WEBVTT 00:00:00.000 --> 00:00:01.840 Artıq yeni dostlarımızı 00:00:01.840 --> 00:00:05.376 təqdim etməyin vaxtıdır. 00:00:05.376 --> 00:00:09.651 Bu kəmiyyətlər bütün elektrik mühəndislərinin və 00:00:09.651 --> 00:00:12.190 istifadə etdiyimiz D/C analizinin dostudur. 00:00:12.190 --> 00:00:15.225 D/C analizində 1 növ siqnal 00:00:15.225 --> 00:00:17.892 limitlənir və bu, sinusoiddir. 00:00:19.963 --> 00:00:24.019 Sinusoidə kosinus da deyilir. 00:00:24.019 --> 00:00:26.852 Kosinus omeqa t üstəgəl fi. 00:00:31.085 --> 00:00:34.500 Omeqa kosinusun tezlik radianını bildirir. 00:00:34.500 --> 00:00:35.911 Burada mavi rənglə göstərilib. 00:00:35.911 --> 00:00:38.387 Radian tezliyi omeqadır 00:00:38.387 --> 00:00:41.749 və fi faza sürüşməsidir. 00:00:41.749 --> 00:00:44.825 Əgər diqqətlə baxsaq, bunun kosinus dalğası olmadığını görərik, 00:00:44.825 --> 00:00:48.385 çünki maksimum, zaman sıfıra bərabər olduqdan əvvəl olur. 00:00:48.385 --> 00:00:52.552 Buradakı məsafə faza məsafəsi adlanır 00:00:58.640 --> 00:00:59.890 və fi-ni bildirir. 00:01:01.566 --> 00:01:04.683 fi müsbət ədəd olduqda kosinus dalğası 00:01:04.683 --> 00:01:06.930 bir az sola sürüşür. 00:01:06.930 --> 00:01:09.832 Bu da faza sürüşməsi adlanır. 00:01:09.832 --> 00:01:11.503 Bu növ siqnallarda 00:01:11.503 --> 00:01:14.256 sevimli komponentlərimizin inputu 00:01:14.256 --> 00:01:17.432 komponentlərin gərginlik və cərəyan şiddəti arasındakı 00:01:17.432 --> 00:01:21.612 asılılığa əsaslanır və impedansla əlaqələndirilir. 00:01:21.612 --> 00:01:24.452 İmpedans gərginliyin cərəyan şiddətinə olan nisbətidir 00:01:24.452 --> 00:01:28.535 və z simvolu ilə işarələnir. 00:01:31.042 --> 00:01:32.408 Bu videoda gərginliyi 00:01:32.408 --> 00:01:35.309 u ilə ifadə etmək yerinə 00:01:35.309 --> 00:01:37.356 e hərfindən istifadə edirəm. 00:01:37.356 --> 00:01:41.101 E EMF, yəni elektromotor qüvvəsinin qısaldılmış formasıdır və 00:01:41.101 --> 00:01:45.281 həqiqətən gərginliyi göstərmək üçün 00:01:45.281 --> 00:01:49.106 u kimi tez-tez istifadə olunur. 00:01:49.106 --> 00:01:51.606 Niyə E-ni istifadə etmək istədiyimi göstərəcəm. 00:01:53.957 --> 00:01:57.493 Bunu yaza biləcəyim başqa asan yol 00:01:57.493 --> 00:01:59.076 E-nin z vur t-ə bərabər olmasıdır. 00:02:01.855 --> 00:02:04.297 Bu, Ohm qanununa çox oxşayır. 00:02:04.297 --> 00:02:07.017 İfadəni isə təkcə 00:02:07.017 --> 00:02:08.784 rezistentlərə deyil, kondensator və 00:02:08.784 --> 00:02:11.117 induktorlara da tətbiq edə bilərik. 00:02:13.196 --> 00:02:17.363 İlk öncə induktora baxaq. 00:02:24.400 --> 00:02:27.355 İnduktor üçün düstur 00:02:27.355 --> 00:02:29.772 E bərabərdir, z vur i olur. 00:02:33.127 --> 00:02:36.310 İ-ni sinusoid üçün təyin edəcəyəm. 00:02:36.310 --> 00:02:41.142 Deməli, i müəyyən qiymətə malik olacaq. Bunu i 0 kimi işarələyək, 00:02:41.142 --> 00:02:43.142 kosinus omeqa t üstəgəl fi. 00:02:48.653 --> 00:02:50.673 Deyə bilərəm ki, mənim cərəyan şiddətim 00:02:50.673 --> 00:02:53.292 bu faza gecikməsi ilə olan qiymətin kosinus dalğasıdır. 00:02:53.292 --> 00:02:55.959 Bu, göy ilə göstərilib və i buradadır. 00:03:00.728 --> 00:03:03.860 Gəlin indi E-ni i-nin köməyilə yazaq. 00:03:03.860 --> 00:03:08.027 E-nin z-ə bərabər olduğunu yaza bilərəm. İnduktor üçün z nəyi bildirir? 00:03:08.972 --> 00:03:13.139 Induktorun impendansı j omeqa L birlikdə z-i bildirir. 00:03:16.638 --> 00:03:19.312 Bəs i nəyi göstərir? 00:03:19.312 --> 00:03:22.331 İ fazanı göstərir, yəni 00:03:22.331 --> 00:03:24.293 faza göstəricisidir. 00:03:24.293 --> 00:03:28.628 Cərəyan şiddətinin qiyməti 00:03:28.628 --> 00:03:32.795 fi bucağı ilə təyin olunur. 00:03:33.776 --> 00:03:37.243 Budur, i-yə ekvivalent ifadə əldə edirik. 00:03:37.243 --> 00:03:39.194 İlk yazdığımda zaman əsas göstəricidir. 00:03:39.194 --> 00:03:41.884 İkinci yazdığım da isə faza əsas göstəricidir. 00:03:41.884 --> 00:03:44.754 İ-nin qarşısında olanlar ölçmə faktorudur. 00:03:44.754 --> 00:03:47.546 Bu faktora indi müzakirə edəcəyimiz j, omeqa və L 00:03:47.546 --> 00:03:49.088 kəmiyyətləri daxildir. 00:03:49.088 --> 00:03:53.383 Omeqa tezlikdir, l (el) isə induktorun ölçüsüdür. 00:03:53.383 --> 00:03:55.902 Videonun əsas məqsədini izah etmək üçün gərginlik üçün 00:03:55.902 --> 00:04:00.267 qrafiki burada narıncı ilə çəkdikdə 00:04:00.267 --> 00:04:03.865 omeqa ölçmə faktorunu 1 qəbul edirik. 00:04:03.865 --> 00:04:06.148 Səbəb isə cərəyan şiddəti və gərginlik arasındakı 00:04:06.148 --> 00:04:09.424 zaman əlaqəsinə fokus ola bilməyimizdir. 00:04:09.424 --> 00:04:13.678 Kompleks ədədlərdən danışdıqda 00:04:13.678 --> 00:04:15.874 nəyi isə j-yə vurmaq 00:04:15.874 --> 00:04:18.374 üstəgəl 90 dərəcə fırlanmanı göstərir. 00:04:19.641 --> 00:04:22.641 Bunu e bərabərdir, 00:04:24.312 --> 00:04:27.692 gəlin ölçmə faktorlarını da qeyd edək. 00:04:27.692 --> 00:04:31.120 Omeqa, L, cərəyan şiddətinin 00:04:31.120 --> 00:04:34.919 ilk qiyməti İ 0. Fi isə dəyişir, 00:04:34.919 --> 00:04:39.086 fi-nin j ilə hasili 00:04:40.048 --> 00:04:42.131 fi üstəgəl 90 dərəcəyə uyğun gəlir. 00:04:46.618 --> 00:04:50.944 Yəni j ilə vurma 90 dərəcə faza dəyişməsinə səbəb olur. 00:04:50.944 --> 00:04:55.111 Burada çəksəm, bu, indi e-ni bildirir. 00:04:57.901 --> 00:05:01.311 Buradakı məsafə 00:05:01.311 --> 00:05:06.234 fi-ni bildirir və buradakı məsafə isə 00:05:06.234 --> 00:05:09.651 90 dərəcə faza məsafəsidir. 00:05:16.891 --> 00:05:21.261 Funksiya qrafiklərinin maksimum nöqtələrini işarələdiyimi görə bilərsiniz, 00:05:21.261 --> 00:05:24.339 çünki onlar məsafənin ən asan görüldüyü yerdir. 00:05:24.339 --> 00:05:29.236 Sola hərəkət etdikdə isə o, müsbət 90 dərəcə 00:05:29.236 --> 00:05:30.819 qabağlamağa uyğun olacaq. 00:05:33.533 --> 00:05:36.366 İnduktorda 00:05:43.901 --> 00:05:46.901 e i-ni 90 dərəcə altında daxil edir. 00:06:03.972 --> 00:06:07.555 Gəlin indi də kondensator üçün edək. 00:06:11.082 --> 00:06:15.249 Eyni addımları kondensator üçün də edəcəyik. 00:06:26.518 --> 00:06:29.694 Cərəyan şiddəti eyni qalacaq. 00:06:29.694 --> 00:06:33.861 İ bərabərdir, İ 0 kosinus omeqa te üstəgəl fi. 00:06:40.209 --> 00:06:42.493 Gəlin kondensator üçün gərginliyə baxaq. 00:06:42.493 --> 00:06:46.245 Gərginlik, yəni e eyni qalır, 00:06:46.245 --> 00:06:50.003 e bərabərdir z vur i. 00:06:50.003 --> 00:06:52.026 Z-i başqa cür ifadə etmək olar. 00:06:52.026 --> 00:06:55.118 Kondensatorun impedansı nəyə bərabərdir? 00:06:55.118 --> 00:06:57.118 Onu 1 böl j omeqa c kimi ifadə etmək olar. 00:07:01.787 --> 00:07:05.954 Bu, z-i bildirir və i-ni də əvvəl göstərdiyimiz kimi ifadə edəcəyik. 00:07:07.382 --> 00:07:09.715 İ sıfır fi bucağı. 00:07:11.765 --> 00:07:16.362 İndi isə vurma əməlini diqqətlə edək. 00:07:16.362 --> 00:07:20.529 Belə ki, e 1 böl j vur 1 böl omeqa c vur 00:07:26.455 --> 00:07:28.038 İ sıfır fi bucağına bərabərdir. 00:07:30.913 --> 00:07:32.802 Buradakı 1 böl j ifadəsini 00:07:32.802 --> 00:07:36.135 mənfi j kimi yaza bilərəm. 00:07:42.847 --> 00:07:44.970 Nəyisə mənfi j-ə vurma, 00:07:44.970 --> 00:07:48.618 mənfi 90 dərəcə dönməyə uyğun gəlir. 00:07:48.618 --> 00:07:53.179 Yəni e-ni belə də yaza bilərəm. 00:07:53.179 --> 00:07:56.262 e bərabərdir 1böl omeqa c, 00:07:58.541 --> 00:08:01.350 bu, ölçmə faktorunu bildirir, vur 00:08:01.350 --> 00:08:05.183 İ sıfır cərəyan şiddətinin ilkin qiyməti və 00:08:06.721 --> 00:08:08.971 fi bucağı çıx 90 dərəcə. 00:08:12.700 --> 00:08:17.289 Buradakı mənfi işarəsi faza geriləməsini bildirir. 00:08:17.289 --> 00:08:21.663 İlkin cərəyan şiddəti budur 00:08:21.663 --> 00:08:25.830 və e gərginlik buna bənzəyir. 00:08:30.750 --> 00:08:34.611 Burada isə 00:08:34.611 --> 00:08:37.552 faza geriləməmizi, yəni 00:08:37.552 --> 00:08:41.469 90 dərəcə sağa yerdəyişməni görə bilərik. 00:08:45.325 --> 00:08:47.242 Bu da geriləmə adlanır. 00:08:49.921 --> 00:08:54.004 Kondensatorlarda e i-ni geriləyir 00:09:00.092 --> 00:09:01.425 kimi ümumiləşdirə bilərik. 00:09:09.548 --> 00:09:10.952 Buna ekvivalent ifadə kimi 00:09:10.952 --> 00:09:13.535 i-nin e-ni qabağladığını da deyə bilərik. 00:09:18.825 --> 00:09:20.158 İ gərginliyi qabaqlayır. 00:09:27.155 --> 00:09:31.322 Əslində bu iki nəticə ətrafında 00:09:33.733 --> 00:09:34.900 qutu qoya bilərik. 00:09:40.628 --> 00:09:42.845 Burada çoxlu işarə çevrilməsi var 00:09:42.845 --> 00:09:47.012 və bunu xatırlamağın əslində asan yolu var. 00:09:48.184 --> 00:09:50.343 Mən sizə bunu xatırlamağınıza kömək edəcək 00:09:50.343 --> 00:09:54.260 metod təqdim edəcəm. 00:10:03.108 --> 00:10:04.470 İnduktorda 00:10:04.470 --> 00:10:08.667 gərginlik cərəyan şiddətini qabaqlayır. 00:10:08.667 --> 00:10:13.125 Kondensatorda isə 00:10:13.125 --> 00:10:15.208 cərəyan şiddəti 00:10:18.719 --> 00:10:20.154 gərginliyi qabaqlayır. 00:10:20.154 --> 00:10:23.975 Beləliklə, induktor və 00:10:23.975 --> 00:10:26.967 kondensatorlarda 00:10:26.967 --> 00:10:28.862 ardıcıllığı belə yadda saxlamaq olar.