1
00:00:01,713 --> 00:00:03,079
Možete li dići ruke -

2
00:00:03,103 --> 00:00:06,805
koliko vas u ovoj prostoriji
je ove godine bilo u avionu?

3
00:00:08,258 --> 00:00:09,411
To je prilično dobro.

4
00:00:09,435 --> 00:00:12,320
Pa, ispostavlja se 
da to iskustvo delite

5
00:00:12,344 --> 00:00:15,179
sa više od tri milijarde ljudi
svake godine.

6
00:00:15,203 --> 00:00:18,340
A kada stavimo toliko ljudi
u ove metalne cevi

7
00:00:18,364 --> 00:00:19,950
koje lete širom sveta,

8
00:00:19,974 --> 00:00:22,647
ponekad mogu da se dese ovakve stvari

9
00:00:22,671 --> 00:00:24,558
i dobijete epidemiju zaraze.

10
00:00:25,116 --> 00:00:27,067
Ova me je tema zapravo zainteresovala

11
00:00:27,091 --> 00:00:29,723
kada sam prošle godine čuo
za epidemiju ebole.

12
00:00:29,747 --> 00:00:31,031
Ispostavlja se da,

13
00:00:31,031 --> 00:00:34,061
iako se ebola širi kroz puteve
koji su više ograničeni prostorom

14
00:00:34,085 --> 00:00:35,419
i imaju veće tragove,

15
00:00:35,443 --> 00:00:37,421
postoje druge vrste bolesti

16
00:00:37,445 --> 00:00:39,421
koje se mogu širiti
kroz kabinu aviona.

17
00:00:39,445 --> 00:00:42,629
Najgore je to što kada pogledamo
neke od ovih brojki,

18
00:00:42,653 --> 00:00:44,066
prilično je strašno.

19
00:00:44,090 --> 00:00:45,850
Sa H1N1,

20
00:00:45,874 --> 00:00:48,263
bio je tip koji je odlučio
da se ukrca na avion

21
00:00:48,287 --> 00:00:50,058
i za vreme jednog leta

22
00:00:50,082 --> 00:00:52,336
zapravo je preneo zarazu
na 17 drugih ljudi.

23
00:00:52,360 --> 00:00:54,488
A bio je i drugi tip sa SARS-om,

24
00:00:54,512 --> 00:00:56,614
koji je uspeo da se ukrca
na let od tri sada

25
00:00:56,638 --> 00:00:59,480
i prenese zarazu
na 22 drugih ljudi.

26
00:00:59,504 --> 00:01:02,912
To nije moja zamisao
velike supersile.

27
00:01:03,658 --> 00:01:06,222
Kada ovo pogledamo, takođe otkrivamo

28
00:01:06,246 --> 00:01:09,222
da je veoma teško unapred pregledati
ljude na ove bolesti.

29
00:01:09,619 --> 00:01:11,534
Kada se neko zapravo ukrca na let,

30
00:01:11,534 --> 00:01:12,940
ta osoba može biti bolesna

31
00:01:12,964 --> 00:01:15,359
i zapravo može da bude
u latentnom periodu

32
00:01:15,383 --> 00:01:17,542
gde može da ima zarazu

33
00:01:17,566 --> 00:01:19,138
ali da ne pokazuju simptome,

34
00:01:19,162 --> 00:01:21,353
a zauzvrat može da raširi zarazu

35
00:01:21,377 --> 00:01:23,050
na mnoge druge ljude u kabini.

36
00:01:23,074 --> 00:01:25,156
To funkcioniše tako što

37
00:01:25,180 --> 00:01:27,466
imamo vazduh koji ulazi 
sa vrha kabine

38
00:01:27,490 --> 00:01:29,916
i sa strana kabine,
kao što vidite u plavoj boji.

39
00:01:29,940 --> 00:01:34,142
Vazduh takođe onda izlazi
kroz ove veoma efikasne filtere

40
00:01:34,166 --> 00:01:38,714
koji eliminišu 99,97% patogena
blizu izlaza.

41
00:01:39,444 --> 00:01:40,921
Trenutno se ipak dešava

42
00:01:40,945 --> 00:01:43,012
da imamo ovaj šablon
mešanja toka vazduha.

43
00:01:43,036 --> 00:01:44,868
Tako da, kada bi neko kinuo,

44
00:01:44,892 --> 00:01:47,596
taj vazduh bi se zakovitlao
nekoliko puta

45
00:01:47,620 --> 00:01:50,865
pre nego što uopšte dobije priliku
da izađe kroz filter.

46
00:01:51,785 --> 00:01:54,998
Pomislio sam, ovo je očigledno
veoma ozbiljan problem.

47
00:01:55,022 --> 00:01:58,755
Nisam imao novac
da odem i kupim avion,

48
00:01:58,779 --> 00:02:01,017
pa sam odlučio da napravim kompjuter.

49
00:02:01,041 --> 00:02:04,313
Zapravo se ispostavlja da
računarskom dinamikom fluida

50
00:02:04,337 --> 00:02:06,938
možemo da stvorimo ove simulacije

51
00:02:06,962 --> 00:02:08,756
koje nam daju veće rezolucije

52
00:02:08,780 --> 00:02:12,400
nego kada bi fizički otišli
i uzeli uzorke iz aviona.

53
00:02:12,836 --> 00:02:15,850
Ovo zapravo funkcioniše

54
00:02:15,874 --> 00:02:17,546
tako što počnete 2D crtežima

55
00:02:17,570 --> 00:02:20,698
koji lebde po internetu
u tehničkoj dokumentaciji.

56
00:02:20,722 --> 00:02:23,615
Uzimam to i onda ga stavljam
u ovaj program za 3D modelovanje

57
00:02:23,639 --> 00:02:25,418
i zaista napravim taj 3D model.

58
00:02:25,442 --> 00:02:29,901
Onda taj model koji sam napravio
izdelim na komadiće

59
00:02:29,925 --> 00:02:33,502
i u suštini ga zgnječim
tako da ga kompjuter bolje razume.

60
00:02:33,526 --> 00:02:37,247
Onda kompjuteru kažem
gde vazduh ulazi i izlazi u kabini,

61
00:02:37,271 --> 00:02:38,770
ubacim fiziku u kombinaciju

62
00:02:38,794 --> 00:02:43,015
i sedim i čekam
dok kompjuter izračuna simulaciju.

63
00:02:44,015 --> 00:02:47,642
Sa uobičajenom kabinom
zapravo dobijamo ovo:

64
00:02:47,666 --> 00:02:49,913
primetićete da osoba u sredini kija,

65
00:02:50,767 --> 00:02:54,159
i desi se "Fljas!" -
odleti pravo u lica ljudima.

66
00:02:54,882 --> 00:02:56,703
Prilično je odvratno.

67
00:02:56,727 --> 00:02:59,075
Sa prednje strane,
primetićete dva putnika

68
00:02:59,099 --> 00:03:00,885
koja sede pored onog u sredini

69
00:03:00,909 --> 00:03:02,615
i nije baš da se provode.

70
00:03:02,639 --> 00:03:04,825
A kada to pogledamo sa strane,

71
00:03:04,849 --> 00:03:08,842
ptimetićete i te patogene
kako se šire duž kabine.

72
00:03:10,017 --> 00:03:12,367
Prvo što sam pomislio bilo je:
"Ovo nije dobro".

73
00:03:12,391 --> 00:03:15,899
Prvo sam sproveo 
više od 32 različite simulacije

74
00:03:15,923 --> 00:03:19,288
i na kraju sam došao do ovog rešenja.

75
00:03:19,312 --> 00:03:22,828
Ovo nazivam - podneo sam zahtev za patent,
Globalni upravljač ulaza.

76
00:03:22,852 --> 00:03:25,418
Ovim možemo da smanjimo
prenos patogena

77
00:03:25,442 --> 00:03:27,210
za oko 55 puta,

78
00:03:27,234 --> 00:03:30,387
a da povećamo udisanje svežeg vazduha
za oko 190 procenata.

79
00:03:30,411 --> 00:03:32,015
Ovo funkcioniše

80
00:03:32,039 --> 00:03:35,168
tako što ugradimo ovaj komad
kompozitnog materijala

81
00:03:35,192 --> 00:03:38,160
u ova postojeća mesta u avionu.

82
00:03:38,184 --> 00:03:40,119
Veoma je ekonomično za ugradnju

83
00:03:40,119 --> 00:03:42,057
i može se uraditi direktno za jedan dan.

84
00:03:42,081 --> 00:03:45,629
Sve što treba da uradimo je da zavrnemo
par šrafova i spremni ste za put.

85
00:03:45,653 --> 00:03:48,512
Rezultati koje dobijamo
zaista su neverovatni.

86
00:03:48,536 --> 00:03:52,072
Umesto problematičnih šablona
vazdušnog toka koji krivuda,

87
00:03:52,096 --> 00:03:53,838
možemo stvoriti ove vazdušne zidove

88
00:03:53,862 --> 00:03:56,032
koji se spuštaju između putnika

89
00:03:56,056 --> 00:03:57,954
i stvaraju lične prostore za disanje.

90
00:03:57,978 --> 00:04:00,963
Primetićete da putnik u sredini
ovde opet kija,

91
00:04:00,987 --> 00:04:03,700
ali ovog puta to možemo
efektivno da suzbijemo

92
00:04:03,724 --> 00:04:06,437
do filtera radi eliminisanja.

93
00:04:06,461 --> 00:04:07,857
Isto je i sa strane,

94
00:04:07,881 --> 00:04:11,110
primetićete da možemo
direktno da suzbijemo patogene.

95
00:04:11,682 --> 00:04:15,176
Ako opet pogledate isti scenario,

96
00:04:15,200 --> 00:04:16,889
ali sa ugrađenom inovacijom,

97
00:04:16,913 --> 00:04:18,929
primetićete da srednji putnik kija

98
00:04:18,953 --> 00:04:22,026
a ovoga puta to suzbijamo
direktno do izlaza

99
00:04:22,050 --> 00:04:25,771
pre nego što dobije priliku
da zarazi nekog drugog.

100
00:04:25,795 --> 00:04:28,919
Primetićete dva putnika
koja sede pored tipa u sredini

101
00:04:28,943 --> 00:04:31,176
i dišu skoro bez ikakvih patogena.

102
00:04:31,200 --> 00:04:33,728
Pogledajte to i sa strane,

103
00:04:33,752 --> 00:04:35,307
vidite veoma efikasan sistem.

104
00:04:35,331 --> 00:04:37,953
Ukratko, ovim sistemom pobeđujemo.

105
00:04:39,255 --> 00:04:42,144
Kada pogledamo šta ovo znači,

106
00:04:42,168 --> 00:04:45,640
vidimo da ovo ne samo da funkcioniše
ako srednji putnik kine,

107
00:04:45,664 --> 00:04:48,438
nego i ako putnik do prozora kine

108
00:04:48,462 --> 00:04:50,557
ili ako kine putnik do prolaza.

109
00:04:51,167 --> 00:04:54,254
Šta ovo rešenje znači za svet?

110
00:04:54,278 --> 00:04:57,792
Kada pogledamo ovo

111
00:04:57,816 --> 00:05:00,229
od kompjuterske simulacije
do stvarnog života,

112
00:05:00,229 --> 00:05:03,171
sa ovim 3D modelom koji sam napravio
koristeći 3D štampanje,

113
00:05:03,195 --> 00:05:05,283
možemo videti

114
00:05:05,307 --> 00:05:08,266
iste te šablone vazduha
koji se spušta,

115
00:05:08,290 --> 00:05:09,876
sve do putnika.

116
00:05:10,920 --> 00:05:13,990
U prošlosti, epidemija SARS-a
koštala je svet

117
00:05:14,014 --> 00:05:15,943
oko 40 milijardi dolara.

118
00:05:15,967 --> 00:05:17,126
A u budućnosti,

119
00:05:17,150 --> 00:05:19,696
velika epidemija zaraze
zapravo bi svet mogla da košta

120
00:05:19,720 --> 00:05:21,578
više od tri biliona dolara.

121
00:05:21,942 --> 00:05:25,419
Pre ste morali da avion povučete
van službe

122
00:05:25,443 --> 00:05:27,315
na jedan do dva meseca,

123
00:05:27,339 --> 00:05:30,655
provedete desetine hiljada sati
i nekoliko miliona dolara

124
00:05:30,655 --> 00:05:32,258
pokušavajući da promenite nešto.

125
00:05:32,282 --> 00:05:35,793
Sada možemo da ugradimo nešto
skoro preko noći

126
00:05:35,817 --> 00:05:37,544
i da odmah vidimo rezultate.

127
00:05:37,568 --> 00:05:40,774
Sada je zaista stvar u tome
da se ovo sertfikuje,

128
00:05:40,798 --> 00:05:41,988
testira na letovima,

129
00:05:42,012 --> 00:05:45,004
i da se prođu svi procesi
pravila odobravanja.

130
00:05:45,028 --> 00:05:48,092
Ovim se samo pokazuje
da su nekada najbolja rešenja

131
00:05:48,116 --> 00:05:49,554
ona najjednostavnija.

132
00:05:49,935 --> 00:05:53,125
Pre samo dve godine,

133
00:05:53,149 --> 00:05:54,918
ovaj projekat se ne bi desio,

134
00:05:54,942 --> 00:05:57,768
prosto zato što tadašnja tehnologija
to nije podržavala.

135
00:05:57,792 --> 00:06:00,261
Ali sadašnjim naprednim izračunavanjem

136
00:06:00,285 --> 00:06:02,471
i razvijenošću interneta,

137
00:06:02,495 --> 00:06:05,134
ovo je zaista zlatno doba inovacija.

138
00:06:05,158 --> 00:06:08,401
Pitanje koje želim da postavim danas je,
zašto da čekamo?

139
00:06:08,425 --> 00:06:10,746
Zajedno možemo ostvariti budućnost danas.

140
00:06:11,123 --> 00:06:12,274
Hvala vam.

141
00:06:12,298 --> 00:06:15,404
(Aplauz)