[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:00.11,0:00:01.53,Default,,0000,0000,0000,,Maszyna, o której dziś opowiem
Dialogue: 0,0:00:01.53,0:00:03.20,Default,,0000,0000,0000,,jest wspaniała, ale nigdy nie powstała.
Dialogue: 0,0:00:03.20,0:00:05.20,Default,,0000,0000,0000,,Nie została nigdy zbudowana,
Dialogue: 0,0:00:05.20,0:00:07.58,Default,,0000,0000,0000,,ale jednak na pewno zbudowana zostanie.
Dialogue: 0,0:00:07.58,0:00:09.58,Default,,0000,0000,0000,,Została zaprojektowana
Dialogue: 0,0:00:09.58,0:00:11.93,Default,,0000,0000,0000,,na długo zanim myślano o komputerach.
Dialogue: 0,0:00:11.93,0:00:14.08,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli macie pojęcie o historii komputerów,
Dialogue: 0,0:00:14.08,0:00:16.60,Default,,0000,0000,0000,,to wiecie, że w latach 30. i 40.
Dialogue: 0,0:00:16.60,0:00:19.15,Default,,0000,0000,0000,,powstały proste komputery,
Dialogue: 0,0:00:19.15,0:00:21.94,Default,,0000,0000,0000,,które zapoczątkowały rewolucję komputerową.
Dialogue: 0,0:00:21.94,0:00:23.23,Default,,0000,0000,0000,,Mielibyście rację,
Dialogue: 0,0:00:23.23,0:00:25.71,Default,,0000,0000,0000,,ale pomylilibyście stulecia.
Dialogue: 0,0:00:25.71,0:00:27.35,Default,,0000,0000,0000,,Pierwszy komputer zaprojektowano
Dialogue: 0,0:00:27.35,0:00:31.02,Default,,0000,0000,0000,,w latach 1830-40., a nie 1930-40.
Dialogue: 0,0:00:31.02,0:00:33.35,Default,,0000,0000,0000,,Powstały prototypy części projektu
Dialogue: 0,0:00:33.35,0:00:35.49,Default,,0000,0000,0000,,i są w Londynie
Dialogue: 0,0:00:35.49,0:00:37.48,Default,,0000,0000,0000,,w South Kensington.
Dialogue: 0,0:00:37.48,0:00:40.80,Default,,0000,0000,0000,,Ta maszyna została stworzona\Nprzez Charlesa Babbaga.
Dialogue: 0,0:00:40.80,0:00:42.56,Default,,0000,0000,0000,,Sądzę, że mam coś wspólnego z Charlesem,
Dialogue: 0,0:00:42.56,0:00:45.16,Default,,0000,0000,0000,,ponieważ jego włosy\Nsą w kompletnym nieładzie
Dialogue: 0,0:00:45.16,0:00:47.50,Default,,0000,0000,0000,,na każdym zdjęciu. (Śmiech)
Dialogue: 0,0:00:47.50,0:00:49.35,Default,,0000,0000,0000,,Był bardzo bogaty i w zasadzie
Dialogue: 0,0:00:49.35,0:00:51.36,Default,,0000,0000,0000,,należał do brytyjskiej arystokracji,
Dialogue: 0,0:00:51.36,0:00:53.70,Default,,0000,0000,0000,,więc w sobotnie wieczory w Marylebone,
Dialogue: 0,0:00:53.70,0:00:56.14,Default,,0000,0000,0000,,jeśli należałeś do inteligencji,
Dialogue: 0,0:00:56.14,0:00:57.63,Default,,0000,0000,0000,,zostałbyś do niego zaproszony
Dialogue: 0,0:00:57.63,0:01:00.59,Default,,0000,0000,0000,,na "wieczorek" - a zapraszał wszystkich:
Dialogue: 0,0:01:00.59,0:01:04.02,Default,,0000,0000,0000,,królów, Księcia Wellington\Ni wielu innych sławnych ludzi.
Dialogue: 0,0:01:04.02,0:01:06.54,Default,,0000,0000,0000,,Na tych przyjęciach pokazałby wam\Njedno ze swoich mechanicznych urządzeń.
Dialogue: 0,0:01:06.54,0:01:09.58,Default,,0000,0000,0000,,Bardzo tęsknię za tą epoką,
Dialogue: 0,0:01:09.58,0:01:11.93,Default,,0000,0000,0000,,kiedy na przyjęciach demonstrowano
Dialogue: 0,0:01:11.93,0:01:13.04,Default,,0000,0000,0000,,mechaniczne komputery. (Śmiech)
Dialogue: 0,0:01:13.04,0:01:16.31,Default,,0000,0000,0000,,Babbage urodził się
Dialogue: 0,0:01:16.31,0:01:18.04,Default,,0000,0000,0000,,pod koniec XVIII wieku,
Dialogue: 0,0:01:18.04,0:01:20.09,Default,,0000,0000,0000,,i był całkiem znanym matematykiem.
Dialogue: 0,0:01:20.09,0:01:23.23,Default,,0000,0000,0000,,W Cambridge miał tą samą posadę co Newton,
Dialogue: 0,0:01:23.23,0:01:25.74,Default,,0000,0000,0000,,niedawno zajmował ją Stephen Hawking.
Dialogue: 0,0:01:25.74,0:01:28.60,Default,,0000,0000,0000,,Nie jest tak znany, bo wpadł na pomysł
Dialogue: 0,0:01:28.60,0:01:31.75,Default,,0000,0000,0000,,konstruowania maszyn matematycznych,
Dialogue: 0,0:01:31.75,0:01:34.03,Default,,0000,0000,0000,,ale żadnej z nich nie zbudował.
Dialogue: 0,0:01:34.03,0:01:37.32,Default,,0000,0000,0000,,Był on klasycznym przykładem kujona.
Dialogue: 0,0:01:37.32,0:01:39.33,Default,,0000,0000,0000,,Zawsze gdy wpadał na dobry pomysł, myślał:
Dialogue: 0,0:01:39.33,0:01:40.78,Default,,0000,0000,0000,,"Super, zacznę coś takiego budować.
Dialogue: 0,0:01:40.78,0:01:43.37,Default,,0000,0000,0000,,Wydam na to fortunę. Ale mam lepszy pomysł.
Dialogue: 0,0:01:43.37,0:01:45.73,Default,,0000,0000,0000,,Zacznę pracować nad tym.\NJednak zbuduję to." (Śmiech)
Dialogue: 0,0:01:45.73,0:01:48.61,Default,,0000,0000,0000,,Robił tak dopóki premier Sir Robert Peel,
Dialogue: 0,0:01:48.61,0:01:51.08,Default,,0000,0000,0000,,nie wykopał go z rządu,
Dialogue: 0,0:01:51.08,0:01:53.52,Default,,0000,0000,0000,,co wtedy znaczyło, że powiedział mu:
Dialogue: 0,0:01:53.52,0:01:56.67,Default,,0000,0000,0000,,"Życzę panu miłego dnia". (Śmiech)
Dialogue: 0,0:01:56.67,0:01:58.65,Default,,0000,0000,0000,,Zaprojektował to okropieństwo,
Dialogue: 0,0:01:58.65,0:02:02.09,Default,,0000,0000,0000,,czyli silnik analityczny.\NAby pokazać jak to wygląda...
Dialogue: 0,0:02:02.09,0:02:03.96,Default,,0000,0000,0000,,To widok z góry.
Dialogue: 0,0:02:03.96,0:02:07.07,Default,,0000,0000,0000,,Każde z kółek to tryb, stos trybów,
Dialogue: 0,0:02:07.07,0:02:10.31,Default,,0000,0000,0000,,a cała maszyna jest wielkości lokomotywy.
Dialogue: 0,0:02:10.31,0:02:12.30,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego chciałbym żebyście wyobrazili sobie
Dialogue: 0,0:02:12.30,0:02:14.94,Default,,0000,0000,0000,,tą gigantyczną maszynę.\NMożemy usłyszeć jak brzmiałyby
Dialogue: 0,0:02:14.94,0:02:16.70,Default,,0000,0000,0000,,cudowne dźwięki wydobywające się z niej.
Dialogue: 0,0:02:16.70,0:02:18.48,Default,,0000,0000,0000,,Przedstawię też architekturę tej maszyny,
Dialogue: 0,0:02:18.48,0:02:19.96,Default,,0000,0000,0000,,to architektura komputerowa
Dialogue: 0,0:02:19.96,0:02:23.29,Default,,0000,0000,0000,,i opowiem wam o maszynie-komputerze.
Dialogue: 0,0:02:23.29,0:02:26.69,Default,,0000,0000,0000,,Porozmawiajmy o pamięci.
Dialogue: 0,0:02:26.69,0:02:28.94,Default,,0000,0000,0000,,Jest podobna\Ndo pamięci współczesnych komputerów,
Dialogue: 0,0:02:28.94,0:02:31.64,Default,,0000,0000,0000,,ale zrobiona z metalu,
Dialogue: 0,0:02:31.64,0:02:35.18,Default,,0000,0000,0000,,wielu stosów trybów, po 30 na stosie.
Dialogue: 0,0:02:35.18,0:02:37.25,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźcie sobie to, stworzone z trybów,
Dialogue: 0,0:02:37.25,0:02:39.01,Default,,0000,0000,0000,,wielu setek trybów,
Dialogue: 0,0:02:39.01,0:02:40.90,Default,,0000,0000,0000,,na których znajdują się cyfry.
Dialogue: 0,0:02:40.90,0:02:43.32,Default,,0000,0000,0000,,Wszystko oparte jest o system dziesiętny.
Dialogue: 0,0:02:43.32,0:02:44.90,Default,,0000,0000,0000,,Babbage myślał o użyciu systemu binarnego.
Dialogue: 0,0:02:44.90,0:02:46.62,Default,,0000,0000,0000,,Problem z systemem binarnym jest taki,
Dialogue: 0,0:02:46.62,0:02:49.94,Default,,0000,0000,0000,,że maszyna byłaby absurdalnie wysoka.
Dialogue: 0,0:02:49.94,0:02:51.100,Default,,0000,0000,0000,,Miał więc pamięć.
Dialogue: 0,0:02:51.100,0:02:54.40,Default,,0000,0000,0000,,Pamięć to ta część tutaj.
Dialogue: 0,0:02:54.40,0:02:56.73,Default,,0000,0000,0000,,Jak widać.
Dialogue: 0,0:02:56.73,0:03:01.27,Default,,0000,0000,0000,,Ten olbrzym tutaj to procesor, albo chip.
Dialogue: 0,0:03:01.27,0:03:03.52,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście jest wielki.
Dialogue: 0,0:03:03.52,0:03:06.43,Default,,0000,0000,0000,,Całkowicie mechaniczny, jak cała maszyna.
Dialogue: 0,0:03:06.43,0:03:10.57,Default,,0000,0000,0000,,Oto zdjęcie prototypu części procesora,
Dialogue: 0,0:03:10.57,0:03:12.71,Default,,0000,0000,0000,,który znajduje się w Muzeum Nauki.
Dialogue: 0,0:03:12.71,0:03:16.34,Default,,0000,0000,0000,,Wykonywał podstawowe\Ndziałania arytmetyczne,
Dialogue: 0,0:03:16.34,0:03:18.80,Default,,0000,0000,0000,,tj. dodawanie, mnożenie,\Nodejmowanie i dzielenie.
Dialogue: 0,0:03:18.80,0:03:21.80,Default,,0000,0000,0000,,Co jest niezłym osiągnięciem jak na metal,
Dialogue: 0,0:03:21.80,0:03:24.43,Default,,0000,0000,0000,,ale mógł również robić coś,\Nco potrafi komputer,
Dialogue: 0,0:03:24.43,0:03:26.13,Default,,0000,0000,0000,,a kalkulator nie:
Dialogue: 0,0:03:26.13,0:03:30.07,Default,,0000,0000,0000,,potrafiła przeszukać swoją pamięć\Ni podjąć decyzję.
Dialogue: 0,0:03:30.07,0:03:32.94,Default,,0000,0000,0000,,Potrafiła zastosować "if-then"\Nznane początkującym programistom,
Dialogue: 0,0:03:32.94,0:03:35.08,Default,,0000,0000,0000,,i właśnie dzięki temu była komputerem.
Dialogue: 0,0:03:35.08,0:03:39.67,Default,,0000,0000,0000,,Potrafiła znacznie więcej niż tylko liczyć.
Dialogue: 0,0:03:39.67,0:03:42.36,Default,,0000,0000,0000,,Jeśli weźmiemy to pod uwagę
Dialogue: 0,0:03:42.36,0:03:44.23,Default,,0000,0000,0000,,i zastanowimy się nad chipami dziś,
Dialogue: 0,0:03:44.23,0:03:48.04,Default,,0000,0000,0000,,to uświadomimy sobie,\Nże nie można obejrzeć ich wnętrza.
Dialogue: 0,0:03:48.04,0:03:49.84,Default,,0000,0000,0000,,Są tak maleńkie,
Dialogue: 0,0:03:49.84,0:03:51.66,Default,,0000,0000,0000,,że widać tylko to.
Dialogue: 0,0:03:51.66,0:03:54.61,Default,,0000,0000,0000,,To niesamowita złożoność procesora,
Dialogue: 0,0:03:54.61,0:03:57.30,Default,,0000,0000,0000,,i niesamowita regularność pamięci.
Dialogue: 0,0:03:57.30,0:03:58.96,Default,,0000,0000,0000,,Obraz z mikroskopu elektronowego,
Dialogue: 0,0:03:58.96,0:04:00.93,Default,,0000,0000,0000,,wygląda tak. Wszystko wygląda tak samo,
Dialogue: 0,0:04:00.93,0:04:03.50,Default,,0000,0000,0000,,ale ten element jest niesamowicie złożony.
Dialogue: 0,0:04:03.50,0:04:07.48,Default,,0000,0000,0000,,Dzięki kołom zębatym robi to, co komputer,
Dialogue: 0,0:04:07.48,0:04:09.58,Default,,0000,0000,0000,,ale wymaga najpierw zaprogramowania.
Dialogue: 0,0:04:09.58,0:04:12.60,Default,,0000,0000,0000,,Babbage wykorzystał ówczesną technologię,
Dialogue: 0,0:04:12.60,0:04:16.25,Default,,0000,0000,0000,,która pojawiła się w latach 1850-70.
Dialogue: 0,0:04:16.25,0:04:19.12,Default,,0000,0000,0000,,czyli kart dziurkowanych.
Dialogue: 0,0:04:19.12,0:04:21.94,Default,,0000,0000,0000,,To trzy czytniki kart dziurkowanych
Dialogue: 0,0:04:21.94,0:04:25.62,Default,,0000,0000,0000,,i program z Science Museum, tu niedaleko,
Dialogue: 0,0:04:25.62,0:04:30.01,Default,,0000,0000,0000,,utworzony przez Charlesa Babbaga.
Dialogue: 0,0:04:30.01,0:04:31.88,Default,,0000,0000,0000,,Można iść i obejrzeć,
Dialogue: 0,0:04:31.88,0:04:34.32,Default,,0000,0000,0000,,ten program czeka na zbudowanie maszyny.
Dialogue: 0,0:04:34.32,0:04:37.74,Default,,0000,0000,0000,,Nie tylko ten, jest ich więcej.
Dialogue: 0,0:04:37.74,0:04:40.83,Default,,0000,0000,0000,,Babbage przygotował programy,\Nprzewidując, że do tego dojdzie.
Dialogue: 0,0:04:40.83,0:04:42.80,Default,,0000,0000,0000,,Dlaczego użył kart dziurkowanych?
Dialogue: 0,0:04:42.80,0:04:44.98,Default,,0000,0000,0000,,We Francji Jacquard zbudował krosno\N- maszynę żakardową,
Dialogue: 0,0:04:44.98,0:04:47.66,Default,,0000,0000,0000,,tkającą wzory na podstawie \N"programów" na kartach dziurkowanych.
Dialogue: 0,0:04:47.66,0:04:50.29,Default,,0000,0000,0000,,Babbage po prostu zmienił \Ncel technologii z jego epoki
Dialogue: 0,0:04:50.29,0:04:52.39,Default,,0000,0000,0000,,tak samo jak ze wszystkim innym, co robił.
Dialogue: 0,0:04:52.39,0:04:57.14,Default,,0000,0000,0000,,Wykorzystując technologie swojej epoki,\Ntzn. z lat 1830-50., koła zębate, parę,
Dialogue: 0,0:04:57.14,0:05:01.08,Default,,0000,0000,0000,,urządzenia mechaniczne. \NJak na ironię, w tym samym roku
Dialogue: 0,0:05:01.08,0:05:03.25,Default,,0000,0000,0000,,co Babbage, urodził się Michael Faraday,
Dialogue: 0,0:05:03.25,0:05:05.93,Default,,0000,0000,0000,,który zrewolucjonizował wszystko
Dialogue: 0,0:05:05.93,0:05:08.44,Default,,0000,0000,0000,,dynamem, transformatorem\Ni resztą swoich wynalazków.
Dialogue: 0,0:05:08.44,0:05:11.60,Default,,0000,0000,0000,,Babbage chciał użyć\Nsprawdzonej technologii,
Dialogue: 0,0:05:11.60,0:05:13.15,Default,,0000,0000,0000,,czyli pary i tym podobnym.
Dialogue: 0,0:05:13.15,0:05:14.82,Default,,0000,0000,0000,,No więc potrzebował akcesoriów.
Dialogue: 0,0:05:14.82,0:05:16.50,Default,,0000,0000,0000,,Teraz mamy oczywiście komputer.
Dialogue: 0,0:05:16.50,0:05:18.88,Default,,0000,0000,0000,,Czyli mamy karty drukowane,\Nprocesor i pamięć.
Dialogue: 0,0:05:18.88,0:05:20.82,Default,,0000,0000,0000,,Wprowadzając nową maszynę\Nmusisz mieć akcesoria.
Dialogue: 0,0:05:20.82,0:05:22.45,Default,,0000,0000,0000,,Sama maszyna nie wystarczy.
Dialogue: 0,0:05:22.45,0:05:25.28,Default,,0000,0000,0000,,Po pierwsze dźwięk, zastosował dzwonek
Dialogue: 0,0:05:25.28,0:05:27.43,Default,,0000,0000,0000,,gdyby coś poszło nie tak (Śmiech)
Dialogue: 0,0:05:27.43,0:05:29.77,Default,,0000,0000,0000,,albo, żeby wezwać pomoc operatora,
Dialogue: 0,0:05:29.77,0:05:31.74,Default,,0000,0000,0000,,po to właśnie był dzwonek. (Śmiech)
Dialogue: 0,0:05:31.74,0:05:33.28,Default,,0000,0000,0000,,A instrukcja znajdowała się na karcie:
Dialogue: 0,0:05:33.28,0:05:36.18,Default,,0000,0000,0000,,"Zadzwoń". Wyobraźcie sobie dźwięk "Dzyń!".
Dialogue: 0,0:05:36.18,0:05:38.38,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźmy sobie te wszystkie dźwięki:
Dialogue: 0,0:05:38.38,0:05:39.46,Default,,0000,0000,0000,,"Klik, klak, klik, klik",
Dialogue: 0,0:05:39.46,0:05:42.40,Default,,0000,0000,0000,,odgłos silnika parowego, "Dzyń". (Śmiech)
Dialogue: 0,0:05:42.40,0:05:44.84,Default,,0000,0000,0000,,Oczywiście potrzebujemy też drukarki.
Dialogue: 0,0:05:44.84,0:05:47.84,Default,,0000,0000,0000,,To mechanizm drukujący Babbaga,
Dialogue: 0,0:05:47.84,0:05:50.33,Default,,0000,0000,0000,,którą nazwał maszyną różnicową nr 2.
Dialogue: 0,0:05:50.33,0:05:52.26,Default,,0000,0000,0000,,Nie on ją zbudował, a Science Museum
Dialogue: 0,0:05:52.26,0:05:54.43,Default,,0000,0000,0000,,w latach 1980-90.
Dialogue: 0,0:05:54.43,0:05:56.71,Default,,0000,0000,0000,,Jest to całkowicie mechaniczna drukarka.
Dialogue: 0,0:05:56.71,0:05:59.40,Default,,0000,0000,0000,,Drukuje same cyfry,\NBabbage miał na ich punkcie obsesję.
Dialogue: 0,0:05:59.40,0:06:02.92,Default,,0000,0000,0000,,Używa papieru, nawet zawija wiersze,
Dialogue: 0,0:06:02.92,0:06:05.69,Default,,0000,0000,0000,,po dojechaniu na koniec wiersza, robi tak.
Dialogue: 0,0:06:05.69,0:06:07.34,Default,,0000,0000,0000,,Potrzebujemy też grafiki, prawda?
Dialogue: 0,0:06:07.34,0:06:08.90,Default,,0000,0000,0000,,Potrzebujemy też grafiki, prawda?
Dialogue: 0,0:06:08.90,0:06:11.50,Default,,0000,0000,0000,,"Potrzebuję plotera. \NMam dużą kartkę i pióro
Dialogue: 0,0:06:11.50,0:06:13.60,Default,,0000,0000,0000,,Zrobię maszynę,\Nktóra będzie kreślić obrazy.".
Dialogue: 0,0:06:13.60,0:06:15.43,Default,,0000,0000,0000,,No i zaprojektował też ploter.
Dialogue: 0,0:06:15.43,0:06:19.36,Default,,0000,0000,0000,,Moim zdaniem w tym momencie powstała
Dialogue: 0,0:06:19.36,0:06:20.89,Default,,0000,0000,0000,,całkiem dobra maszyna.
Dialogue: 0,0:06:20.89,0:06:23.58,Default,,0000,0000,0000,,Tu pojawia się kobieta, Ada Lovelace.
Dialogue: 0,0:06:23.58,0:06:26.30,Default,,0000,0000,0000,,Wyobraźmy sobie taki wieczorek,\Neleganckie towarzystwo.
Dialogue: 0,0:06:26.30,0:06:29.39,Default,,0000,0000,0000,,A tu pojawia się córka szalonego, złego
Dialogue: 0,0:06:29.39,0:06:31.82,Default,,0000,0000,0000,,i niebezpiecznego Lorda Byrona.
Dialogue: 0,0:06:31.82,0:06:34.34,Default,,0000,0000,0000,,Jej matka, zmartwiona tym,
Dialogue: 0,0:06:34.34,0:06:37.19,Default,,0000,0000,0000,,że córka mogła odziedziczyć szaleństwo\Ni złe skłonności po ojcu
Dialogue: 0,0:06:37.19,0:06:40.43,Default,,0000,0000,0000,,pomyślała sobie, że ma rozwiązanie.
Dialogue: 0,0:06:40.43,0:06:43.38,Default,,0000,0000,0000,,"Niech się uczy matematyki, to ją usidli”.
Dialogue: 0,0:06:43.38,0:06:47.14,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Racja, przecież nie było
Dialogue: 0,0:06:47.14,0:06:51.05,Default,,0000,0000,0000,,matematyka, który by zwariował.
Dialogue: 0,0:06:51.05,0:06:53.45,Default,,0000,0000,0000,,Przecież to najlepsze rozwiązanie. (Śmiech)
Dialogue: 0,0:06:53.45,0:06:56.79,Default,,0000,0000,0000,,Ada skończyła studia matematyczne.
Dialogue: 0,0:06:56.79,0:06:59.53,Default,,0000,0000,0000,,Matka zabrała ją na taki wieczorek,
Dialogue: 0,0:06:59.53,0:07:02.32,Default,,0000,0000,0000,,a tam Charles Babbage\Nprezentuje swoją maszynę.
Dialogue: 0,0:07:02.32,0:07:04.15,Default,,0000,0000,0000,,Jest tam Książę Wellington,\Nczyli trzeba się pokazać,
Dialogue: 0,0:07:04.15,0:07:05.72,Default,,0000,0000,0000,,Babbage demonstruje wszystkim maszynę,
Dialogue: 0,0:07:05.72,0:07:09.47,Default,,0000,0000,0000,,ale tylko ona rozumie. \NTylko ona powiedziała:
Dialogue: 0,0:07:09.47,0:07:10.77,Default,,0000,0000,0000,,"Rozumiem, do czego to jest
Dialogue: 0,0:07:10.77,0:07:12.97,Default,,0000,0000,0000,,i wiem jaką to ma przyszłość".
Dialogue: 0,0:07:12.97,0:07:16.06,Default,,0000,0000,0000,,Zawdzięczamy Adzie bardzo dużo. \NTo dzięki niej wiemy
Dialogue: 0,0:07:16.06,0:07:19.04,Default,,0000,0000,0000,,tyle o maszynie,\Nktórą chciał skonstruować Babbage.
Dialogue: 0,0:07:19.04,0:07:20.64,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie dzięki niej.
Dialogue: 0,0:07:20.64,0:07:23.40,Default,,0000,0000,0000,,Nazwano ją pierwszą programistką.
Dialogue: 0,0:07:23.40,0:07:26.78,Default,,0000,0000,0000,,Ten tekst przetłumaczony przez Adę.
Dialogue: 0,0:07:26.78,0:07:29.69,Default,,0000,0000,0000,,to program napisany w określonym stylu.
Dialogue: 0,0:07:29.69,0:07:33.26,Default,,0000,0000,0000,,Określenie jej jako pierwszego programisty \Nnie jest chronologicznie.
Dialogue: 0,0:07:33.26,0:07:35.32,Default,,0000,0000,0000,,Jednak zrobiła coś bardziej zadziwiającego.
Dialogue: 0,0:07:35.32,0:07:36.89,Default,,0000,0000,0000,,Nie do końca działała jak programista.
Dialogue: 0,0:07:36.89,0:07:39.06,Default,,0000,0000,0000,,Zauważyła coś, czego nie widział Babbage.
Dialogue: 0,0:07:39.06,0:07:42.24,Default,,0000,0000,0000,,On miał obsesję na punkcie matematyki.
Dialogue: 0,0:07:42.24,0:07:46.19,Default,,0000,0000,0000,,Dlatego budował "maszynę do matematyki".
Dialogue: 0,0:07:46.19,0:07:49.45,Default,,0000,0000,0000,,A Lovelavce powiedziała, \Nże można to poszerzyć.
Dialogue: 0,0:07:49.45,0:07:52.28,Default,,0000,0000,0000,,Zupełnie jak teraz, każde z was
Dialogue: 0,0:07:52.28,0:07:53.91,Default,,0000,0000,0000,,ma tu ze sobą komputer,
Dialogue: 0,0:07:53.91,0:07:55.96,Default,,0000,0000,0000,,przecież każdy ma telefon.
Dialogue: 0,0:07:55.96,0:07:58.19,Default,,0000,0000,0000,,Gdybyście się mu przyjrzeli,\Nto każdy najmniejszy element
Dialogue: 0,0:07:58.19,0:08:00.21,Default,,0000,0000,0000,,w telefonie, w komputerze \Nlub innym urządzeniu obliczeniowym
Dialogue: 0,0:08:00.21,0:08:02.29,Default,,0000,0000,0000,,to matematyka. U podstaw zawsze są cyfry.
Dialogue: 0,0:08:02.29,0:08:06.98,Default,,0000,0000,0000,,Obraz, tekst czy muzyka, zawsze najpierw
Dialogue: 0,0:08:06.98,0:08:10.96,Default,,0000,0000,0000,,są to funkcje matematyczne.
Dialogue: 0,0:08:10.96,0:08:13.07,Default,,0000,0000,0000,,Lovelace stwierdziła, że tylko dlatego,
Dialogue: 0,0:08:13.07,0:08:16.39,Default,,0000,0000,0000,,że maszyna stosuje symbole\Ni wykonuje funkcje matematyczne
Dialogue: 0,0:08:16.39,0:08:18.64,Default,,0000,0000,0000,,nie znaczy, że nie mogą one symbolizować
Dialogue: 0,0:08:18.64,0:08:21.99,Default,,0000,0000,0000,,innych elementów ze świata, np. muzyki".
Dialogue: 0,0:08:21.99,0:08:24.72,Default,,0000,0000,0000,,To był ogromny przeskok. Babbage twierdził:
Dialogue: 0,0:08:24.72,0:08:26.94,Default,,0000,0000,0000,,"Możemy obliczać te funkcje i drukować
Dialogue: 0,0:08:26.94,0:08:30.61,Default,,0000,0000,0000,,sobie tabele liczb, \Nrysować wykresy".(Śmiech)
Dialogue: 0,0:08:30.61,0:08:32.51,Default,,0000,0000,0000,,Aż tu nagle zjawia się Lovelace i mówi:
Dialogue: 0,0:08:32.51,0:08:34.98,Default,,0000,0000,0000,,"Ta maszyna może nawet komponować muzykę,
Dialogue: 0,0:08:34.98,0:08:38.53,Default,,0000,0000,0000,,jeśli przedstawić muzykę\Nw sposób numeryczny".
Dialogue: 0,0:08:38.53,0:08:40.10,Default,,0000,0000,0000,,Nazywam to skokiem Lovelace.
Dialogue: 0,0:08:40.10,0:08:43.84,Default,,0000,0000,0000,,Była programistką, trochę się tym zajmowała
Dialogue: 0,0:08:43.84,0:08:46.98,Default,,0000,0000,0000,,ale jej prawdziwa zasługa to stwierdzenie,\Nże przyszłość tej maszyny
Dialogue: 0,0:08:46.98,0:08:49.17,Default,,0000,0000,0000,,to o wiele, wiele więcej.
Dialogue: 0,0:08:49.17,0:08:51.35,Default,,0000,0000,0000,,100 lat później pojawia się ten gość...
Dialogue: 0,0:08:51.35,0:08:56.80,Default,,0000,0000,0000,,Alan Turing w 1936\Nwynajduje komputer na nowo.
Dialogue: 0,0:08:56.80,0:08:59.38,Default,,0000,0000,0000,,Maszyna Babbaga była mechaniczna.
Dialogue: 0,0:08:59.38,0:09:01.91,Default,,0000,0000,0000,,Maszyna Turinga była teoretyczna.
Dialogue: 0,0:09:01.91,0:09:04.70,Default,,0000,0000,0000,,Obaj podeszli do problemu\Nz perspektywy matematycznej,
Dialogue: 0,0:09:04.70,0:09:07.26,Default,,0000,0000,0000,,jednak Turing powiedział coś ważnego.
Dialogue: 0,0:09:07.26,0:09:10.19,Default,,0000,0000,0000,,Dał matematyczne podstawy informatyki.
Dialogue: 0,0:09:10.19,0:09:12.30,Default,,0000,0000,0000,,Powiedział:
Dialogue: 0,0:09:12.30,0:09:15.49,Default,,0000,0000,0000,,"Nie ma znaczenia jak zbudujesz komputer”.
Dialogue: 0,0:09:15.49,0:09:17.37,Default,,0000,0000,0000,,Nieważne czy jest mechaniczny,
Dialogue: 0,0:09:17.37,0:09:21.78,Default,,0000,0000,0000,,jak u Babbaga, \Nczy jak współczesne komputery.
Dialogue: 0,0:09:21.78,0:09:24.58,Default,,0000,0000,0000,,Może w przszłości będą organiczne\Nalbo ponownie mechaniczne,
Dialogue: 0,0:09:24.58,0:09:27.73,Default,,0000,0000,0000,,po opanowaniu nanotechnologii.
Dialogue: 0,0:09:27.73,0:09:29.76,Default,,0000,0000,0000,,Moglibyśmy powrócić do maszyny Babbaga
Dialogue: 0,0:09:29.76,0:09:32.34,Default,,0000,0000,0000,,i zbudować ją, tylko maleńką. \NTo wszystko są komputery.
Dialogue: 0,0:09:32.34,0:09:33.97,Default,,0000,0000,0000,,To esencja komputera.
Dialogue: 0,0:09:33.97,0:09:35.98,Default,,0000,0000,0000,,Oto tzw. hipoteza Churcha-Turinga.
Dialogue: 0,0:09:35.98,0:09:38.64,Default,,0000,0000,0000,,I nagle otrzymujemy ogniwo łączące
Dialogue: 0,0:09:38.64,0:09:40.87,Default,,0000,0000,0000,,i możemy stwierdzić, \Nże Babbage zbudował komputer.
Dialogue: 0,0:09:40.87,0:09:43.69,Default,,0000,0000,0000,,Tak naprawdę, \Njego maszyna mogła wykonać wszystko,
Dialogue: 0,0:09:43.69,0:09:48.52,Default,,0000,0000,0000,,co robimy dziś za pomocą komputerów,\Ntylko bardzo wolno. (Śmiech)
Dialogue: 0,0:09:48.52,0:09:50.63,Default,,0000,0000,0000,,Aby pokazać jak wolno, powiem wam,
Dialogue: 0,0:09:50.63,0:09:54.47,Default,,0000,0000,0000,,że miała około 1kB pamięci.
Dialogue: 0,0:09:54.47,0:09:57.39,Default,,0000,0000,0000,,Wykorzystywała karty drukowane\Nwkładane do maszyny.
Dialogue: 0,0:09:57.39,0:10:03.15,Default,,0000,0000,0000,,Działała około 10 000 razy wolniej\Nniż pierwszy ZX Spectrum – ZX81,
Dialogue: 0,0:10:03.15,0:10:04.75,Default,,0000,0000,0000,,Maszyna miała pakiet pamięci RAM.
Dialogue: 0,0:10:04.75,0:10:07.93,Default,,0000,0000,0000,,Użytkownik mógł zamontować\Ndużo dodatkowej pamięci.
Dialogue: 0,0:10:07.93,0:10:10.26,Default,,0000,0000,0000,,(Śmiech) Do czego to nas prowadzi dziś?
Dialogue: 0,0:10:10.26,0:10:11.86,Default,,0000,0000,0000,,To są plany.
Dialogue: 0,0:10:11.86,0:10:14.80,Default,,0000,0000,0000,,W archiwum muzeum w Swindon
Dialogue: 0,0:10:14.80,0:10:16.49,Default,,0000,0000,0000,,są setki planów i tysiące stron notatek
Dialogue: 0,0:10:16.49,0:10:19.96,Default,,0000,0000,0000,,na temat silnika analitycznego \Nautorstwa Charlesa Babbaga.
Dialogue: 0,0:10:19.96,0:10:23.92,Default,,0000,0000,0000,,Jeden z tych dokumentów nazwaliśmy Plan 28.
Dialogue: 0,0:10:23.92,0:10:26.08,Default,,0000,0000,0000,,Tak samo nazwałem fundację,
Dialogue: 0,0:10:26.08,0:10:28.81,Default,,0000,0000,0000,,założoną z Doronem Swadem,\Nkustoszem działu komputerów
Dialogue: 0,0:10:28.81,0:10:31.05,Default,,0000,0000,0000,,w Science Museum. To on jest siłą napędową
Dialogue: 0,0:10:31.05,0:10:32.48,Default,,0000,0000,0000,,projektu budowy maszyny różnicowej.
Dialogue: 0,0:10:32.48,0:10:35.04,Default,,0000,0000,0000,,Planujemy ją zbudować.
Dialogue: 0,0:10:35.04,0:10:38.90,Default,,0000,0000,0000,,Właśnie tu, w South Kensington\Nbudujemy maszynę analityczną.
Dialogue: 0,0:10:38.90,0:10:40.90,Default,,0000,0000,0000,,Projekt obejmuje wiele części.
Dialogue: 0,0:10:40.90,0:10:43.42,Default,,0000,0000,0000,,M. in. skanowanie archiwum Babbage'a.
Dialogue: 0,0:10:43.42,0:10:45.35,Default,,0000,0000,0000,,To już zrobiliśmy. \NDrugi etap to przebadanie
Dialogue: 0,0:10:45.35,0:10:48.46,Default,,0000,0000,0000,,wszystkich planów,\Naby określić, co zbudować.
Dialogue: 0,0:10:48.46,0:10:52.90,Default,,0000,0000,0000,,Trzeci etap to symulacja \Nkomputerowa maszyny.
Dialogue: 0,0:10:52.90,0:10:55.82,Default,,0000,0000,0000,,Ostatni etap - zbudowanie w Science Museum.
Dialogue: 0,0:10:55.82,0:10:58.40,Default,,0000,0000,0000,,Gdy ją zbudujemy,\Nbędzie można zrozumieć komputer.
Dialogue: 0,0:10:58.40,0:11:00.23,Default,,0000,0000,0000,,Zamiast patrzeć na malutkiego czipa
Dialogue: 0,0:11:00.23,0:11:02.84,Default,,0000,0000,0000,,spojrzymy na tego potwora i powiemy:
Dialogue: 0,0:11:02.84,0:11:06.18,Default,,0000,0000,0000,,"Widzę jak działa pamięć, \Nwidzę jak działa procesor,
Dialogue: 0,0:11:06.18,0:11:10.04,Default,,0000,0000,0000,,słyszę to. Chyba nawet czuję". (Śmiech)
Dialogue: 0,0:11:10.04,0:11:12.64,Default,,0000,0000,0000,,Jednak w teraz przeprowadzimy symulację.
Dialogue: 0,0:11:12.64,0:11:14.40,Default,,0000,0000,0000,,Sam Babbage napisał,
Dialogue: 0,0:11:14.40,0:11:16.02,Default,,0000,0000,0000,,że gdy już zbudujemy maszynę analityczną
Dialogue: 0,0:11:16.02,0:11:19.72,Default,,0000,0000,0000,,wskaże nam ona przyszły kurs nauki.
Dialogue: 0,0:11:19.72,0:11:21.57,Default,,0000,0000,0000,,Niestety nie udało mu się jej zbudować,
Dialogue: 0,0:11:21.57,0:11:23.65,Default,,0000,0000,0000,,bo ciągle kombinował z nowymi planami.
Dialogue: 0,0:11:23.65,0:11:27.16,Default,,0000,0000,0000,,A po zbudowaniu maszyny w latach \N1940. wszystko się zmieniło.
Dialogue: 0,0:11:27.16,0:11:28.98,Default,,0000,0000,0000,,A teraz pokażę zajawkę maszyny w ruchu,
Dialogue: 0,0:11:28.98,0:11:31.62,Default,,0000,0000,0000,,oto wideo prezentujące działanie
Dialogue: 0,0:11:31.62,0:11:36.21,Default,,0000,0000,0000,,jednej tylko części mechanizmu procesora.
Dialogue: 0,0:11:39.21,0:11:42.21,Default,,0000,0000,0000,,To po prostu 3 zestawy zębatek.
Dialogue: 0,0:11:42.21,0:11:45.03,Default,,0000,0000,0000,,Zaczyna się dodawanie.\NTo mechanizm dodający w ruchu.
Dialogue: 0,0:11:45.03,0:11:47.69,Default,,0000,0000,0000,,Pozwala to sobie wyobrazić\Njak gigantyczna będzie całość.
Dialogue: 0,0:11:47.69,0:11:48.85,Default,,0000,0000,0000,,Dajcie mi pięć lat.
Dialogue: 0,0:11:48.85,0:11:51.19,Default,,0000,0000,0000,,Zbudujemy to do 2030, obiecuję.
Dialogue: 0,0:11:51.19,0:11:54.16,Default,,0000,0000,0000,,Dziękuję bardzo. (Brawa).