1
00:00:07,465 --> 00:00:08,580
Дэлхийн даяар

2
00:00:08,580 --> 00:00:10,826
дайн, хүчирхийлэл,
мөрдлөг хавчлагаас болж

3
00:00:10,826 --> 00:00:16,561
өөрийн гэр орноо орхиж явахаас
өөр аргагүй болсон 60 сая шахам хүн байна.

4
00:00:16,561 --> 00:00:20,818
Тэдний дийлэнх нь дотооддоо шилжин
суурьшсан хүмүүс буюу

5
00:00:20,818 --> 00:00:25,884
эх орондоо байгаа боловч төрсөн гэрээсээ
дайжсан хүмүүс байдаг.

6
00:00:25,884 --> 00:00:31,028
Үлдсэн нь хил давж өөр улсын нутагт
орогнох байр эрж хайн явдаг.

7
00:00:31,028 --> 00:00:33,818
Тэднийг ерөнхийдөө дүрвэгсэд гэж нэрлэдэг.

8
00:00:33,818 --> 00:00:36,813
Гэвч энэ нэршил нь яг ямар утгатай вэ?

9
00:00:36,813 --> 00:00:39,973
Дэлхий дээр мянга мянган жилийн турш
дүрвэгсэд байсаар ирсэн ч

10
00:00:39,973 --> 00:00:44,720
Дэлхий II Дайны үед үй олноор нь хавчиж,
нүүлгэн шилжүүлсэн явдлаас хойш

11
00:00:44,720 --> 00:00:46,808
дүрвэгсдийн асуудалтай холбоотой

12
00:00:46,808 --> 00:00:52,433
орчин үеийн тодорхойлолтыг НҮБ-ийн 
1951 оны конвенцоор тогтоосон юм.

13
00:00:52,433 --> 00:00:57,036
Энэ тодорхойлолтод дүрвэгч гэдэг нь
төрсөн нутгаасаа гадна байх,

14
00:00:57,036 --> 00:00:59,852
дарлал, хавчлагаас айх
үндэслэл бүхий айдсаас болоод

15
00:00:59,852 --> 00:01:03,751
төрсөн нутагтаа очих боломжгүй
хүмүүсийг хэлнэ гэжээ.

16
00:01:03,751 --> 00:01:08,753
Тэрхүү хавчлага нь тэдний овог угсаа,
шашин шүтлэг, үндэстэн ястан,

17
00:01:08,753 --> 00:01:12,882
тодорхой нэг нийгмийн бүлгийн хэсэг эсвэл
улс төрийн үзэл бодлоос шалтгаалах бөгөөд

18
00:01:12,882 --> 00:01:16,964
ихэвчлэн дайн эсвэл
хүчирхийлэлтэй холбоотой байдаг.

19
00:01:16,964 --> 00:01:20,847
Өнөөдөр дэлхий дээрх дүрвэгсдийн
бараг тал хэсэг нь хүүхдүүд бөгөөд

20
00:01:20,847 --> 00:01:23,441
насанд хүрэгчдийн
хараа хяналтгүй зарим хэсэг нь

21
00:01:23,441 --> 00:01:27,092
хүүхдийн хөдөлмөрийн эсвэл
бэлгийн мөлжлөгт өртөх

22
00:01:27,092 --> 00:01:29,845
эрсдэлтэй нөхцөл үүсч байгаа юм.

23
00:01:29,845 --> 00:01:31,966
Дүрвэгч бүрийн түүх өөр өөр бөгөөд

24
00:01:31,966 --> 00:01:36,811
олонх нь үр дүн тодорхойгүй
аюултай аялалд зайлшгүй гардаг.

25
00:01:36,811 --> 00:01:39,280
Гэхдээ тэдний аяллын тухай 
ярилцахаасаа өмнө

26
00:01:39,280 --> 00:01:40,907
нэг зүйлийг тодорхой болгоё.

27
00:01:40,907 --> 00:01:44,222
"Цагаач" болон "дүрвэгч" гэсэн 2 нэршлийг

28
00:01:44,222 --> 00:01:46,570
янз бүрийн байдлаар эндүүрч,
хольж сольдог.

29
00:01:46,570 --> 00:01:50,062
"Цагаач" нь ихэвчлэн мөрдлөг хавчлагатай
холбоогүй шалтгаанаар буюу

30
00:01:50,062 --> 00:01:52,849
жишээ нь эдийн засгийн
илүү дээр нөхцөл байдлыг хайх,

31
00:01:52,849 --> 00:01:55,498
эсвэл ган гачигтай нутгийг орхин
илүү сайн орчин хайж

32
00:01:55,498 --> 00:02:00,127
эх орноо орхисон хүмүүсийг хэлдэг.

33
00:02:00,127 --> 00:02:03,309
Дэлхий нийтэд маш олон хүмүүс
байгалийн гамшиг,

34
00:02:03,309 --> 00:02:05,060
хоол хүнсний дутагдал,

35
00:02:05,060 --> 00:02:06,624
бусад хүнд нөхцлөөс болоод

36
00:02:06,624 --> 00:02:08,406
нүүн шилждэг ч,

37
00:02:08,406 --> 00:02:10,714
олон улсын хуулийн дагуу
тэдний зөв, буруу гэлгүй

38
00:02:10,714 --> 00:02:16,876
хүчирхийлэл дарамтаас зугтаагсдыг л
дүрвэгсэд гэж үздэг юм.

39
00:02:16,876 --> 00:02:21,218
Тэгвэл хэн нэгэн эх орноосоо зугтах үед
юу тохиолддог вэ?

40
00:02:21,218 --> 00:02:24,470
Ихэнх дүрвэгсэд урт хугацааны турш
амь өрссөн аян замыг

41
00:02:24,470 --> 00:02:28,215
орон байр, ундны ус, хоол хүнсний
хязгаарлагдмал нөхцөлд туулдаг.

42
00:02:28,215 --> 00:02:30,934
Ингэж явах нь гэнэтийн бөгөөд
төлөвлөөгүй байдаг учраас

43
00:02:30,934 --> 00:02:33,102
өөрийн эд зүйлсээ орхих магадлалтай ба

44
00:02:33,102 --> 00:02:37,076
дайн, мөргөлдөөнөөс зугтаж яваа хүмүүс
ихэнхдээ виз гэх мэт

45
00:02:37,076 --> 00:02:42,631
өөр улсад нэвтрэхэд шаардлагатай хууль
ёсны бичиг баримтгүйгээр онгоцонд суудаг.

46
00:02:42,631 --> 00:02:45,450
Түүнчлэн, санхүүгийн болон
улс төрийн хүчин зүйлс

47
00:02:45,450 --> 00:02:48,190
энгийн чиглэлээр аялахад нь
саад болдог.

48
00:02:48,190 --> 00:02:51,813
Иймээс тэд зөвхөн газраар эсвэл
далайгаар явж,

49
00:02:51,813 --> 00:02:53,740
хил давахын тулд өөрсдийн амийг

50
00:02:53,740 --> 00:02:57,164
хууль бус хил нэвтрүүлэгчдэд
даатгах шаардлага ч тулгардаг.

51
00:02:57,164 --> 00:03:00,203
Зарим хүмүүс гэр бүлийнхэндээ
аюулгүй байдлыг эрэлхийлдэг бол,

52
00:03:00,203 --> 00:03:04,323
үлдсэн нь ганцаараа явах замыг эрэлхийлж
эргээд уулзана гэсэн горьдлоготойгоор

53
00:03:04,323 --> 00:03:06,847
хайртай хүмүүсээ орхин явдаг.

54
00:03:06,847 --> 00:03:10,190
Ийм хагацал сэтгэлийн зовиуртай бөгөөд
тэвчишгүй удаан үргэлжилж болно.

55
00:03:10,190 --> 00:03:13,880
Дэлхий дээрх дүрвэгсдийн тал нь
хот сууринд байхад заримдаа

56
00:03:13,880 --> 00:03:18,465
мөргөлдөөнөөс зугтаж буй хүний эхний
зогсоол нь Дүрвэгсдийн НҮБ-ийн Алба эсвэл

57
00:03:18,465 --> 00:03:23,354
тухайн орны засгийн газрын ажиллуулдаг
дүрвэгсдийн орогнох байр байдаг.

58
00:03:23,354 --> 00:03:26,847
Дүрвэгсдийн орогнох байр оршин суугчдыг 
гэртээ аюулгүйгээр буцах хүртэл,

59
00:03:26,847 --> 00:03:30,659
хүлээн авагч орны иргэн болтол эсвэл
өөр оронд шилжин суурьштал

60
00:03:30,659 --> 00:03:32,626
богино хугацааны орон байраар хангах

61
00:03:32,626 --> 00:03:35,138
түр зуурын зориулалт бүхий
бүтэцтэй байдаг.

62
00:03:35,138 --> 00:03:39,762
Гэвч шилжин суурьшилт болон урт хугацаанд
иргэнших сонголтууд хязгаарлагдмал.

63
00:03:39,762 --> 00:03:44,284
Тиймээс маш олон дүрвэгч орогнох газарт
хэдэн жил, заримдаа бүр хэдэн арван жил

64
00:03:44,284 --> 00:03:47,440
амьдарч үлдэхээс өөр сонголтгүй болдог.

65
00:03:47,440 --> 00:03:51,106
Эх орноосоо шахагдан гарсан хүн 
шинэ оронд ирээд орогнол хүсэх нь

66
00:03:51,106 --> 00:03:53,135
хамгийн эхний хууль ёсны алхам юм.

67
00:03:53,135 --> 00:03:56,067
Энэ үед тэд орогнол хүсэгч болох бөгөөд

68
00:03:56,067 --> 00:04:01,472
хүсэлтийг зөвшөөртөл албан ёсоор
дүрвэгч гэж тооцогддоггүй.

69
00:04:01,472 --> 00:04:04,943
Ихэнх улс орнууд дүрвэгч гэдэг
нэг тодорхойлолтыг хүлээн зөвшөөрдөг ч

70
00:04:04,943 --> 00:04:09,683
хүлээн авагч улс болгон орогнол хүссэн
өргөдөл бүрийг авч үзэн,

71
00:04:09,683 --> 00:04:13,816
хүсэлт илгээгчийг дүрвэгчийн байр сууриар
хүлээн зөвшөөрөх эсэхээ шийдэх үүрэгтэй.

72
00:04:13,816 --> 00:04:17,355
Улс орон бүрийн дагаж мөрдөх журам
өөр байж болно.

73
00:04:17,355 --> 00:04:19,820
Хүлээн авагч орон дүрвэгч гэж

74
00:04:19,820 --> 00:04:22,618
хүлээн зөвшөөрсөн хүмүүсийнхээ өмнө
доод амьжиргаа болон

75
00:04:22,618 --> 00:04:27,874
ялгаварлан гадуурхахгүй байх баталгаа өгөх
зэрэг хэд хэдэн үүрэг хүлээнэ.

76
00:04:27,874 --> 00:04:31,891
Дүрвэгсдийн өмнө хүлээх хамгийн энгийн
үүрэг нь буцаахгүй байх буюу

77
00:04:31,891 --> 00:04:35,139
тухайн улс бие хүнийг амьдрал болон
эрх чөлөөнд нь заналхийлсэн оронд

78
00:04:35,139 --> 00:04:38,723
илгээхээс сэргийлсэн бодлого байдаг.

79
00:04:38,723 --> 00:04:41,881
Хэдий тийм ч бодит байдал дээр дүрвэгсэд
зөрчилдөөнтэй,

80
00:04:41,881 --> 00:04:45,378
ялгаварласан хандлагын хохирогч
тогтмол болсоор байна.

81
00:04:45,378 --> 00:04:49,376
Тэд үндсэрхэг үзэл болон ялгаварлан 
гадуурхлын дунд амьдралаа ахин бүтээх

82
00:04:49,376 --> 00:04:50,974
үүрэг хүлээх нь ихэссээр байна.

83
00:04:50,974 --> 00:04:54,192
Мөн дийлэнх хэсэг нь ажиллах хүчинд
багтах эрхгүй бөгөөд

84
00:04:54,192 --> 00:04:57,135
хүмүүнлэгийн тусламжаас бүрэн хамааралтай.

85
00:04:57,135 --> 00:05:01,135
Түүнчлэн хэт олон дүрвэгч хүүхдүүд
боловсролын хөтөлбөрийн

86
00:05:01,135 --> 00:05:04,845
санхүүжилт хүрэхгүйн улмаас
сургуулиас завсардаж байна.

87
00:05:04,845 --> 00:05:07,434
Хэрэв та өөрийн гэр бүлийн түүхийг
сөхөж үзвэл

88
00:05:07,434 --> 00:05:11,061
аль нэг үед таны өвөг дээдэс дайнаас
эсвэл хавчлага мөргөлдөөнөөс болж

89
00:05:11,061 --> 00:05:13,878
гэр орноосоо хүчээр дайжин явсан

90
00:05:13,878 --> 00:05:19,246
түүхийн ул мөр олох магадлалтай л юм.

91
00:05:19,246 --> 00:05:22,569
Хэзээ нэгэн цагт эх орноосоо шахагдан гарч


92
00:05:22,569 --> 00:05:25,594
шинэ гэр хайж яваа 
дүрвэгсдийн тухай сонсохдоо

93
00:05:25,594 --> 00:05:28,307
тэднийхээ түүхийг санаж
туслахад бэлэн байх нь зүйтэй.