0:00:00.365,0:00:02.603 Keçən videoda analarımızdan 0:00:02.603,0:00:06.121 bir yumurtanın atamızdan[br]gələn sperma ilə birləşərək 0:00:06.121,0:00:09.412 təkrarlanaraq bizə çevriləcək bir ziqot 0:00:09.412,0:00:12.278 əmələ gətirdiyini gördük. 0:00:12.278,0:00:15.870 Son videomuzda deyək ki, bu,[br]atamın sperması idi 0:00:15.870,0:00:18.168 və anamın yumurtası ilə birləşdi və sonra 0:00:18.168,0:00:20.498 bu ziqot təkrarlanmağa davam edəcək 0:00:20.498,0:00:23.243 və sonunda Sal-a çevriləcək, 0:00:23.243,0:00:26.807 və mayalanma haqqında video hazırlanacaq. 0:00:26.807,0:00:29.306 Bəs əslində bu necə olur? 0:00:29.306,0:00:31.775 Beləliklə, indi bu ziqotda 0:00:31.775,0:00:34.484 xromosomların diploid sayı var və 0:00:34.484,0:00:36.384 bir daha bunu 2N adlandırırlar, 0:00:36.384,0:00:38.066 burada N haploid ədəd, 0:00:38.066,0:00:39.965 2N diploid ədəd, 0:00:39.965,0:00:41.541 insanlar üçün isə, 0:00:41.541,0:00:45.288 N 23-dür, buna görə insan üçün 0:00:45.288,0:00:47.275 N 23-dür və iki dəfə N əlbəttə ki, 0:00:47.275,0:00:49.656 46 xromosom olacaqdır. 0:00:49.656,0:00:51.984 Burada mənim tam [br]xromosom sayım var. 0:00:51.984,0:00:54.984 Mən atamdan Y cinsi xromosom aldım, 0:00:54.984,0:00:56.414 X təbii ki anamdan, 0:00:56.414,0:00:59.588 ona görə də kişi olacağam. 0:00:59.588,0:01:02.532 Bəs onda nə baş verir? 0:01:02.532,0:01:05.259 İndi mitoz yolu ilə bu ziqota 0:01:05.259,0:01:07.618 təkrarlanmağa davam edəcək. 0:01:07.618,0:01:11.129 Beləliklə, bilirsiniz, birdən sonra, 0:01:11.129,0:01:14.072 biz mitozun mexanikasının 0:01:14.072,0:01:16.454 təfərrüatlarına girəcəyik, 0:01:16.454,0:01:20.734 lakin bir dövr mitozdan sonra o, [br]indi iki hüceyrə olur. 0:01:20.734,0:01:21.658 İndi iki hüceyrədir. 0:01:21.658,0:01:22.727 Mən onu bir daha çəkəcəyəm, 0:01:22.727,0:01:24.669 onu miqyasda çəkməyəcəm. 0:01:24.669,0:01:26.138 İndi iki hüceyrədir. 0:01:26.138,0:01:27.132 Buradakı kiçik lövhəmdə kifayət qədər 0:01:27.132,0:01:28.990 boşluq olduğuna əmin olmaq istəyirəm. 0:01:28.990,0:01:29.770 Onun iki hüceyrəsi var. 0:01:29.770,0:01:31.337 Bütün xromosomları çəkməkdənsə, 0:01:31.337,0:01:32.821 deyim ki, mənim nüvəmdə 0:01:32.821,0:01:36.843 bunların hər biri var, hələ də 2N var. 0:01:36.843,0:01:38.428 Mənim diploid sayım var. 0:01:38.428,0:01:41.360 Deməli, diferensiallaşan bu iki 0:01:41.360,0:01:42.575 hüceyrənin hər biri tam 0:01:42.575,0:01:44.423 saya malikdir. 0:01:44.423,0:01:45.700 Mitozun etdiyi də budur. 0:01:45.700,0:01:48.357 O, mahiyyətcə bütün[br]hüceyrələri təkrarlayır. 0:01:48.357,0:01:50.814 Eyni sayda xromosomunuz var. 0:01:50.814,0:01:51.843 Və sonra bu proses 0:01:51.843,0:01:53.012 davam edəcək. 0:01:53.012,0:01:57.134 Bu iki simvol təkrarlanacaq, 0:01:57.134,0:02:00.325 təkrarlanacaq və buna görə də 0:02:00.325,0:02:03.030 mitoz yolu ilə sahib olacaqsınız və 0:02:03.030,0:02:03.853 gedəcəksiniz.. 0:02:03.853,0:02:06.920 Beləliklə, bu, mitozun [br]başqa bir mərhələsidir. 0:02:06.920,0:02:07.853 Mitoz. 0:02:07.853,0:02:09.516 Beləliklə, onlar özlərini təkrarlayırlar. 0:02:09.516,0:02:13.568 Bu hüceyrələrin hər biri[br]tam sayda ehtiva olunur. 0:02:13.568,0:02:16.660 2N, xromosomların diploid sayı, 0:02:16.660,0:02:19.025 bu halda insan üçün 0:02:19.025,0:02:19.896 46 olacaq. 0:02:19.896,0:02:20.610 Sonra bu 0:02:20.610,0:02:22.488 proses davam edəcək. 0:02:22.488,0:02:24.993 Sonra yenə proses davam edəcək. 0:02:24.993,0:02:27.053 Mən bunu göstərmək üçün[br]nöqtə-nöqtə edəcəm, 0:02:27.053,0:02:28.926 bilirsiniz, bunun çoxu baş verib. 0:02:28.926,0:02:32.251 Beləliklə, mitoz davam edəcək. 0:02:32.251,0:02:33.818 Beləliklə, nəticədə sizdə bu 0:02:33.818,0:02:35.881 hüceyrələrdən minlərlə olacaq və . 0:02:35.881,0:02:37.211 nəhayət, görəcəyimiz kimi, 0:02:37.211,0:02:39.297 sizdə milyonlarla və on milyonlarla onlardan olacaq. 0:02:39.297,0:02:41.852 Onları çox kiçik [br]çəkirəm. 0:02:41.852,0:02:43.964 Orada onlardan bir dəstə var. 0:02:43.964,0:02:50.340 Onların hər biri, hər biri diploid 0:02:50.340,0:02:53.456 sayda xromosomlara sahib olacaq. 0:02:53.456,0:02:55.889 Onların 46 xromosomu olacaq. 0:02:55.889,0:03:00.399 23 cüt homoloq xromosom. 0:03:00.399,0:03:03.638 Beləliklə, indi burada [br]bunların böyük bir topu var. 0:03:03.638,0:03:06.677 Bu hüceyrələrin bəziləri[br]differensiallaşmağa 0:03:06.677,0:03:09.050 doğru gedəcəklər. 0:03:09.050,0:03:10.059 Onlar bədənimin 0:03:10.059,0:03:11.833 fərqli hissələrini fərqləndirəcəklər. 0:03:11.833,0:03:14.549 Məsələn, buradakı bu hüceyrələr nəhayət, 0:03:14.549,0:03:17.448 çoxalmağa davam edəcəklər, 0:03:17.448,0:03:19.470 lakin sonra onlar və onların 0:03:19.470,0:03:23.403 nəsli sonda beyin hüceyrələrimə [br]diferensiallaşa bilər. 0:03:23.403,0:03:26.211 Buradakı bu hüceyrələr [br]çoxalmağa davam edəcək, 0:03:26.211,0:03:29.383 onlar və onların nəsli[br]çoxalacaq. 0:03:29.383,0:03:31.391 ya da onların təkrarladığı şeylər 0:03:31.391,0:03:33.693 ürəyimdə fərqlənə bilər. 0:03:33.693,0:03:37.056 Bunlar mənim ağciyərlərimlə [br]fərqlənə bilər 0:03:37.056,0:03:40.353 və əlbəttə ki, bunların hamısı 0:03:40.353,0:03:41.976 sonda fərqli olacaq, 0:03:41.976,0:03:45.958 onlar və onların övladları 0:03:45.958,0:03:47.267 məni mən edəcək 0:03:47.267,0:03:48.760 xüsusiyyətləri fərqləndirəcək. 0:03:48.760,0:03:52.681 Beləliklə, sizdə bu mitoz daha çox var. 0:03:52.681,0:03:57.424 Nəhayət, bir insan[br]kimi formalaşacaqsınız. 0:03:57.424,0:04:00.708 Ona görə də deyim ki, [br]bu daha çox mitoz gedir. 0:04:00.708,0:04:02.653 Mitoz. 0:04:02.653,0:04:04.283 İndi icazə verin bir insanı 0:04:04.283,0:04:07.090 çəkməyə cəhd edim. 0:04:08.935,0:04:11.168 Bu, əslində mənə oxşamır, amma... 0:04:11.168,0:04:13.804 Yaxşı, mənim çox saçım var, [br]deməli, mənim... 0:04:13.804,0:04:15.434 mənim də böyük qaşlarım var. 0:04:15.434,0:04:17.258 Hələ də mənə oxşamır, amma yenə də. 0:04:17.258,0:04:18.612 Məqsədi başa düşürsünüz. 0:04:18.612,0:04:25.049 Beləliklə, mən kifayət qədər[br]tez çəkməyə çalışacağam. 0:04:25.784,0:04:29.768 Amma bu, açıq-aydın [br]bir insan haqqında mənim 0:04:29.768,0:04:31.097 ən yaxşı təsvirim deyil. 0:04:31.097,0:04:34.396 Amma siz ümumi fikri başa düşürsünüz. 0:04:35.080,0:04:37.444 Gözəl geniş çiyinlər, bu gözəldir. 0:04:37.444,0:04:42.834 Yaxşı, icazə verin... 0:04:43.312,0:04:46.635 Mən bu insanı çəkməyə[br]çox diqqət yetirirəm. 0:04:48.003,0:04:51.719 Hər halda, ümumi fikri başa düşürsünüz. 0:04:51.719,0:04:54.171 Mənim mədəm o qədər də düz deyil, 0:04:54.171,0:04:56.397 amma hər halda, ümumi[br]fikri başa düşürsünüz. 0:04:56.397,0:04:58.221 Beləliklə, bu, nəticədə 0:04:58.221,0:04:59.695 insana diferensiallaşacaq. 0:04:59.695,0:05:02.767 Burada çəhrayı rəngdə olan bu hüceyrələr, [br]nəticədə 0:05:02.767,0:05:05.980 beyindəki hüceyrələrə diferensiallaşır. 0:05:05.980,0:05:07.772 Buradakı bu hüceyrələr nəticədə 0:05:07.772,0:05:09.270 ağciyərdə hüceyrələrə bölünür 0:05:09.270,0:05:10.669 və açıq şəkildə bu miqyasda 0:05:10.669,0:05:13.223 hüceyrələri görməkçün çox kiçikdir. 0:05:13.223,0:05:16.502 Bu hüceyrələr ürəyin 0:05:16.502,0:05:18.443 hüceyrələrinə diferensiallaşır. 0:05:18.443,0:05:21.188 İndi mən burada mühüm[br]bir fərq çəkmək istəyirəm. 0:05:21.188,0:05:23.397 Çünki burada təsvir etdiyim 0:05:23.397,0:05:26.529 hüceyrələrin əksəriyyəti [br]sadəcə mitozun məhsuludur, 0:05:26.529,0:05:28.339 bunlar sizindir,bunlar 0:05:28.339,0:05:29.609 sizin bədən hüceyrələrinizdir, 0:05:29.609,0:05:31.586 və ya bunlar sizin somatik hüceyrələrinizdir də deyə bilərsiniz. 0:05:31.586,0:05:34.849 Beləliklə, bunlar, ürəyinizdə, [br]ağciyərinizdə, beyninizdə 0:05:34.849,0:05:37.273 işarə etdiyim bütün bu hüceyrələr, bunlar 0:05:37.273,0:05:40.633 somatik hüceyrələr və ya[br]bədən hüceyrələridir. 0:05:40.633,0:05:41.946 Somatik hüceyrələr. 0:05:42.427,0:05:43.428 Yəqin, sizə maraqlıdır, 0:05:43.428,0:05:45.689 mən bu haploid nömrəli hüceyrələri 0:05:45.689,0:05:47.090 necə əldə edə bilərəm? 0:05:47.090,0:05:48.632 Erkək haqqında danışıramsa, bu 0:05:48.632,0:05:50.037 haploid cinsi hüceyrələri, 0:05:50.037,0:05:52.626 bu qametləri, bu sperma hüceyrələrini 0:05:52.626,0:05:54.407 necə əldə edə bilərəm? 0:05:54.407,0:05:56.375 Bəs dişidən bəhs etsəm, haploid sayı olan 0:05:56.375,0:05:58.436 bu yumurtaları, yumurta hüceyrələrini 0:05:58.436,0:06:00.273 nəhayət necə əldə edə bilərəm? 0:06:00.273,0:06:03.069 Burada baş verən bu hüceyrələrin bəziləri 0:06:03.069,0:06:07.642 rüşeym hüceyrələrinə diferensiallaşacaq. 0:06:07.642,0:06:10.185 Beləliklə, onlar rüşeym hüceyrələrinə [br]diferensiallaşacaqlar. 0:06:10.185,0:06:14.974 Bu halda, və mən rüşeym hüceyrələri 0:06:14.974,0:06:16.516 dediyim zaman, həm də 0:06:16.516,0:06:18.464 cinsi vəzlərinizdə fərqlənəcəklərini[br]nəzərdə tuturam. 0:06:18.464,0:06:24.270 Dişilərdə cinsi vəzilər yumurtalıqlardır, 0:06:28.044,0:06:32.253 erkəklərdə isə cinsi vəzilər xayalardır. 0:06:32.307,0:06:34.430 Cinsi vəzilərdə xayalar var. 0:06:35.481,0:06:38.371 Cinsi vəzlərdəki rüşeym[br]hüceyrələri və ya xayaların 0:06:38.371,0:06:42.518 və yumurtalıqların bir hissəsi 0:06:42.518,0:06:44.768 olan hüceyrələr, 0:06:44.768,0:06:46.404 rüşeym hüceyrələridir. 0:06:46.404,0:06:51.197 Beləliklə, biz onları somatik [br]hüceyrələrdən fərqləndiririk. 0:06:51.197,0:06:52.918 Yəni orada cinsi hüceyrələr var. 0:06:52.977,0:06:56.421 Yumurtalıqlarınızda və[br]xayalarınızda rüşeym hüceyrələri var. 0:06:56.628,0:07:00.315 Onlar, meyoz prosesi ilə, 0:07:00.315,0:07:02.656 qametləri 0:07:02.656,0:07:05.069 istehsal edə bilərlər. 0:07:05.069,0:07:07.775 Əgər qadınsınızsa, [br]yumurta istehsal edəcəksiniz. 0:07:07.775,0:07:11.599 Əgər kişisinizsə, sperma [br]istehsal edəcəksiniz. 0:07:11.861,0:07:14.807 Amma bu, meyoz prosesindən keçir. 0:07:15.323,0:07:18.517 Meyoz prosesində, erkəkdə sperma, 0:07:18.517,0:07:19.911 dişidə isə 0:07:19.911,0:07:23.046 yumurta 0:07:23.046,0:07:25.735 yetişir. 0:07:25.906,0:07:27.571 Bu, maraqlı[br]bir məsələni ortaya 0:07:27.571,0:07:30.075 qoyur,çünki biologiyada mutasiyalar, [br]təbii seçim və 0:07:30.075,0:07:33.728 başqa hər şey haqqında danışırıq. 0:07:33.728,0:07:37.674 Mutasiyaların sizə və nəslinizə necə 0:07:37.674,0:07:41.013 təsir edə biləcəyini başa düşmək vacibdir. 0:07:41.286,0:07:42.575 Əgər buradakı somatik 0:07:42.575,0:07:44.485 hüceyrələrdən birində mutasiya varsa, 0:07:44.485,0:07:47.634 deyək ki, dəri hüceyrəsində, beyninizdə 0:07:47.634,0:07:49.418 və ya ürəyinizdə, 0:07:49.418,0:07:53.891 bilirsiniz ki, bu, qabiliyyətinizə [br]təsir edə bilər, 0:07:53.891,0:07:55.450 xüsusən də , 0:07:55.450,0:07:57.026 xərçəng kimi həqiqətən[br]təhlükəli 0:07:57.026,0:07:58.606 bir vəziyyətdirsə, bu,[br]gənc olanda 0:07:58.606,0:08:00.193 baş verir, çoxalma şansınız olub 0:08:00.193,0:08:02.363 və sağ qala bilmirsinizsə, 0:08:02.363,0:08:05.653 bu, çoxalma qabiliyyətinizə[br]təsir edə bilər. 0:08:05.653,0:08:07.738 Amma bu, somatik hüceyrədə baş verirsə, 0:08:07.738,0:08:10.436 bu, ötürdüyünüz DNT-nin tərkibinə 0:08:10.436,0:08:12.519 təsir etməyəcək. 0:08:12.519,0:08:14.948 O, ötürdüyünüz DNT-ni təşkil edir, 0:08:14.948,0:08:17.130 bu qametlərdə baş verənlərlə 0:08:17.130,0:08:18.966 müəyyən edilir. 0:08:18.966,0:08:23.018 Beləliklə, , əgər [br]qametlər diferensiallaşmağa 0:08:23.018,0:08:25.470 doğru edirsə mutasiya baş verəcək. 0:08:25.470,0:08:28.118 Bunlardan biri mutasiyaya uğrasa 0:08:28.118,0:08:30.448 təkrarlanmağa davam edir. 0:08:30.448,0:08:32.562 Deyək ki, burada bir mutasiya var 0:08:32.562,0:08:33.819 və onlar təkrarlanmağa davam edir və 0:08:33.819,0:08:36.605 rüşeym hüceyrələrinə diferensiallaşırlar, 0:08:36.605,0:08:37.964 mutasiya elə oradadır, 0:08:37.964,0:08:40.154 sonra meyoz vasitəsilə bəzi 0:08:40.154,0:08:42.090 mutasiyaya uğramış sperma əmələ gəlir. 0:08:42.090,0:08:46.001 Sonra bunun, sizə və uşaqlarınıza keçmə 0:08:46.001,0:08:48.535 şansı yüksək olacaq. 0:08:48.535,0:08:50.178 Çünki bütün 0:08:50.178,0:08:52.269 sperma hüceyrələri[br]mutasiya olmaya bilər. 0:08:52.269,0:08:54.501 İki-üç yüz milyon sperma hüceyrəsindən 0:08:54.501,0:08:58.411 yalnız bir neçəsi ola bilər. 0:08:58.411,0:09:01.542 Əgər bu mutasiya sperma hüceyrələrinin 0:09:01.542,0:09:03.343 bəzi funksiyalarını 0:09:03.343,0:09:06.299 çətinləşdirərsə, ya [br]yumurta ilə əriyir 0:09:06.299,0:09:09.391 ya da inkişaf edərək[br]maye ilə birləşib 0:09:09.391,0:09:12.918 içində üzür , lakin 0:09:12.918,0:09:14.914 bunlara səbəb olmaya da bilər. 0:09:14.914,0:09:19.727 Beləliklə, mutasiyalar övladlarınıza 0:09:19.727,0:09:24.202 yalnız o zaman təsir edir ki, 0:09:24.202,0:09:26.496 onların baş verdiyi hüceyrələr 0:09:26.496,0:09:29.747 nəhayət, övladlarınıza keçəcək genlərə 0:09:29.747,0:09:33.245 gametlərə diferensiallaşır.