1
00:00:00,106 --> 00:00:01,530
De machine waarover ik ga praten,

2
00:00:01,530 --> 00:00:03,204
is volgens mij de prachtigste machine 
die nooit heeft bestaan.

3
00:00:03,204 --> 00:00:05,203
Ze werd nooit gebouwd

4
00:00:05,203 --> 00:00:07,583
en zal toch worden gebouwd.

5
00:00:07,583 --> 00:00:09,575
Het was een machine 
die werd ontworpen

6
00:00:09,575 --> 00:00:11,926
lang voordat iemand aan computers dacht.

7
00:00:11,926 --> 00:00:14,075
Als je iets kent 
van de geschiedenis van computers,

8
00:00:14,075 --> 00:00:16,595
dan weet je dat in de jaren 30 en 40

9
00:00:16,595 --> 00:00:19,150
eenvoudige computers werden gemaakt.

10
00:00:19,150 --> 00:00:21,943
Daarmee begon de computerrevolutie 
die we vandaag kennen.

11
00:00:21,943 --> 00:00:23,229
Je zou gelijk hebben

12
00:00:23,229 --> 00:00:25,711
behalve dan dat je je van eeuw vergist.

13
00:00:25,711 --> 00:00:27,351
De eerste computer werd ontworpen

14
00:00:27,351 --> 00:00:31,023
tussen 1830 en 1840 
en niet tussen 1930 en 1940.

15
00:00:31,023 --> 00:00:33,351
Van delen ervan 
werden prototypes gemaakt,

16
00:00:33,351 --> 00:00:35,487
en die staan hier

17
00:00:35,487 --> 00:00:37,480
in South Kensington.

18
00:00:37,480 --> 00:00:40,799
Die machine werd gebouwd 
door deze man, Charles Babbage.

19
00:00:40,799 --> 00:00:42,555
Nu heb ik een grote affiniteit 
met Charles Babbage

20
00:00:42,555 --> 00:00:45,164
omdat zijn haar altijd nogal in de war is

21
00:00:45,164 --> 00:00:47,505
op elke afbeelding. (Gelach)

22
00:00:47,505 --> 00:00:49,352
Hij was een zeer rijk man,

23
00:00:49,352 --> 00:00:51,365
lid van de Britse aristocratie.

24
00:00:51,365 --> 00:00:53,704
Als je op een zaterdagnacht in Marylebone

25
00:00:53,704 --> 00:00:56,135
deel uitmaakte van de toenmalige intelligentsia,

26
00:00:56,135 --> 00:00:57,631
werd je bij hem thuis uitgenodigd

27
00:00:57,631 --> 00:01:00,590
voor een soiree — en hij nodigde iedereen uit:

28
00:01:00,590 --> 00:01:04,022
koningen, de hertog van Wellington, 
vele, vele beroemde mensen —

29
00:01:04,022 --> 00:01:06,543
en hij zou je zijn mechanische machines 
hebben getoond.

30
00:01:06,543 --> 00:01:09,583
Ik mis de tijd toen je

31
00:01:09,583 --> 00:01:11,931
op een soiree nog een mechanische computer

32
00:01:11,931 --> 00:01:13,044
aan het werk kon zien. (Gelach)

33
00:01:13,044 --> 00:01:16,310
Maar Babbage zelf werd geboren

34
00:01:16,310 --> 00:01:18,044
aan het einde van de 18e eeuw

35
00:01:18,044 --> 00:01:20,088
en was een vrij beroemd wiskundige.

36
00:01:20,088 --> 00:01:23,231
Hij bekleedde de leerstoel 
die ook Newton in Cambridge bekleed had

37
00:01:23,231 --> 00:01:25,743
en onlangs nog Stephen Hawking.

38
00:01:25,743 --> 00:01:28,598
Hij is minder bekend dan die twee

39
00:01:28,598 --> 00:01:31,748
omdat hij het idee had
om mechanische apparaten te ontwerpen

40
00:01:31,748 --> 00:01:34,033
maar er nooit een maakte.

41
00:01:34,033 --> 00:01:37,318
De reden waarom hij er nooit een voltooide, 
kwam doordat hij een klassieke nerd was.

42
00:01:37,318 --> 00:01:39,329
Telkens als hij een goed idee had, dacht hij:

43
00:01:39,329 --> 00:01:40,777
"Dat is briljant, ik ga dat ding bouwen.

44
00:01:40,777 --> 00:01:43,372
Ik geef er een fortuin aan uit. 
Ik heb een beter idee.

45
00:01:43,372 --> 00:01:45,732
Dan begin ik daar maar aan." (Gelach)

46
00:01:45,732 --> 00:01:48,612
Hij ging ermee door tot Sir Robert Peel, 
toen eerste minister,

47
00:01:48,612 --> 00:01:51,076
hem eigelijk buitenzette uit Downing Street 10.

48
00:01:51,076 --> 00:01:53,517
Buitenzetten ging in die tijd zo:

49
00:01:53,517 --> 00:01:56,669
"Ik heet u goede dag, meneer." 
(Gelach)

50
00:01:56,669 --> 00:01:58,649
Zijn ontwerp was dit gedrocht hier,

51
00:01:58,649 --> 00:02:02,088
'the analytical engine'. 
Om je er een idee van te geven,

52
00:02:02,088 --> 00:02:03,960
zie je het hier van bovenaf.

53
00:02:03,960 --> 00:02:07,073
Al deze cirkels zijn tandwielen, 
hopen tandwielen.

54
00:02:07,073 --> 00:02:10,309
Dit ding is zo groot als een stoomlocomotief.

55
00:02:10,309 --> 00:02:12,300
Probeer je je deze gigantische machine voor te stellen.

56
00:02:12,300 --> 00:02:14,944
We hoorden net deze prachtige geluiden

57
00:02:14,944 --> 00:02:16,704
van hoe dit ding zou hebben geklonken.

58
00:02:16,704 --> 00:02:18,481
Ik leid jullie door de architectuur 
van de machine

59
00:02:18,481 --> 00:02:19,960
— vandaar de naam computerarchitectuur —

60
00:02:19,960 --> 00:02:23,287
en vertel wat over deze machine, 
een computer.

61
00:02:23,287 --> 00:02:26,690
Laten we het hebben over het geheugen.

62
00:02:26,690 --> 00:02:28,937
Het lijkt op het geheugen van een computer van vandaag,

63
00:02:28,937 --> 00:02:31,639
behalve dat het helemaal van metaal gemaakt was,

64
00:02:31,639 --> 00:02:35,183
hopen tandwielen, een stapel van 30 hoog.

65
00:02:35,183 --> 00:02:37,253
Stel je een ding van tandwielen voor,

66
00:02:37,253 --> 00:02:39,008
honderden en honderden,

67
00:02:39,008 --> 00:02:40,898
met cijfers erop.

68
00:02:40,898 --> 00:02:43,317
Het is een decimale machine.

69
00:02:43,317 --> 00:02:44,902
Hij heeft eraan gedacht ze binair te laten werken,

70
00:02:44,902 --> 00:02:46,620
maar dan zou de machine belachelijk groot zijn uitgevallen.

71
00:02:46,620 --> 00:02:49,937
Ze is nu al enorm.

72
00:02:49,937 --> 00:02:51,996
Hij had dus al een geheugen:

73
00:02:51,996 --> 00:02:54,403
dit onderdeeltje hier.

74
00:02:54,403 --> 00:02:56,733
Zo ziet het er allemaal uit.

75
00:02:56,733 --> 00:03:01,268
Dit gedrocht hier is de centrale verwerkingseenheid, 
de chip, zeg maar.

76
00:03:01,268 --> 00:03:03,518
Zo groot.

77
00:03:03,518 --> 00:03:06,431
Deze hele machine is mechanisch.

78
00:03:06,431 --> 00:03:10,572
Dit is een prototype 
van een deel van de centrale verwerkingseenheid

79
00:03:10,572 --> 00:03:12,711
dat in het Science Museum is te vinden.

80
00:03:12,711 --> 00:03:16,343
De centrale verwerkingseenheid kon 
de vier basisbewerkingen van de rekenkunde aan --

81
00:03:16,343 --> 00:03:18,796
optellen, aftrekken, vermenigvuldigen, delen.

82
00:03:18,796 --> 00:03:21,804
Dat was al een hele prestatie in metaal,

83
00:03:21,804 --> 00:03:24,433
maar ze zou ook iets kunnen doen 
dat alleen een computer kan,

84
00:03:24,433 --> 00:03:26,132
maar een rekenmachine niet: deze machine

85
00:03:26,132 --> 00:03:30,070
kan naar zijn eigen intern geheugen kijken 
en een besluit nemen.

86
00:03:30,070 --> 00:03:32,936
Het 'als...dan' voor BASIC-programmeurs.

87
00:03:32,936 --> 00:03:35,076
Dat maakte er fundamenteel een computer van.

88
00:03:35,076 --> 00:03:39,674
De machine kon berekenen, niet enkel rekenen. 
Ze kon meer.

89
00:03:39,674 --> 00:03:42,355
Laten we dat even vergelijken

90
00:03:42,355 --> 00:03:44,226
met de chips van vandaag.

91
00:03:44,226 --> 00:03:48,041
In een siliciumchip kunnen we niets zien. 
Gewoon te klein.

92
00:03:48,041 --> 00:03:49,842
Maar als je het deed, 
zou je iets zien

93
00:03:49,842 --> 00:03:51,664
dat erg vergelijkbaar is met dit.

94
00:03:51,664 --> 00:03:54,611
De centrale verwerkingseenheid
is ongelooflijk complex,

95
00:03:54,611 --> 00:03:57,303
en het geheugen
is ongelooflijk regelmatig.

96
00:03:57,303 --> 00:03:58,965
Zo ziet het eruit 
op een elektronenmicroscoopbeeld.

97
00:03:58,965 --> 00:04:00,934
Het ziet er allemaal hetzelfde uit.

98
00:04:00,934 --> 00:04:03,500
Maar dit hier 
ziet er ongelooflijk ingewikkeld uit.

99
00:04:03,500 --> 00:04:07,483
Dit tandwielmechanisme doet alles 
wat een computer doet.

100
00:04:07,483 --> 00:04:09,576
Je moet het natuurlijk programmeren.

101
00:04:09,576 --> 00:04:12,601
Babbage gebruikt uiteraard de technologie van toen.

102
00:04:12,601 --> 00:04:16,247
Ook de technologie 
die rond de jaren 60 opgang maakte:

103
00:04:16,247 --> 00:04:19,116
ponskaarten. 
Dit ding hier

104
00:04:19,116 --> 00:04:21,940
is één van drie ponskaartlezers.

105
00:04:21,940 --> 00:04:25,620
Dit is een programma, 
gemaakt door Charles Babbage

106
00:04:25,620 --> 00:04:30,013
en terug te vinden in het Science Museum, 
niet ver van hier.

107
00:04:30,013 --> 00:04:31,881
Het zit daar te wachten

108
00:04:31,881 --> 00:04:34,322
totdat de machine gebouwd zal worden.

109
00:04:34,322 --> 00:04:37,742
Er zijn er meer.

110
00:04:37,742 --> 00:04:40,832
Hij maakte al programma's 
in afwachting dat dit zou gebeuren.

111
00:04:40,832 --> 00:04:42,805
De reden dat ze ponskaarten gebruikten, 
was dat Jacquard

112
00:04:42,805 --> 00:04:44,977
in Frankrijk het Jacquard-weefgetouw had uitgevonden.

113
00:04:44,977 --> 00:04:47,655
Daarmee konden deze ongelooflijke patronen, 
gecontroleerd door ponskaarten, geweven worden.

114
00:04:47,655 --> 00:04:50,287
Hij herbestemde de technologie van de dag.

115
00:04:50,287 --> 00:04:52,392
Alles wat hij deed, 
stoelde op de technologie

116
00:04:52,392 --> 00:04:57,139
van zijn tijd, de jaren 1830 tot 1850. 
Tandwielen, stoom,

117
00:04:57,139 --> 00:05:01,077
mechanische apparaten. 
Ironisch genoeg werd in hetzelfde jaar

118
00:05:01,077 --> 00:05:03,249
als Charles Babbage 
ook Michael Faraday geboren.

119
00:05:03,249 --> 00:05:05,926
Die zou alles in een andere richting sturen

120
00:05:05,926 --> 00:05:08,439
met dynamo's, transformatoren, dat soort dingen.

121
00:05:08,439 --> 00:05:11,597
Babbage wilde natuurlijk gebruik maken 
van bewezen technologie,

122
00:05:11,597 --> 00:05:13,150
zoals stoom enzovoort.

123
00:05:13,150 --> 00:05:14,823
Hij had ook randapparatuur nodig.

124
00:05:14,823 --> 00:05:16,495
Je hebt een computer

125
00:05:16,495 --> 00:05:18,884
met ponskaarten, 
een centrale verwerkingseenheid en een geheugen.

126
00:05:18,884 --> 00:05:20,819
Maar je hebt ook randapparatuur nodig.

127
00:05:20,819 --> 00:05:22,447
De computer is niet genoeg.

128
00:05:22,447 --> 00:05:25,275
Om te beginnen: geluid.
Er zat een bel op

129
00:05:25,275 --> 00:05:27,429
voor wanneer er iets verkeerd ging — (Gelach) —

130
00:05:27,429 --> 00:05:29,774
Als de machine de bediener nodig had,

131
00:05:29,774 --> 00:05:31,744
dan ging de bel. (Gelach)

132
00:05:31,744 --> 00:05:33,280
Er is een instructie op de ponskaart

133
00:05:33,280 --> 00:05:36,182
die zegt: "Doe de bel rinkelen." 
Dus "Ting!"

134
00:05:36,182 --> 00:05:38,382
Stel je al die geluiden voor,

135
00:05:38,382 --> 00:05:39,463
"Klik, klak, Klik, klik, klik",

136
00:05:39,463 --> 00:05:42,400
stoommachine en dan "Ting!"
(Gelach)

137
00:05:42,400 --> 00:05:44,835
Ook een printer: 
iedereen moet een printer.

138
00:05:44,835 --> 00:05:47,843
Dit is een foto van het afdrukmechanisme

139
00:05:47,843 --> 00:05:50,326
van nog een andere machine, 
de 'Difference Engine N° 2'.

140
00:05:50,326 --> 00:05:52,261
Heeft hij nooit gebouwd, 
maar het Science Museum

141
00:05:52,261 --> 00:05:54,432
heeft er in de jaren 80 en 90 eentje gemaakt.

142
00:05:54,432 --> 00:05:56,707
Weer een volledig mechanische printer.

143
00:05:56,707 --> 00:05:59,405
Hij drukte alleen maar cijfers af. 
Babbage was geobsedeerd door cijfers.

144
00:05:59,405 --> 00:06:02,922
Maar wel afgedrukt op papier. 
Hij doet zelfs aan zelfs 'word wrapping':

145
00:06:02,922 --> 00:06:05,694
Aan het einde van de lijn 
gaat hij automatisch naar de volgende.

146
00:06:05,694 --> 00:06:07,344
Maar je wil toch ook beelden, niet?

147
00:06:07,344 --> 00:06:08,900
Hij wou grafieken,

148
00:06:08,900 --> 00:06:11,496
dus zei hij: "Ik moet een plotter hebben. 
Op een groot stuk papier

149
00:06:11,496 --> 00:06:13,604
en met een pen zet ik een grafiek uit."

150
00:06:13,604 --> 00:06:15,434
Hij ontwierp ook een plotter.

151
00:06:15,434 --> 00:06:19,359
Op dat punt gekomen, 
had hij al

152
00:06:19,359 --> 00:06:20,890
een vrij goede machine.

153
00:06:20,890 --> 00:06:23,580
Nu komt mevrouw Ada Lovelace erbij.

154
00:06:23,580 --> 00:06:26,301
Stel je deze soirees voor
met al dat mooi volk.

155
00:06:26,301 --> 00:06:29,393
Deze dame is de dochter 
van de gekke, slechte

156
00:06:29,393 --> 00:06:31,815
en gevaarlijke-vriend Lord Byron.

157
00:06:31,815 --> 00:06:34,335
Haar moeder, een beetje bang 
dat ze wat van Lord Byrons

158
00:06:34,335 --> 00:06:37,192
waanzin en slechtheid zou kunnen hebben geërfd,

159
00:06:37,192 --> 00:06:40,430
dacht: "Ik heb de oplossing: wiskunde!

160
00:06:40,430 --> 00:06:43,379
We zullen haar wiskunde leren. 
Dat zal haar kalmeren."

161
00:06:43,379 --> 00:06:47,135
(Gelach) Want natuurlijk

162
00:06:47,135 --> 00:06:51,050
is er nooit een wiskundige gek geworden.

163
00:06:51,050 --> 00:06:53,451
Dat zal wel snor zitten. (Gelach)

164
00:06:53,451 --> 00:06:56,789
Dus kreeg ze een wiskundige opleiding

165
00:06:56,789 --> 00:06:59,527
en gaat ze met haar moeder 
naar een van deze soirees.

166
00:06:59,527 --> 00:07:02,317
Charles Babbage presenteert zijn machine.

167
00:07:02,317 --> 00:07:04,151
Ook de hertog van Wellington is er.

168
00:07:04,151 --> 00:07:05,723
De machine wordt gedemonstreerd

169
00:07:05,723 --> 00:07:09,474
en zij snapt het. 
Ze is de enige persoon in zijn leven

170
00:07:09,474 --> 00:07:10,766
die die machine echt begreep

171
00:07:10,766 --> 00:07:12,973
en er de mogelijkheden van inzag.

172
00:07:12,973 --> 00:07:16,060
We hebben aan haar te danken

173
00:07:16,060 --> 00:07:19,037
dat we veel weten over de machine

174
00:07:19,037 --> 00:07:20,640
die Babbage van plan was te bouwen.

175
00:07:20,640 --> 00:07:23,397
Sommigen noemen haar de eerste programmeur.

176
00:07:23,397 --> 00:07:26,783
Dit is een van de stukken die ze vertaalde.

177
00:07:26,783 --> 00:07:29,694
Dit is een programma, 
geschreven in een bepaalde stijl.

178
00:07:29,694 --> 00:07:33,263
Historisch klopt het niet helemaal 
dat ze de eerste programmeur was.

179
00:07:33,263 --> 00:07:35,316
Eigenlijk deed ze iets nog verbazingwekkenders.

180
00:07:35,316 --> 00:07:36,886
In plaats van alleen maar programmeur te zijn,

181
00:07:36,886 --> 00:07:39,058
zag ze iets dat Babbage was ontgaan.

182
00:07:39,058 --> 00:07:42,242
Babbage was helemaal geobsedeerd door wiskunde.

183
00:07:42,242 --> 00:07:46,191
Hij wilde een machine om aan wiskunde te doen

184
00:07:46,191 --> 00:07:49,450
en Lovelace zei: 
"Je zou op deze machine

185
00:07:49,450 --> 00:07:52,285
meer kunnen doen dan alleen maar wiskunde."

186
00:07:52,285 --> 00:07:53,910
Iedereen hier heeft een computer bij:

187
00:07:53,910 --> 00:07:55,964
jullie telefoon.

188
00:07:55,964 --> 00:07:58,192
Alles in die telefoon, elke computer

189
00:07:58,192 --> 00:08:00,207
of elk ander rekenapparaat

190
00:08:00,207 --> 00:08:02,288
werkt met wiskunde. 
Het komt neer op verwerking van getallen.

191
00:08:02,288 --> 00:08:06,981
Of het nu video, tekst, stem of muziek is, 
het zijn allemaal getallen.

192
00:08:06,981 --> 00:08:10,961
Allemaal wiskundige functies.

193
00:08:10,961 --> 00:08:13,066
Lovelace zei: "Dat je werkt met getallen,

194
00:08:13,066 --> 00:08:16,388
wiskundige functies en symbolen

195
00:08:16,388 --> 00:08:18,635
betekent niet dat deze dingen 
geen andere dingen in de echte wereld,

196
00:08:18,635 --> 00:08:21,988
zoals muziek, kunnen voorstellen."

197
00:08:21,988 --> 00:08:24,722
Dat was een enorme sprong voorwaarts. 
Babbage zei:

198
00:08:24,722 --> 00:08:26,944
"We kunnen deze geweldige functies uitrekenen

199
00:08:26,944 --> 00:08:30,612
en dan tabellen met cijfers uitprinten 
en grafieken tekenen." — (Gelach) —

200
00:08:30,612 --> 00:08:32,508
Maar Lovelace zegt: "Kijk,

201
00:08:32,508 --> 00:08:34,984
dit ding zou zelfs 
muziek kunnen componeren

202
00:08:34,984 --> 00:08:38,532
als je het een numerieke weergave aanleerde
van muziek."

203
00:08:38,532 --> 00:08:40,101
Dit noem ik de 'Lovelacesprong'.

204
00:08:40,101 --> 00:08:43,838
Ze heeft wat geprogrammeerd,

205
00:08:43,838 --> 00:08:46,975
maar haar echte prestatie was 
dat zij inzag

206
00:08:46,975 --> 00:08:49,171
dat de toekomst veel, veel meer zou zijn.

207
00:08:49,171 --> 00:08:51,350
Honderd jaar later 
treedt Alan Turing op de voorgrond.

208
00:08:51,350 --> 00:08:56,803
In 1936 vindt hij de computer helemaal opnieuw uit.

209
00:08:56,803 --> 00:08:59,380
Babbages machine 
was volledig mechanisch.

210
00:08:59,380 --> 00:09:01,911
De Turingmachine 
was volledig theoretisch.

211
00:09:01,911 --> 00:09:04,702
Beiden hadden een wiskundige achtergrond,

212
00:09:04,702 --> 00:09:07,255
maar Turing vertelde ons iets zeer belangrijks.

213
00:09:07,255 --> 00:09:10,190
Hij legde de wiskundige grondslagen

214
00:09:10,190 --> 00:09:12,303
voor informatica vast en zei:

215
00:09:12,303 --> 00:09:15,490
"Het maakt niet uit 
hoe je een computer bouwt."

216
00:09:15,490 --> 00:09:17,368
Het maakt niet uit of je computer mechanisch is, 
zoals die van Babbage,

217
00:09:17,368 --> 00:09:21,778
of elektronisch, 
zoals computers vandaag zijn.

218
00:09:21,778 --> 00:09:24,582
Misschien wordt er in de toekomst 
een van cellen gemaakt.

219
00:09:24,582 --> 00:09:27,728
Of misschien wel weer een mechanische 
met nanotechnologie.

220
00:09:27,728 --> 00:09:29,765
We konden teruggaan 
naar Babbage's machine

221
00:09:29,765 --> 00:09:32,341
en ze klein maken. 
Al die dingen zijn computers.

222
00:09:32,341 --> 00:09:33,973
Er is in zekere zin 
een 'computer-essentie'.

223
00:09:33,973 --> 00:09:35,978
Dit heet de Church–Turingthesis.

224
00:09:35,978 --> 00:09:38,645
Plotseling krijg je het inzicht

225
00:09:38,645 --> 00:09:40,868
dat dat ding van Babbage 
echt een computer was.

226
00:09:40,868 --> 00:09:43,693
In feite kon hij alles 
wat we vandaag doen

227
00:09:43,693 --> 00:09:48,525
met computers, 
alleen heel, heel langzaam. (Gelach)

228
00:09:48,525 --> 00:09:50,631
Om jullie een idee te geven 
van hoe langzaam:

229
00:09:50,631 --> 00:09:54,470
hij had ongeveer 1k geheugen.

230
00:09:54,470 --> 00:09:57,388
Hij gebruikte ponskaarten, 
die erin werden geladen.

231
00:09:57,388 --> 00:10:03,148
Hij liep ongeveer 10.000 keer 
langzamer dan de eerste ZX81.

232
00:10:03,148 --> 00:10:04,751
Hij had een RAM-geheugen.

233
00:10:04,751 --> 00:10:07,930
Je kon er als je wilde 
een heleboel extra geheugen aan toevoegen.

234
00:10:07,930 --> 00:10:10,256
(Gelach) Waar brengt ons dat vandaag?

235
00:10:10,256 --> 00:10:11,864
Er zijn plannen.

236
00:10:11,864 --> 00:10:14,797
In Swindon in de archieven 
van het Science Museum

237
00:10:14,797 --> 00:10:16,491
liggen honderden plannen 
en duizenden pagina's notities

238
00:10:16,491 --> 00:10:19,960
geschreven door Charles Babbage 
over deze 'Analytical Engine'.

239
00:10:19,960 --> 00:10:23,921
Een daarvan is een stel plannen 
dat wij Plan 28 noemen,

240
00:10:23,921 --> 00:10:26,075
en dat is ook de naam van een stichting 
die ik opstartte

241
00:10:26,075 --> 00:10:28,809
met Doron Swade. 
Die was computingcurator

242
00:10:28,809 --> 00:10:31,048
aan het Science Museum. 
Hij was degene

243
00:10:31,048 --> 00:10:32,478
achter het project 
om een 'Difference Engine' te bouwen.

244
00:10:32,478 --> 00:10:35,036
Wij willen de machine bouwen.

245
00:10:35,036 --> 00:10:38,902
Hier in South Kensington 
zullen we de 'Analytical Engine' bouwen.

246
00:10:38,902 --> 00:10:40,904
Het project verloopt in een aantal fasen.

247
00:10:40,904 --> 00:10:43,424
De eerste was 
het scannen van Babbage's archief.

248
00:10:43,424 --> 00:10:45,346
Dat is gedaan. 
De tweede is nu de studie

249
00:10:45,346 --> 00:10:48,456
van al die plannen 
om te bepalen wat te bouwen.

250
00:10:48,456 --> 00:10:52,900
De derde fase is 
een computersimulatie van de machine

251
00:10:52,900 --> 00:10:55,823
en de laatste 
ze echt bouwen in het Science Museum.

252
00:10:55,823 --> 00:10:58,399
Wanneer ze gebouwd zal zijn, 
zal je eindelijk begrijpen hoe een computer werkt.

253
00:10:58,399 --> 00:11:00,233
In plaats van naar een kleine chip

254
00:11:00,233 --> 00:11:02,843
kan je nu naar dit gigantische ding kijken
en zeggen: "Ik zie het geheugen werken,

255
00:11:02,843 --> 00:11:06,178
ik zie de centrale verwerkingseenheid werken,
ik hoor ze werken."

256
00:11:06,178 --> 00:11:10,045
En waarschijnlijk 
ga je de werking ook ruiken. (Gelach)

257
00:11:10,045 --> 00:11:12,644
Maar eerst gaan we een simulatie laten lopen.

258
00:11:12,644 --> 00:11:14,401
Babbage zelf schreef

259
00:11:14,401 --> 00:11:16,019
dat zodra de 'Analytical Engine' zou bestaan,

260
00:11:16,019 --> 00:11:19,723
ze zeker de toekomstige gang 
van de wetenschap zou bepalen.

261
00:11:19,723 --> 00:11:21,568
Hij heeft ze nooit gebouwd, 
omdat hij altijd

262
00:11:21,568 --> 00:11:23,650
aan nieuwe plannen zat te prutsen.

263
00:11:23,650 --> 00:11:27,160
Toen ze uiteindelijk werd gebouwd in de jaren 40, 
veranderde alles.

264
00:11:27,160 --> 00:11:28,983
Hier een voorsmaakje 
van hoe ze er

265
00:11:28,983 --> 00:11:31,616
in actie gaat uitzien. 
Deze video toont

266
00:11:31,616 --> 00:11:36,210
een deel van de centrale verwerkingseenheid 
in werking.

267
00:11:39,210 --> 00:11:42,209
Met slechts drie sets tandwielen,

268
00:11:42,209 --> 00:11:45,031
doet ze een optelling. 
Dit is het optelmechanisme in actie.

269
00:11:45,031 --> 00:11:47,688
Stel je de hele gigantische machine voor.

270
00:11:47,688 --> 00:11:48,847
Geef me vijf jaar.

271
00:11:48,847 --> 00:11:51,191
Voor de jaren 30 eraan komen, 
zijn we zover.

272
00:11:51,191 --> 00:11:54,161
Hartelijk dank. (Applaus)