1
00:00:02,375 --> 00:00:03,000
Gəlin başlayaq.

2
00:00:03,000 --> 00:00:04,790
İki ağciyər və bir ürəyimiz var.

3
00:00:04,790 --> 00:00:06,430
Birbaşa hər şeyi qruplaşdıracağam.

4
00:00:06,430 --> 00:00:09,287
Sağ və sol ağciyərimiz, bir də ürəyimiz var.

5
00:00:09,287 --> 00:00:10,745
Və əmin olmaq istəyirəm ki, ürəyin

6
00:00:10,745 --> 00:00:12,450
dörd kamerasını da ayırıca göstərirəm.

7
00:00:12,450 --> 00:00:15,440
Damarların çoxunu çıxarmışam.

8
00:00:15,440 --> 00:00:17,600
Burada bir neçə şeyə fokuslanmaq istəyirəm -

9
00:00:17,600 --> 00:00:21,630
əsasən, mavi qan damarı ürəkdən çıxır,

10
00:00:21,630 --> 00:00:24,040
bu mavi rənglə çəkdiyim, hansı ki, burada

11
00:00:24,040 --> 00:00:26,480
ağciyər arteriyasına aid edəcəyəm.

12
00:00:26,480 --> 00:00:30,390
Yenidən xatırlayın ki, arteriyalar ürəkdən çıxır.

13
00:00:30,390 --> 00:00:33,630
Bu bizim ağciyər arteriyamızdır, hətta

14
00:00:33,630 --> 00:00:36,580
tərkibində oksigensiz qan da daşıyır.

15
00:00:36,580 --> 00:00:39,080
Birazca əks-intutivdir, amma məncə başa düşdünüz.

16
00:00:39,080 --> 00:00:41,970
Aha, ağciyər arteriyamız buradadır və

17
00:00:41,970 --> 00:00:44,320
sağ və sol ağciyərlərimizdən çıxır.

18
00:00:44,320 --> 00:00:48,120
Fərz edək ki, məsələn, 5l qan

19
00:00:48,120 --> 00:00:49,694
dəqiqə ərzində ürəkdən keçir,

20
00:00:49,694 --> 00:00:51,110
o deməkdir ki, 5 l damarlar

21
00:00:51,110 --> 00:00:53,490
boyunca hərəkət edir.

22
00:00:53,490 --> 00:00:55,840
Və bunun birazı sağa,

23
00:00:55,840 --> 00:00:58,880
birazı da sola gedir.

24
00:00:58,880 --> 00:01:01,440
Düşünək ki, 2.5 litr dəqiqə ərzində

25
00:01:01,440 --> 00:01:03,620
sol ağciyərə getdiyini dedim.

26
00:01:03,620 --> 00:01:05,110
Belə fərz edək sadəcə.

27
00:01:05,110 --> 00:01:07,240
Onda bilirsiz ki, 5 litrin

28
00:01:07,240 --> 00:01:09,960
digər yarısı, 2.5l də

29
00:01:09,960 --> 00:01:11,290
sağa getməlidir.

30
00:01:11,290 --> 00:01:13,780
Çünki bu boruya nə getsə

31
00:01:13,780 --> 00:01:16,130
çıxışlardan biri digər

32
00:01:16,130 --> 00:01:17,900
çıxışa qatılır.

33
00:01:17,900 --> 00:01:20,260
Beləcə, bəsit olaraq ixrac olunana əlavə edirsiniz.

34
00:01:20,260 --> 00:01:22,560
Və daxil olan miqdar bərabər olmalıdır.

35
00:01:22,560 --> 00:01:24,840
Burada axın təsəvvürümüz var.

36
00:01:24,840 --> 00:01:26,980
Və digər videolarımızda axın haqda danışdıq,

37
00:01:26,980 --> 00:01:28,770
amma yenidən təkrarlamaq istəyirəm.

38
00:01:28,770 --> 00:01:31,170
Bu, müəyyən zaman müddətində olan həcmdir.

39
00:01:31,170 --> 00:01:33,680
Bu halda, biz dəqiqə ərzindəki litr miqdarını nəzərə alırıq.

40
00:01:33,680 --> 00:01:35,940
Amma əslində istənilən həcm miqdarının zamana nisbətini

41
00:01:35,940 --> 00:01:37,790
qan axımını təsvir etmək üçüm istifadə edə bilərsiniz.

42
00:01:37,790 --> 00:01:40,600
Gəlin deyək ki, dəhşətli hadisə baş verib,

43
00:01:40,600 --> 00:01:45,860
və bu mənim ciyərimdə olacaq əməliyyatla yekunlaşır.

44
00:01:45,860 --> 00:01:47,770
Bu sarı xəttin altında ağciyərimin aşağı şöbəsi,

45
00:01:47,770 --> 00:01:51,430
üstündə isə yuxarı şöbəsinin olduğunu düşünək.

46
00:01:51,430 --> 00:01:54,640
Fərz edin aşağı şöbənin götürülməsi vacibdir.

47
00:01:54,640 --> 00:01:56,790
Bu, olduqca dəhşətli şeydir,

48
00:01:56,790 --> 00:01:59,160
amma gəlin belə olduğunu deyək.

49
00:01:59,160 --> 00:02:02,810
Mənim qan dövranımda nə dəyişiklik olardı?

50
00:02:02,810 --> 00:02:05,120
Aha, dəyişəcək şey

51
00:02:05,120 --> 00:02:08,910
mənim müqavimətimdir.

52
00:02:08,910 --> 00:02:10,090
Gəlin bu haqda bir düşünək.

53
00:02:10,090 --> 00:02:12,790
Bu əməliyyatdan öncə bu qan damarımda,

54
00:02:12,790 --> 00:02:15,170
həmçinin, bu damarımda da

55
00:02:15,170 --> 00:02:17,254
müəyyən miqdar müqavimətim var idi.

56
00:02:17,254 --> 00:02:18,670
Və gəlin onların eyni olduğunu deyək,

57
00:02:18,670 --> 00:02:20,590
sadəcə işimizi asanlaşdırmaq üçün.

58
00:02:20,590 --> 00:02:22,810
Müqavimətin təxminən eyni olduğunu deyək.

59
00:02:22,810 --> 00:02:25,280
Və yenidən, mən əməliyyat keçirirəm.

60
00:02:25,280 --> 00:02:32,430
Və ağciyərimin aşağı şöbəsi götürülməzdən əvvəl

61
00:02:32,430 --> 00:02:35,140
--bu əməliyyatın nə olduğunu dəqiq xatırlayaq--

62
00:02:35,140 --> 00:02:36,260
aha, aşağı şöbəni götürdülər.

63
00:02:38,890 --> 00:02:42,020
Əməliyyatdan öncə-- bura "öncə" yazacağam--

64
00:02:42,020 --> 00:02:43,440
müqavimət necə idi?

65
00:02:43,440 --> 00:02:47,570
Aha, üzləşdiyim müqavimət-- burada

66
00:02:47,570 --> 00:02:49,600
budaqlanma olduğunu xatırlayın.

67
00:02:49,600 --> 00:02:52,000
Ümumi müqaviməti cəmləməliyik.

68
00:02:52,000 --> 00:02:53,300
Bunu necə edəcəyimizi xatırlayırsınız.

69
00:02:53,300 --> 00:02:56,320
Ümumi müqavimət-- buna M ümumi deyəcəyəm--

70
00:02:56,320 --> 00:03:02,310
bərabərdir 1 bölünsün 1/M-- çünki

71
00:03:02,310 --> 00:03:05,620
buradakı müqavimətin elə olduğunu dedik--

72
00:03:05,620 --> 00:03:09,962
1/M üstəgəl 1/M. İkincisi isə buna görə idi.

73
00:03:09,962 --> 00:03:11,170
Beləcə bir növ cəmləyirik.

74
00:03:11,170 --> 00:03:12,003
Və bu yaxşıdır deyərdim.

75
00:03:12,003 --> 00:03:17,730
Aha, bu bərabərdir 1 bölünsün 2/M.

76
00:03:17,730 --> 00:03:19,690
Və hamısını əksinə çevirə bilərəm.

77
00:03:19,690 --> 00:03:26,260
Və alıram ki, M/2, yaxud 1/2M. Bu da

78
00:03:26,260 --> 00:03:27,652
mənim yekun müqavimətimdir-- 1/2M.

79
00:03:27,652 --> 00:03:30,110
Bu biraz məntiqsizdir-- əslində çəngəl

80
00:03:30,110 --> 00:03:33,810
olduğu üçün müqavimətin yarısı tapmısınız.

81
00:03:33,810 --> 00:03:36,100
Yoldakı çəngəl-- buradakı çəngəl

82
00:03:36,100 --> 00:03:40,380
nəzərdə tutulur-- sizə iki yoldan biri ilə getməyə fürsət verir.

83
00:03:40,380 --> 00:03:42,900
Nəticədə müqavimət ikiyə bölünür.

84
00:03:42,900 --> 00:03:45,620
Bəs əməliyyatdan sonra müqavimətim necə olur?

85
00:03:45,620 --> 00:03:48,090
Aha, əməliyyatımda bunlar hamısı demək olar götürüldü.

86
00:03:48,090 --> 00:03:49,780
Artıq hamısı gedib.

87
00:03:49,780 --> 00:03:53,060
Çünki əməliyyatda aşağı şöbə götürüldü və hamısı ona daxil idi.

88
00:03:53,060 --> 00:03:55,490
Bəs idi ümumi M nədir?

89
00:03:55,490 --> 00:03:57,260
Əgər yenidən hesablamalı olsam,

90
00:03:57,260 --> 00:03:58,680
deyərdim ki, yaxşı, M ümumi.

91
00:03:58,680 --> 00:04:00,320
Bu halda olduqca asandır,

92
00:04:00,320 --> 00:04:02,440
çünki ancaq yerdə qalan olur.

93
00:04:02,440 --> 00:04:06,120
Bu halda ümumi M sadəcə M olacaq.

94
00:04:06,120 --> 00:04:12,770
Həqiqətən də, müqavimətim yarım M-dən M-ə dəyişdi.

95
00:04:12,770 --> 00:04:16,240
Və əslində müqavimətim aşağı şöbənin çıxarılması ilə

96
00:04:16,240 --> 00:04:16,959
ikiqat artdı.

97
00:04:16,959 --> 00:04:18,834
Müqavimətim xeyli artdı.

98
00:04:18,834 --> 00:04:20,500
Bu ilk maraqlı nüansdır--

99
00:04:20,500 --> 00:04:23,350
bir şöbənin götürülməsi ilə müqavimət yarıdan

100
00:04:23,350 --> 00:04:24,785
çox yuxarıya qədər artdı.

101
00:04:24,785 --> 00:04:27,690
Aha, bu tərəfdə əməliyyatdan sonrakı müqavimətim

102
00:04:27,690 --> 00:04:29,650
əvvəlkindən çox daha yuxarıdır.

103
00:04:29,650 --> 00:04:31,890
İndi dövranı xatırlayaq-- dəqiqədə 5 litr.

104
00:04:31,890 --> 00:04:34,040
İndi, hələ də xeyli qan daxil olur,

105
00:04:34,040 --> 00:04:37,427
amma artıq sol tərəfdə əlavə müqavimət var.

106
00:04:37,427 --> 00:04:38,760
Bəs bu qan nə edəcək?

107
00:04:38,760 --> 00:04:40,580
Aha, o deyəcək ki, bu yoldan gedə bilərəmsə

108
00:04:40,580 --> 00:04:42,570
niyə o yol ilə gedim?

109
00:04:42,570 --> 00:04:44,990
Qan miqdarının çoxu bir növ bu yoldan gedəcək,

110
00:04:44,990 --> 00:04:48,350
çünki sol tərəfdə müqavimət daha çoxdur.

111
00:04:48,350 --> 00:04:51,300
Və beləcə əslində-- axın edəcək dəqiq

112
00:04:51,300 --> 00:04:54,370
miqdar nə qədər olar bilmirəm-- amma bir növ təxmin edə bilərəm.

113
00:04:54,370 --> 00:04:57,410
Və deyərdim ki, aha, axımın daha aşağı olacağını təxmin edirəm.

114
00:04:57,410 --> 00:04:59,770
İndi əslində bu hesablamaları təkrar aparacağam.

115
00:04:59,770 --> 00:05:01,700
Sizə yeni rəqəmlər verəcəyəm.

116
00:05:01,700 --> 00:05:05,620
Deyək ki, yeni axımlar-- onları yaşıl ilə yazacağam--

117
00:05:05,620 --> 00:05:09,080
dəqiqədə 3 litr və 2 litr olacaq.

118
00:05:09,080 --> 00:05:11,260
Onların cəmi yenə 5 edir əlbəttə ki.

119
00:05:11,260 --> 00:05:12,690
Bu, dəyişmir.

120
00:05:12,690 --> 00:05:15,570
Amma sağ ağciyərə daha çox qan gedir.

121
00:05:15,570 --> 00:05:17,650
Burada sizə yeni bir ifadədən bəhs edim.

122
00:05:17,650 --> 00:05:19,470
Qan dövranı haqqında danışdıq, indi isə

123
00:05:19,470 --> 00:05:20,982
sizə perfuziyadan danışım.

124
00:05:20,982 --> 00:05:23,440
Bəzən insanlar onların əslində eyni şey olduğunu düşünür.

125
00:05:23,440 --> 00:05:26,740
Bəzən bu sözləri bir növ sinonim kimi işlədirlər.

126
00:05:26,740 --> 00:05:30,790
Amma əslində, perfuziya həcmin zamana nisbətidir.

127
00:05:30,790 --> 00:05:33,500
Bu halda düşünə bilərsiz ki, onlar eynidir.

128
00:05:33,500 --> 00:05:39,190
Amma əslində, bütün bunlar da toxuma miqdarına bölünür.

129
00:05:39,190 --> 00:05:41,110
Və miqdar deyərkən toxumanın həcmi,

130
00:05:41,110 --> 00:05:44,880
yaxud kütləsini nəzərdə tuturam.

131
00:05:44,880 --> 00:05:47,250
Aha, toxumanın miqdarı.

132
00:05:47,250 --> 00:05:50,030
Sadəcə bunu daha da konkretləşdirmək üçün

133
00:05:50,030 --> 00:05:54,240
burada 100qr götürüldüyünü fərz edəcəyəm.

134
00:05:54,240 --> 00:05:55,170
Və bu adətən istifadə olunur.

135
00:05:55,170 --> 00:05:55,810
Həmişə yox.

136
00:05:55,810 --> 00:05:57,210
Bəzən digər vahidləri görəcəksiniz.

137
00:05:57,210 --> 00:05:59,900
Amma burada 100 qram götürəcəyəm.

138
00:05:59,900 --> 00:06:03,140
Gəlin indi yeni rəqəmlərə bütün

139
00:06:03,140 --> 00:06:04,980
senarini gözdən keçirək-- dəqiqədə 2 litr

140
00:06:04,980 --> 00:06:07,716
və 3 litr-- perfuziya olaraq götürək.

141
00:06:07,716 --> 00:06:08,590
Bu nə mənaya gələr?

142
00:06:08,590 --> 00:06:12,510
Aha, gəlin ağciyərlərimin kütləsini yazaq.

143
00:06:12,510 --> 00:06:15,580
Sol tərəfimdə ağciyərimin yalnız üst şöbəsi qalıb.

144
00:06:15,580 --> 00:06:20,950
Buna görə onun 0.5 kiloqram olduğunu deyək.

145
00:06:20,950 --> 00:06:23,700
Və sağ tərəfdə isə 1 kiloqram olduğunu düşünək.

146
00:06:23,700 --> 00:06:25,600
Bu 1 kiloqramdır deyək.

147
00:06:25,600 --> 00:06:27,930
Bunlar mənim iki tərəfimdə olan kütlələrdir.

148
00:06:27,930 --> 00:06:31,400
Və perfuziyanı hesablamaq üçünetməli olduğunuz şey

149
00:06:31,400 --> 00:06:34,370
dövranı nəzərə almaqdır-- çünki, xatırlayın, bütün bu yığın,

150
00:06:34,370 --> 00:06:36,780
bütün bu hissə sadəcə dövrandır--

151
00:06:36,780 --> 00:06:39,140
və bunu toxuma miqdarına böləcəyik.

152
00:06:39,140 --> 00:06:41,460
Beləcə perfuziyanı asanlıqla hesablaya bilərəm.

153
00:06:41,460 --> 00:06:42,240
Yaxşı.

154
00:06:42,240 --> 00:06:44,970
Aha, sağ tərəfdə-- əvvəlcə sağ tərəfi tapaq--

155
00:06:44,970 --> 00:06:48,160
dəqiqədə 3 litr götürək.

156
00:06:48,160 --> 00:06:51,120
Bunu 3000 millilitr kimi yazacağam,

157
00:06:51,120 --> 00:06:53,750
daha asan görə bilək deyə.

158
00:06:53,750 --> 00:06:57,700
Dəqiqədə 3000 ml bölünsün-- 1 kiloqram demişdim,

159
00:06:57,700 --> 00:07:02,290
hansı ki, eynilə 1000 qram edir.

160
00:07:02,290 --> 00:07:03,810
Aha, nəticə necə alınır?

161
00:07:03,810 --> 00:07:06,720
Məxrəcdə 100 qram götürsəm, deyə bilərəm ki

162
00:07:06,720 --> 00:07:09,600
aha, baxaq, 0-lar ixtisar gedir.

163
00:07:09,600 --> 00:07:16,940
Nəticədə dəqiqədə 300ml bölünsün

164
00:07:16,940 --> 00:07:21,800
100 qram ağciyər toxuması alırıq.

165
00:07:21,800 --> 00:07:23,491
Və bu sağ tərəf üçündür.

166
00:07:23,491 --> 00:07:25,490
Eyni şeyi fol tərəf üçün də edə bilərəm.

167
00:07:25,490 --> 00:07:27,740
Deyək ki, aha, sol tərəf üçün bu necə olar?

168
00:07:27,740 --> 00:07:32,570
Bu,-- 2000 millilitr var.

169
00:07:32,570 --> 00:07:33,960
Çünki 2 litr demişdik.

170
00:07:33,960 --> 00:07:37,720
Əlbəttə, 2 və 3 litr sadəcə qiymətləndirmədir.

171
00:07:37,720 --> 00:07:40,770
Amma biz dəqiq dövranı bilmək üçün

172
00:07:40,770 --> 00:07:43,290
mütləq qiymətləndirməliyik.

173
00:07:43,290 --> 00:07:45,480
Amma burada 500 qram var.

174
00:07:45,480 --> 00:07:51,160
Və beləcə dəqiqədə hər 100 qram üçün

175
00:07:51,160 --> 00:07:55,792
400 ml işləyir.

176
00:07:55,792 --> 00:07:58,250
Sizə göstərmək istədiyim maraqlı şey, hansı ki

177
00:07:58,250 --> 00:08:00,900
bir tərəfdə gördüyünüz kimi var--

178
00:08:00,900 --> 00:08:03,240
əgər hansı tərəf olduğunu desəm, sağ ya sol,

179
00:08:03,240 --> 00:08:07,910
əməliyyatımdan sonra hansı tərəfdə daha çox qan dövranı var?

180
00:08:07,910 --> 00:08:10,450
Aha, onda bu tərəfdə daha çox axım var.

181
00:08:10,450 --> 00:08:13,640
Sağ tərəfdə axım daha çoxdur.

182
00:08:13,640 --> 00:08:18,339
Amma əgər hansında perfuziya daha çoxdur desəm,

183
00:08:18,339 --> 00:08:19,880
cavab belə çıxır ki, əslində sol

184
00:08:19,880 --> 00:08:22,940
tərəfdə perfuziya daha çoxdur.

185
00:08:22,940 --> 00:08:25,590
Yəni bir tərəfdə qan dövranının yüksək olması

186
00:08:25,590 --> 00:08:27,885
orada perfuziyanın da çox olduğu demək deyil.

187
00:08:27,885 --> 00:08:29,510


188
00:08:29,510 --> 00:08:32,070


189
00:08:32,070 --> 00:08:35,159


190
00:08:35,159 --> 00:08:37,760


191
00:08:37,760 --> 00:08:39,299


192
00:08:39,299 --> 00:08:42,330


193
00:08:42,330 --> 00:08:45,000


194
00:08:45,000 --> 00:08:48,550


195
00:08:48,550 --> 00:08:50,649


196
00:08:50,649 --> 00:08:52,690


197
00:08:52,690 --> 00:08:55,800


198
00:08:55,800 --> 00:08:57,390


199
00:08:57,390 --> 00:08:59,380


200
00:08:59,380 --> 00:09:00,900


201
00:09:00,900 --> 00:09:03,600


202
00:09:03,600 --> 00:09:06,230


203
00:09:06,230 --> 00:09:09,290


204
00:09:09,290 --> 00:09:10,730


205
00:09:10,730 --> 00:09:12,355


206
00:09:12,355 --> 00:09:13,410


207
00:09:13,410 --> 00:09:16,420


208
00:09:16,420 --> 00:09:19,720


209
00:09:19,720 --> 00:09:21,830


210
00:09:21,830 --> 00:09:25,300


211
00:09:25,300 --> 00:09:27,160


212
00:09:27,160 --> 00:09:31,010


213
00:09:31,010 --> 00:09:33,690


214
00:09:33,690 --> 00:09:36,390


215
00:09:36,390 --> 00:09:38,110


216
00:09:38,110 --> 00:09:41,392


217
00:09:41,392 --> 00:09:42,850


218
00:09:42,850 --> 00:09:45,400


219
00:09:45,400 --> 00:09:46,420


220
00:09:46,420 --> 00:09:47,795


221
00:09:47,795 --> 00:09:50,830


222
00:09:50,830 --> 00:09:52,330


223
00:09:52,330 --> 00:09:54,496


224
00:09:54,496 --> 00:09:56,720


225
00:09:56,720 --> 00:09:59,700


226
00:09:59,700 --> 00:10:02,497


227
00:10:02,497 --> 00:10:03,830


228
00:10:03,830 --> 00:10:05,120


229
00:10:05,120 --> 00:10:08,380


230
00:10:08,380 --> 00:10:11,280


231
00:10:11,280 --> 00:10:13,300


232
00:10:13,300 --> 00:10:15,100


233
00:10:15,100 --> 00:10:16,410


234
00:10:16,410 --> 00:10:18,184


235
00:10:18,184 --> 00:10:19,850


236
00:10:19,850 --> 00:10:23,130


237
00:10:23,130 --> 00:10:25,609


238
00:10:25,609 --> 00:10:27,650


239
00:10:27,650 --> 00:10:29,066


240
00:10:29,066 --> 00:10:31,550