0:00:07.465,0:00:08.580
Trên toàn thế giới,

0:00:08.580,0:00:13.246
có khoảng 60 triệu người [br]bị buộc phải rời bỏ nơi ở

0:00:13.246,0:00:16.561
để chạy trốn chiến tranh, [br]bạo lực và ngược đãi.

0:00:16.561,0:00:20.818
Hầu hết họ đều trở thành[br]những người tị nạn nội địa,

0:00:20.818,0:00:25.884
nghĩa là phải rời bỏ nhà cửa [br]ngay trên chính đất nước mình.

0:00:25.884,0:00:31.028
Một số khác vượt biên và tìm kiếm [br]nơi tạm trú ngoài biên giới.

0:00:31.028,0:00:33.818
Tất cả họ [br]thường được gọi là người tị nạn.

0:00:33.818,0:00:36.773
Nhưng "người tị nạn" [br]chính xác nghĩa là gì?

0:00:36.773,0:00:39.773
"Người tị nạn" đã có[br]từ ngàn năm trước,

0:00:39.773,0:00:42.780
nhưng phải đến năm 1951, [br]định nghĩa đương đại

0:00:42.780,0:00:46.808
mới được phát thảo tại Hội Nghị LHQ,[br]cùng với sự kiện

0:00:46.808,0:00:52.243
hàng loạt người tị nạn bị đàn áp [br]và trục xuất trong Thế chiến thứ 2.

0:00:52.243,0:00:57.036
Định nghĩa cho rằng người tị nạn là người [br]ở ngoài đất nước mà họ mang quốc tịch,

0:00:57.036,0:00:59.852
và không có khả năng trở về quê hương

0:00:59.852,0:01:03.751
vì sợ bị ngược đãi [br]một cách xác đáng.

0:01:03.751,0:01:08.753
Sự ngược đãi đó có thể do[br]chủng tộc, tôn giáo, hoặc quốc tịch

0:01:08.753,0:01:12.882
cũng có thể do địa vị xã hội [br]hoặc quan điểm chính trị

0:01:12.882,0:01:16.964
và thường liên quan đến [br]vấn đề chiến tranh và bạo lực.

0:01:16.964,0:01:20.847
Ngày nay, khoảng một nửa người tị nạn [br]trên toàn thế giới là trẻ em,

0:01:20.847,0:01:23.441
một số không có người lớn đi cùng,

0:01:23.441,0:01:27.092
hoàn cảnh đó rất dễ khiến các em [br]bị bóc lột lao động

0:01:27.092,0:01:29.525
hoặc bị biến thành nô lệ tình dục.

0:01:29.525,0:01:31.966
Mỗi người tị nạn đều có một câu chuyện

0:01:31.966,0:01:36.811
và nhiều người phải vượt qua [br]các chuyến đi nguy hiểm khó lường.

0:01:36.811,0:01:39.280
Nhưng trước khi tìm hiểu kĩ hơn[br]hành trình của họ,

0:01:39.280,0:01:40.907
hãy làm rõ điều này.

0:01:40.907,0:01:44.222
Đã có rất nhiều nhầm lẫn [br]giữa 2 từ

0:01:44.222,0:01:46.570
"người di cư" và "người tị nạn".

0:01:46.570,0:01:50.062
"Người di cư" thường chỉ những người [br]rời khỏi đất nước mình

0:01:50.062,0:01:52.849
vì những nguyên nhân [br]không liên quan đến ngược đãi,

0:01:52.849,0:01:55.498
như là tìm kiếm [br]cơ hội việc làm tốt hơn

0:01:55.498,0:02:00.127
hoặc rời bỏ nơi khắc nghiệt, cằn cỗi[br]để tới những nơi có điều kiện tốt.

0:02:00.127,0:02:03.309
Nhiều người trên khắp thế giới đã di cư

0:02:03.309,0:02:06.760
vì thảm họa thiên nhiên,[br]khủng hoảng lương thực,

0:02:06.760,0:02:08.406
và nhiều khó khăn khác,

0:02:08.406,0:02:10.714
nhưng luật quốc tế, dù đúng hay sai,

0:02:10.714,0:02:16.876
chỉ công nhận những người chạy trốn [br]vì xung đột và bạo lực là người tị nạn.

0:02:16.876,0:02:21.218
Vậy chuyện gì sẽ xảy ra khi ai đó [br]bỏ trốn khỏi đất nước họ?

0:02:21.218,0:02:24.470
Hầu hết hành trình của người tị nạn [br]đều dài và đầy nguy hiểm

0:02:24.470,0:02:28.215
và thiếu thốn về nơi ở, [br]nước uống, hay thức ăn.

0:02:28.215,0:02:33.002
Có thể phải rời đi, bất ngờ và đột ngột,[br]bỏ lại hành lý,

0:02:33.002,0:02:37.876
những người tị nạn[br]thường không có đủ giấy tờ cần thiết,

0:02:37.876,0:02:42.631
như visa, để lên máy bay và [br]vào các quốc gia khác một cách hợp pháp.

0:02:42.631,0:02:47.980
Những yếu tố về tài chính và chính trị [br]có thể ngăn họ rời đi một cách hợp pháp.

0:02:47.980,0:02:51.813
Nghĩa là họ thường chỉ có thể rời đi [br]bằng đường biển hay đường bộ,

0:02:51.813,0:02:55.260
có khi còn phải giao phó mạng sống[br]cho những tên buôn lậu,

0:02:55.260,0:02:56.964
để giúp họ vượt biên giới.

0:02:56.964,0:03:00.033
Có những người tìm kiếm chốn an toàn [br]cùng gia đình,

0:03:00.033,0:03:03.973
một số khác lại cố gắng một mình vượt qua,[br]bỏ lại những người thân yêu

0:03:03.973,0:03:06.847
với hy vọng một ngày đoàn tụ.

0:03:06.847,0:03:10.190
Sự chia ly này có thể [br]rất đau khổ và dai dẳng.

0:03:10.190,0:03:13.880
Hơn một nửa người tị nạn trên thế giới [br]sinh sống tại đô thị,

0:03:13.880,0:03:18.465
đôi khi, điểm dừng đầu tiên của họ [br]là trại tị nạn,

0:03:18.465,0:03:23.414
thường do Cơ quan tị nạn của LHQ[br]hoặc chính quyền địa phương quản lý.

0:03:23.414,0:03:26.757
Trại tị nạn vốn là [br]những công trình tạm thời,

0:03:26.757,0:03:30.659
cung cấp nơi ở ngắn hạn cho đến khi[br]cư dân có thể trở về nhà an toàn,

0:03:30.659,0:03:35.256
tái hòa nhập tại quê hương,[br]hoặc tái định cư tại một đất nước khác.

0:03:35.256,0:03:39.762
Nhưng việc tái định cư và quá trình[br]hội nhập lâu dài thường bị giới hạn.

0:03:39.762,0:03:44.284
Không còn lựa chọn, nhiều người tị nạn[br]ở lại trong các trại tới vài năm

0:03:44.284,0:03:47.440
đôi khi là vài thập kỉ.

0:03:47.440,0:03:52.745
Tại một quốc gia mới, bước đầu tiên [br]để hợp pháp hóa là xin tị nạn.

0:03:52.745,0:03:56.067
Ở thời điểm này, [br]họ mới chỉ là người xin quyền tị nạn

0:03:56.067,0:03:58.952
và sẽ không được công nhận [br]là người tị nạn hợp pháp

0:03:58.952,0:04:01.472
cho đến khi đơn xin phép chấp thuận.

0:04:01.472,0:04:04.943
Khi hầu hết các nước đã đồng thuận [br]về định nghĩa "người tị nạn",

0:04:04.943,0:04:09.683
mỗi nước sở tại có trách nhiệm [br]xem xét mọi yêu cầu về xin tị nạn

0:04:09.683,0:04:13.516
và quyết định những người nộp đơn nào[br]có thể được công nhận.

0:04:13.516,0:04:17.355
Thế nhưng, chính sách tị nạn của mỗi nước [br]lại có sự khác biệt đáng kể.

0:04:17.355,0:04:19.820
Các nước sở tại phải có trách nhiệm

0:04:19.820,0:04:22.618
đối với những người được công nhận[br]là người tị nạn,

0:04:22.618,0:04:27.534
như việc đảm bảo về mức sống tối thiểu[br]cũng như không phân biệt đối xử.

0:04:27.534,0:04:31.891
Nhưng nghĩa vụ cơ bản nhất là không được[br]trục xuất người tị nạn về nơi nguy hiểm,

0:04:31.891,0:04:35.139
Đó là nguyên tắc ngăn việc các nước [br]gửi trả người nào đó

0:04:35.139,0:04:38.723
về nơi mà mạng sống và[br]sự tự do của họ bị đe dọa.

0:04:38.723,0:04:44.751
Tuy nhiên, thực tế, người tị nạn thường [br]là nạn nhân của nạn phân biệt đối xử.

0:04:44.751,0:04:47.516
Họ thường buộc [br]phải xây dựng lại cuộc sống

0:04:47.516,0:04:50.974
trong sự bài ngoại và phân biệt chủng tộc [br]ngày một nghiêm trọng.

0:04:50.974,0:04:54.192
Việc không được tham gia lao động[br]ngày một phổ biến,

0:04:54.192,0:04:57.135
họ phải hoàn toàn dựa vào[br]viện trợ nhân đạo.

0:04:57.135,0:05:01.135
Thêm vào đó, có quá nhiều trẻ em tị nạn[br]không được đến trường

0:05:01.135,0:05:04.845
vì thiếu kinh phí hỗ trợ [br]cho các chương trình giáo dục.

0:05:04.845,0:05:07.434
Truy ngược lại[br]lịch sử gia đình mình,

0:05:07.434,0:05:10.741
rất có thể bạn sẽ khám phá ra rằng[br]ở một thời điểm nào đó,

0:05:10.741,0:05:13.878
tổ tiên của bạn đã bị buộc phải[br]rời khỏi ngôi nhà của mình,

0:05:13.878,0:05:19.246
để chạy trốn chiến tranh,[br]đàn áp và phân biệt đối xử .

0:05:19.246,0:05:22.569
Hãy nhớ lại câu chuyện tị nạn [br]của tổ tiên bạn

0:05:22.569,0:05:25.594
mỗi khi nghe nhắc đến [br]những người tị nạn ngoài kia

0:05:25.594,0:05:28.307
phải rời đi,[br]để tìm kiếm một ngôi nhà mới.