1
00:00:05,873 --> 00:00:09,229
Dış ses:
John Perkins, lütfen sahneye gelin.

2
00:00:15,013 --> 00:00:16,793
John Perkins: Teşekkür ederim.

3
00:00:17,311 --> 00:00:19,607
İran Şah'ının,

4
00:00:20,372 --> 00:00:23,536
Endonezya, Ekvador, Panama başkanlarının,

5
00:00:23,536 --> 00:00:26,825
Suudi Arabistan Kraliyet Ailesi
mensuplarının huzuruna çıktım

6
00:00:26,945 --> 00:00:28,691
ve şöyle şeyler söyledim:

7
00:00:28,939 --> 00:00:32,401
Eğer bizim oyunumuzu oynarsanız

8
00:00:32,796 --> 00:00:36,258
bu elimde siz ve dostlarınızın için
milyonlarca dolar var.

9
00:00:37,146 --> 00:00:40,050
Ve bu elimde de var.

10
00:00:41,127 --> 00:00:44,576
Oynamamaya karar
verirseniz de bir silah var.

11
00:00:45,390 --> 00:00:48,607
Sözlerim şüphesiz bundan daha diplomatikti

12
00:00:49,442 --> 00:00:51,052
fakat mesaj buydu.

13
00:00:51,724 --> 00:00:53,940
Ben bir ekonomik tetikçiydim.

14
00:00:54,861 --> 00:00:59,702
Biz ekonomik tetikçiler 
"yırtıcı kapitalizm" adını verdiğim

15
00:01:00,121 --> 00:01:03,181
yeni bir tür küresel ekonomi yarattık.

16
00:01:03,691 --> 00:01:06,742
Bu işlemiyor, bunu hepimiz biliyoruz.

17
00:01:07,091 --> 00:01:08,911
Okyanuslar yükseliyor,

18
00:01:09,232 --> 00:01:10,762
buzullar eriyor.

19
00:01:11,096 --> 00:01:13,842
Burada, Amerika'da
nüfusun %5'ten azı yaşıyor

20
00:01:13,842 --> 00:01:16,775
ama dünya kaynaklarının
neredeyse %30'unu tüketiyoruz,

21
00:01:17,270 --> 00:01:21,416
öte yandan dünyanın yarısı
ya açlık sınırında ya da fiilen aç.

22
00:01:22,086 --> 00:01:23,456
Bu bir model değil.

23
00:01:23,646 --> 00:01:25,176
Bunu Çin başaramaz.

24
00:01:25,290 --> 00:01:27,910
Hindistan başaramaz,
çabalıyor ama başaramaz.

25
00:01:27,935 --> 00:01:31,488
Bunu biz değiştirmeliyiz,
yeniden devrim yapmak zorundayız.

26
00:01:32,569 --> 00:01:34,375
Bu sistemi değiştirmeliyiz.

27
00:01:34,816 --> 00:01:37,161
Bu konuya birazdan gireceğim.

28
00:01:37,161 --> 00:01:39,311
Önce, nasıl bir ekonomik tetikçi oldum?

29
00:01:39,311 --> 00:01:41,341
İşletme bölümünde okurken,

30
00:01:41,366 --> 00:01:44,456
Ulusal Güvenlik Teşkilatı'nın (NSA) 
mülakatına girdim.

31
00:01:44,729 --> 00:01:47,204
Yalan makinesine bağlanmak dahil,

32
00:01:47,204 --> 00:01:50,148
beni bir dizi kapsamlı
psikolojik teste tabi tuttular.

33
00:01:50,502 --> 00:01:51,889
Uzun hikâye.

34
00:01:51,889 --> 00:01:54,869
Kısa kesersek, sonunda
Barış Gönüllüleri'ne katıldım..

35
00:01:55,286 --> 00:01:56,828
(Gülüşmeler)

36
00:01:57,151 --> 00:02:00,799
ve Amazon ormanlarının
derinliklerine gönderildim.

37
00:02:01,450 --> 00:02:04,282
Bir öğretmenin oğlu olarak büyümüş
ve New Hampshire'da

38
00:02:04,282 --> 00:02:07,673
çok varlıklı çocukların gittiği
bir hazırlık okuluna gitmiştim.

39
00:02:08,232 --> 00:02:13,009
Kar ve soğuğun içinde büyüdüm,
biraz buranın kışı gibi.

40
00:02:13,466 --> 00:02:15,204
Ve kendimi birdenbire,

41
00:02:15,204 --> 00:02:19,203
buram buram nemli bir ormanda,
saz çatılı bir kulübede yaşarken buldum.

42
00:02:19,485 --> 00:02:22,608
Sizce kolay uyum sağlamış mıyımdır?

43
00:02:22,871 --> 00:02:25,621
Barış Gönüllüleri'nden sonra,

44
00:02:26,912 --> 00:02:28,672
bir iş aldım.

45
00:02:29,013 --> 00:02:30,567
Bana bir iş verildi.

46
00:02:30,567 --> 00:02:34,227
Boston'da, NSA ve CIA ile 
yakın bağları olan,

47
00:02:34,252 --> 00:02:37,769
uluslararası bir danışmanlık firmasında
ekonomist olarak işe başladım.

48
00:02:38,692 --> 00:02:41,252
Claudine Martin adlı 
bir kadın tarafından eğitildim,

49
00:02:41,813 --> 00:02:46,399
işi beni bir ekonomik tetikçi 
olarak yetiştirmekti.

50
00:02:47,495 --> 00:02:50,228
Claudine, NSA dosyalarımı görmüştü.

51
00:02:50,792 --> 00:02:53,645
Üç şey istediğimi biliyordu,

52
00:02:53,665 --> 00:02:57,288
hazırlık okulundaki zengin arkadaşlarımın
sahip olduğunu düşündüğüm üç şey:

53
00:02:57,903 --> 00:03:01,567
Para, güç ve seks.

54
00:03:02,424 --> 00:03:05,120
Claudine işinde çok iyiydi

55
00:03:05,490 --> 00:03:07,644
ve bana ilk ikisinin sözünü verdi,

56
00:03:07,830 --> 00:03:09,420
(Gülüşmeler)

57
00:03:09,821 --> 00:03:11,327
para ve gücün sözünü verdi.

58
00:03:11,512 --> 00:03:13,767
ve üçüncü konuda da bir şeyler öğretti.

59
00:03:14,010 --> 00:03:15,222
(Gülüşmeler)

60
00:03:16,890 --> 00:03:20,380
Sonra bana işimin gereklerini anlattı.

61
00:03:20,847 --> 00:03:24,793
Bizim şirketlerin göz koyduğu, petrol 
gibi kaynakları olan ülkelere gidecek

62
00:03:25,540 --> 00:03:28,029
ve onlara, Dünya Bankası
veya kardeş kurumlarından

63
00:03:28,029 --> 00:03:30,121
yüklü miktarda krediler ayarlayacaktım.

64
00:03:30,121 --> 00:03:32,458
Fakat para fiilen o ülkelere gitmezdi;

65
00:03:32,458 --> 00:03:34,740
o ülkelerde büyük altyapı 
projeleri yapacak olan

66
00:03:34,740 --> 00:03:37,834
Bechtel, Halliburton, Brown & Root
gibi tanıdık isimleri olan

67
00:03:37,834 --> 00:03:39,769
bizim şirketlere giderdi

68
00:03:39,769 --> 00:03:42,217
ve bu süreçte tesadüfen
büyük kârlâr elde edilirdi.

69
00:03:42,267 --> 00:03:45,037
Elektrik santralleri 
ve organize sanayi bölgeleri gibi

70
00:03:45,037 --> 00:03:46,734
sadece o ülke sanayisinin sahibi,

71
00:03:46,734 --> 00:03:49,715
varlıklı birkaç ailenin fayda
sağladığı şeyler inşa ederlerdi.

72
00:03:49,715 --> 00:03:52,134
Halkın çoğunluğu ise ıstırap çekerdi,

73
00:03:52,134 --> 00:03:54,818
ödeyemeyecekleri büyük borçlarla
baş başa bırakılırdı.

74
00:03:55,115 --> 00:03:57,771
Ve dönüp şunu derdik:
Madem borcunuzu ödeyemiyorsunuz,

75
00:03:57,771 --> 00:04:01,387
petrol gibi ne kaynağınız varsa
çok ucuza bizim şirketlere satın,

76
00:04:01,387 --> 00:04:02,857
özelleştirme yapın,

77
00:04:03,088 --> 00:04:05,304
tesislerinizi, okullarınızı, 
hapishanelerinizi

78
00:04:05,304 --> 00:04:08,679
bunlar gibi neyiniz varsa
bizim şirketlere satın.

79
00:04:08,962 --> 00:04:11,976
Claudine ayrıca şunu da söyledi:

80
00:04:12,065 --> 00:04:15,161
eğer bu ülke liderleri 
teklifimi kabul etmezse

81
00:04:15,166 --> 00:04:18,349
hemen arkamda "çakallar"
dediği kişiler olacaktı.

82
00:04:19,005 --> 00:04:22,166
Ben silah taşımazdım ama çakallar taşırdı.

83
00:04:23,217 --> 00:04:26,312
İlk görevim Endonezya'daydı

84
00:04:26,698 --> 00:04:29,073
ve 1 milyondan fazla insanın öldürüldüğü

85
00:04:29,098 --> 00:04:31,537
korkunç bir iç savaş yeni bitmişti.

86
00:04:31,562 --> 00:04:34,019
Dehşet salan bir şöhreti vardı

87
00:04:34,334 --> 00:04:37,602
ve itiraf etmeliyim ki
Jakarta'ya vardığımda

88
00:04:37,602 --> 00:04:41,116
burada 3 yıl kalacağımı bilmek
dizlerimi tir tir titretmiş

89
00:04:41,456 --> 00:04:44,257
ve mideme kramplar girmişti.

90
00:04:44,282 --> 00:04:47,864
Ne yapmam gerektiğini hiç bilmiyordum.

91
00:04:47,889 --> 00:04:49,553
Çok genç bir adamdım.

92
00:04:49,956 --> 00:04:51,956
Tek bildiğim, Endonezya Hükûmeti'ni

93
00:04:51,956 --> 00:04:54,778
çok pahalı bir elektrik
sistemi kurması için

94
00:04:54,778 --> 00:04:57,244
bizim şirketlere ihale vermeye ikna edecek

95
00:04:57,254 --> 00:04:59,873
bir rapor hazırlamam gerekiyordu.

96
00:05:00,245 --> 00:05:02,768
Claudine, bu iş basit diye anlatmıştı,

97
00:05:02,985 --> 00:05:07,176
hatta James Bond tarzı romantik bir şeydi.

98
00:05:08,135 --> 00:05:10,426
Fakat gerçek beni sarstı.

99
00:05:10,772 --> 00:05:13,879
Kendimi toy,

100
00:05:13,879 --> 00:05:17,088
hazırlıksız ve zayıf hissediyordum.

101
00:05:17,381 --> 00:05:20,212
Neyse ki iç savaşın galibi

102
00:05:20,212 --> 00:05:22,388
aslında bir diktatör olan
Başkan Suharto idi.

103
00:05:22,413 --> 00:05:24,983
Önerdiğim projeleri istemenin yanı sıra,

104
00:05:25,048 --> 00:05:26,975
CIA ve Pentogon'dan da

105
00:05:27,000 --> 00:05:30,672
koruma talep etmişti.

106
00:05:31,451 --> 00:05:34,347
Ne zaman tökezlesem, ki sıkça tökezledim,

107
00:05:34,372 --> 00:05:36,320
beni tutup kaldıran birileri hep oldu.

108
00:05:36,320 --> 00:05:39,083
Bir devlet görevlisi 
inanılmaz bir raporla ortaya çıkar

109
00:05:39,398 --> 00:05:42,031
ve rapor hiç şüpheye meydan vermeden

110
00:05:42,031 --> 00:05:46,056
ülkenin elektrik ihtiyacının
çok büyük oranda artacağını belirtirdi.

111
00:05:46,443 --> 00:05:51,039
Harvard'lı bir matematikçi de 
bu elektrik sistemi kurulursa

112
00:05:51,039 --> 00:05:53,616
sorun kalmayacağını ispatlayan

113
00:05:53,616 --> 00:05:55,750
bir formülle çıkagelirdi.

114
00:05:56,502 --> 00:06:01,458
Sonunda, elektrik ihtiyacının

115
00:06:01,458 --> 00:06:05,791
yıllık %19 gibi hiç duyulmamış bir oranda

116
00:06:05,791 --> 00:06:08,218
artması gerektiğini
öngören bir rapor hazırladım.

117
00:06:08,246 --> 00:06:10,062
Endonezya kredisini aldı,

118
00:06:10,338 --> 00:06:12,674
bizim şirketler çok para kazandı

119
00:06:12,909 --> 00:06:16,294
ve ben ekonomistlikten
baş ekonomistliğe terfi ettim.

120
00:06:16,955 --> 00:06:18,371
Bu iyi bir dersti.

121
00:06:18,532 --> 00:06:22,985
O sıralarda soğuk savaş iyice kızışmıştı

122
00:06:23,307 --> 00:06:25,474
ve Washington, Küba'nın

123
00:06:25,754 --> 00:06:29,780
komünizmi bütün yarı küreye yaymasının
an meselesi olduğuna inanıyordu.

124
00:06:29,914 --> 00:06:33,748
CIA, Akbaba Operasyonu
adlı bir program geliştirdi

125
00:06:34,242 --> 00:06:36,484
ve amacı bütün kıtada,

126
00:06:36,484 --> 00:06:41,020
Brezilya, Arjantin, Şili gibi ülkelerde
sağcı diktatörlere destek vermekti.

127
00:06:41,482 --> 00:06:44,850
Ekvador'un demokratik seçimle
gelen başkanı Jaime Roldós

128
00:06:44,850 --> 00:06:47,832
ve Panama başkanı Omar Torrijos

129
00:06:48,141 --> 00:06:50,464
Akbaba Operasyonuna şiddetle karşıydı.

130
00:06:50,851 --> 00:06:53,714
Fikirlerini değiştirmeleri için
görüşmeye gönderildim.

131
00:06:53,870 --> 00:06:56,073
Değiştirmediler, reddettiler.

132
00:06:56,508 --> 00:06:58,808
Birçok kişinin kaza olduğuna
inanmadığı biçimde

133
00:06:59,060 --> 00:07:03,263
özel uçağının düşmesiyle Roldós öldü.

134
00:07:04,898 --> 00:07:06,684
Torrijos şöyle demişti:

135
00:07:07,230 --> 00:07:11,750
"Eğer dostum Jamie'yi öldüren CIA ise
muhtemelen sıradaki benim."

136
00:07:12,365 --> 00:07:15,458
3 ay geçmemişti ki

137
00:07:15,619 --> 00:07:19,475
onun özel uçağı da çok benzer
bir şekilde düştü ve öldü.

138
00:07:19,705 --> 00:07:22,005
O zamanlar Panama'da bulunan

139
00:07:22,005 --> 00:07:24,755
Deniz Piyadeleri generali
benden sonra konuşacak

140
00:07:24,755 --> 00:07:27,163
ve benimle aynı fikirde.

141
00:07:28,230 --> 00:07:32,012
En azından, Torrijos
muhtemelen bir suikastti.

142
00:07:32,037 --> 00:07:34,203
Gerçekten kim sebep oldu bilmiyoruz.

143
00:07:34,260 --> 00:07:38,086
Şunu söylemek isterim ki 
bir komplo teorisyeni değilim.

144
00:07:38,866 --> 00:07:43,338
Dünyayı ele geçiren büyük
komplolara inanmıyorum.

145
00:07:43,831 --> 00:07:48,382
Fakat raporları okurum,
sanırım ben bir komplo gerçekçisiyim.

146
00:07:49,234 --> 00:07:50,750
Okurum yani,

147
00:07:50,750 --> 00:07:54,746
CIA'nin kendi web sitesinde, yakınlarda
gizliliği kalkan belgeleri okudum

148
00:07:55,231 --> 00:07:58,730
ve orada ABD hükûmetinin,

149
00:07:58,765 --> 00:08:03,740
İran Başbakanı Musaddık,
Şili Başkanı Allende,

150
00:08:04,415 --> 00:08:06,217
Guatemala'da Arbenz, Vietnam'da Diệm

151
00:08:06,217 --> 00:08:07,560

ve Kongo'da Lumumba'nın

152
00:08:07,560 --> 00:08:11,174
devrilmesi veya suikastinde 
derinden dahli olduğu kabul ediliyor.

153
00:08:11,174 --> 00:08:13,147
Şili'deki Allende demişken,

154
00:08:13,172 --> 00:08:16,809
onun yerine Akbaba Operasyonu'nun
büyük savunucusu

155
00:08:17,877 --> 00:08:20,832
çok acımasız bir diktatör olan
General Pinochet getirildi.

156
00:08:21,058 --> 00:08:25,630
Kendi insanlarından
on binlercesinin öldürülmesini izleyen

157
00:08:26,303 --> 00:08:29,995
ve Dışişleri Bakanı Henry Kissinger'ın,

158
00:08:30,573 --> 00:08:34,316
kapitalizmin büyük bir savunucusu 
diyerek övdüğü biriydi.

159
00:08:35,051 --> 00:08:37,717
Ulusal güvenliğe inanırım

160
00:08:38,493 --> 00:08:44,188
ama bizim teşkilat,
politikalarımızı izlemedikleri için

161
00:08:44,450 --> 00:08:48,478
diğer ülke liderlerini devirdiği
veya suikast düzenlediğinde

162
00:08:48,478 --> 00:08:52,003
ABD'nin güvenliğinin sağlandığına değil,
tehlikeye atıldığına inanıyorum.

163
00:08:53,053 --> 00:08:54,973
Ben bir kapitalistim.

164
00:08:55,332 --> 00:09:00,934
Bence kapitalizm bize 
inanılmaz teknolojiler,

165
00:09:01,761 --> 00:09:04,201
sanat, bilim ve tıbbı verdi

166
00:09:04,563 --> 00:09:07,345
ve bence gelecekten
umudumuzu canlı tutuyor.

167
00:09:07,771 --> 00:09:10,277
Fakat yırtıcı kapitalizm
diye adlandırdığım,

168
00:09:10,522 --> 00:09:13,223
bu yeni tür kapitalizm ise

169
00:09:13,476 --> 00:09:15,786
gerçek kapitalizmin düşmanı.

170
00:09:16,577 --> 00:09:17,987
Size açıklayayım.

171
00:09:19,379 --> 00:09:23,039
Ben işletme okurken, iyi bir CEO'nun

172
00:09:23,124 --> 00:09:26,028
şirketine makul oranda kâr ettirmesi

173
00:09:26,028 --> 00:09:29,454
ve ayrıca o şirketi iyi bir vatandaş 
yapması gerektiği bana öğretildi.

174
00:09:30,003 --> 00:09:32,351
Çalışanlarına adil bir ücret öder,

175
00:09:32,376 --> 00:09:35,580
onlara sağlık sigortası
ve emekli aylığı verir

176
00:09:35,794 --> 00:09:37,154
ve vergilerini öder!

177
00:09:37,602 --> 00:09:38,804
Bunu bir düşünsenize.

178
00:09:40,133 --> 00:09:43,490
Yerel okullar ve sosyal tesis gibi

179
00:09:43,515 --> 00:09:45,710
birçok şeye destek olur,

180
00:09:45,735 --> 00:09:49,909
özetle, şirketinin halkın menfaatlerine
hizmet etmesini sağlar.

181
00:09:50,638 --> 00:09:52,788
Her şey 1976'da değişti.

182
00:09:52,813 --> 00:09:55,929
Milton Friedman,
Ekonomi Nobel ödülünü kazandığında

183
00:09:55,929 --> 00:09:57,926
birçok şeyin arasında şunu da belirtti:

184
00:09:57,951 --> 00:10:02,862
İşletmenin tek sorumluluğu,
toplumsal ve çevresel maliyetlere bakmadan

185
00:10:02,909 --> 00:10:05,698
kârını en üst seviyeye çıkarmaktır.

186
00:10:05,698 --> 00:10:07,174
Bu her şeyi değiştirdi

187
00:10:07,438 --> 00:10:10,339
ve bu küresel fiyaskoyu yarattı,

188
00:10:10,364 --> 00:10:14,345
iklim değişikliğiyle birlikte bir felakete
doğru gidiyoruz ve şu anda içindeyiz,

189
00:10:14,345 --> 00:10:17,290
birçok şeyin olduğunu hepimiz biliyoruz.

190
00:10:17,315 --> 00:10:19,305
Bunu değiştirmemiz gerek.

191
00:10:19,742 --> 00:10:22,057
Bunu değiştirebiliriz.

192
00:10:22,905 --> 00:10:23,965
Peki nasıl?

193
00:10:24,322 --> 00:10:28,909
Bence Amerikan Devrimi
bize ilginç bir örnek sunuyor.

194
00:10:30,410 --> 00:10:32,390
1773 yılında,

195
00:10:32,727 --> 00:10:37,120
neredeyse bütün Amerikalılar,
İngilizlerin yenilmez olduğuna inanıyordu.

196
00:10:37,526 --> 00:10:39,643
Fakat George Washington ileri çıktı

197
00:10:39,758 --> 00:10:43,572
ve 20 yıl önceki Fransız-Kızılderili 
Savaşı'nı hatırlattı.

198
00:10:43,597 --> 00:10:46,769
Monongahela muharebesinde
bir avuç yerlinin

199
00:10:46,794 --> 00:10:51,073
büyük ve güçlü Britanya ordusunu 
yendiğine şahit olmuştu.

200
00:10:51,742 --> 00:10:54,672
George Washington şunu dedi:
Evet yenilmezler,

201
00:10:55,269 --> 00:10:58,209
yapmamız gereken tek şey 
ağaçların arkasına saklanmak.

202
00:10:58,706 --> 00:11:00,461
Kuralları değiştirin!

203
00:11:01,067 --> 00:11:03,614
Bugün de tam burada
olduğumuzu düşünüyorum:

204
00:11:03,804 --> 00:11:05,158
Kuralları değiştirin.

205
00:11:05,318 --> 00:11:08,023
İşletme okulunda öğrendiğim
kuralları seviyorum.

206
00:11:08,023 --> 00:11:10,012
İyi bir şirket, iyi bir CEO

207
00:11:10,052 --> 00:11:13,471
halkın menfaatlerine hizmet etmelidir,

208
00:11:14,040 --> 00:11:15,503
iyi bir vatandaş olmalıdır.

209
00:11:15,647 --> 00:11:18,093
Ekonomimizin dayalı olduğu

210
00:11:18,093 --> 00:11:21,543
ve esasında kaynaklarımızı
yok eden şirketler yerine,

211
00:11:21,543 --> 00:11:27,343
kirliliği temizleyen 
ve çevreyi yeniden canlandıran

212
00:11:27,521 --> 00:11:30,636
enerjiyi daha etkin kullanma,

213
00:11:31,094 --> 00:11:33,723
ulaşım, iletişim gibi şeylerde

214
00:11:33,723 --> 00:11:37,263
yeni teknolojiler geliştiren şirketlere

215
00:11:37,263 --> 00:11:39,817
yatırım yapma fikri hoşuma gidiyor.

216
00:11:39,817 --> 00:11:41,017
Özü itibariyle,

217
00:11:41,546 --> 00:11:43,648
şirketlerimizi ele geçirelim

218
00:11:44,803 --> 00:11:46,903
ve kendisi yenilenebilir olan

219
00:11:47,156 --> 00:11:50,103
bir ekonomik sistem oluşturalım.

220
00:11:50,616 --> 00:11:52,249
Bunu yapmaya hazır mısınız?

221
00:11:52,446 --> 00:11:54,061
Bence hepimiz hazırız.

222
00:11:54,086 --> 00:11:56,272
Bu yenilenebilir kaynağı yaratabiliriz,

223
00:11:56,570 --> 00:11:59,896
dünyayı bugün gerçekten
şirketlerimiz yönetiyor.

224
00:12:00,308 --> 00:12:02,281
Bu ülkede ve hemen her yerde

225
00:12:02,281 --> 00:12:04,567
siyasetin çoğunu onlar kontrol ediyor.

226
00:12:04,777 --> 00:12:06,797
Fakat şunu unutmayın,

227
00:12:07,565 --> 00:12:09,345
onların bize ihtiyacı var.

228
00:12:09,493 --> 00:12:13,663
Onlara çalışıyoruz, yönetiyoruz, çoğumuz
onların sahibiyiz, onları işletiyoruz.

229
00:12:14,597 --> 00:12:17,013
Malları veya hizmetlerini satın almamıza,

230
00:12:17,038 --> 00:12:21,314
onlara yatırım yapmamıza, çalışmamıza,
vergilerimizden yapılan desteğe muhtaçlar.

231
00:12:21,567 --> 00:12:23,025
Gücün sahibi biziz.

232
00:12:23,188 --> 00:12:24,768
Gücün sahibi sizsiniz.

233
00:12:25,184 --> 00:12:30,566
Biraz önce tutku ve güçle ilgili
bu inanılmaz müziği dinledik.

234
00:12:30,566 --> 00:12:32,459
Tutkumuzu devreye sokalım.

235
00:12:32,788 --> 00:12:34,841
Bize size getiren bu.

236
00:12:35,028 --> 00:12:37,915
Ne yapabilirsiniz, 
her biriniz ne yapabilir?

237
00:12:37,950 --> 00:12:39,502
Hepimiz ne yapabiliriz?

238
00:12:39,693 --> 00:12:43,402
Sanırım şu en önemli şeyi 
söyleyerek başlamalıyım,

239
00:12:43,402 --> 00:12:47,000
tarihin şu anda yaşadığımız döneminde

240
00:12:47,020 --> 00:12:52,249
bireyler, sizler, daha önce hiç 
olmadığı kadar çok güce sahip.

241
00:12:52,965 --> 00:12:54,711
Dünyayı çok dolaşıyorum,

242
00:12:54,711 --> 00:12:57,853
bunun gibi ve başka organizasyonlarda
konuşmalar yapıyorum

243
00:12:58,076 --> 00:13:01,690
ve nereye gidersem gideyim,
Asya, Afrika, Güney Amerika,

244
00:13:02,285 --> 00:13:04,689
Avrupa, Orta Doğu, Birleşik Devletler,

245
00:13:04,807 --> 00:13:06,471
insanlar uyanıyor

246
00:13:06,713 --> 00:13:11,670
ve kurtarma mekiği olmayan, minicik
ve hassas bir istasyonda yaşadığımızı,

247
00:13:11,940 --> 00:13:15,472
bir felakete doğru gittiğimizi ve bunu
değiştirmemiz gerektiğini görüyor.

248
00:13:16,035 --> 00:13:17,235
Bunu başarabiliriz.

249
00:13:17,260 --> 00:13:19,952
Satışta olan son kitabım,

250
00:13:19,977 --> 00:13:22,223
"Bir Ekonomik Tetikçinin 
Yeni İtirafları"nda

251
00:13:22,223 --> 00:13:24,552
bütün bir bölümü
yapabileceğiniz şeylere ayırdım.

252
00:13:24,552 --> 00:13:25,852
Listeler ve fikirler.

253
00:13:26,146 --> 00:13:30,499
Bir tür özet olarak, onların sadece
üçünden bahsedeyim.

254
00:13:30,920 --> 00:13:32,121
Yani şöyle ki

255
00:13:32,146 --> 00:13:35,833
bugün sahip olduğumuz gücü hatırlarsak

256
00:13:35,992 --> 00:13:37,565
özellikle internette bir numara:

257
00:13:38,753 --> 00:13:40,365
Bir şeyler araştırın

258
00:13:41,193 --> 00:13:43,230
ve bunu yayın,

259
00:13:43,520 --> 00:13:45,561
hikâyenin arkasındaki hikâyeye

260
00:13:45,561 --> 00:13:47,194
bir ışık tutun.

261
00:13:48,246 --> 00:13:51,441
Zannederim bir ekonomik tetikçi
olarak yaşadığım hayat,

262
00:13:52,092 --> 00:13:54,957
bir hikâyenin arkasında 
neredeyse her zaman

263
00:13:55,131 --> 00:13:58,434
başka bir hikâye olduğunu vurguluyor.

264
00:13:58,913 --> 00:14:03,561
Ayrıca son zamanlardaki ifşalar,
WikiLeaks ve Edward Snowden belgeleri

265
00:14:03,561 --> 00:14:05,292
ve Panama belgeleri

266
00:14:05,537 --> 00:14:09,667
ve muheşem bloggerlar 
ve diğerlerinin haberleri,

267
00:14:10,058 --> 00:14:12,977
Pulitzer Ödülü kazanan ProPublica,

268
00:14:13,209 --> 00:14:15,694
Common Dreams,
çok ama çok sayıda kuruluş

269
00:14:15,719 --> 00:14:18,247
şu gerçeğe ışık tutuyor;

270
00:14:19,165 --> 00:14:21,224
rüşvetçi politikacılarımız

271
00:14:21,328 --> 00:14:23,928
ve vergi kaçakçısı milyarderlerimiz var.

272
00:14:24,000 --> 00:14:28,241
Demokrasi şeffaflığa dayalı bir rejimdir.

273
00:14:29,982 --> 00:14:33,108
Hikâyenin arkasındaki 
hikâyeyi bilmeye dayanır.

274
00:14:33,133 --> 00:14:38,030
Benim ve sizin bu hikâyeyi
araştırmamızı talep eder..

275
00:14:38,746 --> 00:14:41,838
Liderlerimizi ve hükûmet politikalarını

276
00:14:42,459 --> 00:14:44,999
sorgulamamızı talep eder..

277
00:14:45,706 --> 00:14:47,783
Bunu yapmak bir vatanseverliktir.

278
00:14:47,862 --> 00:14:51,519
Yani bir numara: Hikâyenin arkasındaki
hikâyeyi araştırın ve bunu yayın.

279
00:14:51,684 --> 00:14:56,844
İki numara: Yerel ve topluluk
gücünü, kendi gücünüzü,

280
00:14:57,074 --> 00:14:59,977
politikaları, hükûmet sistemlerini

281
00:14:59,977 --> 00:15:02,524
ve kanunları değiştirmek için kullanın.

282
00:15:02,549 --> 00:15:04,219
Biz insanlar bunu yapmalıyız.

283
00:15:04,219 --> 00:15:07,501
Bunu başkanın yapmasını bekleyemeyiz, 
bir sonraki kim olursa olsun.

284
00:15:07,526 --> 00:15:11,614
Bunu biz yapmak zorundayız, 
demokrasimizde bunu yapmak bizim işimiz.

285
00:15:11,639 --> 00:15:17,466
Geçenlerde, küçük bir eyalet olan
Vermont'ta, burası ABD nüfusunun %0.2 si,

286
00:15:18,226 --> 00:15:20,613
bu eyaletteki çok az sayıdaki kişi,

287
00:15:20,613 --> 00:15:25,938
şirketlerin GDO etiketi koymasını
zorunlu kılan bir kanun geçirtti.

288
00:15:27,066 --> 00:15:30,832
Sonuç olarak, beş büyük gıda şirketi,

289
00:15:31,333 --> 00:15:33,407
ConAgra, General Mills,

290
00:15:33,840 --> 00:15:36,567
Kellogg's, Campbell Soup, Mars,

291
00:15:36,592 --> 00:15:40,608
tamamı, burada Michigan'da 
ve ABD'nin her yerinde

292
00:15:40,633 --> 00:15:43,632
GDO etiketlemesi yapmakla yükümlü oldu.

293
00:15:43,700 --> 00:15:48,950
Daha geçenlerde Hugh Grant'ın -
aktör olan değil Monsanto CEO'su -

294
00:15:49,653 --> 00:15:53,120
radyoda bunun kendisine çok büyük
etkisi olduğunu söylediğini duydum.

295
00:15:53,166 --> 00:15:56,309
Vermont eyaletinde olanlar nedeniyle,

296
00:15:56,309 --> 00:15:59,927
Monsanto, GDO'lara yaklaşımını
yeniden değerlendirecekmiş.

297
00:15:59,952 --> 00:16:04,632
Biz insanlar, Güney Afrika'daki
siyah beyaz ırk ayrımcılığının

298
00:16:04,657 --> 00:16:06,980
bitirilmesi için şirketleri zorladık,

299
00:16:07,466 --> 00:16:10,805
kirlenmiş nehirleri temizlemek için,
bunu sağlayacak kanunlar için

300
00:16:11,082 --> 00:16:13,975
kapıların azınlıklar ve kadınlara
açılması için zorladık.

301
00:16:14,000 --> 00:16:16,796
Siz, biz, büyük parayı
siyasetten dışarı atmak için

302
00:16:16,821 --> 00:16:19,597
insanları harekete geçirme gücüne sahibiz.

303
00:16:19,622 --> 00:16:23,611
İki numara: Yerel, ulusal 
ve küresel kanunları etkileyecek

304
00:16:25,079 --> 00:16:27,908
bir kuruluşa katılın 
veya siz bir tane kurun.

305
00:16:27,933 --> 00:16:29,957
Bunu yapın, lütfen müdahil olun,

306
00:16:29,957 --> 00:16:32,067
bu hepimizin yapabileceği önemli bir şey.

307
00:16:32,067 --> 00:16:33,367
Üç numara:

308
00:16:33,694 --> 00:16:38,019
Bir şirkete, halkın çıkarlarına hizmet
etmesi gerektiğini anlamada yardım edin.

309
00:16:38,260 --> 00:16:43,287
Şirketler sizi dinler, pek çok güçlü
şirketin CEO'sunu tanıyorum.

310
00:16:43,799 --> 00:16:46,226
E-posta, tweet , Facebook, her neyse,

311
00:16:46,488 --> 00:16:48,751
bunlar yağmur gibi yağdığında

312
00:16:49,373 --> 00:16:51,897
bunu anlarlar ve cevaplamak zorundalar.

313
00:16:52,326 --> 00:16:54,686
Size önerim, bir şirket seçin,

314
00:16:55,119 --> 00:16:57,499
sizi cezbeden herhangi bir şirket

315
00:16:57,692 --> 00:16:59,123
ve ona bir e-posta gönderin,

316
00:16:59,123 --> 00:17:02,699
onlara düşmanca davranmayın,
onları ve ürünlerini sevdiğinizi söyleyin

317
00:17:02,699 --> 00:17:06,488
ama artık ürünlerini çevreyi kirletmeye
bırakana dek veya kirliliği temizlemezse

318
00:17:06,831 --> 00:17:09,889
çalışanlarına adil ücret vermezse
almayacağınızı söyleyin.

319
00:17:09,889 --> 00:17:11,299
Meseleniz her neyse söyleyin.

320
00:17:11,299 --> 00:17:15,586
E-postayı o şirkete ve bütün 
sosyal ağlarınıza gönderin

321
00:17:15,611 --> 00:17:19,470
ve onlardan da bu e-postayı
sosyal ağlarına göndermesini isteyin.

322
00:17:20,346 --> 00:17:24,852
Müdahil olun: Bir ışık yakın,
kanunları değiştirin

323
00:17:25,439 --> 00:17:29,527
ve şirketleri halkın menfaatlerine
hizmet etmeye ikna edin.

324
00:17:29,552 --> 00:17:33,765
Bizi yüz üstü bırakan, tükenmiş,

325
00:17:34,353 --> 00:17:36,574
kaynaklarımızın temelini yok eden

326
00:17:36,741 --> 00:17:39,687
bu ekonomik sistemi,

327
00:17:40,265 --> 00:17:42,391
bu şekilde değiştirebiliriz.

328
00:17:42,960 --> 00:17:44,768
Sanıyorum siz ve ben,

329
00:17:46,039 --> 00:17:49,650
insanlık tarihinin en olağanüstü
döneminde yaşıyoruz.

330
00:17:50,000 --> 00:17:53,556
Bir yeniden devrimi yaşayacağız,
bilinçli bir devrimi.

331
00:17:53,706 --> 00:17:55,940
Gezegenin her yerinde insanlar uyanıyor.

332
00:17:56,132 --> 00:17:58,540
Bir araya geleceğiz

333
00:17:58,847 --> 00:18:02,664
ve sekiz yaşındaki torunum,
diğer bütün çocuklar

334
00:18:03,332 --> 00:18:06,853
ve gezegendeki her duyarlı
varlığın geriye dönüp

335
00:18:07,142 --> 00:18:09,601
şunu dediği bir dünya yaratacağız:

336
00:18:09,860 --> 00:18:12,660
Baksana, şükürler olsun ki
TEDx ve Michigan,

337
00:18:12,939 --> 00:18:15,215
şükürler olsun ki bütün bu insanlar,

338
00:18:15,240 --> 00:18:17,490
kararlılıkla bir araya gelip ilerlemişler

339
00:18:17,490 --> 00:18:20,279
ve yenilenebilir bir kaynak olan
bu ekonomiyi yaratmışlar."

340
00:18:20,599 --> 00:18:22,711
Geldiğiniz için hepinize teşekkürler.

341
00:18:22,711 --> 00:18:25,180
Bu yolculuğa sizinle çıkmayı
dört gözle bekliyorum.

342
00:18:25,180 --> 00:18:26,800
Çok çok teşekkür ederim.

343
00:18:26,870 --> 00:18:28,870
(Alkışlar)