WEBVTT

00:00:07.335 --> 00:00:08.580
Σε όλο τον κόσμο,

00:00:08.580 --> 00:00:13.246
περίπου 60 εκατομύρια άνθρωποι έχουν 
αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους

00:00:13.246 --> 00:00:16.561
για να ξεφύγουν από τον πόλεμο, 
τη βία και τις διώξεις.

00:00:17.221 --> 00:00:20.818
Η πλειοψηφία είναι εσωτερικώς 
εκτοπισθέντες άνθρωποι,

00:00:20.818 --> 00:00:25.404
δηλαδή έχουν αφήσει τα σπίτια τους, 
αλλά ζουν ακόμα στη χώρα τους.

00:00:25.764 --> 00:00:30.348
Άλλοι έχουν περάσει τα σύνορα και 
αναζήτησαν καταφύγιο σε άλλες χώρες.

00:00:30.878 --> 00:00:34.058
Αυτούς συνήθως τους αποκαλούμε πρόσφυγες.

00:00:34.328 --> 00:00:36.943
Αλλά τι ακριβώς σημαίνει ο όρος αυτός;

00:00:37.253 --> 00:00:39.973
Πρόσφυγες υπάρχουν στον κόσμο 
εδώ και χιλιετίες,

00:00:39.973 --> 00:00:43.880
αλλά ο μοντέρνος ορισμός 
συντάχθηκε το 1951,

00:00:43.880 --> 00:00:46.808
στη σύμβαση του ΟΗΕ 
για το ζήτημα των προσφύγων,

00:00:46.808 --> 00:00:52.173
με αφορμή τις μαζικές διώξεις 
του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.

00:00:52.433 --> 00:00:57.036
Ορίζει ως πρόσφυγα, κάποιον που ζει
εκτός της χώρας καταγωγής του,

00:00:57.036 --> 00:00:59.852
και δεν μπορεί να γυρίσει στην πατρίδα του

00:00:59.852 --> 00:01:03.201
εξαιτίας βάσιμων φόβων ότι θα διωχθεί.

00:01:03.751 --> 00:01:08.753
Δίωξη που συμβαίνει λόγω της φυλής του, 
της θρησκείας, της εθνικότητας του,

00:01:08.753 --> 00:01:12.882
της ένταξής του σε κάποια κοινωνική ομάδα,
ή των πολιτικών του φρονημάτων,

00:01:12.882 --> 00:01:16.494
και σχετίζεται συχνά 
με τον πόλεμο και τη βία.

00:01:16.964 --> 00:01:20.847
Σήμερα, οι μισοί πρόσφυγες του κόσμου
είναι παιδιά,

00:01:20.847 --> 00:01:23.441
κάποια από αυτά ασυνόδευτα,

00:01:23.441 --> 00:01:27.092
κάτι που τα καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτα
στην παιδική εργασία

00:01:27.092 --> 00:01:29.385
ή την σεξουαλική εκμετάλλευση.

00:01:29.845 --> 00:01:31.966
Η ιστορία κάθε πρόσφυγα είναι διαφορετική,

00:01:31.966 --> 00:01:36.231
και πολλοί κάνουν επικίνδυνα ταξίδια 
με αβέβαιη κατάληξη.

00:01:36.811 --> 00:01:39.280
Αλλά πριν περάσουμε στα ταξίδια αυτά,

00:01:39.280 --> 00:01:41.227
ας ξεκαθαρίσουμε ένα πράγμα.

00:01:41.417 --> 00:01:43.682
Υπάρχει σύγχυση σχετικά με την διαφορά

00:01:43.682 --> 00:01:46.380
μεταξύ των όρων
«μετανάστης» και «πρόσφυγας».

00:01:46.570 --> 00:01:50.062
«Μετανάστες» είναι συνήθως εκείνοι 
που αφήνουν τη χώρα τους

00:01:50.062 --> 00:01:52.849
για λόγους που δεν σχετίζονται 
με την δίωξη,

00:01:52.849 --> 00:01:55.498
όπως το να αναζητήσουν καλύτερες 
οικονομικές ευκαιρίες,

00:01:55.498 --> 00:02:00.127
ή να φύγουν από άγονη περιοχή 
προς αναζήτηση καλύτερων συνθηκών.

00:02:00.757 --> 00:02:03.309
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι
που άφησαν την πατρίδα τους

00:02:03.309 --> 00:02:05.060
εξαιτίας φυσικών καταστροφών,

00:02:05.060 --> 00:02:07.744
πείνας, και άλλων δεινών,

00:02:08.406 --> 00:02:10.714
αλλά το διεθνές δίκαιο, καλώς ή κακώς,

00:02:10.714 --> 00:02:16.876
αναγνωρίζει ως πρόσφυγες μόνο όσους 
διαφεύγουν από συγκρούσεις και τη βία.

00:02:17.926 --> 00:02:20.998
Τι συμβαίνει λοιπόν όταν κάποιος 
διαφεύγει από τη χώρα του;

00:02:21.218 --> 00:02:24.470
Τα ταξίδια των προσφύγων 
είναι συνήθως μακρινά και δύσκολα,

00:02:24.470 --> 00:02:28.215
με περιορισμένη πρόσβαση 
σε στέγη, νερό ή φαγητό.

00:02:28.215 --> 00:02:30.934
Εφόσον η αναχώρηση μπορεί
να είναι ξαφνική και αναπάντεχη

00:02:30.934 --> 00:02:33.262
πολλά προσωπικά αντικείμενα 
αφήνονται πίσω,

00:02:33.462 --> 00:02:37.876
και αυτοί που ξεφεύγουν από πολέμους
συνήθως δεν έχουν τα κατάλληλα χαρτιά,

00:02:37.876 --> 00:02:42.151
όπως βίζες, ώστε να εισέλθουν
νόμιμα σε άλλες χώρες.

00:02:42.551 --> 00:02:45.600
Επίσης, οικονομικοί και πολιτικοί λόγοι
μπορεί να τους εμποδίζουν

00:02:45.600 --> 00:02:48.000
να ταξιδέψουν 
με τους συνηθισμένους τρόπους.

00:02:48.000 --> 00:02:51.813
Έτσι συνήθως ταξιδεύουν μόνο
από τη στεριά και τη θάλασσα,

00:02:51.813 --> 00:02:54.760
και ίσως χρειαστεί να εμπιστευτούν 
τη ζωή τους σε λαθρέμπορους

00:02:54.760 --> 00:02:57.164
για να τους περάσουν από τα σύνορα.

00:02:57.164 --> 00:03:00.033
Κάποιοι αναζητούν την ασφάλεια 
με τις οικογένειές τους,

00:03:00.033 --> 00:03:03.973
ενώ άλλοι φεύγουν μόνοι τους
αφήνοντας πίσω τους αγαπημένους τους

00:03:03.973 --> 00:03:06.747
με την ελπίδα
να τους ξαναβρούν στο μέλλον.

00:03:06.747 --> 00:03:10.190
Αυτός ο αποχωρισμός μπορεί να είναι
τραυματικός και αβάσταχτα μακρύς.

00:03:10.190 --> 00:03:13.880
Πάνω από τους μισούς πρόσφυγες
στον κόσμο ζουν σε πόλεις,

00:03:13.880 --> 00:03:18.195
ενώ, κάποιες φορές, η πρώτη στάση
είναι κάποιος καταυλισμός προσφύγων,

00:03:18.195 --> 00:03:19.404
που συνήθως διοικεί

00:03:19.404 --> 00:03:21.704
η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ 
για τους πρόσφυγες,

00:03:21.704 --> 00:03:23.414
ή οι τοπικές κυβερνήσεις.

00:03:23.414 --> 00:03:28.077
Οι καταυλισμοί είναι προσωρινές κατασκευές
που προσφέρουν καταφύγιο

00:03:28.077 --> 00:03:30.829
μέχρι οι πρόσφυγες να γυρίσουν 
με ασφάλεια στη χώρα τους,

00:03:30.829 --> 00:03:32.916
να ενταχθούν στη χώρα υποδοχής,

00:03:32.916 --> 00:03:35.138
ή να επανεγκατασταθούν 
σε κάποια άλλη χώρα.

00:03:35.138 --> 00:03:39.492
Ωστόσο οι ευκαιρίες επανεγκατάστασης και 
μόνιμης ένταξης είναι συχνά περιορισμένες.

00:03:39.762 --> 00:03:44.284
Έτσι πολλοί πρόσφυγες αναγκάζονται 
να παραμένουν σε καταυλισμούς για χρόνια

00:03:44.284 --> 00:03:46.690
ακόμα και δεκαετίες.

00:03:47.440 --> 00:03:51.106
Το πρώτο νομικό βήμα 
για έναν εκτοπισθέντα σε μια νέα χώρα

00:03:51.106 --> 00:03:53.135
είναι να κάνει αίτηση ασύλου.

00:03:53.135 --> 00:03:56.067
Σε αυτή τη φάση θεωρείται
άτομο που έχει αιτηθεί άσυλο

00:03:56.067 --> 00:04:01.322
και δεν αναγνωρίζεται επίσημα ως πρόσφυγας
μέχρι να γίνει δεκτή η αίτηση.

00:04:01.322 --> 00:04:05.173
Αν και όλες σχεδόν οι χώρες συμφωνούν
σε έναν γενικό ορισμό του πρόσφυγα,

00:04:05.173 --> 00:04:09.683
κάθε χώρα υποδοχής είναι υπεύθυνη 
να εξετάζει όλες τις αιτήσεις ασύλου

00:04:09.683 --> 00:04:13.706
και να αποφασίζει αν αναγνωρίζει 
το καθεστώς του πρόσφυγα στους αιτούντες.

00:04:13.706 --> 00:04:17.375
Τα κριτήρια διαφέρουν σημαντικά 
από χώρα σε χώρα.

00:04:17.945 --> 00:04:19.860
Οι χώρες υποδοχής έχουν κάποια καθήκοντα

00:04:19.860 --> 00:04:22.618
απέναντι σε ανθρώπους που έχουν 
αναγνωριστεί ως πρόσφυγες,

00:04:22.618 --> 00:04:27.394
όπως η εξασφάλιση ενός ελάχιστου προτύπου 
μεταχείρισης και μη διάκρισης.

00:04:27.874 --> 00:04:30.331
Η πιο βασική υποχρέωση 
απέναντι σε έναν πρόσφυγα

00:04:30.331 --> 00:04:32.081
είναι η μη επαναπροώθηση,

00:04:32.081 --> 00:04:34.139
μια αρχή που δεν επιτρέπει σε ένα κράτος

00:04:34.139 --> 00:04:38.333
να στείλει ένα άτομο σε μία χώρα 
όπου απειλείται η ζωή και η ελευθερία του.

00:04:38.723 --> 00:04:40.331
Στην πραγματικότητα, όμως,

00:04:40.331 --> 00:04:44.788
οι πρόσφυγες πέφτουν συχνά θύματα 
ασυνέπειας και διακρίσεων.

00:04:45.388 --> 00:04:48.196
Αναγκάζονται να ξαναχτίζουν τις ζωές τους 


00:04:48.196 --> 00:04:50.974
αντιμέτωποι με την ξενοφοβία 
και τον ρατσισμό.

00:04:50.974 --> 00:04:54.192
Συχνά δεν τους επιτρέπεται να εργαστούν,

00:04:54.192 --> 00:04:57.135
και είναι εξ ολοκλήρου εξαρτημένοι 
από ανθρωπιστική βοήθεια.

00:04:57.135 --> 00:05:01.135
Επιπλέον, πολλά παιδιά προσφύγων 
δεν πάνε σχολείο

00:05:01.135 --> 00:05:04.525
εξαιτίας της έλλειψης χρηματοδοτήσεων 
για εκπαιδευτικά προγράμματα.

00:05:04.845 --> 00:05:07.434
Αν ανατρέξετε στην ιστορία 
της οικογένειάς σας,

00:05:07.434 --> 00:05:11.061
είναι πιθανό να ανακαλύψετε
ότι κάποια στιγμή,

00:05:11.061 --> 00:05:14.488
οι πρόγονοί σας αναγκάστηκαν
να αφήσουν την πατρίδα τους,

00:05:14.488 --> 00:05:19.246
για να ξεφύγουν είτε από πόλεμο,
είτε από διακρίσεις και διώξεις.

00:05:20.226 --> 00:05:22.949
Καλό θα ήταν να θυμόμαστε 
εκείνες τις ιστορίες

00:05:22.949 --> 00:05:25.594
όταν ακούμε για πρόσφυγες
που εκτοπίζονται σήμερα,

00:05:25.594 --> 00:05:28.307
ψάχνοντας μια νέα πατρίδα.