1
00:00:07,385 --> 00:00:08,660
،لە سەرانسەری جیهاندا

2
00:00:08,660 --> 00:00:13,376
نزیکى 60 ملیۆن کەس هەیە کە ناچاربوون 
نیشتیمانەکانى خۆیان بەجێبهێڵن

3
00:00:13,376 --> 00:00:17,056
بۆ هەڵهاتن لە شەڕ، توندوتیژى و زۆردارى.

4
00:00:17,086 --> 00:00:20,361
زۆرێک لەمانە بوونەتە ئاوارەى ناوخۆ

5
00:00:20,591 --> 00:00:24,808
واتە ماڵەکانى خۆیانیان بەجێهێشتووە 
.بەڵام هەر لە وڵاتەکەى خۆیاندان

6
00:00:25,428 --> 00:00:30,724
وە ئەوانى تر سنوورەکانیان بڕیوە و بە دواى 
.پەناگەیەکدان لە دەرەوەى وڵاتەکەى خۆیان

7
00:00:30,724 --> 00:00:33,668
.ئەوانە وەک پەنابەر ئاماژەیان پێدەدرێت

8
00:00:34,378 --> 00:00:36,888
بەڵام ئەم دەستەواژەیە بە 
تەواوى ماناى چییە؟

9
00:00:37,098 --> 00:00:40,073
،جیهان بۆ هەزارەها ساڵە پەنابەرى تێدا بووە

10
00:00:40,133 --> 00:00:44,563
بەڵام پێناسەی مۆدێرن بۆ ئەم تێرمه لە 
كۆنگرهى 1951ى نەتەوە یەکگرتووەکاندا دانرا

11
00:00:44,563 --> 00:00:46,520
پەیوەست بە دۆخى پەنابەرانەوە 


12
00:00:46,840 --> 00:00:52,358
لە وەڵامى ئهو زۆرداری و دهربهدهربونهی
.خهڵك له جەنگى جیهانى دووەم

13
00:00:52,358 --> 00:00:57,036
ئەمە پێناسەى پەنابەر دەکات وەک یەکێک
،کە لە دەرەوەى وڵاتەکەى خۆیدایە

14
00:00:57,036 --> 00:00:59,852
وە ناتوانێت بگەڕێتەوە بۆ نیشتیمانەکەى خۆى

15
00:00:59,852 --> 00:01:03,751
.بە هۆى ترسى چەوساندنەوە

16
00:01:03,751 --> 00:01:08,753
ئەو چەوساندنەوەیە ڕەنگە بە هۆى
.نەژادیانەوە، دین یاخوود ڕەگەز، بێت

17
00:01:08,753 --> 00:01:12,882
ئەندامبوونیان لە گروپێکى کۆمەڵایەتى 
،تایبەت یان بۆچوونى سیاسی

18
00:01:12,882 --> 00:01:16,964
وە زۆربەى جار پەیوەندى بە
.شەڕ و توندوتیژییەوە هەیە

19
00:01:16,964 --> 00:01:20,847
ئەمڕۆ، بە نزیکەیی نیوەى 
،پەنابەرانى جیهان منداڵانن

20
00:01:20,847 --> 00:01:23,441
،هەندێکیان سهرپهرشتاریان لەگەڵدا نییە

21
00:01:23,441 --> 00:01:27,092
ئەم دۆخەش وایانلێدەکات کە
.تووشى کارکردن بن منداڵان

22
00:01:27,092 --> 00:01:29,845
.یاخوود دەستدرێژى سێکسى ببنەوە

23
00:01:29,845 --> 00:01:31,966
.چیرۆکى هەر پەنابەرێک جیاوازە

24
00:01:31,966 --> 00:01:36,811
وە زۆرینەیان بە گەشتى مەترسیداردا 
.تێدەپەڕن کە دهرئەنجامیان دیار نییە

25
00:01:36,811 --> 00:01:39,600
بەڵام پێش ئەوەى دەست بکەین
،بەوەى گەشتەکانیان چى تێدایە

26
00:01:39,600 --> 00:01:41,197
.با شتێک ڕوونبکەینەوە

27
00:01:41,197 --> 00:01:44,222
سەرلێشێوانى زۆر هەیە لەبارەى 
جیاوازى نێوان دەستەواژەکانی

28
00:01:44,222 --> 00:01:46,570
(کۆچبەر) و (پەنابەر)

29
00:01:46,570 --> 00:01:50,062
کۆچبەر) بۆ ئەوانە) 
بەکاردێت کە وڵاتەکانیان بەجێدەهێڵن

30
00:01:50,062 --> 00:01:53,799
بە ئەو هۆکارانەى کە
پەیوەندى بە زۆردارییەوە نییە

31
00:01:53,799 --> 00:01:56,198
وەک گەڕان بە دواى هەلى ئابوورى باشتردا

32
00:01:56,198 --> 00:02:00,127
یاخوود بەجێهێشتنى ناوچە وشکبووەکان
.و گەڕان بۆ بارودۆخێکى باشتر

33
00:02:00,237 --> 00:02:03,309
زۆرێک خەڵک هەیە لە سەرانسەرى
جیهاندا کە دهربهدهربوون

34
00:02:03,309 --> 00:02:05,060
،بە هۆى کارەساتە سرووشتییەکانەوە

35
00:02:05,060 --> 00:02:06,624
،نەبوونى ئاسایشى خۆراکى

36
00:02:06,624 --> 00:02:08,406
وە تەنگانە و دژوارى دیکەوە.

37
00:02:08,406 --> 00:02:10,714
بەڵام یاساى نێودەوڵەتى، ڕاست بێ یان هەڵە

38
00:02:10,714 --> 00:02:16,876
تەنها دان بەوانەدا دەنێت وەک پەنابەر کە 
.بەهۆى توندوتیژى و ململانێوە هەڵهاتوون

39
00:02:17,696 --> 00:02:21,218
کەواتە چى ڕوودەدات کاتێک
یەکێک لە وڵاتەکەیەوە هەڵدێت؟

40
00:02:21,218 --> 00:02:24,470
زۆرینەى گەشتى پەنابەرەکان
درێژ و پڕ لە مەترسییە

41
00:02:24,470 --> 00:02:28,215
كە گەیشتنیان سنوورداره به
.ئاو و خواردن و پەناگە

42
00:02:28,215 --> 00:02:30,934
لهبهر ئهوهی کۆچەکە 
،لەپڕو پێشبینى نەکراوه

43
00:02:30,934 --> 00:02:33,102
،سامان و موڵکەکان لەوانەیە بەجێبهێڵدرێن

44
00:02:33,102 --> 00:02:37,876
وە ئەو کەسانەى لە ململانێدا کۆچدەکەن 
،زۆرکات دۆسیە پێویستەکانیان پێنییە

45
00:02:37,876 --> 00:02:42,631
وەک ڤیزە بو سواربوونى فڕۆکە و چونە ناو 
.وڵاتى ترەوە بە شێوەیەکى یاسایى

46
00:02:42,631 --> 00:02:46,410
هۆکارى دارایى و سیاسیش ڕێگرییان 
لێدهکات لە گەشتکردن

47
00:02:46,410 --> 00:02:48,190
.بە ڕێگاى ستاندارد

48
00:02:48,190 --> 00:02:51,813
ئەمە ماناى وایە ئەوان دەتوانن تەنها 
،لە ڕێگاى زهمینی و دەریاییەوە بڕۆن

49
00:02:51,813 --> 00:02:54,760
وە ڕەنگە ژیانیان بخەنە 
دەستى قاچاخچییەکانەوە

50
00:02:54,760 --> 00:02:57,164
.بۆ ئەوەى یارمەتییان بدەن سنوورەکان ببڕن

51
00:02:57,164 --> 00:03:00,033
گەرچى هەندێک بە دواى
،سەلامەتییەوەن لەگەڵ خێزانەکانیاندا

52
00:03:00,033 --> 00:03:03,973
هەندێکى تر بە تەنها هەوڵى ڕۆشتن دەدەن 
وخۆشەویستەکانیان بە جێدەهێڵن

53
00:03:03,973 --> 00:03:06,847
.بە هیواى ئەوەى ڕۆژێک پێیان شادبنەوە

54
00:03:06,847 --> 00:03:10,190
ئەم جیابوونەوەیە ڕەنگە زۆر ئازاربەخش
.بێ و درێژ بێت بەرگەنەگیرێت

55
00:03:10,190 --> 00:03:13,880
لە کاتێکدا زیاتر لە نیوەى 
،پەنابەرانى جیهان لە شارەکاندان

56
00:03:13,880 --> 00:03:18,465
هەندێکجار یەکەم وێستكهی
،کەسى هەڵهاتوو کەمپى پەنابەرانە

57
00:03:18,465 --> 00:03:23,414
UN بە گشتى لەلایەن ئاژانسی پەنابەرانى 
.یا حکومەتى لۆكهڵی بەڕێوەدەبرێت

58
00:03:23,414 --> 00:03:26,757
کەمپى پەنابەرەکان وا دانراوە
,کە پێکهاتەیەکى کاتى بێت

59
00:03:26,757 --> 00:03:30,659
وە پەناگەیەکى كاتی بدات بە نیشتەجێکانى تا 
،ئهو كاتهی بە سەلامەتى دهگەڕێنەوە

60
00:03:30,659 --> 00:03:32,626
.لە وڵاتی میوان بمێننهوه

61
00:03:32,626 --> 00:03:35,138
.یاخوود لە وڵاتێکى تردا نیشتەجێ بکرێن

62
00:03:35,138 --> 00:03:39,762
بەڵام هەڵبژاردەى نیشتەجێکردن و مانەوە 
.بۆ ماوەیەکى زۆر بە گشتى سنووردارە

63
00:03:39,762 --> 00:03:44,284
زۆرێک لە پەنابەرەکان هیچ هەڵبژاردەیەکیان 
نیهماونەتهوە لە کەمپەکان بۆ چەندین ساڵ

64
00:03:44,284 --> 00:03:47,440
.وە هەندێکجار بۆ دهیان ساڵ

65
00:03:47,440 --> 00:03:51,106
لە وڵاتە نوێیەکەدا، یەکەم هەنگاوى
یاسایى بۆ کەسە ئاوارەکە

66
00:03:51,106 --> 00:03:53,135
.داواکردنى پەنابەرییە

67
00:03:53,135 --> 00:03:56,067
لەم خاڵەدا، ئەوان داواکارى مافى پەنابەرین

68
00:03:56,067 --> 00:04:01,472
وە بە فەرمى بە پەنابەر ناناسرێن
.تاکو داواکارییەکەیان قبوڵدەکرێت

69
00:04:01,472 --> 00:04:04,943
لە کاتێکدا کە زۆرینەى وڵاتان 
،لەسەر یەک پێناسە بۆ پەنابەر کۆکن

70
00:04:04,943 --> 00:04:09,683
وڵاتى خانەخوێ بەرپرسە لە بەدواداچوون و
چاودێریکردنى هەموو داواکارییەکى پەنابەرى

71
00:04:09,683 --> 00:04:13,816
وە بڕیاردان لەسەر ئەوەى ئایا داواکارەکان 
.دەتوانرێت مافی پەنابەرییان پێ ببەخشرێت

72
00:04:13,816 --> 00:04:17,355
ڕێنمایى وڵاتە جیاوازەکان دەکرێت بگۆڕدرێت 
.و بە شێوەیەکى زۆر جیاواز بێت

73
00:04:17,355 --> 00:04:19,820
وڵاتى خانەخوێ چەندین ئەرکى هەیە

74
00:04:19,820 --> 00:04:22,618
بەرامبەر ئەو کەسانەى کە
،بە پەنابەر دانیان پێداناون

75
00:04:22,618 --> 00:04:27,874
وەک مسۆگەرکردنى چاودێرى
.تەندرووستى و جیانەکردنەوەیان

76
00:04:27,874 --> 00:04:31,891
سەرەکیترین بەرپرسیاریەتى بەرامبەر
،پەنابەرەکان نەگەڕاندنەوەیانە

77
00:04:31,891 --> 00:04:35,139
ئەم بنەمایە ڕێگرى لە نەتەوەکە 
دەکات کە تاکێک بنێرێت

78
00:04:35,139 --> 00:04:38,723
بۆ وڵاتێک کە ژیان و 
.ئازادی لە مەترسییدا بێت

79
00:04:38,723 --> 00:04:42,381
لە ڕاستیدا، هەرچۆنێک بێت پەنابەرەکان
لە زۆرینەى حاڵەتەکاندا قوربانی

80
00:04:42,381 --> 00:04:45,378
.ناجێگیرى و مامەڵەى جیاکارین

81
00:04:45,378 --> 00:04:49,606
ئەوان ناچارن ژیانیان بونیادبنێنەوە بە 
بهرهنگاربوونەوەی ترس لە بیانییەکان

82
00:04:49,606 --> 00:04:50,974
.و ڕەگەزپەرستى

83
00:04:50,974 --> 00:04:54,192
لە زۆرینەى حاڵەتەکاندا ئەوان ڕێیان
پێنادرێت کە بچنە هێزى کارەوە

84
00:04:54,192 --> 00:04:57,135
وە بە تەواوى پشتیان بە
. یارمەتییە مرۆییەکان بەستووە

85
00:04:57,135 --> 00:05:01,135
سەرەڕاى ئەوەش زۆرێک لە منداڵە
پەنابەرەکان لە دەرەوەى خوێندنگادان

86
00:05:01,135 --> 00:05:04,845
بە هۆى نەبوونى سەرمایە بۆ
.دەستەبەرکردنى پرۆگرامى خوێندن

87
00:05:04,845 --> 00:05:07,434
گەر بگەڕێیتەوە دواوە بە 
،ناو مێژووى خێزانەکەتدا

88
00:05:07,434 --> 00:05:11,061
ئەگەرى ئەوە هەیە کە بۆت
،دەربکەوێت لە چەند خاڵێکدا

89
00:05:11,061 --> 00:05:13,878
باو و باپیرانت ناچارکراون کە 
،شوێنەکانى خۆیان بەجێبهێڵن

90
00:05:13,878 --> 00:05:19,246
گەر لەبەر هەڵهاتن بوبێ لە شەڕ 
.یاخوود جیاکارى و زۆردارى

91
00:05:19,246 --> 00:05:23,299
شتێکى باشدەبێت بۆ ئێمە 
گەر چیرۆکى ئەوانمان بەبیر بێتەوە

92
00:05:23,299 --> 00:05:25,594
کاتێک ئێستا دەبیستین 
،کە پەنابەرێک ئاوارەبووە

93
00:05:25,594 --> 00:05:28,307
و دەگەڕێت بە دواى نیشتیمانێکى نوێ دا.