28.937
Jest podobna
do pamięci współczesnych komputerów,

00:02:28.937 --> 00:02:31.639
ale zrobiona z metalu,

00:02:31.639 --> 00:02:35.183
wielu stosów trybów, po 30 na stosie.

00:02:35.183 --> 00:02:37.253
Wyobraźcie sobie to, stworzone z trybów,

00:02:37.253 --> 00:02:39.008
wielu setek trybów,

00:02:39.008 --> 00:02:40.898
na których znajdują się cyfry.

00:02:40.898 --> 00:02:43.317
Wszystko oparte jest o system dziesiętny.

00:02:43.317 --> 00:02:44.902
Babbage myślał o użyciu systemu binarnego.

00:02:44.902 --> 00:02:46.620
Problem z systemem binarnym jest taki,

00:02:46.620 --> 00:02:49.937
że maszyna byłaby absurdalnie wysoka.

00:02:49.937 --> 00:02:51.996
Miał więc pamięć.

00:02:51.996 --> 00:02:54.403
Pamięć to ta część tutaj.

00:02:54.403 --> 00:02:56.733
Jak widać.

NOTE Paragraph

00:02:56.733 --> 00:03:01.268
Ten olbrzym tutaj to procesor, albo chip.

00:03:01.268 --> 00:03:03.518
Oczywiście jest wielki.

00:03:03.518 --> 00:03:06.431
Całkowicie mechaniczny, jak cała maszyna.

00:03:06.431 --> 00:03:10.572
Oto zdjęcie prototypu części procesora,

00:03:10.572 --> 00:03:12.711
który znajduje się w Muzeum Nauki.

NOTE Paragraph

00:03:12.711 --> 00:03:16.343
Wykonywał podstawowe
działania arytmetyczne,

00:03:16.343 --> 00:03:18.796
tj. dodawanie, mnożenie,
odejmowanie i dzielenie.

00:03:18.796 --> 00:03:21.804
Co jest niezłym osiągnięciem jak na metal,

00:03:21.804 --> 00:03:24.433
ale mógł również robić coś,
co potrafi komputer,

00:03:24.433 --> 00:03:26.132
a kalkulator nie:

00:03:26.132 --> 00:03:30.070
potrafiła przeszukać swoją pamięć
i podjąć decyzję.

00:03:30.070 --> 00:03:32.936
Potrafiła zastosować "if-then"
znane początkującym programistom,

00:03:32.936 --> 00:03:35.076
i właśnie dzięki temu była komputerem.

00:03:35.076 --> 00:03:39.674
Potrafiła znacznie więcej niż tylko liczyć.

NOTE Paragraph

00:03:39.674 --> 00:03:42.355
Jeśli weźmiemy to pod uwagę

00:03:42.355 --> 00:03:44.226
i zastanowimy się nad chipami dziś,

00:03:44.226 --> 00:03:48.041
to uświadomimy sobie,
że nie można obejrzeć ich wnętrza.

00:03:48.041 --> 00:03:49.842
Są tak maleńkie,

00:03:49.842 --> 00:03:51.664
że widać tylko to.

00:03:51.664 --> 00:03:54.611
To niesamowita złożoność procesora,

00:03:54.611 --> 00:03:57.303
i niesamowita regularność pamięci.

00:03:57.303 --> 00:03:58.965
Obraz z mikroskopu elektronowego,

00:03:58.965 --> 00:04:00.934
wygląda tak. Wszystko wygląda tak samo,

00:04:00.934 --> 00:04:03.500
ale ten element jest niesamowicie złożony.

NOTE Paragraph

00:04:03.500 --> 00:04:07.483
Dzięki kołom zębatym robi to, co komputer,

00:04:07.483 --> 00:04:09.576
ale wymaga najpierw zaprogramowania.

00:04:09.576 --> 00:04:12.601
Babbage wykorzystał ówczesną technologię,

00:04:12.601 --> 00:04:16.247
która pojawiła się w latach 1850-70.

00:04:16.247 --> 00:04:19.116
czyli kart dziurkowanych.

00:04:19.116 --> 00:04:21.940
To trzy czytniki kart dziurkowanych

00:04:21.940 --> 00:04:25.620
i program z Science Museum, tu niedaleko,

00:04:25.620 --> 00:04:30.013
utworzony przez Charlesa Babbaga.

00:04:30.013 --> 00:04:31.881
Można iść i obejrzeć,

00:04:31.881 --> 00:04:34.322
ten program czeka na zbudowanie maszyny.

00:04:34.322 --> 00:04:37.742
Nie tylko ten, jest ich więcej.

00:04:37.742 --> 00:04:40.832
Babbage przygotował programy,
przewidując, że do tego dojdzie.

NOTE Paragraph

00:04:40.832 --> 00:04:42.805
Dlaczego użył kart dziurkowanych?

00:04:42.805 --> 00:04:44.977
We Francji Jacquard zbudował krosno
- maszynę żakardową,

00:04:44.977 --> 00:04:47.655
tkającą wzory na podstawie 
"programów" na kartach dziurkowanych.

00:04:47.655 --> 00:04:50.287
Babbage po prostu zmienił 
cel technologii z jego epoki

00:04:50.287 --> 00:04:52.392
tak samo jak ze wszystkim innym, co robił.

00:04:52.392 --> 00:04:57.139
Wykorzystując technologie swojej epoki,
tzn. z lat 1830-50., koła zębate, parę,

00:04:57.139 --> 00:05:01.077
urządzenia mechaniczne. 
Jak na ironię, w tym samym roku

00:05:01.077 --> 00:05:03.249
co Babbage, urodził się Michael Faraday,

00:05:03.249 --> 00:05:05.926
który zrewolucjonizował wszystko

00:05:05.926 --> 00:05:08.439
dynamem, transformatorem
i resztą swoich wynalazków.

00:05:08.439 --> 00:05:11.597
Babbage chciał użyć
sprawdzonej technologii,

00:05:11.597 --> 00:05:13.150
czyli pary i tym podobnym.

NOTE Paragraph

00:05:13.150 --> 00:05:14.823
No więc potrzebował akcesoriów.

00:05:14.823 --> 00:05:16.495
Teraz mamy oczywiście komputer.

00:05:16.495 --> 00:05:18.884
Czyli mamy karty drukowane,
procesor i pamięć.

00:05:18.884 --> 00:05:20.819
Wprowadzając nową maszynę
musisz mieć akcesoria.

00:05:20.819 --> 00:05:22.447
Sama maszyna nie wystarczy.

NOTE Paragraph

00:05:22.447 --> 00:05:25.275
Po pierwsze dźwięk, zastosował dzwonek

00:05:25.275 --> 00:05:27.429
gdyby coś poszło nie tak (Śmiech)

00:05:27.429 --> 00:05:29.774
albo, żeby wezwać pomoc operatora,

00:05:29.774 --> 00:05:31.744
po to właśnie był dzwonek. (Śmiech)

00:05:31.744 --> 00:05:33.280
A instrukcja znajdowała się na karcie:

00:05:33.280 --> 00:05:36.182
"Zadzwoń". Wyobraźcie sobie dźwięk "Dzyń!".

00:05:36.182 --> 00:05:38.382
Wyobraźmy sobie te wszystkie dźwięki:

00:05:38.382 --> 00:05:39.463
"Klik, klak, klik, klik",

00:05:39.463 --> 00:05:42.400
odgłos silnika parowego, "Dzyń". (Śmiech)

NOTE Paragraph

00:05:42.400 --> 00:05:44.835
Oczywiście potrzebujemy też drukarki.

00:05:44.835 --> 00:05:47.843
To mechanizm drukujący Babbaga,

00:05:47.843 --> 00:05:50.326
którą nazwał maszyną różnicową nr 2.

00:05:50.326 --> 00:05:52.261
Nie on ją zbudował, a Science Museum

00:05:52.261 --> 00:05:54.432
w latach 1980-90.

00:05:54.432 --> 00:05:56.707
Jest to całkowicie mechaniczna drukarka.

00:05:56.707 --> 00:05:59.405
Drukuje same cyfry,
Babbage miał na ich punkcie obsesję.

00:05:59.405 --> 00:06:02.922
Używa papieru, nawet zawija wiersze,

00:06:02.922 --> 00:06:05.694
po dojechaniu na koniec wiersza, robi tak.

NOTE Paragraph

00:06:05.694 --> 00:06:07.344
Potrzebujemy też grafiki, prawda?

00:06:07.344 --> 00:06:08.900
Potrzebujemy też grafiki, prawda?

00:06:08.900 --> 00:06:11.496
"Potrzebuję plotera. 
Mam dużą kartkę i pióro

00:06:11.496 --> 00:06:13.604
Zrobię maszynę,
która będzie kreślić obrazy.".

00:06:13.604 --> 00:06:15.434
No i zaprojektował też ploter.

00:06:15.434 --> 00:06:19.359
Moim zdaniem w tym momencie powstała

00:06:19.359 --> 00:06:20.890
całkiem dobra maszyna.

NOTE Paragraph

00:06:20.890 --> 00:06:23.580
Tu pojawia się kobieta, Ada Lovelace.

00:06:23.580 --> 00:06:26.301
Wyobraźmy sobie taki wieczorek,
eleganckie towarzystwo.

00:06:26.301 --> 00:06:29.393
A tu pojawia się córka szalonego, złego

00:06:29.393 --> 00:06:31.815
i niebezpiecznego Lorda Byrona.

00:06:31.815 --> 00:06:34.335
Jej matka, zmartwiona tym,

00:06:34.335 --> 00:06:37.192
że córka mogła odziedziczyć szaleństwo
i złe skłonności po ojcu

00:06:37.192 --> 00:06:40.430
pomyślała sobie, że ma rozwiązanie.

00:06:40.430 --> 00:06:43.379
"Niech się uczy matematyki, to ją usidli”.

00:06:43.379 --> 00:06:47.135
(Śmiech) Racja, przecież nie było

00:06:47.135 --> 00:06:51.050
matematyka, który by zwariował.

00:06:51.050 --> 00:06:53.451
Przecież to najlepsze rozwiązanie. (Śmiech)

00:06:53.451 --> 00:06:56.789
Ada skończyła studia matematyczne.

00:06:56.789 --> 00:06:59.527
Matka zabrała ją na taki wieczorek,

00:06:59.527 --> 00:07:02.317
a tam Charles Babbage
prezentuje swoją maszynę.

00:07:02.317 --> 00:07:04.151
Jest tam Książę Wellington,
czyli trzeba się pokazać,

00:07:04.151 --> 00:07:05.723
Babbage demonstruje wszystkim maszynę,

00:07:05.723 --> 00:07:09.474
ale tylko ona rozumie. 
Tylko ona powiedziała:

00:07:09.474 --> 00:07:10.766
"Rozumiem, do czego to jest

00:07:10.766 --> 00:07:12.973
i wiem jaką to ma przyszłość".

00:07:12.973 --> 00:07:16.060
Zawdzięczamy Adzie bardzo dużo. 
To dzięki niej wiemy

00:07:16.060 --> 00:07:19.037
tyle o maszynie,
którą chciał skonstruować Babbage.

00:07:19.037 --> 00:07:20.640
Właśnie dzięki niej.

NOTE Paragraph

00:07:20.640 --> 00:07:23.397
Nazwano ją pierwszą programistką.

00:07:23.397 --> 00:07:26.783
Ten tekst przetłumaczony przez Adę.

00:07:26.783 --> 00:07:29.694
to program napisany w określonym stylu.

00:07:29.694 --> 00:07:33.263
Określenie jej jako pierwszego programisty 
nie jest chronologicznie.

00:07:33.263 --> 00:07:35.316
Jednak zrobiła coś bardziej zadziwiającego.

00:07:35.316 --> 00:07:36.886
Nie do końca działała jak programista.

00:07:36.886 --> 00:07:39.058
Zauważyła coś, czego nie widział Babbage.

NOTE Paragraph

00:07:39.058 --> 00:07:42.242
On miał obsesję na punkcie matematyki.

00:07:42.242 --> 00:07:46.191
Dlatego budował "maszynę do matematyki".

00:07:46.191 --> 00:07:49.450
A Lovelavce powiedziała, 
że można to poszerzyć.

00:07:49.450 --> 00:07:52.285
Zupełnie jak teraz, każde z was

00:07:52.285 --> 00:07:53.910
ma tu ze sobą komputer,

00:07:53.910 --> 00:07:55.964
przecież każdy ma telefon.

00:07:55.964 --> 00:07:58.192
Gdybyście się mu przyjrzeli,
to każdy najmniejszy element

00:07:58.192 --> 00:08:00.207
w telefonie, w komputerze 
lub innym urządzeniu obliczeniowym

00:08:00.207 --> 00:08:02.288
to matematyka. U podstaw zawsze są cyfry.

00:08:02.288 --> 00:08:06.981
Obraz, tekst czy muzyka, zawsze najpierw

00:08:06.981 --> 00:08:10.961
są to funkcje matematyczne.

00:08:10.961 --> 00:08:13.066
Lovelace stwierdziła, że tylko dlatego,

00:08:13.066 --> 00:08:16.388
że maszyna stosuje symbole
i wykonuje funkcje matematyczne

00:08:16.388 --> 00:08:18.635
nie znaczy, że nie mogą one symbolizować

00:08:18.635 --> 00:08:21.988
innych elementów ze świata, np. muzyki".

00:08:21.988 --> 00:08:24.722
To był ogromny przeskok. Babbage twierdził:

00:08:24.722 --> 00:08:26.944
"Możemy obliczać te funkcje i drukować

00:08:26.944 --> 00:08:30.612
sobie tabele liczb, 
rysować wykresy".(Śmiech)

00:08:30.612 --> 00:08:32.508
Aż tu nagle zjawia się Lovelace i mówi:

00:08:32.508 --> 00:08:34.984
"Ta maszyna może nawet komponować muzykę,

00:08:34.984 --> 00:08:38.532
jeśli przedstawić muzykę
w sposób numeryczny".

00:08:38.532 --> 00:08:40.101
Nazywam to skokiem Lovelace.

00:08:40.101 --> 00:08:43.838
Była programistką, trochę się tym zajmowała

00:08:43.838 --> 00:08:46.975
ale jej prawdziwa zasługa to stwierdzenie,
że przyszłość tej maszyny

00:08:46.975 --> 00:08:49.171
to o wiele, wiele więcej.

NOTE Paragraph

00:08:49.171 --> 00:08:51.350
100 lat później pojawia się ten gość...

00:08:51.350 --> 00:08:56.803
Alan Turing w 1936
wynajduje komputer na nowo.

00:08:56.803 --> 00:08:59.380
Maszyna Babbaga była mechaniczna.

00:08:59.380 --> 00:09:01.911
Maszyna Turinga była teoretyczna.

00:09:01.911 --> 00:09:04.702
Obaj podeszli do problemu
z perspektywy matematycznej,

00:09:04.702 --> 00:09:07.255
jednak Turing powiedział coś ważnego.

00:09:07.255 --> 00:09:10.190
Dał matematyczne podstawy informatyki.

00:09:10.190 --> 00:09:12.303
Powiedział:

00:09:12.303 --> 00:09:15.490
"Nie ma znaczenia jak zbudujesz komputer”.

00:09:15.490 --> 00:09:17.368
Nieważne czy jest mechaniczny,

00:09:17.368 --> 00:09:21.778
jak u Babbaga, 
czy jak współczesne komputery.

00:09:21.778 --> 00:09:24.582
Może w przszłości będą organiczne
albo ponownie mechaniczne,

00:09:24.582 --> 00:09:27.728
po opanowaniu nanotechnologii.

00:09:27.728 --> 00:09:29.765
Moglibyśmy powrócić do maszyny Babbaga

00:09:29.765 --> 00:09:32.341
i zbudować ją, tylko maleńką. 
To wszystko są komputery.

00:09:32.341 --> 00:09:33.973
To esencja komputera.

00:09:33.973 --> 00:09:35.978
Oto tzw. hipoteza Churcha-Turinga.

NOTE Paragraph

00:09:35.978 --> 00:09:38.645
I nagle otrzymujemy ogniwo łączące

00:09:38.645 --> 00:09:40.868
i możemy stwierdzić, 
że Babbage zbudował komputer.

00:09:40.868 --> 00:09:43.693
Tak naprawdę, 
jego maszyna mogła wykonać wszystko,

00:09:43.693 --> 00:09:48.525
co robimy dziś za pomocą komputerów,
tylko bardzo wolno. (Śmiech)

00:09:48.525 --> 00:09:50.631
Aby pokazać jak wolno, powiem wam,

00:09:50.631 --> 00:09:54.470
że miała około 1kB pamięci.

00:09:54.470 --> 00:09:57.388
Wykorzystywała karty drukowane
wkładane do maszyny.

00:09:57.388 --> 00:10:03.148
Działała około 10 000 razy wolniej
niż pierwszy ZX Spectrum – ZX81,

00:10:03.148 --> 00:10:04.751
Maszyna miała pakiet pamięci RAM.

00:10:04.751 --> 00:10:07.930
Użytkownik mógł zamontować
dużo dodatkowej pamięci.

NOTE Paragraph

00:10:07.930 --> 00:10:10.256
(Śmiech) Do czego to nas prowadzi dziś?

00:10:10.256 --> 00:10:11.864
To są plany.

00:10:11.864 --> 00:10:14.797
W archiwum muzeum w Swindon

00:10:14.797 --> 00:10:16.491
są setki planów i tysiące stron notatek

00:10:16.491 --> 00:10:19.960
na temat silnika analitycznego 
autorstwa Charlesa Babbaga.

00:10:19.960 --> 00:10:23.921
Jeden z tych dokumentów nazwaliśmy Plan 28.

00:10:23.921 --> 00:10:26.075
Tak samo nazwałem fundację,

00:10:26.075 --> 00:10:28.809
założoną z Doronem Swadem,
kustoszem działu komputerów

00:10:28.809 --> 00:10:31.048
w Science Museum. To on jest siłą napędową

00:10:31.048 --> 00:10:32.478
projektu budowy maszyny różnicowej.

00:10:32.478 --> 00:10:35.036
Planujemy ją zbudować.

00:10:35.036 --> 00:10:38.902
Właśnie tu, w South Kensington
budujemy maszynę analityczną.

NOTE Paragraph

00:10:38.902 --> 00:10:40.904
Projekt obejmuje wiele części.

00:10:40.904 --> 00:10:43.424
M. in. skanowanie archiwum Babbage'a.

00:10:43.424 --> 00:10:45.346
To już zrobiliśmy. 
Drugi etap to przebadanie

00:10:45.346 --> 00:10:48.456
wszystkich planów,
aby określić, co zbudować.

00:10:48.456 --> 00:10:52.900
Trzeci etap to symulacja 
komputerowa maszyny.

00:10:52.900 --> 00:10:55.823
Ostatni etap - zbudowanie w Science Museum.

NOTE Paragraph

00:10:55.823 --> 00:10:58.399
Gdy ją zbudujemy,
będzie można zrozumieć komputer.

00:10:58.399 --> 00:11:00.233
Zamiast patrzeć na malutkiego czipa

00:11:00.233 --> 00:11:02.843
spojrzymy na tego potwora i powiemy:

00:11:02.843 --> 00:11:06.178
"Widzę jak działa pamięć, 
widzę jak działa procesor,

00:11:06.178 --> 00:11:10.045
słyszę to. Chyba nawet czuję". (Śmiech)

00:11:10.045 --> 00:11:12.644
Jednak w teraz przeprowadzimy symulację.

NOTE Paragraph

00:11:12.644 --> 00:11:14.401
Sam Babbage napisał,

00:11:14.401 --> 00:11:16.019
że gdy już zbudujemy maszynę analityczną

00:11:16.019 --> 00:11:19.723
wskaże nam ona przyszły kurs nauki.

00:11:19.723 --> 00:11:21.568
Niestety nie udało mu się jej zbudować,

00:11:21.568 --> 00:11:23.650
bo ciągle kombinował z nowymi planami.

00:11:23.650 --> 00:11:27.160
A po zbudowaniu maszyny w latach 
1940. wszystko się zmieniło.

NOTE Paragraph

00:11:27.160 --> 00:11:28.983
A teraz pokażę zajawkę maszyny w ruchu,

00:11:28.983 --> 00:11:31.616
oto wideo prezentujące działanie

00:11:31.616 --> 00:11:36.210
jednej tylko części mechanizmu procesora.

00:11:39.210 --> 00:11:42.209
To po prostu 3 zestawy zębatek.

00:11:42.209 --> 00:11:45.031
Zaczyna się dodawanie.
To mechanizm dodający w ruchu.

00:11:45.031 --> 00:11:47.688
Pozwala to sobie wyobrazić
jak gigantyczna będzie całość.

NOTE Paragraph

00:11:47.688 --> 00:11:48.847
Dajcie mi pięć lat.

00:11:48.847 --> 00:11:51.191
Zbudujemy to do 2030, obiecuję.

NOTE Paragraph

00:11:51.191 --> 00:11:54.161
Dziękuję bardzo. (Brawa).